پایداری تولید اسانس گل در ژنوتیپ­های گل محمدی به­عنوان یکی از مهمترین گیاهان دارویی و معطر ایران، هنوز کاملا بررسی و مستند نشده است. به­منظور مقایسه آماره­های تشخیص پایداری عملکرد اسانس، شش آماره متفاوت برای 35 ژنوتیپ گل محمدی (Rosa damascena) کشور، کاشت More
پایداری تولید اسانس گل در ژنوتیپ­های گل محمدی به­عنوان یکی از مهمترین گیاهان دارویی و معطر ایران، هنوز کاملا بررسی و مستند نشده است. به­منظور مقایسه آماره­های تشخیص پایداری عملکرد اسانس، شش آماره متفاوت برای 35 ژنوتیپ گل محمدی (Rosa damascena) کشور، کاشت شده به­صورت طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در هفت استان (کردستان، مرکزی، اصفهان، خوزستان، فارس، کرمان و خراسان) و دو سال (2007 و 2008) ارزیابی شد. اختلاف معنی­داری (01/0P<) از لحاظ بازده اسانس بین ژنوتیپ­ها (G)، مکان­ها (L)، محیط­ها (E) و نیز برای اثرات متقابل ژنوتیپ × مکان (GL) و ژنوتیپ× محیط (GE) مشاهده شد. همبستگی مثبت بین واریانس محیطی (S2)، ضریب تغییرات (CV) و ضریب رگرسیون عملکرد بر محیط (b) با بازده اسانس دلالت داشت که فقط ژنوتیپ­های با اسانس پایین فنوتیپ مشابهی را در محیط­های مختلف دارند که این همان پایداری استاتیکاست. ژنوتیپ پایداری با مفهوم استاتیک رگرسیون(b ≈ 0) وجود نداشت و ژنوتیپ­های پایدار (Stable) با S2 هم اسانس بسیار اندکی داشتند، اما برخی ژنوتیپ­های سازگار با CV (مانند KM1) همزمان عملکرد بالا و پایداری­ عملکرد داشتند. ژنوتیپ­های پایدار با مفهوم دینامیک (b ≈ 1 و 0≈Sd2 واریانس انحرافات از خط رگرسیون برابر صفر) عملکرد اسانس متوسطی داشتند. شاخص برتری(P) ژنوتیپ­های با بالاترین اسانس را به­عنوان سازگار معرفی نمود. ژنوتیپ­های پایدار با کمترین واریانس سال در مکان (MSY/P)، حداقل اسانس را تولید کردند. می­توان نتیجه گرفت که ژنوتیپ گل محمدی می­تواند همزمان دارای پایداری استاتیک، دینامیک و عملکرد اسانس بالا باشد. در مجموع آماره ضریب تغییرات (CV)، جنبه دینامیک آماره­های رگرسیون (b ≈ 1, Sd2≈ 0) و شاخص برتری (P) به­عنوان پارامترهای مطلوب برای ارزیابی جنبه های مختلف (استاتیک و دینامیک) پایداری اسانس در گل­محمدی پیشنهاد می­شوند.
Manuscript profile
این پژوهش به منظور بررسی تنوع ژنتیکی 12 ژنوتیپ گل محمدی کردستان با استفاده ازصفات مرفولوژیکی گل محمدی در مزرعه تحقیقاتی ژاله وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی استان کردستان انجام شد. آزمایش در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار و در هر تکرار سه پایه از هر ژ More
این پژوهش به منظور بررسی تنوع ژنتیکی 12 ژنوتیپ گل محمدی کردستان با استفاده ازصفات مرفولوژیکی گل محمدی در مزرعه تحقیقاتی ژاله وابسته به مرکز تحقیقات کشاورزی استان کردستان انجام شد. آزمایش در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار و در هر تکرار سه پایه از هر ژنوتیپ صورت گرفت. نتایج تجزیه واریانس داده­ها نشان داد که بین ژنوتیپ­های مورد مطالعه، اختلاف معنی­داری در سطح احتمال 1% درصد وجود دارد. نتایج مقایسه میانگین بیانگر تنوع وسیع برای صفات مورد بررسی در ژنوتیپ­های مختلف بود. . همبستگی بین صفات نشان داد که صفات تعداد گل، ارتفاع گیاه، متوسط عرض، متوسط طول و متوسط تعداد برگ، میانگین قطر گل و نسبت وزنی گلبرگ به گل با عملکرد گل در پایه دارای همبستگی مثبت و معنی­داری در سطح احتمال 1% درصد است. بر اساس نتایج تجزیه خوشه­ای 12 ژنوتیپ گل­محمدی در چهار گروه مجزا بر اساس صفات متفاوت تقسیم شدند. بنابراین با توجه به نتایج حاصل از آزمایش برای معرفی ژنوتیپ ­برتر می­توان ژنوتیپ­های کردستان3 و کردستان2 را معرفی کرد. ژنوتیپ کردستان3 دارای عملکرد بالای گل در هکتار و تعداد گل بالا در بوته و ژنوتیپ کردستان2 دارای بیشترین قطر گل بوده است.
Manuscript profile
