متن داستانی جامع الحکایات از نویسندهای ناشناس به خط نستعلیقِ تحریری ساده است و از جملۀ نسخ خطّی نفیس سدۀ دوازدهم هجری است. این کتاب شامل داستانهایی جذاب و شگفتانگیز است که در سبک و سیاق با دارابنامههای طرسوسی و بیغمی مانندگی دارد؛ نویسنده در طرح هر یک از حکایتها ب چکیده کامل
متن داستانی جامع الحکایات از نویسندهای ناشناس به خط نستعلیقِ تحریری ساده است و از جملۀ نسخ خطّی نفیس سدۀ دوازدهم هجری است. این کتاب شامل داستانهایی جذاب و شگفتانگیز است که در سبک و سیاق با دارابنامههای طرسوسی و بیغمی مانندگی دارد؛ نویسنده در طرح هر یک از حکایتها با بهرهگیری از اصول سادهنویسی و استفاده از توصیفات زیبا و دلکش، در جملههایی کوتاه به بیان مضامین گوناگون پرداختهاست و با بهرهگیری از آیات و احادیث، اشعار نغز، مفردات و ترکیبات دلنشین، مناجات، امثال و حکم و قصة جنیّان و پریان بر کشش و زیباسازی و آراستگی اثر خود افزوده است. از دعا و درودهای نویسنده یا تصرفات کاتب آن در متن نسخه چنین برمیآید که مذهب تشیع داشتهاست. هر چند فضای جغرافیایی حکایات، بیشتر خارج از ایران است، در جایجای آن نامهای ایرانی، آداب و رسوم، باورها، آیین مملکتداری، سیاست مدن و روح فرهنگ ملی و دینی بر فضای قصهها جاری است. مأخذ برخی قصهها را میتوان در اسرارالتوحید، ویس و رامین، منطقالطیر، مثنوی معنوی و... جست. در پارهای موارد خود عنوان، مأخذ داستان را مینمایاند.
پرونده مقاله
نجیبالدین رضا تبریزی اصفهانی، یکی از شاعران عصر صفوی بود. اصل او از تبریز است اما در اصفهان میزیست. در شعر، جوهری، زرگر، نجیب، نجیبا و نجیبالدین رضا تخلص میکرد. وی چندین اثر به نظم و نثر دارد. نسخة خطی خلاصهالحقایق یکی از آثار منظوم اوست که در قال چکیده کامل
نجیبالدین رضا تبریزی اصفهانی، یکی از شاعران عصر صفوی بود. اصل او از تبریز است اما در اصفهان میزیست. در شعر، جوهری، زرگر، نجیب، نجیبا و نجیبالدین رضا تخلص میکرد. وی چندین اثر به نظم و نثر دارد. نسخة خطی خلاصهالحقایق یکی از آثار منظوم اوست که در قالب مثنوی سروده شده است، در حدود 3600 بیت دارد و مشتمـل بر اصطلاحات فلسفی و عرفانی است. نجـیبالدین رضا از معتقدان به اصول اعتقـادی سلسلة ذهبیه بود و افکـار عارفانة خـود را که برگرفتـه از عقایـد وحـدت وجـودیمحییالدین بن عربی است، بازبانی سـاده و به کارگیری متعادل آرایههای ادبی، در قـالب ابیاتی کوتاه بیان کرده است. از این منظومه تعداد چهار دستنوشته وجود دارد که در کتـابخانـههـایِ: ملی ملک(دو نسخه)، آستان قدس رضوی و احمدیة شیراز موجود است. در این مقـالة نویسندگان تلاش کردهاند تا ضمن معـرفی یکی از آثار ادبی عصر صفـویـه، مختصات سبکی و محتـوایی آن نیز مورد بررسی قراردهند. بنـابراین سبک و محتوای این اثر عرفـانی، با استفـاده از منـابع کتـابخـانهای و به کـارگیری شیوة تحلیـلی، توصیفی، از نظر زبـانی، فکری و ادبی، مورد بررسی قرار گرفت و در نتیجه میتوان گفت: تصرف در نگـارش واژگـان، کـاربرد برخی از کلمات با دو گونة نوشتـاری و آوردن واژههای عامیانه از مختصات زبـانی این اثراست. استفادة از تمثیل ویژگی خاص ادبی آن و بیـان مراحل سیر و سلوکو ذکر شرایط سـالکـان طریق و عارفـان کامـل از خصوصیات فکری منظومة مذکور است.
پرونده مقاله