زیستگاه

دسترسی آزاد مقاله

1 - برآورد ارزش حفاظت از خدمات زیستگاهی جنگل‌های زاگرس شمالی به روش ارزش‌گذاری مشروط (CVM)
جلال هناره خلیانی سجاد قنبری مازیار حیدری محسن جوانمیری پور

10.30495/jrnr.2021.18359

تخریب روز افزون اکوسیستم جنگلی زاگرس در سال‌های اخیر ضرورت مطالعات ارزشگذاری در این حوزه را دوچندان نموده است. توسعه سریع در روش های ارزیابی اقتصادی در دهه‌های اخیر امکان استفاده از مفهوم پرداخت برای خدمات اکوسیستم را به منظور حفظ کارکردهای زیستگاهی و تنوع‌زیستی جنگل فر چکیده کامل

تخریب روز افزون اکوسیستم جنگلی زاگرس در سال‌های اخیر ضرورت مطالعات ارزشگذاری در این حوزه را دوچندان نموده است. توسعه سریع در روش های ارزیابی اقتصادی در دهه‌های اخیر امکان استفاده از مفهوم پرداخت برای خدمات اکوسیستم را به منظور حفظ کارکردهای زیستگاهی و تنوع‌زیستی جنگل فراهم نموده است. در این تحقیق، ارزش کارکرد حفاظت از خدمات زیستگاهی جنگلهای زاگرس شمالی در حوزه سروآباد استان کردستان از طریق روش ارزشگذاری مشروط و مدل لاجیت برآورد گردید. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از 260 پرسشنامه تمایل به پرداخت که بر اساس فرمول کوکران بدست آمده تکمیل شد. سازگاری درونی گویه‌ها و پایایی پرسشنامه‌ها از طریق آلفای کرونباخ (77/6) و روا‌یی گویه‌ها و پرسش‌ها نیز با داوری تعدادی از اساتید و کارشناسان آشنا به موضوع مورد تایید قرار گرفت. میزان تمایل به پرداخت افراد برای کارکرد حفاظت زیستگاه از طریق مدل رگرسیونی لاجیت و با استفاده از روش میانه تمایل به پرداخت محاسبه گردید. مقدار مورد انتظار تمایل به پرداخت برای حفاظت از ارزش زیستگاهی منطقه مورد مطالعه در این تحقیق برابر با 52825/8 ریال به دست آمد. همچنین ارزش سالانه حفاظت زیستگاه و حیات‌وحش حوزه آبخیز سروآباد برابر با 21254/6 میلیون ریال و ارزش حفاظتی و زیستگاهی سالانه کل حوزه (در هکتار) برابر با 58/6 میلیون ریال برآورد گردید. نتایج این پژوهش موید این موضوع است که احتمال پذیرش تمایل به پرداخت در افرادی که قبلاً از منطقه بازدید کرده‌اند، افرادی که عضو سازمانهای محیط‌زیستی بوده و یا گرایش محیط‌زیستی دارند به میزان قابل توجهی بیشتر از افرادی است که فاقد این ویژگی‌ها می‌باشند. ارزش برآورد شده در این پژوهش، برای سیاست‌گذاران و تصمیم‌گیران توجیه کمی و قابل قبول جهت حمایت و حفاظت از جنگلهای زاگرس خواهد بود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

2 - ارایه الگوی نوین زون‌‎بندی در مناطق حفاظت‌شده با تاکید بر ارزیابی ارتباطات زیستگاهی در زیستگاه قوچ و میش البرز مرکزی منطقه حفاظت‌شده ورجین
نسیم خیرخواه قهی سیدعلی جوزی

10.30495/jrnr.2021.19078

پژوهش حاضر با هدف ارایه الگوی نوین زون بندی مناطق حفاظت‌شده با تاکید بر ارزیابی ارتباط زیستگاهی در منطقه حفاظت‌شده ورجین در استان تهران به انجام رسیده است. مناطق حفاظت‌شده، رویکردی برای حفاظت از تنوع زیستی و عرضه خدمات اکوسیستمی در نواحی ارزشمند اکولوژیکی است و با افزا چکیده کامل

پژوهش حاضر با هدف ارایه الگوی نوین زون بندی مناطق حفاظت‌شده با تاکید بر ارزیابی ارتباط زیستگاهی در منطقه حفاظت‌شده ورجین در استان تهران به انجام رسیده است. مناطق حفاظت‌شده، رویکردی برای حفاظت از تنوع زیستی و عرضه خدمات اکوسیستمی در نواحی ارزشمند اکولوژیکی است و با افزایش شدت فشارهای انسانی و پیدایش الگوهای مدیریت تاب‌آور محور در مناطق حفاظت‌شده، مبحث ارزیابی ارتباطات زیستگاهی و نقش هر لکه زیستگاهی و موقعیت قرارگیری آن بیش‌ازپیش مهم گشته است. در این پژوهش با در نظرگیری این رویکرد، به تدوین الگوی زون &lrm;‌بندی منطقه حفاظت‌شده ورجین بر اساس لکه‌های زیستگاهی گونه قوچ و میش البرز مرکزی پرداخته ‌شده است. در این راستا، نقشه لکه‌های زیستگاهی این‌ گونه برای بررسی شاخص ارتباطات انتخاب ‌شده است. شاخص‌های منتخب در دو مقیاس لکه و سیمای سرزمین، به ترتیب دو شاخص IF و IIC انتخاب شده که بر اساس تئوری گراف در محیط نرم‌افزار Graphab و بر اساس مدل اقلیدسی مدل‌سازی شده است. پس از بررسی و روی‌هم گذاری نتایج به‌دست‌آمده، لکه‌های سمت شرق منطقه (لکه‌های 1 و 4) در هر دو مقیاس لکه و سیمای سرزمین، بالاترین میزان شاخص را به ترتیب با عدد 0/75 و 0/56 برای شاخص IIC و 15+3.17E و 12+3.84E برای شاخصIF نشان می‌دهند. نقشه‌های خروجی روی‌هم ‌گذاری شده و نقشه نهایی اولویت‌بندی ارتباطات زیستگاهی به‌دست ‌آمد. در مرحله بعد، با روی‌هم ‌گذاری نقشه‌های اولویت‌بندی ارتباطات زیستگاهی و زون ‌بندی منطقه حفاظت‌شده ورجین، نواحی حفاظتی جدیدی به منطقه بر اساس اهمیت محدوده برای برقراری حفظ ارتباطات زیستگاهی معرفی ‌شد. این پژوهش با معرفی ارزیابی ارتباطات برای حفظ تنوع زیستی، قدمی نوین در توسعه الگوی زون ‌بندی مناطق حفاظت‌شده برداشته و می‌تواند برای مناطق دیگر نیز مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

3 - بررسی تنوع اکولوژیک برخی خردزیستگاه های درختی در جنگل های خزان کننده در پارسل شاهد و مدیریت شده (مطالعه موردی: پارسل 25 و 26 سری چایباغ، قائمشهر- مازندران)
مجید اسحق نیموری کمیل قلی نژاد

10.30495/jrnr.2022.65210.10230

حفاظت از تنوع زیستی یکی از نگرانی‌های جهانی محسوب می‌شود و نیاز به مدیریت جنگل به‌ عنوان اکوسیستم پیچیده و نقش حیاتی آن در حفظ تنوع زیستی، به طور گسترده‌ای مورد پذیرش قرار گرفته است. خرد زیستگاه‌های درختی بر اساس خطوط میزان و به روش انتخابی و بر پایه متد لاریو و همکا چکیده کامل

حفاظت از تنوع زیستی یکی از نگرانی‌های جهانی محسوب می‌شود و نیاز به مدیریت جنگل به‌ عنوان اکوسیستم پیچیده و نقش حیاتی آن در حفظ تنوع زیستی، به طور گسترده‌ای مورد پذیرش قرار گرفته است. خرد زیستگاه‌های درختی بر اساس خطوط میزان و به روش انتخابی و بر پایه متد لاریو و همکاران به طور دقیق تعیین شدند. پارامترهای اندازه گیری اعم از شیب، ارتفاع، میزان رطوبت، دما، نور و بافت خاک اندازه گیری شدند و در نهایت با استفاده از نرم افزار Pc-ordwin نسخه 4/5 و آزمون آنالیز چندمتغیره (CCA)، عوامل محیطی اثرگذار بر خردزیستگاه های مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد در پارسل شاهد، دما با نور، شیب، ارتفاع و بافت خاک رابطه مستقیم دارد و میانگین وزنی نور، ارتفاع، خاک و همبستگی مثبت در این پارسل بیشتر است، درحالی که در پارسل مدیریت شده خلاف آن است. خردزیستگاه های درختی موجود در پارسل شاهد و مدیریت شده، تحت تاثیر شرایط محیطی متفاوتی به وجود آمده اند. با توجه به نتایج حاصل از آزمون CCA و با توجه به نوع اقدامات مدیریت مدنظر می توان با افزایش یا کاهش عوامل محیطی قید شده، جنگل را به سمت نوع مدیریت مدنظر سوق داد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

4 - تهیه مدل زیستگاه سیاه‎خروس قفقازی (Tetraomlokosiewiczi) با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS
ابراهیم فریدی داریوش ناصری

10.22034/jest.2019.8953

زمینه و هدف: سیاه خروس قفقازی با نام علمی Tetraomlokosiewiczi، یکی از نادرترین پرنده های جهان می باشد که در کشورمان ایران، فقط در جنگل&lrm;های ارسباران مشاهده می شود. سیاه خروس قفقازی پرنده ای است که در فهرست قرمز IUCN (اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت) قرار گرفته است، چکیده کامل

زمینه و هدف: سیاه خروس قفقازی با نام علمی Tetraomlokosiewiczi، یکی از نادرترین پرنده های جهان می باشد که در کشورمان ایران، فقط در جنگل&lrm;های ارسباران مشاهده می شود. سیاه خروس قفقازی پرنده ای است که در فهرست قرمز IUCN (اتحادیه بین المللی حفاظت از طبیعت) قرار گرفته است، به این معنی که در خطر انقراض می&lrm;باشد. لذا اهمیت شناخت و حفاظت از زیست&lrm;گاه این گونه نادر به روشنی آشکار می گردد. مواد و روش ها: طی این تحقیق ضمن معرفی این پرنده، با استفاده از مطالعات و مشاهدات میدانی ده ساله کارشناسان حفاظت از محیط زیست، اقدام به تهیه نقشه مدل زیستگاه این پرنده با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS) شد. به این ترتیب که از میان نقاطی که سیاه خروس قفقازی طی چندین سال و در فصول مختلف در آنها دیده شده و با GPS ثبت شده بودند، نقاطی به طور تصادفی انتخاب شد و سپس با روی هم گذاری آن ها با لایه های ارتفاع از سطح دریا، درصد شیب، جهت جغرافیایی، تراکم پوشش جنگلی، نوع گونه&lrm;های گیاهی و اقلیم منطقه مورد مطالعه، مدل زیستگاه سیاه خروس قفقازی تهیه شد. یافته ها: برای آزمون مدل زیستگاه ساخته شده نیز، همه نقاط مشاهده شده این پرنده در مشاهدات میدانی با مدل حاصل روی هم&lrm;گذاری شد که نتایج حاکی از آن است که مدل زیستگاه ساخته شده از صحت و دقت بالایی برخوردار است. نتایج نشان داد که سیاه خروس قفقازی در جنگل&lrm;های ارسباران درمناطقی زیست می کنند که جنگل انبوه و نیمه انبوه با ارتفاع 2100 تا 2400 متر از سطح دریا، شیب بیش از 30 درصد، جهت شیب شمالی و اقلیم مرطوب و نیمه مرطوب مدیترانه&lrm;ای است که جامعه&lrm;های گیاهی بلوط، ممرز، هفت کول، قره قات و نسترن غالب می باشد. بحث و نتیجه گیری: زیستگاه&lrm;ها به عنوان یکی از مهم ترین عوامل حضور و بقای گونه&lrm;ها در هر محیطی به شمار می&lrm;روند. شناخت دقیق نیاز هرگونه در ارتباط با گونه مورد نظر می تواند درانتخاب زیستگاه های مناسب برای رها سازی گونه ها موثر باشد. قابلیت&lrm;های سامانه&lrm;های جغرافیایی (GIS) دراین زمینه بسیار موثر است، چرا که با استفاده از قابلیت&lrm;های مختلف این سامانه&lrm;ها در تجزیه و تحلیل و نتیجه گیری، می توان حجم وسیعی از اطلاعات را بررسی کرده و مدل سازی زیستگاه ها را انجام نمود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

5 - پیش‎بینی تغییرات عرضه خدمات اکوسیستمی مرتبط با تنوع زیستی تحت تاثیر تغییرات کاربری اراضی در حوزه آبخیز شفارود استان گیلان
ستاره مهرخو مهدی رمضانی پروین فرشچی مصطفی پناهی سید مسعود منوری

10.30495/jest.2023.64789.5585

زمینه و هدف: تغییرات شدید کاربری اراضی طی دهه های اخیر توان اکوسیستم‌ها در عرضه خدمات را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. به همین جهت آگاهی از روند این تغییرات و تاثیر آن بر خدمات اکوسیستمی برای مدیریت پایدار سرزمین ضروری است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تاثیر تغییرات کارب چکیده کامل

زمینه و هدف: تغییرات شدید کاربری اراضی طی دهه های اخیر توان اکوسیستم‌ها در عرضه خدمات را به شدت تحت تاثیر قرار داده است. به همین جهت آگاهی از روند این تغییرات و تاثیر آن بر خدمات اکوسیستمی برای مدیریت پایدار سرزمین ضروری است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی تاثیر تغییرات کاربری اراضی بر خدمات اکوسیستمی مرتبط با تنوع زیستی حوزه آبخیز شفارود انجام گرفته است.روش بررسی: پژوهش حاضر شامل سه مرحله 1) استخراج نقشه کاربری اراضی گذشته و حال با استفاده از تصاویر ماهواره ای لندست و با بکارگیری نرم&lrm;افزار ENVI 5.3 و ArcGIS 10.3 2) پیش&lrm;بینی و استخراج نقشه کاربری اراضی آینده با استفاده از ابزار Scenario Genarator نرم&lrm;افزار InVEST و در نهایت 3) ارزیابی کمی و مدلسازی تنوع زیستی با استفاده از مدل Habitat Quality نرم&lrm;افزار InVEST می باشد.یافته ها: نتایج نشان داد که کیفیت زیستگاه در طول زمان، تحت تاثیر تغییرات کاربری اراضی به شدت کاهش یافته و تخریب زیستگاه به شدت افزایش پیدا کرده است به طوری که متوسط کیفیت زیستگاه برای کل محدوده مورد مطالعه برای سال های 2000، 2020 و 2040 به ترتیب برابر با 88/0، 64/0 و 41/0 است. همچنین متوسط تخریب زیستگاه برای کل حوزه آبخیز شفارود در سال 2000 برابر با 0021/0، در سال 2020 برابر با 0042/0 و برای سال 2040 برابر با 0061/0 است.بحث و نتیجه گیری: طبق نتایج به دست آمده می‌توان استدلال کرد که افزایش فعالیت‌های توسعه ای انسانی با هدف تملک اراضی طبیعی و بهره کشی از آن، خسارات جبران&lrm;ناپذیری را بر پیکره اراضی طبیعی و زیستگاه های گیاهی و حیوانی جانوری وارد آورده است و ادامه چنین روندی خطر نابودی کامل این منابع منحصر به فرد را به دنبال خواهد داشت. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

6 - مدل‌سازی مطلوبیت زیستگاه‌ خرس‌قهوه‌ای (Ursus arctos syriacus) در حوزه آبخیز ناپشته چای
جلیل سرهنگ زاده بهمن کیانی

10.22034/jest.2019.27977.3706

زمینه و هدف: خرس‌قهوه‌ای (Ursusarctossyriacus) با وجودی که در طبقه‌بندی اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی در طبقه کمترین نگرانی قرار دارد، اما جمعیت و دامنه انتشار آن به‌عنوان بزرگ جثه‌ترین گوشت‌خوار کشور، کاهش یافته است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی مطلوبیت زیست چکیده کامل

زمینه و هدف: خرس‌قهوه‌ای (Ursusarctossyriacus) با وجودی که در طبقه‌بندی اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت و منابع طبیعی در طبقه کمترین نگرانی قرار دارد، اما جمعیت و دامنه انتشار آن به‌عنوان بزرگ جثه‌ترین گوشت‌خوار کشور، کاهش یافته است. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی مطلوبیت زیستگاه و عوامل موثر بر پراکنش خرس‌قهوه‌ای در حوزه آبخیز ناپشته چای انجام گرفت. روش بررسی: به‌منظور مدل‌سازی مطلوبیت زیستگاه خرس‌قهوه‌ای با استفاده از نقاط حضور (از پائیز 1394 تا پائیز 1395)، از روش بیشینه آنتروپی بهره‌گیری شد. لایه‌های اطلاعاتی انتخاب شده به‌عنوان متغیرهای مؤثر بر حضور گونه شامل طبقات درصد شیب، طبقات جهت جغرافیایی، طبقات ارتفاع از سطح دریا، کاربری اراضی، منابع آبی، متغیرهای توسعه انسانی (روستاها و جاده‌ها) و اقلیم هستند. یافته ها: نتایج بررسی نشان داد که حدود 4/24% از وسعت حوزه آبخیز ناپشته چای، زیستگاه مطلوبی برای خرس‌قهوه‌ای است. همچنین براساس نقشه مطلوبیت زیستگاه، خرس‌ ارتفاع 2100-1000 متر از سطح دریا و شیب 10 تا 60% را ترجیح می‌دهد. به‌علاوه متغیرهای وجود پوشش جنگلی متراکم، اراضی زراعی، منابع آب و روستاها و همچنین جهت دامنه‌ و نوع اقلیم از عوامل مؤثر بر حضور این گونه می‌باشند. بحث و نتیجه گیری: ارزیابی مدل با سطح زیر منحنی ROC برابر 970/0، نشان‌دهنده قدرت تشخیص بسیار عالی می‌باشد. زیستگاه‌های مطلوب یک‌پارچه خرس‌قهوه‌ای در مناطق مکیدی، اسکلو، ناپشته و بالاسنگ قرار دارند. جلوگیری از توسعه گردشگری در محدوده زیستگاه‌های مطلوب خرس‌قهوه‌ای و انجام مطالعات تکمیلی برای تعیین کریدورها و جابجایی خرس‌قهوه‌ای به خارج از منطقه از پیشنهادهای این پژوهش است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

7 - مدل¬سازی توزیع جغرافیایی و مطلوبیت زیستگاه جربیل بزرگ (Rhombomys opimus) در استان گلستان با استفاده از مدل بیشینه آنتروپی
محسن احمدپور حسین وارسته مرادی حمید رضا رضایی محمدعلی عشاقی اباصلت حسین زاده کلاگر

10.30495/jest.2023.75742.5920

زمینه و هدف: امروزه مدل¬سازی توزیع جغرافیایی يک گونه به روش بیشینه آنتروپی با استفاده از اطلاعات مکانی حاصل از سنجش از دور، سامانه اطلاعات جغرافیایی و تکنیک¬های آماری سهم بسیار زیادی در مدیریت حفاظت گونه¬ها دارد. هدف این مطالعه، ارزیابی اثرات متغیرهای محیط‌زیستی بر توزی چکیده کامل

زمینه و هدف: امروزه مدل¬سازی توزیع جغرافیایی يک گونه به روش بیشینه آنتروپی با استفاده از اطلاعات مکانی حاصل از سنجش از دور، سامانه اطلاعات جغرافیایی و تکنیک¬های آماری سهم بسیار زیادی در مدیریت حفاظت گونه¬ها دارد. هدف این مطالعه، ارزیابی اثرات متغیرهای محیط‌زیستی بر توزیع و مطلوبیت زیستگاه جربیل بزرگ (Rhombomys opimus) و پیش¬بینی زیستگاه آن در استان گلستان است. روش بررسی: در این تحقیق، 272 نقطه حضور جربیل بزرگ و 13 متغیر محیط‌زیستی به عنوان متغیرهای مستقل مورد انتخاب قرار گرفتند. سپس با استفاده از نرم‌افزار مکسنت، مدل‌سازی مطلوبیت زیستگاه و توزیع جغرافیایی گونه با استفاده از این نقاط حضور و متغیرها به روش بیشینه آنتروپی، انجام شد. یافته¬ها: نتايج نشان داد برخی از متغیرهای محیطی، از جمله متغیرهای ارتفاع، شاخص نرمال شده تفاوت پوشش گياهی (NDVI)، تیپ خاک و اقلیم بیشترین اثر را در توزیع جغرافیایی و مطلوبیت زیستگاه گونه در مناطق مورد مطالعه داشته¬اند. در حالی که متغیر شیب کمترین اثر را نسبت به سایر متغیرها دارا بود. بحث و نتیجه¬گیری: براساس مدل¬سازی انجام شده در اين تحقيق، زیستگاه جربیل بزرگ به صورت پیوسته است. به طوري¬که حدود 1/10 درصد از سطح استان گلستان به عنوان زیستگاه مطلوب جربیل بزرگ پيش¬بينی شده¬است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

8 - برآورد فرسایش بادی در زیستگاه های بیابانی خراسان ( مطالعه موردی : منطقه سرخس )
حسن احمدی نعمت اله خراسانی محمود کرمی سید محمد آذرکار

رابطه بین فرسایش بادی (که از شاخصه های مناطق بیابانی است) با ارزش زیستگاه های جانوری واقع در این مناطق، کمتر مورد توجه قرار گرفته و تاکنون به شکلی علمی بررسی نشده است.اهمیت گونه های جانوری منحصر به فرد و ارزشمند مناطق بیابانی و تشریح رابطه علمی بین میزان فرسایش بادی با چکیده کامل

رابطه بین فرسایش بادی (که از شاخصه های مناطق بیابانی است) با ارزش زیستگاه های جانوری واقع در این مناطق، کمتر مورد توجه قرار گرفته و تاکنون به شکلی علمی بررسی نشده است.اهمیت گونه های جانوری منحصر به فرد و ارزشمند مناطق بیابانی و تشریح رابطه علمی بین میزان فرسایش بادی با وضعیت زیستگاه های مناطق بیابانی در استان خراسان، دلایل اصلی انجام این تحقیق بوده است.منطقه مورد مطالعه در محدوده شهرستان سرخس و در منتهاالیه شمال شرق ایران واقع شده است. تحقیق انجام شده شامل دو بخش اجرایی می باشد. بخش اول، برآورد فرسایش بادی براساس مدل IRIFR.E.A است که با مطالعه منطقه و تهیه و تدوین نقشه های ژئومرفولوژی، زمین شناسی، خاکشناسی، پوشش گیاهی و آمار هواشناسی انجام شده و نقشه همفرسا تهیه شده است. بخش دوم، تعیین تقریبی محدوده زیستگاه های هر یک از گونه های جانوری منطقه می باشد که براساس مشاهدات میدانی، بررسی گزارش های معتبر و نتایج پرسشنامه از افراد محلی انجام شده است. بخش بعدی تحقیق، تعیین ارزش تقریبی هر یک از زیستگاه های منطقه براساس سه متغیر غذا، آب و امنیت (تاثیرات انسانی) بوده است. تعیین همبستگی بین ارزش هر یک از زیستگاه های جانوری با میزان متوسط فرسایش بادی در آن زیستگاه، آخرین بخش تحقیق می باشد.نتایج به دست آمده بیانگر آن است که بین مقدار رسوبات حاصل از فرسایش بادی در منطقه بیابانی مورد مطالعه و ارزش زیستگاه های واقع در آن، همبستگی معنی دار و معکوس (r=-0.93) وجود دارد. بدین معنی که عوامل موثر در افزایش میزان فرسایش بادی بر کیفیت زیستگاه های جانوری منطقه تاثیرگذار بوده و متناسب با اندازه خود از ارزش هر زیستگاه می کاهند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

9 - متغیر های زیستگاهی موثر برپراکنش سوسماران منطقه حفاظت شده الوند (شهرستان خمین)
حمیدرضا شمسی حسن کریم زادگان

10.22034/jest.2017.10656

زمینه و هدف: شناخت عوامل محیطی موثر بر حضور گونه ها یکی از مهم ترین موضوعات در علم بوم شناسی است و آگاهی از نحوه تاثیر پذیری گونه ها از متغیرهای محیطی می تواند کمک موثری برای حفاظت از گونه ها مخصوصا انواع در خطر انقراض به حساب آید. بدین منظور در پژوهش حاضر به شناسایی مت چکیده کامل

زمینه و هدف: شناخت عوامل محیطی موثر بر حضور گونه ها یکی از مهم ترین موضوعات در علم بوم شناسی است و آگاهی از نحوه تاثیر پذیری گونه ها از متغیرهای محیطی می تواند کمک موثری برای حفاظت از گونه ها مخصوصا انواع در خطر انقراض به حساب آید. بدین منظور در پژوهش حاضر به شناسایی متغیرهای زیستگاهی تاثیرگذار بر حضور سوسماران منطقه حفاظت شده الوند پرداخته شد. روش بررسی: منطقه حفاظت شده الوند با مساحت 8618 هکتار در استان مرکزی و در شهرستان خمین واقع شده است. . در این پژوهش منطقه مورد مطالعه به لحاظ ژئومورفولوژی به سه تیپ دشت ، کوهپایه و کوهستان تقسیم و سپس هر سه تیپ زیستگاه در نرم افزار Arc Gis نسخه 3/9 به سلول هایی با اندازه 50 در 50 متر شبکه بندی شده و در نهایت 10 درصد این سلول ها به صورت تصادفی انتخاب شدند و مورد بررسی و پایش قرار گرفتند. یافته ها: نتایج حاصل از آنالیز نرم افزار GGE biplot برای سه تیپ زیستگاه نشان داد که بیشترین حضور در زیستگاه دشت متعلق به گونه Ophisops elegans است که متغیر های تاثیر گذار برای حضور این گونه عبارتند از درصد غنای گیاهی، درصد خاک، و درصد تراکم پوشش گیاهی و بدترین پارامتر برای حضور این گونه درصد سنگ ریزه می باشد. در زیستگاه کوهپایه بیشترین حضور متعلق به گونه های Ophisops elegans و Paraloudakia caucasia بوده و مهم ترین پارامتر برای گونه Paraloudakia caucasia ارتفاع و درصد سنگ ریزه می باشد. هم چنین برای زیستگاه کوهستان گونه های Ophisops elegans، Paraloudakia caucasia و Loudakia nupta بیشترین حضور را داشتند. بحث و نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان می دهد به طور اختصاصی گونه های Ophisops elegans و Paraloudakia caucasia با درصد صخره و گونه Loudakia nupta با غنای گیاهی، درصد تراکم پوشش گیاهی، درصد سنگریزه، و ارتفاع به ترتیب حضورشان را نشان دادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

10 - مدل سازی مطلوبیت زیستگاه آهوی ایرانی(Gazella subgutturosa) در پارک ملی سرخه حصار تهران
آیلین عاشوری راد راضیه رحیمی بهمن شمس اسفند آباد

10.22034/jest.2017.11633

زمینه و هدف: پارک ملی سرخه حصار یکی از زیستگاه های آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa) است. در حال حاضر در این منطقه به دلیل تخریب یا اشغال زیستگاه های اصلی آهو، محدوده پراکنش این گونه محدود به مناطق خاصی شده است. ارزیابی و تهیه نقشه مطلوبیت زیستگاه و همچنین تعیین مهم تر چکیده کامل

زمینه و هدف: پارک ملی سرخه حصار یکی از زیستگاه های آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa) است. در حال حاضر در این منطقه به دلیل تخریب یا اشغال زیستگاه های اصلی آهو، محدوده پراکنش این گونه محدود به مناطق خاصی شده است. ارزیابی و تهیه نقشه مطلوبیت زیستگاه و همچنین تعیین مهم ترین عواملی که منجر به جلب توجه گونه می شود، برای حفاظت و مدیریت این گونه بسیار مهم است. روش بررسی: در این مطالعه مطلوبیت زیستگاه آهو در فصل پاییز با استفاده از روش حداکثر آنتروپی مورد بررسی و مدل سازی قرار گرفت. 33 نقطه حضور و 15 متغیر زیستگاهی در مدل سازی با نرم افزار MaxEnt مورد استفاده قرار گرفتند. میزان 949/. = AUC نشان دهنده قابلیت بالای مدل در تفکیک زیستگاه های مطلوب و نامطلوب از یکدیکر بود. یافته ها: نتایج نشان داد فاصله از آبشخور ها مهم ترین متغیر تاثیر گذار بر مطلوبیت زیستگاه آهو در پارک ملی سرخه حصار می باشد و با افزایش فاصله از آبشخور ها، از مطلوبیت زیستگاه به شدت کاسته می شود. بیش ترین احتمال حضور گونه در جهت شمال و در شیب های کمتر از 25 درجه می باشد. همچنین نتایج نشان داد آهو بیش تر در مناطقی با تیپ های گیاهی شامل درمنه و گون مشاهده می شود. بحث و نتیجه گیری: نقشه مطلوبیت زیستگاه نشان داد که %97/5 از مساحت منطقه مورد مطالعه (حدود 1،170هکتار) به عنوان زیستگاه مطلوب برای آهو پیش بینی می شود. با توجه به اهمیت آبشخور ها و تیپ های گیاهی مورد استفاده آهو، نظارت بر آبشخور ها و کنترل ورود دام های اهلی، از اقدامات مهمی است که در راستای مدیریت زیستگاه این گونه باید صورت گیرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

11 - انتخاب فصلی زیستگاه توسط گوسپند وحشی اصفهانی (Ovis Orientalis Isphahanica) در پارک ملی قمیشلو
زهرا تاکی محمود رضا همامی محمود کرمی افشین علیزاده

زمینه و هدف: گوسپند وحشی از گونه های تهدید شده (VU)[1] نواحی کوهستانی ایران است. اطلاعات اندکی در مورد وابستگی های زیستگاهی این گونه به عنوان پیش نیازی برای برنامه ریزیهای حفاظتی وجود دارد. در این پژوهش وابستگی های زیستگاهی و الگوی فصلی استفاده از زیستگاه توسط گوسپند وح چکیده کامل

زمینه و هدف: گوسپند وحشی از گونه های تهدید شده (VU)[1] نواحی کوهستانی ایران است. اطلاعات اندکی در مورد وابستگی های زیستگاهی این گونه به عنوان پیش نیازی برای برنامه ریزیهای حفاظتی وجود دارد. در این پژوهش وابستگی های زیستگاهی و الگوی فصلی استفاده از زیستگاه توسط گوسپند وحشی در پارک ملی قمیشلو در طول یک سال مورد مطالعه قرار گرفت. روش بررسی: تیپ های گیاهی پارک به عنوان زیستگاههای مختلف این گونه در نظر گرفته شد و ساختار هر یک از این زیستگاه ها تبیین گردید. ارتباط تراکم گروه های سرگین به عنوان نمایه ای از تراکم گوسپند وحشی با متغیر های زیستگاهی نظیر درصد پوشش گونه های غالب گیاهی، درصد اشباع خاک (SP)، شوری خاک (EC) وpH خاک در ترانسکت های دائمی بررسی شد. مدل های خطی عام (GLMs) برای مشخص کردن وابستگی های زیستگاهی گوسپند وحشی با توجه به تیپ های گیاهی و متغیرهای زیستگاهی اندازه گیری شده به کار گرفته شد. یافته ها: استفاده از تیپ های زیستگاهی به جز در دوره خرداد مرداد معنی دار نبود. در این دوره استفاده از تیپ گیاهی Astragalus-Scariolaبه طور معنی داری بیش تر از تیپ گیاهی Artemisia بود. نتیجه گیری: علاوه بر این، گوسپند وحشی در دوره فروردین خرداد از مناطق با شیب بیش تر و در دوره مهر- آذر از مناطق باEC خاک بالاتر بطور معنی داری بیش تر استفاده کرده بود. [1]- Vurnable پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

12 - بررسی اثر ورود دام بر تغییرات آشیان اکولوژیک آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa subgutturosa) (مطالعه موردی: منطقه شکار ممنوع قراویز، کرمانشاه)
پیمان کرمی یحیی اسماعیل‌پور مظفر شریفی

10.22034/jest.2017.11383

زمینه و هدف: آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa subgutturosa) در 14 کشور پراکنش دارد که حداقل در 12 کشور به حضور دام به‌عنوان یک عامل تخریب زیستگاه آهوان اشاره ‌شده است. منطقه شکارممنوع قراویز در استان کرمانشاه با ساختار تپه‌ماهوری یکی از بهترین زیستگاه‌های آهوی ایرانی د چکیده کامل

زمینه و هدف: آهوی ایرانی (Gazella subgutturosa subgutturosa) در 14 کشور پراکنش دارد که حداقل در 12 کشور به حضور دام به‌عنوان یک عامل تخریب زیستگاه آهوان اشاره ‌شده است. منطقه شکارممنوع قراویز در استان کرمانشاه با ساختار تپه‌ماهوری یکی از بهترین زیستگاه‌های آهوی ایرانی در غرب کشور است که ورود دام‌های روستاییان و عشایر از مهم‌ترین مسایل پیش روی آن است. هدف این تحقیق مقایسه آشیان اکولوژیک پاییزه و زمستانه دام اهلی (گوسفند و بز) و آهوی ایرانی است. روش بررسی: جهت مدل‌سازی زیستگاه آهو از نقاط حضور گونه و 14 متغیر محیطی شیب، جهت، ارتفاع، تراکم پوشش گیاهی، تیپ پوشش گیاهی، فاصله از رودخانه، فاصله از جاده، فاصله از مناطق توسعه انسانی، فاصله از روستا، فاصله از پاسگاه‌های مرزی، فاصله از نقاط حضور دام، فاصله از چشمه و آبشخور، فاصله از آبراهه و فاصله از روستا و برای دام‌های منطقه نیز از نقاط حضور دام و 9 متغیر محیطی شیب، جهت، ارتفاع، تراکم پوشش گیاهی، تیپ پوشش گیاهی، فاصله از رودخانه، فاصله از چشمه و آبشخور و فاصله از نقاط حضور آهو استفاده شد. مدل‌سازی به روش تجزیه‌ و تحلیل آشیان اکولوژیک (ENFA) در نرم‌افزار بایومپر انجام گرفت. یافته‌ها: آهوان و دام‌ها در هر دو فصل به تراکم پوشش گیاهی کم و جهت‌های جنوبی گرایش داشتند. آهوان در هر دو فصل به تیپ پوشش گیاهی Poa bulbosa-Annual grasses و دام‌های منطقه در فصل پاییز و زمستان به ترتیب به تیپ‌های پوشش گیاهی Astragalus spp.Amygdalus scoparia Salsola rigida و Poa bulbosa-Annual grassesگرایش داشتند. ضریب همبستگی پیرسون نشان داد که بین مطلوبیت زیستگاه دام و آهوی ایرانی در دو فصل پاییز (8/0R=) و زمستان (65/0R=) همبستگی وجود دارد (05/0>P-value). زیستگاه مطلوب آهوان در فصل پاییز به مقدار بیشتری با دام مشترک است. بحث و نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج، حاشیه گرایی آشیان اکولوژیک آهوان از فصل پاییز (05/1) به زمستان (48/1) باریک می‌شود. درحالی‌که آشیان اکولوژیک دام‌ها از پاییز (927/0) به زمستان (836/0) وسیع‌تر می‌گردد. نتایج نشان می‌دهد فشار ناشی از ورود دام‌های روستاییان و عشایر در باریک شدن آشیان اکولوژیک آهوان تأثیرگذار بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

13 - کاربرد معیارهای بوم شناسی سیمای سرزمین در ارزیابی زیستگاه گوسفند وحشی در پارک ملی کویر
مجتبی قندالی افشین علیزاده محمود کرمی محمد کابلی حمید ظهرابی

زمینه و هدف: مساحت، شکل و آرایش مکانی لکه های زیستگاهی از جمله مهمترین معیارهای بوم شناسی سیمای سرزمین می باشند که در ارزیابی زیستگاه و تعیین مطلوبیت زیستگاه کاربرد دارد. گوسفند وحشی از گاوسانان موجود در پارک ملی کویر می باشد. این گونه برای فرار از دست طعمه خواران نیازم چکیده کامل

زمینه و هدف: مساحت، شکل و آرایش مکانی لکه های زیستگاهی از جمله مهمترین معیارهای بوم شناسی سیمای سرزمین می باشند که در ارزیابی زیستگاه و تعیین مطلوبیت زیستگاه کاربرد دارد. گوسفند وحشی از گاوسانان موجود در پارک ملی کویر می باشد. این گونه برای فرار از دست طعمه خواران نیازمند به تپه ماهورها و مناطق با شیب بالا می باشد تا در صورت تهدید به این گریزگاه ها پناه ببرد و این تپه ماهورها به عنوان پناه از مهم ترین عوامل زیستگاهی این گونه است. به منظور مدیریت موثرتر آن، تعیین زیستگاه های مطلوب تر و حفاظت بیش تر از این مناطق ضروری می باشد. روش بررسی: در این پژوهش با استفاده از رویکرد رگرسیون منطقی داده های حضور و عدم حضوری که طی بازدیدهای میدانی از پاییز 1388 تا پایان تابستان 1389 جمع آوری گردید و با استفاده از معیارهای بوم شناسی سیمای سرزمین از جمله شکل، اندازه و مجاورت لکه های زیستگاهی که برای این گونه بر اساس شیب تعریف شده است، مدل مطلوبیت زیستگاه برای گوسفند وحشی در پارک ملی کویر با استفاده از روش رگرسیون منطقی بدست آمد. نتایج: میزان بالای آزمون هوسمر لمشو برای مدل مبتنی بر رگرسیون منطقی نشان دهنده برازش مدل با داده های استفاده شده برای ساخت مدل دارد. نسبت بالای کسر برتری درجه بندی لکه های زیستگاهی (31/1) بیانگر تاثیر بالای این عامل بر مطلوبیت زیستگاه گوسفند وحشی و اهمیت گریزگاه ها در زیستگاه گوسفند وحشی می باشد. میزان بالای سطح زیر منحنی ROC (حدود 97/0) در این پژوهش، نشان دهنده قابلیت بالای مدل مبتنی بر رویکرد رگرسیون منطقی در تفکیک زیستگاه های مطلوب و نامطلوب از یکدیگر می باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

14 - بررسی میزان فلزات سنگین سرب و کادمیوم در برخی پرندگان خوزستان
نرجس اکاتی عباس اسماعیلی ساری فاطمه عین الهی پیر

با توجه به افزایش نگرانی هادرموردآثاردرازمدتفلزاتسنگینبهعنوانآلاینده هایزیستمحیطی،مطالعات نشان داده که پایشزیستیمی تواند روشمطلوبورضایت مندیبرایاندازه گیریمیزانفلزاتسنگینباشد. پر می تواند نقش ذخیره و حذف فلزات سنگین را ایفا نماید. در این پژوهش میزان تجمع فلزات سنگین سرب چکیده کامل

با توجه به افزایش نگرانی هادرموردآثاردرازمدتفلزاتسنگینبهعنوانآلاینده هایزیستمحیطی،مطالعات نشان داده که پایشزیستیمی تواند روشمطلوبورضایت مندیبرایاندازه گیریمیزانفلزاتسنگینباشد. پر می تواند نقش ذخیره و حذف فلزات سنگین را ایفا نماید. در این پژوهش میزان تجمع فلزات سنگین سرب و کادمیوم در پر پرندگان منطقه جنوب غرب ایران با تاکید بر تاثیر نوع زیستگاه (آبی و خشکی) پرندگان مورد مطالعه قرار گرفت. پرهای دم 29 پرنده متعلق به 8 گونه (4 گونه آبزی و 4 گونه خشکی زی) جمع آوری شدند. در این مطالعه فلزات سنگین توسط دستگاه جذب اتمی فیلیپس مدل Pu 940 اندازه گیری شدند. میانگین غلظتPbدر پر پرندگان بر حسب (μg/g)بین 03/1±23/18 (اردک بلوطی) و31/1±33/3 ( زنبورخوار سبز) و هم چنین میانگین کادمیوم بین 06/0±71/1 (اردک سر سبز) و(μg/g)03/0±06/0 ( زنبورخوار سبز) به دست آمد. برای بررسی اثر نوع زیستگاه بر میزان سرب و کادمیوم در پر، پرندگان در دو گروه (پرندگان آبزی و خشکی زی) مورد مطالعه قرار گرفتند. میانگین غلظت سرب در پرندگان آبزی (μg/g) 95/4±94/11 و برای پرندگان خشکی زی (μg/g)03/1±81/6 به دست آمد. میزان سرب در پرندگان آبی به طور معناداری بالاتر از پرندگان خشکی بود. میانگین غلظت کادمیوم در پرندگان آبزی (μg/g)73/0±08/1 و برای پرندگان خشکی زی(μg/g)19/0±25/0 به دست آمد. هر چند میزان کادمیوم در پرندگان آبی بیش تر بود، اما آنالیز های آماری تفاوت معناداری را در میزان کادمیوم در پرندگان آبی و خشکی نشان ندادند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

15 - متغیرهای موثر در انتخاب مناطق لانه گذاری چکاوک کاکلی( Galerida cristata)درمنطقه مرور، استان یزد
شهرزاد ناظمی شیرین اقانجفی زاده

هدف: بررسی خصوصیات مناطق لانه گذاری چکاوک کاکلی(Galeridac cristata) در محدوده ای به وسعت ده هزار هکتار در منطقه ی شکار ممنوع مروردر استان یزد در سال 1394 مطالعه شد.روش بررسی: متغیرهای زیستگاهی نظیر نوع گونه های گیاهی، ارتفاع و درصد پوشش گیاهی، فاصله از نزدیکترین لکه گیا چکیده کامل

هدف: بررسی خصوصیات مناطق لانه گذاری چکاوک کاکلی(Galeridac cristata) در محدوده ای به وسعت ده هزار هکتار در منطقه ی شکار ممنوع مروردر استان یزد در سال 1394 مطالعه شد.روش بررسی: متغیرهای زیستگاهی نظیر نوع گونه های گیاهی، ارتفاع و درصد پوشش گیاهی، فاصله از نزدیکترین لکه گیاهی، فاصله از نزدیکترین منبع آبی ، مزرعه، جاده و تعداد لانه حشرات زمین زی در نقاط حضوراندازه گیری و با نواحی عدم حضور مقایسه شدندیافته ها: .نتایج نشان دادمتوسط درصد کل پوشش گیاهی مستقر در اطراف لانه ، درصد پوشش گیاه درمنه Artemisia sp))و ارتفاع آن ،در صد پوشش گیاهی و ارتفاع گونه گون(Astragalus sp)،درصد پوشش گیاهی و ارتفاع خارشتر ( (Alhagi sp و متوسط تعداد حفرات حشرات زمین زی درمناطق حضور به طور معناداری بالاتر از مناطق کنترل بود(p<0.05). هم چنین فاصله از نزدیکترین منبع آبی در مناطق لانه گذاری کمتر از مناطق کنترل بود (P<0.001). این پرنده نقاطی با پوشش گیاهی و تعداد حفره بالاتری از حشرات را که نزدیک به آب است برای لانه گزینی انتخاب می کند.آزمون لجستیک رگرسیون نشان داد پوشش گیاهی مهم ترین پارامتر تاثیر گذار در انتخاب مناطق لانه گذاری لانه گذاری چکاوک کاکلی در منطقه مطالعاتی می باشد.بحث: پوشش گیاهی بالاتر در استتار پرنده و بالا بودن تعداد حفرات حشرات و نزدیکی به منابع آبی به بقای بیشتر پرنده کمک می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

16 - شبکه اکولوژیکی، رویکرد نوین حفاظت از تنوع زیستی و زیستگاه ها در مقیاس سیمای سرزمین
جلیل ایمانی هرسینی آیدا اشجعی

زمینه هدف: انزوای جمعیت ها و کاهش تنوع ژنتیکی در اثر ایزوله شدن زیستگاه ها، مسئله ای قابل توجه در حفاظت از تنوع زیستی و زیستگاه ها محسوب می شود. شبکه های اکولوژیکی شامل عناصر طبیعی و نیمه طبیعی اند که در جهت نگهداری و ترمیم عملکردهای اکولوژیکی، حفظ تنوع زیستی و استفاده چکیده کامل

زمینه هدف: انزوای جمعیت ها و کاهش تنوع ژنتیکی در اثر ایزوله شدن زیستگاه ها، مسئله ای قابل توجه در حفاظت از تنوع زیستی و زیستگاه ها محسوب می شود. شبکه های اکولوژیکی شامل عناصر طبیعی و نیمه طبیعی اند که در جهت نگهداری و ترمیم عملکردهای اکولوژیکی، حفظ تنوع زیستی و استفاده ی پایدار از منابع طبیعی ایجاد می شوند. هدف از مقاله ی مروری- توصیفی حاضر، معرفی شبکه ها ی اکولوژیکی به عنوان رویکردی نوین در راستای حفاظت از تنوع زیستی و زیستگاه ها در مقیاس سیما ی سرزمین است.روش بررسی: پژوهش حاضر با روش مروری- توصیفی و از نوع کاربردی بوده، و با بهره گیری از اسناد کتابخانه ای و پایگاه های اطلاعات الکترونیکی و بررسی جامع مقالات متعدد انگلیسی صورت گرفته است.یافته ها: نقش رویکرد نوین شبکه های اکولوژیکی در منابع مختلف، حفظ یکپارچگی و پایداری اکولوژیکی زیستگاه ها، حفظ فرآیند های اکولوژیکی، شناسایی مناطق با الویت حفاظتی، تقویت سیستم مناطق حفاظت شده، حفظ تنوع زیستی و استفاده پایدار از منابع طبیعی و مدیریت زیستگاه ها ذکر شده است؛ و یک ابزار مفید در راستای مدیریت مناطق حفاظت شده و مکمل آن محسوب می شوند.بحث و نتیجه گیری: با توجه به کارایی و کاربرد شبکه های اکولوژیکی، استفاده از این رویکرد توسط سازمان های دولتی و خصوصی، در راستای بهبود وضعیت فرآیند حفاظت و مدیریت زیستگاه ها وتنوع زیستی پیشنهاد می شود. مرور مقالات و منابع متعدد خارجی در زمینه ی شبکه های اکولوژیکی و ارتباط آن ها با امر حفاظت نشان دهنده ی نقش آن ها به عنوان ابزار مکمل در حفاظت است.کاربرد این رویکرد، کمک به بهبود مدیریت یکپارچه ی زیستگاه ها خواهد کرد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

17 - بررسی ارزش زیستگاهی مناطق چهارگانه حفاظتی از دیدگاه پهنه‌بندی فرسایش بادی در استان یزد
محمد حسن صادقی روش

با توجه به حساسیت زیستگاه های بیابانی، به منظور مدیریت بهینه این عرصه ها لازم است کلیه عوامل موثر در وضعیت زیستگاهی مورد بررسی قرار گیرد. از این رو، در این پژوهش رابطه بین فرسایش بادی به عنوان پدیده غالب اقلیمی انسانی مناطق بیابانی، با وضعیت زیستگاه های تحت حفاظت در اس چکیده کامل

با توجه به حساسیت زیستگاه های بیابانی، به منظور مدیریت بهینه این عرصه ها لازم است کلیه عوامل موثر در وضعیت زیستگاهی مورد بررسی قرار گیرد. از این رو، در این پژوهش رابطه بین فرسایش بادی به عنوان پدیده غالب اقلیمی انسانی مناطق بیابانی، با وضعیت زیستگاه های تحت حفاظت در استان یزد، مد نظر قرار گرفت. با ارزیابی نرخ فرسایش بادی در چنین نواحی می توان ظرفیت محیط را به منظور تدارک شرایط بهینه برای گونه های حیوانی برآورد کرد. تحقیق انجام شده طی دو بخش به انجام رسید. بخش اول، کاربرد نقشه هم فرسا و نقشه مناطق تحت حفاظت به منظور تعیین اراضی تحت تاثیر در هر منطقه و بخش دوم تعیین ارزش تقریبی زیستگاه های تحت حفاظت بر مبنای سه عامل متغیر غذا، آب و امنیت بوده است. در نهایت همبستگی مابین ارزش هر زیستگاه با وسعت اراضی تحت فرسایش هر زیستگاه تعیین شد. نتایج حاصله بیان گر این موضوع بود که بین این دو متغییر همبستگی معنی دار، قوی و معکوس (87/0-r=) وجود دارد. به این معنی که عوامل مؤثر در افزایش میزان فرسایش بادی بر کیفیت زیستگاه حفاظتی مؤثر بوده و متناسب با افزایش وسعت مناطق تحت تاثیر از ارزش زیستگاهی کاسته می شود پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

18 - رو شهایی نوین در هماهن گسازی نیروگا ههای برقابی با محی طزیست
بنیامین نقوی مینا حسین پور طهرانی فاطمه کوروش وحید

چکیدههیدروپ کیهای ناشی از قطع و وصل متناوب توربی نهای مولد برقابیاز کیسو باعث فرسایش بستر رودخانه، تولید رسوبات بیشتر و کاهشنفوذپذیری ساحل رودخانه می شود و از سوی دیگر نظم و فرکانس حرارتیبالای این هیدروپ کیها اثرات خطرناک و فاجعه باری بر محیط زیسترودخان هها می گذارد. چن چکیده کامل

چکیدههیدروپ کیهای ناشی از قطع و وصل متناوب توربی نهای مولد برقابیاز کیسو باعث فرسایش بستر رودخانه، تولید رسوبات بیشتر و کاهشنفوذپذیری ساحل رودخانه می شود و از سوی دیگر نظم و فرکانس حرارتیبالای این هیدروپ کیها اثرات خطرناک و فاجعه باری بر محیط زیسترودخان هها می گذارد. چنانچه جریان طبیعی رودخانه تغ ییرات کمی داشتهباشد، محیط زیست متحمل آسیب چندانی نشده و شاید بتوان گفت اینحالت برای محیط زیست بهترین حالت است. لذا بازسازی زیستگاه و تلاشبرای تضعیف هیدروپ کی مولدهای برقابی که به رودخانه می رسند اقدامیمؤثر در جهت حفظ زیستگاه خواهد بود. با تر یکب تکن کیهای مختلفو اقدامات عملی مانند حفظ مخازن یا کاهش نوسانات توربین این کارامکان پذیر خواهد بود. برای کاهش نوسانات توربین، با آنالیز خصوصیاتچندین نوع توربین، مشخص شده است که ظرفیت حمل توربی نهایمتعامد منوط است به داشتن عریض ترین بازه. این نوع توربین با دو و حتیسه توربین با ظرفیت های مختلف برابری میک‌ند و م یتواند برای هر دبیدر هر فصلی به کار رود. در این مطالعه اقدامات صورت گرفته در جهت پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

19 - بررسی عملکرد روش تحلیل عامل آشیان بوم شناختی در مدل‌سازی مطلوبیت زیستگاه گراز (Sus scrofa, Linnaeus, 1758) در پناهگاه حیات‌وحش جاسب اراک
سحر رضائی سعید نادری پیمان کرمی فرزاد هوشیار

وجود اطلاعات مربوط به پراکنش جغرافیایی و انتخاب زیستگاه، هسته مرکزی حفاظت و مدیریت گونه های تهدید شده است. تجزیه و تخریب زیستگاه از تهدیدات مهم تنوع زیستی محسوب می شود. بدین منظور، آگاهی از نیاز های زیستی و شناسایی زیستگاه مطلوب گراز نقش مهمی در اتخاذ شیوه های مدیریتی گ چکیده کامل

وجود اطلاعات مربوط به پراکنش جغرافیایی و انتخاب زیستگاه، هسته مرکزی حفاظت و مدیریت گونه های تهدید شده است. تجزیه و تخریب زیستگاه از تهدیدات مهم تنوع زیستی محسوب می شود. بدین منظور، آگاهی از نیاز های زیستی و شناسایی زیستگاه مطلوب گراز نقش مهمی در اتخاذ شیوه های مدیریتی گونه و زیستگاه دارد. هدف از مطالعه حاضر، مدلسازی مطلوبیت زیستگاه گراز در پناهگاه حیات وحش جاسب و تعیین مهم ترین فاکتور های محیطی موثر بر انتخاب زیستگاه گونه می باشد. مطالعه حاضر در یک دوره یک ساله در 4 فصل مختلف سال صورت گرفته است. بدین منظور، از مدل تحلیل عامل آشیان بوم شناختی (ENFA) و نرم افزار بایومپر استفاده شد. لایه های اطلاعاتی به کار برده شده به عنوان متغیر های موثر بر روی حضور گونه شامل شیب، جهت، ارتفاع، فاصله از چشمه، فاصله از روستا، فاصله از قنات، فاصله از جاده، شاخص پوشش گیاهی، تیپ پوشش گیاهی، کاربری اراضی و فاصله تا توسعه انسانی، بوده است.نتایج حاصل از تحلیل عامل آشیان بوم شناختی نشان داد، مقادیر شاخص بویس برای الگوریتم میانگین میانه، میانگین هندسی فاصله، میانگین هارمونیک و حداقل فاصله در طول چهار فصل (بهار، تابستان، پاییز و زمستان) و بازه یک ساله کم است. بر اساس مقادیر شاخص بویس می توان نتیجه گیری کرد، صحت نقشه های تولیدی چندان مناسب نمی باشد. دلیل این امر بالا بودن واریانس مدل می باشد که نشان دهنده پایین بودن دقت مدل و قدرت پیش بینی پایین مدل است. بنابراین، مدل تحلیل عامل آشیان بوم شناختی برای زیستگاه های با کیفیت پایین و مقیاس کم، قابلیت کمتری دارد. از این رو تحلیل عامل آشیان بوم شناختی روش مناسبی به منظور مطالعه زیستگاه انتخابی گراز در پناهگاه حیات وحش جاسب نمی باشد.لذا شناسایی توزیع و پراکندگی گونه گراز در پناهگاه حیات وحش جاسب به عنوان یک راهگشا، برای مدیران و کارشناسان محیط زیست و کشاورزان به منظور رسیدن به یک تصمیم مدیریتی کار آمد جهت کاهش تضاد و همچنین شناسایی مناطقی که ریسک خسارت در آن ها بالاست و باید در اولویت حفاظتی باشند، نقش دارد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

20 - مدل‌سازی دالان‌های زیستگاهی با استفاده از روش تجسم در مدل آنتروپی بیشینه مطالعه موردی: قوچ و میش (Ovis orientalis) مناطق حفاظت‌شده استان‌های مرکزی و همدان
پیمان کرمی کامران شایسته

از مرسوم‌ترین روش‌های تهیه نقشه هزینه جابه‌جایی، معکوس سازی مطلوبیت زیستگاه است. هدف از این مطالعه تهیه نقشه هزینه، مدل‌سازی زیستگاه در مقیاس محلی در هر یک از مناطق لشگردر-گلپرآباد، پلنگاب و الوند-چال، خاتون-راسوند با استفاده مدل حداکثر بی‌نظمی است. هم‌زمان نتایج اجرای چکیده کامل

از مرسوم‌ترین روش‌های تهیه نقشه هزینه جابه‌جایی، معکوس سازی مطلوبیت زیستگاه است. هدف از این مطالعه تهیه نقشه هزینه، مدل‌سازی زیستگاه در مقیاس محلی در هر یک از مناطق لشگردر-گلپرآباد، پلنگاب و الوند-چال، خاتون-راسوند با استفاده مدل حداکثر بی‌نظمی است. هم‌زمان نتایج اجرای هر محدوده در ابعاد وسیع‌تر به مرزی که تمام مناطق مذکور را در برگیرد تعمیم داده شد. این عملکرد منجر به ایجاد سه سناریو در جابه‌جایی قوچ و میش (Ovis Orientalis) شد. سناریو 1 مطلوبیت زیستگاه مناطق لشگردر- گلپرآباد به‌عنوان نقشه هزینه‌، سناریو 2 مطلوبیت زیستگاه منطقه پلنگاب به‌عنوان نقشه هزینه و سناریو سه نقشه مطلوبیت زیستگاه مناطق الوند-چال خاتون و راسوند به‌عنوان نقشه هزینه. مدل‌سازی دالان‌ به روش تحلیل کمترین هزینه در نرم‌افزار ArcGIS انجام گرفت. سنجه‌های تراکم و مطلوبیت دالان بررسی شدند. اعتبار سنجی دالان و مدل آنتروپی بیشینه به‌وسیله مساحت سطح زیر منحنی (AUC) انجام گرفت. انطباق دالان‌های طراحی‌شده هر سناریو بر با مطلوبیت زیستگاه مناطق مختلف از طریق آزمون فریدمن بررسی شد. درنهایت میانگین دالان‌های طراحی‌شده در 3 سناریو به‌عنوان دالان اصلی بین تمام مناطق موردمطالعه معرفی شد. نتایج نشان داد که دالان طراحی‌شده در سناریو 1 و 2 بر اساس AUC دارای انطباق خوبی با زیستگاه مطلوب گونه در سایر مناطق هستند، اما آزمون فریدمن مشخص کرد که دالان‌های طراحی‌شده در سناریوهای مختلف دارای تفاوت معنی داری(0.0001>P-value) ازنظر انطباق با زیستگاه مطلوب در سایر مناطق است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

21 - تنوع گونه‌ای زنبورهای گرده‌افشان خانواده Megachilidae (Hymenoptera: Apoidea) در استان یزد
لیدا دهقان دهنوی علی اصغر طالبی شیلا گلدسته رضا وفایی شوشتری

خانواده Megachilidae با بیش از 4000 گونه توصیف شده در سرتاسر جهان، سومین خانواده بزرگ از زنبورهای گرده افشان است. تعداد گونه های سه شهرستان یزد، مهریز و تفت، درصد فراوانی هرگونه نسبت به کل گونه های جمع آوری شده مشخص گردید. شاخص های فراوانی، تنوع، یکنواختی و غنای گو چکیده کامل

خانواده Megachilidae با بیش از 4000 گونه توصیف شده در سرتاسر جهان، سومین خانواده بزرگ از زنبورهای گرده افشان است. تعداد گونه های سه شهرستان یزد، مهریز و تفت، درصد فراوانی هرگونه نسبت به کل گونه های جمع آوری شده مشخص گردید. شاخص های فراوانی، تنوع، یکنواختی و غنای گونه ای و همچنین شاخص شباهت زیستگاه ها برای 48 گونه جمع آوری شده در این سه شهرستان در طی سال های 1391 و 1392 محاسبه شد. در شهرستان یزد در سال 1391 گونه Megachile rubripes با فراوانی نسبی 48%، در سال 1392 گونه Anthidium florentinumبا فراوانی نسبی5/22%، در شهرستان مهریز در سال 1391 گونه M. pilicrus با فراوانی نسبی 3/26%، در سال 1392 گونه A. florentinumبا فراوانی 3/19%، در شهرستان تفت در سال 1391 گونهLithurgus chrysurus با فراوانی نسبی8/23% و در سال 1392 گونهOsmia caerulescens با فراوانی نسبی29% دارای بیشترین فراوانی در بین گونه ها بودند. بر اساس شاخص های تنوع گونه ای آلفا، مشخص شد که شهرستان های مهریز و تفت در سال 1392 تنوع گونه ای بیشتری دارند. بر اساس مقایسه آماری شاخص های یکنواختی گونه ‌های به دست آمده شهرستان های یزد، مهریز و همچنین تفت در دو سال 1391 و 1392 نیز از یکنواختی یکسان برخوردار بودند، اما یکنواختی فراوانی گونه ها در شهرستان های مهریز و تفت از شهرستان یزد بیشتر بود. یکنواختی گونه ها در شهرستان های مهریز و تفت در دو سال 1391 و 1392 مشابه بود. روش ریرفکشن نشان داد که شهرستان تفت در سال 1392 از غنای گونه ای بیشتری برخوردار بوده است. شاخص تنوع بتا نشان داد که در سال های 1391 و 1392 شهرستان های مهریز و تفت بیشترین شباهت را به یکدیگر داشته اند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

22 - بررسی اثر لایه بندی خاک برفشار و شتاب وارد برزیستگاه های زیرزمینی تحت اثرانفجار سطحی
پرهام مهدی پور قزوینی وحید حسینی تودشکی محمدحسین نوری قیداری

پاسخ زیستگاه های زیرزمینی به بارگذاری حاصل از انفجار سطحی، موضوعی مهم در حفاظت محیط زیست است. زیستگاه های زیرزمینی اغلب به صورت غارهای کوچک و بزرگ و همچنین به شکل سفره های آب زیرزمینی در زیر رشته کوه ها و در نقاط مختلف کره زمین یافت می شوند. تاکنون مطالعات زیادی بر روی چکیده کامل

پاسخ زیستگاه های زیرزمینی به بارگذاری حاصل از انفجار سطحی، موضوعی مهم در حفاظت محیط زیست است. زیستگاه های زیرزمینی اغلب به صورت غارهای کوچک و بزرگ و همچنین به شکل سفره های آب زیرزمینی در زیر رشته کوه ها و در نقاط مختلف کره زمین یافت می شوند. تاکنون مطالعات زیادی بر روی پارامترهای مختلف ازجمله پاسخ زمین، پاسخ سازه، آزمایش‌های میدانی و ... صورت گرفته است؛ اما هنوز جنبه‌های مجهول و مبهم فراوانی درزمینه انفجار و تأثیر آن بر محیط خاک و سازه وجود دارد. در این تحقیق، تأثیر لایه بندی خاک بر روی ایمنی یک زیستگاه زیرزمینی از جهت میزان شتاب و انتقال فشار وارد بر آن بررسی‌شده است. جهت مدل‌سازی زیستگاه زیرزمینی، از نرم‌افزار اتوداین کمک گرفته ‌شده و در مدل‌سازی‌ها از دو محیط لاگرانژی و اویلری در نظر گرفته ‌شده است. خرج انفجاری انتخاب شده در این تحقیق، معادل 16/52 کیلوگرمTNT بوده و داده‌ها با استفاده از گیج‌های قرار داده‌شده در مدل، ثبت‌شده است. نتایج به دست آمده نشان داده که وجود لایه رس‌ ماسه‌ای در سطح باعث انتقال فشار بیشتر به لایه بعدی و وخیم‌تر شدن اوضاع شده است. همچنین وجود رس ماسه ای خشک در زیر لایه ماسه ای باعث افزایش مقدار شتاب شده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

23 - مدیریت زیست محیطی منابع آب با نگرشی ویژه به دریاچه ارومیه
سعید شفائی سمیرا شفائی کیانا کیارستمی

آب از لحاظ کمی و کیفی مهمترین بخش یک اکوسیستم به شمار میرود تق. لیل کمیت و کاهش کیفیت آب هردو اثرات منفی زیادی بر اکوسیستم برجای گذاشته و تنوع زیستی را تهدید می کنند و بر منابع غذایی طبیعی و موجودات زنـده اثـرات و خسـارات جبـران ناپذیری وارد میکند، میزان آگاهی و اطلاع چکیده کامل

آب از لحاظ کمی و کیفی مهمترین بخش یک اکوسیستم به شمار میرود تق. لیل کمیت و کاهش کیفیت آب هردو اثرات منفی زیادی بر اکوسیستم برجای گذاشته و تنوع زیستی را تهدید می کنند و بر منابع غذایی طبیعی و موجودات زنـده اثـرات و خسـارات جبـران ناپذیری وارد میکند، میزان آگاهی و اطلاعات در خصوص مفهوم حقابه و کاربرد آن در بخش مدیریتهای کـلان کشـورهاو تنظـیم قوانین مشخص برای حفظ محیط زیست لازم و ضروری به نظر میرسد . لذا بر این اساس مطالعه حاضربر روی دریاچه ارومیـه کـه جزء بزرگترین حوضه های آبریز کشور می باشد، انجام شده است و از لحاظ موقیعـت جغرافیـایی در شـمال بـاختری ایـران مـابین آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی با مختصات جغرافیائی 44درجه و 14دقیقه تا 47درجه و 53دقیقـه طـول شـرقی و 35درجـه و 40دقیقه تا 38درجه و 30دقیقه عرض شمالی واقع شده است. برای انجام مطالعات بر روی اهم دلایل خشکی تـدریجی دریاچـه ارومیه، میزان تغییرات دمایی و میزان بارش منطقه از سال 83 -79مورد مطالعه قرار گرفت و نتیجتا میزان تغییرات دمـائی بـه حـدی نبوده است که بتوان میزان افت شدید آب وخشکی دریاچه را سبب شود و حتی میزان بارش از سـال 83-79رشـد صـعودی داشـته است ولی طی همین مدت میزان سطح آب دریاچه ارومیه دچار افت قابل ملاحظـه ای گردیـده اسـت. برسـی نوسـانات سـطح آب دریاچه نشانگر آنست که در سال 1346این سطح به پـائین تـرین حـد خـود یعنـی ارتفـاع 1273/86متـراز سـطح آب هـای آزاد رسیده است ، به صورتیکه در طول سیزده سال گذشته تراز آب به 1272/00متریعنی حدود /6 20متر کاهش می یابد. لذا بر اسـاس مطالعه حاضر برآن باوریم که احداث تدریجی 72سد درحوضه آّبریز دارای دبی متوسط 5/4میلیارد متر مکعـب در سـال ، تغییـرات عظیمی در دریاچه بوجود می آورد. از دیگر عوامل، احداث میان گذر شهید کلانتری است که مانند سدی دو سویه در مقابـل چرخـه حرکت طبیعی آب قرار گرفت وافزون بر به هم زدن نظم طبیعـی چرخـه آب وتـه نشـینی مـواد معلـق در آن، تغییـرات بسـیاری در اکوسیستم آبی پدید آورده است.همچنین حفر بی رویه تعداد چاه های کشور که طی هفده سال گذشته) (74-91از 336هـزار حلقـه به حدود 650هزار حلقه افزایش یافته است ازجمله عواملی است که باعث می شودبر آن باور بود که چنانچه طی سـال هـای آینـده تصمیماتی مسئولانه در ارتباط با عوامل موثر در خشکی دریاچه ارومیه صورت نپذیرد، بی گمان مجزا شدن کامل دریاچه و تبـدیل آن به دودریاچه شمالی و جنوبی وحتی خشکی کامل دریاچه را درپی خواهد داشت پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

24 - تأثیر پیامدهای محیطی اَبّر زمین‌لغزش جهان بر زیستگاه‌های باستانی
سیامک شرفی مسعود صادقی راد

رخداد بزرگ‌ترین زمین‌لغزش دنیا بر سطح تاقدیس کبیرکوه در مسیر شبکه زهکشی رودخانه‌های سیمره و کشکان تغییرات محیطی وسیع و دامنه‌داری را به‌جای گذاشته است. مهم‌ترین تغییرات ناشی از این لغزش مسدود‌شدن مسیر رودخانه‌های سیمره و کشکان و تشکیل دو دریاچه با عنوان بزرگترین و پایدا چکیده کامل

رخداد بزرگ‌ترین زمین‌لغزش دنیا بر سطح تاقدیس کبیرکوه در مسیر شبکه زهکشی رودخانه‌های سیمره و کشکان تغییرات محیطی وسیع و دامنه‌داری را به‌جای گذاشته است. مهم‌ترین تغییرات ناشی از این لغزش مسدود‌شدن مسیر رودخانه‌های سیمره و کشکان و تشکیل دو دریاچه با عنوان بزرگترین و پایدارترین دریاچه‌های سدی دنیا است. مطالعات زمین‌باستان‌شناختی منطقه با کمک ابزارهای فیزیکی و مفهومی ، روش‌های آزمایشگاهی، نرم‌افزارهای رایانه‌ای و نیز استفاده از روش تحلیل آمار خوشه‌ای منجر به شناخت لغزش‌های چهارمرحله‌ای در سطح تاقدیس کبیرکوه و متعاقب آن تشکیل دریاچه‌های چهارگانه در محدوده دره سیمره و دریاچه تک‌مرحله‌ای در محدوده دره کشکان شد؛ از دیگر نتایج این مطالعات، آگاهی از وضعیت الگوهای استقراری محوطه‌های باستانی در هر یک از دوره‌های فراپارینه‌سنگی تا اسلامی در ارتباط با تشکیل این دریاچه‌ها و شناخت تغییرات مداوم الگوهای استقراری در ارتباط با نوسانات سطحی دریاچه‌های مذکور بود. بر اساس نتایج حاصل از تعیین سن رسوبات دریاچه‌ای، رخداد زمین‌لغزش اول کبیرکوه و تشکیل دریاچه‌های سدی سیمره و کشکان ۸۵۰۰۰ سال پیش بوده است. بنابراین، از دوره پارینه‌سنگی میانی تا دوران اسلامی، الگوی زیستگاهی منطقه تابعی از تغییرات محیطی حاصل از رخداد زمین‌لغزش کبیرکوه و شکل‌گیری دریاچه‌های سدی بوده است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

25 - بازسازی الگوهای استقراری فرهنگ کورا -ارس در شرق کردستان
زهرا رجبیون علی بهنیا امیر ساعدموچشی

شرق استان کردستان، منطقة مورد مطالعة این مقاله، شامل سه شهرستان بیجار، قروه و دهگان است. این منطقه دشت مرتفعی است که از لحاظ ناهمواری متفاوت از غرب کردستان است. در نتیجه، بررسی‌های باستان‌شناختی که در سال‌های اخیر از سوی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کردستان چکیده کامل

شرق استان کردستان، منطقة مورد مطالعة این مقاله، شامل سه شهرستان بیجار، قروه و دهگان است. این منطقه دشت مرتفعی است که از لحاظ ناهمواری متفاوت از غرب کردستان است. در نتیجه، بررسی‌های باستان‌شناختی که در سال‌های اخیر از سوی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کردستان در این منطقه صورت گرفته، محوطه‌هایی از دوران پیش از تاریخ تا دوران اسلامی شناسایی شده که در این بررسی‌ها ۲۱ محوطه مربوط به فرهنگ کورا-ارس بدست آمده است. هدف از این مقاله بازسازی الگوهای استقراری محوطه‌های مربوط به این فرهنگ در شرق کردستان و رابطة آن‌ها با محیط است. در این تحلیل شاخصه‌هایی چون میزان ارتفاع از سطح دریا، دوری و نزدیکی به منابع آب، مساحت محوطه‌ها، میزان شیب و جهت شیب محوطه‌ها در نظر گرفته شده و برای این منظور از نرم‌افزار GIS استفاده شده است. این مطالعه نشان می‌دهد که استقرارهای مربوط به فرهنگ کورا-ارس در بخش جنوبی منطقه مورد مطالعه تمرکز یافته‌اند و قسمت شمالی تقریباً فاقد محوطه‌های این فرهنگ است. نتیجه‌ای که از این مطالعات حاصل شده، شناسایی چندین الگوی استقراری مبتنی بر زیستگاه‌های دائمی و فصلی فرهنگ کورا-ارس در این منطقه است. در این مقاله به مطالعه و بازسازی این الگوها پرداخته می‌شود. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

26 - بررسی وضعیت توزیع آگاما پولک درشت (Laudakia nupta) در استان کرمانشاه به روش مدل‌سازی اجماع
مینا اسماعیلی

10.30495/zisti.2023.1994465.1171

مقدمه: بررسی گستره انتشار و دامنه تقریبی توزیع گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری برای پیاده‌سازی برنامه‌های مدیریتی در سیمای سرزمین ضروری است. استان کرمانشاه با موقعیت توپوگرافی منحصربه‌فرد و وجود زیستگاه‌های متعدد از جنبه تنوع زیستی نقش مهمی در غرب کشور ایفا می‌کند. هدف ای چکیده کامل

مقدمه: بررسی گستره انتشار و دامنه تقریبی توزیع گونه‌های مختلف گیاهی و جانوری برای پیاده‌سازی برنامه‌های مدیریتی در سیمای سرزمین ضروری است. استان کرمانشاه با موقعیت توپوگرافی منحصربه‌فرد و وجود زیستگاه‌های متعدد از جنبه تنوع زیستی نقش مهمی در غرب کشور ایفا می‌کند. هدف این مطالعه بررسی وضعیت توزیع و تحلیل عوامل مؤثر بر پراکنش آگاما پولک درشت (Laudakia nupta) در استان کرمانشاه است.مواد و روش‌ها: در این مطالعه به‌منظور بررسی گستره توزیع آگاما پولک درشت (Laudakia nupta) پیمایش‌های میدانی از سطح استان و زیستگاه‌های مختلف این گونه در خلال سال‌های 1397 تا 1399 انجام گرفت. سپس با استفاده از داده‌های حضور گونه و متغیرهای زیستگاهی مدنظر، مراحل مدل‌سازی با کمک مدل‌سازی اجماع انجام گرفت. در این راستا 76 نقطه حضور گونه به همراه متغیرهای اقلیمی، پوشش گیاهی و بارش، وارد مدل‌های توزیع شدند. اهمیت متغیرها و همچنین معیار تلفیق داده‌ها با یکدیگر بر اساس معیار AUC تعریف شد.نتایج: یافته‌ها نشان داد که مدل‌های منفرد و اجماع در مدل‌سازی موفق عمل کرده‌اند. بر اساس پیش‌بینی در سطح استان کرمانشاه، کربن آلی خاک، پوشش گیاهی و ارتفاع بیشترین تأثیر را بر روی توزیع گونه داشته‌اند.نتیجه‌گیری: یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که بخش‌هایی از زیستگاه که منطبق با وجود ارتفاعات است به‌صورت پیوسته دارای مطلوبیت هستند و مناطقی نیز از زیستگاه وجود دارند که به‌صورت تکه‌تکه شده در جنوب شرق استان هستند. بخش‌های مرتفع شمال غرب استان، فاقد مطلوبیت برای حضور گونه است که می‌تواند به دلیل حضور آگاما قفقازی (Laudakia caucasia) باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

27 - ارزیابی و تحلیل پیوستگی چشم‌انداز، رویکردی نوین در برنامه ریزی محیطی مطالعه موردی: ناحیه کاشان- آران
امیر کرم شیلا حجه فروش نیا حمیدرضا حکیمی

چکیده: رشد جمعیت و گسترش کالبدی شهرها و نواحی صنعتی بر منابع طبیعی تاثیرگذار بوده ودر برخی مواقع همراه با تخریب و از بین بردن تجانس و پیوستگی چشم انداز و منابع ارزشمند طبیعی است. پیوستگی چشم&zwnj;انداز معرف درجه&zwnj;ی سهولت ارتباطات و برهم کنش در چشم&zwnj;انداز یا موا چکیده کامل

چکیده: رشد جمعیت و گسترش کالبدی شهرها و نواحی صنعتی بر منابع طبیعی تاثیرگذار بوده ودر برخی مواقع همراه با تخریب و از بین بردن تجانس و پیوستگی چشم انداز و منابع ارزشمند طبیعی است. پیوستگی چشم&zwnj;انداز معرف درجه&zwnj;ی سهولت ارتباطات و برهم کنش در چشم&zwnj;انداز یا موانع حرکت در میان لکه&zwnj;های زیستگاهی مختلف است. نواحی ساخته شده مثل شهرها، روستاها، راهها، نواحی صنعتی و نواحی نظامی از جنبه&zwnj;های مختلفی بر روی نواحی پیرامونی خودتاثیر می&zwnj;گذارند .امروزه کاملا مشخص شده که چندپارگی بوم&zwnj;ها عامل اصلی تخریب و نابودی بوم&zwnj;ها و تنوع زیستی است. چندپارگی بوم&zwnj;ها در اثر توسعه&zwnj;ی شهری، صنعتی، تغییرات کاربری زمین، .... رخ داده و باعث فروسایی و نابودی بوم&zwnj;ها می&zwnj;گردد. ناحیه&zwnj;ی کاشان – آران یکی از نواحی زیست محیطی ویژه&zwnj;ی کشور است. این ناحیه در معرض تغییرات کالبدی جدیدی چون گسترش شهری و تغییرات کاربری زمین، افت آبهای زیرزمینی و بیابان زایی قرار دارد. در سالهای اخیر نقاط شهری این ناحیه گسترش کالبدی و جمعیتی قابل توجهی داشته&zwnj;اند. هدف این بررسی ارزیابی پیوستگی چشم انداز در ناحیه کاشان – آران است به گونه&zwnj;ای که بتواند در برنامه ریزی&zwnj;های منطقه&zwnj;ای و ارزیابی&zwnj;های زیست محیطی کاربرد داشته باشد. لذا با استفاده از هشت معیار و نقشه شامل فاصله از شهرها، فاصله از روستاها، فاصله از آزادراه قم-کاشان-نطنز، فاصله از خط راه آهن، فاصله از راههای اصلی، فاصله از راههای درجه 2، فاصله از راههای خاکی و فاصله از نواحی صنعتی وهمچنین کاربری زمین، ارزش پیوستگی چشم&zwnj;انداز در سامانه اطلاعات جغرافیایی و روش AHP ارزیابی شد. نتایج نشان داد که در بخش&zwnj;های قابل توجهی از ناحیه کاشان-آران عدم پیوستگی چشم انداز (نواحی با ارزش پیوستگی چشم انداز کم و بسیار کم) دیده می&zwnj;شود. این نواحی حدود 13% مساحت محدوده مطالعاتی را شامل می&zwnj;&zwnj;شود.گسترش شهری، تغییر کاربری زمین و تغییر در چشم&zwnj;انداز طبیعی عمدتا به صورت توسعه&zwnj;ی فیزیکی نقاط شهری و حاشیه شهری، توسعه راهها و جاده&zwnj;ها، احداث آزادراه قم-کاشان-نطنز، توسعه نواحی صنعتی و کارخانجات از جمله دلایل اصلی تغییرات در چشم انداز است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

28 - گیاهان دارویی منطقه چشمه انجیر شیراز
حمید صادقی امیر برجیان

منطقه چشمه انجیر شیراز یکی از عرصه‌های جالب و تیپیک در نیمه جنوبی کشور بوده و گونه‌های گیاهی بسیاری را در خود جای داده است. ا * Email hamsad33402@yahoo.com ین ذخیره‌گاه در مسیر جاده شیراز ـ بیضا بوده و به دلیل جاذبه‌های گردشگری به عنوان چکیده کامل

منطقه چشمه انجیر شیراز یکی از عرصه‌های جالب و تیپیک در نیمه جنوبی کشور بوده و گونه‌های گیاهی بسیاری را در خود جای داده است. ا * Email hamsad33402@yahoo.com ین ذخیره‌گاه در مسیر جاده شیراز ـ بیضا بوده و به دلیل جاذبه‌های گردشگری به عنوان گردشگاهی طبیعی مورد بازدید علاقمندان طبیعت قرار می‌گیرد. در دو دوره کامل رشد و نمو، گیاهان منطقه مذکور جمع‌آ‌وری، عکس‌برداری و پس از هرباریومی کردن شناسایی شدند. مجموع گونه‌های جمع‌آوری شده از زیستگاه مذکور به بیش از 72 گونه مختلف رسید که در 25 تیره و 60 جنس طبقه‌بندی شدند. در این میان تیره کاسنی با 13 گونه، نعناع با 11 گونه، شب بو، خشخاش و تیره پاپیلیوناسه هر یک با 5 گونه، تیره‌های چتریان و گاوزبان هریک با 4 گونه بیشترین تنوع گونه‌ای را در منطقه نشان دادند. در میان این گونه‌ها تعداد 52 گونه با مراجعه به متون و مستندات مکتوب، افراد خبره محلی و عطاری‌های شیراز به عنوان گونه‌های دارویی شناسایی شدند. از نظر تنوع گونه‌های دارویی تیره کاسنی با 10 گونه، تیره نعناع با 9 گونه و تیره گل سرخ (روزاسه)، تیره چتریان و تیره خشخاش هر یک با 3 گونه بیشترین سهم را در بین انواع دارویی به خود اختصاص دادند. بررسی شکل زیستی گونه‌های موجود در این عرصه نیز نشان داد که بیش از 57 درصد همی کریپتوفیت، 14 درصد تروفیت، 8 درصد فانروفیت، 8 درصد کریپتوفیت، 6 درصد کامفیت و 4 درصد ژئوفیت هستند. با توجه به تعداد قابل توجه گونه‌های دارویی در این محدوده نسبتاً کوچک، این ذخیره‌گاه می‌تواند به عنوان یک رویشگاه طبیعی محلی برای آموزش اصولی بهره برداری از منابع طبیعی به ویژه برداشت گیاهان دارویی باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

29 - شناسایی و بررسی تنوع سخت پوستان در سازه های زیستگاه مصنوعی منگفت واقع در استان بوشهر
عبدالرحیم وثوقی همایون حسین زاده صحافی احد رجبی

این تحقیق به منظور شناسایی و بررسی تنوع زیستی سخت پوستان در سازه های زیستگاه مصنوعی منگفت صورت پذیرفت. ابتدا 3 ایستگاه در نظر گرفته شد. نمونه برداری ها دو بار در فصول بهار و تابستان 1388 و با 3 تکرار توسط عملیات غواصی و با استفاده از کوادرات به ابعاد 35 × 35 سانتی چکیده کامل

این تحقیق به منظور شناسایی و بررسی تنوع زیستی سخت پوستان در سازه های زیستگاه مصنوعی منگفت صورت پذیرفت. ابتدا 3 ایستگاه در نظر گرفته شد. نمونه برداری ها دو بار در فصول بهار و تابستان 1388 و با 3 تکرار توسط عملیات غواصی و با استفاده از کوادرات به ابعاد 35 × 35 سانتی متر ، از هر ایستگاه صورت گرفت. در مجموع 10 گونه از سخت پوستان وابسته به دو راسته ده پایان و بارناکل ها شناسایی شد ، راسته بارناکل ها با تعداد 1508 عدد در متر مربع ( 8/52 درصد ) بیشترین فراوانی را داشت. حداکثر فراوانی سخت پوستان 768 عدد در متر مربع در فصل بهار و حداقل آن 211 عدد در متر مربع در فصل تابستان ثبت گردید . نتایج نشان داد که خانواده Palaemonidae از راسته ده پایان با فراوانی 761 عدد در متر مربع ( 6/26 درصد ) در فصول و ایستگاههای نمونه برداری شده نسبت به سایر گونه ها از تراکم بیشتری برخوردار است. نتایج حاصل از آنالیز واریانس یکطرفه مشخص نمود که بین دو فصل از نظر تعداد سخت پوستان اختلاف معنی دار وجود دارد (05/0> P). در بررسی شاخص های زیستی بالاترین میزان شاخص تنوع شانون مربوط به ایستگاه (1) در فصل بهار برابر با 80/1 و کمترین میزان شاخص تنوع شانون برابر با 99/0 مربوط به ایستگاه (3) در فصل تابستان بود. در بررسی شاخص ها مشخص گردید که فصل بهار دارای تنوع گونه ای بیشتری نسبت به فصل تابستان می باشد. با توجه به نتایج شاخص های زیستی مشخص گردید که منطقه در معرض استرس قرار دارد . استرس می تواند بر روی تنوع جمعیت های بسترزی تاثیرگذار باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

30 - طبقه‌بندی زیستگاهی جزیره هرمز بر اساس ساختار‌های زمین‌شناسی
نبی اله خیرآبادی زینب انصاری

مطالعه حاضر با هدف معرفی و طبقه بندی اکوسیستم های ساحلی جزیره هرمز در سال 1394 انجام پذیرفته است. در پیمایش اولیه، عوارض طبیعی و انسانی کل ناحیه ساحلی با GPSثبت و هفت ایستگاه تعیین شد. نتایج نشان داد که منطقه تحت پوشش در سه ساختار اصلی زمین شناسی شامل ساحل ماسه ای- قلوه چکیده کامل

مطالعه حاضر با هدف معرفی و طبقه بندی اکوسیستم های ساحلی جزیره هرمز در سال 1394 انجام پذیرفته است. در پیمایش اولیه، عوارض طبیعی و انسانی کل ناحیه ساحلی با GPSثبت و هفت ایستگاه تعیین شد. نتایج نشان داد که منطقه تحت پوشش در سه ساختار اصلی زمین شناسی شامل ساحل ماسه ای- قلوه سنگی با 52 درصد کل طول ساحل (76/19 کیلومتر)، ساحل سنگی- صخره ای و گلی به ترتیب با 40 درصد (2/15 کیلومتر) و 8 درصد (04/3 کیلومتر) دسته بندی می شوند. به علاوه ساختار های ساحلی موجود در هر یک از سواحل و ایستگاه ها به تفکیک مورد بررسی قرار گرفتند ودر مجموع 20 ساختار ساحلی متفاوت در سواحل جزیر هرمز شناسایی شد. نتایج همچنین نشان داد که ساحل جزیره هرمز در اثر فعالیت رسوب گذاری به دو ناحیه نیمه شمالی و نیمه جنوبی تقسیم شده است به طوریکه بیشترین بستر سخت در نیمه جنوبی و بیشترین بستر نرم در نیمه شمالی واقع شده است همچنین فرصت ها و تهدیدات موجود در زیستگاه های ساحلی جزیره هرمز مورد بررسی قرار گرفت و با توجه به نتایج به دست آمده، زیستگاه های حساس ساحلی در این جزیره نیازمند مدیریت، کنترل و پایش زیست محیطی در غالب یک طرح هدفمند هستند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

31 - شناسایی و بررسی تنوع پرتاران در سازه‌های زیستگاه مصنوعی منگفت واقع در استان بوشهر، خلیج فارس
عبدالرحیم وثوقی همایون حسین زاده صحافی احد رجبی الهام راد

این تحقیق به منظور شناسایی و بررسی تنوع زیستی کرم‌های پرتار در سازه‌های زیستگاه مصنوعی منگفت صورت‌پذیرفت. ابتدا 3 ایستگاه در نظر گرفته شد. نمونه‌برداری‌ها دو بار در فصول بهار و تابستان 1388 و با 3 تکرار توسط عملیات غواصی و با استفاده از کوادرات، از هر ایستگاه صورت گرفت. چکیده کامل

این تحقیق به منظور شناسایی و بررسی تنوع زیستی کرم‌های پرتار در سازه‌های زیستگاه مصنوعی منگفت صورت‌پذیرفت. ابتدا 3 ایستگاه در نظر گرفته شد. نمونه‌برداری‌ها دو بار در فصول بهار و تابستان 1388 و با 3 تکرار توسط عملیات غواصی و با استفاده از کوادرات، از هر ایستگاه صورت گرفت. در مجموع 7 گونه از پرتاران شناسایی گردید. حداکثر فراوانی پرتاران 64/644 عدد در متر مربع در فصل بهار و حداقل آن 204 عدد در متر مربع در فصل تابستان ثبت گردید. نتایج نشان دادند که گونه Nereis sp. با فراوانی 44/277 عدد در متر مربع (69/32 درصد) در فصول و ایستگاههای نمونه‌برداری شده نسبت به سایر گونه‌ها از تراکم بیشتری برخوردار بوده است. نتایج حاصل از آنالیز واریانس یکطرفه مشخص نمود که بین دو فصل از نظر تعداد پرتاران اختلاف معنی‌دار وجود دارد (05/0> P). در بررسی شاخصهای زیستی بالاترین مقدار عددی شاخص تنوع شانون مربوط به ایستگاه (1) در فصل بهار با مقدار 83/1 و کمترین مقدار عددی شاخص تنوع شانون 50/0 مربوط به ایستگاه (1) در فصل تابستان بوده است. در بررسی شاخص‌ها مشخص گردید که فصل بهار دارای تنوع گونه‌ای بیشتری نسبت به فصل تابستان می‌باشد. با توجه به مقادیر به دست آمده شاخص‌های زیستی می‌توان به این نتیجه رسید که منطقه در معرض استرس قرار دارد که وجود استرس می‌تواند بر روی تنوع جمعیتهای بسترزی تاثیرگذار باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

32 - بررسی تاکسونومیک گونه Tanacetum polycephalum Shultz Bip. در استان همدان با تأکید بر نشانگر فلوریستیک و استفاده از روش تعیین زیستگاه ویژه
مریم احمدی طاهره قاسمخانی مرتضی عطری عبدالکریم چهرگانی

جنس Tanacetum یکی از بزرگترین جنس‌های خانواده Asteraceae است و یکی از مشکل‌دارترین جنس‌ها از نظر پیچیدگی تاکسونومیکی، به طور خاص در ارتباط با تعیین حدود جنس، است. گونه‌های جنس Tanacetum سرشار از اسانس، ترکیبات تلخ و سزکویی ترپن لاکتون‌ها هستند.Tanacetum polycephalum Shu چکیده کامل

جنس Tanacetum یکی از بزرگترین جنس‌های خانواده Asteraceae است و یکی از مشکل‌دارترین جنس‌ها از نظر پیچیدگی تاکسونومیکی، به طور خاص در ارتباط با تعیین حدود جنس، است. گونه‌های جنس Tanacetum سرشار از اسانس، ترکیبات تلخ و سزکویی ترپن لاکتون‌ها هستند.Tanacetum polycephalum Shultz Bip. یکی از گونه‌های رایج و چندشکل این جنس در ایران است. برای تعیین وجود تنوع درون‌گونه‌ای گیاهT. polycephalum از جنبه تاکسونومیک و تشخیص عوامل بوم‌شناختی مؤثر بر آن از روش تعیین زیستگاه ویژه استفاده شد. بر این اساس 10 زیستگاه ویژه برایT. polycephalum در استان همدان انتخاب شد. ترکیب رستنی‌ها (نشانگر فلوریستیک) با نرم‌افزارAnaphyto ، به روش FCA آنالیز شدند. آنالیز داده‌های حاصل از مورفومتری افراد گونه مورد بررسی هر زیستگاه ویژه، با استفاده از 60 ویژگی ریخت‌شناسی کمی و کیفی، با نرم‌افزار MVSP ، به روش‌هایUPGMA و PCO صورت گرفت. داده‌های بوم‌شناختی به روش CCA آنالیز شدند. نتایج حاصل از آنالیز داده‌های فلوریستیک منجر به تشخیص 4 گروه متمایز شد که گروه‌های ایجاد شده نشان دهنده تنوع درون گونه‌ای در این گیاه است. آنالیز داده‌های مورفومتری نیز وجود چهار گروه متمایز را تایید کرد که با نتایج حاصل از آنالیز ترکیب رستنی‌ها مطابقت داشت. آنالیز داده‌های بوم‌شناختی نیز مشخص نمود که عوامل بوم‌شناختی در گروه‌بندی و ایجاد تنوع زیستگاه‌های ویژه نقش دارند و بر این اساس سه فنواکودم قابل شناسایی و معرفی است. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

33 - استقرار زیستگاه های مصنوعی (Artificial reefs)با تاکید بر پراکنش جوامع ایکتیوپلانکتونی درآب های استان هرمزگان(حوزه خلیج فارس)
سیامک بهزادی بهنام دقوقی فرشته سراجی علی سالارپوری محمد درویشی غلامعلی اکبرزاده محمد صدیق مرتضوی

در این مطالعه آب های حوزه مرکزی و غرب استان هرمزگان در خلیج فارس(حدفاصل بین جنوب جزیره قشم تا جزیره هندورابی)، جهت مطالعه جوامع ایکتیوپلانکتونی مورد بررسی واقع شد. بدین منظور10 ترانسکت با فواصل طولی 10 مایل در نظر گرفته شد و هر ترانسکت به 3 ایستگاه شامل خطوط ساحلی تا عم چکیده کامل

در این مطالعه آب های حوزه مرکزی و غرب استان هرمزگان در خلیج فارس(حدفاصل بین جنوب جزیره قشم تا جزیره هندورابی)، جهت مطالعه جوامع ایکتیوپلانکتونی مورد بررسی واقع شد. بدین منظور10 ترانسکت با فواصل طولی 10 مایل در نظر گرفته شد و هر ترانسکت به 3 ایستگاه شامل خطوط ساحلی تا عمق 10، 10 تا 20 و20 تا 30 متر تقسیم و نمونه برداری ازایستگاه های دو(20- 10متر) هر ترانسکت به صورت فصلی از فروردین لغایت اسفند ماه سال 86 صورت پذیرفت. جهت نمونه برداری، از ابزارتور دوقلو بونگو با اندازه چشمه 500 میکرون استفاده شد. در طی این بررسی ایکتیوپلانکتون های متعلق به هفت خانواده شانک ماهیان، گاوماهیان، شوریده ماهیان، شگ ماهیان، کفشک ماهیان، کفال ماهیان و Bregmacerotidae شناسایی شد. نتایج حاصل از آزمون آنالیز واریانس یک طرفه تست توکی در سطح 95 درصد نشان داد فراوانی ایکتیوپلانکتون ها در دو حوزه غرب استان( حوزه بندر لنگه تا بندر حسینه و حوزه جزیره کیش) با حوزه مرکزی( حوزه جزیره قشم) دارای اختلاف معنی داری بوده (05/0P<)، اما بین دو حوزه بندر لنگه تا بندر حسینه و حوزه جزیره کیش در غرب استان تفاوت معنی داری مشاهده نشد(05/0p>). نتایج حاصل از همین آزمون، نشان دهنده اختلاف معنی داری بین فراوانی ایکتیوپلانکتون های مشاهده شده دربرخی فصول و ترانسکت ها نسبت به یکدیگر می باشد(05/0p<). هر چند که حضور این جوامع در منطقه مورد بررسی دارای نوساناتی بوده، آب های ساحلی استان درمناطق مورد بررسی، جهت استقرار زیستگاه های مصنوعی به منظور تجمع لارو ماهیان مناسب نتیجه گیری شد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

34 - بررسی استقرار زیستگاه های مصنوعی (Artificial reefs)درآب های استان هرمزگان (حوضه خلیج فارس) با تاکید بر فاکتورهای آبشناسی
سیامک بهزادی محمود ابراهیمی محمد درویشی علی سالارپوری محمدصدیق مرتضوی

به منظور مطالعه فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب جهت انتخاب بهترین محل برای نصب زیستگاه های مصنوعی در آب های حوضه مرکزی، بندر لنگه و غرب استان هرمزگان، منطقه حد فاصل بین جنوب جزیره قشم تا جزیره هندورابی به ده ترانسکت(Transect) ده مایلی، و هر یک ازآنها به 3 زیرترانسکت(Sub t چکیده کامل

به منظور مطالعه فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی آب جهت انتخاب بهترین محل برای نصب زیستگاه های مصنوعی در آب های حوضه مرکزی، بندر لنگه و غرب استان هرمزگان، منطقه حد فاصل بین جنوب جزیره قشم تا جزیره هندورابی به ده ترانسکت(Transect) ده مایلی، و هر یک ازآنها به 3 زیرترانسکت(Sub transect)(خطوط ساحلی تا عمق 10متر، 20-10 مترو20تا 30 متر) عرضی تقسیم شد. در این مطالعه از دو شناور تحقیقاتی متعلق به پژوهشکده اکولوژی خلیج فارس و دریای عمان و ایستگاه تحقیقات نرم تنان خلیج فارس استفاده گردید. نمونه برداری ها توسط دستگاه CTD، به صورت فصلی بوده و روش نمونه برداری تصادفی ساده جهت این تحقیق برگزیده شد. نتایج حاصل ازآزمون آنالیز واریانس یک طرفه تست توکی درسطح اعتماد 95 درصددرخصوص مقایسه میانگین دمای آب، شوری، اکسیژن اشباع، اکسیژن محلول، کلروفیلa وکدورت در چهار فصل نشان دهنده اختلاف معنی داری در ترانسکت های مورد بررسی می باشد (05/0P<). اما نتایج حاصل ازهمین آزمون برای فاکتورهای بررسی شده فوق الذکر نشان دهنده اختلاف معنی داری برای آنها درلایه های عمقی(ایستگاه های یک، دو و سه در هرترانسکت) مورد بررسی نبوده(05/0p>). به علاوه نتایج حاصل ازهمین آزمون در همین سطح آماری مورد بررسی نشان دهنده اختلاف معنی داری برای برخی از این فاکتورها درسه حوضه جنوب جزیره قشم، حوضه شهرستان بندرلنگه وحوضه بندرحسینه تا جزیره هندورابی می باشد(05/0p<). از بین اختلافات مشاهده شده درحوضه جنوب جزیره قشم می توان به اختلاف بین کدورت در ترانسکت بندر مسن با سه ترانسکت دیگر این حوضه اختلاف معنی داری مشاهده شده(05/0P<)، اما سایر شاخص های مورد بررسی در این حوضه احتلافی با یکدیگر نداشتند(05/0p>). براساس فاکتورهای مورد بررسی اولویت ترانسکت های اسکله بهمن، جزیره هنگام، بندر صلخ و جزیره هندورابی خوب و این شاخص برای سایر ترانسکت ها جهت استقرار زیستگاه های مصنوعی متوسط به دست آمد. . پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

35 - در ارتفاعات جنگلی Paradactylodon gorganensis بررسی زیستی لارو سمندر ایرانی جنوب گرگان
نرگس عسکری زیارتی حاجی قلی کمی هومن شجیعی

سمندر ایرانی، P. gorganensisجزو خزانه ژنتیکی منحصر به فرد و با ارزش دوزیستان بومی ایران و جنگل های استان گلستان می باشد.این گونه در نواحی صعب العبور زیست می کند و تاکنون هیچ مطالعه ای بر روی هیچ یک از جنبه های زیستی آن در زیستگاه طبیعی صورت نگرفته است. در این پژوهش، این چکیده کامل

سمندر ایرانی، P. gorganensisجزو خزانه ژنتیکی منحصر به فرد و با ارزش دوزیستان بومی ایران و جنگل های استان گلستان می باشد.این گونه در نواحی صعب العبور زیست می کند و تاکنون هیچ مطالعه ای بر روی هیچ یک از جنبه های زیستی آن در زیستگاه طبیعی صورت نگرفته است. در این پژوهش، این گونه برای اولین بار در زیستگاه های طبیعی اش شامل چشمه های ا ُدانه، رِِق چشمه و گٌرگلو واقع در ارتفاعات حدود 1600-1250متر جنگل های روستای زیارت در جنوب گرگان از اوایل شهریور 1388 تا اواخر شهریور 1389، در 12 مرحله بازدید، مطالعه شد. همچنین موقعیت جغرافیایی، اقلیم، وضعیت بستر زیستگاه، فون و فلور منطقه نیز بررسی شد. در هر بازدید ویژگی های لاروها مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج مطالعات نشان می دهد لاروها در تمام طول سال حتی زمانی که زیستگاه و اطراف آن پوشیده از برف و دمای هوا Canddeg;3- بوده است فعال هستند. لاروهایی با اندازه و سن کاملاً متفاوت در یک زمان دیده شدند که به نظر می رسد در سال اول دگردیسی نمی کنند. در لاروها همنوع خواری دیده می شود و تعدادی نمونه با اندام های حرکتی و دم بریده مشاهده شد. همچنین ممکن است تعدادی از آنها توسط خرچنگ ها خورده شوند. با وجود اینکه لاروها چهار انگشت در اندامهای حرکتی دارند اما لاروهای بدون انگشت، سه انگشتی و پنج انگشتی نیز مشاهده شدند. به نظر می رسد دمای هوا و آب تأثیر چندانی در رشد و تکوین لاروها ندارد. تخریب زیستگاه توسط کشاورزان و جانوران، تغییرpHو کمبود آب از عوامل بسیار مهم و تهدید کننده جمعیت این گونه با ارزش و اندمیک ایرانی است که در زیستگاه های بسیار تخصص یافته و با پراکنش بسیار محدود زندگی می کند. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

36 - مدل‌سازی مطلوبیت زیستگاه لاسرتای کوهستانی (Eremias montanus) در نیمرخ غربی زاگرس
علیرضا محمدی نصرالله رستگارپویانی محمود کرمی عمار رهبر

لاسرتای کوهستانی (Eremias montanus) از خانواده Lacertidea یکی از گونه های بومی رشته کوه های زاگرس می باشد که تا کنون تنها در دو ناحیه محدود از استان های همدان و کرمانشاه گذارش شده است. این گونه به علت جمعیت کم و محدوده پراکنش اندک از لحاظ حفاظتی دارای اهمیت بسزایی می با چکیده کامل

لاسرتای کوهستانی (Eremias montanus) از خانواده Lacertidea یکی از گونه های بومی رشته کوه های زاگرس می باشد که تا کنون تنها در دو ناحیه محدود از استان های همدان و کرمانشاه گذارش شده است. این گونه به علت جمعیت کم و محدوده پراکنش اندک از لحاظ حفاظتی دارای اهمیت بسزایی می باشد. در این پزوهش که طی فصول بهار، تابستان و پاییز سال 1389 همزمان با شروع فعالیت گونه پس از خواب زمستانی صورت پذیرفت تلاش شد تابا بررسی متغییر های زیستگاهی مرتبط با گونه زیستگاه های مطلوب شناسایی و مدل سازی شوند. قطعات نمونه برداری در یک ترانسکت خطی تصادفی برداشت و حضور و عدم حضور گونه ثبت شد. بر این اساس در مجموع 75 پلات حضور و به همین تعداد پلات عدم حضور برداشت شد. مطلوبیت زیستگاه لاسرتای کوهستانی به روش رگرسیون منطقی دوتایی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل اماری نشان داد که متغییر های میزان پوشش گیاهی ، درصد پوشش سنگی و سنگلاخی، جهت، شیب و ارتفاع موثر ترین متغیرهای اثر گذار بر حضور گونه در منطقه مورد مطالعه است. همچنین نتایج نشان داد که این خزنده زیستگاه های کوهستانی مرتفع و پر شیب با پوشش بوته ای متراکم رابه عنوان زیستگاه مطلوب خود بر می گزیند پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

37 - پیشبینی اثر تغییرات اقلیمی بر سوسمار دم تیغی بینالنهرین (Saara loricata) با استفاده از مدل حداکثر بینظمی (MAXENT) و بایوکلایمBIOCLIM
انوشه کفاش محمد کابلی گونتا کهلر

تغییر اقلیم بهواسطه تاثیر بر پراکنش بسیاری از گونههای جانوری به یک نگرانی عمده برای مدیریت و حفاظت از تنوع زیستی تبدیل شده است.در سالهای اخیر شواهد متعددی از اثرات تغییراقلیم بر جنبههای مختلف زیستی گونههای گیاهی و جانوری ارائه شده استاما دانش اندکی در ارتباط با تاث چکیده کامل

تغییر اقلیم بهواسطه تاثیر بر پراکنش بسیاری از گونههای جانوری به یک نگرانی عمده برای مدیریت و حفاظت از تنوع زیستی تبدیل شده است.در سالهای اخیر شواهد متعددی از اثرات تغییراقلیم بر جنبههای مختلف زیستی گونههای گیاهی و جانوری ارائه شده استاما دانش اندکی در ارتباط با تاثیر تغییر اقلیم آینده بر گونههای جانوری در ایران وجود دارددر این مطالعه مدل مطلوبیت زیستگاه سوسمار دم تیغی بینالنهرین به عنوان یک گونه ساکن مناطق بیابانی ایران در شرایط کنونی و تحت سناریوهای تغییر اقلیم آینده (سال2080) با استفاده از 19 پارامتر اقلیمی به طور جداگانه با استفاده از روش حداکثر آنتروپی (Maxent) و با استفاده از مدل Bioclimتهیه گردید. به منظور ارزیابی عملکرد مدل، از سطح زیر نمودار (AUC) بدست آمده از منحنی ROCاستفاده شد. سپس وسعت زیستگاه مطلوب گونه در فضایArcGIS 9.3 برای اقلیم حاضر و اقلیم آینده به طور جداگانه محاسبه گردید. مقایسه وسعت مناطق مطلوب در شرایط کنونی (82/2 درصد کل ایران) و تحت سناریوی تغیر اقلیم آینده (15/3 درصد کل ایران) حاصل از مدل حداکثر آنتروپی نشان داد که وسعت مناطق مطلوب برای زیست گونه مورد مطالعه افزایش خواهد یافت. نتایج حاصل از مدل Bioclimنشان داد سطح مناطق مطلوب برای زیستگونه نسبت به سطح کشور برای زیستگونه تحت شرایط تغییر اقلیمی کاهش خواهد یافت. به عبارت دیگر وسعت زیستگاههای مطلوب گونه از 55/1 به 35/1 درصد از سطح کشور کاهش خواهد یافت. نتایج حاصل از مدل حداکثر بینظمی نشان میدهد زیستگاههای مطلوب گونه تحت تاثیر تغییر اقلیم افزایش خواهد یافت و مدل بایوکلایم نشان میدهد مناطق مطلوب کاهش خواهد یافت بنابراین این نتایج متفاوت بر این واقعیت تاکید دارد که در مطالعات بررسی اثرات تغییر اقلیم بر گونههای جانوری جهت اطمینان از نتایج و استفاده از آن در مدیریت و حفاظت حیات وحش از چندین روش استفاده شده و به نتایج یک مدل اکتفا نگردد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

38 - تغییر محتوای فیتوشیمیایی و فعالیت آنتی اکسیدانتی گیاه دارویی کلماتیس اصفهانی (Clematis ispahanica Boiss.) در سه رویشگاه طبیعی استان سمنان
محمد مهدی ذوالفقاری رضا نادری عاطفه امیر احمدی

در این مطالعه پتانسیل آنتی‌اکسیدانتی و خواص فیزیولوژیکی گیاه کلماتیس اصفهانی از رویشگاه‌های مختلف استان سمنان بررسی شد. سه رویشگاه طبیعی این گیاه در استان سمنان (چشمه علی، دیباج و مجن) شناسایی و نمونه برداری از برگ گیاهان صورت گرفت. میزان کلروفیل، کاروتنوئید، آنتوسیانین چکیده کامل

در این مطالعه پتانسیل آنتی‌اکسیدانتی و خواص فیزیولوژیکی گیاه کلماتیس اصفهانی از رویشگاه‌های مختلف استان سمنان بررسی شد. سه رویشگاه طبیعی این گیاه در استان سمنان (چشمه علی، دیباج و مجن) شناسایی و نمونه برداری از برگ گیاهان صورت گرفت. میزان کلروفیل، کاروتنوئید، آنتوسیانین، پرولین، پروتئین، فنول، فلاونوئید، قندهای احیاکننده، پراکسیدهیدروژن، مالون دی آلدهید و فعالیت آنزیم‌های کاتالاز و گایاکول پراکسیداز اندازه گیری شد. همچنین خواص آنتی اکسیدانتی گیاهان با اسـتفاده از ظرفیـت مهـار رادیکال‌هايDPPH مورد بررسی قرار گرفت. آنالیز خاک هر سه رویشگاه نیز انجام شد. آزمایش به‌صورت طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار و مقایسـه میـانگین داده‌هـا بـا استفاده از آزمون دانکن در سطح احتمال 5 درصد انجام شد. نتایج نشان داد که مقدار متابولیت‌های گیاه شامل قندهای محلول، ترکیبات فنولی و فلاونوئیدها، فعالیت آنزیم کاتالاز و خواص آنتی اکسیدانتی در رویشگاه چشمه علی در بالاترین و در رویشگاه مجن در کمترین میزان قرار دارد. در مقابل مقدار ترکیبات دفاعی گیاه شامل پرولین، پراکسیدهیدروژن، مالون دی آلدهید و فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز در رویشگاه چشمه علی در کمترین و در رویشگاه مجن در بالاترین میزان قرار دارد. مقدار کلروفیل، کارتنوئیدها، آنتوسیانین و پروتئین نیز در رویشگاه دیباج با بالاترین ارتفاع از سطح دریا در کمترین میزان قرار دارد. نتایج این تحقیق نشان داد که رویشگاه چشمه علی با داشتن بیشترین میزان متابولیت‌ها و کمترین میزان ترکیبات دفاعی کم تنش‌ترین رویشگاه و بالعکس رویشگاه مجن پرتنش‌ترین رویشگاه برای گیاه کلماتیس اصفهانی می‌باشد. پرونده مقاله

دسترسی آزاد مقاله

39 - اثر برخی عوامل بوم‌شناختی بر کمیت و کیفیت ماده مؤثره گیاه دارویی سنبله بادکنکی در منطقه تویسرکان
آفاق یاوری سیدمهدی شاه‌گلزاری

10.22034/aej.2016.524013

چکیده به منظور تعیین اثر برخی عوامل اکولوژیک بر اسانس گیاه دارویی سنبله بادکنکی، چکیده به منظور تعیین اثر برخی عوامل اکولوژیک بر اسانس گیاه دارویی سنبله بادکنکی، نمونه های گیاهی و خاک از هفت زیستگاه ویژه این گونه در زیستگاه های مختلف خانگرمز، سرکان و سرابی در شهرستان ت چکیده کامل

چکیده به منظور تعیین اثر برخی عوامل اکولوژیک بر اسانس گیاه دارویی سنبله بادکنکی، چکیده به منظور تعیین اثر برخی عوامل اکولوژیک بر اسانس گیاه دارویی سنبله بادکنکی، نمونه های گیاهی و خاک از هفت زیستگاه ویژه این گونه در زیستگاه های مختلف خانگرمز، سرکان و سرابی در شهرستان تویسرکان جمع آوری شد. بخش های هوایی گیاه پس از خشک و آسیاب شدن، توسط روش تقطیر با آب اسانس گیری شد. اسانس‌ تهیه شده با استفاده از دستگاه کروماتوگرافی گازی متصل به طیف سنج مورد تجزیه و شناسایی قرار گرفت. برخی خصوصیات خاک نظیر بافت خاک، اسیدیته، هدایت الکتریکی، کربن آلی و مواد خنثی شونده اندازه گیری شد. از روش رسته بندی تجزیه افزونگی برای بررسی ارتباط عوامل محیطی و ترکیبات اسانس استفاده شد. تجزیه شیمیایی اسانس نمونه ها منجر به تشخیص و شناسایی 23 ترکیب شیمیایی شد. ترکیبات caryophyllene oxide، e-citral، z-citral، spathulenol، ar-curcumine، 1,8-cineol، limonene و α-terpineol به عنوان ترکیبات اصلی مشخص شدند. ترکیبات dibutylphtalate، isobutylphtalate، trans-caryophyllene، spathulenol، α-copaeneو cadinene-δ به طور مشترک در همه زیستگاه های ویژه وجود داشت. ماده e-citral (geranial) و z-citral (neral) تنها در زیستگاه های ویژه دو و هفت مشاهده شد. بیشترین بازده اسانس مربوط به زیستگاه ویژه سه با بیشترین ارتفاع از سطح دریا و کمترین بازده مربوط به زیستگاه ویژه شش با کمترین ارتفاع از سطح دریا بود. اسیدیته نمونه های خاک در کلاس خنثی و بافت خاک در بیشتر زیستگاه های ویژه در گروه بافت متوسط قرار گرفت. از بین عوامل اکولوژیک، بافت خاک و ارتفاع بیشترین تأثیر را بر کمیت و کیفیت ماده مؤثره این گونه در منطقه مورد مطالعه نشان داد. پرونده مقاله

فهرست مقالات زیستگاه

سکوی نشر دانش

پیوندهای سایت

مراکز مرتبط

پشتیبانی

صفحات رسمی