کاربست رویکرد آینده‌پژوهی در میزان تحقق پذیری اهداف طرح‌های توسعه شهری (مورد مطالعه: طرح جامع شهر نورآباد ممسنی)

محورهای موضوعی : برنامه ریزی شهری

احمد رضایی ¹ , مرضیه موغلی ² , محمد ابراهیم عفیفی ³

1 - دانشجوی دکتری جغرافیاوبرنامه ریزی شهری، واحد لارستان، دانشگاه آزاد اسلامی، لارستان، ایران
2 - عضو هیات علمی گروه جغرافیا، واحد لارستان، دانشگاه آزاد اسلامی، لارستان، ایران
3 - عضو هیات علمی گروه جغرافیا، واحد لارستان، دانشگاه آزاد اسلامی، لارستان، ایران

تاریخ دریافت : 1401/05/03 تاریخ پذیرش : 1401/09/14 تاریخ انتشار : 1401/09/14

کلید واژه: آینده‌پژوهی, طرح جامع, سناریونگاری, طرح‌های توسعه شهری, شهرنورآباد ممسنی,

چکیده مقاله :

طرح‌های جامع شهری به عنوان مهم‌ترین ابزار مدیریتی در مقیاس شهر در طی چند دهه با مسائلی روبرو بوده که دستیابی به اهداف و نتایج مدنظر خود را با کمرنگی همراه کرده است. یکی از روش‌های مهم در شناخت میزان موفقیت طرح‌های توسعه شهری، ارزیابی آنها در راستای اصول توسعه پایدار می‌باشد. پرداختن بـه این مبحـث، به عنوان ابزاری مهم در راستای سنجش موفقیت و تحقق‎پذیری پیشنهادهای طرح جـامع بـه شمار می‌رود و به برنامه‌ریزان کمک می‎کند بهتر با مشکلات تهیه و تدوین طرح‌های جامع، آشنا شوند. هدف این رساله ارزیابی تحقق‎پذیری پیشنهادهای اصلی و تأثیرگذار در طرح جامع شـهر نورآباد ممسنی با استفاده از کاربست رویکرد آینده پژوهی است. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی، از حیث روش‌پیمایشی در سطح اکتشافی و مبتنی بر رویکرد آینده‌پژوهی صورت گرفته‌است. در این پژوهش نیروهای پیشران با توجه به نظر کارشناسان، و سپس با استفاده از نرم‌افزار آینده‌پژوهی (Micmac) بر اساس میزان اهمیت و عدم قطعیت، اولویت‌بندی‌شده است. برای نوشتن سناریوهای محتمل از نرم‎افزار سناریونگاری ویزارد استفاده شده است. ده عامل در ستون اثرگذاری مستقیم مشخص شده‌اندکه بیشترین نقش را در تحقق‎پذیری طرح جامع شهر نورآباد داشته‌اند. در وضعیت سناریوهای بدست آمده، وضعیت نامطلوب بر نقش مطلوب برتری دارد. در کل از 100 درصد حالت بررسی شده، حدود 20 درصد از وضعیت‌ها دارای حالت خوش‌بینانه، 22 درصد حالت وضعیت ایستا و 58 درصد حالت دارای وضعیت بدبینانه می‎باشند. سناریوی بدست آمده، سناریوی شماره یک می‎باشد.

چکیده انگلیسی:

Comprehensive urban plans, as pivital management tool on a city-wide scale, have faced problems in the previous decades, which have made it difficult to achieve their goals. One critical method in recognizing the success rate of urban development projects is to evaluate them in line with the principles of sustainable development. Addressing this issue is considered as an tool in measuring the success and feasibility of the proposals of the comprehensive plan and helps the planners to better understand the problems when preparing and compiling comprehensive plans. We aim to evaluate the feasibility of the main and effective proposals in the comprehensive plan of Noorabad Mamasani city using the application of futurology approach. The study is practical and has been conducted in terms of exploratory method at the exploratory level and based on the future research approach. Driving forces have been prioritized according to the experts' opinion, using future research software (Micmac) based on the degree of importance and uncertainty. Wizard scenario software was used to write possible scenarios. Ten factors were identified in the column of direct influence, which played the greatest role in the realization of the master plan of Noorabad city. In the case of the obtained scenarios, the unfavorable situation prevails over the favorable role. Out of 100%, about 20% of the cases were optimistic, 22% static and 58% pessimistic. The best scenario is scenario no.1