معانیی که از حضرت الهی فرودمی آیند یک صورت جسمانی مانند صورت خیال ما می پذیرند و سپس به عالم ملک فرودمی آیند. بدین لحاظ جهان مثال را خیال منفصل نیز می نامند. و ارواح کلی انسانی پیش از ظهورشان در بدن با آن صورت ها ظاهرند و اکثر مکاشفات در این عالم است که آن را خیال مق چکیده کامل
معانیی که از حضرت الهی فرودمی آیند یک صورت جسمانی مانند صورت خیال ما می پذیرند و سپس به عالم ملک فرودمی آیند. بدین لحاظ جهان مثال را خیال منفصل نیز می نامند. و ارواح کلی انسانی پیش از ظهورشان در بدن با آن صورت ها ظاهرند و اکثر مکاشفات در این عالم است که آن را خیال مقید می نامند انواع خواب ها مربوط به این عالم است و معبر نیز خواب را با توجه به این عالم تعبیرمی کند. پیامبر (ص) در مورد دو خواب فرموده : یوسف (ع) وقتی که برادرانش در برابر او سجده کردند صورت خارجیه حسیه را حق قرارداد و گفت خوابم تعبیر شد و آن را خیال اندر خیال دانست نه حقیقت و در مورد ابراهیم (ع) بایست خوابش را تأویل می کرد اما چون انبیاء امور را در عالم مثال مطلق مشاهد ه می کنند که مطابق با واقع است و نیازی به تعبیر ندارد آن را تأویل نکرد و به ذبح فرزندش پرداخت و این فدیه مربوط به آن چیزی بود که در ذهن ابراهیم (ع) بود نه آنچه در نفس الامر بود. به این دلیل خداوند فرمود: ان یا ابراهیم قد صدقت الرویا نفرمود در رویا صادق بودی. دکتر عبدالکریم سروش نیز به پدیدارشناسی قرآن پرداخته و در موردِ ماهیت رویا ، قرآن و وحی الهی نق. طه نظراتی دارد؛ از اینرو ، هر دوی این مطالب را بررسی می کنیم زیرا بر این اعتقادیم که تضاربِ آراء نه تنها جمودِ فکری دینی را ازبین میبرد بلکه بیش از آن ، باعثِ رشدِ و ارتقاء معرفتی نیز می گردد. این مقاله ، از رهآوردِ چالشهای میانِ ادعای سروش و نقدهای بر آن است که میتواند به درک و فهمی عمیقتر از مسائلِ مهم و تأثیرگذار در زندگی دینی راه یابد.
پرونده مقاله
اعیان ثابته از مهمترین اصطلاحات عرفانی ابنعربی است. هرچند که مفاهیم دیگری قریب به این اصلاح در سنت فکری اسلامی وجود داشته است لیکن ابنعربی خود مبدع این اصطلاح است. شارحان و صوفیان متاثر و به تبعیت از وی آن را بکار بستهاند و از آن در مسائل متعدد در تبیین هستی شناسی عر چکیده کامل
اعیان ثابته از مهمترین اصطلاحات عرفانی ابنعربی است. هرچند که مفاهیم دیگری قریب به این اصلاح در سنت فکری اسلامی وجود داشته است لیکن ابنعربی خود مبدع این اصطلاح است. شارحان و صوفیان متاثر و به تبعیت از وی آن را بکار بستهاند و از آن در مسائل متعدد در تبیین هستی شناسی عرفانی، بهره بردهاند. داود قیصری را میتوان مهمترین شارح محیالدین خواند که با دقت فکری کم نظیری به شرح و تبیین آراء وی پرداخته است. بنابراین این مقاله با تکیه به شرح قیصری استوار گشته است. در اندیشه ابنعربی اعیان ثابته از لوازم اسماء و صفات الهی و علم ثبوتی حق تعالی است. نقش واسطهای اعیان ثابته در پدیداری عالم کارکردی ویژه به آن میبخشد که بدون پرداختن به آن، فهم عرفان نظری ممکن نیست. لذا از جایگاه مهم هستیشناختی در نظام عرفانی برخوردار است. این مقاله جایگاه هستیشناختی اعیان ثابته در نظام وحدت وجودی که اساس آن بر تجلی الهی استوار است را تبیین میکند و به لوازم وجودشناختی نظریه اعیان ثابته میپردازد.
پرونده مقاله
در عرفان اسلامی- مکاشفه مسئله مهم و مورد توجه خاص و ویژه ای بوده و هست. زمانی که عارف بر اثر تهذیب نفس و ریاضتی که از سوی مرشد و پیر به او القامی شود و به حالات و مقاماتی دست یافت درواقع واجد مکاشفاتی شده است. روزبهان بقلی از عارفان بزرگ قرن6 هجری می باشد که از دو گرایش چکیده کامل
در عرفان اسلامی- مکاشفه مسئله مهم و مورد توجه خاص و ویژه ای بوده و هست. زمانی که عارف بر اثر تهذیب نفس و ریاضتی که از سوی مرشد و پیر به او القامی شود و به حالات و مقاماتی دست یافت درواقع واجد مکاشفاتی شده است. روزبهان بقلی از عارفان بزرگ قرن6 هجری می باشد که از دو گرایش بارز در تصوف اسلامی که به سکر و صحو (یا به قول حافظ مستی و مستوری) شهرت دارد، روزبهان بی شک در خط گرایش اول است. نگاه جدید به دین و باورهای دینی و طرح عناوین و پرسش های نو در این ارتباط مدت زمانی است که اذهان متفکران دینی را به خود معطوف کرده است، از جمله این عناوین جدید بحث تجربه دینی است. ویلیام جیمز دین را تاثیرات، احساسات و رویدادهایی می داند که برای هر انسانی در عالم تنهایی رخ می دهد و احساسات را مفهوم ذاتی دین می داند. از دیدگاه او تجربه دینی گوهر دین است، به این معنا که حقیقت دین احساسات و عواطفی است که در انسان هنگام رویارویی با حقیقت غائی پدید می آید و امور دیگر مانند عقاید اعمال و مناسک مؤخر از این تجربه اند. این تحقیق پس از پرداختن به مکاشفات روزبهان این موضوع را مورد بررسی قرارخواهدداد که آیا مکاشفات روزبهان براساس الگوی ویلیام جیمز قابل تحلیل است یا خیر؟روش تحقیق: روش این مطالعه توصیفی تحلیلی است و روش گردآوری اطلاعات به شیوه کتابخانهای است و از کتاب، مقاله، نرمافزار استفاده شده و ابزار گردآوری اطلاعات فیشبرداری است.
پرونده مقاله
شهاب الدین سهروردی(شیخ اشراق) رساله ای به نام فی حقیقة العشق دارد که در فصول مختلف آن به مقوله حُسن می پردازد. با توجه به تأثیر دیدگاه اشراقی سهروردی بر ادبیات عرفانی و هنر ایرانی دوران بعد، به نظر می رسد هنرمندان نگارگر قرن هشتم تا دهم نیز در بیان زیبایی آثار خود، نگرش چکیده کامل
شهاب الدین سهروردی(شیخ اشراق) رساله ای به نام فی حقیقة العشق دارد که در فصول مختلف آن به مقوله حُسن می پردازد. با توجه به تأثیر دیدگاه اشراقی سهروردی بر ادبیات عرفانی و هنر ایرانی دوران بعد، به نظر می رسد هنرمندان نگارگر قرن هشتم تا دهم نیز در بیان زیبایی آثار خود، نگرشی اشراقی را به کار گرفته اند. سؤال این است که چگونه نگارگر ایرانی برای آفرینش فضاهای تصویر، با محوریت حُسن، از اندیشه اشراقی سهروردی مایه گرفته است و وجه تمایز کمال و جمال آثار نگارگری در چیست؟ پژوهش نگاهی تاریخی و هدفی بنیادین داشته و به روش توصیفی ـ تحلیلی عمل کرده است. نتایج حاکی از آن است که نگارگران در بیان زیبایی به هر دو وجه کمالی و جمالی حُسن توجه داشته اند. تا آنجایی که به ساختار بیرونی آثار مربوط می شد از وجه کمالی و در بیان جمال آثار که به ساختار درونی اثر مربوط می شدند از طریق شهود و تخیل در جهان مثالی عمل می نمودند.
پرونده مقاله
در کلام جدید و فلسفة دین، جهان را علت غایی آفرینش در نظر میگیرند و رابطة جهان و خداوند را به گونهای پس از آفرینش قطع مینمایند. دریافت فهم صحیحی از آفرینش و چگونگی رابطه خداوند با عالم و عدم جدایی این دو از یکدیگر از ضرورتهایی است که میبایست به اثبات برسد تا زندگی ا چکیده کامل
در کلام جدید و فلسفة دین، جهان را علت غایی آفرینش در نظر میگیرند و رابطة جهان و خداوند را به گونهای پس از آفرینش قطع مینمایند. دریافت فهم صحیحی از آفرینش و چگونگی رابطه خداوند با عالم و عدم جدایی این دو از یکدیگر از ضرورتهایی است که میبایست به اثبات برسد تا زندگی انسان در این عالم معنا پیدا کند. در اکثر سنتهای مذهبی و نظامهای فلسفی و برخی از ادیان، سه گانههایی در ارتباط با نیروهای خداوند متعال میتوان یافت که تثلیت را به عنوان یک نماد ظهور کامل قدرت الهی در جهان معرفی مینمایند. در ایمان مسیحیت تثلیت از آموزههای اصلی در الهیات مسیحی است که عیسی را مایة نجات بشر و روح القدوس را رابطة این نجات با ذات (پدر) معرفی میکند. در میان عارفان مسلمان ابن عربی در هستیشناسی خود نوعی تثلیت را در امر آفرینش الهی بیان میکند که از آن میتوان پدیدة صدور کثرت از وحدت را تبیین نمود. ابن عربی علاوه بر بیان دیدگاه عرفا مانند بحث حقیقت محمدیه و عشق برای تبیین آفرینش از قضایای منطقی مانند صغری و کبری و حد وسط استفاده برده و محور اساسی کار خود را بر مبنای اسماء بنا نهاده است و به غیر از فاعل به قابل نیز پرداخته و نیمی از خلقت را به قبول همت قابل میداند. بدین لحاظ بحث فردیت و تثلیت را مطرح میکند تا چگونگی ظهور کثرت از وحدت را به نوعی بیان نماید و برای بیان این مطلب به مثالهای مختلفی مانند علم و عالم و معلوم، عقل و عاقل و معقول، عشق و عاشق و معشوق، فعل و فاعل و مفعول اشاره میکند. او تثلیت را هم از طرف فاعل میگیرد و هم از طرف قابل و هر یک را مقابل یکدیگر قرار میدهد چنانکه ذات- اراده و قول را در برابر اعیان ثابته- پذیرش (سماع) و تسلیم میآورد و از این طریق چگونگی صدور کثرت از وحدت را تبیین مینماید.
پرونده مقاله
از مباحث مهم در عرفان مسئله سير و سلوك و رفع حجاب¬ها در سلوك سالك است. حجاب-هاي ظلماني و نوراني بسياري وجوددارد كه سالك با تهذيب نفس و عبادت و رياضت¬هاي شرعي ميتواند آن¬ها را رفع¬كرده و به مقام¬هاي بالاتر همچون توحيد افعالي و توحيد صفاتي و توحيد ذاتي دست¬پيداكند. ولي چکیده کامل
از مباحث مهم در عرفان مسئله سير و سلوك و رفع حجاب¬ها در سلوك سالك است. حجاب-هاي ظلماني و نوراني بسياري وجوددارد كه سالك با تهذيب نفس و عبادت و رياضت¬هاي شرعي ميتواند آن¬ها را رفع¬كرده و به مقام¬هاي بالاتر همچون توحيد افعالي و توحيد صفاتي و توحيد ذاتي دست¬پيداكند. ولي آنچه قابل¬بررسي است و كمتر بدان پرداخته شده مسئله حجابهاي ذات مقدس حق تعالي است كه در اين مقاله مورد تحقيق قرار گرفته و كاملاً جنبه نوآوري و ابداع دارد. منطقة «هو» و حضرت احديت در حجابهایی مانند عزت و قدرت و کبریایی قرارگرفته¬است. پس از آن در حضرت واحديت كه عالم اسما و صفات الهي است چهار اسم ذاتي «الاول» و «الاخر» و «الظاهر» و «الباطن» حجابهای نخستین و اسماء سبعه حی، قادر، مرید، سمیع، بصیر، علیم و متکلم در مرحله بعد و بقیه اسماء، حجابهای دیگر حق تعالی میباشند و از لحاظ تجلي اولين تجلي حق تعالي تجلي اسم اعظم الله ميباشد كه به¬صورت حقيقت محمديه(ص) ظهوركرده¬است و ذوات مقدس اهل بيت(ع) حجاب¬هاي نوراني حق ميباشند. اما از لحاظ عوالم وجودي در قوس نزول به-ترتيب اعيان ثابته حجاب ذات و عالم ارواح حجاب صفات و عالم شهادت حجاب افعال الهي ميباشد.
کلیدواژهها: حق تعالی، ذات، حجاب، نورانی، اسماء.
پرونده مقاله