بررسی اثرات شرایط استخراج بر فعالیت آنتی‌اکسیدانی عصاره‌های میوه کنار و هسته خرما رقم مضافتی

محورهای موضوعی : میکروبیولوژی مواد غذایی

عباس نمدی پور ¹ (دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران)
علیرضا صادقی ماهونک ² (دانشیار گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران)
محمد قربانی ³ (دانشیار گروه علوم و صنایع غذایی، دانشگاه کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران)

تاریخ دریافت : 1396/12/04 تاریخ پذیرش : 1396/12/04 تاریخ انتشار : 1397/01/01

کلید واژه: حلال, عصاره, فعالیت آنتی‌اکسیدانی, کنار, هسته خرما,

چکیده مقاله :

مقدمه:آنتی اکسیدان ها ترکیباتیهستندکهباجذب رادیکالآزادوکاهش سرعتاکسیداسیون ازفساد،تغییررنگو تُندشدنچربی ها به مقدار زیادیجلوگیریمی کنند. استفاده از آنتی اکسیدان های سنتزی به دلیل اثرات سمی و سرطان زایی محدود شده است؛ به همین دلیل،جستجوبرایجایگزینیآنتی اکسیدان های سنتزیمنجربهبررسیآنتی اکسیدان های متعددیازمنابعطبیعیشدهاست. به دلیل این که تاکنون پژوهشی در زمینه تعیین شرایط بهینه (نوع حلال و زمان استخراج ترکیبات فنلی) عصاره های هسته خرما (رقم مضافتی) و کنار (کنارهای استان خوزستان) انجام نگرفته است هدف از این مطالعه تعیین این شرایط می باشد. مواد و روش ها: در این مطالعه 9 سیستم حلال (3 سیستم حلال تک جزیی به شرح آب، اتانول، متانول و 6 سیستم حلال دو جزیی به ترتیب بر حسب درصد به صورت آب50 : اتانول50، آب50 : متانول50، آب20: اتانول80، آب80 : اتانول20، آب20 : متانول80 و آب80 : اتانول20) در سه زمان 3 و 5 و 7 ساعت درون انکوباتور شیکردار با سرعت همزدن 280 دور در دقیقه قرار گرفتند و میزان استخراج ترکیبات فنلی این سیستم ها با هم مقایسه شد. پس از انتخاب تیمارهای منتخب سنجش فعالیت آنتی اکسیدانی شامل DPPH، ظرفیت آنتی اکسیدانی کل و قدرت احیاکنندگی اتم آهن بر روی آن ها انجام گرفت. یافته ها: بالاترین راندمان استخراج در کنار توسط آب50 : اتانول50 در دو زمان 5 و 7 ساعت و برای هسته خرما حلال آب50 : اتانول50 ، آب20 : اتانول80 و اتانول در مدت زمان 7 ساعت بدست آمدند. سنجش فعالیت آنتی اکسیدانی تیمارهای منتخب نشان دادند که در هر دو عصاره مخلوط حلال آب50 : اتانول50 طی مدت زمان 7 ساعت بهترین انتخاب بود. نتیجه گیری: با توجه به این نتایج انتخاب محلولی متنمودار از حلال های قطبی و غیر قطبی به صورت ترکیب با هم دارای بالاترین فعالیت آنتی اکسیدانی می باشد.

چکیده انگلیسی:

Introduction: Antioxidants are compounds that absorb free radicals and reduce the rate of oxidation, spoilage, colour changes and in general oxidative rancidity. The application of synthetic antioxidants has been limited for their possible side effects, therefore scientists have been searching for alternatives from natural sources. The aim of this study is to determine the optimum conditions to obtain date kernel and zizyphus fruit extracts. Materials and Methods: In this study, 9 solvent systems (3 single component solvent systems including water, ethanol and methanol and 6 two components solvent systems including water 50: ethanol 50, water 50: methanol 50, water 20: ethanol 80, water 80: ethanol 20 ,water 20: methanol 80 and water 80: methanol 20) at three time periods of 3, 5 and 7 hours in a shaking incubator with a stirring speed of 280 rpm were employed and the amount of extracted phenolic compounds were compared. After choosing the selected treatments evaluation of antioxidant activities concerning DPPH free radical scavenging, total antioxidant capacity and reducing power were performed. Results: the best solvent systems for zizyphus fruit extractions were water 50: ethanol 50 for two time periods of 5 and 7 hours and for date kernel extraction were water 50: ethanol 50 and water 20: ethanol 80 and ethanol for time period of 7 hours. All these extraction treatment were evaluated using antioxidant tests and solvent extraction system of water 50: ethanol 50 for period of 7 hours were selected as the best treatment. Conclusion: The results indicated that the solvent mixture consisting of polar and non-polar solvents had greater ability in extraction of phenolic compounds.

منابع و مأخذ:

Antolovich, M., Prenzler, P., Robards, K. & Ryan, D. (2000). Sample preparation in the determination of phenolic compounds in fruit. Analyst, 125, 989–1009.

Arabshahi, S. & Urooj, A. (2007). Antioxidant properties of various solvent extracts of mulberry (Morus indica L.) leaves. Food Chemistry, 102, 1233-1240.

Baliga, M. S., Baiga, B. R. V., Kandathil, S. M., Bhat, H. & Vaialyl, P. K. (2011). A review of the chemistry and pharmacology of the date fruits (Phoenix dactylifera). Food Research International, 44, 1812-1822.

Basuny, A. M., Arafat, S. M. & Faraq, H. A. (2013). Utilization from fruits & leaves of

 

Napek (Zizyphusspina-christi L.) as a source of bioactive components.International Journal of Chemical & Natural Science, 1, 29-36.

Besbes, S., Blecker, C., Deroanne, C., Lognay, G.,  Drira, N. E. & Attia, H. (2004). Date seeds: chemical composition & characteristic profiles of the lipid fraction. Food Chemistry, 84, 577-584.

Capannesi, C., Palchetti, I., Mascii, M. & Parenti, A. (2000). Electrochemicalsensor andbiosensor for polyphenols detection in oliveoils. Food Chemistry, 71, 553–562.

Chirinos, R., Rogez, H., Campos, D., Pedreschi, R. & Larondelle, Y. (2007). Optimization of extraction conditions of antioxidant phenolic compounds from mashua (Tropaeolum tuberosum Ruız & Pavon) tubers. Separation & Purification Technology, 55, 217–225.

Eskin, N. A. M. & Przybylski, R.  (2001). Antioxidants and shelf life of foods. In Food shelf life stability: chemical, biochemical, & microbiological changes. Eds. DS. Robinson & NAM Eskin. CRC Press. 175-203.

Huang, D., Ou, B. & Prior, R. L. (2005). The Chemistry behind antioxidant capacity assays. Food Chemistry, 53, 1841-56.

Jayaprakasha, G. K. (2003). Antibacterial and antioxidant activities of grape (Vitis vinifer) seed extracts. Food Research International,117-122.

Jung, C. H., Seog, H. M., Choi, I. W., Park, M. W. & Cho, H. Y. (2006). Antioxidant properties of various solvent extracts from wild ginseng leaves. LWT, 39, 266-274.

Morelli, L. L. & Prado, M. A. (2012). Extraction optimization for antioxidant phenolic compounds in red grape jam using ultrasound with a response surface methodology. Ultrasonics Sonochemistry, 19 (6), 1144-1149.

Nasif, N. M. (2001). Phytoconstituents of Zizyphus spina-christi L. fruits & their antimicrobial activity. Food Chemistry, 76, 77-81.

Pan, M., Jiang, T. & Pan, J. (2011). Antioxidant Activities of Repeseed Protein Hydrolysates. Food Bioprocess Technology, 4, 1144-1152.

Sahreen, S., Rashid Khan, M. & Ali Khan, R. (2010). Evaluation of antioxidant activities of various solvent extracts of Carissa opaca fruits. Food Chemistry, 122, 1205-1211.

Sheng, Z. W., Ma, W. H., Gao, J. H., Bi, Y., Zhang, W. M., Duo, H. T. & Jin, Z. Q. (2011). Antioxidant properties of banana flower of two cultivars in China using 2,2-dipheny1-1-picrylhydrazyl (DPPH) reducing power, 2,2-azinobis-(3-ethylbenzthiazoline-6-suphonate (ABTS) and inhibition of lipid peroxidation assays. African Journal of Biotechnology, 10 (21), 4470-4477.

Sun, L., Zhang, J., Lu, X., Zhang, L. & Zhang, Y. (2011). Evaluation to the antioxidant activity of total flavonoids extract from persimmon (Diospyros kaki L.) leaves. Food and Chemical Toxicology, 49, 2689-2696.

Suzuki, M., Watanabe, T., Miura, A., Harashima, E., Nakagawa, Y. & Tsuji, K. (2002). An extraction solvent optimum for analyzing polyphenol contents by Folin-Denis assay. Nippon Shokuhin Kagaku Kaishi, 49, 507-511.

Turkmen, N., Sari, F. & Sedat-Velioglu, Y. (2006). Effects of extraction solvents on concentration & antioxidant activity of black and black mate tea polyphenols determined by ferrous tartrate & Folin Ciocalteu methods. Food Chemistry, 99, 835-841.

Youssef, H. E., Khedr, A. A. & Mahran, M. Z. (2011). Hepatoprotective activity & antioxidant effects of Napk (Zizyphus spinachristi L.) fruits on rats hepatoxicity induced by carbon tetrachloride. Nutrition Science, 9, 1-7.