• فهرست مقالات تجزیه خوشه‌ای

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - ارزيابي و شناسايي ژنوتیپ‌های مقاوم به شوری در گلرنگ (Carthamus tinctorius L.) در مرحله جوانه‌زنی و رشد گیاهچه تحت شرایط آزمایشگاهی
        Khodadad Mostafavi
        افزایش تحمل به شوری در گلرنگ نیاز اساسی جهت پایداری تولید این محصول در مناطق شور محسوب می‌شود. بنابر این دسترسی به منابع جدید ژنتیکی متحمل به شوری و روش‌های غربال نمودن سریع و کارآمد ضروری می‌باشد. این پژوهش به منظور ارزیابی تحمل به شوری 6 ژنوتیپ گلرنگ در مراحل اولیه چکیده کامل
        افزایش تحمل به شوری در گلرنگ نیاز اساسی جهت پایداری تولید این محصول در مناطق شور محسوب می‌شود. بنابر این دسترسی به منابع جدید ژنتیکی متحمل به شوری و روش‌های غربال نمودن سریع و کارآمد ضروری می‌باشد. این پژوهش به منظور ارزیابی تحمل به شوری 6 ژنوتیپ گلرنگ در مراحل اولیه رشد و نمو و شناسایی صفات مؤثر در این مرحله اجرا گردید. صفات مورد بررسی شامل درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه، طول ساقه‌چه، طول گیاه‌چه، بنیه بذر، شاخص جوانه‌زنی، شاخص سرعت جوانه‌زنی و میانگین جوانه‌زنی بود. آزمايش به صورت فاکتوريل در قالب طرح کاملاً تصادفي با دو عامل ژنوتيپ و تنش شوري با 3 تکرار اجرا گردید. ژنوتیپ‌های مورد استفاده در این آزمایش عبارت بودند از KM5، KM8، KM12، KM19،KM47 و کوسه (رقم محلي اصفهان) که در 5 سطح مختلف تنش شوري {صفر (آب مقطر یا شاهد)، 3/0-، 5/0-، 1- و 5/1- مگاپاسکال} با استفاده از کلريد سديم مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتايج حاصل از تجزيه واريانس داده‌ها نشان داد که برای اکثر صفات بين ژنوتيپ‌ها، سطوح مختلف تنش شوري و اثر متقابل آنها اختلاف معني‌داري وجود دارد. براساس مدل لجستیک برازش داده شده، غلظتی از نمک که برای ممانعت 50 درصدی بنیه بذر لازم است سطح شوری 2- مگاپاسکال بود. تجزيه خوشه‌اي با استفاده از روش Ward ژنوتیپ‌های مورد مطالعه را در سه گروه مجزا تقسيم‌بندي نمود. با توجه به نتایج به دست آمده از این پژوهش رقم کوسه جزو ارقام متحمل به شوری در مرحله جوانه‌زنی و رشد اولیه گیاه‌چه شناخته شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - تعیین مهم‌ترین‌ صفات تعیین کننده عملکرد ارقام مختلف برنج در شرایط نرمال و تنش خشکی
        محمدرضا کریم حسین صبوری محمدعلی ابراهیمی سمیه سنچولی
        به‌منظور ارزیابی اثر تنش خشکی بر عملکرد و تعدادی از صفات وابسته به آن، 14 ژنوتیپ برنج (شامل 5 رقم بومی و 9 رقم خارجی) در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در دو محیط بدون تنش (غرقاب) و تنش خشکی در مزرعه تحقیقاتی واقع در شهرستان علی‌آباد‌کتول (زیر ‌نظر دانشگاه گنبدک چکیده کامل
        به‌منظور ارزیابی اثر تنش خشکی بر عملکرد و تعدادی از صفات وابسته به آن، 14 ژنوتیپ برنج (شامل 5 رقم بومی و 9 رقم خارجی) در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در دو محیط بدون تنش (غرقاب) و تنش خشکی در مزرعه تحقیقاتی واقع در شهرستان علی‌آباد‌کتول (زیر ‌نظر دانشگاه گنبدکاووس) مورد مطالعه قرار‌گرفت. آبیاری مزرعه آزمایشی در هر دو محیط غرقاب و تنش، تا مرحله پنجه‌دهی ارقام به‌طور یکسان به‌ صورت غرقاب انجام‌شد، سپس برای ایجاد تنش، آبیاری از 40 روز پس از نشاء (مرحله حداکثر پنجه‌زنی) به فاصله هر 25 روز تا پایان فصل زراعی انجام شد. نتایج تجزیه واریانس نشان‌داد که تفاوت معنی‌داری بین ژنوتیپ‌ها از‌ نظر کلیه صفات مورد مطالعه در دو شرایط مطالعه وجود داشت. بیشترین میانگین عملکرد در شرایط نرمال و تنش متعلق به ژنوتیپ‌های lR83752-B-B-12-3 و سپیدرود بود. وزن خوشه (**85/0) در شرایط بدون تنش (غرقاب) و حجم ریشه (**98/0) در شرایط تنش خشکی، بالاترین همبستگی مثبت و معنی-داری‌ را با عملکرد دانه داشتند. نتایج تجزیه علیت نشان داد که در شرایط بدون تنش، تعداد خوشه و در شرایط تنش خشکی، تعداد دانه پر خوشه دارای بالاترین اثر مستقیم و مثبت بر عملکرد دانه داشتند. در گروه‌بندی ارقام بر اساس تجزیه کلاستر با استفاده از روش ward، ارقام در شرایط نرمال و تنش در سه گروه قرار گرفتند. نتایج تجزیه کلاستر نشان‌داد که ارقامIR83752-B-B-12-3 ، Pegaso و سپیدرود که دارای حجم، وزن تر و وزن خشک ریشه بیشتری نسبت به ارقام دیگر بودند در گروه متحمل به خشکی قرار گرفتند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - تنوع صفات فنولوژیک و مورفولوژیک در برخی از لاین های امید بخش گندم دوروم (Triticum turgidum L. var. durum)
        سعید آذرمگین حمداله کاظمی اربط حسین زینلی
        این تحقیق به منظور بررسی تنوع بین صفات فنولوژیک و مورفولوژیک 18 لاین امید بخش گندم دوروم و رقم شاهد آریا (دوروم) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1387 انجام شد. نتایج تجزیه واریانس تفاوت معنی داری را بین لاین ها برای صفات تعداد روز تا ظهور سنبله، ت چکیده کامل
        این تحقیق به منظور بررسی تنوع بین صفات فنولوژیک و مورفولوژیک 18 لاین امید بخش گندم دوروم و رقم شاهد آریا (دوروم) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1387 انجام شد. نتایج تجزیه واریانس تفاوت معنی داری را بین لاین ها برای صفات تعداد روز تا ظهور سنبله، تعداد پنجه در هر بوته، طول سنبله در هر بوته، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، عملکرد دانه در هکتار، تعداد سنبلچه در سنبله، مساحت برگ پرچم و برگ ماقبل پرچم در هر بوته، طول ریشک، شاخص برداشت، تعداد سنبله ی بارور و سنبله ی غیر بارور در واحد سطح، تعداد دانه در سنبله و اندازه ی قطر سنبله در هر بوته نشان داد. لاین 17 با 9.49 تن در هکتار بیشترین و لاین 11 با 3.35 تن در هکتار کمترین عملکرد دانه در هکتار را نشان دادند. بالاترین مقدار ضرایب تنوع فنوتیپی و ژنوتیپی متعلق به صفت عملکرد دانه در هکتار بود. تجزیه ی خوشه ای لاین های مورد مطالعه را بر اساس صفات فنولوژیک و مورفولوژیک به 3 گروه تقسیم کرد. بنابراین، تحت شرایط محیط آزمایش، به نظر می رسد صفات تعداد سنبله ی بارور و سنبله ی غیر بارور در واحد سطح، شاخص برداشت، تعداد سنبلچه در سنبله، وزن هزار دانه و طول ریشک بتوانند به عنوان معیارهایی برای گزینش لاین های با عملکرد بالا مورد استفاده قرار گیرند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - واکنش لاین های اینبرد نوترکیب گندم نان به تنش خشکی و گروه بندی آنها
        سعید اهری‌زاد ویدا احمدی سیدابوالقاسم محمدی
        به‌منظور بررسی واکنش لاین های اینبرد نوترکیب گندم نان به‌همراه والدین (روشن و سوپرهد) به‌تنش خشکی و گروه‌بندی آن ها، آزمایشی به‌صورت طرح کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1388 در ایستگاه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز انجام شد. عام چکیده کامل
        به‌منظور بررسی واکنش لاین های اینبرد نوترکیب گندم نان به‌همراه والدین (روشن و سوپرهد) به‌تنش خشکی و گروه‌بندی آن ها، آزمایشی به‌صورت طرح کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1388 در ایستگاه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز انجام شد. عامل اصلی شامل سطوح مختلف آبیاری (80، 120 و 160 میلی متر تبخیر از تشتک کلاس (Aو عامل فرعی لاین ها بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اختلاف سطوح آبیاری از نظر عملکرد و برخی صفات اندازه گیری شده معنی دار بود. مقایسات میانگین، کاهش این صفات را در اثر تنش خشکی نشان داد. همچنین، بین لاین ها از نظر کلیه ی صفات غیر از تعداد پنجه ی نابارور تفاوت معنی دار مشاهده شد. قابل ذکر است که اثر متقابل لاین × تنش برای کلیه ی صفات غیـر معنی دار بود. تجـزیه ی خوشه ای براساس کلیه ی صفات به روش WARD، لاین ها را به‌دو گروه تقسیم کرد و تجزیه ی تابع تشخیص این گروه بندی را تایید کرد. مقایسه انحراف از میانگین کل این دو گروه نشان داد گروه دوم با داشتن لاین‌های 10 و 31 و رقم روشن نسبت به گروه اول برتر می‌باشد. با انجام تجزیه به عامل ها بر اساس روش تجزیه به مولفه های اصلی و چرخش وریماکس چهار عامل 88.69 درصد تغییرات داده ها را تبیین نمودند. نتایج حاصل از بررسی ضرایب عاملی نشان دهنده ی اهمیت صفات عملکرد و اجزای عملکرد و قامت گیاه برای گزینش لاین های امیدبخش بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - مقایسه عملکرد توده های بومی عدس ایرانی از نظر تحمل شرایط تنش خشکی پس از گلدهی
        ورهرام رشیدی سمن چلبی یانی مهناز شریفی ناصر عفت دوست
        به منظور مقایسه و گروه بندی 15 توده عدس تحت شرایط تنش خشکی پس از گلدهی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد. این آزمایش در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، در سال زراعی 1390 اجرا گردید. تنش خشکی چکیده کامل
        به منظور مقایسه و گروه بندی 15 توده عدس تحت شرایط تنش خشکی پس از گلدهی، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار انجام شد. این آزمایش در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز، در سال زراعی 1390 اجرا گردید. تنش خشکی در دو سطح بدون تنش و تنش در مرحله زایشی به عنوان عامل اصلی و 15 توده عدس بومی ایران به عنوان سطوح عامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج تجزیه واریانس، تنوع قابل توجه بین توده های مورد مطالعه و معنی دار بودن اثر متقابل ژنوتیپ و تنش خشکی را در بسیاری صفات اندازه گیری شده نشان داد. عملکرد دانه و تعداد دانه در بوته بیشترین تاثیرپذیری را از شرایط تنش خشکی نشان دادند. نتایج مقایسه میانگین نیز وجود اختلاف معنی دار بین توده ها از نظر صفات تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه، وزن هکتولیتر، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت و کاهش مقدار صفات ارتفاع بوته، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن صد دانه، وزن هکتولیتر، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت در توده های مورد بررسی تحت تیمار تنش خشکی را تایید کرد. بر اساس نتایج تجزیه همبستگی، تعداد دانه در بوته و شاخص برداشت در افزایش عملکرد دانه تحت شرایط تنش خشکی، نقش مثبت و معنی داری داشتند. تجزیه خوشه‌ای براساس کلیه صفات، توده ها را به سه گروه تقسیم کرد. بر اساس این تقسیم بندی توده های کلیبر، قره داغ، خاروانا، هوراند دانه ریز و شمال ورزقان به عنوان توده های برتر در شرایط خشکی شناخته شدند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - ارزیابی سازگاری 104 هیبرید سیب زمینی در استان اردبیل و البرز
        داود حسن پناه احمد موسی پور گرجی مجید کهبازی حسین کربلائی‌خیاوی رئوف محمدی
        این پژوهش به منظور دست یابی به هیبریدهای مناسب از نظر صفات زراعی، بازارپسندی و سازگاری با شرایط اقلیمی مناطق تولید سیب زمینی کشور اجرا شد. تعداد 104 هیبرید انتخابی در طی پنج سال (93-1389) همراه با ارقام ساوالان، کایزر، آگریا و خاوران به عنوان شاهد در یک طرح آزمایشی آگم چکیده کامل
        این پژوهش به منظور دست یابی به هیبریدهای مناسب از نظر صفات زراعی، بازارپسندی و سازگاری با شرایط اقلیمی مناطق تولید سیب زمینی کشور اجرا شد. تعداد 104 هیبرید انتخابی در طی پنج سال (93-1389) همراه با ارقام ساوالان، کایزر، آگریا و خاوران به عنوان شاهد در یک طرح آزمایشی آگمنت (آزمایش مقدماتی) بدون تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی اردبیل و موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج مورد مقایسه قرار گرفتند. 104 هیبرید مورد بررسی در این آزمایش از 8 جمعیت اصلاحی بودند. تعداد 52 هیبرید در اردبیل و 52 هیبرید در کرج (جمعا 104 هیبرید) هر کدام در 4 بلوک و در هر بلوک 13 هیبرید به همراه چهار شاهد (ارقام آگریا، خاوران، کایزر و ساوالان) کشت شدند. در طی دوران رشد و پس از برداشت محصول برخی از صفات از جمله ارتفاع بوته، تعداد ساقه اصلی در بوته، قطر ساقه اصلی، تعداد و وزن غده در بوته، عملکرد غده قابل فروش و درصد ماده خشک غده اندازه گیری شدند. پس از بررسی صفات کمّی اندازه گیری شده، تعداد 81 هیبرید به عنوان هیبریدهای برتر از لحاظ صفات عملکرد غده قابل فروش و درصد ماده خشک غده انتخاب گردیدند. این تعداد 81 هیبرید انتخابی شامل 17 هیبرید از جمعیت لوستا ♀ × ساتینا♂، 36 هیبرید از جمعیت لوستا ♀ × کایزر♂، 14 هیبرید از جمعیت لوستا ♀ × ساوالان♂، 7 هیبرید از جمعیت کایزر ♀ × ساوالان♂، 4 هیبرید از جمعیت ♀ ساوالان × کایزر ♂، 1 هیبرید از جمعیت ♀ ساوالان × ساتینا ♂ و 2 هیبرید از جمعیت ♀ساتینا × ساوالان ♂ بودند. تجزیه خوشه ای، این 104 هیبرید را به سه گروه تقسیم کرد. گروه اول با 49 هیبرید و رقم از تعداد و وزن غده در بوته، عملکرد غده قابل فروش و درصد ماده خشک غده بالایی نسبت به میانگین کل برخوردار بودند. در تجزیه عامل ها 3 عامل مستقل از هم مجموعاً 73.90 درصد از تنوع را توجیه نمودند. عامل اول، عامل عملکرد و اجزا آن (صفات عملکرد غده قابل فروش، تعداد و وزن غده در بوته)، عامل دوم، عامل ساختاری بوته (صفات ارتفاع بوته، تعداد ساقه اصلی در بوته و قطر ساقه اصلی) و عامل سوم، عامل کیفی (درصد ماده خشک غده) نام گذاری شدند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - استفاده از لاین‌های جایگزین کروموزومی گندم برای مطالعه روابط بین عملکرد و اجزای آن در شرایط تنش خشکی و نرمال
        مسعود گلستانی شهرام محمدی
        به‌منظور بررسی روابط بین عملکرد و اجزای آن، آزمایشی با استفاده از دو سری لاین‌ جایگزین کروموزومی گندم شامل سری لاین‌های‌ جایگزین رقم تایمستین در زمینه‌ ژنتیکی رقم چاینیز اسپرینگ و رقم رد اجیپشن در زمینه‌ ژنتیکی رقم چاینیز اسپرینگ به همراه والدینشان در قالب طرح بلوک‌های چکیده کامل
        به‌منظور بررسی روابط بین عملکرد و اجزای آن، آزمایشی با استفاده از دو سری لاین‌ جایگزین کروموزومی گندم شامل سری لاین‌های‌ جایگزین رقم تایمستین در زمینه‌ ژنتیکی رقم چاینیز اسپرینگ و رقم رد اجیپشن در زمینه‌ ژنتیکی رقم چاینیز اسپرینگ به همراه والدینشان در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در دو شرایط بدون تنش و تنش خشکی به‌صورت گلدانی در سال 1393 انجام شد. آنالیز‌های رگرسیونی نشان دادند که مشارکت اجزای عملکرد دانه در ایجاد تغییرات عملکرد دانه در دو شرایط یکسان نیست. به طوری که، در شرایط بدون تنش عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت و در شرایط تنش تعداد دانه در سنبله و تعداد سنبله بیشترین تغییرات موجود در عملکرد دانه را تبیین نمودند. در سه حالت از چهار حالت مدل رگرسیون گام‌به‌گام (دو سری لاین جایگزین و دو شرایط آزمایش) دو صفت شاخص برداشت و عملکرد بیولوژیک وارد مدل شدند و بنابراین می‌توان نتیجه گرفت که این دو از پایدارترین صفات در توجیه تغییرات عملکرد دانه می‌باشند. در تجزیه‌ علیت برای عملکرد دانه در شرایط بدون تنش و برای هر دو سری لاین، بیشترین اثرات مستقیم مربوط به عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت بود. در شرایط تنش، بیشترین اثرات مستقیم در سری تایمستین مربوط به عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت و در سری رد اجیپشن مربوط به تعداد سنبله و تعداد دانه در سنبله بود. تجزیه‌ خوشه‌ای به روش وارد و با محاسبه‌ فواصل اقلیدسی، لاین‌های جایگزین مربوط به هر دو سری لاین جایگزین و هر دو شرایط بدون تنش و تنش خشکی را در سه گروه قرار داد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - ارزیابی تحمل خشکی لاین های اینبرد نوترکیب گندم نان
        ندا ظفرنادری سعید اهری زاد
        به منظور ارزیابی واکنش لاین‌های اینبرد نوترکیب گندم نان در شرایط کمبود آب، آزمایشی به صورت طرح کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1388 در ایستگاه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سه سطح آبیاری (80، 120 و 160 م چکیده کامل
        به منظور ارزیابی واکنش لاین‌های اینبرد نوترکیب گندم نان در شرایط کمبود آب، آزمایشی به صورت طرح کرت‌های خرد شده در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1388 در ایستگاه کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. فاکتور اصلی شامل سه سطح آبیاری (80، 120 و 160 میلی‌متر تبخیر از تشتک کلاس A) و فاکتور فرعی شامل هشت لاین اینبرد نوترکیب به همراه دو والد (روشن و سوپرهد) بودند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس داده ها، نشان از وجود اختلاف معنی دار بین سطوح مختلف آبیاری و نیز لاین های مورد مطالعه از نظر عملکرد دانه داشت. در حالی که بین دو عامل مورد ارزیابی اثر متقابلی مشاهده نگردید. در ارزیابی لاین‌ها بر اساس معیارهای مقاومت به خشکی، از نظر شاخص های SSI وTOL در تنش کم آبی با 120 میلی متر تبخیر، لاین های 1، 7، 41 و رقم روشن و در تنش کم آبی با 160 میلی متر تبخیر، لاین های 7 و 19 لاین های متحمل بودند. در حالی که در هر دو شرایط تنش از نظر شاخص های STI ، MP و GMP لاین های 37، 38 و رقم روشن به عنوان لاین های متحمل به کم آبی شناسایی شدند. گروه‌بندی لاین‌ها با استفاده از تجزیه خوشه ای بر اساس عملکرد دانه و نیز معیارهای مقاومت به خشکی، لاین‌های 1، 30، 32، 37، 38، 41 و رقم روشن را در سطح آبیاری با 120 میلی‌متر تبخیر و لاین‌های 30، 37، 38 و رقم روشن را در سطح آبیاری با 160 میلی‌متر تبخیر از نظر تحمل به خشکی، در کلاس برتر قرار داد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - ارزیابی تحمل به خشکی اکوتیپ های شبدر یک ساله با استفاده از شاخص‌های تحمل به خشکی
        شیرین نیکو محمود پوریوسف میاندوآب عبداله حسن زاده قورت تپه
        به منظور ارزیابی و شناسایی اکوتیپ‌های متحمل به خشکی شبدر یک ساله، تعداد هفده اکوتیپ از گونه‌های شبدر به صورت کرت‌های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار، تحت دو شرایط تنش خشکی (دیم) و بدون تنش (فاریاب) در مزرعه تحقیقاتی ساعتلوی ارومیه مورد آزمایش چکیده کامل
        به منظور ارزیابی و شناسایی اکوتیپ‌های متحمل به خشکی شبدر یک ساله، تعداد هفده اکوتیپ از گونه‌های شبدر به صورت کرت‌های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار، تحت دو شرایط تنش خشکی (دیم) و بدون تنش (فاریاب) در مزرعه تحقیقاتی ساعتلوی ارومیه مورد آزمایش قرار گرفتند. در این مطالعه عملکرد اکوتیپ ها در شرایط بدون تنش (Yp) و دارای تنش (Ys) با استفاده از شاخص های تحمل از جمله میانگین بهره وری (MP)، شاخص تحمل (TOL)، میانگین هندسی بهره وری (GMP)، میانگین هارمونیک (HM)، حساسیت به تنش (SSI) و تحمل تنش (STI)، ارزیابی شدند. اختلاف معنی‌داری میان اکوتیپ‌ها از نظر عملکردهای آبی و دیم دیده شد که بیانگر وجود تنوع ژنتیکی و امکان انتخاب برای تحمل به خشکی و استفاده از آنها در مطالعات ژنتیکی و اصـلاحی بعدی می‌باشد. همبستگی بالاتر شاخص‌های MP، GMP، HM و STI با عملکرد اکوتیپ ها در شرایط تنش و بدون تنش می تواند به عنوان یک معیار ارزیابی تحمل به خشکی آنها به کار رود. در محیط دارای تنش و بدون تنش بیشترین عملکرد و بیشترین مقـادیر این شـاخص‌ها متعلق به اکوتیپ شماره 11 (Trifolium resupinatum L.) بــود. تجــزیه خوشــه ای اکوتیپ‌های مقــاوم شمــاره 11، 2 و 13 مــــربوط به (T. resupinatum L.) و 8 و 10 مربوط به(T. echinatum L.) را در یک گروه و بقیه اکوتیپ‌ها را در گروه دیگر به عنوان اکوتیپ‌های حساس قرار داد. با توجه به این چهار شاخص و عملکرد بالا در محیط تنش و بدون تنش و همچنین نمودار چند متغیره ی بای پلات، اکوتیپ شماره 11 (T. resupinatum L.) به عنوان بهترین اکوتیپ متحمل به خشکی تشخیص داده شد. بود پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - ارزیابی تأثیر تنش خشکی ناشی از پلی اتیلن گلایکول 6000 بر شاخص‌های جوانه‌زنی لاین‌های جو (Hordeum vulgare L.)
        صفورا علی احمد نفیسه مهدی نژاد براتعلی فاخری هژیر بهشتی زاده
        به‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی ناشی از پلی اتیلن گلایکول بر شاخص‌های جوانه‌زنی لاین‌های جو، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملأ تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در آزمایشگاه پژوهش و زیست فناوری (بیوسنتر) دانشگاه زابل انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی در سه سطح ( چکیده کامل
        به‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی ناشی از پلی اتیلن گلایکول بر شاخص‌های جوانه‌زنی لاین‌های جو، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملأ تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در آزمایشگاه پژوهش و زیست فناوری (بیوسنتر) دانشگاه زابل انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی در سه سطح (صفر (شاهد)، 25 و 50 درصد) که با استفاده از محلول پلی اتیلن گلایکول (PEG) 6000 اعمال شده بود و 10 لاین هاپلوئید مضاعف جو حاصل از دو واریته Nure وTremois بود. شاخص-های درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، وزن خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه، شاخص طولی و شاخص وزنی قدرت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس بیانگر اثر معنی‌دار سطوح تنش خشکی و لاین‌ها و برهم‌کنش آنها بر تمامی مؤلفه‌های جوانه‌زنی (درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، وزن خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه و شاخص طولی و وزنی قدرت) بود. نتایج نشان داد درصد و سرعت جوانه‌زنی با افزایش غلظت پلی اتیلن گلایکول به‌طور معنی‌داری کاهش یافت و بیشترین درصد (100 درصد) و سرعت جوانه‌زنی (38/32 جوانه در روز) از لاین شماره 2 و عدم تنش خشکی حاصل گردید. همچنین به منظور گروه‌بندی لاین‌ها براساس شاخص‌های جوانه‌زنی، از تجزیه خوشه‌ای به روش s Ward̕ استفاده گردید که لاین‌ها در 2 گروه مجزا قرار گرفتند. به‌طور کلی لاین شماره 2 با داشتن بالاترین درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی و شاخص طولی قدرت نسبت به سایر لاین‌های مورد بررسی متحمل‌ترین لاین بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - ارزیابی پارامترهای ژنتیکی برخی از ژنوتیپ‌های گندم نان تحت تاثیر تیمار پلی اتیلن گلایکول6000 و استفاده از Gt-Bipiot
        زهرا مروتی محمد نورانی
        به‌منظور بررسی ارتباط فنوتیپی و ژنوتیپی میان ویژگی‌های موثر در مرحله جوانه‌زنی در شرایط تنش خشکی، 19 ژنوتیپ گندم نان در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه گروه زراعت و اصلاح نباتات پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه مورد ارزیابی قرار گرفت. نت چکیده کامل
        به‌منظور بررسی ارتباط فنوتیپی و ژنوتیپی میان ویژگی‌های موثر در مرحله جوانه‌زنی در شرایط تنش خشکی، 19 ژنوتیپ گندم نان در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه گروه زراعت و اصلاح نباتات پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه و تحلیل واریانس (ANOVA) نشان داد که اختلاف معنی‌داری بین ژنوتیپ‌های مورد ارزیابی از نظر صفات درصد جوانه زنی (GP)، طول کلئوپتیل (KL)، میانگین زمان جوانه زنی (MGT)، ضریب سرعت جوانه زنی (CVG)، میانگین سرعت جوانه زنی (AVG) و شاخص بنیه بذر (SV) در هر دو شرایط نرمال و تنش خشکی مشاهده شد که نشان دهنده وجود تنوع ژنتیکی قابل توجه و امکان انتخاب ژنوتیپ‌های متحمل به تنش خشکی است. بر اساس بای پلات به‌دست آمده در آزمون جوانه زنی نیز ژنوتیپ شماره 16 در گروه A قرار گرفت رابطه ژنتیکی مثبت و معنی‌داری میان صفات SV،AVG ، GP و RL مشاهده شد. که با نتایج نمودار GT-biplot مطابقت کامل داشت. وراثت پذیری و پیشرفت ژنتیکی بالا برای AVG،GP و SV مشاهده گردید که این موضوع می‌تواند حاکی از عمل افزایشی ژن‌ها باشد. بر این اساس روش اصلاحی انتخاب برای صفات مورد مطالعه در ژنوتیپ‌های مورد بررسی موثر است. به منظور دسته‌بندی ژنوتیپ‌های مورد مطالعه از تجزیه خوشه‌ای به روش Ward استفاده شد. که ژنوتیپ‌های مورد مطالعه در شرایط تنش اعمال شده و نرمال (شاهد) در سه گروه قرار گرفتند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - بررسی پاسخ ارقام مختلف سویا به سطوح مختلف شوری در مرحله جوانه زنی
        محمد مهدی علیزاده مهیار گرامی پرستو  مجیدیان حمیدرضا قربانی
        به‌منظور بررسی اثر شوری بر جوانه‌زنی ارقام سویا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه بذر مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران در سال 1400 اجرا شد. تیمارها شامل 11 رقم سویا (ویلیامز، صبا، تپور، ساری، امیر، کاسپین، کو چکیده کامل
        به‌منظور بررسی اثر شوری بر جوانه‌زنی ارقام سویا، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در آزمایشگاه بذر مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی مازندران در سال 1400 اجرا شد. تیمارها شامل 11 رقم سویا (ویلیامز، صبا، تپور، ساری، امیر، کاسپین، کوثر، کتول، سحر، تلار، نکادر) و چهار سطح شوری (صفر، 20، 40 و 60 میلی‌مولار کلرید سدیم) بود. تجزیه واریانس نشان داد که اثر تیمارها و اثر متقابل آن‌ها بر تمام صفات در سطح احتمال یک درصد معنی‌دار و با افزایش شوری، میزان صفات کاهش معنی‌داری یافت. مقایسه میانگین اثر رقم بر درصد جوانه‌زنی نشان داد که در بین ارقام، درصد جوانه‌زنی یکنواخت بوده و بیشترین میزان در رقم کتول (3/83 درصد) مشاهده شد. مقایسه میانگین اثرات متقابل شوری و رقم نشان داد که بیشترین مقادیر صفات در ترکیب تیماری ارقام و غلظت صفر میلی‌مولار مشاهده و با افزایش شوری، از میزان صفات کاسته و کمترین مقدار آن‌ها در ترکیبات تیماری ارقام و سطح 60 میلی‌مولار بود. تجزیه خوشه‌ای، ژنوتیپ‌ها را در سه گروه قرار داد. آنالیز همبستگی نشان داد که تمامی ضرایب همبستگی مثبت و معنی‌دار بوده و صفت سرعت جوانه‌زنی بیشترین همبستگی را با صفات درصد جوانه‌زنی (88/0) و وزن خشک کل (78/0) داشت. درصد جوانه‌زنی به‌عنوان اولین صفت در مدل رگرسیونی صفت سرعت جوانه‌زنی وارد و سهم قابل توجهی (77/0) از تغییرات آن را توجیه نمود. در بین ارقام مختلف، ارقام امیر و صبا به عنوان ارقام متحمل و ارقام سحر و ویلیامز به عنوان ارقام حساس شناخته شدند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - بررسی تعدادی از ژنوتیپ‌های برنج در مقابل تنش سرمایی در مرحله جوانه‌زنی
        پیمان شریفی
        هجده ژنوتیپ برنج از نظر مقاومت به سرما در مرحله جوانه‌زنی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شدند. ژنوتیپ‌های برنج به‌عنوان فاکتور اول و دماهای 13، 17، 21 و C°25 به‌عنوان فاکتور دوم بودند. بذور ژنوتیپ‌ها در چهار دمای فو چکیده کامل
        هجده ژنوتیپ برنج از نظر مقاومت به سرما در مرحله جوانه‌زنی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شدند. ژنوتیپ‌های برنج به‌عنوان فاکتور اول و دماهای 13، 17، 21 و C°25 به‌عنوان فاکتور دوم بودند. بذور ژنوتیپ‌ها در چهار دمای فوق قرار داده شدند و نسبت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و طول ساقه‌چه در گیاهچه‌های حاصله اندازه‌گیری شد. تجزیه واریانس نشان داد که اثر ژنوتیپ، درجه حرارت و اثر متقابل دو فاکتور بر صفات فوق معنی‌دار بود. مقادیر نسبت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و طول ساقه‌چه تحت تأثیر هر سه درجه حرارت پایین (13، 17 و 21 درجه سانتی‌گراد) نسبت به دمای 25 درجه سانتی‌گراد کاهش یافتند. با عنایت به تجزیه خوشه‌ای تنوع قابل ملاحظه‌ای بین ژنوتیپ‌ها در هر سه شرایط دمای پایین وجود داشت. ژنوتیپ‌های تایچونگ و صدری بیشترین نسبت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و طول ساقه‌چه و کمترین میزان کاهش این صفات را داشتند و در دماهای 13 و 17 درجه سانتی‌گراد در یک کلاستر و در دمای 21 درجه سانتی‌گراد در دو کلاستر نزدیک به هم قرار داشتند. بنابراین این ژنوتیپ‌ها می‌توانند به‌عنوان والد در تلاقی با ژنوتیپ‌های حساسی مانند دولار، IR36 و حسن‌سرایی به کار گرفته شوند تا از نتاج حاصل از تلاقی‌ آن‌ها برای برنامه‌های اصلاحی مانند ایجاد نسل‌های تفکیک در پروسه‌های انتخاب برای دست‌یابی به ژنوتیپ‌های متحمل به سرما استفاده شود. از آنجا که بیشترین میزان وراثت‌پذیری عمومی (82/0) مربوط به طول ساقه‌چه بود، با استفاده از آن می‌توان اقدام به انتخاب ژنوتیپ‌های متحمل به سرما در نسل‌های اولیه حاصل از تلاقی‌ها نمود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - مهم ترین عوامل محیطی مؤثر بر انتشار گونهDorema aucheri Boiss. در مراتع استان لرستان
        امیر میرزایی موسی وند بهنام بهرامی
        چکیده هدف این پژوهش بررسی رابطه انتشار گونه Dorema aucheri با عوامل محیطی است. ابتدا 60 سایت در سطح شهرستان دلفان انتخاب گردید. در هر سایت 3 ترانسکت به طول 100 متر مستقر و در طول هر ترانسکت در 10 پلات چهار مترمربعی درصد تاج پوشش کل و تراکم گونه مورد بررسی تعیین شد. در چکیده کامل
        چکیده هدف این پژوهش بررسی رابطه انتشار گونه Dorema aucheri با عوامل محیطی است. ابتدا 60 سایت در سطح شهرستان دلفان انتخاب گردید. در هر سایت 3 ترانسکت به طول 100 متر مستقر و در طول هر ترانسکت در 10 پلات چهار مترمربعی درصد تاج پوشش کل و تراکم گونه مورد بررسی تعیین شد. در ابتدا، وسط و انتهای هر ترانسکت از عمق 30-0 سانتی متری نمونه برداری از خاک صورت گرفت. ارتفاع، شیب، جهت شیب و برخی خصوصیات خاک شامل: بافت، هدایت الکتریکی، اسیدیته، ماده آلی، فسفر، پتاسیم و درصد ازت تعیین شدند. از روش تجزیه خوشه ای، آزمون t مستقل، آنالیز تشخیص و تجزیه به مولفه اصلی برای تجزیه و تحلیل آماری استفاده گردید. نتایج تجزیه خوشه ای نشان داد که سایت ها به 2 گروه اصلی تفکیک می شوند که گونه مورد بررسی بیش ترین حضور را در ارتفاع 2345 متر، شیب بالای 80 درصد و جهات جغرافیایی جنوب غرب و غرب، دمای 10 درجه سانتی گراد، بارندگی 498 میلی متر، خاک های با ماده آلی 63/1 درصد و درصد شن کمتر و مقدار سیلت و رس بیشتر دارد. نتایج آنالیز تشخیص و تجزیه به مولفه اصلی نشان داد که در درجه اول ارتفاع، بارندگی و دما و همچنین برخی از پارامترهای مربوط به خاک مانند درصد شن، درصد سیلت و مقدار ماده آلی و در درجه دوم جهت شیب و سایر خصوصیات مربوط به خاک مانند pH و پتاسیم در انتشار گونه مورد مطالعه مؤثر هستند. با استناد به نتایج این تحقیق می توان در پیشنهاد گونه برای اصلاح و احیاء مراتع به طور مناسب تری تصمیم گیری نمود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        15 - ارزیابی ژنتیکی برخی جمعیت‌های گیاه دارویی زیره‌ سیاه (Carum carvi)با استفاده از نشانگرهای RAPD و ISSR
        لیلا فهمیده لیلا جانی پور بهمن فاضل نسب
        در این تحقیق به‌منظور، تعیین رابطه خویشاوندی و فاصله ژنتیکی بین جمعیت‌های زیره ی سیاه از نشانگرهای RAPD و ISSR استفاده شد. با استفاده از نشانگر RAPD در مجموع 126 آلل تکثیر شد که آغازگر TIBMBC08 و TIBMBA02 با 7 آلل کمترین تعداد و آغازگر TIBMBC05با 22 آلل بیشترین تعداد دا چکیده کامل
        در این تحقیق به‌منظور، تعیین رابطه خویشاوندی و فاصله ژنتیکی بین جمعیت‌های زیره ی سیاه از نشانگرهای RAPD و ISSR استفاده شد. با استفاده از نشانگر RAPD در مجموع 126 آلل تکثیر شد که آغازگر TIBMBC08 و TIBMBA02 با 7 آلل کمترین تعداد و آغازگر TIBMBC05با 22 آلل بیشترین تعداد داشتند. در نشانگر ISSR در مجموع 79 الل شناسایی که آغازگر UBC112 با 1 الل کمترین تعداد و آغازگر UBC809 با 15 آلل بیشترین تعداد داشتند. در نشانگر RAPD، بیشترین میزان شاخص چند شکلی با میزان 94/0 مربوط به آغازگر TIBMBC05و کمترین میزان شاخص چندشکلی با میزان 8/0 مربوط به آغازگر TIBMBA02 و میزان شاخص تنوع شانن (57/0) و شاخص تنوع نی (38/0) مشاهده گردید. همچنین در نشانگر ISSR، بیشترین میزان شاخص چندشکلی با میزان 92/0 مربوط به آغازگرهای UBC809 و کمترین میزان شاخص چندشکلی مربوط به آغازگر UBC112با میزان صفر و میزان شاخص تنوع شانن (57/0) و شاخص تنوع نی (39/0) مشاهده گردید. بر اساس اطلاعات RAPD و ISSR به‌صورت توأم بیشترین میزان تشابه مربوط به زیره ی سیاه کرمان و زیره ی سیاه جندق (48/0) و کمترین میزان تشابه مربوط به ژنوتیپ های زیره ی سیاه کرمان و زیره ی سیاه نیشابور (115/0) با میانگین 315/0 می باشد. تجزیه خوشه‌ای جمعیت‌های زیره ی سیاه را بر اساس اطلاعات توأم هر دو نشانگر RAPD و ISSR در سه گروه مختلف که تا حدودی با موقعیت جغرافیایی آنها مطابفت داشت، طبقه بندی و از همدیگر تفکیک نمود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        16 - تنوع فیتوشیمیایی، بیوشیمایی و مولکولی انجیر (Ficus carica L.) در استان آذربایجان شرقی
        اکبر قربانی حمید حسن پور سزایی ارجیشلی
        انجیر (Ficus carica) درخت بومی مناطق غرب و شرق مدیترانه از جمله ایران می باشد. ایران یکی از کشورهای مهم تولید کننده انجیر در جهان می باشد. در این پژوهش تنوع صفات بیوشیمایی و فیتوشیمیایی میوه و تنوع مولکولی 38 ژنوتیپ انجیر منطقه ارسباران استان آذربایجان شرقی در سال 1396 چکیده کامل
        انجیر (Ficus carica) درخت بومی مناطق غرب و شرق مدیترانه از جمله ایران می باشد. ایران یکی از کشورهای مهم تولید کننده انجیر در جهان می باشد. در این پژوهش تنوع صفات بیوشیمایی و فیتوشیمیایی میوه و تنوع مولکولی 38 ژنوتیپ انجیر منطقه ارسباران استان آذربایجان شرقی در سال 1396 و در آزمایشگاه علوم باغبانی دانشگاه ارومیه مورد بررسی قرار گرفتند. با توجه به نتایج تجزیه واریانس صفات اندازه گیری شده از قبیل مواد جامد محلول، pH، شاخص طعم، ویتامین ث، ظرفیت آنتی اکسیدانی، آنتوسیانین، فلاونوئید و فنل کل میوه در سطح احتمال یک درصد معنی دار بودند. بطوریکه در بیشتر صفات بیوشیمیایی مورد بررسی تنوع بسیار بالایی مشاهده گردید. همچنین نتایج داده های مولکولی نیز نشان داد در مجموع 131 باند تکثیر شده بود که از این میزان 121 باند (92 درصد) چند شکل بودند. میزان PIC برای آغازگرهای مورد استفاده در تجزیه ISSR بین 22/0 در آغازگر ISSR7 تا 47/0 در آغازگر ISSR20 متغیر بود. همچنین شاخص نشانگری از 51/0 تا 50/2 برای نشانگرهای ISSR7 و ISSR20 متفاوت بود. بر اساس نتایج تجزیه خوشه ای، ژنوتیپ های مورد بررسی انجیر در دو گروه اصلی قرار گرفتند که اکثر ژنوتیپ های جمع آوری شده از کلیبر در گروه دوم قرار داشتند که نشان دهنده این است که موقعیت جغرافیایی ژنوتیپ های مورد بررسی انجیر عامل اصلی تفکیک آنها به وسیله این نشانگر می باشد. با توجه به نتایج حاصله می توان ژنوتیپ های Kh9 و H17 را برای برنامه های اصلاحی آینده پیشنهاد نمود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        17 - ارزیابی صفات بیوشیمیای و فیزیولوژیک لاین‌های S6 ذرت (Zea mays L.) در شرایط نرمال و کمبود آب و بررسی روابط خویشاوندی آن‌ها با تجزیه خوشه‌ای
        فرهاد صادقی مهدی رحیمی
        به‌منظور بررسی واکنش 15 لاین S6 ذرت به تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان اجرا گردید. در این مطالعه فاکتور اصلی تنش در دو سطح (نرمال با چکیده کامل
        به‌منظور بررسی واکنش 15 لاین S6 ذرت به تنش خشکی، آزمایشی به صورت کرت‌های خرد شده بر پایه طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته کرمان اجرا گردید. در این مطالعه فاکتور اصلی تنش در دو سطح (نرمال با دور آبیاری 5 روز و تنش کم آبیاری با دور آبیاری 10 روز) و فاکتور فرعی لاین ذرت در 15 سطح بود. نتایج نشان داد که بین سطوح تنش و لاین‌ها از نظر تمام صفات مورد بررسی (کلروفیلa، کلروفیلb، کلروفیل کل، کاروتنوئیدها، قندهای احیاءکننده، محتوای پروتئین و پرولین) اختلاف معنی‌داری وجود داشت. مقایسه میانگین لاین‌ها نشان داد که لاین 9، 3 و 5 بیشترین مقدار پرولین را در شرایط تنش خشکی دارا بودند. کمترین ضریب تغییرات فنوتیپی مربوط به صفت محتوای پروتئین کل و بیشترین آن مربوط به پرولین بود و بقیه صفات در این بین قرار داشتند. تجزیه خوشه‌ای لاین‌های مورد مطالعه را در شرایط نرمال، تنش خشکی و میانگین هر دو شرایط به ترتیب در چهار، پنج و شش گروه قرار داد و درصد شباهت گروه‌بندی آن‌ها با یکدیگر بالا بود. براساس نتایج تجزیه خوشه‌ای و مقایسات میانگین، لاین‌هایی که فاصله ژنتیکی زیادی با هم داشتند در یک گروه قرار گرفتند. به این ترتیب سه گروه که هر کدام پنج لاین داشتند، حاصل شد تا در برنامه‌ریزی پروژه‌های اصلاحی و برنامه‌های دورگه‌گیری مورد استفاده قرار گیرند. همچنین لاین 9 میانگین بالایی برای اکثر صفات مورد مطالعه در هر دو شرایط نشان داد و می‌تواند به‌عنوان لاین امیدبخش در آزمایشات بعدی مورد توجه قرار گیرد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        18 - ارزیابی ژنوتیپ‌های برنج (Oryza sativa L.) بر اساس برخی شاخص‌های مورفوفیزیولوژیک و بیوشیمیایی
        نسیم رنج کش مرتضی سام دلیری پوریا مظلوم امیرعباس موسوی ولی الله رامئه
        برنج یکی از مهمترین محصولات غذایی است که غذای ثابت بیش از نیمی از جمعیت جهان را شامل می‌شود. هدف از این مطالعه بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی صفاتی نظیر ارتفاع گیاه، طول خوشه، تعداد پنجه مؤثر، تعداد کل دانه، تعداد دانه‎ پر، تعداد دانه پوک، وزن هزار دانه، عملکرد بیول چکیده کامل
        برنج یکی از مهمترین محصولات غذایی است که غذای ثابت بیش از نیمی از جمعیت جهان را شامل می‌شود. هدف از این مطالعه بررسی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی صفاتی نظیر ارتفاع گیاه، طول خوشه، تعداد پنجه مؤثر، تعداد کل دانه، تعداد دانه‎ پر، تعداد دانه پوک، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد اقتصادی، شاخص برداشت، شاخص کلروفیل، دوره رشد، فنول کل، ظرفیت آنتی‎اکسیدانی بر اساس 2،2-دی فنیل-1-پیکریل هیدرازیل (DPPH)، با 30 ژنوتیپ برنج در قالب طرح بلوک‎ کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی مؤسسه برنج آمل بود. نتایج نشان داد که ارقام آمل 1 و بیجار از ایران به‌ترتیب دارای فعالیت آنتی‎اکسیدانی و محتوای فنول کل بالاتری نسبت سایر نمونه‎های مرور شده در این تحقیق بودند. بالاترین تعداد دانه کل، پر و وزن هزار دانه در ژنوتیپ IR56 مشاهده شد. ژنوتیپ ها بر اساس صفات زراعی و با روش UPGMA به پنج خوشه تقسیم شدند. بیشترین میانگین عملکرد مربوط به خوشه چهارم و کمترین آن مربوط به خوشه پنجم بود. تجزیه و تحلیل مؤلفه اصلی، 01/79 درصد از تغییرات کل را توجیه کرد که صفات عملکرد اقتصادی، تعداد دانه کل و تعداد دانه پر بیشترین نقش را ایفا نمودند. دو جزء اصلی، 43 درصد اطلاعات مربوط به داده های خام از صفات مرتبط با عملکرد را ارائه دادند. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که استفاده از صفاتی مانند عملکرد اقتصادی، تعداد دانه کل و تعداد دانه پر می تواند به‌عنوان یک استراتژی اصلاحی جهت نیل به ارقام برنج با عملکرد بالا به کار گرفته شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        19 - بررسی تنوع ژنتیکی جمعیت‌های Agropyron cristatum (L.) Garetn. با استفاده از نشانگرهای مولکولی RAPD
        رضا تقی‌زاده علی‌اشرف جعفری علی اصغری رجب چوکان
        در این پژوهش، از نشانگر مولکولی چندشکلی قطعات تکثیر شده تصادفی DNA (RAPD) برای تعیین تنوع ژنتیکی 10 جمعیت Agropyroncristatum (L.) Garetn. استفاده شد. قطعات چندشکلی بوسیله 10 آغازگر اختیاری 10 نوکلئوتیدی از میان 50 آغازگر تولید گردید. در مجموع 58 نوار چندشکل که دارای تکر چکیده کامل
        در این پژوهش، از نشانگر مولکولی چندشکلی قطعات تکثیر شده تصادفی DNA (RAPD) برای تعیین تنوع ژنتیکی 10 جمعیت Agropyroncristatum (L.) Garetn. استفاده شد. قطعات چندشکلی بوسیله 10 آغازگر اختیاری 10 نوکلئوتیدی از میان 50 آغازگر تولید گردید. در مجموع 58 نوار چندشکل که دارای تکرارپذیری بالایی بودند، انتخاب و وارد محاسبات شدند. ضرایب تشابه ژاکارد بر اساس حضور و عدم حضور باندها محاسبه گردید. دامنه ضرایب تشابه از 17/0 تا 37/0 متغیر بود. بیشترین تشابه ژنتیکی بین جمعیت‌های 7844 (بافت) با 3029 (بجنورد) و کمترین تشابه ژنتیکی بین 4336 (کرمان) با 4056 (چادگان) و 208 (اصفهان) با 1727 (گرگان) مشاهده شد. نتایج تجزیه واریانس مولکولی نشان داد که تنوع بین جمعیت‌ها و درون جمعیت‌ها معنی‌دار و از مجموع تنوع کل، سهم بین جمعیت‌ها و درون جمعیت‌ها به ترتیب 46/13 و 54/86 درصد بود. میانگین درجه تمایز ژنی (15/0=FST) نشان داد که درصد بالایی از تنوع کل مربوط به تنوع درون جمعیت‌ها بود. تجزیه کلاستر با استفاده از ضرایب تشابه ژاکارد مبتنی بر روش ادغام بر حسب متوسط گروه‌ها (UPGMA) انجام گرفت و جمعیت‌ها در سه گروه مجزا قرار گرفتند. نتایج تجزیه به مؤلفه‌های هماهنگ اصلی به طور قوی نتایج تجزیه کلاستر را تایید کرد. گروه‌بندی جمعیت‌ها با استفاده از تجزیه کلاستر با الگوی جغرافیایی محل رویش آنها مطابقت زیادی نداشت ولی با نتایج مطالعات مورفولوژیکی که قبلا بر روی جمعیت‌ها انجام شده بود همخوانی خوبی داشت و با توجه به نتایج این تحقیق در شرایط آزمایش کنترل شده، نشانگرهای RAPD می‌‌توانند وسیله‌ای مناسب و مؤثر در ارزیابی تنوع ژنتیکی بین جمعیت‌های A.cristatum باشند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        20 - ارزیابی تأثیر تنش خشکی ناشی از پلی اتیلن گلایکول 6000 بر شاخص‌های جوانه‌زنی لاین‌های جو (Hordeum vulgare L.)
        صفورا علی احمد نفیسه مهدی نژاد براتعلی فاخری هژیر بهشتی زاده
        به‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی ناشی از پلی اتیلن گلایکول بر شاخص‌های جوانه‌زنی لاین‌های جو، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملأ تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در آزمایشگاه پژوهش و زیست فناوری (بیوسنتر) دانشگاه زابل انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی در سه سطح ( چکیده کامل
        به‌منظور بررسی تأثیر تنش خشکی ناشی از پلی اتیلن گلایکول بر شاخص‌های جوانه‌زنی لاین‌های جو، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملأ تصادفی با سه تکرار در سال 1396 در آزمایشگاه پژوهش و زیست فناوری (بیوسنتر) دانشگاه زابل انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل تنش خشکی در سه سطح (صفر (شاهد)، 25 و 50 درصد) که با استفاده از محلول پلی اتیلن گلایکول (PEG) 6000 اعمال شده بود و 10 لاین هاپلوئید مضاعف جو حاصل از دو واریته Nure وTremois بود. شاخص-های درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، وزن خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه، شاخص طولی و شاخص وزنی قدرت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس بیانگر اثر معنی‌دار سطوح تنش خشکی و لاین‌ها و برهم‌کنش آنها بر تمامی مؤلفه‌های جوانه‌زنی (درصد و سرعت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و ساقه‌چه، وزن خشک ریشه‌چه و ساقه‌چه و شاخص طولی و وزنی قدرت) بود. نتایج نشان داد درصد و سرعت جوانه‌زنی با افزایش غلظت پلی اتیلن گلایکول به‌طور معنی‌داری کاهش یافت و بیشترین درصد (100 درصد) و سرعت جوانه‌زنی (38/32 جوانه در روز) از لاین شماره 2 و عدم تنش خشکی حاصل گردید. همچنین به منظور گروه‌بندی لاین‌ها براساس شاخص‌های جوانه‌زنی، از تجزیه خوشه‌ای به روش s Ward̕ استفاده گردید که لاین‌ها در 2 گروه مجزا قرار گرفتند. به‌طور کلی لاین شماره 2 با داشتن بالاترین درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی و شاخص طولی قدرت نسبت به سایر لاین‌های مورد بررسی متحمل‌ترین لاین بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        21 - بررسی تعدادی از ژنوتیپ‌های برنج در مقابل تنش سرمایی در مرحله جوانه‌زنی
        پیمان شریفی
        هجده ژنوتیپ برنج از نظر مقاومت به سرما در مرحله جوانه‌زنی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شدند. ژنوتیپ‌های برنج به‌عنوان فاکتور اول و دماهای 13، 17، 21 و C°25 به‌عنوان فاکتور دوم بودند. بذور ژنوتیپ‌ها در چهار دمای فو چکیده کامل
        هجده ژنوتیپ برنج از نظر مقاومت به سرما در مرحله جوانه‌زنی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شدند. ژنوتیپ‌های برنج به‌عنوان فاکتور اول و دماهای 13، 17، 21 و C°25 به‌عنوان فاکتور دوم بودند. بذور ژنوتیپ‌ها در چهار دمای فوق قرار داده شدند و نسبت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و طول ساقه‌چه در گیاهچه‌های حاصله اندازه‌گیری شد. تجزیه واریانس نشان داد که اثر ژنوتیپ، درجه حرارت و اثر متقابل دو فاکتور بر صفات فوق معنی‌دار بود. مقادیر نسبت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و طول ساقه‌چه تحت تأثیر هر سه درجه حرارت پایین (13، 17 و 21 درجه سانتی‌گراد) نسبت به دمای 25 درجه سانتی‌گراد کاهش یافتند. با عنایت به تجزیه خوشه‌ای تنوع قابل ملاحظه‌ای بین ژنوتیپ‌ها در هر سه شرایط دمای پایین وجود داشت. ژنوتیپ‌های تایچونگ و صدری بیشترین نسبت جوانه‌زنی، طول ریشه‌چه و طول ساقه‌چه و کمترین میزان کاهش این صفات را داشتند و در دماهای 13 و 17 درجه سانتی‌گراد در یک کلاستر و در دمای 21 درجه سانتی‌گراد در دو کلاستر نزدیک به هم قرار داشتند. بنابراین این ژنوتیپ‌ها می‌توانند به‌عنوان والد در تلاقی با ژنوتیپ‌های حساسی مانند دولار، IR36 و حسن‌سرایی به کار گرفته شوند تا از نتاج حاصل از تلاقی‌ آن‌ها برای برنامه‌های اصلاحی مانند ایجاد نسل‌های تفکیک در پروسه‌های انتخاب برای دست‌یابی به ژنوتیپ‌های متحمل به سرما استفاده شود. از آنجا که بیشترین میزان وراثت‌پذیری عمومی (82/0) مربوط به طول ساقه‌چه بود، با استفاده از آن می‌توان اقدام به انتخاب ژنوتیپ‌های متحمل به سرما در نسل‌های اولیه حاصل از تلاقی‌ها نمود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        22 - ارزیابی تحمل به کم آبی هیبریدهای ذرت (Zea mays) با استفاده از شاخص‌های تحمل خشکی
        محسن فرشادفر هوشمند صفری هومن شیروانی مصطفی امجدیان هوشنگ رحمتی
        به‌منظور بررسی تحمل خشکی هیبریدهای ذرت، آزمایشی در به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور مرکز کرمانشاه در سال ۱۳۹۲ انجام گرفت. فاکتور اصلی شامل تنش خشکی (شرایط تنش و شرایط نرمال) و فاکتور فرعی شامل نه هیبرید ذرت بود. نتا چکیده کامل
        به‌منظور بررسی تحمل خشکی هیبریدهای ذرت، آزمایشی در به‌صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور مرکز کرمانشاه در سال ۱۳۹۲ انجام گرفت. فاکتور اصلی شامل تنش خشکی (شرایط تنش و شرایط نرمال) و فاکتور فرعی شامل نه هیبرید ذرت بود. نتایج تجزیه واریانس نشان‌دهندۀ واکنش متفاوت هیبرید های موردمطالعه برای عملکرد دانه و امکان انتخاب هیبرید‌ها بر اساس عملکرد است. مقایسه مقادیر عددی و رتبه هر هیبرید بر اساس شاخص های تحمل خشکی مبتنی بر عملکرد دانه نشان داد که هیبریدهای شماره یک، سه، هفت و هشت به‌عنوان هیبرید‌های متحمل خشکی شناسایی گردیدند. نتایج همبستگی میان شاخص‌های تحمل خشکی و عملکرد در شرایط تنش و بدون تنش نشان داد که شاخص‌های STI، MP، GMP، HAR، SSPI، K1STI، K2STI و YI دارای همبستگی مثبت معنی دار با Yp و Ys بوده و برای انتخاب هیبریدهای با عملکرد بالا در هر دو شرایط مناسب هستند. ترسیم بای پلات گابریل بر اساس تجزیه به مؤلفه های اصلی انجام گرفت. بر اساس این تجزیه دو مؤلفه اول حدود 98 درصد از تغییرات داده ها را توجیه نمودند. نتایج نشان داد که هیبریدهای موردمطالعه در دو ناحیه پتانسیل عملکرد بالا و ناحیه پتانسیل عملکرد ضعیف قرار گرفتند، به‌طوری‌که هیبریدهای شماره یک، سه، هفت و هشت با قرارگرفتن در مجاورت بردارهای تحمل به تنش خشکی به‌عنوان هیبریدهای برتر شناسایی شدند. تجزیه خوشه ای بر اساس شاخص های برتر هیبریدهای مورد مطالعه را در دو گروه کلی تفکیک کرد که این نتایج با نتایج حاصل از ترسیم بای پلات گابریل مطابقت کامل نشان داد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        23 - بررسی ژنوتیپ‌های مختلف برنج با استفاده از تجزیه و تحلیل چند متغیره
        احمد مجیدی مهر حنانه خوش چهره
        برنج غذای اصلی بیش از نیمی از مردم دنیا را تأمین می‌کند و در بخش عظیمی از قاره آسیا تأمین‌کننده بیش از 80 درصد کالری و 75 درصد پروتئین مصرفی مردم است. یکی از روش‌های افزیش محصول، استفاده از فنون به‌نژادی است؛ و از جمله ابزار مهم به‌نژادگران گزینش است. از این‌رو اطلاع از چکیده کامل
        برنج غذای اصلی بیش از نیمی از مردم دنیا را تأمین می‌کند و در بخش عظیمی از قاره آسیا تأمین‌کننده بیش از 80 درصد کالری و 75 درصد پروتئین مصرفی مردم است. یکی از روش‌های افزیش محصول، استفاده از فنون به‌نژادی است؛ و از جمله ابزار مهم به‌نژادگران گزینش است. از این‌رو اطلاع از تنوع ژنتیکی و گروه‌بندی ژنوتیپ‌ها به منظور انتخاب والدین مناسب جهت تلاقی‌هایی که ممکن است نوترکیبی‌های جدید ژنی ایجاد نمایند، در پروژه‌های اصلاحی ضرروری است. بدین‌منظور 10 ژنوتیپ برنج ایرانی در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد مورد استفاده قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپ‌های مورد آزمایش از لحاظ صفات کلروفیل، سطح برگ، طول برگ پرچم، وزن صد دانه، طول و عرض دانه و عملکرد دانه اختلاف معنی‌دار وجود داشته است. بررسی همبستگی نشان داد که بین عملکرد دانه با صفات کلروفیل، سطح برگ، طول خوشه رابطه مثبت و معنی‌دار وجود دارد. نتایج حاصل از تجزیه به عامل‌ها به روش واریماکس پنج عامل پنهانی را شناسایی نمود که جمعاً 75/86 درصد از تنوع کل را توجیه کردند. دسته‌بندی ژنوتیپ‌ها با استفاده از تجزیه خوشه‌ای به روش حداقل واریانس وارد، ژنوتیپ‌های را در فاصله اقلیدسی 16 در 3 کلاس مختلف گروه‌بندی نمود. با توجه به نتایج حاصله از این پژوهش، می‌توان برای ایجاد ژنوتیپ‌های پاکوتاه، زودرس با عملکرد بالا از ژنوتیپ‌های کلاستر 1 و 2 به عنوان والدین مناسب در تلاقی‌ها استفاده نمود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        24 - بررسی روابط مرفومتریک برخی گونه های جنس Rosa( Rosaceae) در ایران
        لیلا میرزایی لیلا جودی
        آنالیزهای چند ‌متغیره روی صفات ریختی گونه‌های جنس Rosa L. در ایران انجام شد. در مجموع، 12صفت کمی و کیفی ریختی روی گونه های بررسی شد. بررسی‌های آماری با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 18 انجام شد و از روشهای مختلفی در بررسیهای آماری چند متغیره شامل تجزیه خوشه ای (Ward) و چکیده کامل
        آنالیزهای چند ‌متغیره روی صفات ریختی گونه‌های جنس Rosa L. در ایران انجام شد. در مجموع، 12صفت کمی و کیفی ریختی روی گونه های بررسی شد. بررسی‌های آماری با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه 18 انجام شد و از روشهای مختلفی در بررسیهای آماری چند متغیره شامل تجزیه خوشه ای (Ward) و رسته بندی (PCA) استفاده شد .با استفاده از نتایج حاصل از مطالعات ریختی و صفات افتراقی به دست آمده در تجزیه به مولفه‌های اصلی دو مؤلفه معرفی شدند که در مؤلفه اول، ارتفاع گیاه و سایز و نوع خار، صفات دارای ضریب بالا و مثبت بود. گروهبندی حاصل از تجزیه خوشهای با نتایج تجزیه به مؤلفه‌های اصلی تأیید شد و تنوع موجود در صفات مطالعه شده به خوبی گونهها را بر اساس شباهت و تفاوت‌ها از یکدیگر تفکیک نموده است و این صفات ریختی ذکر شده می‌تواند ‌‌در شناسایی و طبقه‌بندی گونه‌های مختلف این جنس کاربرد سیستماتیکی داشته باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        25 - بررسی عملکرد دانه و برخی صفات وابسته در هیبرید‌های رایج و جدید ذرت (Zea mays L.) در کشور
        مریم رحیمی جهانگیرلو سعید صوفی زاده جعفر کامبوزیا اسکندر زند مرتضی رضایی
        تحقیق حاضر به منظور بررسی و مقایسه عملکرد دانه و برخی صفات وابسته در ارقام مختلف این گیاه، شامل سینگل‌کراس‌های 706، 705، 704، 703، 647 ،500، 400، 403، 260 و 201، دابل کراس370 و رقم مجاری تری‌وی‌کراس 527، در سال 1393 و در موسسه تحقیقات علوم دامی کشور انجام پذیرفت. در هر چکیده کامل
        تحقیق حاضر به منظور بررسی و مقایسه عملکرد دانه و برخی صفات وابسته در ارقام مختلف این گیاه، شامل سینگل‌کراس‌های 706، 705، 704، 703، 647 ،500، 400، 403، 260 و 201، دابل کراس370 و رقم مجاری تری‌وی‌کراس 527، در سال 1393 و در موسسه تحقیقات علوم دامی کشور انجام پذیرفت. در هر یک از ارقام صفاتی هم‌چون عملکرد دانه، بیولوژیک، صفات مرتبط با بلال، شاخص برداشت و وزن خشک به تفکیک اندام‌های هوایی اندازه‌گیری گردید. نتایج حاصل از مقایسات میانگین نشان داد که رقم KSC703 به ترتیب با 19.39 و40.11 تن در هکتار عملکرد دانه و بیولوژیک در صدر ارقام مورد بررسی قرار داشت. هم‌چنین رقم KSC260 بالاترین عملکرد دانه و بیولوژیک را بین گروه‌های رسیدگی 300، 400 و 500 نشان داد. نتایج حاصل از تجزیه‌ی ضرایب همبستگی نشان داد که عملکرد دانه بیش‌ترین رابطه را با عملکرد بیولوژیک (0.94)، طول بلال (0.90) و وزن صد دانه (0.89) داشت (P≤ 0.01). به نظر می‌رسد بهبود ژنتیکی در ارقام پر محصول از طریق افزایش صفاتی هم‌چون عملکرد بیولوژیک، طول بلال، وزن صد دانه، وزن ساقه و کاهش وزن گل تاجی صورت پذیرفته است چرا که ارقام با عملکرد بالاتر هم‌چون KSC703 از نظر این صفات تفاوت معنی‌داری را باسایر ارقام نشان دادند. پس از تبدیل هر یک از متغیرهای مورد مطالعه به توزیع نرمال Z (استاندارد کردن به روش آماری)، و تجزیه‌ی خوشه‌ای جهت تعیین فاصله‌ی بین ژنوتیپ‌ها هیبرید‌ها در پنچ گروه مجزا طبقه‌بندی شدند که این طبقه‌بندی به طور کامل منطبق با طبقه‌بندی فائو نبود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        26 - ارزیابی و انتخاب ژنوتیپ‌های مختلف چغندرقند جهت کشت زمستانه در استان خراسان رضوی
        مهسا فاضل محمدرضا عظیمی مسعود احمدی محمد آرمین حسن حمیدی
        به‌منظور ارزیابی و انتخاب مناسبترین ژنوتیپ‌ چغندر‌قند در کشت زمستانه، 18 ژنوتیپ در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار به طور جداگانه در دو منطقه جوین و تربت‌جام در سال زراعی 99-1398 مورد بررسی قرار گرفت. در منطقه جوین 1/94 درصد و در تربت‌جام 90 درصد از کل تنوع چکیده کامل
        به‌منظور ارزیابی و انتخاب مناسبترین ژنوتیپ‌ چغندر‌قند در کشت زمستانه، 18 ژنوتیپ در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار به طور جداگانه در دو منطقه جوین و تربت‌جام در سال زراعی 99-1398 مورد بررسی قرار گرفت. در منطقه جوین 1/94 درصد و در تربت‌جام 90 درصد از کل تنوع موجود در بین داده‌ها توسط سه مؤلفه توجیه شد که طبق این نتایج صفات درصد قند ملاس، محتوی سدیم، ضریب استحصال شکر و عملکرد ریشه به‌عنوان معیارهای مناسب در انتخاب ژنوتیپ‌ها جهت کشت زمستانه بیشترین تأثیر را در مؤلفه‌های اول تا سوم داشتند. تجزیه خوشه‌ای به روش Ward نشان داد، ژنوتیپ‌های مورد بررسی در هر دو منطقه جوین و تربت‌جام در سه خوشه قرار گرفتند. در منطقه جوین در خوشه اول ژنوتیپ FDIR19B3021 و در تربت‌جام ژنوتیپ FDIR19B4028، در خوشه دوم ژنوتیپ‌ها SBSI-6 و SVZA2019-JD0402 به ترتیب برای منطقه جوین و تربت‌جام و در خوشه سوم ژنوتیپ SVZA2019-JD0400 برای منطقه جوین و رقم Perfekta به‌عنوان نماینده گروه برای تربت‌جام انتخاب شد. در مجموع نتایج آزمایش نشان داد که دو منطقه از نظر ژنوتیپ مورد استفاده با هم تفاوت دارند و در کشت زمستانه اگرچه عملکرد ریشه در حد مطلوبی تولید می‌شود اما افزایش ناخالصی‌های ریشه به‌عنوان یک مشکل این روش کاشت می‌باشد. بر این اساس در منطقه جوین ژنوتیپ FDIR19B3021 و در منطقه تربت‌جام ژنوتیپ FDIR19B4028 قابل پیشنهاد می‌باشد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        27 - گروهبندی لاین های اینبرد نوترکیب گندم بهاره از لحاظ برخی صفات زراعی
        حمزه حمزه علی اصغری سید ابولقاسم محمدی امید سفالیان سلیمان محمدی
        به‌منظور گروه‌بندی لاین‌های خالص نوترکیب گندم بهاره، آزمایشی در دو سال زراعی 93 و 94 با استفاده از 148 لاین انبرد نوترکیب گندم نان بهاره حاصل از تلاقی رقم Yecora Rojo و ژنوتیپ No. 49 به همراه والدین در دو مکان مهاباد و میاندوآب در قالب طرح آلفا لاتیس با دو تکرار و در دو چکیده کامل
        به‌منظور گروه‌بندی لاین‌های خالص نوترکیب گندم بهاره، آزمایشی در دو سال زراعی 93 و 94 با استفاده از 148 لاین انبرد نوترکیب گندم نان بهاره حاصل از تلاقی رقم Yecora Rojo و ژنوتیپ No. 49 به همراه والدین در دو مکان مهاباد و میاندوآب در قالب طرح آلفا لاتیس با دو تکرار و در دو شرایط آبیاری کامل و تنش کم‌آبی اجرا شد. در این بررسی صفات وزن ساقه، طول پدانکل، وزن پدانکل، طول سنبله، سنبله در متر مربع، وزن دانه، تعداد دانه، وزن هزار دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و شاخص برداشت اندازه‌گیری شدند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس مرکب داده‌ها بین دو شرایط رطوبتی از لحاظ کلیه صفات اختلاف معنی‌داری وجود داشت و اثر متقابل ژنوتیپ در شرایط تنها بر صفت عملکرد بیولوژیک معنی‌دار بود که امکان مقایسه لاین‌ها در متوسط شرایط محیطی فراهم شد. در تجزیه به عامل‌ها از طریق تجزیه به مؤلفه‌های اصلی، چهار عامل وارد مدل شدند که 04/75 درصد از تغییرات داده‌ها را تبیین نمودند. بر اساس نتایج تجزیه خوشه‌ای، ژنوتیپ‌ها به 4 گروه تقسیم شدند که گروه اول که در بر گیرنده ژنوتیپ های شماره 7، 15، 17، 21، 27، 30، 34، 36، 37، 40، 56، 58، 59، 60، 62، 66، 67، 69، 76، 81، 89، 90، 91، 97، 99، 109، 117، 118، 121، 125، 136 و والد No. 49 بودند که بالاترین عملکرد دانه و اجزای عملکرد را به خود اختصاص داد. این ژنوتیپ‌ها به‌عنوان ژنوتیپ های مناسب جهت برنامه‌های به نژادی جهت ایجاد ارقام پرمحصول شناسایی شدند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        28 - ارزیابی برخی ارقام و اکوتیپ های یونجه (.Medicago sativa L) از نظر صفات زراعی، مورفولوﮋیکی وکیفی
        َشهره آقا محمد حسین تجریشی خداداد مصطفوی ویدا قطبی
        به منظور ارزیابی و مقایسه عملکرد کمی و کیفی ارقام و اکوتیپ‌های یونجه ایرانی و خارجی 12 رقم و اکوتیپ یونجه در آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج به مدت دو سال (1395-1396) ارزیابی شدند. نتایج حاصل نشان داد که چکیده کامل
        به منظور ارزیابی و مقایسه عملکرد کمی و کیفی ارقام و اکوتیپ‌های یونجه ایرانی و خارجی 12 رقم و اکوتیپ یونجه در آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج به مدت دو سال (1395-1396) ارزیابی شدند. نتایج حاصل نشان داد که تفاوت معنی‌داری برای عملکرد علوفه، صفات زراعی شامل ارتفاع بوته، سرعت رشد مجدد و تعداد ساقه در هر گیاه و همچنین کیفیت علوفه شامل درصد پروتئین خام، میزان خاکستر، درصد فیبر خام، الیاف نامحلول در شوینده اسیدی (ADF)، الیاف نامحلول در شوینده خنثی (NDF) و کربوهیدرات‌های محلول مشاهده شد. اثر متقابل سال × اکوتیپ برای صفات عملکرد تر و ماده خشک کل و همچنین ارتفاع بوته معنی‌دار بود. از بین اکوتیپ‌های بررسی شده، اکوتیپ‌های مهاجران، ملک‌کندی و قهاوند بیشترین عملکرد علوفه تر و خشک را داشتند. نتایج همبستگی ساده بیانگر آن بود که بیشترین همبستگی مثبت و معنی‌دار بین عملکرد علوفه تر و خشک (98/0) وجود داشت. تجزیه به مولفه‌‌های اصلی نشان داد که 74 درصد از تغییرات کل، توسط دو مولفه اول توجیه شدند. نتایج تجزیه خوشه‌ای ژنوتیپ‌های مورد مطالعه را در سه گروه قرار داد. در گروه اول اکوتیپ‌های قهاوند، مهاجران و ملک‌کندی قرارگرفتند که از نظر عملکرد علوفه در حد مطلوبی بودند، در گروه دوم چالشتر، لجند و سکوئل از نظرکیفیت علوفه در حد مطلوبی بودند. در گروه سوم بقیه ارقام با عملکرد و کیفیت علوفه در حد متوسط قرار گرفتند. پرونده مقاله