چکیده همواره بین شهروروستاهای پیرامون آن، روابط متقابلی برقراربوده است که درهرنظام یا صورت بندی اجتماعی– اقتصادی، این روابط متقابل، شکل خاصی پیدا میکند. مطالعه و بررسی روابط شهروروستا ازمهمترین مباحث دربرنامهریزیهای فضایی و منطقهای میباشد. لذا تحقیق حاضربه تح چکیده کامل
چکیده همواره بین شهروروستاهای پیرامون آن، روابط متقابلی برقراربوده است که درهرنظام یا صورت بندی اجتماعی– اقتصادی، این روابط متقابل، شکل خاصی پیدا میکند. مطالعه و بررسی روابط شهروروستا ازمهمترین مباحث دربرنامهریزیهای فضایی و منطقهای میباشد. لذا تحقیق حاضربه تحلیل برهم کنش روستاشهری به منظور تعیین حوزه نفوذ شهرایلام در سطح شهرستان پرداخته است. روش تحقیق درمقاله حاضرتوصیفی، تحلیلی وروش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی و تحلیل و تجزیه اطلاعات پرسشنامه ازآزمون های T-test، همبستگی پیرسون وکروسکال والیس استفاده شده است. یافته های پژوهش بیانگرآن است با توجه به آزمون T-test که متغیرهای جریانهای اقتصادی با میانگین 1959/2، جریانهای مهاجرتی با 5518/2 پایین ترازحدمبنا وجریان های اجتماعی- فرهنگی با میانگین 5677/3، جریانهای کالبدی- فضایی با 3259/3 وجریان های اداری-سیاسی 8337/3 بالاتر از حد مبنا می باشد. همچنین نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون بیانگراین است که بین میزان فاصله ازشهرو متغیرهای تحقیق (جریانهای اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، مهاجرتی، کالبدی-فضایی و سیاسی- اداری) به ترتیب با ضریب (669/0-، 520/0-، 658/0-، 518/0- و 577/0-) رابطه معکوس وجود دارد. یعنی با افزایش فاصله تأثیر جریانهای مختلف شهر بر روستاها کاهش مییابد. در خاتمه نتایج آزمون کروسکال والیس نیز تأیید کننده همبستگی پیرسون میباشد و با افزایش فاصله از میانگین رتبه کاسته میشود که نشان دهنده کاهش نفوذ شهر ایلام با افزایش فاصله است
پرونده مقاله
عدم دسترسی عادلانه به فضاهای شهری موجب ایجاد تواناییها و حقوق متفاوت جنسیتی میشود. در این راستا، اگرچه ممکن است فضا به اشتراک گذاشته شود و جنسیتها در آن سهیم شوند، ولی این مسئله بسته به مکانها و زمانهای مختلف متفاوت خواهد بود. در این بین، بیشتر زنان با محدودیت فضای چکیده کامل
عدم دسترسی عادلانه به فضاهای شهری موجب ایجاد تواناییها و حقوق متفاوت جنسیتی میشود. در این راستا، اگرچه ممکن است فضا به اشتراک گذاشته شود و جنسیتها در آن سهیم شوند، ولی این مسئله بسته به مکانها و زمانهای مختلف متفاوت خواهد بود. در این بین، بیشتر زنان با محدودیت فضایی و زمانی سهیم شدن فضاهای شهری روبهرو میباشند. بنابراین سنجش نگرش جنسیتی از کیفیت فضاهای عمومی شهری و شناسایی نقاط ضعف این فضاها میتواند به ارتقای آنها و طراحی فضاهای مناسب برای آنها منجر گردد. با توجه به اهمیت موضوع، هدف از تحقیق حاضر ارزیابی نگرش جنسیتی از کیفیت فضاهای عمومی شهر جدید عالیشهر بوده است. بنابراین روش تحقیق از نظر هدف کاربردی-توسعهای و از نظر ماهیت تحلیلی-اکتشافی میباشد که بهمنظور تجزیه و تحلیل دادهها از آزمون T-test در نرمافزار SPSS استفاده شده است. جامعهی آماری تحقیق نیز شامل شهروندان بالای 15 سال شهر جدید عالیشهر بوده که حجم نمونه بر مبنای مدل کوکران 384 نفر تعیین گردیده است. یافتههای تحقیق با بررسی 15 متغیر در 4 شاخص اصلی عملکردی-کالبدی، انعطافپذیری، اجتماعی-تعلق مکانی و امنیت و احساس آرامش روحی-روانی نشان میدهد که تنها 3 متغیر از نظر بانوان شهر جدید عالیشهر در فضاهای عمومی مناسب بوده و بهطور کلی کیفیت فضاهای عمومی این شهر برای آنها مطلوب نمیباشد. همچنین بر مبنای آزمون دو نمونهای مستقل t، فرض برابری میانگینها (H0) رد میشود و قابل بیان است که تفاوت قابل ملاحظهای از نظر رضایت از میزان کیفیت فضاهای عمومی شهر (رضایت بیشتر مردان) وجود دارد.
پرونده مقاله
جغرافیا و مطالعات شهری و منطقه ای (جغرافیا و مطالعات محیطی سابق)
,
شماره4,سال
11
,
پاییز
1401
گسترش شهرنشینی و مسائل و مشکلات خاص زندگی شهری، بیش از پیش ضرورت توجه همه جانبه به راهبردهای سودمند برای بهینه سازی زندگی ساکنان شهرها را الزام ساخته است. در این راستا مفهوم توسعه پایدار شهری به عنوان یک چارچوب مفهومی وسیع در راستای دستیابی به رشد اقتصادی و تأمین عدالت چکیده کامل
گسترش شهرنشینی و مسائل و مشکلات خاص زندگی شهری، بیش از پیش ضرورت توجه همه جانبه به راهبردهای سودمند برای بهینه سازی زندگی ساکنان شهرها را الزام ساخته است. در این راستا مفهوم توسعه پایدار شهری به عنوان یک چارچوب مفهومی وسیع در راستای دستیابی به رشد اقتصادی و تأمین عدالت اجتماعی حرکت میکند. هدف اصلی پژوهش حاضر ارزیابی توسعه یافتگی شهر شیراز از نظر معیارهای توسعه پایدار شهری "زیست محیطی، بهداشتی درمانی، خدمات شهری و فرهنگی" در غالب 36 شاخص میباشد. این پژوهش از نظر هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش، توصیفی - تحلیلی می باشد. جهت تحلیل، ابتدا دادهها استانداردسازی شده و در نهایت با بهره گیری از روش موریس مناطق یازدهگانه شهر شیراز رتبه بندی شدند. نتایج پژوهش بر اساس روش موریس نشان داد که از نظر شاخصهای مورد بررسی منطقه یک و هشت با امتیازهای 49.38و 39.57در رتبه اول و دوم و مناطق، چهار و یازده با امتیازهای 17.86 و 10.39 در جایگاه آخر میباشند. همچنین بر اساس نتایج بدست آمده مشخص گردید هیچ کدام از مناطق در شرایط بسیار برخوردار و برخوردار قرار نگرفتهاند. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از وجود شکاف بین مناطق یازده گانه شیراز از نظر بهره مندی از شاخصهای مورد بررسی است و در این بین منطقه یک با توجه به مرکزیت سیاسی و اقتصادی به دلیل وجود امکانات شهری در رتبه اول از نظر توسعه یافتگی قرار گرفته است.
پرونده مقاله
وجود آب و بهره مندی مستمر از آن همواره در موجودیت سکونتگاه های روستایی و پایداری این جوامع نقش اساسی ایفا نموده است. در حال حاضر، حفاظت از منابع آب و بهره برداری بهینه از آن به یک مسئله مهم جهانیتبدیل شده است. این مسئله به ویژه با وقوع خشکسالی های اخیر از ابعاد وسیع تری چکیده کامل
وجود آب و بهره مندی مستمر از آن همواره در موجودیت سکونتگاه های روستایی و پایداری این جوامع نقش اساسی ایفا نموده است. در حال حاضر، حفاظت از منابع آب و بهره برداری بهینه از آن به یک مسئله مهم جهانیتبدیل شده است. این مسئله به ویژه با وقوع خشکسالی های اخیر از ابعاد وسیع تری برخوردار شده است. بنابراین ضرورت دارد که با مطالعات موردی در نواحی مختلف، ارزش و اهمیت عامل آب در موجودیت و توسعه جوامع انسانی مورد بازشناسی قرار گیرد،زیرا شناخت و تحلیل جنبه های مختلف این مسئله و افزایش آگاهی های عمومی در مورد آن می تواند زمینه ساز موفقیت راهکارهای استحصال و مصرف بهینه آب باشد.در این تحقیق به بازشناسی نقش و اهمیت عامل کیفیت آب زیرزمینی در توسعه روستایی شهرستان خنج واقع در استان فارس پرداخته شد.پس از تقسیم این شهرستان بههفت منظومه روستایی و سنجش سطح توسعه آنها بر مبنای مدل موریس، با استفاده از نرم افزار SPSSضریب همبستگی بین سطح توسعه روستایی و کیفیت منابع آب زیرزمینیمحاسبه گردید. نتیجهبررسی نشان داد که عدم اطمینان به بارش سالانه در شهرستان خنج، باعث شده که فعالیت و معیشت در سطح روستاهای این منطقه به استحصال آب زیرزمینی، آن هم با کیفیت های قابل استفاده، متکی بودهو درجه توسعه منظومه های روستایی این شهرستان با آب زیرزمینی از ضرایب همبستگی بیش از 0/70 برخوردار است. بنابراین، با عنایت به وابستگی بالای توسعه روستایی این منطقه به عامل آب زیرزمینی،اتخاذ راهکارهای استحصال و مصرف بهینه آب زیرزمینی خواهد توانست با صرفه جویی در مصرف این عامل حیاتی و افزایش آب قابل دسترس، ظرفیت های جدیدی برای ارتقاء توسعه روستایی فراهم نماید.
پرونده مقاله
گردشگری روستایی نقش مؤثری در زمینه سازی توسعه روستایی دارد، و وسیله ای برای تحریک رشد اقتصاد ملی از طریق غلبه بر انگارههای توسعه نیافتگی و بهبود استانداردهای زندگی در نواحی روستایی به حساب میآید. نظر به اینکه بهره برداری از پتانسیل های گردشگری هر منطقه می تواند زمینه چکیده کامل
گردشگری روستایی نقش مؤثری در زمینه سازی توسعه روستایی دارد، و وسیله ای برای تحریک رشد اقتصاد ملی از طریق غلبه بر انگارههای توسعه نیافتگی و بهبود استانداردهای زندگی در نواحی روستایی به حساب میآید. نظر به اینکه بهره برداری از پتانسیل های گردشگری هر منطقه می تواند زمینه اشتغال زایی و توسعه آن منطقه را فراهم نماید، آگاهی از مزیت ها و محدودیت های برخاسته از محیط طبیعی، و از جمله اقلیم مناطق و اثرات آن بر توسعه گردشگری اهمیت بسیار دارد. در این تحقیق شرایط اقلیم گردشگری شهرستان جهرم بررسی شده است. در این راستا از پارامترهای میانگین بارش ماهانه، میانگین دمای خشک، میانگین رطوبت نسبی ، میانگین حداکثر دما، میانگین حداقل رطوبت نسبی، میانگین ساعات آفتابی و سرعت باد ایستگاه سینوپتیک جهرم استفاده شد. به منظور تجزیه و تحلیل اطلاعات، داده های موردنظر که در دوره آماری 24 ساله(2010-1987) گردآوری شده اند، در محیطExell بررسی و پردازش شده، و شاخص اقلیم گردشگری TCI به تفکیک ماههای سال محاسبه گردید، به گونه ای که بتواند تأثیر آسایش اقلیمی در جذب توریست را مشخص نماید. سپس با استفاده از روش های درون یابی در محیط نرم افزار ArcMAP نقشه پهنه بندی TCI به تفکیک برای همه ماههای سال ترسیم گردید. نتایج این بررسی نشان داد که بهترین ماهها از نظر دارا بودن شرایط آسایشی برای گردشگران ماههای فروردین، اردیبهشت، آبان و آذر با مقادیر TCI به ترتیب 85، 78، 88 و 86 با دو کلاس عالی و خیلی خوب می باشد که بهترین شرایط را از نظر آسایش به خود اختصاص داده اند. در مقابل ماههای تیر، مرداد و شهریور با مقادیر TCI به ترتیب 43، 41 و 50 با دو کلاس قابل قبول و حد بحرانی از بدترین شرایط آسایشی و بیوکلیمایی برخوردارند.
پرونده مقاله
هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان آسیبپذیری بخشهای مختلف شهر لار در اثر زلزله میباشد در این پژوهش ابتدا با تهیه نقشهها مختلف از عوامل مؤثر در آسیبپذیری زلزله همچون محل گسلها، فاصله از خدماتی همچون ایستگاههای آتشنشانی، بیمارستانها و مراکز درمانی، کاربریها نظامی و ا چکیده کامل
هدف از پژوهش حاضر بررسی میزان آسیبپذیری بخشهای مختلف شهر لار در اثر زلزله میباشد در این پژوهش ابتدا با تهیه نقشهها مختلف از عوامل مؤثر در آسیبپذیری زلزله همچون محل گسلها، فاصله از خدماتی همچون ایستگاههای آتشنشانی، بیمارستانها و مراکز درمانی، کاربریها نظامی و انتظامی، تراکم، کیفیت ابنیه و ... نقشههای مذکور پس از رقومی سازی و زمین مرجع نمودن در نرمافزار GIS نسبت به فازی سازی آنها اقدام شده و درنهایت از روش همپوشانی لایهها توسط اپراتور گامای فازی نقشه طبقهبندیشده آسیبپذیری تهیه شد، این پژوهش شهر لار را به پنج طبقه آسیبپذیری تقسیمبندی نموده است، که در حدود 29 درصد از مساحت ساختهشده شهر لار در معرض آسیبپذیری بسیار زیاد تا زیاد قرار دارد، حدود 17 درصد در شرایط متوسط آسیبپذیری و حدود 54 درصد نیز در محدوده آسیبپذیری کم تا بسیار کم قرار میگیرند. همچنین مشخص گردید که هسته مرکزی شهر قدیم لار با توجه به قرارگیری آن در بافت فرسوده و نبود راههای شریانی همچنین دوری از ایستگاههای آتشنشانی، درمانگاه و بیمارستان همچنین تراکم بالای ساختمانها و کیفیت پایین ابنیه از آسیبپذیرترین نقاط این شهر میباشد.
پرونده مقاله
اکوسیستم های طبیعی ایران
,
شماره4,سال
13
,
پاییز
1401
بافت تاریخی شهری بخشی از تاریخ و حافظه یک شهر هستند. با توسعه شهرها و افزایش مشکلات زیستی محیطی در تمامی مناطق شهرها، بافت های تاریخی و اکوسیستم های طبیعی به دلیل ضعف در ارائه خدمات شهری با مشکلات زیست محیطی خاصی روبرو شده اند. بر این اساس رفتار شهروندی زیست محیطی به عن چکیده کامل
بافت تاریخی شهری بخشی از تاریخ و حافظه یک شهر هستند. با توسعه شهرها و افزایش مشکلات زیستی محیطی در تمامی مناطق شهرها، بافت های تاریخی و اکوسیستم های طبیعی به دلیل ضعف در ارائه خدمات شهری با مشکلات زیست محیطی خاصی روبرو شده اند. بر این اساس رفتار شهروندی زیست محیطی به عنوان مفهومی تاثیرگذار بر کاهش مشکلات زیست محیطی در مناطق تاریخی شهری مورد توجه برنامه ریزان قرار گرفته است. هدف تحقیق حاضر تأثیر عملکرد شهرداری در توسعه پایدار بافت های تاریخی بر رفتار شهروندی زیست محیطی با تأکید بر اعتماد و دلبستگی مکانی و حفظ اکوسیستم های طبیعی اردبیل است. مطالعه حاضر از نظر هدف، کاربردی و از نظر روش توصیفی- تحلیلی است و برای جمعآوری اطلاعات از پرسشنامههای عملکرد شهرداری و رفتار شهروندی زیست محیطی استفاده شده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه ساکنان بافت تاریخی شهر اردبیل بوده و حجم نمونه لازم با استفاده از فرمول کوکران 383 نفر از ساکنان و با روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. همچنین روایی، پایایی تجزیه و تحلیل داده ها با روش مدلسازی معادلات ساختاری در نرمافزار LISREL انجام شد. مطابق ضرایب مثبت به دست آمده ازاین مدل مقدار T برای روابط تحقیق بر اساس داده های این مدل که بیشتر از 96/1 بوده اند، تأثیر مثبت و معنی داری بر رفتارهای شهروندی زیست محیطی دارند.
پرونده مقاله
با شروع انقلاب صنعتی و گسترش شهرنشینی انگیزه مسافرت و تفریح برای تأمین احتیاجات روحی انسان به امری ضروری مبدل گردید، این مهم در دهههای اخیر پدیده جهانی را به وجود آورد که اصطلاح صنعت گردشگری را بر آن نهادهاند. ورود گردشگر به یک مکان میتواند اثرات اقتصادی، اجتماعی، فر چکیده کامل
با شروع انقلاب صنعتی و گسترش شهرنشینی انگیزه مسافرت و تفریح برای تأمین احتیاجات روحی انسان به امری ضروری مبدل گردید، این مهم در دهههای اخیر پدیده جهانی را به وجود آورد که اصطلاح صنعت گردشگری را بر آن نهادهاند. ورود گردشگر به یک مکان میتواند اثرات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی مهمی در آن محیط برای جای گذارد و باعث توسعه و پیشرفت منطقه شود. هدف پژوهش حاضر ارزیابی توسعه یافتگی مناطق یازدهگانه شهر شیراز از نظر خدمات گردشگری میباشد. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی - تحلیلی میباشد. اطلاعات و دادههای مورد نیاز در این پژوهش، با استفاده از منابع کتابخانهای و آمارنامه سال 1398 گردآوری شده است. جهت تحلیل، ابتدا دادهها استاندارد سازی شده و در نهایت با بهرهگیری از روش اسکالوگرام مناطق یازدهگانه شهر شیراز رتبهبندی شد. نتایج پژوهش نشان داد که از نظر شاخصهای مورد بررسی منطقه یک با امتیاز 79 در رتبه اول گردشگری و بسیار برخوردار قرار دارد. همچنین مناطق چهار و یازده علی رغم موقعیت جغرافیایی به دلیل جمعیت زیاد و عدم توجه مدیران مربوطه از نظر شاخصها و عناصر تأمین کننده توسعه پایدار گردشگری با امتیازهای 46 و 49 درسطح تا حدودی برخوردار و رتبههای آخر شناخته شدند. نتایج حاصل از این پژوهش حاکی از وجود شکاف بین مناطق یازدهگانه شیراز از نظر توسعه گردشگری میباشد و در این بین هیچ کدام از مناطق در شرایط کم برخوردار قرار نگرفته است.
پرونده مقاله
فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی
,
شماره4,سال
10
,
پاییز
1397
چکیده همواره بین شهروروستاهای پیرامون آن، روابط متقابلی برقراربوده است که درهرنظام یا صورت بندی اجتماعی– اقتصادی، این روابط متقابل، شکل خاصی پیدا میکند. مطالعه و بررسی روابط شهروروستا ازمهمترین مباحث دربرنامهریزیهای فضایی و منطقهای میباشد. لذا تحقیق حاضربه تح چکیده کامل
چکیده همواره بین شهروروستاهای پیرامون آن، روابط متقابلی برقراربوده است که درهرنظام یا صورت بندی اجتماعی– اقتصادی، این روابط متقابل، شکل خاصی پیدا میکند. مطالعه و بررسی روابط شهروروستا ازمهمترین مباحث دربرنامهریزیهای فضایی و منطقهای میباشد. لذا تحقیق حاضربه تحلیل برهم کنش روستاشهری به منظور تعیین حوزه نفوذ شهرایلام در سطح شهرستان پرداخته است. روش تحقیق درمقاله حاضرتوصیفی، تحلیلی وروش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی و تحلیل و تجزیه اطلاعات پرسشنامه ازآزمون های T-test، همبستگی پیرسون وکروسکال والیس استفاده شده است. یافته های پژوهش بیانگرآن است با توجه به آزمون T-test که متغیرهای جریانهای اقتصادی با میانگین 1959/2، جریانهای مهاجرتی با 5518/2 پایین ترازحدمبنا وجریان های اجتماعی- فرهنگی با میانگین 5677/3، جریانهای کالبدی- فضایی با 3259/3 وجریان های اداری-سیاسی 8337/3 بالاتر از حد مبنا می باشد. همچنین نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون بیانگراین است که بین میزان فاصله ازشهرو متغیرهای تحقیق (جریانهای اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، مهاجرتی، کالبدی-فضایی و سیاسی- اداری) به ترتیب با ضریب (669/0-، 520/0-، 658/0-، 518/0- و 577/0-) رابطه معکوس وجود دارد. یعنی با افزایش فاصله تأثیر جریانهای مختلف شهر بر روستاها کاهش مییابد. در خاتمه نتایج آزمون کروسکال والیس نیز تأیید کننده همبستگی پیرسون میباشد و با افزایش فاصله از میانگین رتبه کاسته میشود که نشان دهنده کاهش نفوذ شهر ایلام با افزایش فاصله است
پرونده مقاله
پپیوندهای روستا- شهری قسمتی از واقعیت های زندگی روزانه یک خانوار ساکن نواحی روستایی است. از این رو پیوندهای روستایی– شهری در تنظیم و بیان سیاست های توسعه با هدف کاهش فقر و حمایت از نقش مثبت مراکز شهری در توسعه نواحی روستایی پیرامونی مورد تاکید قرار دارد؛ بنابراین چکیده کامل
پپیوندهای روستا- شهری قسمتی از واقعیت های زندگی روزانه یک خانوار ساکن نواحی روستایی است. از این رو پیوندهای روستایی– شهری در تنظیم و بیان سیاست های توسعه با هدف کاهش فقر و حمایت از نقش مثبت مراکز شهری در توسعه نواحی روستایی پیرامونی مورد تاکید قرار دارد؛ بنابراین مطالعه و بررسی روابط شهر و روستا از مهمترین مباحث در برنامه ریزیهای فضایی و منطقه ای می باشد. لذا تحقیق حاضر به تحلیل روابط شهر و روستا به منظور تعیین حوزه نفوذ شهر ایلام در سطح شهرستان پرداخته است. روش تحقیق در پایاننامه حاضر توصیفی، تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانهای و میدانی و تحلیل و تجزیه اطلاعات پرسشنامه از آزمون های T-test و مدل AHP و VIKOR استفاده شده است. یافتهها نشان میدهد با توجه به آزمون T-test که متغیر جریان های اقتصادی با میانگین 959/2، جریان های مهاجرتی با 5518/2 پایین تر از حد مبنا و جریان های اجتماعی- فرهنگی با میانگین 5677/3، جریان های کالبدی- فضایی با 3259/3 و جریان های اداری-سیاسی 8337/3 بالاتر از حد مبنا می-باشد. نتایج مدل AHP نشان داد که شاخص سیاسی- اداری از نظر اهمیت در رتبه اول قرار دارد. با تحلیل مدل VIKOR گروه روستایی که کمترین فاصله با شهر داشته است در رتبه اول قرار و گروهی که بیشترین فاصله با شهر داشت در رتبه آخر گرفته است. در نهایت با توجه به نتیجه تحقیق می توان گفت که شهر ایلام نقش قطبی در سطح شهرستان دارد اما با افزایش فاصله سطح نفوذ این شهر نیز کاهش پیدا می کند.
پرونده مقاله
علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی)
,
شماره46,سال
20
,
بهار
1403
توسعهی فيزیکي شهر، فرایندی پویا و مداوم است که طي آن محدودههای فيزیکي شهر و فضاهای کالبدی آن در ابعاد کمی و کیفی افزایش مییابند. در این روند، اثرات منفی و مثبت متعددی متوجه شهرها میگردد که در راستای کاهش اثرات منفی، برنامهریزی استراتژیک توسعهی فیزیکی شهر با تأکید چکیده کامل
توسعهی فيزیکي شهر، فرایندی پویا و مداوم است که طي آن محدودههای فيزیکي شهر و فضاهای کالبدی آن در ابعاد کمی و کیفی افزایش مییابند. در این روند، اثرات منفی و مثبت متعددی متوجه شهرها میگردد که در راستای کاهش اثرات منفی، برنامهریزی استراتژیک توسعهی فیزیکی شهر با تأکید بر آیندههای محتمل ضرورتی اجتنابناپذیر میباشد. بدین منظور، پژوهش حاضر با هدف برنامهریزی توسعهی فیزیکی شهر بیدستان با تأکید بر رویکرد آیندهنگری و سناریومحوری نگارش شده است. روش تحقیق در پژوهش حاضر آمیخته (کمی-کیفی) با هدف کاربردی و ماهیت تحلیلی-اکتشافی میباشد که در راستای تحلیل دادهها و تدوین سناریوها از نرمافزار Morphol استفاده شده است. همچنین جامعهی آماری تحقیق شامل مدیران، مسئولان و نخبگان شهر بیدستان بوده که از طریق روش دلفی 30 نفر بهعنوان حجم نمونه تعیین گردیده است. یافتههای تحقیق در راستای برنامهریزی توسعهی فیزیکی شهر بیدستان با تأکید بر آیندهنگری و سناریومحوری نشان میدهد که 12 سناریو با داشتن اینرسی بالا بهعنوان محتملترین و مقاومترین سناریوها در برابر تغییرات احتمالی (مثبت و منفی) شناسایی شدهاند. در بین 12 فرض و سناریو، سناریوهای مطلوب با 4 فرض، سناریوهای فاجعه با 2 فرض و سناریوهای بینابین با 6 فرض ارائهشدهاند. با توجه به وضعیت اکثریت سناریوهای محتمل توسعهی فیزیکی شهر بیدستان که در وضعیت بینابینی قرار دارند، وضعیت توسعهی فیزیکی شهر هنوز در شرایط ناپایدار قرار نگرفته و این توسعه نیازمند برنامه¬ریزی مناسب براساس پارامترهای مختلف است. همچنین سناریوهای فاجعه یعنی توسعهی شهر بیدستان در سمت شمال (تخریب اراضی کشاورزی و باغات) و عدم داشتن استراتژی مشخص در توسعهی فیزیکی شهر، نیازمند توجه بیشتر از جانب مدیران و مسئولان شهری میباشند.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد