چکیده همواره بین شهروروستاهای پیرامون آن، روابط متقابلی برقراربوده است که درهرنظام یا صورت بندی اجتماعی– اقتصادی، این روابط متقابل، شکل خاصی پیدا میکند. مطالعه و بررسی روابط شهروروستا ازمهمترین مباحث دربرنامهریزیهای فضایی و منطقهای میباشد. لذا تحقیق حاضربه تح چکیده کامل
چکیده همواره بین شهروروستاهای پیرامون آن، روابط متقابلی برقراربوده است که درهرنظام یا صورت بندی اجتماعی– اقتصادی، این روابط متقابل، شکل خاصی پیدا میکند. مطالعه و بررسی روابط شهروروستا ازمهمترین مباحث دربرنامهریزیهای فضایی و منطقهای میباشد. لذا تحقیق حاضربه تحلیل برهم کنش روستاشهری به منظور تعیین حوزه نفوذ شهرایلام در سطح شهرستان پرداخته است. روش تحقیق درمقاله حاضرتوصیفی، تحلیلی وروش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی و تحلیل و تجزیه اطلاعات پرسشنامه ازآزمون های T-test، همبستگی پیرسون وکروسکال والیس استفاده شده است. یافته های پژوهش بیانگرآن است با توجه به آزمون T-test که متغیرهای جریانهای اقتصادی با میانگین 1959/2، جریانهای مهاجرتی با 5518/2 پایین ترازحدمبنا وجریان های اجتماعی- فرهنگی با میانگین 5677/3، جریانهای کالبدی- فضایی با 3259/3 وجریان های اداری-سیاسی 8337/3 بالاتر از حد مبنا می باشد. همچنین نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون بیانگراین است که بین میزان فاصله ازشهرو متغیرهای تحقیق (جریانهای اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، مهاجرتی، کالبدی-فضایی و سیاسی- اداری) به ترتیب با ضریب (669/0-، 520/0-، 658/0-، 518/0- و 577/0-) رابطه معکوس وجود دارد. یعنی با افزایش فاصله تأثیر جریانهای مختلف شهر بر روستاها کاهش مییابد. در خاتمه نتایج آزمون کروسکال والیس نیز تأیید کننده همبستگی پیرسون میباشد و با افزایش فاصله از میانگین رتبه کاسته میشود که نشان دهنده کاهش نفوذ شهر ایلام با افزایش فاصله است
پرونده مقاله
علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی)
,
شماره1,سال
18
,
بهار
1401
شهر به مثابه حق اجتماعی است و نقش فضای شهری در تولید آهنگ روزمره زندگی و باز تولید روابط اجتماعی، رویکردی به حقوق شهروندی را پدید میآورد که در آن ساکنان شهر میبایست نقشآفرینان و ذینفعان اصلی در تولید فضای شهری باشند. در این میان کاربست این پژوهش میتواند بسیاری از چال چکیده کامل
شهر به مثابه حق اجتماعی است و نقش فضای شهری در تولید آهنگ روزمره زندگی و باز تولید روابط اجتماعی، رویکردی به حقوق شهروندی را پدید میآورد که در آن ساکنان شهر میبایست نقشآفرینان و ذینفعان اصلی در تولید فضای شهری باشند. در این میان کاربست این پژوهش میتواند بسیاری از چالشهای شهر کنونی را برای اقشار آسیب پذیر جامعه مشهود سازد و میزان انحراف شهر کنونی از آرمان نهایی شهر را برای آنان مشخص کند. در همین راستا این پژوهش با هدف کاربست نظریه حق به شهر در ارزیابی زیست پذیری فضاهای شهری برای گروه های آسیب پذیر (جامعه معلولین) در شهرستان مهر استان فارس انجام گرفته است. پژوهش حاضر به لحاظ هدف کاربردی و به لحاظ روش توصیفی – تحلیلی می باشد. روش پیمایشی در مطالعه حاضر مبتنی بر مصاحبه با افراد خبره در حوزه معلولین خواهد بود. برای اندازه گیری داده ها از پرسش نامه به دو صورت خبره برایMental Model و عمومی (جامعه معلولین) برای تحلیل عامل تأییدی با استفاده از Smart Pls و Spss استفادهشده است، یافته ها نشان می دهد که در فضاهای شهرستان مهر نیز همانند بسیاری از شهرهای کشور مشکلاتی وجود دارد که مانع از حضور و عبور معلولین این فضاها میشود. در اولین مرحله بعد کنترل و مالکیت فضا را به عنوان بستر اصلی توانمند سازی اقشار معلول تحت تاثیر قرار داده است. مدیریت و کنترل این سنخ از فضا، متأخر از اثبات مالکیت و به تبع آن، شناخت نوع مالکیت آن است. در مرتبه بعدی، بعد ف شراکت در تصمیمگیری شهری بوده که بیشترین اثرپذیری با درجه زیاد را پذیرفته است چرا که فراد دارای معلولیت غالبا از طیف گسترده حقوق مدنی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی بهره نمیبرند و برای سالها حقوق این افراد نادیده انگاشته شده است. مشارکت برابر آنها؛ به معنی ایجاد شغل، آموزش، بهداشت، اطلاعات و سایر خدمات به همان گونه که برای دیگران است و برابر آنان می باشد. لذا می بایست پیش زمینه های اجتماعی موجود باشد تا افراد دارای معلولیت را قادر سازد به واسطه فرصتهای برابر برای زندگی و فعالیتهای خود در اجتماع، مستقل از موسسات خیریه و نهادهایی از این دست به سر برند. در مرتبه بعدی مولفه سهم فیزیکی و تولید فضا قرار اشته است که در زمینه تجهیزات شهری نیز مشکلات مهم ترین تجهیزات مورد استفاده شامل ایستگاه اتوبوس، تلفن عمومی، سطل زباله و صندوق پست، آب خوری و درنهایت علائم شهری و نورپردازی شناسایی و درنهایت ضوابط و توصیههای طراحی مناسب این تجهیزات بیان میشود و در طراحی و مناسب سازی تجهیزات به اصول برابری در استفاده، انعطاف پذیری و استفاده ساده که از اصول طراحی همه شمول است، چالشهای مورد اشاره بوده است.
پرونده مقاله
علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی)
,
شماره1,سال
19
,
بهار
1402
باوجود توسعهی روزافزون شهرها، روستاها، مناطق و شهرکهای صنعتی، راههای ارتباطی و... بررسی و مطالعهی پایداری دامنهها و تعیین میزان خطر نسبی آنها ضروری است. حوزه رودخانه ایذه در شمال شرق استان خوزستان، دارای انواع مختلف ناپایداریهای دامنهای میباشد. بررسی وضعیت ناپا چکیده کامل
باوجود توسعهی روزافزون شهرها، روستاها، مناطق و شهرکهای صنعتی، راههای ارتباطی و... بررسی و مطالعهی پایداری دامنهها و تعیین میزان خطر نسبی آنها ضروری است. حوزه رودخانه ایذه در شمال شرق استان خوزستان، دارای انواع مختلف ناپایداریهای دامنهای میباشد. بررسی وضعیت ناپایداری در سطح این منطقه ، پهنهبندی آن و مشخص کردن مناطقی که حساسیت بیشتری نسبت به ناپایداری دارند، وتعیین میزان جابهجایی و مکانیزم اینگونه حرکات، ما را در کنترل و پیشگیری از بروز خطرات احتمالی یاری خواهد کرد. در این مطالعه پهنهبندی خطر زمینلغزش در حوزهی رودخانهی ایذه با استفاده از سیستم استنتاج فازی (روش سلسله مراتبی فازی یا FAHP) در محیط GIS صورت گرفته است. بدین منظور با استفاده از پرسشنامه، مطالعات قبلی و بررسی محدوده موردمطالعه معیارهای شیب، جهت شیب رودخانه، گسل، بارش، شبکه راهها، تراکم آبراههها، لیتولوژی و کاربری اراضی بهعنوان مهمترین عوامل مؤثر بر زمینلغزش در حوزههای ده شیخ و ایذه شناختهشدهاند. میزان تأثیر و وزن این عوامل با استفاده از روش سلسله مراتبی فازی (FAHP) بهمنظور پهنهبندی مشخص و تعیین گردیدند. اطلاعاتپایه شامل معیارهای مؤثر بر زمینلغزش در محیط GIS استانداردسازی و فازی گردیده و درنهایت با استفاده از اوزان بهدستآمده، نقشه پهنهبندی خطر زمینلغزش در حوضههای ده شیخ و ایذه به دست آمد. این مطالعه نشان داد که معیارهای شیب، لیتولوژی، فاصله نسبت به رودخانه و شبکه راهها بهعنوان تأثیرگذارترین پارامترهای مؤثر بر زمینلغزش در محدوده رودخانه ایذه میباشند. با توجه به انطباق نتایج این پهنهبندی با زمینلغزشهای رخداده و هزینه کم این نوع مطالعات، میتوان از مطالعات سنجشازدوری در برنامهریزیهای آتی در این منطقه بهره برد.
پرونده مقاله
فصلنامه علمی و پژوهشی نگرش های نو در جغرافیای انسانی
,
شماره4,سال
10
,
پاییز
1397
چکیده همواره بین شهروروستاهای پیرامون آن، روابط متقابلی برقراربوده است که درهرنظام یا صورت بندی اجتماعی– اقتصادی، این روابط متقابل، شکل خاصی پیدا میکند. مطالعه و بررسی روابط شهروروستا ازمهمترین مباحث دربرنامهریزیهای فضایی و منطقهای میباشد. لذا تحقیق حاضربه تح چکیده کامل
چکیده همواره بین شهروروستاهای پیرامون آن، روابط متقابلی برقراربوده است که درهرنظام یا صورت بندی اجتماعی– اقتصادی، این روابط متقابل، شکل خاصی پیدا میکند. مطالعه و بررسی روابط شهروروستا ازمهمترین مباحث دربرنامهریزیهای فضایی و منطقهای میباشد. لذا تحقیق حاضربه تحلیل برهم کنش روستاشهری به منظور تعیین حوزه نفوذ شهرایلام در سطح شهرستان پرداخته است. روش تحقیق درمقاله حاضرتوصیفی، تحلیلی وروش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی و تحلیل و تجزیه اطلاعات پرسشنامه ازآزمون های T-test، همبستگی پیرسون وکروسکال والیس استفاده شده است. یافته های پژوهش بیانگرآن است با توجه به آزمون T-test که متغیرهای جریانهای اقتصادی با میانگین 1959/2، جریانهای مهاجرتی با 5518/2 پایین ترازحدمبنا وجریان های اجتماعی- فرهنگی با میانگین 5677/3، جریانهای کالبدی- فضایی با 3259/3 وجریان های اداری-سیاسی 8337/3 بالاتر از حد مبنا می باشد. همچنین نتایج حاصل از ضریب همبستگی پیرسون بیانگراین است که بین میزان فاصله ازشهرو متغیرهای تحقیق (جریانهای اقتصادی، اجتماعی- فرهنگی، مهاجرتی، کالبدی-فضایی و سیاسی- اداری) به ترتیب با ضریب (669/0-، 520/0-، 658/0-، 518/0- و 577/0-) رابطه معکوس وجود دارد. یعنی با افزایش فاصله تأثیر جریانهای مختلف شهر بر روستاها کاهش مییابد. در خاتمه نتایج آزمون کروسکال والیس نیز تأیید کننده همبستگی پیرسون میباشد و با افزایش فاصله از میانگین رتبه کاسته میشود که نشان دهنده کاهش نفوذ شهر ایلام با افزایش فاصله است
پرونده مقاله
پپیوندهای روستا- شهری قسمتی از واقعیت های زندگی روزانه یک خانوار ساکن نواحی روستایی است. از این رو پیوندهای روستایی– شهری در تنظیم و بیان سیاست های توسعه با هدف کاهش فقر و حمایت از نقش مثبت مراکز شهری در توسعه نواحی روستایی پیرامونی مورد تاکید قرار دارد؛ بنابراین چکیده کامل
پپیوندهای روستا- شهری قسمتی از واقعیت های زندگی روزانه یک خانوار ساکن نواحی روستایی است. از این رو پیوندهای روستایی– شهری در تنظیم و بیان سیاست های توسعه با هدف کاهش فقر و حمایت از نقش مثبت مراکز شهری در توسعه نواحی روستایی پیرامونی مورد تاکید قرار دارد؛ بنابراین مطالعه و بررسی روابط شهر و روستا از مهمترین مباحث در برنامه ریزیهای فضایی و منطقه ای می باشد. لذا تحقیق حاضر به تحلیل روابط شهر و روستا به منظور تعیین حوزه نفوذ شهر ایلام در سطح شهرستان پرداخته است. روش تحقیق در پایاننامه حاضر توصیفی، تحلیلی و روش گردآوری اطلاعات کتابخانهای و میدانی و تحلیل و تجزیه اطلاعات پرسشنامه از آزمون های T-test و مدل AHP و VIKOR استفاده شده است. یافتهها نشان میدهد با توجه به آزمون T-test که متغیر جریان های اقتصادی با میانگین 959/2، جریان های مهاجرتی با 5518/2 پایین تر از حد مبنا و جریان های اجتماعی- فرهنگی با میانگین 5677/3، جریان های کالبدی- فضایی با 3259/3 و جریان های اداری-سیاسی 8337/3 بالاتر از حد مبنا می-باشد. نتایج مدل AHP نشان داد که شاخص سیاسی- اداری از نظر اهمیت در رتبه اول قرار دارد. با تحلیل مدل VIKOR گروه روستایی که کمترین فاصله با شهر داشته است در رتبه اول قرار و گروهی که بیشترین فاصله با شهر داشت در رتبه آخر گرفته است. در نهایت با توجه به نتیجه تحقیق می توان گفت که شهر ایلام نقش قطبی در سطح شهرستان دارد اما با افزایش فاصله سطح نفوذ این شهر نیز کاهش پیدا می کند.
پرونده مقاله
چکیده مقدمه: اهمیت مدیریت همافزا شهری در بازآفرینی سکونتگاههای غیررسمی از آنجاست که نمایانگر نگاه برنامهریزان و شهرسازان به حیات مطلوب شهری و تقابل این شیوه زندگی با شیوه زندگی در برخی بافت ها و نواحی شهر است. در واقع بازآفرینی به معنای بازگرداندن حیات اجتماعی، اقتصاد چکیده کامل
چکیده مقدمه: اهمیت مدیریت همافزا شهری در بازآفرینی سکونتگاههای غیررسمی از آنجاست که نمایانگر نگاه برنامهریزان و شهرسازان به حیات مطلوب شهری و تقابل این شیوه زندگی با شیوه زندگی در برخی بافت ها و نواحی شهر است. در واقع بازآفرینی به معنای بازگرداندن حیات اجتماعی، اقتصادی و محیطی به یک منطقه است. این حرکت مکان ها را دگرگون می کند، تصویر اجتماعی از خودش را تقویت می کند و مکانهای زنده و جذاب که سرمایهگذاری درونی پایدار را تشویق می کنند، خلق می کند.هدف پژوهش: در این راستا تحقیق حاضر با هدف بازشناسی عوامل موثر بر مدیریت همافزا شهری در بازآفرینی سکونتگاههای غیررسمی در شهر کرمان انجام شده است.روش شناسی تحقیق : با توجه به اهداف تحقیق و مؤلفههای مورد بررسی نوع تحقیق کاربردی و روش بررسی آن توصیفی- تحلیلی است. دادههای نظری با روش اسنادی و داده های تجربی با روش پیمایشی بر پایه تکنیک دلفی تهیه شده است. جامعه آماری20 نفر از خبرگان و متخصصین در حوزه شهری بر اساس نمونهگیری گلوله برفی است که 40 عامل یا محرک با روش تحلیل اثرات متقابل ساختاری در نرمافزار MICMAC پردازش شده است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: قلمرو جغرافیایی این پژوهش چهار سکونتگاه غیررسمی شهرک پدر، شهرک صیاد شیرازی، شهرک صنعتی، شهرک فیروزآباد یا پشتبند مملکت شهر کرمان است.یافته ها و بحث : یافتهها از نظر تحلیل اثرات متقابل، بیانگر پراکندگی عوامل در وضعیتی پیچیده و بینابین از اثرگذاری و اثرپذیری است؛ نظام خوشهبندی عوامل حاکی از تمرکز در خوشه تاثیرپذیر و مستقل است. از میان 40 نیروی پیشبرنده، عوامل تسهیلگری میان نهادی در بازآفرینی بافت اسکان غیررسمی، اطلاعرسانی و آکاهی بخشی نهادی ، مشارکت ساکنان در نهادسازی بازآفرینی بافتهای سکونتگاه غیررسمی، همبستگی جمعی ساکنان ، میزان مشارکت بین نهادی و همپوشانی قوانین و مقررات بیشترین میزان تاثیرگذاری مستقیم را داشتند. این نیروها از نظر عملکرد سیستمی پیشران ورودی و باثبات است که نقش اثرگذاری بالا و اثرپذیری اندک دارد.نتایج : در نتیجه، وضعیت کلان سیستم و تغییرات آن را کنترل میکند و مدیریت همافزا شهری در بازآفرینی سکونتگاههای غیررسمی شهر کرمان بیشتر به عملکرد آنها وابسته است. واژگان کلیدی: مدیریت، مدیریت هم افزا شهری، بازآفرینی شهری، بازآفرینی سکونتگاههای غیررسمی، شهر کرمان
پرونده مقاله
علوم جغرافیایی (جغرافیای کاربردی)
,
شماره47,سال
20
,
تابستان
1403
شهرها نظامی پویا داشته و در پی تعامل انسان و محیط در طی زمان ایجاد شدهاند. با توجه به آسیبپذیر بودن و تغییرات کاربریها و تبدیل شدن به اراضی شهری مخاطرات شهری افزایشیافته است. هدف پژوهش حاضر، تحلیل فضایی تابآوری در برابر مخاطرات طبیعی با تأکید بر سیلاب با استفاده از چکیده کامل
شهرها نظامی پویا داشته و در پی تعامل انسان و محیط در طی زمان ایجاد شدهاند. با توجه به آسیبپذیر بودن و تغییرات کاربریها و تبدیل شدن به اراضی شهری مخاطرات شهری افزایشیافته است. هدف پژوهش حاضر، تحلیل فضایی تابآوری در برابر مخاطرات طبیعی با تأکید بر سیلاب با استفاده از مدل AHP و ANP در شهر ایذه میباشد. روش پژوهش پیمایشی و توصیفی– تحلیلی است. جهت اجرای روش پژوهش، پرسشنامههایی طراحی و در بین متخصصان توزیع شد. پرسشنامهها بر اساس مقیاس 9 کمیتی ساعتی ارزشگذاری شد. یافتههای پژوهش حاکي از آن است که در ارزیابی پارامترهای مؤثر در سیل در مدل AHP، پارامتر کاربری اراضی با وزن 0.348 بالاترین تأثیر و پارامتر فاصله از جاده با وزن 0.056 کمترین تأثیر را از نظر کارشناسان دارد. در مدل ANP نتایج نشان داد پارامتر کاربری اراضی با وزن 0.107 بیشترین و پارامتر ارتفاع با وزن 0.044 کمترین تأثیر را از نظر کارشناسان دارد. در مدل AHP، کلاس خطرپذیری سیل زیاد با مساحت 244.691 هکتار بیشترین و در مدل ANP نیز کلاس خطر زیاد با مساحت 216.92 هکتار بیشترین مساحت را به خود اختصاص داده است. همچنین دقت تکنیك ANN در شناسایي مناطق دارای استعداد سیل محدوده مطالعاتی در مقایسه با مدل AHP مناسبتر میباشد. با بررسی نتایج به دست آمده میتوان نتیجه گرفت استفاده از تکنیك GIS و تلفیق اطلاعات مکانی و توصیفی در ارزیابي خطر سیل گرفتگي، مفید و قابلاعتماد است.
پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد