مذاهب

حرية الوصول المقاله

1 - سیر تاریخی توجه عالمان امامیه به آثار قاضی نعمان با تأکید بر روزگار پیش از صفویه
محمد عافی خراسانی

10.30495/jhcin.2022.19465

یکی از مهم ترین روش ها برای شناخت جایگاه یک نویسنده و آثارش در میان یک مذهب، بررسی سیر تاریخی توجه عالمان آن مذهب به آن نویسنده و آثارش است. یکی از نویسندگان بزرگی که در سده های اخیر مورد توجه عالمان امامیه قرار گرفته، قاضی نعمان مغربی (د 363ه&zwj;)، بزرگ ترین فقیه اسم أکثر

یکی از مهم ترین روش ها برای شناخت جایگاه یک نویسنده و آثارش در میان یک مذهب، بررسی سیر تاریخی توجه عالمان آن مذهب به آن نویسنده و آثارش است. یکی از نویسندگان بزرگی که در سده های اخیر مورد توجه عالمان امامیه قرار گرفته، قاضی نعمان مغربی (د 363ه&zwj;)، بزرگ ترین فقیه اسماعیلی است. با آن که کتاب های وی، از روزگار صفویه رسما به حوزه های امامیه راه یافته است، اما برخی بر این باورند که پیش از آن نیز اقبال گسترده ای از سوی عالمان امامیه به آثار او وجود داشته است، که این خود می تواند قرین ه ای مهم برای اثبات اعتبار کتاب های وی نزد امامیه باشد. در این مقاله برای یافتن پاسخ به این پرسش که قاضی نعمان چه جایگاهی میان عالمان امامی مذهب داشته، سیر توجه عالمان امامیه نسبت به کتاب های قاضی نعمان در طول تاریخ، به ویژه در روزگار پیش از صفویه، بررسی و مشخص شده است. آثار قاضی نعمان تا پیش از صفویان، شهرتی در میان امامیان نداشته و بیشتر آثاری که از او در میان بخشی از عالمان امامی به یادگار مانده، حاصل تلاش های فردی خود آن عالمان بوده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

2 - شناخت علت در سرایت حکم از نصّ به موارد دیگر از نظر مذاهب اسلامی
طه سمیعی سید حسین واعظی

دستیابی به ملاک برای استنباط احکام الهی از مباحث مورد خلاف فقهای اسلامی است. پژوهش حاضر با هدف نقد و بررسی طرق مختلف کشف ملاک از منظر مذاهب اسلامی صورت پذیرفته است. در این پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی، با استفاده از منابع کتابخانه‌ای بوده و یافته‌های پژوهش حاکی از آن است أکثر

دستیابی به ملاک برای استنباط احکام الهی از مباحث مورد خلاف فقهای اسلامی است. پژوهش حاضر با هدف نقد و بررسی طرق مختلف کشف ملاک از منظر مذاهب اسلامی صورت پذیرفته است. در این پژوهش از روش توصیفی- تحلیلی، با استفاده از منابع کتابخانه‌ای بوده و یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که از منظر علمای مذاهب مختلف اسلامی، راه‌های مختلفی برای استنباط احکام شرعی وجود دارد. از جمله قیاس منصوص العلة، قیاس اولویت و تنقیح مناط قطعی. از دیگر راه‌های استفاده از ملاک‌های احکام می‌توان: نص، اجماع، قیاس، استقراء، مناسب، عموم بدلیت، سبر و تقسیم، ایماء و اشاره، شَبّه و امثال این‌ها را نام برد، که پس از بیان امور مذکور، به کم و کیف استفاده از آن‌ها، اقوال و دلایل قائلین به آن‌ها، به اختصار نقل و جرح و تعدیل شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

3 - مطالعه تطبیقی بیع اسپرم در فقه مذاهب اسلامی
ایوب شافعی پور حسین نورالدینی

مسائل مربوط به بارورسازی در انسان و حیوان از گذشته تاکنون مورد بحث و مناقشه‌ی فقها بوده است. یکی از سؤالاتی که در این باره مطرح بوده و در پژوهش حاضر نیز بدان پاسخ داده شده این بوده که آیا می‌توان اسپرم یا منی انسان یا حیوان را برای بارورسازی خرید و فروش کرد یا خیر؟ در م أکثر

مسائل مربوط به بارورسازی در انسان و حیوان از گذشته تاکنون مورد بحث و مناقشه‌ی فقها بوده است. یکی از سؤالاتی که در این باره مطرح بوده و در پژوهش حاضر نیز بدان پاسخ داده شده این بوده که آیا می‌توان اسپرم یا منی انسان یا حیوان را برای بارورسازی خرید و فروش کرد یا خیر؟ در مورد بیع اسپرم و منی حیوان جمهور فقهای مذاهب حنفی، مالکی، شافعی و حنبلی بیع اسپرم حیوانات را در هر حالت و شکلی حرام دانسته‌اند و دلیل خود را علاوه بر ادله نقلی، نداشتن منفعت، جهل به مقدار مبیع، عدم تسلیم مبیع و عدم منفعت برای صاحب حیوان بیان کرده‌اند. جمهور فقهای امامیه بیع عسیب الفحل در حیوان را مکروه و بیع اسپرم خارج شده از بدن حیوان را حرام دانسته‌اند و به ادله‌ی نقلی استناد کرده‌اند. همه‌ی مذاهب اهل سنت بیع، اجاره و اهدای اسپرم توسط مرد به زن بیگانه و هم‌چنین اهدا یا بیع تخمک به مرد توسط زن بیگانه را حرام دانسته‌اند. آنان در این مورد به ادله‌ی نقلی و عقلی استناد جسته‌اند. در میان فقهای امامیه برخی قائل به کراهت و برخی قائل به جواز بیع اسپرم خارج شده و انتقال آن به بدن زن بیگانه شده‌اند. از نظر پژوهشگر قول راحج در مورد بیع اسپرم حیوان، جواز آن در تمامی اشکال و در مورد بیع اسپرم انسان حرمت آن است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

4 - سیر تحول و تطور سیره‌ی عقلاء نزد اصولیون مذاهب اسلامی
سیده فاطمه موسوی هرمز اسدی کوهباد جواد پنجه پور

بنای عقلاء یکی از مباحث مهم فقه و اصول به شمار می‌رود زیرا پدیده‌ی بنای عقلاء در فرآیند استنباط احکام دارای ارزش و اهمیت بسیار بالایی است و از دیر زمان این مسئله مورد عنایت فقها بوده است و هم چنین به این دلیل که ما با مسائل مستحدثه‌ی زیادی مواجه هستیم که پاسخی برای آن‌ه أکثر

بنای عقلاء یکی از مباحث مهم فقه و اصول به شمار می‌رود زیرا پدیده‌ی بنای عقلاء در فرآیند استنباط احکام دارای ارزش و اهمیت بسیار بالایی است و از دیر زمان این مسئله مورد عنایت فقها بوده است و هم چنین به این دلیل که ما با مسائل مستحدثه‌ی زیادی مواجه هستیم که پاسخی برای آن‌ها در کتاب و سنت ذکر نشده است اما با استناد به بنای عقلاء می‌توان به آن‌ها پاسخ داد. لذا این پژوهش با هدف سیر تحول و تطور بنای عقلاء نزد اصولیون شیعه و اهل سنت انجام شده است. پس از بررسی این نتیجه بدست آمده که هم اصولیون شیعه و هم اهل سنت در کنار ادله دیگر به بنای عقلاء در استنباط احکام شرعی استناد نموده‌اند اما اصولیون شیعه بیشتر از اهل سنت به آن تمسک جسته‌اند. ضمناً سیره‌ی عقلاء در بسیاری از مسائل مستحدثه پاسخگو می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

5 - نخستین نمودهای بهکْتی یا عبادت عاشقانه در متون هندویی
پریا الیاسی

بهکْتی نزد هندوان اصطلاح عامی است به معنی "ستایش عاشقانه این اصطلاح با توجه به مفهومگسترده اش، می تواند جزء جدایی ناپذیر هر دینی باشد، اما در سرزمین هند، اصطلاح بهکتی، به طورویژه، از چند سده پیش از میلاد مسیح به تدریج با مجموعه ای از خدایان، باورها و اعمال دینیخاص ارتبا أکثر

بهکْتی نزد هندوان اصطلاح عامی است به معنی "ستایش عاشقانه این اصطلاح با توجه به مفهومگسترده اش، می تواند جزء جدایی ناپذیر هر دینی باشد، اما در سرزمین هند، اصطلاح بهکتی، به طورویژه، از چند سده پیش از میلاد مسیح به تدریج با مجموعه ای از خدایان، باورها و اعمال دینیخاص ارتباط یافت، تا آنجا که امروزه مهمترین مؤلفه در مذاهب عمدة هندویی به شمار می رود.هندشناسان اولیه همچون آلبرشت وبر و لورینزر دین مسحیت را در شکل گیری مفهوم بهکتی مؤثرمی دانستند و به ریشه های بومی آن توجهی نداشتند، در حالیکه برخی دیگر همچون بهندرکار ورادهاکریشنان به جستجوی بهکتی در متون هندویی پرداختند و آن را مفهومی بومی دانستند. اینتأکید بر متون هندویی در مطالعات بعدی نیز دنبال شد تا آنجا که تأثیر عناصر بیگانه را درشکل گیری مفهوم بهکتی به حاشیه راند و نقش این عناصر را به تحولات بعدی بهکتی، به ویژه درسده های میانه، محدود کرد. از این رو، برای یافتن ریشه های بهکتی در سنت هندویی پیش از هرچیز باید به متون هندویی پرداخت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

6 - مسیحیت در آثار متکلمان مسلمان* (تا قرن 6ه )
داود داداش نژاد

مسیحیت به عنوان دینی بزرگ همواره موضوع توجه متکلمان مسلمان بوده است . در ایننوشتار ضمن بررسی مباحث عمدۀ مسیحی در متون کلامی اسلامی تا قرن ششم هجری، بهنوع نگاه و موضع گیری های متکلمان اولیه به عنوان طلیعه داران گفتگوی ادیان اشاره خواهیمکرد. متکلمان مسلمان با تکیه بر معلو أکثر

مسیحیت به عنوان دینی بزرگ همواره موضوع توجه متکلمان مسلمان بوده است . در ایننوشتار ضمن بررسی مباحث عمدۀ مسیحی در متون کلامی اسلامی تا قرن ششم هجری، بهنوع نگاه و موضع گیری های متکلمان اولیه به عنوان طلیعه داران گفتگوی ادیان اشاره خواهیمکرد. متکلمان مسلمان با تکیه بر معلومات کسب شده از قرآن کریم، با دلایل و روش هایمختلف به نقد عقاید و آموزه های مسیحی پرداختند . گروهی از متکلمان متن اناجیل رامعیار نقد و بررسی این آموزه ها قرار دادند و عده ای دیگر علاوه بر مراجعه به انجیل ها بهدلایل عقلی و منطقی استناد نموده اند. بیشترین حجم این نقد و بررسی ها به مباحثی چونخدا، ماهیت عیسی، اتحاد و اقانیم ثلاثه یا تثلیث اختصاص دارد و آنان حتی گاهی در نقدخود نیم نگاهی به فِرق کلامی اسلامی، و شباهت این فرقه ها با فرقه های مسیحی نیزداشته اند تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

7 - سب و فحاشی در فقه(با بررسی آیه 108 سوره انعام)
ناهید دهقان عفیفی

دشنام و توهین به اموری که برای دیگر ادیان و مذاهب مقدس و محترم است از دید شرع مقدس اسلام امری نکوهیده است. آیه شریفه ﴿لا تسبوا الذین یدعون من دون الله فیسبوا الله عدواً بغیر علم﴾ بیان کننده این مهم می‌باشد. توجه به این نکته لازم است که این عمل نه‌تنها می‌تواند به صورت ل أکثر

دشنام و توهین به اموری که برای دیگر ادیان و مذاهب مقدس و محترم است از دید شرع مقدس اسلام امری نکوهیده است. آیه شریفه ﴿لا تسبوا الذین یدعون من دون الله فیسبوا الله عدواً بغیر علم﴾ بیان کننده این مهم می‌باشد. توجه به این نکته لازم است که این عمل نه‌تنها می‌تواند به صورت لفظ و کلام انجام شود بلکه عموم آیه شامل هر عملی است که توهین را در بر داشته باشد. از سوی دیگر تنها مقدسات ادیان و بت‌ها و اصنام نیستند که مشمول حکم مذکور می‌شوند. برخی دلائل وجود دارند که تمام آنچه برای دیگران باشد، و توهین به آن‌ها باعث اهانت به مقدسات اعم از ذات باری پروردگار، اولیای دین و غیره شود، مشمول نهی در آیه شریفه هستند. در احادیث اسلامی فحاشی نسبت به دیگران ممنوع شمرده شده است. با توجه به برخی از قواعد فقهی نیز می‌توان حرمت را استنباط نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

8 - واکاوی مبانی قرآن کریم پیرامون بهره‌گیری از تفاوت‌های مذهبی
عباس بخشنده بالی محمدابراهیم بخشنده

قرن‌ها است که دشمنان و دولت‌های استکباری، تفرقه میان مذاهب و اقوام اسلامی را به عنوان راهبرد اصلی خود در تقابل با خاورمیانه قرار داده، و متأسفانه با غفلت و عدم بصیرت بعضی از ملت‌ها و دولت‌های اسلامی، خبر جنگ و کشتار مسلمان‌ها به دست یکدیگر به خبر اول رسانه‌ها در سرتاسر أکثر

قرن‌ها است که دشمنان و دولت‌های استکباری، تفرقه میان مذاهب و اقوام اسلامی را به عنوان راهبرد اصلی خود در تقابل با خاورمیانه قرار داده، و متأسفانه با غفلت و عدم بصیرت بعضی از ملت‌ها و دولت‌های اسلامی، خبر جنگ و کشتار مسلمان‌ها به دست یکدیگر به خبر اول رسانه‌ها در سرتاسر جهان تبدیل شده است. از منظر قرآن کریم وجود تفاوت و اختلاف امری طبیعی بوده و فوائد فراوانی از این تفاوت حاصل می‌شود که از جمله آن‌ها می‌توان به تحقق علم و معرفت، امکانپذیر بودن آزمایش و امتحان، عملی شدن آزادی و اختیار، بی فایده نبودن ارسال انبیاء، ثواب و عقاب، بهشت وجهنم و امثال این‌ها اشاره نمود. این پژوهش که با روش توصیفی- تحلیلی نگارش گردید، در پی واکاوی مبانی قرآن کریم در مسأله پرهیز از تفرقه در اقوام و مذاهب اسلامی است که به این نتیجه می‌رسد که این اختلاف‌ها، وسیله و مقدمه است و هرگز نباید به عنوان هدف و غایت تلقی شود و وظیفه انسان‌ها این است که به اندازه توان خود فاصله‌ها و اختلاف‌ها را نسبت به مذاهب دیگر اسلامی کاهش داده و با گفت‌و‌گویی احسن تفرقه را از خود دور نمایند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

9 - الواقعیة فی شعر نزار قبانی السیاسی
حسین شمس آبادی مهدی شاهرخ اصغر مولوی نافچی

نزارقبانی شاعر کبیر بین الشعراء المعاصرین الذی اشتهر بشعر المرأة وشعره السیاسی؛ لکننا نجد فی شعره السیاسی بعض السمات الخاصة القریبة من الأدب الواقعی. فمن المعلوم بأنّ لجغرافیا الوطن العربی، ولعاداته ودینه وسننه وأفکار أفراد مجتمعه تأثیرات خاصّة علی المذهب الواقعی و هذا أکثر

نزارقبانی شاعر کبیر بین الشعراء المعاصرین الذی اشتهر بشعر المرأة وشعره السیاسی؛ لکننا نجد فی شعره السیاسی بعض السمات الخاصة القریبة من الأدب الواقعی. فمن المعلوم بأنّ لجغرافیا الوطن العربی، ولعاداته ودینه وسننه وأفکار أفراد مجتمعه تأثیرات خاصّة علی المذهب الواقعی و هذا لأنّ مهمّة الأدب الواقعی تصویر واقع المجتمعات وبما أنّ واقع العالم العربی یختلف عن الواقع الأوروبی، فهناک اختلافات بینهما ولکنّ هذا لا یعنی بأنّه مختلف تماماً عن نظیره الغربی بل فضلا عن سمات اجتماعیّة الأدب، اتّسمت الواقعیّة العربیّة ببعض السمات المحلیة والمناسبة للأدب العربی. وهذا ما بعث الباحثین علی کتابة هذه المقالة التی تستهدف أن تظهر الواقعیة الأدبیة فی شعرنزارقبانیالسیاسی وتثبته مستخدمة سمات هذا المکتب الأدبی الفنیة. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

10 - واکاوی انواع حق در مذاهب اسلامی
امیر احمدی

حق از موضوعات مهم زندگی انسان در امور معیشتی یا معاملاتی می باشد. امّا در هر یک از این گستره‌ها از زاویه خاصّی به آن نگریسته می شود، محورِ اصلی پژوهش حاضر، حق به معنای سلطه، امتیاز و توانایی است؛ و بررسی ماهیت و اقسام حق یکی از مباحث مهم حوزه شناخت "حق" شمرده می‌شود. هد أکثر

حق از موضوعات مهم زندگی انسان در امور معیشتی یا معاملاتی می باشد. امّا در هر یک از این گستره‌ها از زاویه خاصّی به آن نگریسته می شود، محورِ اصلی پژوهش حاضر، حق به معنای سلطه، امتیاز و توانایی است؛ و بررسی ماهیت و اقسام حق یکی از مباحث مهم حوزه شناخت "حق" شمرده می‌شود. هدف از این پژوهش بررسی ملاک تقسیم بندی انواع حق و شناخت ماهیت و منشاء انواع حق می‌باشد. روش این پژوهش به صورت کتابخانه‌ای و تحلیلی است. نتیجه حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که حق به نوع واحدی منحصر نیست و همچنین شناخت حق و انواع آن و کاربرد آن می‌تواند در تدوین مطالب علمی، کابردر و تدوین قوانین موضوعه و در نهایت به بشریت در جهت تعالی هر چه بیشتر در زندگی کمک نماید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

11 - واکاوی فقهی اذن برادر به عنوان ولی در نکاح خواهر در مذاهب اسلامی
امیر احمدی

ازدواج امر مهمی در اسلام است و کامل کننده دین برای انسان، از این‌رو برای این مهم دختر باید تحت ولایت و اذن افرادی که شرع و قانون مشخص می‌کند ازدواج نماید. ولایت در نکاح از مباحث تابعه ازدواج و در فقه مذاهب اسلامی و حقوق کشورهای اسلامی در خصوص آن بحث شده است. در فقه و قا أکثر

ازدواج امر مهمی در اسلام است و کامل کننده دین برای انسان، از این‌رو برای این مهم دختر باید تحت ولایت و اذن افرادی که شرع و قانون مشخص می‌کند ازدواج نماید. ولایت در نکاح از مباحث تابعه ازدواج و در فقه مذاهب اسلامی و حقوق کشورهای اسلامی در خصوص آن بحث شده است. در فقه و قانون ایران اذن پدر یا جد پدری در نکاح دختر باکره لازم است ولی در فقه و حقوق برخی از مذاهب و کشورهای اسلامی اذن برادر نیز مکفی است. هدف از این پژهش بررسی معانی ولایت و اقسام ولایت و نیز نظرهای قائلین به اذن برادر و ولایت او در نکاح خواهرش می‌باشد. برخی مذاهب قائل به عدم ولایت برادر مطلقاً شده‌اند و برخی مذاهب قائل به اجبار ولایت برادر در نکاح خواهر شده‌اند و عده‌ای دیگر از مذاهب و فقها معتقد به استحباب و اختیار ولایت در نکاح خواهر هستند. حال با مطالعه‌ی این تحقیق فتاوی فقهای مذاهب پنجگانه در این موضوع برای محققین قابل تأمل می‌باشد. نتیجه آن که در صورت فقد پدر و جد پدری در فقه برخی مذاهب اذن برادر به عنوان ولی در ازدواج پذیرفته شده است و به نظر می‌رسد بتوان برادر را برای حمایت معنوی در ازدواج خواهر به عنوان ولی اختیاری محسوب کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

12 - توارث در فرض اختلاف مذاهب
مریم کهنسال سیذمهدی میرداداشی محمد صادقی

تقسیم ارث بین وراث متوفی، امری است که هر یک از ادیان مختلف الهی و مذاهب آنها در خصوص آن احکام و قواعد خاص خود را دارند. با عنایت به اینکه در فقه مذاهب در حوزه ارث اختلافاتی وجود دارد، به طور مثال برخی نهادها مانند عول و تعصیب در فقه ما مسموع نیست، در قوانین کشور در راست أکثر

تقسیم ارث بین وراث متوفی، امری است که هر یک از ادیان مختلف الهی و مذاهب آنها در خصوص آن احکام و قواعد خاص خود را دارند. با عنایت به اینکه در فقه مذاهب در حوزه ارث اختلافاتی وجود دارد، به طور مثال برخی نهادها مانند عول و تعصیب در فقه ما مسموع نیست، در قوانین کشور در راستای احترام به پیروان مذاهب دیگر و دیگر ادیان الهی، قواعد ارث آنان در خصوص پیروانشان به رسمیت شناخته شده است. اما مشکل اصلی در جایی است که بین مورث و وارث و یا وارثین متوفی، اختلاف مذهب وجود داشته باشد. به طور مثال متوفی سنی مذهب و وارث شیعه و یا بالعکس باشد.در اینجا این پرسش مطرح میشود که در فرض اختلاف مذهب متوارثین و با توجه به تفاوت احکام ارث در مذاهب اسلامی، ملاک عمل کدام مذهب خواهد بود؟ در پاسخ پرسش فوق باید بیان کرد: با توجه به ماده واحده اجازه رعایت احوال شخصیه ایرانیان غیرشیعه مصوب ۱۳۱۲ و صراحت بند دوم این ماده واحده ونیز به استناد نظرات مشورتی که در این خصوص صادر گردیده و تحلیل دیگر ادله که در این پژوهش به آنها اشاره شده، حتی اگر احدی از وارثین شیعه باشد، این قانون اجرا خواهد شد. کلید واژه ها: ارث، احوال شخصیه،مذاهب خمسه،موجبات ارث،موانع ارث تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

13 - بررسی امکان‌سنجی دسترسی به الگوی حکومتی مشترک در میان مذاهب اسلامی با تأکید بر نقش مردم
محمد رسول آهنگران محمد بیروتی

کشورهای اسلامی زمینه بالقوه‌ای را برای هم‌گرایی در فقه حکومتی دارند. با توجه به فقدان حاکمیت الهی و پذیرش حق انتخاب، تبیین الگوی مشترکی برای انتخاب حاکم یک نیاز ضروری به نظر می‌رسد. برای تبیین الگوی حکومتی مشترک، ابتدا الگوهای ارائه شده اهل سنت شامل تشکیل شوری حل و عقد، أکثر

کشورهای اسلامی زمینه بالقوه‌ای را برای هم‌گرایی در فقه حکومتی دارند. با توجه به فقدان حاکمیت الهی و پذیرش حق انتخاب، تبیین الگوی مشترکی برای انتخاب حاکم یک نیاز ضروری به نظر می‌رسد. برای تبیین الگوی حکومتی مشترک، ابتدا الگوهای ارائه شده اهل سنت شامل تشکیل شوری حل و عقد، استخلاف، تغلیب که با بیعت مردم اجرایی می‌شود و از میان سه جریان اندیشه سیاسی معاصر فقه شیعه، دو الگوی نظریه انتخابی ولایت فقیه و نظریه انتصابی ولایت فقیه برای انتخاب حاکم بیان شد. شوری به عنوان الگوی مشترک(بدون در نظر گرفتن مبانی تشکیل) مورد تایید مذاهب اسلامی قرار دارد. الگوهای ارائه شده در ترازوی مصلحت جامعه اسلامی، از لحاظ تزاحم و تعارض با مفسده مورد واکاوی قرار گرفت. در این میان، انواع الگوهای حکومتی دارای مصالح و مقاصدی است که می‌توان از معایب آن چشم‌پوشی کرد. ایجاد شوری برای انتخاب حاکم است. چالشی که الگوی حکومتی مشترک با آن در تعارض آشکار قرار می‌گیرد، پذیرش حکومت استیلاء و استخلاف درجوامع اسلامی است. الگوی استیلاء، حکومت در اسلام را به صورت هرج و مرج معرفی می‌کند و الگوی استخلاف، در اراده مردم برای انتخاب حاکم به بن‌بست می‌رسد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

14 - بررسی تطبیقی بزه قتل عمد در مذاهب فقهی اسلامی و قانون مجازات عراق با تاکید بر مجازات آن
سیده پریسا اندک سید علی ربانی موسویان

یکی از مهمترین جنایات در میان جرائم، بلکه اشد آنها قتل عمد است و مجازات قتل عمد در فقه اسلامی با عنوان قصاص نفس مورد بررسی فقها قرار می‌گیرد، که در فقه مذاهب اسلامی اشتراکات زیادی در این موضوع به چشم می‌خورد و تنها در مورد ارکان مجازات قصاص گاهی با هم اختلاف نظر دارند. أکثر

یکی از مهمترین جنایات در میان جرائم، بلکه اشد آنها قتل عمد است و مجازات قتل عمد در فقه اسلامی با عنوان قصاص نفس مورد بررسی فقها قرار می‌گیرد، که در فقه مذاهب اسلامی اشتراکات زیادی در این موضوع به چشم می‌خورد و تنها در مورد ارکان مجازات قصاص گاهی با هم اختلاف نظر دارند. پژوهش حاضر سعی بر آن دارد تا با روش تحلیلی و توصیفی وجه اشتراک و افتراق مجازات قتل عمد را از نظر فقهای مذاهب خمسه و قانون مجازات عراق بررسی و میزان تاثیرپذیری قانون مجازات عراق را از این مذاهب تعیین نماید. یافته‌های پژوهش حاکی از آن است که مجازات قتل عمد در فقه اسلامی، قصاص و در کشور عراق یکی از سه مجازات حبس ابد یا موقت، اعدام و حبس ابد یا اعدام در نظر گرفته شده است. در فقه اسلامی مجازات اصلی و اولیه جرم قتل عمد، قصاص اعلام شده و در عراق، مجازات اصلی مرتکب قتل عمدی، حبس موقت یا دائم مقرر گردیده و در موارد خاص مجازات قتل عمدی را اعدام دانسته، اگرچه این موارد اکثر حالات و صور در قتل عمد را شامل می‌گردد. در این میان رئیس جمهور مستثنی بوده و به تصریح قانون مجازات عراق، کیفر اولیه و بی‌قید و شرط قاتل وی اعدام مقرر شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

15 - تطبیق دیدگاه فقه امامیه و مذاهب اربعه در مورد تشریح جسد
محمدمهدی حبیبی علیرضا عسگری سیدحسن عابدیان

هدف پژوهش حاضر بررسی فقهی وضعیت تشریح جسد در فقه امامیه و تطبیق آن با مذاهب اربعه است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که اهل سنّت نیز بنا به مقتضیات، اصل تشریح جسد را پذیرفته اند. شافعیان در مورد تشریح جسد، نزدیک‌ترین دیدگاه با فقه امامیه را دارند. مذهب م أکثر

هدف پژوهش حاضر بررسی فقهی وضعیت تشریح جسد در فقه امامیه و تطبیق آن با مذاهب اربعه است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که اهل سنّت نیز بنا به مقتضیات، اصل تشریح جسد را پذیرفته اند. شافعیان در مورد تشریح جسد، نزدیک‌ترین دیدگاه با فقه امامیه را دارند. مذهب مالکی نسبت به فساد جسد سخت‌گیری‌های بیشتری به‌ عمل آورده است. حنابله انتقال جسد از شهری به شهر دیگر را برای تشریح ممنوع می دانند. حنفیان مدت محدودی را برای تشریح ذکر کرده‌اند و پس از پایان آن، می‌بایست نسبت به تدفین میّت اقدام کرد. لذا، می توان نتیجه گرفت که جز در موارد جزئی، دیدگاه مذاهب اربعه با فقه امامیه در مورد تشریح جسد یکسان است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

16 - بررسی حکم لهو و لعب از منظر مذاهب خمسه
معصومه پورشبانان نجف آبادی محمدعلی حیدری مسعود راعی

هدف پژوهش حاضر بررسی حکم لهو و لعب از منظر مذاهب خمسه شامل شافعی، مالکی، حنبلی و حنفی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد احکام لهو و لعب در میان مذاهب پنج گانه دارای تفاوت‌ها و تشابهاتی به دلیل استدلال‌های مختلف این مذاهب با یکدیگر می‌باشد. در مذهب شیعی أکثر

هدف پژوهش حاضر بررسی حکم لهو و لعب از منظر مذاهب خمسه شامل شافعی، مالکی، حنبلی و حنفی است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد احکام لهو و لعب در میان مذاهب پنج گانه دارای تفاوت‌ها و تشابهاتی به دلیل استدلال‌های مختلف این مذاهب با یکدیگر می‌باشد. در مذهب شیعی دلیل حرمت این مهم رجوع به قرآن، اجماع، احادیث و روایات شیعی از ائمه(ع) است. مطلق لعب و سرگرمی‌ها در اهل سنت حرام نیست، بلکه برخی مصادیق لعب ذاتاً حرام، برخی مکروه و برخی مباح است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

17 - بررسی امکان سنجی دسترسی به الگوی حکومتی مشترک در میان مذاهب اسلامی با تأکید بر نقش مردم
محمد بیروتی محمد رسول آهنگران

کشورهای اسلامی زمینه بالقوه‌ای را برای همگرایی در فقه حکومتی دارند؛ با توجه به فقدان حاکمیت الاهی و پذیرش حق انتخاب، تبیین الگوی مشترکی برای انتخاب حاکم یک نیاز ضروری به نظر می رسد. برای تبیین الگوی حکومتی مشترک، ابتدائاً الگوهای ارائه شده اهل سنت شامل (تشکیل شوری حل و أکثر

کشورهای اسلامی زمینه بالقوه‌ای را برای همگرایی در فقه حکومتی دارند؛ با توجه به فقدان حاکمیت الاهی و پذیرش حق انتخاب، تبیین الگوی مشترکی برای انتخاب حاکم یک نیاز ضروری به نظر می رسد. برای تبیین الگوی حکومتی مشترک، ابتدائاً الگوهای ارائه شده اهل سنت شامل (تشکیل شوری حل و عقد، استخلاف، تغلیب)که با بیعت مردم اجرایی می شود و از میان سه جریان اندیشه سیاسی معاصر فقه شیعه، دو الگو (نظریه انتخابی ولایت فقیه و نظریه انتصابی ولایت فقیه)را برای انتخاب حاکم بیان نمودیم. شوری به عنوان الگوی مشترک(بدون در نظر گرفتن مبانی تشکیل) مورد تایید مذاهب اسلامی قرار دارد. الگوهای ارائه شده در ترازوی مصلحت جامعه اسلامی، از لحاظ تزاحم و تعارض با مفسده مورد واکاوی قرار گرفت.در میان انواع الگوهای حکومتی دارای مصالح و مقاصدی هست که می توان از معایب آن چشم پوشی کرد؛ ایجاد شوری برای انتخاب حاکم است. چالشی که الگوی حکومتی مشترک با آن در تعارض آشکار قرار می گیرد؛ پذیرش حکومت "استیلاء" و "استخلاف" درجوامع اسلامی است. در الگوی "استیلاء"، حکومت در اسلام را به صورت هرج و مرج معرفی می کند و در الگوی" استخلاف"، در واقع اراده مردم، برای انتخاب حاکم به بن بست می خورد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

18 - قصیده ای از ابوالعلای معری در مرثیه یکی از فقهای حنفی
مهدی محقق

در فایل اصل مقاله موجود است

در فایل اصل مقاله موجود است تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

19 - المدرسة السریالیة ومبادؤها؛ دراسة نقدیة من رؤیة إسلامیة
خلیل پروینی سید حسین حسینی گوشکی

اجتاحت اتجاهات فلسفیة غربیة عدیدة ومذاهب فکریة شتی الفکر المعاصر وغلبت علیها الفوضویة والعدمیة والتشتت. وتسربت هذه الفکرة إلی الأدب العربی الذی ترعرع فی المجتمع الذی تختلف جذوره الثقافیة وفکرته الفلسفیة عن المجتمع الغربی، حیث أدّی هذا الأمر إلی تشویه الهویة وإلی نوع من أکثر

اجتاحت اتجاهات فلسفیة غربیة عدیدة ومذاهب فکریة شتی الفکر المعاصر وغلبت علیها الفوضویة والعدمیة والتشتت. وتسربت هذه الفکرة إلی الأدب العربی الذی ترعرع فی المجتمع الذی تختلف جذوره الثقافیة وفکرته الفلسفیة عن المجتمع الغربی، حیث أدّی هذا الأمر إلی تشویه الهویة وإلی نوع من الازدواجیة بین الفئات المختلفة فی المجتمع العربی، ومن ثمّ جعل المجتمعات الشرقیة فی دوّامة أزمة الهویة التی تتمثل بصورة خاصة فی المذاهب الأدبیة التی انبهر بها الأدباء والمثقفون فی مجتمعاتنا الإسلامیة. واعتمدت المدرسة السریالیة بوصفها إحدی هذه المدارس الفکریة علی فکرة الغرب الفلسفیة وثقافته وإیدئولوجیته، قد تلقفها أدباؤنا إمّا عشوائیاً من غیر وعی بأساسها الفکری واختلاف أرضیتها وإمّا عن وعی وإثر الانبهار الثقافی أو تشویه الهویة التی ابتلوا به لا شعوریاً علی الهوّة الحضاریة بین مختلف البلدان، أو ربّما دون الاهتمام بهذه الخلافات بینها. وانطلاقا من هذا؛ یقوم هذا البحث علی أساس منهج وصفی – تحلیلی بدراسة أهم مبادئ هذه المدرسة دراسةً إشکالیةً من رؤیة إسلامیة بغیة تبیین هذه الخلافات الفکریة والثقافیة وإبراز مساوئها علی ضوء الاهتمام بالتراث الفکری والأدبی للحضارة الإسلامیة. وخلص البحث إلی أنّ هذه المدرسة لا تستطیع أن تؤدّی الوظیفة التی یحملها الأدب فی البلدان الإسلامیة کونها مدرسة أحادیة البعد ومادّیة عقیمة، قائمة علی أساس آراء فروید النفسیة التی ترید هدم کلّ شیء دون تقدیم بدیل له. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

20 - مستندات فقهی ضرورت تعامل مسالمت‌آمیز پیروان مذاهب
زهره جباری احمد شفیعی نیا

نوشتارحاضردرپی پاسخ به این سوال است که مستندات فقهی که برای تعامل بین پیروان مذاهب به کار می‌رود کدام می باشند؟استفاده از ادله فقهی برای اثبات ضرورت مباحثی همچون تعامل دربین مذاهب مختلف، حاوی تلاش برای بارورسازی لایه‌هایی متروک مانده از منابع فقهی می باشد؛ بررسی ادله فق أکثر

نوشتارحاضردرپی پاسخ به این سوال است که مستندات فقهی که برای تعامل بین پیروان مذاهب به کار می‌رود کدام می باشند؟استفاده از ادله فقهی برای اثبات ضرورت مباحثی همچون تعامل دربین مذاهب مختلف، حاوی تلاش برای بارورسازی لایه‌هایی متروک مانده از منابع فقهی می باشد؛ بررسی ادله فقهی تعامل مسالمت‌آمیز، برخوردار از ماحصلی است که نه‌تنها اهمیتی کمتر از نتایج حرکت صرفاً اصلاحی اجتماعی ندارد بلکه روندهای منتهی به شکل یافتگی وحدت اجتماعی را معنی مؤثرتر و جدیدتر می‌بخشد. نتایج بدست آمده در این مقال مشتمل بر چهارمحور: دلیل عقلی، دلیل قرآنی وروایی و سیره ائمه:،اصحاب و امامان مذاهب اهل سنت نشان می دهد،که قواعدفقهی تقدیم اهم بر مهم،وجوب دفع ضرر محتمل وحفظ حرمت مسلمانان،وجوب مودّت میان مسلمانان به عنوان مستند عقلی ونقلی، درحفظ وحدت،و دوری از تفرقه می‌باشد.وهمچنین ادله های دیگرفقهی ازجمله قرآن وسیره معصومین: واصحاب ، تعامل مذاهب مختلف با یکدیگر را به عنوان یک ضرورت انکارناپذیر به اثبات می رساند.قصد مقاله این است که ادله ومستندات فقهی همزیستی مسالمت‌آمیز بین دو تفکر تشیع و اهل تسنن را بررسی نمایم، لازم به ذکراست گفته‌ها و پیشنهادات مطرح‌شده درباره وحدت میان شیعه و سنی کمتر با دغدغه‌هایی فقهی درگیر می باشدبه نظر می‌رسد که برای کنار زدن دیدگاه‌های وحدت گریزانه باید وحدت را در فضایی مؤثرتر و مطرح کرد استفاده از ادله فقهی این فضا را برای ما ایجاد می‌کند که بتوانیم همزیستی مسالمت‌آمیز بین پیروان مذاهب اسلامی را با قوت بیشتر اثبات نماییم لازم به ذکراست گفته‌ها و پیشنهادات مطرح‌شده درباره وحدت میان شیعه و سنی کمتر با دغدغه‌هایی فقهی درگیر می باشدبه نظر می‌رسد که برای کنار زدن دیدگاه‌های وحدت گریزانه باید وحدت را در فضایی مؤثرتر و مطرح کرد استفاده از ادله فقهی این فضا را برای ما ایجاد می‌کند که بتوانیم همزیستی مسالمت‌آمیز بین پیروان مذاهب اسلامی را با قوت بیشتر اثبات نماییم تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

21 - تبیین نقش و جایگاه بازیگران قومی- مذهبی ،در ساختار جغرافیای فرهنگی سوریه با تأکید بر نقش تأثیرگذار علویان
محمود مهدوی جو ابوالفضل بهنیافر اردشیر اسد بیگی

2105-1356

با رسیدن موج بیداری اسلامی جهان عرب به سوریه ،یکی از پیچیده ترین چالش های مذهبی قومی در منطقه غرب آسیا رغم خورد و بسیاری از کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را به این کشور متوجه ساخت شاید بتوان گفت اهمیت ژنو کاسپر سوریه و نقش استراتژیک این کشور در مناسبات منطقه‌ای و بین‌ا أکثر

با رسیدن موج بیداری اسلامی جهان عرب به سوریه ،یکی از پیچیده ترین چالش های مذهبی قومی در منطقه غرب آسیا رغم خورد و بسیاری از کشورهای منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای را به این کشور متوجه ساخت شاید بتوان گفت اهمیت ژنو کاسپر سوریه و نقش استراتژیک این کشور در مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی در ایجاد و تداوم این ناآرامی تاثیرگذار بوده است .هرچند تحولات صورت گرفته در سوریه تا حدودی ریشه در نارضایتی‌های نارضایتی اقوام مختلف و اوضاع پرتنش داخلی این کشور داشته اما بدون تردید وجود منافع مشترک و گاه متضاد کشورهای خارجی در سوریه نیز در تعیین جنگ قومی و مذهبی و گسترش بحران بی تاثیر نبوده است مقاله حاضر با طرح این سوال که ،جایگاه بازیگران قومی - مذهبی در ساختار جغرافیای فرهنگی سوریه و نقش حکومت علویان پس از وقوع بحران چه بوده است؟ سعی داره با روش توصیفی تحلیلی و با بهره‌مندی از مطالعات کتابخانه ای و مشاهدات عینی به تبیین جایگاه قومی مذهبی و در ساختارسوریه و نقش حکومت علویان در بحران بپردازد .در این راستا فرضیه های به شکل زیر مطرح شد : جایگاه قومی- مذهبی و نیز حکومت علویان در سوریه متزلزل گردیده است مطالعات صورت گرفته در جهت اثبات فرضیه بیانگر این واقعیت است که بعد از گسترش بحران شکاف های قومی - مذهبی در سوریه پس از جنگ داخلی گسترش یافته است و از طرفی نظام علوی حاکم در سوریه جایگاه خود را به شدت از دست داده است . تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

22 - بررسی تطبیقی قاعده نفی سبیل از دیدگاه فقهای امامیه و اهل سنت
حسین بخشی شاهرخ آبادی علیرضا عسکری سیدمحمد مهدی احمدی

موضوع و هدف: در این تحقیق به بررسی تطبیقی قاعده نفی سبیل از دیدگاه علمای شیعه و سنی اختصاص دارد که بررسی دیدگاه سایر فرق مانند حنفی، حنبلی، مالکی و شافعی نیز از دیگر اهداف تحقیق است. یافته های تحقیق: یافتههای پژوهش حاکی از آن است قواعد و اصولی که فقه امامیه و فقه مذاهب أکثر

موضوع و هدف: در این تحقیق به بررسی تطبیقی قاعده نفی سبیل از دیدگاه علمای شیعه و سنی اختصاص دارد که بررسی دیدگاه سایر فرق مانند حنفی، حنبلی، مالکی و شافعی نیز از دیگر اهداف تحقیق است. یافته های تحقیق: یافتههای پژوهش حاکی از آن است قواعد و اصولی که فقه امامیه و فقه مذاهب اربعه اهل سنت در خصوص موضوع قاعده نفی سبیل، اصل پایبند بودن به قرار دادها و معاهدات، قاعده دعوت، قاعده صمیمیت و برادری در ارتباط با ممالک اسلامی، صلح عزت‌مدار، قاعده حفظ نظام، دارالاسلام و جهاد و دیدگاهها و نقطه نظرات و کیفیت استدلال همراه با ذکر ادله انها ذکر شد، و برای رسیدن به نظریات فقهاء دو مذهب، ترسیم قواعد و اصولی برای آن بسیار راه گشا میباشد. نتیجه گیری: نتایج تحقیق نشان داد صاحب نظران اهل سنت درباره مفهوم نفی سبیل بیان کردند مقصود از نفی سبیل، نفی حجت و استدلال برای کافران در روز قیامت است. برخی گفتند عبارت است از نفی قدرتی که بتوان دولت و شوکت مؤمنان را نابود کرد. برخی گفتند عبارت است از نفی سلطه دشمنان؛ مشروط به اینکه یکدیگر را توصیه به باطل نکنند و انجام منکرات را ترک گویند و از گناهان توبه کنندو برخی معنای دیگری بیان کردند. در شیعه نیز به نقل ابن‌عباس و یسع حضرمیاز امام علی علیه السلام روایت شده که: معنای نفی سبیل عبارت است از نفی حجیت در روز قیامت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

23 - تعامل حاکمان بویه و صفویه با اقلیت‌های دینی با تکیه بر تقریب ادیان
ایوب طهمزی حسین خسروی سهراب اسلامی احمدرضا بهنیافر علی الهامی

تعامل با اقلیت‌های دینی در تمامی حکومت‌ها امری مهم تلقی می‌گردد و حاکمان بویه (حک: 322-448 ق) و صفویه (حک: 907-1148 ق) نیز جهت تقریب ادیان و استفاده از علوم و دانش این مجموعه از ساکنین کشورهای اسلامی به این موضوع توجه ویژه داشتند یا خیر، پژوهش حاضر یک پژوهش تاریخی به شم أکثر

تعامل با اقلیت‌های دینی در تمامی حکومت‌ها امری مهم تلقی می‌گردد و حاکمان بویه (حک: 322-448 ق) و صفویه (حک: 907-1148 ق) نیز جهت تقریب ادیان و استفاده از علوم و دانش این مجموعه از ساکنین کشورهای اسلامی به این موضوع توجه ویژه داشتند یا خیر، پژوهش حاضر یک پژوهش تاریخی به شمار می‌رود به‌صورت توصیفی، تحلیلی بوده و موضوعات مربوط به آن از منابع معتبر تاریخی به شیوه کتابخانه‌ای گردآوری‌شده است. مقاله حاضر می‌کوشد چگونگی رفتار این دو دولت با اقلیت‌های دینی را بررسی و تصویری واقع‌گرایانه از رفتار بویه و صفوی با اقلیت‌ها ارائه نماید. نتایج حاصل از تحقیقات نشان می‌دهد که آل‌بویه و صفوی گرچه شیعه‌مذهب بودند و طبیعی بود که حاکمان شیعه با اقلیت‌های دینی رفتاری مشابه داشته باشند، اما این دولت بویهیان بود که عدالت را بین مسلمانان و اقلیت‌ها تحقق بخشید و در اکثر موارد در دیوان‌ها از آنان استفاده می‌کرد؛ اما صفویان در بیشتر دوره حکومت خود نه‌تنها از اقلیت‌ها در دربارشان استفاده نمی‌کردند، بلکه در بیشتر موارد به حقوق آنان احترام نمی‌گذاشتند حتی با آن‌ها برخورد غیرانسانی نیز داشتند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

24 - بررسی تاریخی نقش فرقه ها و مذاهب فقهی در پیدایش مدارس
قربانعلی اسماعیلی

آموزش اسلامی با آموختن قرآن آغاز شد پس بدیهی است که آموزش و پرورش اسلامی ارتباط محکمی با مسائل دینی داشته است. پیدایش فرق و مذاهب پس از رحلت رسول خدا (ص) رقابت های مذهبی، سیاسی و اجتماعی را در پی داشت. این مقاله بر آن است تا با استفاده از روش تحقیق تاریخی به چگونگی تأثی أکثر

آموزش اسلامی با آموختن قرآن آغاز شد پس بدیهی است که آموزش و پرورش اسلامی ارتباط محکمی با مسائل دینی داشته است. پیدایش فرق و مذاهب پس از رحلت رسول خدا (ص) رقابت های مذهبی، سیاسی و اجتماعی را در پی داشت. این مقاله بر آن است تا با استفاده از روش تحقیق تاریخی به چگونگی تأثیرگذاری رقابت های مذهبی و پیدایش فرق و مذاهب و تلاش ارباب مذاهب برای گسترش نفوذ سیاسی اجتماعی در پیدایش مدارس به تبیین موضوع بپردازد. بررسی منابع و مآخذ نشان می دهد، رقابت های مذهبی و سیاسی فرق و مذاهب در پیدایش نخستین مدارس مؤثر بوده است. علما گاه در مقام دفاع اعتقادی و گاه برای افزایش نفوذ همه جانبه با وقف یا صرف اموال شخصی خود یا مؤمنان و یا بهره گرفتن از قدرت سیاسی و پشتیبانی مالی حکومتگران به تأسیس مدارس پرداخته اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

25 - اسلام آوردن غازان خان، تأثیر و پیامدهای آن بر سایر ادیان و مذاهب موجود در ایران
محمد کریم یوسف جمالی

غازان خان پسر بزرگ ارغون در سحرگاه جمعه 29 ربیع‌الاخر سال 670 ﻫ..ق در قصبه‌ی آبسکون در سلطان دوین در مازندران به دنیا آمد. غازان پس از مرگ ارغون و قتل گیخاتو و بایدو، در سال 694 ﻫ..ق به کمک امیر نوروز- سردار مسلمان شده خود – بر تخت سلطنت جلوس کرد. جلوس غازان بر تخ أکثر

غازان خان پسر بزرگ ارغون در سحرگاه جمعه 29 ربیع‌الاخر سال 670 ﻫ..ق در قصبه‌ی آبسکون در سلطان دوین در مازندران به دنیا آمد. غازان پس از مرگ ارغون و قتل گیخاتو و بایدو، در سال 694 ﻫ..ق به کمک امیر نوروز- سردار مسلمان شده خود – بر تخت سلطنت جلوس کرد. جلوس غازان بر تخت سلطنت همراه بود با تأسی او از مذهب حنفی و قدرت گرفتن این مذهب و باطل شمردن تمام ادیان الهی موجود در کشور و خراب کردن قربانگاهها، محرابها و تعطیل مراسم عشاء ربّانی و دعا و ثنای سایر مذاهب. هدف نویسنده مقاله در این مختصر اطلاعات داده شده بررّسی تأثیر و پیامد اسلام آوردن غازان و دلایل تساهل و یا سخت‌گیری او در موارد خاّص بر سایر ادیان الهی و مذاهب و فرق موجود در ایران است که سعی شده حتی‌الامکان از منابع اصلی برداشت گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

26 - نگاهی مقاصدی به قذف و آثار آن در فقه مذاهب اسلامی
جبراییل فولادیان قراخانلو حمید عیوضی

10.3495/jiil.2022.694648

مقاصد شریعت، یعنی حکمت ها، علل و اسراری که شارع در هنگام وضع هر حکمی از احکامش آن را مدنظر داشته است به تعبیر دیگر هدف وجودی شریعت، حفظ و گسترش سه مقوله شرعی: ضروریات، حاجیات و تحسینیات بوده و در این میان، مقاصد شرعی ضروری یعنی حفظ دین، جان، مال، عقل، نسل و عرض و آبرو ک أکثر

مقاصد شریعت، یعنی حکمت ها، علل و اسراری که شارع در هنگام وضع هر حکمی از احکامش آن را مدنظر داشته است به تعبیر دیگر هدف وجودی شریعت، حفظ و گسترش سه مقوله شرعی: ضروریات، حاجیات و تحسینیات بوده و در این میان، مقاصد شرعی ضروری یعنی حفظ دین، جان، مال، عقل، نسل و عرض و آبرو که مقاصد ستّه ضروری نیز نامیده میشوند بیش از مقاصد دیگر خودنمایی می‌کنند و حفظ عرض و آبرو مهم ترین ضروریات بوده و شارع مقدس با تشریع حد قذف که هشتاد تازیانه است سعی در صیانت و حراست از آن دارد ولی با این وجود، متأسفانه بعضی از افراد در جامعه اسلامی خیلی راحت با آبروی مردم بازی می‌کنند و بخاطر اغراض شخصی و گاه سیاسی، دیگران را به اعمال خلاف شرع متهم می‌کنند و آنچه در این میان بیشتر مایه تأسف می‌باشد متهم نمودن پیروان مذاهب مختلف اسلامی به اعمال خلاف شرع و عفت توسط برخی خطیبان و علمای مذاهب دیگر اسلامی است و این مسئله موجب توسعه تفرقه و کینه و دشمنی میان پیروان فِرَق و مذاهب اسلامی شده است. لذا این تحقیق در خصوص قذف از نوع تحلیلی به روش اسنادی است و یافته‌ها حاکی از آن است که در فقه مذاهب اسلامی با نگرش مقاصدی به قذف و احکام و حکمت تشریع حرمت و حد آن از منظر قرآن و روایات اسلامی، می‌توانیم گام‌های عملی در ضرورت حفظ عرض و آبروی مردم و تحکیم وحدت هر چه بیشتر آحاد جامعه اسلامی و نیز توسعه وحدت میان پیروان مذاهب مختلف اسلامی برداریم. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

27 - A Sociological Analysis on the Students' Attitudes toward Islamic Religious Approximation
علی ربانی لیلا شعبان داریوش شعبان

The purpose of the present paper is a sociological analysis on the attitude of the Islamic religions approximation. It is an attempt to answer the question what the attitude of students is to the Islamic religions approximation. According to the theory which tends to Tz أکثر

The purpose of the present paper is a sociological analysis on the attitude of the Islamic religions approximation. It is an attempt to answer the question what the attitude of students is to the Islamic religions approximation. According to the theory which tends to Tzyshh and Krvmka, three conceptual elements, evaluative and action elements have been analyzed, and in terms of population, the total female students studying at the university in the academic year of 2012-13 were analyzed accordingly. This survey was conducted and data collection techniques were also used. This research is based on a sample of 366 ones by Cochrane formula selected for quota sampling method. The results showed a significant direct correlation between the variables used in the mass media, compliance friends and a significant inverse correlation between religiosity variables, religious compliance personalities, age and the level of education on attitudes of students to Islamic religions approximation. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

28 - سیاست های فرهنگی امام رضا(ع) در همگرایی و تقریب ادیان ومذاهب اسلامی
علی اصغر خسروی هفشجانی حسین خسروی علی الهامی سهراب اسلامی

جهان اسلام، امروزه با چالش های گوناگونی رو به روست، بنابراین ضروریست که برای غلبه بر این چالش ها زمینه‌های تقریب مذاهب اسلامی را هموار سازیم.بی تردید هیچ مسلمان فهمیده‌ای نیست که نداند یکی از عوامل حرمت و بزرگی اسلام، تقریب مذاهب مختلف اسلامی با وجود اختلافات است. به هر أکثر

جهان اسلام، امروزه با چالش های گوناگونی رو به روست، بنابراین ضروریست که برای غلبه بر این چالش ها زمینه‌های تقریب مذاهب اسلامی را هموار سازیم.بی تردید هیچ مسلمان فهمیده‌ای نیست که نداند یکی از عوامل حرمت و بزرگی اسلام، تقریب مذاهب مختلف اسلامی با وجود اختلافات است. به هر میزان این هم‌گرایی در میان فرقه‌های اسلامی اعم از شیعه و سنی پررنگ‌تر شود، به همان اندازه نیز فرصت های بیشتری برای قدرت نمایی امت اسلامی در برابر زیاده‌خواهی‌ دنیای زر و زورآماده خواهد شد.اما آنچه که مایه نگرانی است، شعله‌ور شدن دشمنی و کینه‌توزی در میان مذاهب و فرق مختلف اسلامی است. در حقیقت اختلاف در مسائل فقهی و بعضی مسائل غیراساسی که نتیجه طبیعی اجتهاد و تفکر آزاد است، در ذات خود خطرناک نیست و مقصود از تقریب مذاهب هم از بین بردن اصل اختلاف نیست، بلکه مهم‌ترین هدف این است که این اختلاف موجب دشمنی نگردد و دوری و مشاجره جای خود را به برادری و نزدیکی دهد. احادیث، کتب و گفتار و کردار امام رضا (ع) نشان‌دهنده آن است که ایشان درطول حیات متبرک خود تلاشی دوچندان در خصوص همگرایی ادیان از خویشتن نشان داده‌اند.فرضیه این نوشتار موثر بودن آموزه های امام رضا (ع) در وحدت ، همگرایی مذاهب براساس قرآن ، احادیث، روایات و مناظرات آن حضرت می باشد.در این نوشتار که به شیوه توصیفی و تحلیلی بنا شده است در وهله اول به‌صورت فیش و یادداشت‌ها ازمنابع ومآخذ گوناگون نگاشته وسپس موضوع‌بندی و فهرست‌بندی آخرالامر به تجزیه و تحلیل مطالب پرداخته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

29 - مطالعه تطبیقی مذاهب خمسه در خصوص جایگاه قاعده‌ی‌ لاحرج در مسأله‌ تعدد زوجات با نگاهی به حقوق کیفری ایران
امین قاسمی فر محسن رزمی حسین احمری احمد فولادیان

10.30495/jcld.2023.1972102.1026

قاعده ی لاحرج، از پیشرفته‌ترین قواعد فقهی است که ضمن دارا بودن مبانی نقلی و عقلیِ قدر متیقن، داری قلمرو گسترده‌ای است و از عبادیات تا معاملات را شامل می‌شود. تعدد زوجات، یکی از موضوعاتی که استفاده از قاعده ی لاحرج در آن، مطرح است. نوشتار پیش رو، به این موضوع پرداخته اس أکثر

قاعده ی لاحرج، از پیشرفته‌ترین قواعد فقهی است که ضمن دارا بودن مبانی نقلی و عقلیِ قدر متیقن، داری قلمرو گسترده‌ای است و از عبادیات تا معاملات را شامل می‌شود. تعدد زوجات، یکی از موضوعاتی که استفاده از قاعده ی لاحرج در آن، مطرح است. نوشتار پیش رو، به این موضوع پرداخته است که هر یک از زوج یا زوجه برای جواز تعدد زوجات یا طلاق می‌توانند به قاعده ی لاحرج استناد جویند و از آن، استفاده کنند یا خیر؟ با بررسی منابع فقه امامیه و عامه، به دست می آید که قاعده ی لا حرج، قاعده ای مبتنی بر حالات شخصی است و مصادیق آن، غیر قابل حصر است و زوج، برای تعدد زوجات، به استناد به قاعده ی مذکور، نیازی ندارد. از منظر فقهای امامیه، قاعده ی لاحرج می‌تواند زوجه را در اخذ حکم طلاق یاری کند؛ هرچند که جواز شرعی یا قانونی بر تعدد زوجات باشد. فقهای عامه، با این دیدگاه مخالف هستند. کاربرد قاعده ی لاحرج برای زوجه به ‌صراحت در ماده 1130 قانون مدنی و تبصره آن، منعکس است و تأثیرپذیری قوانین ایران از دیدگاه فقه امامیه را بار دیگر احراز می‌کند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

30 - معیارهای تمایز قتل از دیدگاه مذاهب خمسه
سار آخوندی یونس واحد یاریجان محمد رسول آهنگریان

مقاله حاضر با هدف بررسی معیارهای تمایز قتل از دیدگاه مذاهب خمسه ، به روش توصیفی – تحلیلی به انجام رسیده است روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای است، نظر فقیهان مذاهب پنج گانه درباره ملاک و صور و مصادیق عمد، شبه عمد و خطایی بودن قتل و به تبع آن، تقسیماتی که برای هر یک أکثر

مقاله حاضر با هدف بررسی معیارهای تمایز قتل از دیدگاه مذاهب خمسه ، به روش توصیفی – تحلیلی به انجام رسیده است روش گردآوری اطلاعات کتابخانه ای است، نظر فقیهان مذاهب پنج گانه درباره ملاک و صور و مصادیق عمد، شبه عمد و خطایی بودن قتل و به تبع آن، تقسیماتی که برای هر یک ارائه کرده اند مطالعه شده و سپس مورد مقایسه و تطبیق قرار گرفته است. مذاهب پنج گانه فقهی مشهور (امامیه ، شافعی، حنفیه ، مالکیه و حنبلیه) در مساله قتل و انواع آن بر اساس ملاک هایی که برای هر نوع در نظر گرفته اند، علیرغم اشتراکاتی که دارند در برخی موارد دچار اختلاف نظر نیز می باشند. در این مقاله ابتدا نظر مشهور یا اجماع فقیهان امامیه درباره ملاک و صور و مصادیق عمد، شبه عمد و خطایی بودن قتل و به تبع آن تقسیماتی که برای هر یک ارائه کرده اند بیان شده و سپس دیدگاه فقیهان هر یک از مذاهب چهارگانه اهل سنت درباره آن ملاکها درنظرگرفته شده و وجه تمایز آن مورد بررسی قرار گرفته است چون بر اساس ملاک تمایز نوع قتل تعیین می شود و مسئولیت کیفری هر کدام مشخص می گردد . تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

31 - تحلیل دیدگاه فریقین در تفسیر آیۀ وضو و بررسی پیشینۀ تاریخی اختلاف در آن
محمد‌رضا حاجی اسماعیلی موسی منصوری جوانمردی

وضـو عـبادتی¬است که پیامبر(ص) در برابر دیدگان مسلمانان انجام¬داده واین جریانی موقت و ویژه دورانی معین و محدود نبوده تا نشانه¬های آن از دیده¬ها پنهان و چگونگی¬اش پوشیده بماند پس اگـر چـنـین بوده، این اختلاف¬های موجود دربارۀکیفیت آن چیست؟ و حقیقت آ أکثر

وضـو عـبادتی¬است که پیامبر(ص) در برابر دیدگان مسلمانان انجام¬داده واین جریانی موقت و ویژه دورانی معین و محدود نبوده تا نشانه¬های آن از دیده¬ها پنهان و چگونگی¬اش پوشیده بماند پس اگـر چـنـین بوده، این اختلاف¬های موجود دربارۀکیفیت آن چیست؟ و حقیقت آنچه پیامبر(ص) در این باره انجام¬داده¬اند کدام است؟ در این پژوهش سعی شده،معنای لغوی و اصطلاحی وضو وکیفیّت آن در مذاهب پنج¬گانه اسلامی واختلافات آن¬ها بررسی گردد، عمده اختلاف فقه امامیه با چهار مذهب فقهی دیگر،یکی از جهت شستن دست-ها و دیگر از جهت شستن یا مسح پاهاست؛ که نگارنده گان با تبیین دیدگاههای تفسیری فریقین در ذیل ششمین آیۀسورۀمائده به بحث و بررسی پیرامون آن پرداخته و در پایان به تاریخچه¬ای از آغازین دوران اختلاف درکیفیت وضو اشاره¬کرده ا¬ند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

32 - بررسی تطبیقی حق حیات جنین بیماراز دیدگاه مذاهب اسلامی
آزاده عبدی ابیانه یونس واحد یاریجان مریم ابن تراب

10.30495/jscc.2023.2003834.2178

حق حیات در اسلام برای تمام افراد انسان، صرفنظر از مرحله رشد، سن و سایر شرایط، حق ویژه‌ای قلمداد می‌شود و به عنوان حق اولیه و بنیادین آدمی بر حقوق دیگرش ارجحیت دارد. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با هدف بررسی تطبیقی معیار حق حیات جنین از منظر مذاهب اسلامی تدوین شده ا أکثر

حق حیات در اسلام برای تمام افراد انسان، صرفنظر از مرحله رشد، سن و سایر شرایط، حق ویژه‌ای قلمداد می‌شود و به عنوان حق اولیه و بنیادین آدمی بر حقوق دیگرش ارجحیت دارد. پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی و با هدف بررسی تطبیقی معیار حق حیات جنین از منظر مذاهب اسلامی تدوین شده است. حقوق مادر نسبت به تسلط بر بدن خویش، در دیدگاه اسلامی با رویکرد اجتماعی در مقابل حق حیات جنین محلی از اعراب ندارد و به عنوان حکم کلی، انواع تعرض به حیات جنین حرام است و با این رویکرد فرهنگی جز در موارد نادر که تزاحم، اضطرار یا عسر و حرج ایجاب نماید، سقط جنین مجاز نیست. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد هرچند تعیین معیار مشخصی در مورد آن دشوار است لکن نتایج و دستاوردهای حاصل از مطالعه آثار صاحب‌نظران و اطلاعات جمع‌آوری شده و نقد و بررسی آنها، نشان می‌دهد در موارد جواز سقط جنین بیمار از دیدگاه مذاهب خمسه، دو معیار را می‌توان معرفی نمود. معیار اول تعریف جنین نسبت به مراحل تکامل وی است که مورد اختلاف میان فقهای مذاهب بوده و در حکم اولیه مؤثر است؛ معیار دوم نیز ناظر بر مبانی احکام ثانویه می‌باشد که خود به دو قسم وجود تزاحم میان حق جنین و حقوق مادر است که بیشتر مورد اتفاق نظر فقها قرار گرفته و قسم دوم عناوینی نظیر عسر و حرج است که در قلمروی قاعده، اختلاف نظرهای بیشتری به چشم می‌خورد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

33 - جنبش اجتماعی و قدرت نرم مسلمانان در راهپیمایی اربعین (نگاهی به اثرات سیاسی و بین المللی مراسم پیاده روی اربعین)
عبدالله طاهرخانی پروین سوادیان منصور شریفی

آمریکا و کشورهای غربی با به کارگیری قدرت نرم وسخت، سعی در ایجاد اختلاف بین مذاهب و شیعه هراسی دارند. راهپیمایی اربعین با داشتن ویژگی های یک جنبش اجتماعی توانسته است در وحدت و همبستگی مسلمانان اثر گذار باشد و تلاش های دشمن برای تفرقه اکنی و ناامنی را تحت تاثیر قرار دهد أکثر

آمریکا و کشورهای غربی با به کارگیری قدرت نرم وسخت، سعی در ایجاد اختلاف بین مذاهب و شیعه هراسی دارند. راهپیمایی اربعین با داشتن ویژگی های یک جنبش اجتماعی توانسته است در وحدت و همبستگی مسلمانان اثر گذار باشد و تلاش های دشمن برای تفرقه اکنی و ناامنی را تحت تاثیر قرار دهد. آیا می توان چنین تصور کرد که ابعاد مختلف این راهپیمایی، منجر به شکل گیری عناصری از قدرت نرم مسلمانان شده است؟ این پژوهش، به دنبال بررسی ابعاد پیاده روی اربعین و ارتباط آن با شکل گیری عناصر قدرت نرم مسلمانان است. در این تحقیق، با مشخص کردن شرایط جنبش اجتماعی، ویژگی های جنبش اربعین معرفی می شود و نهایتاً از این طریق، شکل گیری عناصر قدرت نرم مسلمانان به دست می آید.این تحقیق با استفاده از روش کمی و پیمایش انجام شده و جمع آوری اطلاعات آن، از طریق پرسشنامه بوده است. فرضیه اصلی تحقیق، یعنی وجود رابطه بین ابعاد پیاده روی اربعین و شکل گیری عناصر قدرت نرم مسلمانان تأیید شد. تعامل مفهومی راهپیمایی اربعین با جنبش اجتماعی و قدرت نرم، از دستاوردهای جدیدِ این پژوهش است. در پیاده روی اربعین، جنبشی اجتماعی شکل می گیرد که منجر به پدید آمدن عناصر قدرت نرم مسلمانان می شود که عبارتند از: همگرایی، وحدت و همبستگی بین مذاهب و ملت ها، اتحاد ایران و عراق، روشنگری و بیداری اسلامی، قدرت بالای بسیج مسلمانان. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

34 - قواعد فقهی (به عنوان منشاء استنباط احکام) از دیدگاه مذاهب اسلامی
احمد حمیدی حسین رجبی محمد تقی علوی

یکی از مهم¬ترین وظایف عالم دین و فقیه، بحث و تفحص در قواعد کلی فقهی‌ است که در بسیاری از موضوعات جزئی و استنباط احکام مورد استفاده قرار می‌گیرد. این قواعد در حل بسیاری از مشکلات راه‌گشاست و در مسائل مستحدثه که نصی در آن موضوع خاص وارد نشده فقیه از آن برای فتوا دادن استف أکثر

یکی از مهم¬ترین وظایف عالم دین و فقیه، بحث و تفحص در قواعد کلی فقهی‌ است که در بسیاری از موضوعات جزئی و استنباط احکام مورد استفاده قرار می‌گیرد. این قواعد در حل بسیاری از مشکلات راه‌گشاست و در مسائل مستحدثه که نصی در آن موضوع خاص وارد نشده فقیه از آن برای فتوا دادن استفاده می‌نماید و اگر احاطه کامل بر این قواعد نداشته باشد در پاسخگویی به موضوعات دچار مشکل می‌شود. این پژوهش با روش، توصیفی- کتابخانه¬ای به بررسی قواعد فقهی مطرح شده در امامیه و مذاهب اربعه اهل سنت و ادله اثبات آن می‌پردازد. نتایج نشان از کارآمدی قواعد فقهی در فتاوای فقیهان امامیه و مفتیان مذاهب اسلامی بوده است. همچنین با احاطه بر قواعد فقهی می¬توان حکم مسائل مستحدثه را به دست¬آورد. بدین منظور ابتدا قواعد مهم فقهی در امامیه نظیر قاعده لاضرر، قاعده ید و... و ادله اثبات آن از کتاب، ‌سنت، عقل و اجماع اشاره شده و سپس این قواعد از دیدگاه مذاهب اربعه تبیین گردیده¬است. ذکر همه‌ی قواعد فقهی مطرح شده در مذاهب اسلامی در این نوشتار امکان ندارد،‌ در پژوهش حاضر با بررسی و گردآوری اطلاعات از منابع مختلف شیعه و سنی، اهم قواعد فقهی در بین فقهای شیعه و سنی گردآوری و مصادیق مشترک موجود در آن¬ها در حقوق مدنی و قانون اساسی بررسی شده¬است. فقه امامیه و اهل سنت در قسمت¬های زیادی با یکدیگر مشابهت دارد که در اصول مربوط به قانون اساسی و حقوق مدنی نیز مصادیق منتج از آن¬ها به وضوح به چشم میخورد. تفاصيل المقالة

فهرس المقالات مذاهب

سند

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية