گلشن

دسترسی آزاد مقاله

1 - سنجش کیفیت زندگی بر مبنای رضایتمندی سکونتی (موردمطالعه: محله گلشن تهران )
احسان درستکار رقیه ودایع خیری

10.22034/jest.2019.11120

مقدمه و مسئله: کیفیت زندگی در محیط های سکونتی شهری و از جمله شهرهای ایران، با انواع مخاطراتی که باعث کاهش رضایت ساکنان می شوند، مواجه می باشد. این پژوهش با شناسایی عوامل ارتقاء کیفیت زندگی در محلات شهری سعی دارد مشخص کند که آیا می توان به میزان رضایتمندی سکونتی مطلوب دس چکیده کامل

مقدمه و مسئله: کیفیت زندگی در محیط های سکونتی شهری و از جمله شهرهای ایران، با انواع مخاطراتی که باعث کاهش رضایت ساکنان می شوند، مواجه می باشد. این پژوهش با شناسایی عوامل ارتقاء کیفیت زندگی در محلات شهری سعی دارد مشخص کند که آیا می توان به میزان رضایتمندی سکونتی مطلوب دست یافت. همچنین پیشنهاد شده در محله گلشن به عنوان مورد پژوهی، برای دستیابی به کیفیت زندگی برتر، باید در زمینه های مسکن، حمل و نقل عمومی، فضاهای باز و سبز و... مداخلاتی صورت گرفته و راهکارهایی برای بهبود آن ها ارائه گردد. هدف و مدل: هدف کلی پژوهش حاضر سنجش و بومی سازی شاخص های کیفیت زندگی در محله گلشن و ارائه راهکارهایی برای ارتقای کیفیت زندگی بیان شده است. مدل رضایتمندی به عنوان پایه هایی برای ارزیابی شاخص های کیفیت زندگی در قالب چهار بعد کالبدی- فضایی، اجتماعی- اقتصادی، عملکردی- خدماتی و زیست محیطی طراحی شده است. روش بررسی: روش تحقیق تحلیلی توصیفی بوده و جهت ارزیابی نهایی و تحلیل داده ها از نرم افزار Spss و روش های آماری نظیر میانگین، ضریب همبستگی اسپیرمن استفاده شده است. شیوه جمع آوری اطلاعات میدانی از طریق برداشت عینی محقق و مصاحبه با مسئولین و پر کردن پرسشنامه می باشد. نتیجه گیری: ارزیابی ها و نتایج تحلیل نشان می دهد که رضایتمندی کلی ساکنان از محله گلشن در حد متوسط است. بیشترین رضایتمندی از معیارهای روابط همسایگی بالا در بین ساکنان، متراژ واحد مسکونی، حس تعلق خاطر به محله و... بیان شده است. همچنین براساس تحقیق مشخص شد که از بین ویژگی های فردی، متغیرهای جنسیت، شغل، تحصیلات و تعداد خانوار در برابر ابعاد جمعی اهمیت بیشتری بر روی رضایتمندی سکونتی تأثیرگذار هس پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - گلشن کرمانی تقلیدی دیگر از گلستان سعدی
سید یعقوب حسینی مریم محمودی پریسا داوری

10.30495/dk.2020.677775

در ادب فارسی آثار ارزشمندی وجود دارد که هدف از نگارش آن ها، هدایت انسان و هموار کردن مسیر او برای زندگی سالم و بهتر است. نویسندگان و شاعران همواره کوشیده اند تا مبانی و مفاهیم اخلاقی را در قالب زبانی زیبا و تأثیرگذار بیان کنند. سعدی چون معلم اخلاق، برآن بوده تا انسان چکیده کامل

در ادب فارسی آثار ارزشمندی وجود دارد که هدف از نگارش آن ها، هدایت انسان و هموار کردن مسیر او برای زندگی سالم و بهتر است. نویسندگان و شاعران همواره کوشیده اند تا مبانی و مفاهیم اخلاقی را در قالب زبانی زیبا و تأثیرگذار بیان کنند. سعدی چون معلم اخلاق، برآن بوده تا انسان ها را از جهل خود آگاه سازد و راه درست را به آنان نشان دهد؛ از این رو آثار وی همواره مورد توجه نویسندگان و شعرای ادب فارسی بوده است. محمدرحیم کرمانی از نویسندگان و شاعران قرن سیزدهم هجری نیز در کتاب گلشن از مضامین و روش و سبک سعدی تأثیر پذیرفته است. این پژوهش که به روش تحلیلی - تطبیقی انجام شده ضمن معرفی نسخة خطی گلشن به تطبیق وجوه اشتراک آن با گلستان سعدی پرداخته است. نتایج نشان می دهد که پیروی از سبک سعدی در گلشن با نگاهی هنری، خلّاقانه و ادیبانه صورت گرفته است و استفاده از سجع و آرایه‌ها و تشبیهات بر پایة معیارهای فصاحت و بلاغت شکل گرفته است. کلام وحی و احادیث نبوی یکی از منابع الهام بخش در گلستان و گلشن است. کرمانی کوشیده است، با داستان‌پردازی و یا استفاده از بیانی سحرانگیز چون سعدی، مفاهیم متعالی را به مخاطب عرضه دارد. مضامین مشترک گلشن با گلستان عبارتند از: شکرگزاری، نعت پیامبر، توجه به عقل، پرهیز از خشم و حسد، عدالت ورزی و نصیحت پادشاهان. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - تأثیر پذیری شیخ شبستر از کلام، تعابیر و اندیشه های شیخ نشابور
مجید نوری

در فایل اصل مقاله موجود است.

در فایل اصل مقاله موجود است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - گونه های تمثیل در مثنوی المعنویه الخفیه اثر ابراهیم گلشنی بردعی
علی اخلاقی مریم محمودی

برای فهم آثار عرفانی که اغلب حاصل تجربه ها و آموزه های عرفانی شاعران عارف است، صور خیال نقش زیادی داشته و جزء لاینفک آثار عرفانی است. صاحبان این آثار به شکلی آسان و همه فهم از حکایات، داستان ها، امثال، قصه های تمثیلی و رمزی برای تصویر و استدلال و توجیه دعاوی و اقوال خود چکیده کامل

برای فهم آثار عرفانی که اغلب حاصل تجربه ها و آموزه های عرفانی شاعران عارف است، صور خیال نقش زیادی داشته و جزء لاینفک آثار عرفانی است. صاحبان این آثار به شکلی آسان و همه فهم از حکایات، داستان ها، امثال، قصه های تمثیلی و رمزی برای تصویر و استدلال و توجیه دعاوی و اقوال خود بهره می گرفته اند تا تصوّر و قبول آنها برای اذهان آحاد مردم به آسانی انجام گیرد. مثنوی عرفانی المعنویه الخفیه سرودة شیخ ابراهیم گلشنی بردعی یکی از این آثار است. شاعر از بزرگان صوفیه و پیروان طریقت آذربایجان در سدۀ نهم هجری است و مثنوی وی نظیره ای بر مثنوی معنوی مولاناست. موضوع و هدف این مقاله که به روش تحلیل اطلاعات و کتابخانه ای انجام شده است، بررسی انواع شگردهای تمثیلی همانند داستان تمثیلی، پارابل، اگزمپلوم، نماد، اسطوره و تمثیلات قرآنی است که شاعر برای تفهیم تاثیر مستقیم نفس، هواپرستی، زن بارگی، شهرت طلبی، طول امل، ، تغییر قضا و قدر و... برای مخاطب تبیین و تشریح کرده است. نتیجه تحقیق نشان می دهد که تمثیل داستانی(الیگوری) پر بسامدترین نوع تمثیل این مثنوی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - میزان سازگاری و سازوارگی مقولات عرفانی با علم در گلشن راز شیخ محمود شبستری
محمد فرهمند مریم سلطان زاده منافی

نگاه عمیق به متون عرفانی مسبّب حرکت فکری انسـان است. شناخت عرفانی عـارف، کلّ هستی از جمله فیزیک عالم و ماورای فیزیک آن را در بر می گیرد. لذا تفکّر اندیشمندانه در آن ضروری می نماید. بررسی این حوزه از جنبههای مختلف مخصوصاً جنبه علمی و هم سویی آن با یافتههای علمی بشری آن چکیده کامل

نگاه عمیق به متون عرفانی مسبّب حرکت فکری انسـان است. شناخت عرفانی عـارف، کلّ هستی از جمله فیزیک عالم و ماورای فیزیک آن را در بر می گیرد. لذا تفکّر اندیشمندانه در آن ضروری می نماید. بررسی این حوزه از جنبههای مختلف مخصوصاً جنبه علمی و هم سویی آن با یافتههای علمی بشری آن چنان که باید مورد توجّه اندیشمندان و دانشمندان ادیان مختلف قرار نگرفته است. مسأله این است که اگر حوزه معرفتی عرفان مشتمل بر شناخت بالاتری از هستی است، حتماً زمینه شناخت علمی نیز در آن موجود است. لذا این مسأله را باید از مسائل مهّم در عرصه پیشرفت علمی بشر محسوب کرد و ورود عرفان را به حوزه علم جایز دانست. عدّه ای با ابراز رابطه خصمانه بین «علم» و «عرفان» سعی بر آن داشته اند تا این دو را ناسازگار جلوه دهند و عدّه ای به سازگاری علم بشری با گفتار عرفانی عارفان باور داشته اند. مقاله حاضر، ابیاتی از گلشن راز شیخ محمود شبستری را با توجّه به دادههای علمی منطبق با کشفیّات علمی عصر جدید، مورد بررسی قرار داده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - تحلیل عرفانی مثنوی المعنویه الخفیه اثر ابراهیم گلشنی بردعی- سدۀ نهم هجری
اکرم کشفی احمدرضا یلمه‌ها

مثنوی المعنویه الخفیه یکی از گنجینه‌های ادب فارسی و در نوع ادب عرفانی- تعلیمی استکه با وجود تلاش سودمند محققان و پژوهشگران در معرفی و شناخت آثار خطی بزرگان، این اثر تاکنون ناشناخته باقی مانده است. این منظومه، در سال 922 هجری، توسط ابراهیم گلشنی بردعی، در قالب مثنوی سرود چکیده کامل

مثنوی المعنویه الخفیه یکی از گنجینه‌های ادب فارسی و در نوع ادب عرفانی- تعلیمی استکه با وجود تلاش سودمند محققان و پژوهشگران در معرفی و شناخت آثار خطی بزرگان، این اثر تاکنون ناشناخته باقی مانده است. این منظومه، در سال 922 هجری، توسط ابراهیم گلشنی بردعی، در قالب مثنوی سروده شده و با نام عرفانی «المعنویه الخفیه» و درحدود40 هزار بیت قابل بررسی است. این اثر ارزشمند ادبی عرفانی، با اشعاری در وصف نی شروع شده و سپس شاعر به مانند مولانا و به سبک حکایت در حکایت و استفاده از تمثیل و داستان، به شرح و بیان مضامین و مفاهیم عرفانیمورد نظر می‌پردازد. سراینده با آگاهی از علوم عقلی و نقلی و اصول تصوف و تسلط بر زبان عربی، توانسته است نکات و مفاهیم عرفانی را با زبانی ساده و روان و به دور از تکلفات و صنایع ادبی و آرایه‌های فنی پیچیده، بیان نماید و به تعلیم آن مبادرت ورزد. این پژوهش سعی بر آن دارد که ضمن معرفی مختصر این دست نوشته ارزشمند ادبی، به تحلیل برخی از مضامین عرفانی آن بپردازد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - معرفی و نقد شروح برجستة گلشن راز شبستری
عبدالحسین لطیفی

منظومة گلشن راز شبستری را به حق می توان یک دورة کامل عرفان نظری و حتی شناسنامة عرفان نظری دانست. این کتاب به رغم اختصار در حجم و تعداد ابیات، مضامین بلند و عمیق عرفانی را به شایستگی تبیین کرده و همین امر، فهم دقیق محتوای آن را حتی برای اهل فن نیز بسیار دشوار نموده است؛ چکیده کامل

منظومة گلشن راز شبستری را به حق می توان یک دورة کامل عرفان نظری و حتی شناسنامة عرفان نظری دانست. این کتاب به رغم اختصار در حجم و تعداد ابیات، مضامین بلند و عمیق عرفانی را به شایستگی تبیین کرده و همین امر، فهم دقیق محتوای آن را حتی برای اهل فن نیز بسیار دشوار نموده است؛ لذا شرح های بسیار زیادی بر آن نوشته شده و این نوشتار درصدد آن است که ضمن معرفی مهم ترین شروح گلشن راز، به اختصار به نقد و بیان اهم ویژگی های آنها بپردازد. در نتیجه می‌توان گفت در میان مهم ترین شرح‌هایی که در این پژوهش مطالعه شده اند، شرح مفاتیح الاعجاز، هم به لحاظ پرداختن به تمام ابیات گلشن و هم به لحاظ عمق مطالب برجسته ترین و تأثیرگذارترین شرح به شمار می آید که شروح پس از آن کمابیش وام‌دار آن هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - بررسی ساختار و زادآوری درختان جنگلی در توده‌های بهره‌برداری شده و بهره‌برداری نشده (مطالعه موردی: جنگل دارابکلای ساری)
علی شجائی شمی امین وثوقیان

با توجه به اهمیت درختان جنگلی، تأثیر شیوه جنگلشناسی اعمال شده بر ساختار و زادآوری درختان جنگلی در دو توده بهره‌برداری شده و بهره‌برداری نشده مورد بررسی قرار گرفت. منطقه مورد مطالعه دارای دو قسمت برابر بهره‌برداری شده به شیوه پناهی و بهره‌برداری نشده است که بعد از گذشت 1 چکیده کامل

با توجه به اهمیت درختان جنگلی، تأثیر شیوه جنگلشناسی اعمال شده بر ساختار و زادآوری درختان جنگلی در دو توده بهره‌برداری شده و بهره‌برداری نشده مورد بررسی قرار گرفت. منطقه مورد مطالعه دارای دو قسمت برابر بهره‌برداری شده به شیوه پناهی و بهره‌برداری نشده است که بعد از گذشت 10 سال از زمان بهره‌برداری مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور تعداد 60 پلات (1000 مترمربعی) و میکروپلات (100 مترمربعی) به صورت تصادفی سیستماتیک در عرصه پیاده شد. مقایسه قطری درختان موجود در پلات دو توده نشان دهنده اختلاف معنی‌داری (05/0p<) می‌باشد. با مقایسه مشخصه‌های رویشی چهار درخت نزدیک به مرکز پلات مشخص شد که بین قطر برابر سینه درختان دو توده (05/0p<)، ارتفاع تنه (05/0p<)، ارتفاع تاج (01/0p<)، سطح مقطع برابر سینه (01/0p<) و حجم (05/0p<) اختلاف وجود دارد. بین ارتفاع کل، قطر کوچک و بزرگ تاج و سطح مقطع تاج اختلاف معنی‌داری وجود ندارد. با مقایسه زادآوری‌های دو توده در سطح میکروپلات مشخص شد که بین فراوانی زادآوری توده‌ها در کلاسه‌های مختلف اختلاف معنی‌داری در سطح 99 درصد اطمینان وجود دارد. همچنین بین مطلوبیت زادآوری‌ها نیز اختلاف معنی‌داری در سطح 95 درصد اطمینان وجود دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - ویژگی‌های سبکی دیوان گلشنی بردعی
حسن شعبانی آزاد احمدرضا یلمه ها

ابراهیم گلشنی بردعی یکی از عارفان بزرگ طریقۀ خلوتیه است که شخصیت ادبی و عرفانی وی در نزد اهل تحقیق و ادب چندان شناخته نیست. گلشنی در عرفان صاحب طریقت خاص بود و مریدان زیادی داشت چنان که طریقۀ گلشنی در سرزمین های عثمانی و مصر، منسوب به اوست. او در سرودن انواع شعر به فارس چکیده کامل

ابراهیم گلشنی بردعی یکی از عارفان بزرگ طریقۀ خلوتیه است که شخصیت ادبی و عرفانی وی در نزد اهل تحقیق و ادب چندان شناخته نیست. گلشنی در عرفان صاحب طریقت خاص بود و مریدان زیادی داشت چنان که طریقۀ گلشنی در سرزمین های عثمانی و مصر، منسوب به اوست. او در سرودن انواع شعر به فارسی و ترکی دست داشت. نسخۀ خطی دیوان وی که در کتابخانۀ فاتح استانبول به شمارۀ 3866 نگه داری می شود، مشتمل بر اشعاری در قالب قصیده و غزل می باشد. بررسی اشعار دیوان گلشنی نشان می دهد که تأثیر پذیری وی در سبک شعری و مضامین از مولوی تأثیر پذیرفته و از پیروان وی به شمار می آید. مسئله اصلی این پژوهش تعیین مختصّات عمدۀ سبکی در دیوان گلشنی بردعی است. نتایج پژوهش ثابت می کند که در شعر گلشنی بردعی استفاده از لغات کهن فارسی، ابداع ترکیبات نو، تأثیرپذیری گسترده از آیات و احادیث و مضامین عرفانی بسامد بالایی دارد. شعر گلشنی به دلیل وجود واژگان و ترکیبات کهن و تأثیرپذیری از زبان ترکی و عربی شعری دشوار بوده ولی از تعقید و پیچیدگی معنوی بدور است. کاربرد هنری ردیف را نیز می توان به عنوان یکی از ویژگی های بارز شعر وی دانست. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - معرفی مثنوی المعنویه الخفیه اثر ابراهیم گلشنی بردعی
احمدرضا یلمه ها کرامت نامجو

مثنوی المعنویه‌الخفیه، اثر ابراهیم گلشنی بَردعی است که در سدۀ نهم هجری سروده شده است. این منظومه نظیره‌ای بر مثنوی مولوی و حدود چهل هزار بیت است. نویسنده در این اثر با استناد به آیات قرآن و حدیث و داستان‌ها و حکایات دینی و غیردینی، همچنین با زبانی شیوا و روان، مضامین و چکیده کامل

مثنوی المعنویه‌الخفیه، اثر ابراهیم گلشنی بَردعی است که در سدۀ نهم هجری سروده شده است. این منظومه نظیره‌ای بر مثنوی مولوی و حدود چهل هزار بیت است. نویسنده در این اثر با استناد به آیات قرآن و حدیث و داستان‌ها و حکایات دینی و غیردینی، همچنین با زبانی شیوا و روان، مضامین و مفاهیم عرفانی را بیان می‌کند. شاعر در این منظومه می‌کوشد اندیشة وحدت وجودی خود را برای مخاطب تبیین کند که البته این اندیشه‌ها برگرفته از افکار محی‌الدین ابن العربی است. از این دست‌نوشته، چندین نسخه در داخل و خارج از ایران موجود است. در این اثر تشبیه و استعاره و دیگر عناصر بیانی و بدیعی، به‌طور متعادل به کار رفته و از صنایع بلاغی متکلف در آن استفاده نشده است. نگارندگان در این نوشتار می‌کوشند افزون‌بر معرفی سراینده، با جُستاری هرچند کوتاه در این اثر عرفانی و تحلیل و توصیف آن، ویژگی‌های ممتاز ادبی و عرفانی آن را بررسی و تبیین کنند. ترکیب اشعار فارسی و عربی، زیبایی درونی و کاربرد افعال و کلمات کهن از ویژگی‌های ادبی این منظومه است. عشق‌گرایی و محب‌پروری، جهاد اکبر و مبارزه با نفس نیز از ویژگی‌های عرفانی آن به شمار می‌رود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - تأثیر رذایل اخلاقی بر اختلالات نظام معرفتی با تکیه بر داستان‌های بلعم باعورا، برصیصا، هاروت و ماروت از مثنوی المعنویۀ الخفیه گلشنی بردعی
علی اخلاقی مریم محمودی احمدرضا یلمه ها

10.30495/pars.2021.680941

مثنوی المعنویۀ الخفیه اثر شیخ ابراهیم بن محمد گلشنی بردعی (830ـ940ق) به تقلید از مثنوی معنوی مولانا سروده شده و حاوی نکات عرفانی، اخلاقی، حکمی و تعبیرات و تأویلات فراوان است. در این مقاله کوشش می‌شود تا تأثیر رذایل اخلاقی بر اختلالات نظام معرفتی، با استفاده از سه داستان چکیده کامل

مثنوی المعنویۀ الخفیه اثر شیخ ابراهیم بن محمد گلشنی بردعی (830ـ940ق) به تقلید از مثنوی معنوی مولانا سروده شده و حاوی نکات عرفانی، اخلاقی، حکمی و تعبیرات و تأویلات فراوان است. در این مقاله کوشش می‌شود تا تأثیر رذایل اخلاقی بر اختلالات نظام معرفتی، با استفاده از سه داستان معروف بلعم باعورا، برصیصا و هاروت و ماروت در این مثنوی بررسی شود. اگرچه این سه داستان حدود هفت هزار بیت از این مثنوی سی‌وپنج هزار بیتی را شامل می‌شود، گلشنی بردعی عصارۀ اندیشه و جهان‌بینی خود را در این سه داستان و حکایات و تمثیلات در خلال آن بیان داشته است. هدف این پژوهش بررسی موانع سیروسلوک، پرتگاه‌های پیش روی عارف، چگونگی پیروی از نفس و نحوۀ رسوخ رذایل اخلاقی در درون انسان است که سبب می‌شود نفس حقایق الهی را وارونه جلوه دهد و نتیجۀ آن چیزی نیست جز آلودگی و ارتکاب به گناهان و جرایم نابخشودنی عرفایی بزرگ و در نهایت مسخ آنان. نگارندگان با ذکر شواهد متن، دیدگاه گلشنی بردعی دربارۀ چگونگی غفلت و پیروی از هوای نفس را بیان داشته و مسیر کشیده شدن پردۀ گمراهی بر بصیرت عارف و اختلال واقع‌نگری سالک در عمل را با شواهد متن و جدول تبین کرده‌ا‌ند. در این مقاله، دربارۀ تأثیر مستقیم نفس، هوا، زن‌بارگی، شهرت‌طلبی، غفلت، حماقت، عقلانیت و بصیرت، زبان‌درازی و بی‌ادبی نسبت به خداوند و قضا و قدر سخن به میان آمده و زن‌پرستی و شهرت‌طلبی، بزرگ‌ترین آفت وارونه‌سازی حقیقت و مصداق عینی پیروی از نفس امّاره بیان شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - مراتب سلوک از منظر عطار و شبستری با تکیه بر منطق‌الطیر و گلشن‌راز
مالک شعاعی سیّدمحمدرضا حسینی نیا مهری پاکزاد

منطق‌الطیر و گلشن‌راز با فاصله زمانی تقریباً یک قرن، مبتنی بر سیر و سلوک هستند. نویسندگان، طریقت را راهی دشوار می‌دانند؛ و از طریقت با عنوان وادی و مانع یاد کرده‌اند؛ چنان‌که در گلشن‌راز موانع سلوک آمده، و در منطق‌الطیر به هفت وادی (طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحید، حیرت چکیده کامل

منطق‌الطیر و گلشن‌راز با فاصله زمانی تقریباً یک قرن، مبتنی بر سیر و سلوک هستند. نویسندگان، طریقت را راهی دشوار می‌دانند؛ و از طریقت با عنوان وادی و مانع یاد کرده‌اند؛ چنان‌که در گلشن‌راز موانع سلوک آمده، و در منطق‌الطیر به هفت وادی (طلب، عشق، معرفت، استغنا، توحید، حیرت و فقر و فنا) اشاره شده است. اگر مراتب سلوک این دو عارف با تکیه بر هفت وادی منطق‌الطیر و مقامات اربعین تحلیل شود، در برابر وادی طلب با اندکی تسامح، برخی مقام توبه را برای شبستری به ‌عنوان اولین وادی اتخاذ کرده‌اند. شبستری بر خلاف عطار برای وادی عشق و توحید مفاهیمی بیان داشته که توأم با شطح و طامات است، و آن را نهایت تفکر می‌پندارد؛ اما عطار حیرت را لازمة توحید می‌داند. وادی چهارم در سیر و سلوک عطار (استغنا) همچون مقامات محبت، صبر، جهد، عبادت و تسلیم در شعر شبستری به کار نرفته، همان‌گونه که نهایت، ورع، اخلاص و ولایت در شعر شبستری آمده، اما در منطق‌الطیر نیامده است. این دو شاعر 27 مقام مشترک دارند که البته برخی مقامات نیز در شعر هر دو به کار نرفته است. در این پژوهش با روش توصیفی ـ تحلیلی، ابتدا هفت وادی عطار و مقامات اربعین، به‌ عنوان مبانی تحقیق، در گلشن‌راز و منطق‌الطیر بررسی شده و مفاهیم، الفاظ مشترک و متباین در این دو، مشخص گردیده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - واقعات (مکاشفات) لاهیجی در شرح گلشن‌راز
علی محمد پشتدار محمدرضا عباسپور خرمالو

عرفان علم معرفت و شناخت باطنی است. عارف با تزکیة باطن و از راه‌های فرا حسی به عوالمی وارد می‌شود که برای جسم و حواس جسمانی امکان‌پذیر نیست. در این مسیر عنصر نفس یا روان نقش مهمی ایفا می‌کند. یکی از راه‌های مهم ورود به عالم فوق طبیعی، کشف عارفانه (واقعه) است. انسان از را چکیده کامل

عرفان علم معرفت و شناخت باطنی است. عارف با تزکیة باطن و از راه‌های فرا حسی به عوالمی وارد می‌شود که برای جسم و حواس جسمانی امکان‌پذیر نیست. در این مسیر عنصر نفس یا روان نقش مهمی ایفا می‌کند. یکی از راه‌های مهم ورود به عالم فوق طبیعی، کشف عارفانه (واقعه) است. انسان از راه مکاشفه یا گاه الهام یا در شرایطی ویژه به مغیّبات علم پیدا می‌کند؛ اما واقعه از عناصر فرا حسی است که نفس ناطقة آدمی به کمک آن از گذشته و آینده باخبر می‌شود، به طوری که علم حاصل از این راه می‌تواند در زندگی و بیداری فرد تأثیرگذار باشد. شناسایی و روایت و تحلیل و واقعات یک عارف اشراقی چون شیخ محمّد لاهیجی شاهدی گویا برای اثبات این نیروی عظیم فرا حسی در نفس انسان است. لاهیجی در ضمن شرح گلشن‌راز، ده واقعة خود را روایت کرده که در همة این واقعات، بی‌استثنا پس از رهاکردن وجود خاکی و اتصال به افلاک و نور مطلق در نورالانوار فانی شده است. این وصال یا تجرید منتهای مشرب اشراقی است که هر عارف در آرزوی آن است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - کرامت از دیدگاه عرفان اسلامی و نظریة روان شناختی یونگ
علی محمد پشتدار محمدرضا عباسپور خرمالو

این‌که آدمی نیروهای فراحسی دارد، از گذشته‌های دور در نزد نحله‌ها و ادیان گوناگون امری پذیرفته، اما راه رسیدن به این نیروها و دستیابی به آن عوالم نیز متعدد و متفرق بوده است. به طور کلی، صوفیه و به طور خاص لاهیجی، شارح گلشن‌راز، راهی کوتاه اما دشوار برای رسیدن به عالم فرا چکیده کامل

این‌که آدمی نیروهای فراحسی دارد، از گذشته‌های دور در نزد نحله‌ها و ادیان گوناگون امری پذیرفته، اما راه رسیدن به این نیروها و دستیابی به آن عوالم نیز متعدد و متفرق بوده است. به طور کلی، صوفیه و به طور خاص لاهیجی، شارح گلشن‌راز، راهی کوتاه اما دشوار برای رسیدن به عالم فراحس پیشنهاد کرده‌اند که آن تصفیة باطن از غیرحق است؛ چون زمینه آماده شد، حقایق برای فرد کشف می‌شود. از میان متأخرین، گوستاو یونگ ـ که روان‌شناسی مسیحی است ـ نیز با مطالعة ضمیر خودآگاه و ناخودآگاه در انسان، کوشیده با زبان خود امکان رسیدن به این عرصه را برای روح و روان آدمی تشریح کند؛ پس از آن‌که سالک (فرد) به این جهان رسید، در آنجا مُقام می‌کند و در ظاهر و باطن رفتارش (ظاهری ـ معنوی) تحولاتی رخ می‌دهد که صوفیه از آن با عنوان کرامت یاد می‌کنند. کرامت نزد عرفا به فنای فی الله ختم می‌شود، به‌گونه‌ای که فرد در ظاهر و باطن خدایی می‌شود.موضوع این پژوهش راه رسیدن به این مرحله از نگاه عرفا و روان‌شناسان است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

15 - بررسی تطبیقی ازهار گلشن با گلشن راز شیخ محمود شبستری
علی اصغر حلبی مهناز میرزا مهدی اصفهانی

شیخ محمود شبستری – شاعر ، قرن 7و8 ﻫ.ﻘ – در مثنوی گلشن راز و شیخ شهاب الدین ابراهیم گلشنی – شاعراستانبولی قرن 9و10 ﻫ.ﻘ – در مثنوی ازهار گلشن به نظام عرفانی وحدت وجود تاکید داشته اند . درحقیقت این دو شاعر مثنوی خویش را بر پایه مباحث حکیمانه فلسفی ا چکیده کامل

شیخ محمود شبستری – شاعر ، قرن 7و8 ﻫ.ﻘ – در مثنوی گلشن راز و شیخ شهاب الدین ابراهیم گلشنی – شاعراستانبولی قرن 9و10 ﻫ.ﻘ – در مثنوی ازهار گلشن به نظام عرفانی وحدت وجود تاکید داشته اند . درحقیقت این دو شاعر مثنوی خویش را بر پایه مباحث حکیمانه فلسفی استوار گردانیده و آن را با مراحل سیر و سلوک قلبی عرفا مطابقت داده و به آن آهنگی یگانه بخشیده اند ،آنان برهان و عرفان را در پرتو معارف قرآنی در یک هیأت وحدانی در قالب نظم و به زبان رمز بیان داشته اند. در این مقاله ابتدا ضمن معرفی اجمالی دو اثر از تأثیر وتأثر شاعران از یکدیگر سخن به میان آمده و سپس دیدگاه های مشترک هر دو شیخ در دو بعد صوری و معنوی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است و درحد امکان تمامی مضامین مشابه جمع آوری شده به انضمام آن در باب اصطلاحات عرفانی همچون وحدت وجود ،تجلی،فنا و بقا توضیحاتی ارائه گردیده است ،که برای نفوذ به اندیشه ها و حل دشواریها و ابهام ابیات مثنوی هردو شیخ مفید است . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

16 - بینامتنیّت آیات قرآن در نسخة خطّی «گلشن» اثر محمّدرحیم کرمانی
سید یعقوب حسینی مریم محمودی

چکیده روابط بینامتنی در حقیقت، ارتباط یک متن را با دیگر متون گذشته یا معاصر آن متن، مورد بررسی قرار می دهد. ژولیا کریستوا مبدع بینامتنیّت بود. ژرار ژنت بعدها این مبحث را گسترش داد و به زیر مجموعه های متعدّدی تقسیم نمود. امروزه، تکنیک بینامتنیّت یکی از بارزترین ویژگی ه چکیده کامل

چکیده روابط بینامتنی در حقیقت، ارتباط یک متن را با دیگر متون گذشته یا معاصر آن متن، مورد بررسی قرار می دهد. ژولیا کریستوا مبدع بینامتنیّت بود. ژرار ژنت بعدها این مبحث را گسترش داد و به زیر مجموعه های متعدّدی تقسیم نمود. امروزه، تکنیک بینامتنیّت یکی از بارزترین ویژگی های ساختاری شعر و متون است. در این میان قرآن به عنوان منبع آسمانی از مهمترین متونی است که بسیاری از نویسندگان و شاعران جهان اسلام از آن الهام گرفته‌اند. محمّدرحیم کرمانی نویسندة کتاب اخلاقی گلشن و از مقلّدان گلستان سعدی، نیز در متن این کتاب از تکنیک بینامتنی بهره گرفته است. در این مقاله سعی شده است تا با روش تحلیلی- توصیفی با استفاد از نظریة بینامتنیّت، این تأثیرات را در متن این کتاب مورد بررسی قرار دهیم. هدف این مقاله آشکار ساختن رویکرد و روابط بینامتنی برای برجسته کردن آموزه های تعلیمی و اخلاقی قرآن در این کتاب است. توجّه نویسندة گلشن به قرآن و استفاده از آن به شیوه های گوناگون حضـور ذهـن، وسـعت معلومـات و تعهّد او بـه دیـن را نشان می دهد. محمّدرحیم کرمانی با استفاده از قرآن در کلام خود عناصر زیبایی شناسی ادبی را نیز بـه بهترین شکل نمایان ساخته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

17 - معرّفی نسخة خطّی شرح گلشن راز بابا نعمت‌الله نخجوانی و بررسی ویژگی‌های سبکی آن
علی دهقان

چکیده مثنوی گلشن راز شیخ محمود شبستری در حجم کمتر، گنجینه ای از حکمت صوفیانه است و به سبب ایجاز و اشتمال بر مباحث عمیق عرفانی، از زمان سرایش مورد توجّه اهل فن و عارفان قرار گرفت. تاکنون نزدیک پنجاه شرح و ترجمه و نظیره بر آن نوشته شده است. یکی از شرح چکیده کامل

چکیده مثنوی گلشن راز شیخ محمود شبستری در حجم کمتر، گنجینه ای از حکمت صوفیانه است و به سبب ایجاز و اشتمال بر مباحث عمیق عرفانی، از زمان سرایش مورد توجّه اهل فن و عارفان قرار گرفت. تاکنون نزدیک پنجاه شرح و ترجمه و نظیره بر آن نوشته شده است. یکی از شرح های مهمّ گلشن راز، شرح نعمت الله نخجوانی معروف به علوان آق شهری می باشد. این شرح به دلیل احاطۀ شارح به مضامین و نکات عرفانی و توضیح غموض افکار شیخ محمود شبستری، اهمّیّت زیادی دارد. از شرح مذکور دو نسخه خطّی پیدا شده است. ویژگی های خطّی و سبکی این نسخه‌ها در مطالعات نسخه شناسی و سبک شناسی نقش مهمّی می تواند داشته باشد. هدف از این مقاله، معرّفی شرح نعمت الله نخجوانی بر گلشن راز شبستری و بررسی سبکی ویژگی های آن است. شارح با بهره گیری از نثری ساده و روان، ارجاع مکرر به آیات و احادیث در تأیید تفاسیر خود، توضیح اصطلاحات عرفانی، به کارگیری واژه ها و ترکیبات خاص، شرح متفاوتی به یادگار گذاشته است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

18 - تاثیر فصوص ابن عربی بر گلشن راز شیخ محمود شبستری
وحیده داداش‌زاده طیبه شمسایی

این مقاله ما حصل تحلیل مقایسه گونه‎ای بین آراء ابن‎عربی و شبستری برای نشان دادن نکته های تأثیر عارف شبستر از فصوص الحکم شیخ اکبر است و سعی شده است آن چه از تعالیم محی‎الدین ابن‎عربی دراندیشه ی شیخ شبستری رسوخ کرده است با تکیه بر منظومه ی گلشن‎راز بررسی وتحلیل شود. شبستر چکیده کامل

این مقاله ما حصل تحلیل مقایسه گونه‎ای بین آراء ابن‎عربی و شبستری برای نشان دادن نکته های تأثیر عارف شبستر از فصوص الحکم شیخ اکبر است و سعی شده است آن چه از تعالیم محی‎الدین ابن‎عربی دراندیشه ی شیخ شبستری رسوخ کرده است با تکیه بر منظومه ی گلشن‎راز بررسی وتحلیل شود. شبستری تحت تأثیر و نفوذ معنوی کلام و بیان ابن‎عربی قرار گرفته و بنابر قول محمد لاهیجی شارح معروف گلشن راز، هربیت این منظومه فشرده و موجز، ولی در نهان به تفصیل بخشی از عرفان شیخ اکبر اشاره دارد. شیخ محمود شبستری در مباحثی چون وحدت وجود، انسان کامل، عالم صغیر، اطوار خلقت، نبوت و ولایت و مانند آن از اندیشه‎های ابن‎عربی تأثیر پذیرفته است. محیی‎الدین ابن‎عربی بنیانگذار مکتب عرفان نظری و مبشر نوعی عرفان فلسفی در قرن هفتم، توانست تأثیر چشمگیری را در کل تاریخ عرفان پس از خود به جا بگذارد. اندیشه‎های عرفانی ابن عربی به طور بارزی بر تفکر عارفان ایرانی غلبه یافت و خاصه در ادبیات صوفیان جایگاه بلندی پیدا کرد. پرونده مقاله

فهرست مقالات گلشن

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی