• فهرست مقالات مدل TOPSIS

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - سطح‌بندی و سنجش درجه‌ی توسعه‌یافتگی شهرستان‌های استان آذربایجان غربی با استفاده از تکنیک‌های برنامه‌ریزی
        سید علی حسینی محمدامین فرجی محمد ظهیری سیده مریم حسینی
        برنامه‌ریزی منطقه‌ای باهدف ایجاد توسعه و کاهش نابرابری به‌عنوان یکی از موضوعات مهم در کشورهای درحال‌توسعه محسوب می‌شود. لازمه‌ی برنامه‌ریزی منطقه‌ای، شناسایی جایگاه مناطق نسبت به یکدیگر ازلحاظ توسعه است .ازجمله معیارهای معمول در برنامه‌ریزی منطقه‌ای، سطح‌بندی نواحی بر ا چکیده کامل
        برنامه‌ریزی منطقه‌ای باهدف ایجاد توسعه و کاهش نابرابری به‌عنوان یکی از موضوعات مهم در کشورهای درحال‌توسعه محسوب می‌شود. لازمه‌ی برنامه‌ریزی منطقه‌ای، شناسایی جایگاه مناطق نسبت به یکدیگر ازلحاظ توسعه است .ازجمله معیارهای معمول در برنامه‌ریزی منطقه‌ای، سطح‌بندی نواحی بر اساس برخورداری از شاخص‌های مختلف توسعه است. هدف از تعریف این مقاله، سطح‌بندی شهرستان‌های استان آذربایجان غربی ازلحاظ توسعه‌یافتگی و تحلیل نابرابری‌های منطقه‌ای در آن می‌باشد. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی و روش جمع‌آوری اطلاعات کتابخانه‌ای و اسنادی می‌باشد. شاخص‌های موردبررسی متشکل از 44 شاخص، شامل شاخص‌های فرهنگی- اجتماعی، آموزشی، بهداشتی- درمانی، زیربنایی و اقتصادی می‌باشد. جهت تعیین سطح توسعه شهرستان‌های استان آذربایجان غربی، از مدل‌های (topsis , SAW ) و نرم‌افزار Arc Gis 9.3 استفاده‌شده است. نتایج حاصل نشان داد که شهرستان‌های ارومیه، پلدشت، اشنویه، بهترین وضعیت و شهرستان‌های پیرانشهر، چالدران و نقده بدترین وضعیت توسعه را دارا می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - تحلیل و سطح‌بندی مناطق شهری کلانشهر اهواز بر اساس میزان بهره مندی از امکانات و خدمات شهری با بهره‌گیری از تکنیک TOPSIS
        سعید ملکی اصغر محمدی مریم ناصر
        چکیده فراهم نمودن امکانات و خدمات مورد نیاز شهروندان ساکن در مناطق شهری لازمه رسیدن به توسعه پایدار شهری است. ساماندهی مکانی و فضایی فعالیت‌ها و عملکردهای شهری بر اساس خواسته‌ها و نیازهای جامعه شهری، هسته اصلی برنامه ریزی شهری را تشکیل می‌دهد. هدف این پژوهش سطح بندی م چکیده کامل
        چکیده فراهم نمودن امکانات و خدمات مورد نیاز شهروندان ساکن در مناطق شهری لازمه رسیدن به توسعه پایدار شهری است. ساماندهی مکانی و فضایی فعالیت‌ها و عملکردهای شهری بر اساس خواسته‌ها و نیازهای جامعه شهری، هسته اصلی برنامه ریزی شهری را تشکیل می‌دهد. هدف این پژوهش سطح بندی مناطق شهری کلانشهر اهواز از نظر میزان دسترسی ساکنین به خدمات و امکانات شهری با بهره گیری از مدل تاپسیس است. پژوهش انجام شده از نوع کمی و توصیفی- تحلیلی است. که جهت سنجش میزان دسترسی ساکنین به امکانات و خدمات مورد نیاز، ابتدا سرانه وضع موجود هر یک از کاربری‌های خدمات شهری استخراج گردید. سپس با بهره گیری از مدل تصمیم گیری چند شاخصه تاپسیس به سطح بندی مناطق شهری اهواز پرداخته شد. نتایج حاصل حاکی از آنست که در بین مناطق شهری کلانشهر اهواز از نظر میزان دسترسی مردم به امکانات و خدمات شهری تفاوت فاحشی برقرار است به گونه ای که بین منطقه 4 بعنوان منطقه توسعه یافته تر و منطقه 1 بعنوان محروم ترین منطقه تفاوت محسوسی وجود دارد. براساس نتایج حاصله مناطق هشت گانه اهواز به سه گروه برخوردار ، نیمه برخوردار و محروم طبقه بندی شدند. در سطح برخوردار ،منطقه 4 با اختلاف زیاد ، در سطح برخوردار 5 منطقه و در سطح محروم یعنی پایین ترین سطح توسعه مناطق 1 و 7 قرار گرفته اند که جزء مناطق مرکزی شهر محسوب می‌شوند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - ارزیابی پراکنش جمعیت و توزیع خدمات در نواحی شهری با رویکرد توسعه پایدار و عدالت اجتماعی با استفاده از مدل‏هایVIKOR و TOPSIS، (مطالعه موردی شهر زنجان)
        محسن احد نژاد علی زلفی محمد جواد نوروزی
        چکیده امروزه یکی از موضوعات مهم در برنامه ریزی شهرها، بحث توسعه متعادل و متناسب در شهرها و برخورداری مناسب ساکنین شهرها از خدمات شهری می‌باشد. نقش برنامه ریزی در رسیدن به این هدف، باید توزیع خدمات و امکانات شهری، را به نحوه ی هدایت کند که به نفع همه اقشار و گروه‌های ا چکیده کامل
        چکیده امروزه یکی از موضوعات مهم در برنامه ریزی شهرها، بحث توسعه متعادل و متناسب در شهرها و برخورداری مناسب ساکنین شهرها از خدمات شهری می‌باشد. نقش برنامه ریزی در رسیدن به این هدف، باید توزیع خدمات و امکانات شهری، را به نحوه ی هدایت کند که به نفع همه اقشار و گروه‌های اجتماعی جامعه باشد و به عدالت اجتماعی و فضایی در شهرها و به تبع آن توسعه پایدار شهری منجر گردد. هدف از این پژوهش بررسی و شناخت نحوه توزیع جمعیت و خدمات در نواحی شهری زنجان و همچنین یک مقایسه بین نتایج بدست آمده از نحوه توزیع خدمات در بین نواحی شهری در مدل‌های VIKOR و TOPSIS می‌باشد. با توجه به هدف پژوهش، به ارزیابی نحوه پراکنش جمعیت (مدل آنتروپی) و توزیع خدمات (مدل VIKOR و مدل TOPSIS) و همچنین محاسبه همبستگی بین این دو متغیر(میزان جمعیت و دسترسی به خدمات) در نواحی شهری زنجان از مدل اسپیرمن استفاده شده است. نتایج بدست آمده از ضریب آنتروپی پراکنش جمعیت (0.9386) نشانگر آن است که پراکنش جمعیت در نواحی شهری زنجان متناسب می‌باشد اما نتایج بدست آمده از دو مدل VIKOR و TOPSIS مشخص می‌کند که توزیع خدمات در نواحی شهری زنجان متناسب نمی‌باشد. با توجه به ضریب همبستگی اسپیرمن (0.1098) مشخص می‌شود که توزیع خدمات شهری در نواحی شهری زنجان بر اساس پراکنش جمعیت، صورت نگرفته است. با توجه به نتایج تحقیقی بایستی با اقدامات و برنامه‌ریزی مناسب، به توزیع مجدد و پخش مناسب خدمات برای دست‌یابی به توسعه متوازن در نواحی شهری زنجان در راستای تحقق عدالت اجتماعی و به تبع آن دست‌یابی به توسعه پایدار شهری، اقدام شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - پهنه بندی مناطق دارای ظرفیت گردشگری گمیش تپه براساس مدل تاپسیس در محیط GIS
        مسعود کلته محمدابراهیم عفیفی مرضیه موغلی
        ظرفیتهای گردشگری از سرمایه های ویژه هر کشور و منطقه محسوب میگردد که معرفی ، طبقه بندی و برنامه ریزی آن برای گسترش صنعت گردشگری ازاهمیت بالایی برخورداراست و همچنین از دهه 1990 به علت رکود کشاورزی و مشکلات بعدی آن در جوامع روستایی ، متخصصان و برنامه ریزان بر مهم بودن گستر چکیده کامل
        ظرفیتهای گردشگری از سرمایه های ویژه هر کشور و منطقه محسوب میگردد که معرفی ، طبقه بندی و برنامه ریزی آن برای گسترش صنعت گردشگری ازاهمیت بالایی برخورداراست و همچنین از دهه 1990 به علت رکود کشاورزی و مشکلات بعدی آن در جوامع روستایی ، متخصصان و برنامه ریزان بر مهم بودن گسترش گردشگری روستایی تاکید کرده اند . هدف از این تحقیق ارتقاء وبهبود گردشگری (شهر گمیش تپه)می باشد. در این پژوهش جهت تهیه اطلاعات و داده های مورد نیاز از بررسی های اسنادی و کتابخانه ای و مطالعات میدانی استفاده شده است که نخست به جمع آوری آمارواطلاعات ومطالعات انجام شده درسطح منطقه ( شامل : پارامترهای اقلیمی ،ژئومورفولوژی ،زمین شناسی ،هیدروژئولوژی ، انسانی ومحیطی ) وتهیه نقشه های موردنیازازجمله : دما ، بارندگی ، ساعات، فرسایش ،شیب ،زمین شناسی ،گسل ها ،آبهای زیرزمینی ، آبهای سطحی ،کاربری اراضی ،خطوط ارتباطی ،مناطق حفاظت شده ،مراکزجمعیتی ،با استفاده از GISصورت می گیردو با توجه به اطلاعات به دست آمده به بررسی جاذبه ها ، امکانات ، خدمات و وضعیت گردشگری در منطقه پرداخته و سپس با استفاده از مدل TOPSIS به رتبه بندی و سطح بندی ظرفیتهای گردشگری گمیش تپه صورت گرفته است . با توجه به نتایج تحقیق منطقه چارقلی با رتبه تاپسیس 612 / . بعنوان منطقه مناسب گردشگری انتخاب شد . پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - تحلیل فضایی برخورداری شهرستان‌های استان فارس از شاخص‌های بهداشتی درمانی با استفاده از تکنیک‌های برنامه‌ریزی منطقه‌ای
        حمیدرضا وارثی کیوان باقری کیهان زندی نعمت الله نادی پور
        توسعه متعادل و متوازن فضاهای جغرافیایی، مستلزم بررسی دقیق و همه جانبه مسایل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و شناخت بهتر نیازهای جامعه و بهبود آنهاست. بخش بهداشت و درمان به عنوان یکی از بخش‌های مهم اجتماعی کشور، نقش تعیین‌کننده‌ای در سلامت و تندرستی افراد جامعه دارد و دسترسی ع چکیده کامل
        توسعه متعادل و متوازن فضاهای جغرافیایی، مستلزم بررسی دقیق و همه جانبه مسایل اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و شناخت بهتر نیازهای جامعه و بهبود آنهاست. بخش بهداشت و درمان به عنوان یکی از بخش‌های مهم اجتماعی کشور، نقش تعیین‌کننده‌ای در سلامت و تندرستی افراد جامعه دارد و دسترسی عادلانه همه افراد به خدمات بهداشتی و درمانی پیش زمینه ایجاد عدالت در جامعه و موجب ارتقای سطح سلامت و ایجاد فرصت‌های برابر در جامعه خواهد شد. در همین راستا در پژوهش حاضر به بررسی و سنجش میزان برخورداری شهرستان‌های استان فارس از شاخص‌های بهداشتی و درمانی متناسب با جمعیت هر یک از شهرستان‌ها پرداخته شده است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و روش آن توصیفی – تحلیلی است. پس از استخراج شاخص های بهداشتی و درمانی از سالنامه آماری 1390 استان فارس وزن دهی به شاخص ها با استفاده از روش آنتروپی صورت گرفته و سپس با استفاده از مدل های morris و topsis شهرستان های استان رتبه بندی شده و رتبه نهایی هر شهرستان از روش ادغامی میانگین رتبه‌ها به دست آمده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می‌دهد که اختلاف زیادی بین شهرستان‌های استان در برخورداری از شاخص‌های بهداشتی و درمانی مشاهده می‌شود به طوری که شهرستان‌های جهرم، فسا، پاسارگاد و شیراز با اختلاف زیاد نسبت به سایر شهرستان‌ها در رتبه‌های نخست و شهرستان‌های خرامه، کوار، کازرون و رستم در رتبه آخر قرار گرفته‌اند. میزان ضریب پراکندگی محاسبه شده حاکی از عدم توزیع متعادل شاخص‌های بهداشتی و درمانی در سطح استان است . پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - بررسی و تحلیل توزیع فضایی خدمات شهری در مناطق شهری با رویکرد توسعه پایدار (مورد مطالعه:مناطق حوزه جنوبی تهران)
        فرزانه ساسانپور نادر تابعی ثروت الله مرادی چیا نیازی
        امروزه شهری پایدار است که منجر به عدالت اجتماعی شود. از نشانه‌های عدالت اجتماعی توزیع فضایی متعادل خدمات شهری است.کلانشهر تهران نیز یکی از شهرهایی است که از ویژگی‌های اصلی آن عدم توازن فضایی خدمات بین مناطق شمال و جنوب آن می‌باشد. در این ارتباط مدیریت شهری کلانشهر تهران چکیده کامل
        امروزه شهری پایدار است که منجر به عدالت اجتماعی شود. از نشانه‌های عدالت اجتماعی توزیع فضایی متعادل خدمات شهری است.کلانشهر تهران نیز یکی از شهرهایی است که از ویژگی‌های اصلی آن عدم توازن فضایی خدمات بین مناطق شمال و جنوب آن می‌باشد. در این ارتباط مدیریت شهری کلانشهر تهران در راستای پایداری و کاهش فاصله بین این مناطق ارائه خدمات را به مناطق جنوبی تهران را در دستور کار خود قرار داده است. اما ارائه خدمات به مناطق حوزه جنوبی تهران باید براساس اولویت انجام گیرد. هدف این پژوهش شناسایی و چگونگی توزیع فضایی خدمات در مناطق حوزه جنوبی تهران و رتبه‌بندی این مناطق براساس شاخص‌های برخورداری از خدمات شهری است. روش تحقیق این مقاله توصیفی ـ تحلیلی است و به منظور دست‌یابی به هدف پژوهش از روش تصمیم گیری چند معیاره TOPSIS بهره گرفته شده است. نتایج تحقیق نشان می‌دهد که از میان مناطق حوزه جنوبی تهران، از لحاظ برخورداری از شاخص‌های خدمات شهری منطقه 17 با امتیاز 0.798 در رتبه اول و منطقه 15 با امتیاز0.076 در رتبه آخر قرار دارد و این منطقه باید در اولویت ارائه خدمات شهری قرار گیرد همچنین شاخص مراکز آموزشی نسبت به دیگر شاخص‌ها، عدم توازن فضایی بیشتری در مناطق حوزه جنوبی دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - تبیین رابطه متقابل الگوهای رفتاری و مورفولوژی خیابان‌های شهری نمونه موردی: خیابان‌های مرکزی بافت تاریخی شهر همدان
        حسن سجاد زاده مریم فرخی
        یکی از مهم‌ترین و ضروری‌ترین ابعادی که در طراحی محیط باید به آن توجه شود؛ فرایند احساس، ادراک و شناخت محیطی است که تجربه مکان و در نتیجه بازنمایش آن به صورت رفتار در فضاهای شهری را برای انسان هموار می‌سازد. لذا برای ساختن محیط‌های سازگار و متناسب با نیازهای ادراکی-رفتار چکیده کامل
        یکی از مهم‌ترین و ضروری‌ترین ابعادی که در طراحی محیط باید به آن توجه شود؛ فرایند احساس، ادراک و شناخت محیطی است که تجربه مکان و در نتیجه بازنمایش آن به صورت رفتار در فضاهای شهری را برای انسان هموار می‌سازد. لذا برای ساختن محیط‌های سازگار و متناسب با نیازهای ادراکی-رفتاری شهروندان باید شناخت صحیح و دقیق از رابطه بین انسان و محیط بدست آورد . در این میان خیابان‌های تجاری به عنوان فضاهای شهری به یاد ماندنی، قابل دسترسی و معنی‌دار نقش مهمی در شکل‌گیری الگوهای رفتاری به عهده دارند. با مروری بر ویژگی‌های کیفی و نقش‌های خیابان شهری از گذشته تا به حال، می‌توان به وضوح، کاهش کیفیت‌های محیطی و در نتیجه کاهش کیفیت حضورپذیری را که عامل مهمی در زمینه تعامل انسان و محیط، به شمار می‌آید را مشاهده نمود. در چنین موقعیتی، ارزیابی و سنجش نمونه‌هایی از خیابان‌های شهری و بررسی اینکه این فضاها در حال حاضر چرا و چگونه مورد استفاده قرار می‌گیرند از اهمیت بسزایی برخوردار است. پژوهش پیش رو با مطالعه ویژگی‌های فیزیکی خیابان‌های شهری و فعالیت‌های انسانی (فعالیت‌های منفعل – فعال) از طریق پرسشنامه، و با بررسی رابطه متقابل انسان و فضا در فضاهای شهری مورد مطالعه (خیابان‌های مرکزی شهر همدان) با استفاده از تکنیک Space Syntax و مدل تصمیم‌گیری چند شاخصه TOPSIS، به تبیین این نکته می‌پردازد که، الگوهای رفتاری کاربران به صورت مشخص، از ویژگی‌های مورفولوژیک خیابان‌های مورد مطالعه تبعیت می‌نماید. به گونه‌ای که خیابان‌های مورد مطالعه، با وجود ویژگی‌های مشترکی از جمله زمان و سبک ساخت، طول و عرض محور، موقعیت قرارگیری، به فراخور ویژگی‌های متفاوت مورفولوژیکی از جمله همپیوندی و اتصال فضایی، تنوع و تراکم فعالیتی و نیز ویژگی‌های کیفی مکان شهری، بستر شکل‌گیری و زمینه‌ساز الگوهای رفتاری متفاوتی هستند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - اولویت بندی مناطق خور خلاصی، جگین و کوئیک در شهرستان جاسک جهت توسعه اکوتوریسم با استفاده از روش دلفی و مدل TOPSIS
        ماریا محمدی زاده
        شناسایی و انتخاب مناطق مناسب اکوتوریسم در برنامه ریزی و مدیریت آن از اهمیتّ باّلاییبرخوردار است. مناطق خور خلاصی، جگین و کوئیک در شهرستان جاسکّ استّان هرمزگاّندارای قابلیت های فراوان از نظر اکولوژیکی و فرهنگی برای توسعه اکوتوریسم می باشنّد. دراین پژوهش ابتدا با استفاده چکیده کامل
        شناسایی و انتخاب مناطق مناسب اکوتوریسم در برنامه ریزی و مدیریت آن از اهمیتّ باّلاییبرخوردار است. مناطق خور خلاصی، جگین و کوئیک در شهرستان جاسکّ استّان هرمزگاّندارای قابلیت های فراوان از نظر اکولوژیکی و فرهنگی برای توسعه اکوتوریسم می باشنّد. دراین پژوهش ابتدا با استفاده از روش دلفی و با همکاری 8 نفر از متخصصان مهمترین معیارهاّجهت توسعه اکوتوریسم انتخاب شدند. در این روش معیاره اّی اقلیّم، مناّبع آب، پوشش گیاهی، فاصله ازسکونتگاه های انسانی، آثار تاریخی فرهنگی، ارزش حفاظتی گونه های گیاّهی و جانوری، نواحی زادآوری حیات وحش، امکانات زیر بنایی از میان 19 معیار پیشنهادی غربال وانتخاب شدند. سپس معیارهای غربال شده توسط متخصصاّنی کهّ در روش دلفیّ همکاّریداشتند، با استفاده از تکنیک آنتروپی شانون وزن دهی شدند. اولویتّ بندی مناّطق جهت توسعه اکوتوریسم نیز توسط همان متخصصان و با استفاده از مدل تاپسیس انجاّم شد. براساس نتایج بدست آمده از مدل تاپسیس، منطقه خورخلاصی با نمره 0.7100، منطقه کوئیکّبا نمره 0.2920 و منطقه جگین با نمره 0.1183 بترتیب اولویتهاّی اول، دوم و سوم جهتّتوسعه اکوتوریسم در شهرستان جاسک رتبه بندی شدند. نتاّیج پژّوهش حاضر می توان متولیان طبیعت گردی کشور را در جهت انتخاب منطقه دارای اولویتّ سرّمایه گذاری جهتتوسعه طبیعت گردی در شهرستان جاسک یاری رساند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - تحلیل و سطح‌بندی مناطق شهری کلانشهر اهواز بر اساس میزان بهره مندی از امکانات و خدمات شهری با بهره‌گیری از تکنیک TOPSIS
        سعید ملکی اصغر محمدی مریم ناصر
        چکیده فراهم نمودن امکانات و خدمات مورد نیاز شهروندان ساکن در مناطق شهری لازمه رسیدن به توسعه پایدار شهری است. ساماندهی مکانی و فضایی فعالیت‌ها و عملکردهای شهری بر اساس خواسته‌ها و نیازهای جامعه شهری، هسته اصلی برنامه ریزی شهری را تشکیل می‌دهد. هدف این پژوهش سطح بندی م چکیده کامل
        چکیده فراهم نمودن امکانات و خدمات مورد نیاز شهروندان ساکن در مناطق شهری لازمه رسیدن به توسعه پایدار شهری است. ساماندهی مکانی و فضایی فعالیت‌ها و عملکردهای شهری بر اساس خواسته‌ها و نیازهای جامعه شهری، هسته اصلی برنامه ریزی شهری را تشکیل می‌دهد. هدف این پژوهش سطح بندی مناطق شهری کلانشهر اهواز از نظر میزان دسترسی ساکنین به خدمات و امکانات شهری با بهره گیری از مدل تاپسیس است. پژوهش انجام شده از نوع کمی و توصیفی- تحلیلی است. که جهت سنجش میزان دسترسی ساکنین به امکانات و خدمات مورد نیاز، ابتدا سرانه وضع موجود هر یک از کاربری‌های خدمات شهری استخراج گردید. سپس با بهره گیری از مدل تصمیم گیری چند شاخصه تاپسیس به سطح بندی مناطق شهری اهواز پرداخته شد. نتایج حاصل حاکی از آنست که در بین مناطق شهری کلانشهر اهواز از نظر میزان دسترسی مردم به امکانات و خدمات شهری تفاوت فاحشی برقرار است به گونه ای که بین منطقه 4 بعنوان منطقه توسعه یافته تر و منطقه 1 بعنوان محروم ترین منطقه تفاوت محسوسی وجود دارد. براساس نتایج حاصله مناطق هشت گانه اهواز به سه گروه برخوردار ، نیمه برخوردار و محروم طبقه بندی شدند. در سطح برخوردار ،منطقه 4 با اختلاف زیاد ، در سطح برخوردار 5 منطقه و در سطح محروم یعنی پایین ترین سطح توسعه مناطق 1 و 7 قرار گرفته اند که جزء مناطق مرکزی شهر محسوب می‌شوند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - ارزیابی پراکنش جمعیت و توزیع خدمات در نواحی شهری با رویکرد توسعه پایدار و عدالت اجتماعی با استفاده از مدل‏هایVIKOR و TOPSIS، (مطالعه موردی شهر زنجان)
        محسن احد نژاد علی زلفی محمد جواد نوروزی
        چکیده امروزه یکی از موضوعات مهم در برنامه ریزی شهرها، بحث توسعه متعادل و متناسب در شهرها و برخورداری مناسب ساکنین شهرها از خدمات شهری می‌باشد. نقش برنامه ریزی در رسیدن به این هدف، باید توزیع خدمات و امکانات شهری، را به نحوه ی هدایت کند که به نفع همه اقشار و گروه‌های ا چکیده کامل
        چکیده امروزه یکی از موضوعات مهم در برنامه ریزی شهرها، بحث توسعه متعادل و متناسب در شهرها و برخورداری مناسب ساکنین شهرها از خدمات شهری می‌باشد. نقش برنامه ریزی در رسیدن به این هدف، باید توزیع خدمات و امکانات شهری، را به نحوه ی هدایت کند که به نفع همه اقشار و گروه‌های اجتماعی جامعه باشد و به عدالت اجتماعی و فضایی در شهرها و به تبع آن توسعه پایدار شهری منجر گردد. هدف از این پژوهش بررسی و شناخت نحوه توزیع جمعیت و خدمات در نواحی شهری زنجان و همچنین یک مقایسه بین نتایج بدست آمده از نحوه توزیع خدمات در بین نواحی شهری در مدل‌های VIKOR و TOPSIS می‌باشد. با توجه به هدف پژوهش، به ارزیابی نحوه پراکنش جمعیت (مدل آنتروپی) و توزیع خدمات (مدل VIKOR و مدل TOPSIS) و همچنین محاسبه همبستگی بین این دو متغیر(میزان جمعیت و دسترسی به خدمات) در نواحی شهری زنجان از مدل اسپیرمن استفاده شده است. نتایج بدست آمده از ضریب آنتروپی پراکنش جمعیت (0.9386) نشانگر آن است که پراکنش جمعیت در نواحی شهری زنجان متناسب می‌باشد اما نتایج بدست آمده از دو مدل VIKOR و TOPSIS مشخص می‌کند که توزیع خدمات در نواحی شهری زنجان متناسب نمی‌باشد. با توجه به ضریب همبستگی اسپیرمن (0.1098) مشخص می‌شود که توزیع خدمات شهری در نواحی شهری زنجان بر اساس پراکنش جمعیت، صورت نگرفته است. با توجه به نتایج تحقیقی بایستی با اقدامات و برنامه‌ریزی مناسب، به توزیع مجدد و پخش مناسب خدمات برای دست‌یابی به توسعه متوازن در نواحی شهری زنجان در راستای تحقق عدالت اجتماعی و به تبع آن دست‌یابی به توسعه پایدار شهری، اقدام شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - تحلیل شاخص های توسعه فرهنگی (مطالعه موردی: شهرستان های استان فارس)
        حسن بیک محمدی فضل اله کریمی قطب آبادی شاپور شکوهی
        چکیده فرهنگ پایه رفتارهای انسانی به شمار می رود و بخش قابل توجهی از رفتارهای اقتصادی نیز بر این بنیان است. در بیشتر کشورهای در حال توسعه، علاوه برنابرابری های ناحیه ای، نوعی هماهنگی اجتماعی نیز مشاهده می شود. این نابرابری ها با شدت و ضعف در نواحی مختلف این کشورها وجود د چکیده کامل
        چکیده فرهنگ پایه رفتارهای انسانی به شمار می رود و بخش قابل توجهی از رفتارهای اقتصادی نیز بر این بنیان است. در بیشتر کشورهای در حال توسعه، علاوه برنابرابری های ناحیه ای، نوعی هماهنگی اجتماعی نیز مشاهده می شود. این نابرابری ها با شدت و ضعف در نواحی مختلف این کشورها وجود دارد. در این مقاله کوشش شده است که با استفاده از 15 شاخص فرهنگی و مدل TOPSIS ، بیست و نه شهرستان استان فارس مورد ارزیابی قرار گیرند. روش تحقیق توصیفی - تحلیلی با رویکرد توسعه ای است و اطلاعات مورد نیاز به روش کتابخانه ای گردآوری شده است. از مهمترین نتایج این تحقیق به نابرابری و اختلاف بسیار زیاد شاخص های مورد نظر در سطح شهرستان های استان فارس می توان اشاره نمود، به طوری که شهرستان شیراز با امتیاز اولویت 9542/0 در سطح فرابرخوردار قرار دارد و بیست و هشت شهرستان دیگر استان فارس با فا صله بسیار زیاد نسبت به شهرستان مذکور قرار گرفته اند؛ لذا توجه به برنامه ریزی فضایی و ارایه راهبردهای صحیح و اجرایی در راستای نیل به توسعه و پیشرفت متعادل منطقه ای، ضرورتی اجتناب ناپذیر است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - ارزیابی متغیرهای کالبدی آسیب پذیری لرزه ای بناهای شهری با استفاده از مدل TOPSIS (مطالعه موردی: ناحیه منفصل شهری باباریز سنندج)
        کتایون بهزاد افشار پرویز اکبری
        وقوع زلزله باعث خسارت های زیادی به بناهای شهری شده که ناشی از عدم توجه به شناخت عوامل اساسی در آسیب پذیری در برابر زلزله می باشد، از اینرو لازم است که به بررسی و تحلیل متغیرهای تأثیر گذار کالبدی در آسیب پذیری لرزه ای پرداخته و نقش هر کدام را در جهت کاهش آسیب پذیری مشخص چکیده کامل
        وقوع زلزله باعث خسارت های زیادی به بناهای شهری شده که ناشی از عدم توجه به شناخت عوامل اساسی در آسیب پذیری در برابر زلزله می باشد، از اینرو لازم است که به بررسی و تحلیل متغیرهای تأثیر گذار کالبدی در آسیب پذیری لرزه ای پرداخته و نقش هر کدام را در جهت کاهش آسیب پذیری مشخص نمود. هدف این مقاله مطالعه اصولی و مشخص کردن و شناسایی نقاط آسیب پذیر در برابر خطر زلزله در ناحیه با توجه به معیارهای سازه ای مانند (نوع سازه و مصالح، کیفیت ،قدمت و عمر ساختمان، تعداد طبقات ساختمان، کاربری زمین، معابر)، است تا آسیب ناشی از زلزله در ناحیه منفصل شهری بابا ریز سنندج را کاهش داده و فراهم آوردن امکان برنامه ریزی درست بوده است. روش تحقیق، توصیفی- تحلیلی و موردی است. تکنیک گردآوری آمار و اطلاعات، با استفاده از روش ها اسنادی می باشد. و از مدلTOPSIS، نرم افزارهای GIS و excel برای جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات استفاده شده است. بیشترین آسیب پذیری به ترتیب در ناحیه 2، 4،3 می باشد و ناحیه 1 از کمترین آسیب پذیری برخوردار است. بطورکلی می توان گفت، شمال غربی شهر و بافت مرکزی شهر جزء نواحی پرخطر و نواحی شرقی جز نواحی کم خطر در زمان وقوع زلزله می باشند. با توجه به متغیرهای کالبدی (سازه ای)، بیشترین احتمال آسیب پذیری کالبدی موثر را به ترتیب معابر، سازه و مصالح، تعداد طبقات ساختمانی را در آسیب پذیری از زلزله خواهند داشت، و کمترین نقش را کیفیت و عمر ساختمان و کاربری زمین خواهند بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - مکان یابی سایت های گردشگری عشایری (مطالعه موردی : استان چهارمحال و بختیاری)
        پژمان رضایی
        با توجه به توان های بالای گردشگری در مناطق عشایری، برنامه ریزی در این زمینه، از جمله الزامات اساسی برای توسعه این جامعه است. در این خصوص، مکان یابی فضاهای مناسب گردشگری نقش مهمی در سایر مراحل برنامه ریزی گردشگری عشایر دارد. بر این اساس، هدف این مقاله مشخص نمودن مناسب تر چکیده کامل
        با توجه به توان های بالای گردشگری در مناطق عشایری، برنامه ریزی در این زمینه، از جمله الزامات اساسی برای توسعه این جامعه است. در این خصوص، مکان یابی فضاهای مناسب گردشگری نقش مهمی در سایر مراحل برنامه ریزی گردشگری عشایر دارد. بر این اساس، هدف این مقاله مشخص نمودن مناسب ترین فضاها با استفاده از مدل TOPSIS و GIS برای ایجاد سایت های گردشگری عشایر در استان چهارمحال و بختیاری است. روش این تحقیق توصیفی - تحلیلی و از نوع تحقیقات کاربردی است. لایه های تاثیر گذار بر مکان یابی سایت های گردشگری عشایری مواردی همچون لایه زیست بوم های عشایری، منابع و جاذبه های گردشگری، ایل راه های عشایری، کاربری اراضی، شبکه تلفن، نقاط روستایی، نقاط شهری، شبکه گاز، راه های دسترسی، گسل ها، شبکه برق سراسری، منابع آب و شیب را در بر می گیرد. بر اساس نتایج بدست آمده، 10 نقطه استان واقع در شهرستان های کوهرنگ، لردگان و اردل بالاترین امتیاز را بدست آورده اند که بر اساس مدل تاپسیس کانون چلگرد در شهرستان کوهرنگ با شاخص CIبرابر 816/0 بالاترین امتیاز را به خود اختصاص داده است. سایر کانون های اولویت دار به ترتیب عبارتند از: شلیل (630/0)، بارز (541/0)، قلعه مدرسه (478/0)، صمصامی (426/0)، شیخ علیخان (423/0)، مازه سوخته (420/0)، هیرگان (381/0)، کری چهاربنیچه (374/0) و شرمک (266/0). با توجه به این اولویت بندی، سایر مراحل برنامه ریزی توسعه گردشگری عشایر در این استان می تواند بر اساس تجهیز و برنامه ریزی این سایت ها صورت گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - ارزیابی ریسک زیست محیطی سد آزاد با استفاده از روش تصمیم‌گیری چند شاخصه
        رضا ارجمندی سعید ملماسی رویا نزاکتی زهرا اله داد
        سد مخزنی آزاد بر روی رودخانه کوماسی در فاصله حدود 37 کیلومتری غرب سنندج و 39 کیلومتری جنوب شرق مریوان در غرب استان کردستان واقع شده است. ارزیابی ریسک در راستای کاهش مخاطرات ناشی از فعالیت‌های فازساختمانی و بهره‌برداری از طرح مورد مطالعه با استفاده از یکی از روش‌های زیر چکیده کامل
        سد مخزنی آزاد بر روی رودخانه کوماسی در فاصله حدود 37 کیلومتری غرب سنندج و 39 کیلومتری جنوب شرق مریوان در غرب استان کردستان واقع شده است. ارزیابی ریسک در راستای کاهش مخاطرات ناشی از فعالیت‌های فازساختمانی و بهره‌برداری از طرح مورد مطالعه با استفاده از یکی از روش‌های زیر مجموعه روش‌های تصمیم‌گیری چند معیاره به نام روش تصمیم‌گیری چند شاخصه، انجام شده است. به این ترتیب با شناسایی عوامل ریسک و تعیین اهمیت، شدت و احتمال وقوع ریسک با استفاده از روش پرسشنامه‌ای دلفی به تحلیل نتایج در محیط نرم افزارSPSS پرداخته شده است. همچنین با استفاده از روش انتروپی کلیه شاخص‌های در نظر گرفته ریسک زیست محیطی وزن دهی گردیده و با استفاده از مدل TOPSIS که از زیر مجموعه‌های مدل تصمیم‌گیری چند شاخصه می‌باشد همه ریسک‌های زیست محیطی اولویت‌بندی گردید. از این رو مهمترین ریسک‌های ناشی از فعالیت‌ها ی این سد، خطرآلودگی خاک و تخریب پوشش گیاهی منطقه با امتیاز 895/0، آلودگی آب رودخانه کوماسی با امتیاز 667/0،کاهش شدید مواد آلی و بار مغذی در جریان رودخانه کوماسی در پایین دست سد با امتیاز 597/0 می‌باشند. به این ترتیب، در نهایت برنامه مدیریت زیست محیطی جهت کاهش یا پیشگیری از ایجاد ریسک‌های بدست آمده ارائه گردیده است. پرونده مقاله