• فهرس المقالات date palm

      • حرية الوصول المقاله

        1 - اثر کم آبیاری و شوری آب آبیاری بر توزیع شوری خاک و رشد رویشی نهال‌های خرما
        مجید علی‌حوری عبدعلی ناصری سعید برومندنسب علیرضا کیانی
        کم‌آبیاری و استفاده صحیح از منابع آب شور در بخش کشاورزی از جمله راهکارهای بهینه‌سازی مصرف آب و ارتقای بهره‌وری آب می‌باشد. به‌منظور بررسی اثرات کم‌آبیاری و شوری آب آبیاری بر رشد رویشی نهال‌های خرمای رقم برحی، آزمایشی به روش فاکتوریل در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی با دو أکثر
        کم‌آبیاری و استفاده صحیح از منابع آب شور در بخش کشاورزی از جمله راهکارهای بهینه‌سازی مصرف آب و ارتقای بهره‌وری آب می‌باشد. به‌منظور بررسی اثرات کم‌آبیاری و شوری آب آبیاری بر رشد رویشی نهال‌های خرمای رقم برحی، آزمایشی به روش فاکتوریل در قالب طرح آماری کاملاً تصادفی با دو عامل میزان آب آبیاری و شوری آب آبیاری در سه تکرار انجام گردید. میزان آب آبیاری در سه سطح 100، 85 و 70 درصد نیاز آبی گیاه و شوری آب آبیاری در سه سطح 3/2، 8 و 12 دسی‌زیمنس بر متر بودند. نیاز آبیاری بر اساس تأمین کمبود رطوبت خاک و میزان شوری خاک با نمونه‌‌برداری از اعماق مختلف خاک تعیین شد. نتایج نشان داد که میزان شوری خاک رابطه مستقیم و معنی‌داری با هدایت الکتریکی آب آبیاری داشت، بطوری که شوری خاک در تیمار آبیاری با آب دارای هدایت الکتریکی 12 دسی‌زیمنس بر متر 73/1 تا 84/1 برابر مقدار آن در آبیاری با آب دارای هدایت الکتریکی 3/2 دسی‌زیمنس بر متر بود. شوری خاک با افزایش عمق خاک کاهش یافت. تأثیر میزان آب آبیاری بر تعداد و طول برگ و تعداد برگچه و شوری آب آبیاری بر تعداد و طول و عرض برگ، تعداد برگچه و محیط تنه نهال‌ها معنی‌دار بود. اثرات متقابل میزان آبیاری و شوری آب بر تمام صفات رویشی به جز کلروفیل برگ و عرض برگچه معنی‌دارگردید، بطوری که میزان افزایش این صفات در تیمار I1S1 نسبت به I3S3 از 3/1 تا 6/3 برابر در نوسان بود. بیش‌ترین رشد رویشی نهال‌های خرمای رقم برحی در آبیاری با تیمار I1S1 حاصل شد که اختلاف معنی‌داری با تیمار I2S1 نداشت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - استفاده از روش اسپکتروفتومتری در تشخیص آلودگی‌های پنهان به آفت شب‌پره Ephestia kuhniella در خرمای رقم کبکاب
        نادیا حیدری مسعود لطیفیان مجید فلاح زاده
        شب پره آرد Ephestia kuhniella (Zeller) یکی از مهم ترین آفات انباری ارقام مختلف خرمای تر می باشد. تحقیق حاضر جهت تعیین استانداردهای روش اسپکتروسکوپی برای تشخیص آلودگی خرمای رقم کبکاب به این آفت، در قالب طرح کاملاً تصادفی و به صورت فاکتوریل در 2 سطح انجام شد. فاکتور A ( أکثر
        شب پره آرد Ephestia kuhniella (Zeller) یکی از مهم ترین آفات انباری ارقام مختلف خرمای تر می باشد. تحقیق حاضر جهت تعیین استانداردهای روش اسپکتروسکوپی برای تشخیص آلودگی خرمای رقم کبکاب به این آفت، در قالب طرح کاملاً تصادفی و به صورت فاکتوریل در 2 سطح انجام شد. فاکتور A (عامل اصلی) در 4 سطح شامل مراحل رشدی تخم، لارو، شفیره و حشره کامل و فاکتورB (عامل فرعی) در 10 سطح شامل تراکم های 5، 10، 15، 20، 25، 30، 35، 40، 45 و 50 عدد/کیلوگرم در سه تکرار بین 800 تا 1900 نانومتر انجام گردید. نتایج نشان داد که بین میانگین جذب در مراحل رشدی مختلف و در تراکم های هر مرحله رشدی تفاوت معنی‌داری وجود داشت. با افزایش میزان تراکم به تدریج میزان جذب افزایش یافت، به طوری که بالاترین جذب در تراکم 50 و کمترین آن در تراکم 5 عدد از هر مرحله رشدی اتفاق افتاد که مقادیر آن به ترتیب 79/2 و 72/0 n/lit بود. بالاترین میزان جذب در مرحله رشدی حشره کامل با 28/2 و بعد به ترتیب شفیره، لارو و تخم قرار داشت که مقادیر آن به ترتیب 11/2 ، 83/1 و 68/1 محاسبه گردید. برای این روش نمونه برداری، در رقم کبکاب بالاترین شیب در حشره کامل 20/1b= و کمترین مقدار در تخم با 04/0b= اندازه‌گیری شد. خطای نسبی (RV) به ترتیب برای تخم، 42/6 ، لارو، 22/6 و شفیره 30/6 و برای حشره کامل، 05/7 محاسبه شد و ضریب تغییرات برای تخم 26/35 و لارو 15/34 و شفیره 55/34 و حشره کامل 63/38 به دست آمد. نتایج نشان داد که این روش نمونه‌برداری مطمئن، سریع، دقیق با قابلیت اجرای بالا می‌تواند در برنامه‌های تحقیقاتی مدیریت تلفیقی آفات و موارد قرنطینه‌ای و همچنین صادرات محصول مورد استفاده قرار گیرد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - بررسی دزهای کشنده جدایه ایرانی قارچ Beauveria bassiana در کنترل میکروبی بید آرد (Lep.: Pyralidae) Ephestia kuehniella روی
        نگار بهمنی هادی استوان مسعود لطیفیان بهار راد
        بید آرد Ephestia kuehniella از آفات مهم انباری می باشد. این تحقیق به منظور بررسی کارایی جدایه ایرانی مناسب قارچ Beauveria bassiana در کنترل میکروبی شب پره آردEphestia kuehniella روی خرمای رقم سایر انجام شد. برای تعیین قدرت کشندگی قارچ روی مراحل تخم، لارو و شفیره، پنج د أکثر
        بید آرد Ephestia kuehniella از آفات مهم انباری می باشد. این تحقیق به منظور بررسی کارایی جدایه ایرانی مناسب قارچ Beauveria bassiana در کنترل میکروبی شب پره آردEphestia kuehniella روی خرمای رقم سایر انجام شد. برای تعیین قدرت کشندگی قارچ روی مراحل تخم، لارو و شفیره، پنج دُز 104،104×5، 105، 105×5 و 106اسپور در میلی لیتر به روش غوطه ورسازی استفاده شد. داده ها با استفاده از روش لگاریتم-پروبیت برازش گردیدند. نتایج نشان داد که بیش ترین دُز کشنده 50 درصد مربوط به جدایه IRAN441Cروی شفیره 104 × 76/1 و کمترین دُز کشنده 50 درصد مربوط به مرحله تخم و معادل103×49/3 اسپور در میلی لیتر بود. بالاترین و پایین‌ترین زمان50 درصد کشندگی به ترتیب برای شفیره و تخم و معادل 67/3 و 38/3 روز بود. به طورکلی نتایج تحقیقات در فاز آزمایشگاهی که قدم نخست در امکان‌سنجی کاربرد این قارچ در کنترل میکروبی بید آرد می باشد، نشان داد که قارچ عامل بیمارگر از پتانسیل کاربرد بالایی برخوردار است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - تأثیر عوامل آب و هوایی بر تغییرات فصلی جمعیت شپشـک معمولی خرما Hem: Diaspididae)) Parlatoria blanchardi در استان خوزستان
        مسعود لطیفیان مهشید زارع
        شپشک های خرما از آفات مهم خرما بوده که در سال های اخیربه دلیل سم پاشی های بی رویه بر علیه آفات کلیدی بر میزان خسارت آنها افزوده شده است. در میان شپشک های خرما، گونه Parlatoria blanchardi Targ. که به شپشک معمولی خرما معروف است از اهمیت و پراکنش بالاتری برخوردار می باشد. أکثر
        شپشک های خرما از آفات مهم خرما بوده که در سال های اخیربه دلیل سم پاشی های بی رویه بر علیه آفات کلیدی بر میزان خسارت آنها افزوده شده است. در میان شپشک های خرما، گونه Parlatoria blanchardi Targ. که به شپشک معمولی خرما معروف است از اهمیت و پراکنش بالاتری برخوردار می باشد. این تحقیق به مدت 4 سال (1379 تا 1382) در منطقه آبادان انجام گرفت. تغییرات فصلی تراکم جمعیت شپشک خرما بصورت ماهانه در طول سال بررسی گردید. داده های هواشناسی که شامل متوسط رطوبت‌نسبی ماهانه و متوسط دمای ماهانه در طول سال بوده اند از طریق ایستگاه هواشناسی منطقه جمع آوری و مورد استفاده قرار گرفت. در تحلیل داده‌ها از مد‌ل‌های تک مولکولی، لوجستیک، گومپرتز، ویبول و ریچارد استفاده شد. نتایج این تحقیق نشان داد که شپشک معمولی خرما فعالیت خود را از حدود اواسط فروردین ماه آغاز نموده و جمعیت آفت در طول سال سه دوره فعالیتی دارد. دوره اول از حدود اواسط فروردین ماه شروع و در اواسط شهریور تا اواسط مهر پایان یافت. دوره دوم از دهه اول شهریور تا اواسط مهر شروع و در اواسط آذر تا دهه سوم دی ماه پایان یافته و دوره سوم از اواسط آذر تا اواسط دی ماه شروع و در اواسط فروردین ماه پایان گردید. بین تغییرات جمعیت شپشک معمولی خرما و شرایط محیطی (دما و رطوبت نسبی) ارتباط مستقیم وجود داشت و دما تأثیر بیشتری روی تغییرات جمعیت آفت نشان داد. بیشترین تراکم جمعیت آفت بین میانگین دماهای 16 تا 24 درجه سلسیوس و رطوبت‌‌نسبی بین 42 تا 63 درصد بوقوع پیوست. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - میزان انتشار کنیدی های قارچ Beauveria bassianaدر توده خرما توسط لارو و حشره‌کامل سوسک شپشه دندانه‌دارOryzaephilus surinamensis
        مسعود لطیفیان ابراهیم سلیمان نژادیان مهران غزوی
        یکی از عوامل بیمارگر سوسک شپشه دندانه دار Oryzaephilus surinamensis (L.) در شرایط انبارداری خرما قارچBeauveria bassiana (Bals.)Vuill. می‌باشد. در این تحقیق توانایی مراحل متحرک شپشه دندانه دار در انتشار ماده تلقیح اولیه قارچ مزبور در سه رقم خرمای سایر، زاهدی و دیری مورد أکثر
        یکی از عوامل بیمارگر سوسک شپشه دندانه دار Oryzaephilus surinamensis (L.) در شرایط انبارداری خرما قارچBeauveria bassiana (Bals.)Vuill. می‌باشد. در این تحقیق توانایی مراحل متحرک شپشه دندانه دار در انتشار ماده تلقیح اولیه قارچ مزبور در سه رقم خرمای سایر، زاهدی و دیری مورد بررسی قرار گرفت. به منظور بررسی قدرت انتشار کنیدی های هوایی در توده ارقام مختلف خرما توسط مراحل لارو و حشره‌کامل از تابع پراکنش فردی و برای مطالعه سرعت انتشار کنیدی ها از نرخ انتشار تقاطعی ماده تلقیح اولیه قارچ استفاده شد. نتایج بیانگر وجود اختلاف معنی‌دار در قدرت انتشار کنیدی ها توسط لارو و حشره‌کامل و در سه رقم خرمای مورد بررسی بود. شیب توابع پراکنش فردی برای مراحل مختلف رشدی و در سه رقم منفی بود که نشان دهنده روند کاهش شدت پراکنش ماده تلقیح اولیه عامل بیمارگر در بعد مکان می‌باشد. با افزایش زمان نیز سرعت انتشار ماده تلقیح اولیه کاهش یافت. به عبارت دیگر بیشترین مقدار انتشار در همان روزهای اول آلودگی صورت گرفت. بیشترین انتشار کنیدی های هوایی در رقم دیری بوده و مقدار آن در دو رقم زاهدی و سایر مشابه بود. در انتشار ماده تلقیح اولیه در توده خرما حشرات کامل مؤثرتر از لاروها بودند. الگوی پراکنش کنیدی در توده خرما به صورت غیرکپه‌ای بود. سرعت پراکنش ماده تلقیح در توده خرما با ناقل حشره‌کامل بیشتر از سرعت پراکنش با ناقل لارو بوده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - مطالعه پراکنش کرم میوه‌خوار خرما (Batrachedra amydraula Meryrick (Lep.: Batrachedridae در استان خوزستان با استفاده از مدل ژئواستاتیستیک
        مسعود لطیفیان ابراهیم سلیمان نژادیان
        کرم میوه خوار خرما، Batrachedra amydraula، یکی از مهمترین آفات خرما در استان خوزستان می باشد. در این تحقیق طی سال های1382-1384 از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای یا ناحیه ای برای بررسی مدل ژئواستاتیستیکی پراکنش آن استفاده شد. محل‌هـای نمونه برداری شامل 65 پلات از طول جغرا أکثر
        کرم میوه خوار خرما، Batrachedra amydraula، یکی از مهمترین آفات خرما در استان خوزستان می باشد. در این تحقیق طی سال های1382-1384 از روش نمونه گیری تصادفی خوشه ای یا ناحیه ای برای بررسی مدل ژئواستاتیستیکی پراکنش آن استفاده شد. محل‌هـای نمونه برداری شامل 65 پلات از طول جغرافیایی حداقل 59/29 تا حداکثر 08/32 و عرض جغرافیایی حداقل 8/48 تا حداکثر 10/50 در استان خوزستان واقع گردیده اند. واریوگرافی پراکنش شدت آسیب آفت در مناطق مختلف مورد مطالعه بر اساس مدل های کروی، نمایی، خطی، خطی تاسیل و گوسی برازش گردید و بر اساس آن نقشه کریجینگ پراکنش آن ترسیم شد. نتایج نشان داد که مدل واریوگرافی پراکنش کرم میوه‌خوار در طی سه سال به حالت نمایی برازش مناسب تری نسبت به سایر مدل‌ها نشان می دهد. میزان اثر قطعه ای مدل نیز به ترتیب سه سال 52/0، 43/0 و 47/0 به دست آمد که بیان‌کننده کم بودن خطای برآورد شدت آسیب آفت در فواصل کمتر از حد فاصله نمونه‌برداری می باشد. دامنه موثر واریوگرام به ترتیب در سه سال معادل 5/239، 2/228 و 8/354 کیلومتر است که در فواصل بیشتر از این حد کمترین همبستگی بین داده های شدت آسیب آفت باقی می ماند. آستانه مدل به ترتیب معادل 047/1، 855/0 و 152/1 می باشد که نشان دهنده نسبت پوشش ناحیه از جمعیت آفت در سال‌های انجام تحقیق است. نتایج این تحقیق می تواند روشی دقیق، آسان و کم هزینه برای ارزیابی شدت آسیب کرم میوه خوار خرما در مدیریت تلفیقی آن ارائه نماید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - بررسی میزان بقای اسپور قارچ Beauveria bassiana Vuillemin در توده ارقام مختلف خرما
        لطیفیان مسعود ابراهیم سلیمان‌‌نژادیان مهران غزوی جمشید حیاتی محمد‌سعید مصدق سهام احمدی‌زاده
        بقای قارچ Vuillemin Beauveria bassiana به عنوان عامل بیمارگر سوسک شپشه دندانه‌دار روی ارقام خرما شامل سایر، زاهدی و دیری مورد بررسی قرار گرفت. پارامترهای نرخ خطر کاهش جوانه‌زنی و میانه امید بقای درصد جوانه زنی قارچ برای هر رقم برآورد گردید. نتایج نشان داد که درصد جوا أکثر
        بقای قارچ Vuillemin Beauveria bassiana به عنوان عامل بیمارگر سوسک شپشه دندانه‌دار روی ارقام خرما شامل سایر، زاهدی و دیری مورد بررسی قرار گرفت. پارامترهای نرخ خطر کاهش جوانه‌زنی و میانه امید بقای درصد جوانه زنی قارچ برای هر رقم برآورد گردید. نتایج نشان داد که درصد جوانه زنی از ابتدا تا انتهای دوره انبارداری به تدریج ولی با شیب های متفاوتی در هر سه رقم خرما کاهش می یابد. بین دو رقم سایر و زاهدی شباهت بیشتری از نظر روند کاهش جوانه‌زنی عامل بیمارگر دیده شد. به طوری که در ارقام سایر و زاهدی، میانه امید زندگی بقای اسپور تا حدود ماه چهارم تغییرات اندکی نشان ‌داد و از ماه چهارم به بعد با شیب ملایمی کاهش یافت. این در حالی است که در رقم دیری میانه امید بقای اسپور در طول دوره شش ماهه با نوسانات اندکی تقریبا یکنواخت بود. دو صفت اسیدیته و درصد رطوبت نسبی میوه خرما دارای همبستگی معنی‌داری با بقای قدرت جوانه‌زنی اسپور در طی دوره شش ماهه انبارداری در سه رقم مورد مطالعه می‌باشند. درجه تاثیر دو صفت میوه بر بقای اسپور در توده خرمای دیری بیشتر از دو رقم سایر و زاهدی بوده، لذا درصد جوانه‌زنی در این رقم با شیب تندتری نسبت به دو رقم دیگر کاهش ‌یافت. نتایج این تحقیق نشان داد که نوع رقم، در میزان بقای عامل بیمارگر موثر است. لذا در نظر گرفتن نوع رقم میزبان و شرایط مناسب نگهداری آن در نحوه تاثیر قارچ عامل بیمارگر در کنترل شپشه‌دندانه‌دار روی خرما از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - مدل بازده اقتصادی روش‌های کنترل بیولوژیک آفات مهم نخل خرما
        مسعود لطیفیان
        هدف از انجام این پژوهش سنجش اقتصادی استفاده از رهیافت کنترل بیولوژیک در برنامه کنترل آفات مهم خرما بود. مدل مورد استفاده در این تحقیق مدل پمبرتون بود. براساس یافته های مدل و با در نظر گرفتن سود خالص سرمایه گذاری و مجموع هزینه های انجام شده در طی یک دوره 18 ساله، نرخ سود أکثر
        هدف از انجام این پژوهش سنجش اقتصادی استفاده از رهیافت کنترل بیولوژیک در برنامه کنترل آفات مهم خرما بود. مدل مورد استفاده در این تحقیق مدل پمبرتون بود. براساس یافته های مدل و با در نظر گرفتن سود خالص سرمایه گذاری و مجموع هزینه های انجام شده در طی یک دوره 18 ساله، نرخ سود سرمایه گذاری برای کنترل بیولوژیک سه آفت کنه تارتن، کرم میوه خوار و سوسک شاخدار خرما به ترتیب معادل 9/61، 4/29 و 8/16 درصد بود. نسبت سود خالص به هزینه برای کنترل زیستی آفات مهم خرما بالاتر از یک بوده به طوری که بیلان دو دوره قبل از رهاسازی (9 سال اول) و دوره بعد از رهاسازی (9 سال دوم) به ترتیب برای کنه تارتن، کرم میوه خوار و سوسک شاخدار خرما معادل 6/92، 2/35 و 5/22 تریلیون ریال برآورد شده است. عامل اقتصادی یک عامل مهم در برنامه ریزی کنترل بیولوژیک آفات خرما محسوب می‌شود. با توجه به این امر می بایست منابع مالی حاصل از حذف یارانه آفت‌کش‌ها به حمایت کنترل بیولوژیک آفات مهم خرما اختصاص داده شود. دولت می‌تواند با ضمانت قیمت‌ها، ریسک تولید را برای تولیدکنندگان عوامل کنترل بیولوژیک آفات خرما به حداقل برساند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - بررسی ترجیح میزبانی کرم میــوه ‏خوار خرما (Batrachedra amydraula Meyr (Lep.:Cosmopterygidae روی 10 رقم خرمای بومی استان خوزستان
        حوری‌زاد قائدی ابراهیم سلیمان نژادیان علی اصغر سراج مسعود لطیفیان بهزاد حبیب‌پور
        در این تحقیق واکنش 10 رقم خرمای بومی استان خوزستان نسبت به کرم میوه خوار (Batrachedra amydraula Meyr (Lep.:Cosmopterygidae مورد بررسی قرار گرفت. برای تفکیک ارقام بر اساس درجه حساسیت به کرم میوه خوار خرما از روش تحلیل خوشه ای استفاده شد. نتایج بررسی نشان داد که ارق أکثر
        در این تحقیق واکنش 10 رقم خرمای بومی استان خوزستان نسبت به کرم میوه خوار (Batrachedra amydraula Meyr (Lep.:Cosmopterygidae مورد بررسی قرار گرفت. برای تفکیک ارقام بر اساس درجه حساسیت به کرم میوه خوار خرما از روش تحلیل خوشه ای استفاده شد. نتایج بررسی نشان داد که ارقام بومی استان خوزستان براساس درجه آسیب‌دیدگی ناشی از این آفت به چهار گروه تفکیک می شوند که شامل ارقام با آلودگی بسیارشدید شامل خضروای، ارقام شدیدا آلوده شامل بریم، برحی، گنطار و سعمران، ارقام متوسط آلوده شامل اشکر، زاهدی، چیبچاب و ریم و ارقام کمی آلوده شامل دیری می ‌باشند. از بین صفات مختلف مورد بررسی صفات کمی تعداد خوشه، وزن هسته، وزن خوشه، طول دم خوشه، طول محور اصلی خوشه، طول کوچک ‌ترین خوشه‌چه، تعداد خوشه‌چه و درصد قند دارای هم بستگی معنی ‌دار با درجه آسیب‌دیدگی ناشی از کرم میوه‌ خوار بودند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - بررسی جنبه هایی جدید از بیولو‍‍‍ژی ﺁفت کلیدی گرده خوار خرما (Arenipses sabella (Lep.:Pyralidae) در نخیلات تنگستان استان بوشهر
        زینت احمد زاده حمید دهدار
        از بهار سال 1387 با شیوع ناگهانی آفت گرده ‌خوار خرما در قسمت ‌هایی از نخیلات شهرستان تنگستان، آلودگی و خسارت آفت رو به گسترش و فزونی نهاد. این مطالعه به منظور بررسی برخی خصوصیات جمعیتی وزیست شناسی آفت در باغات نخیلات شهرستان تنگستان طی 6 دوره فعالیت بهاره آفت انجام شد أکثر
        از بهار سال 1387 با شیوع ناگهانی آفت گرده ‌خوار خرما در قسمت ‌هایی از نخیلات شهرستان تنگستان، آلودگی و خسارت آفت رو به گسترش و فزونی نهاد. این مطالعه به منظور بررسی برخی خصوصیات جمعیتی وزیست شناسی آفت در باغات نخیلات شهرستان تنگستان طی 6 دوره فعالیت بهاره آفت انجام شد. نمونه برداری ‌ها در طول زمستان به صورت دو هفته ای و از اواخر اسفند و در بهار هر 4-3 روزیک بار انجام گرفت. نتایج حاصل از مشاهده‌ دقیق تمام قسمت های برگ‌، اسپات های قدیمی و جدید شامل خوشه‌، دم‌خوشه و غلاف و نیز کالبدشکافی تاج درخت نشان داد آفت به دو صورت شفیره درون پیله ابریشمی داخل غلاف خشکیده و لاروهای منفرد سنین آخر در محل اتصال قاعده خشکیده دم خوشه سال قبل به تنه تاج، زمستان گذرانی می‌ کند. فعالیت خسارت زایی لاروها حداکثر حدود یک ماه (بسته به سال و دمای منطقه) از اواخر اسفند تا اواخر اردیبهشت بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - ارزیابی تاثیرآب پاشی در کنترل ارگانیک جمعیت کنه گردآلود خرما (Oligonychus afrasiaticus (McGregor) (Acari: Tetranychidae در نخلستان های جنوبی ایران
        مسعود اربابی مجید عسگری محمد تقی فصیحی نادر گل محمدزاده خیابان محمد رضا دامغانی مسعود لطیفیان محمد بابائی
        کنه گردآلود مهمترین آفت نخلستان های خرمای ایران و جهان می باشد. تغذیه و شدت خسارت این کنه از حبه خرما باعث نابودی کامل میوه در ارقام صادراتی خرما مانند مضافتی، برهی و کبکاب می شود. از دهه 1340 از سموم کنه کش آلی مانند تترادیفون (تدیوم) برای کنترل خسارت این کنه در جن أکثر
        کنه گردآلود مهمترین آفت نخلستان های خرمای ایران و جهان می باشد. تغذیه و شدت خسارت این کنه از حبه خرما باعث نابودی کامل میوه در ارقام صادراتی خرما مانند مضافتی، برهی و کبکاب می شود. از دهه 1340 از سموم کنه کش آلی مانند تترادیفون (تدیوم) برای کنترل خسارت این کنه در جنوب کشور استفاده و مبارزه شیمیایی در سطح گسترده ای افزایش یافته است. تاثیر آب پاشی علیه این کنه روی ارقام خرمای مردار سنگ، کبکاب، برهی، مضافتی و هلیله به ترتیب درنخلستان های استان های هرمزگان،‌ بوشهر، خوزستان،‌ کرمان و سیستان و بلوچستان طی سال های 1380 و 1381 مطالعه شد. طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار و هر تکرار شامل یک نفر نخل خرما انتخاب شد. زمان آبپاشی با مشاهده اولین علایم تنیده شدن تار روی حبه خرما و به مقدار 8 الی 10 لیتر روی هر نخل توسط سم پاش صد لیتری یا پشت تراکتوری تا نیمه روز انجام شد. فاصله زمانی بین مشاهده اولین و آخرین آلودگی نخل ها به کنه در بین مناطق بیش از سه ماه به طول انجامید. برای تعیین درصد تلفات تاثیر آب پاشی بر جمعیت مراحل فعال کنه نمونه برداری تصادفی از تعداد 20 حبه خرما از خوشچه های هر تکرار به ترتیب یک روز قبل و 3، 7، 14 و 25 روز بعد از تیمار انجام و جمعیت زنده توسط استریومیکروسکوپ شمارش شد. مقایسه میانگین جمعیت دو ساله، تراکم بیشتری از جمعیت کنه را در سال دوم بررسی نشان داد. بیشترین و کمترین میانگین جمعیت کنه در سال نخست روی ارقام کبکاب و برهی به ترتیب به تعداد 9/14 و 08/2 کنه در بوشهر و خوزستان و بیشترین جمعیت در سال دوم با میانگین 75/42 کنه روی رقم هلیله در سیستان و بلوچستان به ثبت رسید. نتایج تجزیه آماری تاثیر آب پاشی در نوبت های نمونه برداری در سطح پنج درصد معنی دار و بالاترین تاثیر در نوبت هفت روز و پایدارترین کنترل به مدت 25 روز در منطقه کرمان به ثبت رسید. تجزیه مرکب جمعیت کنه در سال نخست بیش از90 درصد تلفات در استان های هرمزگان و خوزستان و در سال دوم این مقدار تلفات در استان کرمان ملاحظه گردید. استفاده از آب پاشی در زمانی که میانگین جمعیت کمتر از 3 کنه فعال روی یک حبه خرما مشاهده شود و با تکرار حداقل سه نوبت آب پاشی در فواصل زمانی 7 الی 10 روز در ساعات قبل از نیم روز کنترل مناسبی برای تولید خرمای ارگانیک و جلوگیری از آلودگی های زیست محیطی، افزایش مقاومت کنه گردآلود خرما به سموم می تواند ایجاد نماید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - مروری بر مدیریت تلفیقی آفات نخل خرما (چالش‌ها و راه‌کارها)
        مسعود لطیفیان
        خرما یک محصول مهم اقتصادی است و عوامل زنده و غیر زنده مختلف باعث ایجاد خسارت به این گیاه می شوند. تغییرات آب و هوایی، توسعه سیستم های تک کشتی و استفاده دایم از سموم شیمیایی، آفات و دشمنان طبیعی آن ها را در اکوسیستم کشاورزی نخل خرما تحت تاثیر قرار می دهند. کاربرد غیرا أکثر
        خرما یک محصول مهم اقتصادی است و عوامل زنده و غیر زنده مختلف باعث ایجاد خسارت به این گیاه می شوند. تغییرات آب و هوایی، توسعه سیستم های تک کشتی و استفاده دایم از سموم شیمیایی، آفات و دشمنان طبیعی آن ها را در اکوسیستم کشاورزی نخل خرما تحت تاثیر قرار می دهند. کاربرد غیراصولی سموم شیمیایی پرهزینه، یک استراتژی شکست خورده است. استفاده از کنترل بیولوژیکی ستون فقرات برنامه مدیریت تلفیقی آفات خرما است. سه روش کنترل از جمله زراعی، مقاومت ارقام و کنترل شیمیایی به عنوان روش های تکمیلی در برنامه ایجاد مدیریت تلفیقی مورد استفاده قرار می گیرند. کنترل بیولوژیک حمایتی از طریق رهاسازی Stethorous gilvifrons، Bacills thurengeinsis و Metarhizium anisopliae به ترتیب برای کنترل کنه تارتن، کرم میوه خوار و سوسک شاخدار خرما انجام می شود. بهره وری تولید خرما را می توان با اجرای شیوه های پیشرفته کنترل زراعی افزایش داد. کنترل زراعی با اجرای درست عملیات "به باغی" مانند خاک ورزی، گرده افشانی، آبیاری و مدیریت خوشه در کاهش خسارت آفات نخل خرما بسیار موثر است. حساسیت ارقام نخل خرما نیز برنامه مدیریت تلفیقی آفات این گیاه را تحت تاثیر قرار می دهد، موثر است. به عنوان یک گام تکمیلی تعدادی از آفت کش های اختصاصی برای کاربرد در این برنامه در مواقع ضروری توصیه شده است. یکی ازمشکلات مهم آفات خرما لزوم داشتن سیستم تصمیم گیری دقیق برای پیش آگاهی و ردیابی است. یک تغییر اساسی وسریع به منظور دست یابی به رویکرد زیست محیطی و اقتصادی مدیریت آفات خرما ضروری است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - تعیین باقیمانده 198 آفت‌کش مختلف در انواع متفاوت خرمای موجود در بازار ایران با روش استخراج کچرز اصلاح‌شده و کروماتوگرافی گازی طیف سنجی جرمی متوالی
        عزیمه خضری مهدی انصاری مریم کاظمی پور مریم امیراحمدی مهدی شهیدی
        هدف از این مطالعه توسعه یک روش تجزیه‌ای راحت، سریع، مؤثر و ایمن (QuEChERS) برای تعیین باقی‌مانده 198 آفت‌کش در خرما با استفاده از کروماتوگرافی گازی- طیف‌سنجی جرمی متوالی (GC/MS/MS) بود. استخراج با استونیتریل و آبگیری توسط سولفات منیزیم در حضور سدیم کلرید و پاک‌سازی توسط أکثر
        هدف از این مطالعه توسعه یک روش تجزیه‌ای راحت، سریع، مؤثر و ایمن (QuEChERS) برای تعیین باقی‌مانده 198 آفت‌کش در خرما با استفاده از کروماتوگرافی گازی- طیف‌سنجی جرمی متوالی (GC/MS/MS) بود. استخراج با استونیتریل و آبگیری توسط سولفات منیزیم در حضور سدیم کلرید و پاک‌سازی توسط PSA برای حذف مواد تداخل‌کننده غیرقطبی مثل لیپیدها انجام شد. اثر دو متغیر زمان استخراج و مقدار آب افزوده شده به نمونه مورد بررسی قرار گرفت. برای رفع اثر ماتریکس منحنی کالیبراسیون با استفاده از آنالیز نمونه‌های اسپایک شده و با در نظر گرفتن نسبت سطح زیر پیک منحنی آفت‌کش‌ها به سطح زیر پیک استاندارد داخلی رسم گردید. منحنی‌های کالیبراسیون برای اکثر آفت‌کش‌ها در محدوده 150-15 میکروگرم بر کیلوگرم ، با ضرایب رگرسیون (r2) بالاتر از 0/9934 خطی بودند. به منظور تعیین و بررسی درصد بازیافت نیز از نمونه‌های اسپایک در سطوح غلظتی ng/ml150 و 100، 50، 30، 10 به همراه افزودن استاندارد داخلی در سطح ng/ml 150 در 3 روز کاری مختلف استفاده شد. میانگین میزان بازیابی آفت‌کش‌ها 70 تا 120 درصد و حدود تشخیص (LODs) و حدود تعیین کمی (LOQs) به ترتیب در محدوده 14-5 میکروگرم بر کیلوگرم و 40-14 میکروگرم بر کیلوگرم تعیین شدند و انحراف استاندارد نسبی برای همه آفت‌کش‌ها ≤20٪ بود. در نهایت روش تایید شده برای پایش باقی‌مانده آفت‌کش‌ها در 30 نمونه خرمای تازه مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد، روش استخراج QuEChERS اصلاح شده در تجزیه‌ی باقی‌مانده آفت‌کش‌ها در خرما کارآمد بوده و هیچ یک از نمونه‌ها دارای باقی‌مانده بالاتر از حد بیشینه باقی‌مانده آفت‌کش‌ها (MRL)نبودند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - ثأثیر دور آبیاری بر گیرایی و رشد رویشی پاجوش‌های خرمای رقم استعمران
        مجید علی‌حوری عزیز تراهی هادی معاضد
        یکی از مهمترین عوامل در گیرایی و رشد مناسب پاجوش‌های خرما، انجام صحیح عملیات آبیاری است. بروز هر گونه تنش آبی پس از کاشت پاجوش، می تواند منجر به خشک شدن نخل‌های جوان گردد. این تحقیق در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با شش تیمار آبیاری در ماه اول، دوم و سوم به ترتیب با دو أکثر
        یکی از مهمترین عوامل در گیرایی و رشد مناسب پاجوش‌های خرما، انجام صحیح عملیات آبیاری است. بروز هر گونه تنش آبی پس از کاشت پاجوش، می تواند منجر به خشک شدن نخل‌های جوان گردد. این تحقیق در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با شش تیمار آبیاری در ماه اول، دوم و سوم به ترتیب با دور 2، 3 و 4 روز و پس از آن با دور یک هفته و در زمستان با دور 10 روز، آبیاری در ماه اول، دوم، سوم، چهارم و بقیه ایام سال به ترتیب پس از 15، 30، 45، 60 و 75 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس A، آبیاری در ماه اول، دوم، سوم و بقیه ایام سال به ترتیب پس از 30، 45، 60 و 75 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس A، آبیاری در ماه اول، دوم و بقیه ایام سال به ترتیب پس از 45، 60 و 75 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس A، آبیاری در ماه اول و بقیه ایام سال به ترتیب پس از 60 و 75 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس Aو آبیاری پس از 75 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس A در سه تکرار بر روی پاجوش‌های خرمای رقم استعمران اجرا گردید. آب مورد نیاز تیمارها بر اساس روش تشت تبخیر FAO برآورد شد و در اختیار گیاه قرار گرفت. گیرایی پاجوش و شاخص‌های رشد نظیر ارتفاع پاجوش، تعداد برگ، طول و عرض برگ، تعداد برگچه، طول و عرض برگچه و قطر تنه برای هر تیمار اندازه گیری گردید. تجزیه و تحلیل آماری داده ها و مقایسه میانگین تیمارها توسط آزمون دانکن نشان داد که دور آبیاری بر تعداد برگ، تعداد برگچه، طول برگچه و عرض برگچه اثر معنی داری داشت. بیشترین رشد رویشی پاجوش با انجام آبیاری در ماه اول، دوم و بقیه ایام سال به ترتیب پس از 45، 60 و 75 میلی متر تبخیر تجمعی از تشت تبخیر کلاس Aبه دست آمد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - Factors Affecting on Development of Processing and Complementary Industries of Date Palm in Khouzestan Province
        Azadeh N. Noorivandi
        The purpose of this research was identifying factors affecting the development of processing and complementary industries of date palm in Khouzestan province. The method of research was causal comparative. The population of this research was managers in processing and أکثر
        The purpose of this research was identifying factors affecting the development of processing and complementary industries of date palm in Khouzestan province. The method of research was causal comparative. The population of this research was managers in processing and complementary industries of date palm products of Khouzestan province (N=100). The return rate was 94% (N=94). By census method all of managers were selected for participation in the study. A questionnaire was developed to gather information regarding factors affecting on development of processing and complementary industries of date palm products. The questionnaire was pilot tested and reliability was estimated by calculating Cronbach’s alpha. Reliability was favorable (Cronbach's alpha=0.85). Data collected were analyzed using the Statistical Package for the Social Sciences (SPSS). Based on the results most important items for human development of processing and complementary industries of date palm farms were: development of information management (M= 3.45, SD= 1.18), knowledge and information up-to-date (M= 2.92, SD= 1.09), scientific behavior development (M= 2.92, SD= 1.24), social participation development (M= 2.69, SD= 1.22). Also to categorize factors affecting development in processing and complementary industries of date palm products, and to determine the variance explained by each factor, an exploratory factor analysis approach was followed. These factors include: economic characters, managerial skills, infrastructure, expansion of monitoring and eliminating the inflexible procedures and customer oriented. Based on the results, it is recommended that these factors should be considered. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - Investigating the Technical Efficiency of Date Palm Cultivation Using the Data Envelopment Analysis
        زینب لطیفی حسین شعبانعلی فمی
        Khuzestan Province, especially Karun County, is one of the main pillars of date production in Iran. According to the limitations of date palm production in this county, optimal production management, and the efficient use of production inputs are required. The main goal أکثر
        Khuzestan Province, especially Karun County, is one of the main pillars of date production in Iran. According to the limitations of date palm production in this county, optimal production management, and the efficient use of production inputs are required. The main goal of this study was to calculate the technical efficiency of date palm cultivators’ management in the whole Karun, as well as the cities in this County including four cities, using a non-parametric approach such as the Data Envelopment Analysis (DEA) method. 200 date palm cultivators were selected as samples across the region, 50 date palm cultivators from each city in April 2017 till February 2018. The results showed that Rabie and Shirin-Shahr cities have the most efficient and non-efficient date palm cultivators’ management, respectively. The average efficiency under constant returns to scale assumption was 100 percent, the variable returns to scale input-oriented and output-oriented in Rabie city were 100 and 100 percent, and in Shirin-Shahr city, the average efficiency under constant returns to scale was 97.56 percent, the variable returns to scale input-oriented and output-oriented were 98.69 and 98.04 percent, respectively. In Karun County, the average efficiency under constant returns to scale was 96.62 percent, the variable returns to scale input-oriented and output-oriented efficiencies were 98.66 and 97.57 percent, respectively. In this region, cultivators’ management efficiency can be increased by increasing the awareness and skills of date palm cultivators and educating them in terms of optimal use of inputs. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        17 - Management of Date Palm Leaf Waste Consumption in Animal Feeding: The Case of Ranchers in the South of Kerman Province
        محسن عادلی ساردویی محمد خداوردیزاده امید علی اسماعیلی پور
        The present research aimed to use the concept of willingness to use and the ordinal logit model to evaluate the factors influencing the adoption of date palm leaf waste (PLW) by ranchers in the south of Kerman province in 2020. Data were collected by filling in 202 ques أکثر
        The present research aimed to use the concept of willingness to use and the ordinal logit model to evaluate the factors influencing the adoption of date palm leaf waste (PLW) by ranchers in the south of Kerman province in 2020. Data were collected by filling in 202 questionnaires by ranchers randomly selected at the study site. Based on the results, about 51 percent of the ranchers in the study site are reluctant to use PLW so that only 46 ranchers in the studied sample expressed their willingness to use it. The results of the ordinal logit model show that the willingness to use PLW in animal feeding increases with increasing the rancher’s ranching history, providing his/her with information for awareness enhancement, decreasing his/her concerns over the feedback of using PLW in animal feeding, and finally, membership in a cooperative. Also, the likelihood of PLW use in animal feeding is higher in large-sized animal farms than in small-sized ones (sheep and goats). Based on the results, to extend the use of PLW in animal feeding, it is necessary to take promoting actions among the ranchers in the study site to ensure them about the health of this feed for their animals. In addition, PLW suppliers can be provided with some facilities to supply their product in the market, and demonstration farms where this product is consumed can be used to reduce the wastage of this commercially capable product. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        18 - اثرات بیولوژیکی مرتبط با سلامت گرده درخت خرما (DPP) همراه با فعالیت بدنی: مروری روایتی
        سهیل عبداللهی محمد علی آذربایجانی مقصود پیری صالح رحمتی
        گرده خرما (DDP) که در درخت خرما نر یافت می‌شود، در واقع درخت خرمای ماده را بارور می‌کند که برای رشد میوه خرما ضروری است. از دیرباز در طب سنتی به‌عنوان یک گیاه دارویی با اثرات باروری و افزایش میل جنسی استفاده می‌شده است. اطلاعات به دست آمده از مطالعات نشان می‌دهد که این أکثر
        گرده خرما (DDP) که در درخت خرما نر یافت می‌شود، در واقع درخت خرمای ماده را بارور می‌کند که برای رشد میوه خرما ضروری است. از دیرباز در طب سنتی به‌عنوان یک گیاه دارویی با اثرات باروری و افزایش میل جنسی استفاده می‌شده است. اطلاعات به دست آمده از مطالعات نشان می‌دهد که این گرده به دلیل داشتن ترکیبات آنتی‌اکسیدانی و محرک گنادوتروپین می‌تواند با دو مکانیسم اصلی باعث افزایش باروری و قدرت جنسی در زنان و مردان شود. مکانیسم اول این اثر بر تحریک هورمون‌های گنادوتروف و دوم کاهش استرس اکسیداتیو در بافت بیضه و در نتیجه اثر محافظتی بر بافت بیضه است. به دلیل وجود ترکیبات آنتی‌اکسیدانی، مصرف این گرده اثرات سلامتی خود را بر سایر بافت ها مانند کبد، روده و قلب نیز اعمال می‌کند. در سال‌های اخیر، محققان به این گرده به‌عنوان عامل مهمی برای تقویت اثرات سلامتی فعالیت بدنی (PA) توجه کرده‌اند و محققان به بررسی تأثیر همزمان این گرده و PA پرداخته‌اند. با وجود مطالعات اندک انجام شده، به نظر می‌رسد که این گرده می‌تواند اثرات آنتی‌اکسیدانی و ضدالتهابی PA های بدنی را افزایش دهد. با این وجود، به نظر می‌رسد مطالعات بیشتر در این زمینه ضروری باشد. تفاصيل المقالة