فهرست مقالات

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - مقاتل الحسین (ع) و جایگاه روضة حسینیة سید احمد اردکانی
  زهرا یزدانی طبائی علیرضا قوجه زاده اشرف چگینی
  روضة‌‌‌حسینیة، یکی از تألیفات سیّد احمد اردکانی یزدی، عالم، مورّخ و محدث شیعی(سدۀ 13‌هـ ق) به زبان فارسی است. عمدۀ موضوع این اثر به زندگانی امام حسین(ع) و واقعه جانگداز عاشورا و کربلا اختصاص‌ دارد. اردکانی در نقل هر موضوعی سندی را با ذکر نام راوی و صاحب‌اثر ارائه داده، چکیده کامل

  روضة‌‌‌حسینیة، یکی از تألیفات سیّد احمد اردکانی یزدی، عالم، مورّخ و محدث شیعی(سدۀ 13‌هـ ق) به زبان فارسی است. عمدۀ موضوع این اثر به زندگانی امام حسین(ع) و واقعه جانگداز عاشورا و کربلا اختصاص‌ دارد. اردکانی در نقل هر موضوعی سندی را با ذکر نام راوی و صاحب‌اثر ارائه داده، سپس به تحلیل و تفسیر برخی از آنها و ترجمۀ آیات، ابیات، نقل‌قول‌ها، روایات راویان و مقتل‌نگاران پرداخته است. وی در روضۀ‌حسینیۀ از مطالب و اسناد معتبر بهره‌جسته و از بافته‌های روضه‌خوانان و معرکه‌گیرانی که آثاری کذب دربارۀ واقعه کربلا و شهادت امام حسین(ع) ارائه داده‌اند، دوری جسته‌است. اگرچه بیشتر مقتل‌نگاران پیش از وی مطالبی بدون مستندات ارائه داده‌اند، این پرسش پیش می‌آید که اردکانی چه اندازه‌ در کار خود موفق بوده و امتیاز او، نسبت به دیگر مقتل‌نگاران چه حدّ است؟ چنین بر‌می‌آید وی با اشراف و تکیه بر مجموعه‌ای از متون، روایات و احادیث معتبر شیعی به‌ویژه مثیرالاحزان ابن نمای‌حلی، الامالی شیخ صدوق، إعلامُ الوَری طبرسی، الملهوف سیّد بن طاووس و... نیز تفاسیری؛ مانند تفسیر ابن عباس، امام حسن عسگری (ع) و... توانسته برخی از شبهات و روایات ضعیف دربارۀ شهادت امام حسین (ع) و واقعۀ کربلا را برطرف نماید. اردکانی را می‌توان یکی از نخستین مترجمان بخش‌هایی از کتب مقاتل، همچون لهوف سیّد طاووس و... تلقی کرد. از این رو روضة‌حسینیه جایگاه اسنادی مهمی برای مطالعه و تحقیق دربارۀ مقتل‌نویسی محسوب می‌شود. در این مقاله با نگاهی مختصر به مقتل‌نویسی، به معرفی ابعاد شخصیّتی اردکانی و نیز معرفی نسخۀ حاضر و اهمّیت آن پرداخته شده است. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - معرفی و بررسی انتقادی نسخه‌های خطی، ساختار و ویژگی‌های شرح محمد دارابی (رسالة غیبی) بر غزلیات حافظ
  فریبا کاظمی سعید ایوب کوشان علی دهقان
  شروح علاوه بر آنکه می‌توانند نکته یا خوانشی جدید از متن ارائه بدهند، به نوعی بازتاب دهندة ذهنیت عصری هستند که شارح در آن زندگی می‌کند. این آثار بنا به توقعاتی که آن عصر دارد، تفسیری متفاوت اراده می‌دهد. در پژوهش حاضر، شرح عرفانی محمد دارابی بر غزلیات حافظ (لطیفة غیبی/ غ چکیده کامل

  شروح علاوه بر آنکه می‌توانند نکته یا خوانشی جدید از متن ارائه بدهند، به نوعی بازتاب دهندة ذهنیت عصری هستند که شارح در آن زندگی می‌کند. این آثار بنا به توقعاتی که آن عصر دارد، تفسیری متفاوت اراده می‌دهد. در پژوهش حاضر، شرح عرفانی محمد دارابی بر غزلیات حافظ (لطیفة غیبی/ غیبیه) از دیدگاه ساختاری و محتوایی مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است. از طرف دیگر، برخی از مهم‌ترین نسخه‌های خطی این شرح همراه با توضیحاتی دربارة آنها مورد ارزیابی قرار گرفته است. نتایج نشان می‌دهد که در بررسی نسخه‌های خطی این شرح دقت بسیاری لازم است چراکه اغلب این نسخ بسیار مغلوط و سرشار از حاشیه‌نگاری هستند. برخی از کاتبان نیز خود به این موضوع اشاره داشته‌اند و در صدد تصحیح متن برآمده‌اند. تاریخ بسیاری از این نسخ بر اساس حدس و گمان است و حتی در مواردی نسخة معرفی شده مربوط به کتاب مشهور لطیفة غیبی نیست. در هر صورت، خوانش ایدئولوژیک اشعار حافظ، اشعری‌مسلک بودن حافظ، انتساب اشعار دیگران به حافظ، عدم توجه به علم لغت و نمادها و نقد متصوفه در اشعار حافظ از ویژگی‌های شرح دارابی است. این شرح با تمام اشکالاتی که می‌تواند بر آن وارد باشد، از دیدگاه نقد واکنش خواننده، بخشی از ذهنیت شارحان را در جامعة عصر صفوی نشان می‌دهد. عصری که شعر حافظ جامة تشیع می‌پوشد. پرونده مقاله