روابط خارجی

حرية الوصول المقاله

1 - سازنده گرایی: چارچوبی تئوریک برای فهم سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
علیرضا ازغندی

نویسندهْ مقاله سعی دارد با استفاده از تئوری سازنده گرایی و با تأکید برلزوم آگاهیازخصوصیات مناظرة چهارم روابط بین الملل به تبیین روابط خارجی جمهوری اسلامی ایراندر سال های پس از جنگ بپردازد. استفاده از تئوری فوق که به مثابة جدیدترین رویکردمطرح شده در روابط بین الملل مورد أکثر

نویسندهْ مقاله سعی دارد با استفاده از تئوری سازنده گرایی و با تأکید برلزوم آگاهیازخصوصیات مناظرة چهارم روابط بین الملل به تبیین روابط خارجی جمهوری اسلامی ایراندر سال های پس از جنگ بپردازد. استفاده از تئوری فوق که به مثابة جدیدترین رویکردمطرح شده در روابط بین الملل مورد تحلیل قرار می گیرد، برای پاسخ به این پرسش استکه آیا سازنده گرایی می تواند برای بررسی سیاست و روابط خارجی ایران نقش تفسیریو توضیح دهنده ایفا نماید یا خیر؟ این مقاله مشتمل بر سه فصل می باشد که در فصل اولسازنده گرایی در روابط بین الملل و در فصل های بعدی سازنده گرایی از دیدگاه الکساندرونت و سیاست خارجی ایران از منظر این رویکرد بررسی می گردد. در پایان نویسنده بهاین نتیجه می رسد که تا هنگامی که ساختار نظام بین الملل میان کارگزاران تشکیل دهندةنظام فرق قائل شود و شناخت واقع بینانه ای از ماهیت ساختار در داخل موجود نباشد، هیچیک از رهیافت ها و رویکردها اعم از رئالیسم، لیبرالیسم و سازنده گرایی نمی تواند انتخابدرستی در مطالعه و تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی باشد تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

2 - گفتمان مشروطیت و تاثیر آن بر روابط خارجی ایران (1299 - 1285)
حمیدرضا سعیدی نژاد زینب ویسی

بایگانی ها،احکاموپرونده هایگفتمانمشروطیتنشانمی دهدکهدالمرکزیدراینگفتمانعبارتبوداز استبدادودال هایمسلطدیگرحولایندالمرکزی،همهمسائلمربوطبهامورداخلیایرانازجملهعدالت،حقوقرعیت (شهروندی)؛وقانونبودند. اینگفتماندوپیامدپیش بینینشدهدربعدروابطخارجیایرانداشت: اولاین کهپیروزیانقلابمش أکثر

بایگانی ها،احکاموپرونده هایگفتمانمشروطیتنشانمی دهدکهدالمرکزیدراینگفتمانعبارتبوداز استبدادودال هایمسلطدیگرحولایندالمرکزی،همهمسائلمربوطبهامورداخلیایرانازجملهعدالت،حقوقرعیت (شهروندی)؛وقانونبودند. اینگفتماندوپیامدپیش بینینشدهدربعدروابطخارجیایرانداشت: اولاین کهپیروزیانقلابمشروطهدرایراندرعملموجبتضعیفحکومتمرکزیودرنتیجهگسترشوتقویتحکومت هایمحلیدرایرانگردید،ودومگفتمانمشروطیتحولمحوردال هایمربوطبهامورداخلیبودودرخصوصسیاستخارجیونوعروابطباقدرتهایبزرگ،دانشوآگاهیخاصیتولیدنکرد. نهایتاًمجموعهعواملزمینهوشرایطبرایبسطبیشترسلطهقدرت هایخارجیدرایرانرافراهمآورد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

3 - ژئوپولیتیک نوین اروپا و تاثیر آن بر روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران (با تاکید بر دوران پس از جنگ سرد و شکل گیری اتحادیه اروپا)
عبدالرضا فرجی راد نرگس قاسمی

اتحادیه اروپا پستی و بلندی‌های زیادی را در راه همگرایی پشت سر گذارده و فارغ از بن‌بستی که هم‌اکنون در آن گرفتار شده،می‌توان آن را موفق‌ترین پروژه‌ همگرایی منطقه‌ای در دنیا دانست.از نتایج این همگرایی شکل گیری یک سیاست خارجی واحد بوده است که تقریبا در مقابل دیگر کشورها و أکثر

اتحادیه اروپا پستی و بلندی‌های زیادی را در راه همگرایی پشت سر گذارده و فارغ از بن‌بستی که هم‌اکنون در آن گرفتار شده،می‌توان آن را موفق‌ترین پروژه‌ همگرایی منطقه‌ای در دنیا دانست.از نتایج این همگرایی شکل گیری یک سیاست خارجی واحد بوده است که تقریبا در مقابل دیگر کشورها و مناطق دنیا بدان عمل می کنند. از زمان شکل گیری اتحادیه اروپا، جمهوری اسلامی ایران بجای یک کشور می بایستی با یک سیاست متحده از سوی مجموعه اعضای اتحادیه روبرو می گشت، که شدیدا بر روابط ایران و اروپا تاثیر می گذارد. در این پژوهش به دنبال پاسخ این سئوال هستیم که از زمان شکل گیری اتحادیه روابط جمهوری اسلامی با اتحادیه چگونه بوده و سپس چه عوامل ژئوپولیتیکی بر این روابط تاثیر گذار است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

4 - مبانی قرآنی حکومت و بررسی دیدگاه‌های حضرت امام خمینی(ره)
تورج کوهستانی‌نژاد محمدعلی صفا روح‌الله افضلی

انقلاب اسلامی ایران که با رهبری حضرت امام خمینی(ره) بر مبنای حکومت علوی و فقه جواهری هدف اصلی ایشان تشکیل حکومت اسلامی، اجرای دستورات دینی و احیاء بسیاری از احکام اسلامی بوده است که بدون تشکیل حکومت بسیاری حدود و واجبات امکان ظهور نمی‌یافت. حضرت امام(ره) که مجتهدی کامل أکثر

انقلاب اسلامی ایران که با رهبری حضرت امام خمینی(ره) بر مبنای حکومت علوی و فقه جواهری هدف اصلی ایشان تشکیل حکومت اسلامی، اجرای دستورات دینی و احیاء بسیاری از احکام اسلامی بوده است که بدون تشکیل حکومت بسیاری حدود و واجبات امکان ظهور نمی‌یافت. حضرت امام(ره) که مجتهدی کامل بودند با فقهاء پیشین دارای تفاوت‌های اندکی نیز بود که نشأت‌گرفته از تسلط بالای ایشان به مباحث فقه و فلسفه و اصول و کلام بود که این تفاوت با به ثمر نشستن انقلاب اسلامی و تشکیل حکومت اسلامی به نحوی نمایان شد. در این میان آنچه پس از تشکیل حکومت اسلامی بیش‌تر نمایان گردید نوع برقراری روابط خارجی بر اساس مبانی اسلامی بود که به خودی خود دفع استکبار و در مقابل جذب ملت‌های مسلمان را به همراه داشت و نقطه عطفی شد برای مظلومان عالم. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

5 - بررسی روابط گروه بریکس و سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران
آرزو خردمندان بهرام یوسفی روح اله شهابی شیوا جلال پور

10.22034/sej.2020.1915033.1273

هدف پژوهش حاضر تبیین روابط بریکس و اعضای آن با جمهوری اسلامی ایران است. پژوهش بر این فرض استوار است که روابط گروه بریکس با جمهوری اسلامی، در چارچوب روابط ایران با اعضای آن تعریف می‌شود. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که به نظر نمی‌رسد که گروه بریکس أکثر

هدف پژوهش حاضر تبیین روابط بریکس و اعضای آن با جمهوری اسلامی ایران است. پژوهش بر این فرض استوار است که روابط گروه بریکس با جمهوری اسلامی، در چارچوب روابط ایران با اعضای آن تعریف می‌شود. روش تحقیق توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج حاکی از آن است که به نظر نمی‌رسد که گروه بریکس، علی‌رغم اینکه با یک‌جانبه‌گرایی ایالات متحده مخالف است، منابع کافی داشته باشد و یا بتواند اثرات تحریم‌های آمریکا بر ایران را تا حد مورد انتظار ایران کاهش دهد. در میان کشورهای بریکس، روسیه به طور غیرمستقیم از تحریم‌های ایران سود می‌برد و ناتوانی ایران در تولید بیشتر گاز طبیعی و ناتوانی مالی و فناوری ایران در تکمیل پروژه‌های انرژی در آینده نزدیک، باعث ایجاد بازار منطقه‌ای و جهانی به نفع روسیه و به ضرر ایران خواهد شد. از طرف دیگر اعضای بریکس، برنامه‌های بلندمدتی برای جلوگیری از یک‌جانبه‌گرایی امریکا دارند و این در حالی است که روابط سیاسی-اقتصادی خود را با امریکا قطع نکرده‌ و ساختار نظام بین‌الملل را به چالش نکشیده‌اند. کما اینکه براساس رهیافت سازه‌انگاری، برای کسب منفعت بیشتر کشورها در نظام بین‌الملل، باید هنجارهای این ساختار را کارگزاران، رعایت کنند؛ چه اینکه سازه‌انگاران بر این اعتقادند که سیاست خارجی کشورها و نزدیکی روابط آنها در ساختار بین‌الملل، بنا به شباهت رویه‌ای که پیش گرفته‌اند، شکلی جدی می‌گیرد. روشن است که اعضای بریکس، این مهم را در خاطر دارند و به همین علت، حاضر به جنگ ایدئولوژیک با امریکا در ساختار بین‌الملل نخواهند شد. از این جهت نمی‌توان تاثیراتی ماورائی و آرمانی در خصوص بریکس بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی متصور شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

6 - قاعده‌ توسل به زور در روابط بین‌الملل
عباس فولادی مریم مرادی محسن دیانت

هدف پژوهش حاضر بررسی قاعده توسل به زور از دیدگاه روابط بین‌الملل است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که توسل به زور توسط هر کشوری بر علیه کشور دیگر، از منظر اسناد بین‌المللی ازجمله منشور سازمان ملل محکوم است. هیچ کشوری مجاز به استفاده از زور در روابط بین أکثر

هدف پژوهش حاضر بررسی قاعده توسل به زور از دیدگاه روابط بین‌الملل است. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که توسل به زور توسط هر کشوری بر علیه کشور دیگر، از منظر اسناد بین‌المللی ازجمله منشور سازمان ملل محکوم است. هیچ کشوری مجاز به استفاده از زور در روابط بین‌المللی نیست. یک کشور زمانی می‌تواند از زور استفاده نماید که مورد تجاوز واقع شده باشد و در مقام دفاع از خود متوسل به زور شود. مداخله بشردوستانه و توسل به زور تنها در صورتی می‌تواند مجاز تلقی شود که شورای امنیت سازمان ‌ملل‌ متحد نقض سیستماتیک و گسترده حقوق بشر را تشخیص دهد و آن را مغایر با صلح و امنیت بین‌المللی بداند که آن را به طور جدی تهدید می‌کند. توسل به زوری که شامل تهدید به زور و یا استفاده از زور بدون مجوز رسمی شورای امنیت باشد، نقض صریح منشور سازمان ملل محسوب می‌گردد. اصل توسل به زور در روابط بین‌الملل در صورت نقض حاکمیت یا حقوق بشر توسط یکی از اعضای سازمان ملل باید با حساسیت خاصی توسط سازمان ملل بکار گرفته شود، تا موجب نقض حاکمیت و توسل یک‌جانبه استفاده از قدرت توسط کشورهای قوی‌تر تلقی نشود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

7 - ارزیابی سیاسی رویکرد راهبردی و مواضع جمهوری اسلامی ایران در قبال سازمان همکاری شانگهای
نوید نوزعیم سید باقر میرعباسی مریم مرادی سهیل سهیلی نجف آبادی

هدف پژوهش حاضر ارزیابی سیاسی رویکرد راهبردی و مواضع جمهوری اسلامی ایران در قبال سازمان همکاری شانگهای بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و یافته‌ها نشان داد که، منافع ایران و دو قدرت بزرگ عضو سازمان شانگهای یعنی روسیه و چین در جلوگیری از نفوذ آمریکا در آسیای جنوب ‌غربی أکثر

هدف پژوهش حاضر ارزیابی سیاسی رویکرد راهبردی و مواضع جمهوری اسلامی ایران در قبال سازمان همکاری شانگهای بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و یافته‌ها نشان داد که، منافع ایران و دو قدرت بزرگ عضو سازمان شانگهای یعنی روسیه و چین در جلوگیری از نفوذ آمریکا در آسیای جنوب ‌غربی به‌ویژه آسیای مرکزی، موجب نزدیکی آن‌ها به یکدیگر در چهارچوب مناسبات دوجانبه و همچنین در قالب سازمان همکاری شانگهای شده است. جمهوری اسلامی ایران جهت مقابله با هژمونی‌گرایی آمریکا در سطح منطقه‌ای و تضمین منافع ملی خود در برابر تهدیدات امنیتی این کشور، در راستای عضویت دائم در سازمان همکاری شانگهای گام برداشته است. عضویت دائم در سازمان همکاری شانگهای فرصت‌های ساختاری برای ایران فراهم‌ ساخته که از یک‌سو به پشتوانه قدرت اعضای این ساختار در برابر هژمونی‌گرایی آمریکا در منطقه موازنه ایجاد کند، و از سوی دیگر، جایگاه سیاسی و امنیتی ایران در معادلات آسیای مرکزی و تحولات خاورمیانه را افزایش می‌دهد. بنابراین، ایران با ظرفیت‌های بالای یاد شده در منطقه خاورمیانه، توانمندی لازمرا به لحاظ راهبردی، جهت تبدیل ‌شدن به یک قدرت منطقه‌ای دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

8 - نقش رهبری نظام در بهره‌گیری از شیوه‌‌های ارتباطی دیپلماسی عمومی کشور
محمد ستوده محمدعلی صادق زاده

10.22034/sej.2023.1976082.1529

هدف پژوهش حاضر پاسخ به این سوال اصلی است که نقش رهبری نظام در بهره‌گیری از شیوه‌‌های ارتباطی دیپلماسی عمومی، جهت تأمین منافع ایران و جهان اسلام چیست؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که رهبری نظام با توجه به جایگاه خود در ساختار سیاسی- حقوقی کشور، داشتن مق أکثر

هدف پژوهش حاضر پاسخ به این سوال اصلی است که نقش رهبری نظام در بهره‌گیری از شیوه‌‌های ارتباطی دیپلماسی عمومی، جهت تأمین منافع ایران و جهان اسلام چیست؟ روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که رهبری نظام با توجه به جایگاه خود در ساختار سیاسی- حقوقی کشور، داشتن مقام مرجعیت دینی در جهان تشیع و ظرفیت‌‌های موجود در ادبیات گفتمانی انقلاب اسلامی ایران، با بهره‌‌گیری از قدرت نرم و شیوه‌‌های ارتباطی در قالب نشست‌‌ها، دیدارها، موضع‌‌گیری‌‌ها، رسانه‌‌های جمعی، نهادهای مرتبط، سازمان‌‌های فرهنگی و آموزشی، ارسال پیام و نامه به مخاطبین، نقش تعیین‌‌کننده‌‌ای در حق‌شناسی و دشمن‌شناسی، احیای تفکر اسلامی، صدور معنوی انقلاب، تقویت قدرت هوشمند جمهوری اسلامی ایران، زمینه‌‌سازی فرهنگ مقاومت و به چالش کشاندن سرشت ناعادلانه نظم بین‌‌المللی در ابعاد تبیینی داشته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

9 - عادی شدن تنش در روابط ایران و آمریکا از منظر امنیت هستی‌شناسی
فریده امانی عباس مکرمی محمد ستوده

10.22034/sej.2019.667451

روابط ایران و ایالات متحده بعد از وقوع انقلاب اسلامی دچار تنش ها و واگرایی هایی شد؛ به گونه ای که دیدگاه هر یک از دو کشور در خصوص مسائل بین المللی در تعارض با یک دیگر قرار گرفت. اگرچه هر یک از دو کشور در برهه هایی تلاش کردند که پیرامون برخی مسائل که امنیت و منافع دوجانب أکثر

روابط ایران و ایالات متحده بعد از وقوع انقلاب اسلامی دچار تنش ها و واگرایی هایی شد؛ به گونه ای که دیدگاه هر یک از دو کشور در خصوص مسائل بین المللی در تعارض با یک دیگر قرار گرفت. اگرچه هر یک از دو کشور در برهه هایی تلاش کردند که پیرامون برخی مسائل که امنیت و منافع دوجانبه آن ها را تضمین می نمود، به گفت وگو بپردازند، اما عوامل متعددی دست به دست هم داده و مانع تنش زدایی در روابط دوجانبه شده است. بر این اساس، سؤالی که مطرح می شود، این است که چرا به‌رغم تماس ها و مذاکرات مستقیم و غیرمستقیم، دو کشور ایران و آمریکا کماکان روابط رسمی دوجانبه خود را برقرار نکرده اند؟بر اساس نظریه امنیت هستی‌شناختی، این فرضیه مطرح می شود که دشمنی ایران و آمریکا به دلیل تعارضات مبنایی برای طرفین به امری عادی تبدیل شده است و هیچ یک از این دو کشور نمی خواهند با برقراری روابط رسمی این روند عادی را بر هم زده و امنیت هستی‌شناختی خود را به مخاطره اندازند.یافته های پژوهش حاضر حاکی از آن است که با توجه به تداوم فقدان روابط رسمی و چند دهه خصومت پایدار میان ایران و امریکا و هویتی شدن منازعات مبنایی، امنیت هستی شناختیِ مبتنی بر منازعه، برای این دو کشور اهمیت فراوانی پیدا کرده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

10 - تاریخ روابط خارجی ایران و ایالات متحده آمریکا
دکتر امیر اکبری دکتر رضا جلالی

هنگامی که انقلاب اسلامی در ۱۳۵۷ اوج گرفت و به پیروزی رسید، نفرتی عمیق از دولت ایالات متحده آمریکا در ایران موج می‌زد. چرا که استبداد پهلوی با کودتای آمریکایی ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ قوام و دوام یافته بود و دولت آمریکا تا آخرین لحظات حیات رژیم پهلوی آن را مورد تأیید و حمایت قرار د أکثر

هنگامی که انقلاب اسلامی در ۱۳۵۷ اوج گرفت و به پیروزی رسید، نفرتی عمیق از دولت ایالات متحده آمریکا در ایران موج می‌زد. چرا که استبداد پهلوی با کودتای آمریکایی ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ قوام و دوام یافته بود و دولت آمریکا تا آخرین لحظات حیات رژیم پهلوی آن را مورد تأیید و حمایت قرار داده بود. با این وجود، امام خمینی در همان آغازین روزهای پیروزی از انقلابیون خواستند تا از حمله به سفارتخانه‌های خارجی بپرهیزند. اما این خواسته از سوی گروه‌های مارکسیست نادیده انگاشته شد و در ۲۵ بهمن ماه 13۵۷ افراد مسلح وابسته به چریک‌های فدایی خلق با حمله به سفارت آمریکا در تهران، ویلیام سولیوان سفیر این کشور را به همراه جمعی از اعضای سفارت به گروگان گرفتند. موضوع پس از چند ساعت با دخالت دولت موقت پایان یافت و سه روز بعد نیز دولت ایالات متحده رژیم جدید ایران را به رسمیت شناخت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

11 - روابط خارجی ایران و آمریکا در آستانه انقلاب اسلامی(بررسی مسائل و پیامدها)
علی سلیمان پور امیر اکبری

بررسی روابط خارجی ایران و آمریکا نشان می‌دهد، حضور مداخله جویانه این کشور در امور داخلی ایران پس از کودتای 28 مرداد 1332 و با حمایت همه جانبه از شاه ایران آغاز شده است. از این پس ایران به عنوان یک کشور مهم منطقه خاورمیانه و به عنوان پایگاهی مطمئن برای تأمین منافع اقتصاد أکثر

بررسی روابط خارجی ایران و آمریکا نشان می‌دهد، حضور مداخله جویانه این کشور در امور داخلی ایران پس از کودتای 28 مرداد 1332 و با حمایت همه جانبه از شاه ایران آغاز شده است. از این پس ایران به عنوان یک کشور مهم منطقه خاورمیانه و به عنوان پایگاهی مطمئن برای تأمین منافع اقتصادی ایالات متحده روز به روز اهمیّت بیشتری یافت و تا بدانجا پیش رفت که رؤسای جمهور آن کشور شاه ایران را بهترین متحّد خویش در منطقه می‌دانستند. در دهه 1970 میلادی با روی کار آمد نیکسون در آمریکا مناسبات دو کشور بیشتر از پیش گسترش یافته و نقش ژاندارمی منطقه خلیج فارس به شاه ایران واگذار شد. با سپری شدن دوران جمهوری خواهان و آغاز ریاست جمهوری کارتر از حزب دموکرات تردیدهای جدّی در حمایت از رژیم دیکتاتوری ایران بوجود آمد و نهایتاً شاه ایران را در موقعیتی متزلزل قرار داد و زمینه سقوط وی را فراهم نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

12 - بررسی فرصت ها و چالش های دیپلماسی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در قبال جمهوری تاجیکستان طی سالهای (1397-1377)
رضا اوسطی فاضل فیضی

رضا اوسطی[1]- فاضل فیضی[2] تاریخ دریافت: 9/10/1398- تاریخ پذیرش:3/11/1398 چکیده: دیپلماسی فرهنگی که توسط دولت ها هدایت می شود، با استفاده از ابزار و ظرفیت های فرهنگی به عنوان پشتیبان اهداف سیاست خارجی و اهداف دیپلماسی محسوب شده و در واقع استفاده از فرهنگ و به خدمت گرفتن أکثر

رضا اوسطی[1]- فاضل فیضی[2] تاریخ دریافت: 9/10/1398- تاریخ پذیرش:3/11/1398 چکیده: دیپلماسی فرهنگی که توسط دولت ها هدایت می شود، با استفاده از ابزار و ظرفیت های فرهنگی به عنوان پشتیبان اهداف سیاست خارجی و اهداف دیپلماسی محسوب شده و در واقع استفاده از فرهنگ و به خدمت گرفتن ابزارهای فرهنگی در روابط خارجی جهت تامین منافع ملی می باشد. مقاله حاضر در پی پاسخ به این سوال است که به چه دلایلی علی رقم اشتراکات فرهنگی و تمدنی بین جمهوری اسلامی ایران و جمهوری تاجیکستان، دو کشور نتوانستند از این اشتراکات جهت توسعه روابط دو جانبه خود بهره مند شوند؟ در پاسخ این فرضیه مطرح می گردد که علی رقم اشتراکات فرهنگی و تمدنی بین دو کشور به دلیل رویکرد متفاوت به عنصر سیاست و نحوه حکومت داری در عرصه سیاسی و اجتماعی، در نتیجه اشتراکات فرهنگی و تمدنی بین دو کشور کمکی به افزایش روابط آن ها نکرده است . در این تحقیق با امعان نظر به مشترکات فرهنگی و تمدنی دو کشور به دنبال شناسایی موانع توسعه روابط خارجی آنها از منظر دیپلماسی فرهنگی می باشیم . [1] - کارشناسی ارشد، علوم سیاسی، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی ، قزوین، ایران reza8286@yahoo.com [2] - استادیار و عضو هیات علمی، گروه علوم سیاسی، واحد تاکستان، دانشگاه آزاد اسلامی ، قزوین، ایران: نویسنده مسئول fazel_feizy@yahoo.com * این مقاله مستخرج از رساله دکتری تحت عنوان "کاربرد زور در روابط بین الملل باتاکید بر دکترین دفاع مشروع پیشدستانه/پیشگیرانه در راهبرد امنیت ملی امریکا" است. [1]- دانشجوی دکتری، روابط بین الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران، ایران manizheh_eskandari@yahoo.com [2] - دانشیار و عضو هیئت علمی، گروه روابط بین الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران: نویسنده مسئول mzakerian@yahoo.com [3] - دانشیار و عضو هیئت علمی، گروه روابط بین الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران kbarzegar@hotmail.com [4] - استاد و عضو هیئت علمی، گروه روابط بین الملل، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی،واحد علوم و تحقیقات ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران aakazemi@hotmail.com تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

13 - بررسی روابط ایران و آلمان در عصر پهلوی
حسین رفیع مجید عباس‌زاده مرزبالی

این مقاله به بررسی روابط دو کشور ایران و آلمان در عصر پهلوی (1304 تا 1357) می‌پردازد. بطور کلی بعد از روی‌کارآمدن رضاشاه و در نتیجه اتخاذ سیاست گرایش به نیروی سوم در مقابل دو قدرت روس و انگلیس و نیز اجرای برنامه نوسازی از سوی رضاشاه و همچنین مسـأله بازسازی خرابی‌های ناش أکثر

این مقاله به بررسی روابط دو کشور ایران و آلمان در عصر پهلوی (1304 تا 1357) می‌پردازد. بطور کلی بعد از روی‌کارآمدن رضاشاه و در نتیجه اتخاذ سیاست گرایش به نیروی سوم در مقابل دو قدرت روس و انگلیس و نیز اجرای برنامه نوسازی از سوی رضاشاه و همچنین مسـأله بازسازی خرابی‌های ناشی از جنگ جهانی اول در آلمان، روابط دو کشور در زمینه‌های اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و نظامی گسترش یافت و با فراز و نشیب‌هایی تا پایان سلطنت محمدرضا شاه ادامه یافت. در این مقاله، ابتدا خلاصه‌ای از روابط ایران و آلمان تا قبل از به قدرت رسیدن رضاشاه بیان می‌شود و سپس این روابط در دوره رضاشاه و در دو مقطع 1304 تا 1312(دوره جمهوری وایمار) و 1313 تا 1318(دوره حکومت نازی) مورد بررسی قرار می‌گیرد. بخش بعدی مقاله مربوط است به روابط دو کشور در دوران جنگ جهانی دوم، که در نهایت قطع روابط را در پی داشت. در ادامه مقاله نیز روابط ایران و آلمان فدرال (که بعد از جنگ جهانی دوم تأسیس شده بود) در دوره محمدرضاشاه مورد بررسی قرار می‌گیرد. در بخش پایانی نیز، جمع‌بندی‌‌ای از مقاله ارائه می‌گردد. لازم به ذکر است که در این مقاله از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

14 - تبیین چگونگی ایجادنظم و امنیت در تجارت ابریشم در دوره شاه عباس اول (با تأکید بر همگرایی و واگرایی روابط خارجی)
محمد آزغ

امنیت تجاری همواره در اقتصاد دولت ها نقش بارزی را ایفا کرده است. تجارت ابریشم در طول تاریخ یکی از شاخص های تعیین کننده در تجارت ایران به شمار می رفت. دورۀ صفویان یعنی قرن شانزده میلادی مصادف با دورۀ رنسانس در اروپا و توجه همزمان کشورهای اروپایی به ایران، مخصوصاً در امر أکثر

امنیت تجاری همواره در اقتصاد دولت ها نقش بارزی را ایفا کرده است. تجارت ابریشم در طول تاریخ یکی از شاخص های تعیین کننده در تجارت ایران به شمار می رفت. دورۀ صفویان یعنی قرن شانزده میلادی مصادف با دورۀ رنسانس در اروپا و توجه همزمان کشورهای اروپایی به ایران، مخصوصاً در امر تجارت می باشد. شاه عباس اول صفوی (1006- 1038 ه. ق) دریافت که کلید سعادت و فراوانی اقتصاد ایران در تجارت ابریشم نهفته است، لذا با اقداماتی نظیر شکست ازبکان و عثمانی و به دست آوردن ایالات ابریشم خیز ایران و حاکم کردن امنیت بر ایالات مرزی، همچنین وارد کردن ارمنیانی که به علت مسیحی بودن امکان ارتباط راحت تر با اروپائیان داشتند، تجارت ماورای بحار ایران را جانی تازه بخشد. او همچنین با ایجادنظم و امنیت در راه ها و کاروانسرا ها و گسترش ارتباطات، زمینه آرامش تجاری را ایجاد نمود. علاوه بر این، شاه عباس با کشورهای اروپائی از جمله انگلیس، پرتغال، اسپانیا و ... ارتباط های وسیع تجاری و سیاسی برقرار کرد و از طریق اعزام سفرا زمینه صدور ابریشم به ممالک اروپائی را فراهم نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

15 - عوامل مؤثر و حاکم بر روابط خارجی غزنویان
دکتر ایرج جلالی

چکیده: حکومت غزنویان به عنوان اولین حکومت ترک نژاد ایران در اواسط سده چهارم هجری بنیان نهاده شد. این سلسله عمری پر دوام داشت و روزگار زمامداری فرمانروایان آن طی دو دوره(از 351 ه ق تا 431 ه ق و از 431 ه ق تا 582 ه ق) بیش از 230 سال به درازا کشید. به هنگام موجودیت این أکثر

چکیده: حکومت غزنویان به عنوان اولین حکومت ترک نژاد ایران در اواسط سده چهارم هجری بنیان نهاده شد. این سلسله عمری پر دوام داشت و روزگار زمامداری فرمانروایان آن طی دو دوره(از 351 ه ق تا 431 ه ق و از 431 ه ق تا 582 ه ق) بیش از 230 سال به درازا کشید. به هنگام موجودیت این حکومت در گسترة قلمرو متغیر آنان وقایع سرنوشت ساز تاریخی و تحولات سیاسی- اقتصادی- اجتماعی و نظامی فراوانی در فرایند روابط آنان با حکومتهای همجوار و دستگاه خلافت عباسی پدید آمد. این مقاله در صدد تبیین این مسأله است که آیا روند تصمیم گیری وبرقراری روابط میان حکومت غزنوی با حکومتهای همجوار از نهادها و منابع درونی مربوط به این موضوع تأثیر می پذیرفت یا الگوسازی در این امر از متغیرهای فراساختاری(مانند خلافت عباسی یا برخی حکومتهای همجوار) متأثر بوده و یا هر دو مورد در این زمینه مؤثر بوده اند؟ شناخت این روند تصمیم گیری و منابع درونی و بیرونی آن و نوع رابطه بوجود آمده ،به ما توانایی درک عوامل مؤثر ارتباط بین حکومتها در تاریخ میانه ایران قبل از حمله مغول را خواهد داد. واژگان کلیدی: غزنویان، عباسیان، حکومتهای همجوار، روابط خارجی، منابع درونی روابط، منابع بیرونی روابط. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

16 - «بازشناسی اتاق‌های فکر روسیه و رویکرد آنها به سیاست داخلی و خارجی ایران»
فرشاد رومی سیدمحسن آل سیدغفور

چکیده اتاق های فکر یکی از منابع اثرگذار در سیاست خارجی دولت هاست؛ به‌گونه ای که به تئوری پردازی و تدوین استراتژیِ عمل برای دولت ها می پردازند. اتاق های فکر بازوهای عرصه تصمیم سازی و تصمیم گیری دولت ها هستند. در این میان اتاق های فکر روسیه در تعین بخشی به سیاست خارجی ای أکثر

چکیده اتاق های فکر یکی از منابع اثرگذار در سیاست خارجی دولت هاست؛ به‌گونه ای که به تئوری پردازی و تدوین استراتژیِ عمل برای دولت ها می پردازند. اتاق های فکر بازوهای عرصه تصمیم سازی و تصمیم گیری دولت ها هستند. در این میان اتاق های فکر روسیه در تعین بخشی به سیاست خارجی این کشور نقش انکارناپذیری دارند. در همین راستا، هدف این پژوهش: شناسایی اتاق‌های فکر مطرح روسیه و دیدگاه آنها نسبت به سیاست داخلی و خارجی ایران است. پرسش اصلی پژوهش این است که اتاق های فکر روسیه درباره ایران چه نگرشی داشته و بر روی کدام موضوعات سیاست داخلی و خارجی ایران تمرکز و توجه دارند؟ فرضیه پژوهش می گوید: این اندیشکده ها بر اساس یک نگرش عمل‌گرایانه و فارغ از اهداف ذهنی و ایدئولوژیک، به موضوع تعامل روسیه با ایران می پردازند. رصد تحولات سیاسی داخلی ایران، شناسایی فرصت های موجود در اقتصاد ایران و ارائه راهکار برای بهره جستن از توانایی های ایران در معادلات منطقه‌ای و جهانی و در چارچوب اولویت ها و اهداف کلان روسیه، از محورهای مهم مطالعاتی این مراکز فکری است. پژوهش حاضر در این مقاله به روش کیفی و با رویکرد توصیفی - تحلیلی است. نتایج تحقیق، مؤید این واقعیت است که نقش اتاق های فکر در روند تصمیم سازی دولت روسیه در عرصه سیاست خارجی و دیدگاه رسمی این کشور در باب سیاست داخلی و سیاست خارجی ایران روبه افزایش است؛ به‌گونه ای که عرصه کنش و عمل سیاسی مسکو نسبت به ایران را جهت می‌بخشند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

17 - تجزیه و تحلیل روابط روسیه و ترکیه بر اساس تئوری لیبرالیسم( 2014-2002 )
محبوبه روحی نوذر شفیعی

چکیده روابط روسیه و ترکیه از آغاز قرن 21 و به‌ویژه پس از به‌قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه در ترکیه از سال 2002، با رشد فزاینده‌ای روبه‌رو بوده است. با توجه به گسترش روابط این دو کشور، این مقاله در پی پاسخ به این سؤال است که آیا گسترش روابط اقتصادی میان روسیه و ترکیه در أکثر

چکیده روابط روسیه و ترکیه از آغاز قرن 21 و به‌ویژه پس از به‌قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه در ترکیه از سال 2002، با رشد فزاینده‌ای روبه‌رو بوده است. با توجه به گسترش روابط این دو کشور، این مقاله در پی پاسخ به این سؤال است که آیا گسترش روابط اقتصادی میان روسیه و ترکیه در فاصله سال‌های 2002 تا 2014 به توسعه مناسبات سیاسی دو کشور منجر شده است؟ طرح این سؤال از یک مبنای نظری برخوردار است؛ به این معنی که یکی از مفروض‌های اصلی نظریه لیبرالیسم آن است که وابستگی متقابل اقتصادی باعث همکاری سیاسی می‌گردد. پاسخ این مقاله به سؤال اصلی که در قالب فرضیه مطرح شده و به شیوه توصیفی - تحلیلی بررسی می‌شود، آن است که طی سال‌های 2002 تا 2014 روابط اقتصادی ترکیه و روسیه، رشد چشمگیری داشته و به موازات آن، همکاری سیاسی میان دو کشور نیز توسعه یافته است؛ اما همگرایی سیاسی ترکیه و روسیه، کمتر از همکاری اقتصادی آن‌ها تأثیر پذیرفته؛ بلکه بیشتر متاثر از متغیرهایی غیر از عامل اقتصاد و تجارت بوده است. بررسی این فرضیه ما را به این نتیجه می‌رساند که در تجزیه و تحلیل مناسبات کشورها نمی‌توان از یک رهیافت نظری بهره گرفت؛ بلکه بر اساس دیدگاه اجماع پژوهش باید از رهیافت‌های مختلفی در تحلیل روابط کشورها استفاده کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

18 - الگوی اسلامی-ایرانی روابط با آفریقا؛ بایسته ها و آسیب ها
بهنام سرخیل محمد محمدی فرد

10.30495/pir.2022.1715663.2265

آفریقا به دلیل ویژگی‌های ذاتی ژئوپلتیکی و همچنین مولفه‌های جدید ژئواکونومیکی ، به عرصه ای راهبردی برای رقابت قدرت های نوظهور تبدیل شده است . بگونه‌ای که بسیاری از تحلیل‌گران ، قرن حاضر را قرن آفریقا نامیده‌اند. از این منظر کنش‌گران فعال بین المللی(نظیر دولت‌ها ، شرکت‌ها أکثر

آفریقا به دلیل ویژگی‌های ذاتی ژئوپلتیکی و همچنین مولفه‌های جدید ژئواکونومیکی ، به عرصه ای راهبردی برای رقابت قدرت های نوظهور تبدیل شده است . بگونه‌ای که بسیاری از تحلیل‌گران ، قرن حاضر را قرن آفریقا نامیده‌اند. از این منظر کنش‌گران فعال بین المللی(نظیر دولت‌ها ، شرکت‌های چند ملیتی ، سازمان‌های فراملی) به بازخوانی و طراحی سیاست‌ها و الگوهای استراتژیک خود با آفریقا می‌پردازند. درهمین چارچوب یکی از جهت‌گیری‌های اساسی و نگرش‌های اصولی جمهوری اسلامی ایران در عرصه بین‌المللی ، موضوع توسعه روابط و گسترش مناسبات با آفریقا و ارتقاء سطح همکاری‌ها در ابعاد مختلف سیاسی ، اقتصادی و فرهنگی با کنش‌گران آفریقایی بوده است .اکنون این سئوال مطرح است که ج.ا.ایران که طبق سند چشم انداز 1404 ه.ش درصدد ایفای نقش موثر در قالب بازیگری فعال و الهام بخش در عرصه روابط بین الملل می باشد ، چه الگویی را در مناسبات خود با آفریقا مدنظر داشته است؟ و اصولا الگوی اسلامی-ایران روابط با آفریقا باید از چه ویژگی‌هایی برخوردار باشد؟ روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی و بر مبنای روش کیفی بوده و گردآوری داده ها ، منابع مکتوب و اینترنتی است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

19 - الگوی شکل گیری روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران از دوره بازرگان تا دوره خاتمی (1384-1357)
محمد یوسفی جویباری سید محمد طباطبایی

پس از وقوع انقلاب اسلامی، روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران متأثر از متغیرهای گوناگونی بوده که به نوبه خود نوع و مرزهای روابط خارجی در دوره‌های مختلف را تعیین و مشخص کرده است. در واقع، اهداف و نقش‌های ملی متفاوت در دوره‌های مختلف، به سمت‌گیری‌های متفاوت و در نهایت، روابط أکثر

پس از وقوع انقلاب اسلامی، روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران متأثر از متغیرهای گوناگونی بوده که به نوبه خود نوع و مرزهای روابط خارجی در دوره‌های مختلف را تعیین و مشخص کرده است. در واقع، اهداف و نقش‌های ملی متفاوت در دوره‌های مختلف، به سمت‌گیری‌های متفاوت و در نهایت، روابط خارجی متفاوت در دوره‌های اول تا چهارم منجر شده است. این سؤال اساسی مطرح می‌شود که چه متغیرهایی در تعریف نقش‌ها و اهداف ملی بیشترین تأثیرگذاری را در دوره‌های اول تا چهارم داشته که درنهایت، به شکل‌گیری روابط خارجی متفاوت منجر شده است؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که ساختار نظام بین‌الملل، نیازهای داخلی، درک و نگرش تصمیم‌گیرندگان و ژئوپلتیک به‌عنوان چهار متغیر اساسی باعث تعریف نقش‌ها و اهداف ملی در دوره‌های اول تا چهارم شده که در نهایت، این روند به شکل‌گیری مرزهای روابط خارجی در دوره‌های اول تا چهارم منجر شده است. آنچه در این دوره‌ها باعث شکل‌گیری روابط خارجی متفاوت شده، متأثر از وزن متفاوت هر کدام از این متغیرهای چهارگانه در دوره‌های اول تا چهارم است. روش پژوهش در این مقاله، توصیفی- تحلیلی و روش گردآوری داده‌ها منابع کتابخانه‌ای، اسنادی و اینترنتی است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

20 - تأثیر ویژگی های ژئوپلیتیکی جمهوری آذربایجان بر روابط با جمهوری اسلامی ایران
مجید عباسی مرتضی نور محمدی سید محمدرضا موسوی

این مقاله در صدد شناخت تأثیرات ویژگی های ژئوپلیتیکی جمهوری آذربایجان بر روابط دوجانبه با جمهوری اسلامی ایران می باشد. کشور آذربایجان در منطقه ای واقع شده که به دلیل خصوصیات جغرافیایی و همسایگی با ایران همواره مورد توجه قدرت های جهانی بوده است و بنابراین بررسی ژئوپلیتیک أکثر

این مقاله در صدد شناخت تأثیرات ویژگی های ژئوپلیتیکی جمهوری آذربایجان بر روابط دوجانبه با جمهوری اسلامی ایران می باشد. کشور آذربایجان در منطقه ای واقع شده که به دلیل خصوصیات جغرافیایی و همسایگی با ایران همواره مورد توجه قدرت های جهانی بوده است و بنابراین بررسی ژئوپلیتیک این کشور می تواند در اتخاذ تصمیمات سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و نظامی کشور ما سودمند و برای کاستن از تصادمات احتمالی در آینده مفید واقع شود. از این رو در این تحقیق برای پاسخ به این سوال که ویژگی های ژئوپلیتیکی آذربایجان چه تأثیری بر روابط با ایران دارد، از شیوه تحلیل محتوا استفاده شده تا به درک کامل تری از شناخت ویژگی ها و ریشه یابی چالش ها، فرصت ها و تهدیدها کمک نماید. در پایان ضمن تبیین تأثیر عوامل مختلف ژئوپلیتیکی آذربایجان در کاهش یا افزایش سطح روابط میان دو کشور،به تجزیه و تحلیل و ارایه پیشنهادهای لازم در این زمینه پرداخته خواهد شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

21 - قوم گرایی و تأثیر آن بر روابط جمهوری اسلامی ایران و آذربایجان
مرتضی اباذری حبیب رضازاده محمد کریم زاده

فروپاشی اتحاد شوروی یکی از مهمترین رویدا د های جهان در نیمه قرن 20 بوده است و تأثیرات عمیقی در سطح جهان، منطقه و روابط بین کشورها به جا گذاشته است . نتیجه این فروپاشی ظهور و حضور جمهوری های جدید در آسیای مرکزی و قفقاز است، از جمله این کشورها جمهوری آذربایجان می باشد . ا أکثر

فروپاشی اتحاد شوروی یکی از مهمترین رویدا د های جهان در نیمه قرن 20 بوده است و تأثیرات عمیقی در سطح جهان، منطقه و روابط بین کشورها به جا گذاشته است . نتیجه این فروپاشی ظهور و حضور جمهوری های جدید در آسیای مرکزی و قفقاز است، از جمله این کشورها جمهوری آذربایجان می باشد . البته 1297 ش) نیز دارای استقلال بود و - 1918 م( 1299 - این کشور در سالهای 1920 سپس به اتحاد جماهیر شوروی الحاق گردید . آذری ها با اکثریت 90 درصد و زبان ترکی، مذهب شیعه و احساسات شدید میهن پرستی جمعیت جمهوری آذربایجان را تشکیل می دهند. ایران و جمهوری آذربایجان به رغم داشتن اشتراکات فراوانی چون فرهنگ، تاریخ، دین و مذهب و مرز مشترک روابط پرتنشی با یکدیگر دارند. حال این سوال پ یش می آید که چرا به رغم این اشتراکات روابط این دو کشور تن شآمیز است؟ فرضیه نویسندگان این است که عامل قوم گرایی که تحت عنوان آذربایجان واحد از سوی جمهوری آذربایجان تبلیغ می شود (و به عاملی در سیاسی شدن قوم آذری ایران تبدیل شده است) مانعی در برقراری ارتباط مناسب بین ایران و جمهوری آذربایجان می باشد و توانسته است نقش سایر عوامل تسهیل کننده در برقراری ارتباط بین دو کشور را (تاریخ مشترک، دین و مذهب مشترک،مرز مشترک و... ) تحت الشعاع خود قرار دهد و منجر به تنش در روابط بین دو کشور گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

22 - تبیین هویتی از ساختار تخاصم در روابط ایالات متحده آمریکا و جمهوری اسلامی ایران
فاضل فیضی

DOR:20.1001.1.24234974.1399.13.4.3.9

وقوع انقلاب اسلامی ایران در بهمن ۱۳۵۷، رویدادی بود که گفتمان هویت بخش آن در سیاست خارجی( گفتمان آرمانگرایی انقلابی) مبتنی بر عناصر گفتمانی استقلال، مبارزه با امپریالیسم و قدرتهای استعماری، استکبارستیزی و حمایت از جنبشهای آزادیبخش بود. قاعدتا شکل گیری چنین گفتمانی در کشو أکثر

وقوع انقلاب اسلامی ایران در بهمن ۱۳۵۷، رویدادی بود که گفتمان هویت بخش آن در سیاست خارجی( گفتمان آرمانگرایی انقلابی) مبتنی بر عناصر گفتمانی استقلال، مبارزه با امپریالیسم و قدرتهای استعماری، استکبارستیزی و حمایت از جنبشهای آزادیبخش بود. قاعدتا شکل گیری چنین گفتمانی در کشور و منطقه ای که جزیره ثبات آمریکا تلقی می شد، با اهداف و منافع این کشور هماهنگی نداشت. به گونه ای که با تسخیر سفارت این کشور بعنوان لانه جاسوسی از سوی دانشجویان پیرو خط امام(ره)، ایالات متحده ضمن قطع روابط دیپلماتیک خود با ایران، طیفی از اقدامات خصمانه را علیه ایران اتخاذ کرد که تا کنون نیز بعد از گذشت چهل سال ادامه داشته است. در این تحقیق ضمن بازشناسی موانع تحول روابط دو کشور، تضاد منافع آنها را از منظر هویت و هنجارهای مقوم هویت که مورد تاکید نظریه سازه انگاری در روابط بین الملل است، بررسی نموده و بیان می نماییم که اگر چه در برهه هایی در موضوعات مشخص و معین، مذاکرات محدود و موردی بین دو کشور صورت گرفته است، اما بدلیل تضاد هویتی آنها امکان تغییر بنیادین در روابط ایران و ایالات متحده آمریکا وجود ندارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

23 - روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان؛ بسترهای همگرایی و زمینه های واگرایی
حبیب اله ابوالحسن شیرازی

چکیده پس از تجزیه اتحاد جماهیر شوروی و پیدایش پنج کشور جدید در آسیای مرکزی، فصل جدیدی در روابط ایران با این کشورها بوجود آمد. موضوع روابط جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان همواره با اهمیت زیادی مطرح شده و این امر پیش از هر چیز به سبب پیوندهای تاریخی، فرهنگی و زبانی موجود أکثر

چکیده پس از تجزیه اتحاد جماهیر شوروی و پیدایش پنج کشور جدید در آسیای مرکزی، فصل جدیدی در روابط ایران با این کشورها بوجود آمد. موضوع روابط جمهوری اسلامی ایران و تاجیکستان همواره با اهمیت زیادی مطرح شده و این امر پیش از هر چیز به سبب پیوندهای تاریخی، فرهنگی و زبانی موجود میان دو کشور و ذکر این حقیقت که تاجیکستان به عنوان تنها کشور فارسی‌زبان در آسیای مرکزی است که وضعیت متمایزی با سایر کشورهای این منطقه دارد. آسیای مرکزی از جمله مناطقی است که از جایگاهی روزافزون در مناسبات منطقه‌ای و بین‌المللی، برخوردار گشته و اکنون به عنوان یکی از مهمترین زیر سیستم‌های منطقه‌ای محسوب می‌شود. سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در تاجیکستان، از یک سو بر پایه عوامل همگرایی در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، از فرصت‌ها و زمینه‌های نفوذ و همکاری، برخوردار است و از طرف دیگر با توجه به عوامل واگرایی با چالش‌ها و تهدیداتی مواجه می‌باشد که بر‌آیند این امر، همواره در جهت‌گیری سیاست خارجی ایران در تاجیکستان تأثیرگذار بوده است. این مقاله ضمن شناسایی مهمترین عوامل همگرایی و واگرایی پیش‌روی سیاست خارجی ایران به ارزیابی کلی از خط مشی‌های اتخاذ شده در تاجیکستان می‌پردازد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

24 - سیاستهای مهاجرتی و تاثیر آن بر روابط خارجی اتحادیه اروپا
منصور رحمانی میلاد ادیب سرشکی

موضوع مهاجرت در اتحادیه¬ اروپا در سالهای اخیر توجهات بسیاری را به خود معطوف داشته است به طوری که از یک مسأله¬ درونی در کشورهای اتحادیه به یک مسأله¬ خارجی مبدل گشته و در حال حاضر جزء الویت¬های سیاست خارجی اتحادیه نیز محسوب می¬گردد.برخی از مقامات اروپا أکثر

موضوع مهاجرت در اتحادیه¬ اروپا در سالهای اخیر توجهات بسیاری را به خود معطوف داشته است به طوری که از یک مسأله¬ درونی در کشورهای اتحادیه به یک مسأله¬ خارجی مبدل گشته و در حال حاضر جزء الویت¬های سیاست خارجی اتحادیه نیز محسوب می¬گردد.برخی از مقامات اروپایی معتقدند که در بعضی از حوزه ها بهتر است مشارکتشان در قالب واحدی به نام اتحادیه اروپا صورت پذیرد چرا که همکاری مشترک در حوزه¬¬ مبارزه با مهاجرتهای غیر قانونی و پناهجویان می¬تواند مؤثرتر باشد. سیاست همسایگی و انعقاد موافقت¬نامه¬های پذیرش مجدد با دول ثالث از جمله این ابزار سیاسی -بوده که اتحادیه برای حل معضل مهاجران غیر قانونی از ممالک مبدأ و جلوگیری از ورود آنان به درون اتحادیه به کار برده است که هم جنبه تشویقی و هم تنبیهی را در خود دارد. در حالی کهبرخی دیگر از مقامات اروپایی معتقدند کهوضع قوانین مهاجرتی و پذیرش مهاجران هنوز در اختیار دولتهای ملی است و کشورهای عضو هنوز به سیاست مشترک مهاجرتی دست نیافته اند. این مقاله درصدد بررسی و ارزیابی دیدگاه های مذکور بوده و در جستجویاین است که در هزاره جدید چه تغییر و تحولی در سیاستهای مهاجرتی اتحادیه اروپا رخ داده است؟ تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

25 - ارزیابی سیاست خارجی باراک اوباما در منطقه شرق آسیا
محمدصادق بابکان

چکیده آمریکا مدتهاست که خود را قدرت منطقه پاسیفیک می‌داند و هدف اصلی سیاست خارجی آمریکا جلوگیری از ایجاد یک قدرت بزرگ یا مجموعه‌ای از قدرت‌ها با هدف کنترل اوراسیاست. پیشتر، این مسئله در سال 2011.م سبب چرخش دولتاوباما از جنوب آسیا و خاورمیانه به منطقه آسیا-پاسیفیک شده أکثر

چکیده آمریکا مدتهاست که خود را قدرت منطقه پاسیفیک می‌داند و هدف اصلی سیاست خارجی آمریکا جلوگیری از ایجاد یک قدرت بزرگ یا مجموعه‌ای از قدرت‌ها با هدف کنترل اوراسیاست. پیشتر، این مسئله در سال 2011.م سبب چرخش دولتاوباما از جنوب آسیا و خاورمیانه به منطقه آسیا-پاسیفیک شده بود. این مقاله سیاست خارجی آمریکا در آسیای شرقی را با تأکید بر تاریخ مشترک و چالش‌های اخیر مورد بررسی قرار می‌دهد. همچنین روابط آمریکا را با چهار موجودیت سیاسی کلیدی یعنی ژاپن، جمهوری کره (کره جنوبی)، چین و تایوان بررسی می‌کند. هدف اصلی مقاله حاضر پاسخ به این پرسش کلیدی است که سیاست خارجی ایالات متحده در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما در منطقه شرق آسیا چگونه قابل ارزیابی است؟ در پاسخ به پرسش مذکور فرضیه اساسی که مطرح می‌شود آن است که در دوران ریاست جمهوری باراک اوباما، آسیا بار دیگر به کانون توجه سیاست‌ خارجی آمریکا درآمد و چرخش دولت اوباما به سمت آسیای شرقی را می‌توان بارزترین نشانه‌ اشغال از پیش فرض شده منطقه توسط آمریکا تلقی نمود که از نقش پر رنگ آسیا در سیاست خارجی این کشور حکایت داشت. نتایج پژوهش حاکی از آن است که هدف استراتژیک و اقتصادی آمریکا، مهار رشد و پویایی آسیاست و از منظر رویکرد واقع‌گرایی و منطق بازدارندگی، آمریکا به یقین تلاش خواهد کرد تا از خیزش چین به عنوان یک رقیب استراتژیک در شرق آسیا جلوگیری نماید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

26 - روابط ایران و اتحادیه اروپا پس از روی کار آمدن دولت یازدهم
اردشیر سنائی رومیسا رحمتی مقدم

عمده کشورهای اروپایی علاقه‌مند به برقراری روابط و استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی ایران از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون بوده‌اند. هر چند در طول سه دهه گذشته روابط طرفین فراز و نشیب‌های گوناگونی(اعم از خصمانه و یا دوستانه) را پشت سر گذاشته است. با آغاز بحث پرونده هسته أکثر

عمده کشورهای اروپایی علاقه‌مند به برقراری روابط و استفاده از ظرفیت‌های اقتصادی ایران از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی تاکنون بوده‌اند. هر چند در طول سه دهه گذشته روابط طرفین فراز و نشیب‌های گوناگونی(اعم از خصمانه و یا دوستانه) را پشت سر گذاشته است. با آغاز بحث پرونده هسته‌ای ایران، کشورهای اروپایی سعی کردند محوریت خود را در مناسبات میان ایران و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی حفظ نمایند.سرانجام همراهی اروپا با آمریکا پرونده هسته ای ایران را به شورای امنیت ارسال نمود.اما یازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در ایران مرحله جدیدی از مناسبات ایران و اتحادیه اروپا را رقم زد. طرح مباحثی چون اعتدال و میانه‌روی، تنش‌زدایی، اعتمادسازی و تعامل سازنده با نظام بین‌الملل از سوی دولت با استقبال کشورهای اروپایی روبه‌رو شد. اتحادیه اروپا در قالب گروه 1+5 روند مذاکرات برای حل و فصل پرونده هسته‌ای ایران را دوباره آغاز نمود. مذاکرات سرانجام در نوامبر 2014 (آذر 1393) منجر به توافق موقت 6 ماهه ای ژنو شد. مذاکرات طرفین برای رسیدن به توافق جامع و نهایی پس از دو بار تمدید توافق ژنو (در زمان نگارش این مقاله) کماکان ادامه دارد. مولفین در این مقاله سعی دارند تا چارچوبی تحلیلی برای بررسی روابط ایران و اتحادیه اروپا پس از روی کار آمدن دولت یازدهم ارائه دهند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

27 - چارچوبی تحلیلی برای بررسی روابط ترکیه و اسرائیل پس از به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه (2010ـ‌ 2002)
اردشیر سنایی

چکیده ترکیه نخستین کشور مسلمان خاورمیانه است که در سال 1949 اسرائیل را به رسمیت شناخت و روابط دیپلماتیک با آن کشور برقرار کرد. از روابط ترکیه و اسرائیل، همواره به عنوان یک رابطه استراتژیک نام برده می شود. روابط این دو کشور، یک رابطه عمیق است که با وجود تغییرات سیاسی در أکثر

چکیده ترکیه نخستین کشور مسلمان خاورمیانه است که در سال 1949 اسرائیل را به رسمیت شناخت و روابط دیپلماتیک با آن کشور برقرار کرد. از روابط ترکیه و اسرائیل، همواره به عنوان یک رابطه استراتژیک نام برده می شود. روابط این دو کشور، یک رابطه عمیق است که با وجود تغییرات سیاسی در ترکیه و روی کار آمدن حزب عدالت و توسعه همچنان ادامه یافت. حزب عدالت و توسعه ترکیه که از بقایای حزب منحل شدة فضیلت، تشکیل شد و در انتخابات پارلمانی 2002 ترکیه، به قدرت رسید در واقع نسل تازه ای از اسلامگرایان به رهبری رجب طیب اردوغان هستند که هم روابط نزدیک تری با اسرائیل برقرار ساخته و هم حضور ترکیه در اتحادیه اروپا را متحمل تر ساختند. با آنکه رئیس جمهور و نخست وزیر ترکیه شخصیت های اسلام گرا بودند مناسبات دوستانه آن کشور با اسرائیل به طور فزاینده ای مستحکم تر شده و همکاری های بین دو کشور گسترش یافت. در واقع تسخیر پست ریاست جمهوری و پیروزی مجدد در انتخابات پارلمانی توسط اسلام گرایان حزب عدالت و توسعه، به معنای تحولی اساسی در سیاست خارجی ترکیه نبود. اسلام گرایان درصدد بودند روابط خود را با غرب به خوبی حفظ نمایند و در عین حال روابط خود با جهان اسلام و مجموعه شرق را نیز گسترش دهند. در این میان روابط ترکیه و اسرائیل نیز در قالب سیاست خارجی و استراتژی کلان ترکیه برای ایفای نقش فعال و مؤثر منطقه ای و فرامنطقه ای نگریسته شده و در چارچوب منافع ملی ترکیه گسترش یافت. این مقاله در پی پاسخ به این سؤال است که روابط ترکیه و اسرائیل پس از به قدرت رسیدن حزب عدالت و توسعه را چگونه و از چه منظر تحلیلی ـ تئوریکی می توان تبیین نمود؟ تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

28 - عصر رضاشاه پهلوی و تجدیدِ معادلات پیشین در تاریخ روابط خارجی ایران (1320-1304)
طاهره ابراهیمی‌فر سیدعلی منوّری

چهار سال پس از کودتای سوم اسفند 1299، رضاشاه پهلوی روابط خارجی ایران را در جهت پیشگیری از مداخلۀ قدرت‌‌های بزرگ تغییر داد. لازم به ذکر است که در سراسر عصر قاجار ایران در معرض نفوذ سیاسی، اقدامات نظامی و بهره‌برداری اقتصادی دو قدرت بزرگ روسیۀ تزاری (و متعاقب آن شوروی) و أکثر

چهار سال پس از کودتای سوم اسفند 1299، رضاشاه پهلوی روابط خارجی ایران را در جهت پیشگیری از مداخلۀ قدرت‌‌های بزرگ تغییر داد. لازم به ذکر است که در سراسر عصر قاجار ایران در معرض نفوذ سیاسی، اقدامات نظامی و بهره‌برداری اقتصادی دو قدرت بزرگ روسیۀ تزاری (و متعاقب آن شوروی) و بریتانیا بود. رضاشاه جهت مقابله با مداخلات خارجی اصلاحاتی را در زمینه‌های اجتماعی، اقتصادی و سیاسی به منظور بنیان گذاشتن دولت مُدرن در ایران انجام داد. با این حال و علی‌رغم سیاست‌های نوسازی و توسعۀ مورد نظر رضاشاه، معادلات روابط خارجی ایران همچنان بر اساس رقابت‌های میان بریتانیا و شوروی صورت پذیرفت. به عبارت دیگر روابط خارجی ایران در دوران رضاشاه همچون عصر قاجار در جهت موازنه در مقابل بریتانیا و شوروی احیاء شد. تفاصيل المقالة

فهرس المقالات روابط خارجی

سند

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية