• فهرست مقالات urban development plan

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - ارائه راهکارهای جلب مشـارکت ساکنان مناطق اسکان غیر رسمی (در فرآیند تهیه و اجرای طرح های توسعه شهری)
        برهان عبدی علی سلطانی محمدرضا بذرگر جبار امجدی
        در پژوهش های مرتبط با برنامه ریزی و طراحی شهری و همچنین طرح های ساماندهی مناطق غیر رسمی، سخن از مشارکت بسیار بکار رفته، با این وجود راه های موثر بر ایجاد انگیزه مشارکت در فرآیند تهیه و اجرای طرح ها هنوز تا حدودی مبهم و ناکافی است. نتیجه آنکه اغلب در کشورهای در حال تو چکیده کامل
        در پژوهش های مرتبط با برنامه ریزی و طراحی شهری و همچنین طرح های ساماندهی مناطق غیر رسمی، سخن از مشارکت بسیار بکار رفته، با این وجود راه های موثر بر ایجاد انگیزه مشارکت در فرآیند تهیه و اجرای طرح ها هنوز تا حدودی مبهم و ناکافی است. نتیجه آنکه اغلب در کشورهای در حال توسعه، علیرغم مباحث بسیار گسترده در این عرصه؛ مشارکتی شدن طرح ها چندان عملی نشده است و متعاقب آن بسیاری سرمایه های مادی و معنوی بدون بازدهی مناسب در حال هزینه شدن هستند. این مقاله درصدد است با شناخت نسبتا کامل موانع مشارکت در طرح های ساماندهی سکونتگاه های غیر رسمی بر مبنای دیدگاه های مطرح در روانشناسی اجتماعی، روش های مناسب در چارچوب این نظریه ها را مورد بررسی قرار دهد. انتظار می رود با بهره گیری از ابزارهای موثر در جهت ایجاد انگیزه مشارکت که از بنیادی ترین ابعاد اجتماعی توسعه می باشد و متأسفانه کمتر ملحوظ گردیده، راه برای حضور فعال ساکنان در ارتقاء سکونت گاه خود هموار گردد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - Evaluation the Role of Factors Affecting the Feasibility of Urban Development Plans through Structural Equation Model (A Case Study in Shiraz City)
        Naser Rezaei Hamid Majedi Zahra Sadat Saeideh Zarabadi Hossein Zabihi
        The main purpose of this paper is to explain the factors affecting the change of service land uses in the city of Shiraz and identify its reasons. For this purpose, the second-order confirmatory factor analysis technique has been used as one of the structural equation m چکیده کامل
        The main purpose of this paper is to explain the factors affecting the change of service land uses in the city of Shiraz and identify its reasons. For this purpose, the second-order confirmatory factor analysis technique has been used as one of the structural equation modeling techniques to determine the severity of the effect of the four factors on land use change, through which a contributing framework for the effects of the four factors (physical, activity, economic, accessibility) on land use change is obtained. Finally, the extent and direction of the factors affecting the realization of service land uses in the city of Shiraz are explained using the structural equation model (SEM). In order to achieve these goals, 50 variables affecting 600 plots in Shiraz city are extracted through field method. The variables are investigated and analyzed using GIS maps, Amos and SPSS software, and a series of bi-variable correlations in a table called correlation matrix or covariance, the most notably of which are confirmatory factor analysis and SEM. The results of the research show that, in total, the selected four factors have a significant effect on the land use change. It is such that the standardized weights of regression for "the effect of the access factor on land use change", "the effect of the economic factor on land use change", "the effect of the activity factor on land use change", and "the effect of the physical factor on land use change" are 0.91, 0.78, 0.65, and 0.56, respectively. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - بررسی عوامل مؤثر در ناکارآمدی طرح‌های توسعه شهری ایران
        مسعود صفایی پور جعفر سعیدی
        مقدمه و هدف پژوهش: سرآغاز بهبود وضعیت فضایی - کالبدی شهرها انجام مطالعات و تهیه طرح‌های توسعه شهری است. احترام به اصول، ارزش‌ها و معیارهای این طرح‌ها همچون مایه حیات و روح هویت‌بخش هر شهر خودنمایی می‌کند. اکنون بیش از چند دهه از زمان تهیه و اجرای طرح‌های توسعه شهری در ا چکیده کامل
        مقدمه و هدف پژوهش: سرآغاز بهبود وضعیت فضایی - کالبدی شهرها انجام مطالعات و تهیه طرح‌های توسعه شهری است. احترام به اصول، ارزش‌ها و معیارهای این طرح‌ها همچون مایه حیات و روح هویت‌بخش هر شهر خودنمایی می‌کند. اکنون بیش از چند دهه از زمان تهیه و اجرای طرح‌های توسعه شهری در ایران می‌گذرد. گذشت این سال‌ها به معنای آن است که بسیاری از این طرح‌ها، دوره‌ی زمانی پیش‌بینی‌شده و حتی فراتر از آن را طی کرده‌اند. روش پژوهش: این تحقیق با روش توصیفی تحلیلی و با تکیه بر مطالعات اسنادی و کتابخانه‌ای به بررسی و تحلیل عوامل مؤثر در ناکارآمدی طرح‌های توسعه شهری ایران با تأکید بر حوزه‌های مشارکت، منابع مالی، تهیه، تصویب و اجرا، می‌پردازد. یافته‌ها و نتیجه‌گیری: علی‌رغم همه‌ی تمهیداتی که در عناوین طرح‌ها و محتویات آن‌ها صورت گرفته، این طرح‌ها در دست‌یابی به اهداف خود ناموفق بوده‌اند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می‌دهد که ضعف ساختاری مدیریت شهری، عدم سلسله‌مراتب در نحوه تصمیم‌گیری و اجرا، بها ندادن به مشارکت مردم در برنامه‌ریزی‌های ملی- منطقه‌ای، مهیا نبودن زمینه‌های مالی اجرای طرح‌ها، عدم توجه به امکانات و موانع مالی و اعتباری مورد نیاز برای اجرای طرح‌ها و عدم توجه کافی به واقعیت‌ها، در تهیه طرح‌ها با ناکارآمدی آن ارتباط متقابل وجود دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - بررسی تأثیر هویت اجتماعی محلات در طرح‌های توسعه شهری
        شیما قمری سید موسی پورموسوی
        اهمیت و هدف پژوهش: ﺷﻬﺮ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﭘﻮﯾﺎ و ﺑﺎز اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﺳﻪ ﺳﻄﺢ از ﺣﺮﮐﺖ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ، زﯾﺴﺘﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ درهم‌آمیخته و ﺑﺎ اﻧﻮاع فرا سیستم‌ها و زﯾﺮسیستم‌های ﻣﺘﻌﺪد در ارﺗﺒﺎط اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ برنامه‌ریزی ﺷﻬﺮی ﻣﺴﺘﻠﺰم اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﻧﻈﺎم ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ از ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ برنامه‌ریزی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺤﻮه ﭘ چکیده کامل
        اهمیت و هدف پژوهش: ﺷﻬﺮ ﯾﮏ ﺳﯿﺴﺘﻢ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﭘﻮﯾﺎ و ﺑﺎز اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﺳﻪ ﺳﻄﺢ از ﺣﺮﮐﺖ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ، زﯾﺴﺘﯽ و اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ درهم‌آمیخته و ﺑﺎ اﻧﻮاع فرا سیستم‌ها و زﯾﺮسیستم‌های ﻣﺘﻌﺪد در ارﺗﺒﺎط اﺳﺖ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ برنامه‌ریزی ﺷﻬﺮی ﻣﺴﺘﻠﺰم اﯾﺠﺎد ﯾﮏ ﻧﻈﺎم ﯾﮑﭙﺎرﭼﻪ از ﺳﻄﻮح ﻣﺨﺘﻠﻒ برنامه‌ریزی اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﺤﻮه ﭘﯿﻮﺳﺘﮕﯽ و ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﯽ ﻣﯿﺎن سیستم‌های فرادست و فرودست را ﻧﺸﺎن دﻫﺪ ﺑﺮ اﯾﻦ اﺳﺎس اﻫﻤﯿﺖ ارزﯾﺎﺑﯽ ﻣﺪاوم ﻃﺮح‌ها در ﺟﻬﺖ ﮐﺎرآﻣﺪ ﮐﺮدن ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اداره ﺷﻬﺮﻫﺎ در اﻧﻄﺒﺎق ﺑﺎ ﻧﯿﺎزﻫﺎی ﺟﺎﻣﻊ از ﻃﺮﯾﻖ ﺗﻐﺬﯾﻪ اﻃﻼﻋﺎﺗﯽ ﻣﺴﺌﻮﻟﯿﻦ و برنامه‌ریزان در زﻣﯿﻨﻪ اﻣﻮر ﺷﻬﺮی و ﻣﺴﺎﺋﻞ و ﻣﺸﮑﻼت ﻣﻮﺟﻮد و ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﻘﺶ ﻃﺮح‌های ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮی در ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﮐﺮدن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎی ﺑﺨﺸﯽ ﻧﻬﺎدﻫﺎ و ﺳﺎزﻣﺎن‌های ﻣﺴﺌﻮل در اداره اﻣﻮر ﺷﻬﺮ، ﺿﺮورت ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻃﺮح‌های ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺷﻬﺮی، ﺷﻨﺎﺧﺖ و اﺻﻼح ﻧﺎرﺳﺎیی‌ها را دو ﭼﻨﺪان ﻣﯽﮐﻨﺪ. روش پژوهش: روش تحقیق در این پژوهش بر حسب هدف کاربردی و شیوه مطالعه بر حسب روش و ماهیت توصیفی-تحلیلی و میدانی می‌باشد. جامعه آماری این پژوهش مدیران و کارشناسان شهری مرتبط با هویت اجتماعی شهر است. یافته‌ها: در این پژوهش جهت آزمون فرضیه‌ها بعد از جمع‌آوری اطلاعات لازم اقدام به تدوین پرسشنامه با توجه به شاخص‌های هویت بصری گردید. جهت روایی و پایایی پرسشنامه بعد از اخذ اعتبار بخشی از طریق اعتبار صوری و اعتبار سازه با استفاده از تحلیل عاملی و گرفتن پایایی با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ در سطح قابل قبول برابر 742/0 بدست آمد. در بخش تحلیل استنباطی، با توجه به خروجی آزمون کلموگروف اسمیرنوف از آزمون‌های میانگین دوجمله ای برای فرضیه‌های یک و دو به دلیل غیر نرمال بودن و از آزمون T تک متغیره برای فرضیه سه به دلیل نرمال بودن جهت تأیید یا رد فرضیات تحقیق استفاده شده است. لازم به ذکر است که تحلیل‌ها با استفاده از نرم‌افزار SPSS انجام شده است. نتیجه گیری:نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد هویت اجتماعی شهر و ابعاد آن تأثیر محسوسی بر اسناد برنامه‌های توسعه شهری تهران نداشته است. لذا توجه به اهمیت هویت اجتماعی در حوزه مدیریت شهری با کاربست مطالعه تجربیات کشورهای مختلف می‌توان گام‌های مثبتی در این زمینه برداشت؛ اما متأسفانه بررسی‌ها این پژوهش نشان می‌دهد، علیرغم اهمیت این موضوع و تدوین آن در طرح جامع شاهد بی‌توجهی متولیان این حوزه در سطح اجرایی و عملیاتی شدن آن در هستیم. البته قابل تأمل است که اخذ یک رویکرد سیستمی و همه‌جانبه نگر که در آن تمام ابعاد باهم مورد توجه قرار داده شود، لازم و ضروری است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - بررسی شیوه حفاظت محیط زیستی در طرح های توسعه شهری با استفاده از رویکرد انتقال حق توسعه
        مجتبی رفیعیان زهراالسادات اردستانی
        زمینه و هدف: از زمان پذیرش اعلامیه ریو در سال 1992 مفهوم کاربرد رویکرد مشارکتی در زمینه های مختلف توسعه و حفاظت محیط زیستی در سطح بین المللی پذیرفته شده است. این اعلامیه رویکرد مشارکتی را به عنوان امری مهم در مدیریت محیط زیست و تصمیم گیری در توسعه پایدار ارایه می کند و چکیده کامل
        زمینه و هدف: از زمان پذیرش اعلامیه ریو در سال 1992 مفهوم کاربرد رویکرد مشارکتی در زمینه های مختلف توسعه و حفاظت محیط زیستی در سطح بین المللی پذیرفته شده است. این اعلامیه رویکرد مشارکتی را به عنوان امری مهم در مدیریت محیط زیست و تصمیم گیری در توسعه پایدار ارایه می کند و مسوولین را تا حد ممکن به بکارگیری این رویکرد ملزم می کند. روش بررسی: براساس رجوع به اسناد معتبر بین المللی و علمی و با استناد به پروژه های در حال انجام در جهان در این زمینه، سازوکارهای مداخلاتی در رویکرد انتقال حق توسعه مورد شناخت و بازبینی قرار خواهد گرفت و همچنین چگونگی بکارگیری معیارها، مولفه ها و شاخص های مورد توجه این موضوع برای حفاظت محیط زیستی بیان خواهد شد. یافته ها: رشد فزاینده برنامه های توسعه، چه آگاهانه و چه خود به خودی، به هشدارهای محیط زیستی، اقتصادی و اجتماعی منجر شد. در پاسخگویی به مسایل و بحران های ناشی از آن ها، مفاهیم و رویکردهای جدیدی برای توسعه های آتی مطرح گردید که یکی از آن ها رویکرد انتقال حق توسعه می باشد. بحث و نتیجه گیری: این رویکرد باعث می شود تا مالکان داوطلبانه در حفاظت مناطق طبیعی و حساس محیطی و فضاهای باز و زمین های کشاورزی شرکت کنند و دولت نیز مجبور به پرداخت غرامتی نشود. در این مقاله سعی بر تشریح این رویکرد، اهداف و مکانیزم های آن گردیده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - سیاستگذاری طرح‌های توسعه شهری با تاکید بر مفاهیم مدیریت یکپارچه
        مرتضی علی مهدوی کریم حسین زاده دلیر بشیر بیگ بابایی
        با توجه به نزدیک به نیم قرن سابقه طرح‌های توسعه شهری و فراز و نشیب‌هایی که تهیه و اجرای این طرح‌ها داشته، بازنگری و ارزیابی آن‌ها ضرورتی اجتناب ناپذیر است. بررسی‌های انجام شده در مورد اجرای طرح‌ها در برخی از شهرهای کشور حاکی ازآن است که بین واقعیت موجود و تصویری که طرح‌ چکیده کامل
        با توجه به نزدیک به نیم قرن سابقه طرح‌های توسعه شهری و فراز و نشیب‌هایی که تهیه و اجرای این طرح‌ها داشته، بازنگری و ارزیابی آن‌ها ضرورتی اجتناب ناپذیر است. بررسی‌های انجام شده در مورد اجرای طرح‌ها در برخی از شهرهای کشور حاکی ازآن است که بین واقعیت موجود و تصویری که طرح‌های جامع از شهرها به دست داده‌اند، فاصله و تفاوت قابل توجهی وجود دارد. مرور فرایند تهیه، تصویب و اجرای طرح‌های جامع شهری در ایران نشان دهنده وجود برخوردی متمرکز، آمرانه در تهیه آن‌هاست. هدف سیاستگذاری طرح‌های توسعه شهری با تاکید بر مفاهیم مدیریت یکپارچه است. نتایج نشان می‌دهد برای تحقق راهبردهای در طرح‌های توسعه شهری، باید الزامات مدیران شهرداری در مشارکت شهروندان در جهت چابک سازی بسترهای قانونی، اجرایی و نهادی با در نظر گرفتن استقلال شهرداری و تشدید ترتیبات نهادی در تحقق سرمایه اجتماعی درون نهادی و میان نهادی مبادرت ورزید تا سازگاری و انسجام لازم در طرح‌های توسعه شهری را داشته باشیم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - Integrating Climate Change Adaptation and Mitigation with Urban planning for a Livable city in Tehran
        Mojtaba Rafieian Saba Sheikhi
        Climate change impacts are seen within growing numbers of cities in low- and middle-income countries, so there is growing interest in the adaptation and mitigation plans and programs put forward by city authorities. This paper aims to provide a better understanding of t چکیده کامل
        Climate change impacts are seen within growing numbers of cities in low- and middle-income countries, so there is growing interest in the adaptation and mitigation plans and programs put forward by city authorities. This paper aims to provide a better understanding of the constraints which cities face them in this subject by analyzing the case of Tehran. City has a commitment to decentralization, transparency, accountability and participation. There are some new programs and plansin urban planning which has evolved to include a broad vision of urban challenges and responses, a commitment to environmental sustainability and a strategic plan that has involved multiple stakeholders. This paper describes the principles for integrating climate change adaptation and mitigation with urban planning which can be useful for urban authorities. Then it analysesthe many measures implemented in Tehran over the last years, which provide a solid foundation for more systematically addressing adaptation. It also describes the significant challenges faced by the city’s administration, especially around funding, data and the challenge of responding to pressing and competing interests.Tehran city is still struggling to complete greenhouse gas inventories andit has, however, implemented several specific mitigation measures and tries continuously to place this issue on the government’s agenda.However, Tehran’s particular way of responding to current development challenges has put in place the flexibility, creativity and commitment needed for adaptation, regardless of whether this is made explicit or not. The results of this study reveal thatTehran’s policies have had continuity and consistency, despite being frequently revised over years, because each administration has built upon the progress of its predecessor. This is quite unusual; it is more common for there to be a revision of all that has been accomplished and for the need to point out the negative aspects of the previous administration and to differentiate from it. But according to policies that developed and leading countries in field of climate change adaptation and mitigation, Tehran can create a basis for including adaptation measures in local environmental and development plans. Some solutions in this area are: effective governance; institutional capacity; innovative planning and legal frameworks; holistic approaches to urban environmental problems and local development issues; a capacity to work with the urban poor; and an engaged civil society. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - کاربست رویکرد آینده‌پژوهی در میزان تحقق پذیری اهداف طرح‌های توسعه شهری (مورد مطالعه: طرح جامع شهر نورآباد ممسنی)
        احمد رضایی مرضیه موغلی محمد ابراهیم عفیفی
        طرح‌های جامع شهری به عنوان مهم‌ترین ابزار مدیریتی در مقیاس شهر در طی چند دهه با مسائلی روبرو بوده که دستیابی به اهداف و نتایج مدنظر خود را با کمرنگی همراه کرده است. یکی از روش‌های مهم در شناخت میزان موفقیت طرح‌های توسعه شهری، ارزیابی آنها در راستای اصول توسعه پایدار می‌ چکیده کامل
        طرح‌های جامع شهری به عنوان مهم‌ترین ابزار مدیریتی در مقیاس شهر در طی چند دهه با مسائلی روبرو بوده که دستیابی به اهداف و نتایج مدنظر خود را با کمرنگی همراه کرده است. یکی از روش‌های مهم در شناخت میزان موفقیت طرح‌های توسعه شهری، ارزیابی آنها در راستای اصول توسعه پایدار می‌باشد. پرداختن بـه این مبحـث، به عنوان ابزاری مهم در راستای سنجش موفقیت و تحقق‎پذیری پیشنهادهای طرح جـامع بـه شمار می‌رود و به برنامه‌ریزان کمک می‎کند بهتر با مشکلات تهیه و تدوین طرح‌های جامع، آشنا شوند. هدف این رساله ارزیابی تحقق‎پذیری پیشنهادهای اصلی و تأثیرگذار در طرح جامع شـهر نورآباد ممسنی با استفاده از کاربست رویکرد آینده پژوهی است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از حیث روش‌پیمایشی در سطح اکتشافی و مبتنی بر رویکرد آینده‌پژوهی صورت گرفته‌است. در این پژوهش نیروهای پیشران با توجه به نظر کارشناسان، و سپس با استفاده از نرم‌افزار آینده‌پژوهی (Micmac) بر اساس میزان اهمیت و عدم قطعیت، اولویت‌بندی‌شده است. برای نوشتن سناریوهای محتمل از نرم‎افزار سناریونگاری ویزارد استفاده شده است. ده عامل در ستون اثرگذاری مستقیم مشخص شده‌اندکه بیشترین نقش را در تحقق‎پذیری طرح جامع شهر نورآباد داشته‌اند. در وضعیت سناریوهای بدست آمده، وضعیت نامطلوب بر نقش مطلوب برتری دارد. در کل از 100 درصد حالت بررسی شده، حدود 20 درصد از وضعیت‌ها دارای حالت خوش‌بینانه، 22 درصد حالت وضعیت ایستا و 58 درصد حالت دارای وضعیت بدبینانه می‎باشند. سناریوی بدست آمده، سناریوی شماره یک می‎باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - نگرش تحلیلی بر تحقق پارادایم ایرانی شهر عدالت‌محور در طرح‌ توسعه‌ی شهری فرحزاد تهران
        مهشید تاجدینی منوچهر طبیبیان مسعود الهی
        واکاوی معنای ذاتی و منشأ وجودی عدالت، یکی از پیچیده‌ترین مسائل فلسفی و اخلاقی محسوب می‌شود؛ که نحوه‌ی تبلور آن در جهانِ مبتنی بر مدنیت همواره مورد بحث و گفتمان جمعی اندیشمندان واقع شده است. بنیان این پژوهش بر تبیین تعریفی جامع از مفهوم عدالت در قالب پارادایم ایرانی شهر چکیده کامل
        واکاوی معنای ذاتی و منشأ وجودی عدالت، یکی از پیچیده‌ترین مسائل فلسفی و اخلاقی محسوب می‌شود؛ که نحوه‌ی تبلور آن در جهانِ مبتنی بر مدنیت همواره مورد بحث و گفتمان جمعی اندیشمندان واقع شده است. بنیان این پژوهش بر تبیین تعریفی جامع از مفهوم عدالت در قالب پارادایم ایرانی شهر عدالت‌محور بنا نهاده شده است؛ که امکان‌سنجی تحقق آن در قالب طرح توسعه‌ی شهری فرحزاد تهران صورت می‌گیرد. این پارادایم نوین، بر مبنای ابعاد سه‌گانه‌ی عدالت (قانون، اخلاق‌ و مدنیت) و با تأکید بر چهار وجه بنیادین آن (عدالت ماهوی، صوری، توزیعی و ساختاری) تدوین می‌گردد. پژوهش حاضر از نظر هدف، کاربردی- توسعه‌ای و از لحاظ روش تحقیق مورد استفاده، توصیفی- تحلیلی است. روش گردآوری داده‌ها به صورت اسنادی و میدانی بوده است. جامعه‌ی آماری پژوهش، متشکل از ساکنین، متخصصین و مسئولین شهری می‌باشد. داده‌ها در نرم‌افزار SPSS و بر مبنای آمار توصیفی (گویه‌های کیفی، میانگین و انحراف معیار) و آمار استنباطی (وزن‌دهی به گویه‌های بوگاردوس، آزمون تی‌تک نمونه‌ای و هم‌بستگی پیرسون) تحلیل شده است. یافته‌های حاصل از روش بوگاردوس، حاکی از وجود فاصله‌ی اجتماعی زیاد و طیف نامطلوبی از همه‌شمولی میان گروه‌های مختلف اجتماعی ساکن در فرحزاد است. هم‌چنین، نتایج حاصل از آزمون تی‌تک نمونه‌ای و تحلیل هم‌بستگی پیرسون، بیان‌گر عدم تحقق مولفه‌های شهر عدالت‌محور در وضع کنونی فرحزاد از دیدگاه شهروندان می‌باشد. در مقابل، سنجش وضعیت طرح مصوب سامان‌دهی محور شهری فرحزاد مبین مطلوبیت این طرح در ابعاد قانون‌محوری و اخلاق‌مداری و شرایط نامطلوب بُعد اجتماع‌گرایی از دیدگاه متخصصین است. نتایج به‌دست آمده؛ حاکی از وجود ارتباط معنادار میان عدالت ساختاری و عدالت توزیعی، جهت تحقق ابعاد سه‌گانه‌ی شهر عدالت‌محور (قانون، اخلاق‌ و مدنیت) بر مبنای وجوه ماهوی و صوری عدالت می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - بررسی نقش طرح‌های توسعه شهری در توسعه گردشگری شهر لمزان
        محمد آور مرضیه موغلی محمدابراهیم عفیفی
        طرح‌های توسعة شهری مهم‌ترین ابزار ساماندهی شهرها به شمار می‌روند. به‌رغم همه‌ی تمهیداتی که در تهیه طرح‌ها و تنظیم محتویات آن‌ها صورت گرفته است، بسیاری از این طرح‌ها در دست‌یابی به اهداف خود به‌خصوص توسعه گردشگری ناموفق بوده‌اند. هدف از این پژوهش بررسی نقش طرح های توسعه‌ چکیده کامل
        طرح‌های توسعة شهری مهم‌ترین ابزار ساماندهی شهرها به شمار می‌روند. به‌رغم همه‌ی تمهیداتی که در تهیه طرح‌ها و تنظیم محتویات آن‌ها صورت گرفته است، بسیاری از این طرح‌ها در دست‌یابی به اهداف خود به‌خصوص توسعه گردشگری ناموفق بوده‌اند. هدف از این پژوهش بررسی نقش طرح های توسعه‌ی شهری بر توسعه گردشگری در شهر لمزان بود. روش پژوهش ترکیبی از نوع اکتشافی بود. محدودة انتخاب شده شهر لمزان مرکز مهران از توابع شهرستان بندرلگه در استان هرمزگان بود. به منظور شناسایی مهمترین معیارهای تأثیرگذار ابتدا از طریق مصاحبه با 20 نفر از کارشناسان و برنامه ریزان شهری اقدام به شناسایی موانع توسعه گردشگری شد. معیارهای شناساسی شده عبارتند از: 1- موانع و مشکلات مدیریت شهری، 2- مسائل و مشکلات تصویب طرح، 3- مسائل و مشکلات فرآیند تهیة طرح بودند. معیارها در قالب پرسشنامة دلفی فازی در اختیار جامعة آماری متشکل از 120 نفر از مدیران ارشد شهری، و اعضای هیأت علمی قرار گرفت. نتایج تحلیل واریانس نشان داد طرح‌های توسعه شهری بر توسعه گردشگری شهر لمزان تأثیر داشته است. همچنین نتایج آزمون t نشان داد مدیریت شهری، فرایند تصویب طرح و فرایند تهیه طرح بر توسعه گردشگری شهر لمزان تأثیر داشته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - بررسی شرایط اقلیمی در راستای توسعه پایدار شهری بافت های مسکونی شهر خرم آباد
        مهدی کاکولوند عباس ملک حسینی
        هدف این پژوهش، بررسی میزان هماهنگی برنامه های شهرسازی شهر خرم آباد با شرایط اقلیمی در راستای توسعه پایدار شهری است . در بررسی اقلیمی شهر خرم‌آباد از آمار و داده‌های 20 ساله اخیر (1396-1376)، عناصر آب و هوایی این شهر ازجمله دما، بارندگی، رطوبت نسبی، ساعات آفتابی، جهت و س چکیده کامل
        هدف این پژوهش، بررسی میزان هماهنگی برنامه های شهرسازی شهر خرم آباد با شرایط اقلیمی در راستای توسعه پایدار شهری است . در بررسی اقلیمی شهر خرم‌آباد از آمار و داده‌های 20 ساله اخیر (1396-1376)، عناصر آب و هوایی این شهر ازجمله دما، بارندگی، رطوبت نسبی، ساعات آفتابی، جهت و سرعت وزش باد ایستگاه سینوپتیک این شهر، به‌صورت پارامترهای حداکثر، حداقل و میانگین استفاده‌ خواهد شد. پس از جمع‌آوری داده‌ها، استانداردسازی و میانگین‌گیری پارامترهای ذکرشده با استفاده از نرم‌افزار Excel و نرم‌افزار Spss استفاده شد. یافته های پژوهش نشان می دهد که در شهر خرم‌آباد هماهنگ سازی اقلیمی در مقیاس منطقه ای برای کاهش مصرف بهینه انرژی در جهت رسیدن به توسعه پایدار انجام‌ نشده است. همچنین با توجه به شرایط فیزیوگرافی شهر خرم آباد، طراحی ساختمان‌ها در شهر خرم‌آباد بایستی با توجه به دامنه شمالی و جنوبی برای کاهش مصرف انرژی مدنظر قرار گیرد و نیز برنامه‌های عمرانی در شهر خرم آباد متناسب با شرایط اقلیمی، نیازمند بازنگری استفاده از مصالح بر اساس نوع کاربری ساختمان (مسکونی- صنعتی- اداری) است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - درک عدم قطعیت‌های آینده‌ی وضعیت طرح‌های توسعه شهری در ایران در چارچوب برنامه‌ریزی سناریو (موردمطالعه: طرح جامع شهر نورآباد)
        احمد رضایی مرضیه موغلی محمدابراهیم عفیفی
        طرح‌های جامع شهری به‌عنوان مهم‌ترین ابزار مدیریتی در مقیاس شهر در طی چند دهه که از ظهور آن می‌گذرد با مسائلی روبرو بوده که دستیابی به اهداف و نتایج مدنظر خود را با کمرنگی همراه کرده است. به‌طورکلی، یکی از روش‌های مهم در شناخت میزان موفقیت طرح‌های توسعه شهری، ارزیابی آن‌ چکیده کامل
        طرح‌های جامع شهری به‌عنوان مهم‌ترین ابزار مدیریتی در مقیاس شهر در طی چند دهه که از ظهور آن می‌گذرد با مسائلی روبرو بوده که دستیابی به اهداف و نتایج مدنظر خود را با کمرنگی همراه کرده است. به‌طورکلی، یکی از روش‌های مهم در شناخت میزان موفقیت طرح‌های توسعه شهری، ارزیابی آن‌ها در راستای اصول توسعه پایدار هست. پرداختن بـه مبحـث ارزیابی طرح جامع، به‌عنوان ابزاری مهم در راستای سنجش موفقیت و تحقق‌پذیری پیشنهادهای طرح جـامع بـه شمار می‌رود و به برنامه‌ریزان شهری کمک خواهد نمود بهتر با مشکلات تهیه و تدوین طرح‌های جامعی که تهیه‌شده‌اند، آشنا شوند. هدف این مقاله ارزیابی تحقق‌پذیری پیشنهادهای اصلی و تأثیرگذار در طرح جامع شـهر نورآباد ممسنی با استفاده از کاربست رویکرد آینده‌پژوهی است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از حیث روش پیمایشی در سطح اکتشافی و مبتنی بر رویکرد آینده‌پژوهی در بازه زمانی 10 ساله صورت گرفته است. در این پژوهش با استفاده از روش دلفی و مشارکت 30 نفر متخصص نتایج در محیط نرم‌افزار میک مک تحلیل شد و سپس این عوامل بر اساس میزان اهمیت و عدم قطعیت، اولویت‌بندی و حیاتی‌ترین عوامل مشخص و برای شناسایی پیشران‌های کلیدی از نرم‌افزار (Micmac) و برای سناریو نگاری از نرم‌افزار سناریو ویزارد استفاده‌شده است. نتایج حاکی از آن است که ده عاملی که در ستون اثرگذاری مستقیم بیشترین نقش را داشته‌اند، عبارت‌اند از یکسانی محتوای طرح، زمان تهیه طرح، دخالت مسئولین، عدم ارتباط با مشاور، راهکار‌های غیرمعقول، عدم توجه به شرایط محلی، نبود کمک دولتی، کمبود اعتبار و عدم وجود درآمد پایدار. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - چالش های ساختاری طرح ریزی توسعه شهری از نگاه رویکرد راهبردی (اولویت ها و تأثیرات آن در کلان شهر اهواز)
        هادی علیزاده سعید امان پور مسعود صفایی پور سعید ملکی
        در این پژوهش، با هدف شناسی کاربردی-توسعه ای و با روش شناسی توصیفی- تحلیلی تلاش شده است تا به تحلیل چالش‌ها و نارسایی‌های موجود در ساختار طرح ریزی توسعه شهری از نگاه رویکرد برنامه ریزی راهبردی در کلان شهر اهواز پرداخته شود. بنابراین دو سؤال اصلی پژوهش به صورت ارزیابی چگو چکیده کامل
        در این پژوهش، با هدف شناسی کاربردی-توسعه ای و با روش شناسی توصیفی- تحلیلی تلاش شده است تا به تحلیل چالش‌ها و نارسایی‌های موجود در ساختار طرح ریزی توسعه شهری از نگاه رویکرد برنامه ریزی راهبردی در کلان شهر اهواز پرداخته شود. بنابراین دو سؤال اصلی پژوهش به صورت ارزیابی چگونگی اولویت چالش‌های مراحل ساختاری طرح ریزی راهبردی در کلان شهر اهواز و چگونگی تأثیر این مراحل بر تحقق پذیری رویکرد راهبردی در طرح ریزی توسعه شهری در کلان‌شهر اهواز می‌باشد. جامعه نمونه پژوهش 60 نفر از کارشناسان و متخصصان مرتبط با موضوع پژوهش می‌باشد. برای جمع آوری داده‌ها به روش دلفی هدف‌مند و پیمایشی به صورت ابزار پرسش‌نامه اقدام شده است. نتایج به دست آمده نشان می‌دهد که اولاً بر اساس نتایج مدل فازی مرحله ساختاری تهیه طرح ها با توجه به چالش‌های شناسایی شده دارای بیشترین اولویت برای بهبود شرایط در بین مراحل ساختاری هشت‌گانه رویکرد راهبردی در کلان‌شهر اهواز می باشد و ثانیاً با توجه به نتایج مدل معادلات ساختاری AMOS مرحله سیاست گذاری دارای تأثیر معناداری در راستای تحقق رویکرد برنامه ریزی راهبردی در فرایند طرح ریزی توسعه شهری در کلان شهر اهواز می باشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - ارزیابی جاذبه ها و ظرفیت های گردشگری شهری در نظام مطالعاتی طرح های توسعه شهری کرمانشاه از منظر برد گردشگری
        محمدصالح احمدی محمدتقی رهنمایی اسماعیل علی اکبری
        عدم توجه نظام برنامه‌ریزی شهری استان منجر به ضعف جایگاه گردشگری در طرح‌های مختلف توسعه شهری شده است. تحقیق حاضر با هدف بررسی جاذبه‌ها و ظرفیت‌های توجیه‌کننده جایگاه گردشگری در نظام مطالعاتی طرح‌های توسعه‌ی شهری استان کرمانشاه از منظر برد توریستی می‌باشد. روش تحقیق کیفی چکیده کامل
        عدم توجه نظام برنامه‌ریزی شهری استان منجر به ضعف جایگاه گردشگری در طرح‌های مختلف توسعه شهری شده است. تحقیق حاضر با هدف بررسی جاذبه‌ها و ظرفیت‌های توجیه‌کننده جایگاه گردشگری در نظام مطالعاتی طرح‌های توسعه‌ی شهری استان کرمانشاه از منظر برد توریستی می‌باشد. روش تحقیق کیفی و شیوه نظریه مبنایی و نمونه‌گیری هدفمند(گلوله برفی) است. از طریق مصاحبه به شناسایی جاذبه‌ها و تعیین برد آنها و در نهایت با تشکیل ماتریس پورتفولیوی جاذبه‌های گردشگری مستخرج از طرح‌های توسعه شهری استان کرمانشاه صورت گرفت.نتایج حاکی از آن است که، در طبقه‌بندی مفهومی جاذبه‌ها در طرح‌های توسعه شهری استان، مفهوم تاریخی و فرهنگی با 10 مورد بیشترین و مفهوم طبیعی و اکوتوریسم با 7 مورد در رده سوم فراوانی قرار گرفت. مفهوم معماری، کالبدی، مذهبی اقتصادی با 3 مورد در یک طبقه و مفهوم تأسیساتی با 2 مورد و مفهوم درمانی با یک مورد در پایین‌ترین درجه فراوانی قرا گرفتند. جاذبه‌های گردشگری بر اساس برد محلی، منطقه‌ای، ملی و بین‌المللی، نتایج نشان داد که نیمی از این جاذبه‌ها قابلیت توسعه بیشتر و پذیرش گردشگر در سطوح بالاتر را دارند. که بر اساس ماتریس پورتفولیوی جاذبه‌های گردشگری سه راهکار، توسعه تجربیات و تقویت اقدامات بازاریابی در کنار استراتژی‌های سرمایه‌گذاری و رشد؛ برای جاذبه‌ای خانه شماره 4و سرمایه‌گذاری در محصول و بازار؛ برای خانه شماره 3 رهاسازی و عقب‌نشینی در طرح‌های توسعه شهری برای جاذبه‌هایی که در خانه شماره 1 ، پیشنهاد داده شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        15 - تحلیل اثرات طرح های توسعه شهری در تحولات ساختاری-کارکردی فضای شهری( مطالعه موردی: منطقه 3 شهر زنجان)
        جلیل خطیبی رحیم سرور بختیار عزت پناه
        مقدمه: ساماندهی و خلق فضای مناسب با عملکردهای مختلف جهت دسترسی بهینه شهروندان، هدف مشترک اغلب طرح‌های توسعه شهری است. با اینحال، اجرای نامناسب طرح‌های توسعه موجب نابسامانی و آشفتگی در بافت کالبدی به لحاظ ساختاری و کارکردی و به‌ویژه بی‌استفاده ماندن بخش وسیعی از اراضی دا چکیده کامل
        مقدمه: ساماندهی و خلق فضای مناسب با عملکردهای مختلف جهت دسترسی بهینه شهروندان، هدف مشترک اغلب طرح‌های توسعه شهری است. با اینحال، اجرای نامناسب طرح‌های توسعه موجب نابسامانی و آشفتگی در بافت کالبدی به لحاظ ساختاری و کارکردی و به‌ویژه بی‌استفاده ماندن بخش وسیعی از اراضی داخل محدوده، و عارض منفی گسترش افقی شهرها شده است.هدف: هدف از این پژوهش تحلیل اثرات طرح های توسعه شهری در تحولات ساختاری-کارکردی فضای شهری در منطقه 3 شهر زنجان می باشد.روش‌شناسی تحقیق: این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی برای دستیابی به اهداف تحقیق، به گردآوری داده ها با روش مطالعات میدانی و کتابخانه‌ای پرداخت. جامعه آماری شامل ساکنین منطقه 3 شهر زنجان است که با روش نمونه گیری کوکران، 384 نفر انتخاب شد. برای تحلیل داده‌ها از آزمون پروبیت، آزمون تک نمونه ای t، آزمون رگرسیون خطی چندگانه و مدل تودیم با کمک نرم افزارهای SPSS، Excel و GIS استفاده شد.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش، منطقه 3 شهر زنجان می باشد.یافته ها: یافته ها حاکی از آن است که، طبق آزمون رگرسیون، میزان ارتباط و همبستگی تحولات ساختاری-کارکردی با طرح‌های توسعه شهری 908/0 است. و اجرای طرح‌های توسعه شهری طبق آماره R2 حدود 82 درصد از تحولات ساختاری-کارکردی شهر زنجان را تبیین می کند. در نهایت، تلفیق شاخص‌های کمّی و کیفی با مدل تودیم نشان داد که اجرای طرح‌های توسعه شهری در ناحیه "شهرک قدس، کوچه مشکی، خیابان صفا" با بالاترین ضریب (1) مطلوب و رضایت بخش بوده و در "میدان پایین" با ضریب (001/0) ضعیف و نامطلوب بوده است.نتایج: یافته‌های تحقیق نشان داد که برخی کاربری‌ها کمتر از حد انتظار و برخی نیز بیشتر از ظرفیت شهر توزیع شده و حد مطلوب رعایت نشده است. پرونده مقاله