-
دسترسی آزاد مقاله
1 - ابن رضوان مالقی(د784ﻫ) و اندیشه سیاسی وی
مجتبی دوستی یونس فرهمندالشُّهب اللامعة فی السیاسة النافعةکتابی است در آیین مُلک داری، آداب، سنن و سیره پادشاهی که عبدالله بن یوسف بن رضوان مالقی(د784ﻫ) دبیر و کاتب دربار مرینیان، بهدرخواست سلطان ابوسالم ابراهیم بن حسن مرینی(حک:760762ﻫ) با هدف تبیین روش و آداب حکومت داری برای سلطان مرینی نگاش چکیده کاملالشُّهب اللامعة فی السیاسة النافعةکتابی است در آیین مُلک داری، آداب، سنن و سیره پادشاهی که عبدالله بن یوسف بن رضوان مالقی(د784ﻫ) دبیر و کاتب دربار مرینیان، بهدرخواست سلطان ابوسالم ابراهیم بن حسن مرینی(حک:760762ﻫ) با هدف تبیین روش و آداب حکومت داری برای سلطان مرینی نگاشته و در آن به بیان چگونگی اعمال سلطه سیاسی بر پایه عدالت اجتماعی پرداخته است. در نوشتار حاضر که در چهار بخش: مقدمه، معرفی کتاب، اندیشه سیاسی ابن رضوان و میزان اصالت آن تدوین شده، آراء ابن رضوان در باب سلطنت و سلطان، منابع فکری و اصالت نظرات سیاسی وی بررسی شده است و معلوم میگردد که ابن رضوان دارای اندیشه سیاسی نظام مند و تأسیسی نیست و این اثر بر اساس آراء طرطوشی، ماوردی و دیگر اندیشه ورزان پیشین تدوین شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - درآمدی بر تاریخ مفهومی شهروندی؛ از تصوری فضیلت مدارانه تا برداشتی حق بنیاد
داود فیرحی احمد بیگلریامروزه رعایت حقوق شهروندی یکی از سنجههای حکمرانیهای مردمسالار و نیز کارآمدی نظام-های سیاسی به شمار میآید. در گذشته چنین تصوری از حقوق برای همه اتباع یک حکومت وجود نداشت. در واقع، حقهای محدودی برای برخی از گروهها در بعضی از جوامع وجود داشت. در تاریخ فکر سیاسی، بردا چکیده کاملامروزه رعایت حقوق شهروندی یکی از سنجههای حکمرانیهای مردمسالار و نیز کارآمدی نظام-های سیاسی به شمار میآید. در گذشته چنین تصوری از حقوق برای همه اتباع یک حکومت وجود نداشت. در واقع، حقهای محدودی برای برخی از گروهها در بعضی از جوامع وجود داشت. در تاریخ فکر سیاسی، برداشتهای متنوعی از مفهوم شهروندی صورت پذیرفته تاجاییکه از تصوری فضیلت-مدارانه و مبتنی بر اخلاق مشارکت، به برداشتی حقمدارانه و مبتنی بر قانون موضوعه تحول یافته است. شهروندی از مفاهیم کلیدی در تاریخ اندیشه سیاسی غرب است که در بستر سنتهای فکری گوناگونی، بازتاب زمینههای متفاوت سیاسی و اجتماعی از دوران باستان تاکنون بوده است. نوشتار حاضر درپی پاسخ به این پرسش است که چگونه صرف عضویت در یک جامعه سیاسی به عنوان ملاک برخورداری از برخی حقوق تحت عنوان حقوق شهروندی شده است؟ با بهرهگیری از تاریخ مفهومی به مثابه یک روش در تاریخ فکر سیاسی، این مدعا تقویت میگردد که تحول و دگردیسی در مفهوم حق، پیامدهایی برای اندیشه سیاسی داشته که یکی از آنها پیدایش حقوق شهروندی برابرگرایانه است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - نقد و بررسی کارکرد دین در حوزه سیاست از دیدگاه پراگماتیسم
رشید رکابیان حسن علی یاریهدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه و مناسبات دین و سیاست در مکتب عملگرایی بود. در این راستا و با روش توصیفی- تحلیلی، ابتدا با نگاهی ریشهای، مبانی، ویژگیها و زمینههای پیدایش و شکلگیری مکتب عملگرایی بررسی شد، سپس تلقی عملگراها از سیاست و دین تبیین گردید و استلزامات و چگون چکیده کاملهدف پژوهش حاضر بررسی جایگاه و مناسبات دین و سیاست در مکتب عملگرایی بود. در این راستا و با روش توصیفی- تحلیلی، ابتدا با نگاهی ریشهای، مبانی، ویژگیها و زمینههای پیدایش و شکلگیری مکتب عملگرایی بررسی شد، سپس تلقی عملگراها از سیاست و دین تبیین گردید و استلزامات و چگونگی تعامل بین دین و سیاست در مکتب عملگرایی بررسی شد. نتایج نشان داد، تلقیای که مکتب عملگرایی از دین دارد، منبعث از نگاه اومانیستی و عملگرایانه اندیشمندان آن میباشد که عملاً با انکار مبدأ غیبی، دین را به کارکردهای عملی آن تقلیل داده و آن را تا حد امری ابزاری، شخصی و تجربی تنزل میدهد و آن را با توجه به کاربردش که ممکن است فوایدی فردی، اخلاقی و اجتماعی برای انسان داشته باشد، تفسیر مینماید و اجازه دخالت به دین در امور سیاسی داده نمی شود. علاوهبر این، سیاست در این مکتب، رسالتی آرمانی ندارد، بلکه تنها به عنوان فلسفه ای عملگرایانه موردنظر است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - بنیان های خط مشی سیاسی امام خمینی(س) در عرصه سیاست خارجی
حسین بابائی علیرضا گلشنی مسعود جعفری نژادهدف پژوهش حاضر بررسی بنیان ها و پایه های خط مشی سیاست خارجی امام خمینی است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی بوده و یافته ها نشان داد، معرفت شناسی، هستی شناسی، انسان شناسی و روششناسی امام خمینی به عنوان یک پ چکیده کاملهدف پژوهش حاضر بررسی بنیان ها و پایه های خط مشی سیاست خارجی امام خمینی است. روش پژوهش توصیفی – تحلیلی بوده و یافته ها نشان داد، معرفت شناسی، هستی شناسی، انسان شناسی و روششناسی امام خمینی به عنوان یک پارادایم فکری، پایه و بنیان خط مشی ایشان در سیاست خارجی است. همچنین شناخت و رویکرد عرفانی ایشان بهمثابه یک مبنای کلیدی به مشی او در سیاست خارجی جهت می دهد. علاوهبر این، خط مشی سیاسی امام خمینی از ویژگی های والای شخصیتی ایشان نیز تأثیر پذیرفته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - امام خمینی (ره) و کنترل درونی قدرت سیاسی
مرتضی شیرودی قاسم عابدی فیروزجائیجوامع انسانی از ابتدای خلقت بشر تا به امروز متأثّر از قدرت سیاسی بوده، بطوری که گروه های مختلفی جهت کسب و سلطة بر قدرت تلاش نموده اند. کسب قدرت سیاسی توانمندی هایی را در اختیار بشر قرار می دهد که اگر کنترل نگردد زمینة گرایش حاکمان به سوءاستفاده از قدرت را فراهم می آورد چکیده کاملجوامع انسانی از ابتدای خلقت بشر تا به امروز متأثّر از قدرت سیاسی بوده، بطوری که گروه های مختلفی جهت کسب و سلطة بر قدرت تلاش نموده اند. کسب قدرت سیاسی توانمندی هایی را در اختیار بشر قرار می دهد که اگر کنترل نگردد زمینة گرایش حاکمان به سوءاستفاده از قدرت را فراهم می آورد لذا اندیشمندان جهان با نگرش های متفاوت به قدرت سیاسی، ابزارهای مختلفی را جهت کنترل آن به میان آورده اند.در اسلام نیز، مسئله کنترل قدرت مورد تأکید بیشتری قرار گرفته تا حدی که علاوه بر ابزارهای رایج جهانی، به طرح ابزارهای ویژه ایی از درون انسان جهت کنترل قدرت اشاره کرده است. در بین متفکران اسلامی در جهان معاصر، امام خمینی(ره) به عنوان احیاگر اندیشة اسلامی و پیوند زننده عرصة نظر و عمل سیاست اسلامی،این مسئله را مورد توجه جدّی قرار داده است اما چگونه؟.بنابراین با این سئوال مواجه ایم که:در اندیشه سیاسی امام خمینی(ره)چگونه می توان قدرت سیاسی را با استفاده از ابزارهای درونی کنترل نمود؟ پژوهش حاضر به روش توصیفی- تحلیلی نتایج زیر را ارائه کرده است: امام خمینی(ره) جهت کنترل درونی قدرت سیاسی به وجود ابزارهایی چون عدالت، ایمان، تقوا و علم به اسلام و قانون باور دارد. این ابزارها برای صاحبان قدرت سیاسی و حاکمان جامعه اسلامی فرض است و لذا هرگز تعرضی به جان و مال مردم صورت نمی گیرد،چون این ابزارهای درونی در کنترل طغیان و سوءاستفاده از قدرت، به ویژه در کنترل قدرت از ابتلاء به فساد به ایفای نقش می پردازند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - دموکراسی، آزادی و سکولاریسم در اندیشه امام خمینی (ره)
زهرا صداقتی نیا محمد قدرتی مقصود رنجبراین مقاله در راستای توصیف و تبیین اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) و به منظور آشنایی با جریانهای آزادی، دموکراسی و سکولاریسم در اندیشه امام خمینی به نگارش در آمده است. بی گمان اندیشه امام ،جامع و منسجم و منطقی است و اجزای آن دارای ارتباطی ارگانیک با یکدیگر است. مسئله توجه ب چکیده کاملاین مقاله در راستای توصیف و تبیین اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) و به منظور آشنایی با جریانهای آزادی، دموکراسی و سکولاریسم در اندیشه امام خمینی به نگارش در آمده است. بی گمان اندیشه امام ،جامع و منسجم و منطقی است و اجزای آن دارای ارتباطی ارگانیک با یکدیگر است. مسئله توجه به توسعه سیاسی به عنوان یکی از راهکارهای رسیدن به جامعه نمونه مدّنظرامام (ره) بوده است. توجه به مردم سالاری و پذیرش نظر اکثریت در اندیشه حاکم بر نظام، امری پذیرفته شده شمرده می شود. بنیان گذار جمهوری اسلامی با بیان این مطلب که قصد تحمیل کردن چیزی برملت ندارد واسلام و پیامبراسلام (ص) نیز اجازه این کار را نداده اند، به شباهت احتمالی مردم سالاری مدّنظر خود با نمونه غربی اشاره کرده، تصریح می کند:آن دموکراسی که ما می خواهیم به وجود آوریم، درغرب وجود ندارد.دموکراسی اسلام، کامل تر ازدموکراسی غرب است.مقوله آزادی نیز به عنوان حق اولیه بشر در این حکومت پذیرفته شده است. امام خمینی (ره) معتقد بود: در اسلام آزادی هست برای همه طبقات. اساس بر آزادی و استقلال کشور است؛ البته ایشان تصریح می کرد. که: آزادی، در حدود قانون است،معنای آزادی این نیست که هر کس هر چه دلش می خواهد بگوید. جمهوری اسلامی،حکومتی بر پایه آزادی و مردم سالاری در چهارچوب اسلام است.در جریان فکری سکولاریسم ،پیروان این بینش، بر این پندارند که دین و هر چیزی که جنبه قداست و معنویت دارد، باید از روابط و فعالیتهای اجتماعی بر کنار باشد. بنابراین پندار، دین، منحصر و محدود در امور فردی است و با مقوله های سیاست و اجتماع ناسازگار است.ریشـه و اساس این تفکر را باید در موضع گیریهای مغرب زمین در مقابل دین جستجو کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - «دین حداقلی انگاران» و «دین حداکثری انگاران» دوگانه اندیشههای سیاسی جدید در جهان اسلام
خدیجه محمدپورمرزبالی فرزاد حسینیهدف پژوهش حاضر طرح طبقهبندیهای اندیشههای سیاسی جهان اسلام براساس میزان سهم و جایگاه دین در دولت مدرن به عنوان مبدأیی برای تقسیمبندی اندیشههای جدید در جهان اسلام، و با تکیه بر سه شاخص نسبت شریعت و قانون در دولت، اعتبارسنجی معرفت سیاسی و میراثگرایی است. روش پژوهش ت چکیده کاملهدف پژوهش حاضر طرح طبقهبندیهای اندیشههای سیاسی جهان اسلام براساس میزان سهم و جایگاه دین در دولت مدرن به عنوان مبدأیی برای تقسیمبندی اندیشههای جدید در جهان اسلام، و با تکیه بر سه شاخص نسبت شریعت و قانون در دولت، اعتبارسنجی معرفت سیاسی و میراثگرایی است. روش پژوهش توصیفی - تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که دین حداقلیانگاران نقشی اقلی را برای دین و سنتهای دینی در عرصه دولت قائلند و دین و دولت مدرن را مانعالجمع میپندارند و در مدیریت امور این جهانی اولویت را به نهاد دولت میدهند، دین حداکثریانگاران سهمی بسیط برای دین و سنن الهی در عرصه دولت قائلند، و قائل به گسست این جهان و جهان دیگر نیستند تا مدیریت آن دو را به دو نهاد جداگانه واگذار کنند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - آسیب شناسی حوزه انقلابی
محسن مهاجرنیاعقلانیت حوزه انقلابی از پیوند وثیق حوزه با نظام اسلامی شکل گرفته است. مهمترین شاخصههای این عقلانیت در نقش تولیدی بهروز و متناسب با نیاز در دستگاه معرفتی و ظرفیت اجتهادی حوزه عبارتاند از قدرت آیندهنگری در چارچوب منظومه فلسفه سیاسی اسلام، توانایی حل تعارضات درونی و ت چکیده کاملعقلانیت حوزه انقلابی از پیوند وثیق حوزه با نظام اسلامی شکل گرفته است. مهمترین شاخصههای این عقلانیت در نقش تولیدی بهروز و متناسب با نیاز در دستگاه معرفتی و ظرفیت اجتهادی حوزه عبارتاند از قدرت آیندهنگری در چارچوب منظومه فلسفه سیاسی اسلام، توانایی حل تعارضات درونی و تزاحمات خارجی، آزاداندیشی دینی و رهایی از تعصب، تحجر، تصلب و قشریگری و واپسگرایی و مدیریت حل بحرانها و عبور از گسلها و گسستهای فکری و سیاسی، و تحکیم وفاداریها و ساماندادن به التزامات فکری و اعتقادی. این شاخصهها، سبب پویایی و پایایی حوزه در عرصه حیات سیاسی شده است. چالشهایی که باعث دورشدن حوزه از آزاداندیشی دینی، ایجاد تعصب و تحجر، ناکارآمدی و انسدادهای فکری، و فقدان آیندهنگری و خدشه در وفاداری سیاسی میشود، به عنوان مهمترین آسیبهای تفکر سیاسی حوزه انقلابی تلقی میشوند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - حاکم و ویژگی های آن در تفکر سیاسی جاحظ
علی شیرخانی حسین شیرخانیانسان چگونه موجودی است؟آیا بشر، طبع نیک سرشت دارد و یا بد سرشت هست؟در میان علما دو دیدگاه کلی حاکم است و جاحظ بر بدسرشت بودن اعتقاد دارد و بر این مبنا ،معتقد است که انسان با ذات خود، بدون کمک و تمسک به شریعت نمی تواند، زندگی خود را سامان دهد،چون بر مبنای شرارت طبیعی انس چکیده کاملانسان چگونه موجودی است؟آیا بشر، طبع نیک سرشت دارد و یا بد سرشت هست؟در میان علما دو دیدگاه کلی حاکم است و جاحظ بر بدسرشت بودن اعتقاد دارد و بر این مبنا ،معتقد است که انسان با ذات خود، بدون کمک و تمسک به شریعت نمی تواند، زندگی خود را سامان دهد،چون بر مبنای شرارت طبیعی انسان، هر فردی دنبال جلب حد اکثر منافع برای خود هست و این مساله موجب ف ظهور نزاع ها و کشمکش ها در جوامع بشری می شود، از این ظهور وجود امام به معنای عام ،جهت هدایت جامعه لازم و ضروری هست و ارسال رسل نیز بر همین مبنا بوده و در حضرت حتمی مرتبت به پایان رسیده است و پس از او نیز امام و امامت تداوم داشته و جانشین بلافصل آن حضرت باید حضرت علی علیه السلام می شد،چرا که او اشبه الناس به پیامبر بوده و امام نیز باید ویژگی های پیامبر را داشته باشد.وی براساس همین مبنا امامان جامعه یکی از برجستگان اجتماع دانسته ، چرا همو باید ، جوامع بشری را به سوی کمال مادی و معنوی سوق دهد.به باور جاحظ ویژگی های برجسته می تواند امام را هادی و راهبر جامعه بنماید و در انتخاب امام برای جامعه لازم و ضروری هست که به این اوصاف توجه شود و امام نیر هموار این برجستگی ها را داشته باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - تاملی در موضوعیّتِ مناقشهی «نظری»/«کاربردی» میان اصحابِ علوم سیاسی در ایران با التفات به حوزهی «اندیشهی سیاسی»
شروین مقیمی زنجانیاگر نگوییم مهمترین، اما بدون تردید یکی از مهمترین مناقشهها میان اصحاب علوم سیاسی در ایران، مناقشه بر سر کاربردیکردنِ آن است. اندیشهی سیاسی، یا دقیقتر بگوییم، تاریخِ اندیشهی سیاسی در این میان، از دیدِ حامیانِ کاربردیکردنِ علوم سیاسی، متهمِ ردیفِ اول است، زیرا به زعم چکیده کاملاگر نگوییم مهمترین، اما بدون تردید یکی از مهمترین مناقشهها میان اصحاب علوم سیاسی در ایران، مناقشه بر سر کاربردیکردنِ آن است. اندیشهی سیاسی، یا دقیقتر بگوییم، تاریخِ اندیشهی سیاسی در این میان، از دیدِ حامیانِ کاربردیکردنِ علوم سیاسی، متهمِ ردیفِ اول است، زیرا به زعمِ آنان، ماهیتِ اساساً نظریِ این حوزه است که با تسلط بر عرصهی آموزش و پژوهشِ علوم سیاسی، راه را بر کاربردیکردنِ این علوم بسته است. از سوی مقابل، اصحاب اندیشهی سیاسی، در بیرون و در مقامِ نمایندگانِ انتصابیِ ساحتِ نظری،در عینِ دفاع از آن به طُرُقِ گوناگون، در درون، به واسطهی عدمِ پیوندِ کوششِ نظریشان با واقعیتِ موثّر و عملیِ عرصهی سیاسی و اجتماعی در ایران، با وجدانی مُعذب دست و پنجه نرم میکنند. کوشش ما در این مقاله، نشاندادنِ بلاموضوعبودنِ معرفتیِ این مناقشه، و موضوعیتِ آن از حیثِ ساختارهای سیاسی و اجتماعی در ایرانِ معاصر است. برای این کار، نخست در یک معنای عام، نشان خواهیم داد که علم سیاست در معنای جدید آن، یعنی به عنوان یکی از نتایجِ بلافصلِ فلسفهی سیاسی مدرن، اساساً در نفیِ ارزشِ فعالیتِ نظری به ما هو نظری، ممکن گشت. به عبارت دیگر، علم سیاست جدید، نه صرفاً محصولِ کوشش برای تدوین یک دانشِ سیاسیِ موثّر و قابلتحقق از حیثِ عملی، بلکه بالاتر از آن محصول کوشش برای عملیکردنِ خود فلسفه بود. بنابراین مناقشهی نظری/کاربردی در علوم سیاسی میانِ اصحابِ ایرانیِ آن، از حیثِ مبانیِ معرفتیِ علم سیاست جدید، بلاموضوع است. اما فهمِ این مناقشهی واقعی، مستلزمِ بحثی در معنای اخصِ کلمه، یعنی وضعِ علوم سیاسی در ایرانِ معاصر است، نه علم سیاست جدید در معنای عام آن. ما در این مقاله نشان خواهیم داد که مناقشهی مزبور، فرعِ بر بیجایگاهبودنِ علمِ سیاست جدید در ایران، به لحاظِ ساختارهای سیاسی و اجتماعی است و بسط و گسترشِ کَمّیِ آموزش و پژوهش در این رشته از زمانِ تاسیس مدرسهی علوم سیاسی تا کنون، کمکی به علوم سیاسی (اعمِ از شاخههای نظری و عملیِ آن)، برای یافتنِ جایگاهاش در ساختار سیاسی و اجتماعی نکرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - روش تاریخ نگاری در اندیشه سیاسی خواجه نظام الملک طوسی
مهین نیرومند آلانکش گارینه کشیشیان سیرکیمفهومسازیتاریخی یکی ازمبانی فهم اندیشهسیاسی استکه از دوره یونانباستان تا ایران، اسلام و دورانمدرن مورد توجه بوده است. درگذشته مفهومسازی تاریخی عمدتاً روندی عینی و وقایعنگارانه داشت،اما این اندیشه با اصحاب قرارداد، مفهومسازی وضعطبیعی را بهجای عینیت وقایع قرار چکیده کاملمفهومسازیتاریخی یکی ازمبانی فهم اندیشهسیاسی استکه از دوره یونانباستان تا ایران، اسلام و دورانمدرن مورد توجه بوده است. درگذشته مفهومسازی تاریخی عمدتاً روندی عینی و وقایعنگارانه داشت،اما این اندیشه با اصحاب قرارداد، مفهومسازی وضعطبیعی را بهجای عینیت وقایع قرار داد. عدهی دیگری از اندیشمندان-کوشیدند تا با ارائه یکخط سیرکلی ازتاریخ، مراحل و ساختارهای نهفته در پس تحولات راکشف کنند و برایخود یک دورهیآرمانی از درون تاریخ درآورده و آنرا بهعنوان نمونه مثالی وضعآینده قرار دهند. بسیاری از ایدههای مذهبی و نیز نظریههای هگل و مارکس با این شیوه درصدد ارائهی الگویمطلوب خود از سیاست و جامعهی ایدهآل بودند. این پژوهش با هدف پاسخبه این پرسش تنظیم شدهکه خواجه نظامالملک چگونه از تجربیات تاریخی و روایت از تاریخ،کوشیده تا اندیشهی سیاسی خود درباب امرسیاسی و دولت را ارائه نماید؟ ایده اولیهی نگارندگان آناستکه خواجه نظامالملک با بهرهگیری از متون تاریخی عصرخودکه عمدتاً به ایران پیش از اسلام و پس از آنبرمی گردد،کوشیده تا با ذکر مثالهای تاریخی و نیز بیانات و اظهارات شخصیت-های برجسته در این دو مقطع مبنایی برای دستگاه فکری خود فراهم آورد. روش بهکارگرفته شده در این مقاله تحلیل مضمون بهعنوان یکی از شاخههای جدید تحلیل محتواست، که براساس آن مضامین اصلی یک متن از طریق مطالعهی اکتشافی استخراج شده و برای بررسی فرضیه مورد توجه قرارگرفت. برای بررسی فرضیه نیز نخست روشتاریخنگاری دراندیشهی سیاسی وی مورد بحث قرارگرفت، سپس با بررسی متن سیاستنامه دونمونه تاریخی ایرانی و اسلامی تشریح شد و نهایتاً با تحلیل مضامین اصلی در این دو دوره به ارائهی روش خواجه نظامالملک پرداخته شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - مفهوم و مبانی خرد سیاسی در کلیله و دمنه
مهدی حسنی باقری شریف آباد حامد حسینخانیچکیده:کلیله و دمنه اندرزنامهای است درباره حکومت و سیاست که خطوط اصلی آن بر محور اندیشههای ایرانشهری است. خرد یکی از برجستهترین این محورها است که میتوان در عرصه حکومتداری ازآن به خرد سیاسی تعبیر کرد. هدف اصلی این مقاله واکاوی مفهوم و مبانی خرد در مفهوم سیاسی آن در ک چکیده کاملچکیده:کلیله و دمنه اندرزنامهای است درباره حکومت و سیاست که خطوط اصلی آن بر محور اندیشههای ایرانشهری است. خرد یکی از برجستهترین این محورها است که میتوان در عرصه حکومتداری ازآن به خرد سیاسی تعبیر کرد. هدف اصلی این مقاله واکاوی مفهوم و مبانی خرد در مفهوم سیاسی آن در کلیله و دمنه است. تلاش شده است با طرح پرسشی درباره مفهوم و مبانی خردسیاسی در این اثر و با استفاده از روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و با گردآوری اطلاعات از روش کتابخانهای، در جهت دستیابی به این هدف حرکت کرد. درفرضیهی اصلی مفهوم خرد سیاسی روش و منش اداره امور، و مبانی آن مواردی چون توامانی دین و سیاست، عدالت، اندیشه شاهی ـ آرمانی، و فره ایزدی معرفی گردیده است. در نهایت نویسنده به این نتیجه دست یافته که خرد سیاسی در کلیله و دمنه به معنای کلی روش و منش سیاسی اداره امور متاثر از مبانی و ساختار کلی آن در اندیشههای کهن ایرانی به ویژه در اندیشههای سیاسی ایرانشهری است و نمودهای آن را میتوان در بابهای گوناگون این اثر بر حسب موقعیت و شرایط، در قالب حکایتهای گوناگون بررسی کرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - شریعتی و آشفتگی فکر سیاسی ( نقد و بررسی آرای فکری سیاسی علی شریعتی بر اساس روش هرمنوتیک قصدگرا )
علی مرشدیزاد احسان تاجیکآموزه های سیاسی مذهبی شریعتی در حسینیه ارشاد طی سال های 1347 تا 1351 خورشیدی، مخاطبین بسیاری را به خود جذب کرد ، که تأثیر گذاری بسزایی در جامعه به دنبال داشت. به نظر می رسد آموزه های شریعتی بر پایه تفسیری ایدئولوژیک و سیاسی از اسلام با تأثیر پذیری مستقیم ( و غیر قابل چکیده کاملآموزه های سیاسی مذهبی شریعتی در حسینیه ارشاد طی سال های 1347 تا 1351 خورشیدی، مخاطبین بسیاری را به خود جذب کرد ، که تأثیر گذاری بسزایی در جامعه به دنبال داشت. به نظر می رسد آموزه های شریعتی بر پایه تفسیری ایدئولوژیک و سیاسی از اسلام با تأثیر پذیری مستقیم ( و غیر قابل کتمان) از مارکسیسم، سوسیالیسم و اگزیستانسیالیسم بود که پایه های فکری خود را استوار کرد. بدین سبب این مقاله در صدد است به بررسی نظریات سیاسی علی شریعتی بپردازد و این که تفکرات سیاسی شریعتی در چه سطحی از مؤلفه های اندیشه سیاسی، فلسفه سیاسی، و نظریه سیاسی پیوند دارد. از این رو در با رویکرد تحقیق تحلیل اسنادی بر اساس روش هرمنوتیک قصدگرای کوئنتین اسکینر به عنوان مبنای پژوهش تحقیق حاضر زمینه ها و انگیزه ها و قصد مؤلف در زندگی فکری و آثار علی شریعتی مورد بررسی و شناخت قرار می گیرد . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - سیاست در اندیشه سهروردی بازخوانی اندیشه سیاسی سهروردی با تأکید بر الگوی جُستاری اسپریگنز
میر جمال الدین تقوی مقدم محمد آگاه محمدکاظم کاوه پیشقدمآنچه اصالت اندیشه سیاسی سهروردی را نمایان میکند، توجه و تقید وی برای پیداکردن راه برونرفتی از بحرانهای سیاسی- اجتماعی عصر خود است. اگرچه برخی سهروردی را اندیشمندی آرمانگرا میدانند و این امر مانعی در فهم درست اندیشه سیاسی وی است، اما آنچه باعث شناخت دقیق تفکر سیاس چکیده کاملآنچه اصالت اندیشه سیاسی سهروردی را نمایان میکند، توجه و تقید وی برای پیداکردن راه برونرفتی از بحرانهای سیاسی- اجتماعی عصر خود است. اگرچه برخی سهروردی را اندیشمندی آرمانگرا میدانند و این امر مانعی در فهم درست اندیشه سیاسی وی است، اما آنچه باعث شناخت دقیق تفکر سیاسی سهروردی میشود، تأمل بر این نکته است که وی، با ترسیم تصویری دقیق از نابسامانیهای زمانه خود و تلاش برای بازسازی جامعه، درصدد خوانشی واقعگرایانه از وضع موجود جامعه همعصر خود است. بر این اساس، درک سرشت اندیشه سیاسی سهروردی را میتوان با بهکارگیری روش جُستاری اسپریگنز بهتر متوجه شد. مقاله حاضر درصدد طرح این پرسش است که سهروردی بحران سامان سیاسی جامعه همعصر خود را چگونه ترسیم و با مشاهده این بینظمی، برای درمان و برونرفت از آن چه راهحلی را تجویز میکند؟ سهروردی واقعیت موجود جامعه خویش را چنین دریافته بود که شکافهای عمیق اعتقادی، تعصب، خشونتهای مذهبی و به تعبیر وی چیرهشدن ظلمت و تاریکی، زمینهساز انشقاق آحاد جامعه و همچنین ترویجکننده ظاهرگرایی مذهبی و نهایتاً توجیهکننده فساد، ظلم و جور حُکام شده است. سهروردی در تلاش است برای چنین جامعه بحرانزدهای نسخه درمانی ارائه دهد. بر اساس روش جُستاری اسپریگنز میتوان فرضیه این پژوهش را چنین بیان کرد که سهروردی گسست معرفتی میان حکمت و حکومت را زمینهساز بروز و ظهور نابسامانیها و بحرانهای جامعه عصر خود میداند. از اینرو وی با تبیین وضع موجود و ترسیم وضع مطلوب، در پی بازسازی رابطه حکمت و حکومت در قالب مشروعیتبخشی به حکومت حاکمِ حکیم، بهعنوان راهحل برونرفت از بحران سامان سیاسی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - صلاح ملک در اندیشه سیاسی ایران؛ مقایسه دوران پیشا اسلامی و دوران اسلامی
سید علی میرموسویمفهوم مصلحت از مفاهیم با اهمیت و پر کاربرد در تاریخ اندیشه سیاسی است. با نگاهی به میراث سیاسی بر جای مانده از ایران باستان و مقایسه آن با آثار دوران اسلامی می توان دریافت صلاح ملک مفهومی کانونی در اندیشه سیاسی ایران بوده است. در دوران ایران شهری، رعایت مصالح ملک و مردم چکیده کاملمفهوم مصلحت از مفاهیم با اهمیت و پر کاربرد در تاریخ اندیشه سیاسی است. با نگاهی به میراث سیاسی بر جای مانده از ایران باستان و مقایسه آن با آثار دوران اسلامی می توان دریافت صلاح ملک مفهومی کانونی در اندیشه سیاسی ایران بوده است. در دوران ایران شهری، رعایت مصالح ملک و مردم از ویژگی های شاهی نیک و آرمانی بوده و به عنوان معیاری برای تمایز نظام سیاسی مطلوب از نامطلوب به کار می رفته است. در دوران اسلامی نیز با ترجمه آثار ایرانی، این مفهوم در سیاستنامه ها بازتاب یافت و سیاست بر پایه مصلحت را در پی داشت. از این نظر می توان ادعا کرد، صلاح ملک معنایی نزدیک به مصلحت عمومی در فلسفه سیاسی کلاسیک غرب داشته و پایبندی به آن معیاری برای مشروعیت قلمداد می شده است. مقاله حاضر با ایضاح و تبیین این مفهوم، جایگاه و نقش آن را در تاریخ اندیشه سیاسی ایران مورد بررسی و تحلیل قرار می دهد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - تحلیل جامعهشناسی اندیشههای سیاسی ابوالقاسم لاهوتی بر اساس نظریّۀ «آگاهی طبقاتی» جورج لوکاچ
نادر مسلمی پروین سلاجقه محمد همایون سپهراندیشۀ سیاسی کوشش فکری و ارائه ی آرای منسجم در باب سیاست و زندگی سیاسی و تلاش برای پاسخ گویی به پرسش هاست. اندیشۀ سیاسی همواره سعی می کند با پی گیری مشکلات و ریشه یابی آن ها به دولت مشروعیّت بدهد و در پی آن، بحران های موجود در جامعه را حل کند. ابوالقاسم لاهوتی نیز چکیده کاملاندیشۀ سیاسی کوشش فکری و ارائه ی آرای منسجم در باب سیاست و زندگی سیاسی و تلاش برای پاسخ گویی به پرسش هاست. اندیشۀ سیاسی همواره سعی می کند با پی گیری مشکلات و ریشه یابی آن ها به دولت مشروعیّت بدهد و در پی آن، بحران های موجود در جامعه را حل کند. ابوالقاسم لاهوتی نیز از روشنفکرانی است که در اشعار و نوشته های خود، با اندیشه های سیاسی به مسایل اجتماعی و واقعیّت های موجود در جامعه اشاره می کند و پرده از خیانت های قدرت حاکم برمی دارد تا از این طریق مردم ناآگاه را از بی عدالتی های حاکمان وقت آگاه سازد. این پژوهش تلاش می کند تا با تحلیل جامعه شناسی اندیشههای سیاسی لاهوتی، بر اساس نظریّه ی آگاهی طبقاتی جورج لوکاچ، به نوع شناخت و طرز تلقّی وی از اجتماع و اوضاع جهان پیرامونش، دست یابد و به این پرسش اصلی پاسخ دهد که لاهوتی برای بیان اندیشه های سیاسی خود از چه ساختارهایی بهره گرفته است؟ پیشینۀ پژوهش در این موضوع بیانگر عدم توجه بسیاری از محقّقین به این امر است و روش تحقیق در این پژوهش از حیث ماهیّت و روش، از گونۀ توصیفی - تحلیلی و بر اساس هدف از نوع بنیادی- نظری است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که اندیشه های سیاسی لاهوتی، در چارچوب ساختارهایی چون شخصیّت، هویّت، معرفت (جهان بینی و ایدئولوژی) و ارزش های اخلاقی شکل گرفته و این اندیشه ها مُلهم و متأثّر از آگاهی و دانش دریافته از جهان بیرون اوست که با واکنشهای عقلانی مناسب همراه بوده و در اشعارش انعکاس یافته است. نتایج تحقیق نیز نشان می دهد که اشعار و سرودههای لاهوتی بازتاب اندیشه های سیاسی او در چارچوب چنین ساختارهایی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - واکاوی مبانی فکری سید جواد طباطبایی
سید رسول قهاری سید فرشید جعفری پایبندی اصغر پرتوییک اندیشه و تفکر در خلا پدیدار نمی شود. هر اندیشه ای واکنش و پاسخی به نیاز دوران خود می باشند. مبانی فکری متفکران کنونی ایران نشات گرفته از تاریخ ایران، سنت و اسلام گرایی، تجدد، علم گرایی وتوسعه بوده است که این مولفه ها تحت تاثیر دوره مدرنیته، گذار به پسامدرنیته، حکومت چکیده کاملیک اندیشه و تفکر در خلا پدیدار نمی شود. هر اندیشه ای واکنش و پاسخی به نیاز دوران خود می باشند. مبانی فکری متفکران کنونی ایران نشات گرفته از تاریخ ایران، سنت و اسلام گرایی، تجدد، علم گرایی وتوسعه بوده است که این مولفه ها تحت تاثیر دوره مدرنیته، گذار به پسامدرنیته، حکومت دینی در ایران و چالش های فراروی ایران بوده است. در واقع مبانی فکری متفکران ایران همانند سیدجواد طباطبایی تحت تاثیر متغیرهای غربی، سنتی و ایران کنونی ترسیم شده است. این مبانی باعث ارایه اندیشه اقتدارگرایانه، دولت مقتدر، اقتدارگرایی بوروکراتیک، همگرایی در ایران، اسلام دنیاگرا، اندیشه نخبه گرایانه و... شده است. البته متفکرانی همانند طباطبایی با توجه به هژمونی گفتمان سنت و تجدد در معرفت شناسی و بنیان های فکری، کمتر به مولفه هایی همانند جهانی شدن، عصر اطلاعات، دموکراسی سیاسی و حقوق بشر اهمیت می دهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
18 - مبانی اندیشه سیاسی بنیادگرایی سلفی
محمد طاهری خنکداریخروج نیروهای آمریکایی از کابل در اوت 2021 و تشکیل امارت اسلامی در افغانستان به دنبال فرار دولت قانونی این کشور، دوباره واژههایی چون القاعده، طالبان، داعش، نیروهای تندرو، رادیکال و بنیادگرا را به سرتیتر رسانههای خبری و تحلیلی تبدیل کرد. بسیار مهم است بدانیم که این گروه چکیده کاملخروج نیروهای آمریکایی از کابل در اوت 2021 و تشکیل امارت اسلامی در افغانستان به دنبال فرار دولت قانونی این کشور، دوباره واژههایی چون القاعده، طالبان، داعش، نیروهای تندرو، رادیکال و بنیادگرا را به سرتیتر رسانههای خبری و تحلیلی تبدیل کرد. بسیار مهم است بدانیم که این گروهها از کجا نشأت می-گیرند و تفکراتشان بر چه مبناهایی استوار است؟ به نظر میرسد اندیشه سیاسی این گروهها فاقد چارچوب نباشد بلکه با مجموعهای از دادههای معرفتشناسی، هستیشناسی، انسانشناسی، جامعهشناسی و فرجامشناسی پشتیبانی میشود. در این مقاله با استفاده از روش هرمنوتیکی اقدام به بررسی بنیادهای اساسی اندیشه سیاسی گروههای اسلامگرای سلفی خواهیم کرد. گروههایی که تحت عناوین مختلفی چون بنیادگرایی اسلامی، سلفی، داعشی، طالبانی و امثالهم از آنها یاد میشود. البته این گروهها ممکن است از زوایای مختلف تفاوت-هایی با هم داشته باشند، ولی در مبانی اشتراکات بسیاری با هم دارند که با توجه به این مبانی مشترک مورد توجه قرار میگیرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
19 - تاثیر فهم مدرن از حق در اندیشه ی نخستین روشنفکران ایرانی در دوره ی قاجار
علیرضا بهرامی رضا شعبانی سینا فروزشدر طول دو قرن اخیر، با ورود مباحث مدرن مغرب زمین به ایران، اندیشه ی سیاسی به تبع دیگر جنبه های علمیایرانیان، دستخوش تحولات فراوانی شده و در بسیاری از مضامینش از مبانی پیشین خود فاصله گرفته و به سویمباحثی بعضا مخالف با گذشته گام نهاده است.یکی از نخستین بحث های مطروحه در چکیده کاملدر طول دو قرن اخیر، با ورود مباحث مدرن مغرب زمین به ایران، اندیشه ی سیاسی به تبع دیگر جنبه های علمیایرانیان، دستخوش تحولات فراوانی شده و در بسیاری از مضامینش از مبانی پیشین خود فاصله گرفته و به سویمباحثی بعضا مخالف با گذشته گام نهاده است.یکی از نخستین بحث های مطروحه در ابتدای ورود مباحث مدرن به ایران مربوط به بحث حق طبیعی می شود.باید دانست این بحث بدلیل تعارض با آمیزه های فقه شیعی تا پیش از دوره ی قاجار هرگز مورد التفات متفکرینایران قرار نگرفت. اما در دوره ی ابتدایی حکومت قاجار به عنوان نقطه ی آغاز ورود مباحث مدرن به ایران توسطجریان روشنفکر ایرانی مورد عنایت واقع شد و آنها با توجه به الگوهای غربی خود در این زمینه به بحث پیرامون آنپرداختند.در این تحقیق که با روش تاریخی و بررسی اسناد گذشته به نگارش درآمده است مولف به بررسی مساله ی بهوجود آمدن فهم مدرن از مساله ی حق در ایران و تحقیق در آثار نخستین داعیه داران این بحث پرداخته است وتاثیرات آن را در اندیشه ی نخستین روشنفکران ایرانی مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
20 - تقابل اندیشه سیاسی علمای شیعه در رابطه با پادشاهان عصرصفوی(دوره شاه اسماعیل و شاه تهماسب)
علی اشرف حاتمی ناصر جدیدی علیرضا ابطحی فروشانیچکیدهتشکیل دولت صفویه در سال 907 هجری نقطه عطفی در تاریخ تشیع و فصلی نوین در ارتباط و مناسبات علمای شیعه با پادشاهان صفوی می باشد. مقاله حاضر می کوشد که مناسبات علمای شیعه با پادشاهان صفوی را با تأکید بر دوره شاه اسماعیل و شاه تهماسب صفوی(982-907 ه ) مورد کنکاش قرار دهد چکیده کاملچکیدهتشکیل دولت صفویه در سال 907 هجری نقطه عطفی در تاریخ تشیع و فصلی نوین در ارتباط و مناسبات علمای شیعه با پادشاهان صفوی می باشد. مقاله حاضر می کوشد که مناسبات علمای شیعه با پادشاهان صفوی را با تأکید بر دوره شاه اسماعیل و شاه تهماسب صفوی(982-907 ه ) مورد کنکاش قرار دهد. نتایج تحقیق حاکی از این است که مناسبات علمای شیعه با شاهان صفوی در دوره مورد بحث وجوه مختلفی از اندیشه تا عمل و دارای دو رویکرد سلبی و ایجابی داشته است. در پیوند با این موضوع تأکید بر ضرورت تأسیس حکومت در زمان غیبت، توجیه نظری تأسیس حکومت صفوی، توجیه مشروعیت حکومتهای شیعی بخصوص صفویه، ضرورت برگزاری نماز جمعه ، پرداخت هدایا به شاهان صفوی رویکرهای ایجابی و عدم وجوب نماز جمعه در دوران غیبت، عدم لزوم پرداخت هدایا به شاهان صفوی و عدم برگزاری نماز جمعه درعصرغیبت وهمچنین عدم لزوم پذیرش مناصب سیاسی ازسوی علما مهمترین رویکردهای سلبی در مناسبات بعضی دیگر از علمای شیعی با پادشاهان صفوی در دوره مورد نظر بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
21 - Political Thought of Fardidian Circle
جواد خزعلی جلال درخشه -
دسترسی آزاد مقاله
22 - The Position of the Concept of Revolution in Hannah Arendt's Political Thought
Seyyed Khodayar Mortazavi Erfan AhangariAbstract: Revolution is a new phenomenon whose history dates back to the eighteenth and seventeenth centuries. With the occurrence of the magnificent revolutions of England (1688), the United States of America (1776) and France (1879), the concept of revolution entered چکیده کاملAbstract: Revolution is a new phenomenon whose history dates back to the eighteenth and seventeenth centuries. With the occurrence of the magnificent revolutions of England (1688), the United States of America (1776) and France (1879), the concept of revolution entered political literature. Hannah Arendt, a well-known intellectual of the twentieth century, addressed the dimensions and effects of the concept of revolution in the context of the great events of this century, and by examining the American and French revolutions gained global reputation as a revolution theorist. This paper examines the concept of revolution from her point of view considering other concepts and subjects she has discussed, and shows that the concept of revolution has a privileged position in the totality of her political thought. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
23 - Velayat-e Faqih in Political Thought of Imam Khomeini and Ayatollah Javadi Amoli
Mohsen Sharifi Seyyed Hassan Malaekeh -
دسترسی آزاد مقاله
24 - The Concept of “Political Legitimacy” in Shia Political Thought (With Focus on Imam Khomeini’s Political Thought)
Azam BoroughaniLegitimacy is always considered an important concept among basic topics of political science; since it has been already posed as the prerequisite of acceptability for exercising of power in the societies through history. Accordingly, all of the political philosophies ma چکیده کاملLegitimacy is always considered an important concept among basic topics of political science; since it has been already posed as the prerequisite of acceptability for exercising of power in the societies through history. Accordingly, all of the political philosophies made efforts to establish an intellectual apparatus that enforces the fundamentals of governance, dealt to some extent with the issue of “Legitimacy” and included it in the core of arguments. In general, legitimacy would be defined as being legal or to be based on the law; but it refers not only to legality of government from the legislative respect, but also to social acceptability of it by citizens. In this article, we try to study and investigate the political legitimacy in the Shia political thought, particularly with focus on views of Imam Khomeini (RA) as the founder and former leader of Islamic Republic of Iran. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
25 - Comparative Study of the Concept of Justice in Imam Khomeini and SayyidQutb’s Political Thought
Seyed Hassan Malaekeh Aazam KhedriJustice is one of the most important tendencies andinteractions in human existence that sustains the human society. In addition,one of the fundamental concepts in the field of political theories that havebeen the first concern of humanity since the early days and the mi چکیده کاملJustice is one of the most important tendencies andinteractions in human existence that sustains the human society. In addition,one of the fundamental concepts in the field of political theories that havebeen the first concern of humanity since the early days and the minds of many scholarshave been involved in the concept of justice. Imam Khomeini and SayyidQutb arethe major thinkers who have been involved in the theorizing in this field andaccording to their position; they have been implementing it in the community.These two great contemporary thinkers of Islam in the field of justice areknown as influential figures. In this paper, it has been attempted to analyzeand analyze the concept of justice in the political approach of the two majorthinkers and philosophers of the Islamic world. The results of the study showedthat: Imam Khomeini and SayyidQutb differ in the definition of justice, theimportance of justice in their speeches and the areas of justice, and each hasa special view in these fields پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
26 - A Comparative Study of the Relationship between Religion and Government in the Political Thought of Imam Khomeini and Contemporary Thinkers
Nader Zahedinia Alireza Golshani Khalil Bahrami Qaserchami -
دسترسی آزاد مقاله
27 - Populist thought (Narodniks) in Russia An analytical study from Spragens' point of view
Mahin Niroomand Garineh Keshishyan Siraki Jahangir KaramiThe idea of populism or Narodniki in Russia has received less attention in Iran because it has been placed in the shadow of Russian communist leftist ideas. Conceptually, this idea is far beyond populism and Russian communism, and has had wide-ranging effects both in Ru چکیده کاملThe idea of populism or Narodniki in Russia has received less attention in Iran because it has been placed in the shadow of Russian communist leftist ideas. Conceptually, this idea is far beyond populism and Russian communism, and has had wide-ranging effects both in Russia and outside of this country. How this thought has been able to be so influential is the main issue in this article that the authors have tried to analyze with the aim of investigating its roots, dimensions and consequences. In fact, the main question is how populist thought appeared in Russia and why did it become an effective and widespread trend? The hypothesis of this article is that the idea of populism emerged as a reaction to the neglect of the role of the people in the political life of Russia in the second half of the 19th century, and because of its acceptance by intellectuals and based on a combination of three British constitutional and democratic views. French socialism and Russian nativism were spread. To investigate this hypothesis, we have used the analytical-descriptive method of political thoughts from the perspective of Thomas Spragens and in a qualitative format. The finding of this article is that social issues have arisen and the intellectual responses of thinkers, despite their own timeliness, have been reproduced in a way for centuries and are still useful and very important for understanding the social and political conditions of the periods after that. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
28 - شؤون فقیه و ولایت فقیه در نگاه شیخ جعفر کاشف الغطا
محمد معرفتتفکر سیاسی همواره در حوزة فقه حکومتی اسلام مطرح بوده و فقهای اسلام از جمله کاشف الغطا در بخشهای مختلف فقه، به آن پرداختهاند. افزون بر جایگاه علمی و موقعیت اجتماعی، عصر کاشف الغطا در شکلگیری و نفوذ اندیشة سیاسی وی مؤثر بوده است. ازجمله اختیارات و شؤون فقیه در عصر غیبت چکیده کاملتفکر سیاسی همواره در حوزة فقه حکومتی اسلام مطرح بوده و فقهای اسلام از جمله کاشف الغطا در بخشهای مختلف فقه، به آن پرداختهاند. افزون بر جایگاه علمی و موقعیت اجتماعی، عصر کاشف الغطا در شکلگیری و نفوذ اندیشة سیاسی وی مؤثر بوده است. ازجمله اختیارات و شؤون فقیه در عصر غیبت از نگاه کاشف الغطا، تصدی امر جهاد، اقامه و اجرای حدود، مقام افتا، نصب قاضی و شیخ الإسلام و تولیت خمس و زکات میباشد. ایشان بر اساس همین شؤون، در عرصة سیاست داخلی به دفع خطر اخباریان، و در عرصة سیاست خارجی حکم جهاد و اذن تشکیل سپاه به فتحعلی شاه قاجار داد و او را نائب خود ساخت. وی بنابر اصل عدم ولایت معتقد است مخلوقات در عبودیت با هم برابرند و کسی جز خداوند دارای سلطة حقیقی نیست؛ پس اوامر و نواهی نیز تنها از جانب خداوند یا کسی که منصوب از ناحیة او است، باید صادر شود. مبانی نظری او در کتاب کشف الغطا و سیرة عملى ایشان در اجراى قوانین اجتماعى اسلام، حکایت از پذیرش ولایت عامه فقیه برای نائب عام امام یعنی مجتهد جامع الشرایط دارد. این اثر، علاوه بر بررسی برخی جریانهای تاریخی و سیرة عملی کاشف الغطا، مبتنی بر توصیف و تحلیل آرای سیاسی ایشان، با استفاده از آثار مکتوب وی است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
29 - بررسی رابطه خودکامگی و آزادی در اسطوره سیاسی آنتیگونه سوفوکلس
پریچهره شاهسوند بغدادی حامد عمویی الهام حسینخانیاندیشة سیاسی یونان باستان ریشه در اسطورههای این تمدن دارد. حرکت فیلسوفان یونانی، بهویژه در آتن، از جهان اسطوره به عقلگرایی به دنبال دگرگونیها و تحولات این جامعه به وجود آمده است. در برخی دولتشهرهای یونان (در همین دوره)، حکومت پادشاهی و اشرافی به دموکراسی تبدیل و در چکیده کاملاندیشة سیاسی یونان باستان ریشه در اسطورههای این تمدن دارد. حرکت فیلسوفان یونانی، بهویژه در آتن، از جهان اسطوره به عقلگرایی به دنبال دگرگونیها و تحولات این جامعه به وجود آمده است. در برخی دولتشهرهای یونان (در همین دوره)، حکومت پادشاهی و اشرافی به دموکراسی تبدیل و در برخی دیگر، مبدل به دیکتاتوری شده است. با توجه به این تحولات، اسطورهها بهویژه در زمینة سیاسی تحول اساسی یافته و نوع تراژدی اسطورة سیاسی، در شکل تئاتر سیاسی در همین دورۀ تحول جامعه یونانی، به وجود آمده است. اسطورة سیاسی آنتیگونه، از مهمترین این تراژدیها است که نبرد میان آزادی و خودکامگی را نشان میدهد و پیامدهای تراژیک آن را برای بقای دولتشهر، مردم و شخص حاکم روشن میسازد. این مقاله با روش تحلیلی ـ توصیفی، تلاش میکند این نبرد را بر اساس تحولات سیاسی و اجتماعی دولتشهر آتن و جهان یونانی بررسی نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
30 - واکاوی رویکرد آیتالله العظمی بهجت به سیاست (از نظر تا عمل)
عباس تقوائیآیتالله العظمی بهجت یکی از بزرگترین فقهای شیعه در سده اخیر بوده است که بررسی مجموعه نگاه ایشان به حوزه سیاست با توجه به درک با واسطه و مستقیم دو انقلاب مهم معاصر در تاریخ کشور ما یعنی انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی ایران، از اهمیت به سزایی برخوردار میباشد. البته به لحا چکیده کاملآیتالله العظمی بهجت یکی از بزرگترین فقهای شیعه در سده اخیر بوده است که بررسی مجموعه نگاه ایشان به حوزه سیاست با توجه به درک با واسطه و مستقیم دو انقلاب مهم معاصر در تاریخ کشور ما یعنی انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی ایران، از اهمیت به سزایی برخوردار میباشد. البته به لحاظ نوع مشرب کلیای که ایشان در سرتاسر زندگی و شئون مختلف اجتماعی و از جمله در سیاست داشته، طبعا ابهاماتی در خصوص دیدگاههایشان نسبت به مسائل اساسی مورد توجه در حوزه فقه سیاسی شیعه وجود دارد؛ لذا در این مقاله با استفاده از روش تحلیلی – توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانهای و گزارشهای رسیده از نزدیکان، آشنایان و شاگردانشان در خصوص مواضع عملی و دیدگاههای سیاسی ایشان، سعی نمودهایم که تا حد امکان به آراء و نظریات ایشان در حوزه سیاست و مسائل مهم مورد توجه شیعیان در این حوزه یعنی حکومت اسلامی و ولایت فقیه پرداخته تا بتوانیم تا حدودی به منظومه اندیشه سیاسی ایشان دست پیدا کنیم مخصوصا ( چنانکه در این مقاله خواهیم دید ) با توجه به اینکه ایشان قایل به عدم تعطیلی حکومت و دین در عصر غیبت و همچنین لزوم اهتمام فقهاء به امر اجرای شریعت در این عصر هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
31 - جنایت های ارتکابی در میانمار و رهیافت های منطقه ای (با تکیه بر اندیشه سیاسی مقام معظم رهبری)
سجاد رحمتی ترکاشوند جمال بیگی بابک پور قهرمانییکی از موارد بحثبرانگیز در منطقه جنوب شرقی آسیا، جنایتهای ارتکابی در مینمار میباشد که شامل جنایتهای نسل زدایی، جنایتهای علیه بشریت و جنایتهای جنگی بوده که با عنایت به غیر انسانی بودن این رفتارها، مورد توجه مقامهای سیاسی سایر کشورها از جمله مقام معظم رهبری قرار گر چکیده کاملیکی از موارد بحثبرانگیز در منطقه جنوب شرقی آسیا، جنایتهای ارتکابی در مینمار میباشد که شامل جنایتهای نسل زدایی، جنایتهای علیه بشریت و جنایتهای جنگی بوده که با عنایت به غیر انسانی بودن این رفتارها، مورد توجه مقامهای سیاسی سایر کشورها از جمله مقام معظم رهبری قرار گرفته است. هدف این مقاله تبیین جنایتهای ارتکابی در میانمار و رهیافتهای منطقهای آن با تکیه بر اندیشه سیاسی مقام معظم رهبری است. روش تحقیق از نوع توصیفی و تحلیلی بوده و گردآوری اطلاعات نیز به صورت گردآوری و فیشبرداری میباشد. نحوه انجام پژوهش کیفی بوده و یافته های تحقیق حاکی از این است که شدت جنایتهای ارتکابی در میانمار به حدی است که بر اساس نظریههای اندیشمندان سیاسی کشورها به خصوص مقام معظم رهبری، راهکارهای پیشگیری و مقابله با این جنایتها اقدام عملی کشورها و فشار سیاسی و اقتصادی به دولت میانمار، ورود سازمانهای حقوق بشری، تشکیل کنفرانس سازمان همکاری اسلامی، و واکنش دادگاه بین المللی کیفری برای محاکمه و مجازات عاملان این جنایتها است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
32 - تاثیر اندیشه اصلاح گرایانه محقق سبزواری در رفتار اجتماعی سلاطین صفویه
رئوف موسوی معصومه قره داغی مقصود علی صادقیهدف این تحقیق بررسی تاثیر اندیشه محقق سبزواری در رفتار اجتماعی سلاطین صفویه بود که با مطالعه منابع و ماخذ موجود انجام گرفت . روش پژوهش این موضوع توصیفی است که با روش اسنادی با مطالعه کتب ، مقالات ، و بررسی مبانی تئوریک اندیشمندان دوره صفویه می باشد . یافته ها نشان می ده چکیده کاملهدف این تحقیق بررسی تاثیر اندیشه محقق سبزواری در رفتار اجتماعی سلاطین صفویه بود که با مطالعه منابع و ماخذ موجود انجام گرفت . روش پژوهش این موضوع توصیفی است که با روش اسنادی با مطالعه کتب ، مقالات ، و بررسی مبانی تئوریک اندیشمندان دوره صفویه می باشد . یافته ها نشان می دهد با ظهور سلسله صفویه ، صفحه جدیدی در شیوه حکومت داری و ارتباط با مردم برای تثبیت و توسعه جامعه در آن دوره ورق خورد . سلاطین صفوی با توجه به رسمی شدن دین تشیع و پذیرش آن از سوی مردم ، و برای مشروعیت یابی خود و تمسک به قواعد عقلایی و ریشه دار متصل به وحی و نصوص دینی برای اداره کشور به سوی اندیشمندان حوزه های علمی شیعه روی آوردند و در مقابل علما نیز این فرصت را برای ارتقای تشیع به سطح اداره سیاسی و اجتماعی کشور تازه استقلال یافته ایران مغتنم شمرده ، به نظریه پردازی از نوع ولایت و نظارت فقیه بر سلطنت دست زدند . اهمیت این موضوع به این امر باز می گردد که سیر صعود و نزول هر تمدن نتیجه ساز کارهای تراکمی ، بازتولیدی و انحطاطی شکل گرفته که نظام اجتماعی و سیاسی جوامع ، سازنده آن است . در این شرایط محقق سبزواری با ارائه اندیشه اصلاح گرایانه رفتار اجتماعی سلاطین صفوی را تقویت و حکومت آنان را تثبیت نمود . پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
33 - بررسی تاثیر اندیشه اصلاح گرایانه محقق سبزواری در رفتار اجتماعی سلاطین صفویه
رئوف موسوی معصومه قره داغیبا ظهور سلسله صفویه ، صفحات جدیدی در تاریخ اندیشه سیاسی و شیوه زمامداری ایرانیان با تکیه بر شریعت اسلام و به ویژه فقه سیاسی شیعه ورق خورد . سلاطین صفوی در پویش برای مشروعیت یابی خود و تمسک به قواعد عقلایی و ریشه دار متصل به وحی و نصوص دینی برای اداره کشور به سوی اندیشمن چکیده کاملبا ظهور سلسله صفویه ، صفحات جدیدی در تاریخ اندیشه سیاسی و شیوه زمامداری ایرانیان با تکیه بر شریعت اسلام و به ویژه فقه سیاسی شیعه ورق خورد . سلاطین صفوی در پویش برای مشروعیت یابی خود و تمسک به قواعد عقلایی و ریشه دار متصل به وحی و نصوص دینی برای اداره کشور به سوی اندیشمندان حوزه های علمی شیعه روی آوردند و در مقابل علما نیز این فرصت را برای ارتقای تشیع و حاملان آن به سطح اداره سیاسی و اجتماعی کشور پهناور و تازه استقلال یافته ایران مغتنم شمرده ، به نظریه پردازی از نوع ولایت و نظارت فقیه بر سلطنت دست زدند . اهمیت این موضوع به این امر باز می گردد که سیر صعود و نزول هر تمدن نتیجه سازکارهای تراکمی ، بازتولیدی و انحطاطی شکل گرفته در نظام اجتماعی و سیاسی جوامع سازنده آن است . در این شرایط محقق سبزواری با اصلاح اندیشه اصلاح گرایانه رفتار اجتماعی سلاطین صفوی را تقویت و تثبیت نمود . این پژوهش با روش توصیفی در تحلیل پدیده های تاریخی و بر پایه منابع کتابخانه ای سامان یافته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
34 - بررسی فرهنگ مردم سالاری دینی در قرآن کریم
سید عبدالمناف محسنی نیکو محمدرضا قائدی حمیدرضا حقیقتمهمترین ویژگی قرآن جامعیت آن است که مورد قبول اکثر اندیشمندان است. قرآن به عنوان کتابی کامل و جامع به موضوعاتی مختلف از جمله مردم و سیاست پرداخته و از آنجا که حکومت در اسلام از مهمترین بنیانهای جامعه به شمار میرود، بیان مسائل و موضوعات سیاسی در قرآن از اصول اساسی اس چکیده کاملمهمترین ویژگی قرآن جامعیت آن است که مورد قبول اکثر اندیشمندان است. قرآن به عنوان کتابی کامل و جامع به موضوعاتی مختلف از جمله مردم و سیاست پرداخته و از آنجا که حکومت در اسلام از مهمترین بنیانهای جامعه به شمار میرود، بیان مسائل و موضوعات سیاسی در قرآن از اصول اساسی است. مردمسالاری یکی از انواع روشها و شیوههای حکومتداری است؛ از دیدگاه اسلام تقابلی بین خدا و انسان وجود ندارد؛ خداوند منشأ قانونگذاری است و انسان خلیفه و جانشین خدا بر روى زمین است. به همین دلیل انسان موجودی شریف، دارای فضیلت و کرامت است که منشأ و مبدأ تحولات اجتماعى شناخته شده و از جایگاه و نقشی ارزنده در قرآن برخوردار است. قرآن کریم در آیات متعددی به حاکمان حکومت اسلامی مؤکداً یادآوری نموده که در مقابل مردم خاضع و مهربان بوده، آزادی آنها را در چارچوب شرع رعایت، خواستههای آنان را تأمین و با آنها مشورت نمایند. مفهوم دخالت مردم هسته مفهومی مشترکی است که مرز نظام مردمسالار را از غیر مردمسالار متمایز میکند. تکریم شخصیت و حفظ حرمت مردم، برخورداری از حمایت آنان، ایجاد عدالت و زمینههای رشد، پیشرفت و بالندگی در جامعه از مهمترین شاخصهای مشروعیت حاکمیت میباشند. هدف پژوهش حاضر بررسی فرهنگ مردمسالاری از دیدگاه قرآن کریم است. در این تحقیق با استفاده از منابع کتابخانهای، دادهها گردآوری شده و با بهرهگیری از روش توصیفی– تحلیلی، آیات قرآنی بررسی و مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و به کمک یافتهها، پژوهش به این نتیجه میرسد که فلسفه نقش و جایگاه مردم در تصمیمگیری و مشارکت سیاسی، تدبیر و سیاست دین و دنیای انسان در قرآن از جایگاه و اهمیت ویژهای برخوردار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
35 - مقایسه اندیشه های سیاسی آیت الله سید عبد الحسین لاری و آیت الله خامنه ای در باب حکومت
محمد بیدگلی صادق زیباکلاممقایسه میان اندیشههایی که باعث ایجاد تحولات اجتماعی- سیاسی در یک جامعه میشوند، دارای اهمیت بسیاری است. در دو برهه از تاریخ معاصر ایران، دو اندیشه مهم وجود دارد که بر تحولات پس از خود تاثیر بهسزایی بر جای گذاشتهاند. این دو اندیشه عبارتند از مشروطه مشروعه و ولایت فقیه چکیده کاملمقایسه میان اندیشههایی که باعث ایجاد تحولات اجتماعی- سیاسی در یک جامعه میشوند، دارای اهمیت بسیاری است. در دو برهه از تاریخ معاصر ایران، دو اندیشه مهم وجود دارد که بر تحولات پس از خود تاثیر بهسزایی بر جای گذاشتهاند. این دو اندیشه عبارتند از مشروطه مشروعه و ولایت فقیه که اولی را در دوره شکلگیری مشروطه و دومی در دوره حاکمیت جمهوری اسلامی ایران پایهگذاری شده است. بر این اساس، این مقاله در پی مقایسه میان بخشهایی از دو اندیشه سیاسی نامبرده است. بنابراین، روش پژوهش آن، تحلیل مقایسهای است و با توجه به این پرسش اصلی که در مقایسه میان اندیشه سیاسی آیت الله لاری و آیت الله خامنه ای چه شباهتها و تفاوتهایی را میتوان یافت، به بررسی آرای آنها درباره حکومت در زمینههای مبانی فقهی، حدود اختیارات، نقش روحانیت، مشروعیت و مصلحت و قانون و قانونگذاری پرداخته است. مقاله در نتیجه کلی در مقایسه میان اندیشه سیاسی دو فقیه در عصر انقلاب مشروطه و عصر انقلاب اسلامی، به شباهت، بهرهگیری از اسلام در چگونگی شکل حکومت اما با برداشتهای متفاوت یعنی بقای سلطنت و اجرای احکام اسلام برای شیخ آیت الله لاری و تاسیس حکومت اسلامی و اجرای احکام اسلام، توجه به مشروعیت مردمی و مصلحت برای آیت الله خامنه ای رسیده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
36 - گستره تعهدات اقتصادی و اجتماعی دولت در در رویکرد اندیشه لیبرال
علیرضا عسکری منصور فرخی یاسر روستایی حسین ابادیحقوق شهروندی یا آزادیهای عمومی و شهروندی، مجموعهای از حقوق مدنی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است که فرد به عنوان تبعه یک دولتِکشور از آن برخوردار است. طراحی ابعاد حقوق شهروندی، به ویژه از حیث رابطه ی آن با حکومت، ارتباط تنگاتنگی با مبانی نظری و تلقی ما از جایگاه مردم دا چکیده کاملحقوق شهروندی یا آزادیهای عمومی و شهروندی، مجموعهای از حقوق مدنی، سیاسی، اجتماعی و اقتصادی است که فرد به عنوان تبعه یک دولتِکشور از آن برخوردار است. طراحی ابعاد حقوق شهروندی، به ویژه از حیث رابطه ی آن با حکومت، ارتباط تنگاتنگی با مبانی نظری و تلقی ما از جایگاه مردم دارد. حقوق شهروندی مجموعه ی وسیعی از حقوق سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی است که در کنار آن تکالیف و وظایف شهروندان را در قبال دولت و جامعه، مورد توجه قرار می دهد. دیدگاه اسلام در این زمینه، دارای تفاوتی بنیادین با دیگر مکاتب حقوقی است. شهروندی به مثابه وضعیت حقوقی است که با حقوق مدنی، سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی تعریف می شود. به این معنا، شهروند شخصی است دارای شان حقوقی که در چارچوب قانون آزادی عمل دارد و حق دارد ادعای حمایت حقوقی را داشته باشد. زندگی اجتماعی و تشکیل حکومت در جامعه دارای اقتضائاتی است که رابطه ی متقابل دولت و ملت را به دنبال دارد. دیدگاه های بنیادین و مبانی حقوق عمومی در هر کشور علاوه بر تبیین شکل گیری و مشروعیت حکومت، تنظیم کننده ی رابطه ی حکومت و مردم نیز است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
37 - عنصر هویت ساز شاهان آرمانی ایران در اندیشه سیاسی سهروردی
میر جمال الدین تقوی مقدم محمد آگاه محمدکاظم کاوه پیشقدمدر عصر سهروردی، بحران مشروعیت و خلاء قدرت مرکزی، وی را بر آن داشت تا با تأکید به نقش و شأنی که شهریاران ایرانی در تحقق بخشیدن به هویت و مقام شاهی به تصویر کشیدن، توجه ویژهای بکند. جایگاهی که متضمن پیوند دین یاری و شهریاری است. سهروردی در آثار خود از سه شهریار آرمانی ای چکیده کاملدر عصر سهروردی، بحران مشروعیت و خلاء قدرت مرکزی، وی را بر آن داشت تا با تأکید به نقش و شأنی که شهریاران ایرانی در تحقق بخشیدن به هویت و مقام شاهی به تصویر کشیدن، توجه ویژهای بکند. جایگاهی که متضمن پیوند دین یاری و شهریاری است. سهروردی در آثار خود از سه شهریار آرمانی ایران باستان صحبت به میان میآورد، و آنان را مصداق حاکمان حکیمی میداند که میتوانند الگوی مناسبی برای دیگر حاکمان باشند. وظیفه پژوهش حاضر پاسخ به این پرسش است که شهریاران ایرانی چه ویژگی خاصی داشتند که بهعنوان الگوی دیگر حاکمان در اندیشه سیاسی سهروردی، موردتوجه قرارگرفتهاند؟ ازاینرو پژوهش حاضر بر آن است تا با بررسی نقش و شأن شهریاران موردتوجه سهروردی در بستر اندیشه ایران باستان و همچنین روایت سهروردی از آن، به این مهم پاسخ دهد. فرضیه پژوهش را نیز میتوان چنین صورتبندی نمود که اصلیترین رکن و وجه ممیزه حاکمانِ حکیمِ موردنظر سهروردی، تأله و مشروعیت الهی این شهریاران بود که موجبات جلب نظر سهروردی را بهعنوان الگویی مطلوب فراهم آورده است. مشروعیت الهی وتألهی که خود را بهصورت فَرّ ایزدی متجلی میکرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
38 - بحران در شکل گیری اندیشه سیاسی نوصدرائیان
محمد پورقربان حمید رضا تبشیرینوشتار حاضر به بررسی اندیشه سیاسی نوصدرائیان، که از آنها به عنوان رهبران سیاسی و مذهبی در جمهوری اسلامی ایران و یک جریان پر قوت فلسفی در ایران معاصر یاد می شود، به رشته تحریر درآمده و به این پرسش میپردازد که آیا بحران های اجتماعی ده 20 تا 1357 ( ه.ش) در شکل گیری اندیشه چکیده کاملنوشتار حاضر به بررسی اندیشه سیاسی نوصدرائیان، که از آنها به عنوان رهبران سیاسی و مذهبی در جمهوری اسلامی ایران و یک جریان پر قوت فلسفی در ایران معاصر یاد می شود، به رشته تحریر درآمده و به این پرسش میپردازد که آیا بحران های اجتماعی ده 20 تا 1357 ( ه.ش) در شکل گیری اندیشه سیاسی نوصدرائیان تاثیر داشت و در صورت تاثیر، ایشان بحران جامعه خود را در چه مسائلی مشاهده کرده اند؟ علت را در چه چیزی می دانستند؟ الگوی بدیل برای نظام سیاسی چه نوع حکومتی را پیشنهاد کرده اند؟ و راهکارهای رسیدن به جامعه مطلوب در اندیشه آنها چه می باشد؟ فرضیه این مقاله بر این پاسخ مطرح است که بحران های ده 20 تا 57 13( ه.ش) جامعه ایران، همچون شکست مشروطه،استبداد سیاسی، اشغال ایران،کودتای 28 مرداد، سرکوب و اختناق سیاسی در شکل گیری جریان دوم اندیشه سیاسی نوصدراییان موثر بود همچنین ایشان بحران جامعه خود را در مسائلی چون عدم استقلال سیاسی وفرهنگی، غربگرای افراطی دانسته و علت آن را زاویه پیدا کردن از اسلام محمدی معرفی می کنند . ایشان الگوی بدلیل برای نظام سیاسی را تشکیل جمهوری اسلامی و راهکار رسیدن به جامعه مطلوب را محوریت جوهری اسلام در استقلال، مردم سالاری دینی و... می دانند. از همین رو، این مقاله با هدف تبیین اندیشه سیاسی نوصدرائیان با روش تفسیری نظریه بحران و با استفاده از تجزیه و تحلیل داده های به روش کتابخانه ای گردآوری شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
39 - خویشکاری و ناخویشکاریِ شاهانِ شاهنامه
فاطمه قایینی کریم آبادی حسن بساکچکیده شاهنامۀ فردوسی، یکی از آثار بزرگ ادب پارسی است که با اجتماع، حکومت و سیاست زمان خود ارتباطی تنگاتنگ دارد. نوع حکومت در شاهنامه پادشاهی و بنیاد و اصول آن بر گرفته از اندیشۀ ایران شهری است. پایه و اساس حاکمیّت درشاهنامه، پادشاه است و تزلزل او، ویرانی کل حکو چکیده کاملچکیده شاهنامۀ فردوسی، یکی از آثار بزرگ ادب پارسی است که با اجتماع، حکومت و سیاست زمان خود ارتباطی تنگاتنگ دارد. نوع حکومت در شاهنامه پادشاهی و بنیاد و اصول آن بر گرفته از اندیشۀ ایران شهری است. پایه و اساس حاکمیّت درشاهنامه، پادشاه است و تزلزل او، ویرانی کل حکومت و قلمرو آن محسوب می شود. ایران شهر آرمانی فردوسی نیز نمود حکومتی با پادشاهی دادگر، خردمند و فره مند است. فردوسی در شاهنامه علاوه بر داشتن نگاه جهانی و آرمانی، با نگاهی آسیب شناسانه، آفت های قدرت و ناخویش کاری شاهان را همانند فروگذاشتن خردورزی، دادگـری و شکیبایی که در نهایت بـه خروج از قانون اشه می انجامد، تبیین کرده است. نویسندگان در این مقاله که به شیوۀتوصیفی و تحلیل محتوا و با بهره گیری ازمتن شاهنامۀ فردوسی به انجام رسیده است، علاوه بر خویش کاری شاهان و حکومت در شاهنامه، با نگاه آسیب شناسی قدرت، به نقد و تحلیل داستان جمشید- به عنوان نخستین الگوی یک پادشاه خویشکار و ناخویش کار- پرداخته اند و به نتایجی چند دست یافته اند، از جمله این که هستۀ اصلی خویشکاری را فره مندی تشکیل می دهد و شاه فره مند شاهی خردمند و دادگراست. خویش کاری شاهان باید برگرفته از پادشاه و نظام آفرینش باشد و نـاخویش کـاری شاه نـه تـنها موجب آسیب رساندن به اساس شاهی و حاکمیت و ملت؛ بل که نوعی بی احترامی به آفرینش و در نهایت موجب آشفتگی و ویرانی کشور می گردد. پرونده مقاله