آلودگی خاک

حرية الوصول المقاله

1 - بررسی جذب و تجمع کادمیوم در نهال‌های سه‌ماهه آکاسیا ویکتوریا (Acacia victoriae)
خدیجه خرمن دار علی مهدوی

امروزه آلودگی محیط به ‌فلزات سنگین در نتیجه فعالیت‌های بشر به‌عنوان یکی ‌‌از چالش‌های مهم در ارتباط با حفاظت منابع آب و خاک است. گیاه‌ پالایی روشی است‌‌‌ که در آن از گیاهان برای جذب آلاینده‌ها استفاده شده و می‌تواند به‌طور بالقوه برای احیای آب‌ها و خاک‌های ‌آلوده به‌فلز أکثر

امروزه آلودگی محیط به ‌فلزات سنگین در نتیجه فعالیت‌های بشر به‌عنوان یکی ‌‌از چالش‌های مهم در ارتباط با حفاظت منابع آب و خاک است. گیاه‌ پالایی روشی است‌‌‌ که در آن از گیاهان برای جذب آلاینده‌ها استفاده شده و می‌تواند به‌طور بالقوه برای احیای آب‌ها و خاک‌های ‌آلوده به‌فلزات‌ سنگین به‌کار رود. پژوهش حاضر با هدف بررسی توانایی نهال‌های ‌سه‌ماهه آکاسیا ویکتوریا ((Acacia victoriae در تجمع کادمیوم در اندام‌های‌ خود (شاخساره و ریشه)، انتقال ‌آن از بخش ریشه به‌شاخساره و درک اثر تجمع کادمیوم در برخی از صفت‌های ‌مورفولوژی این‌گونه اجرا گردید. برای این ‌منظور 12 نهال سه‌ماهه آکاسیا ویکتوریا((Acacia victoriae در چهار غلظت (0، 10، 50، 100 میلی‌گرم برلیتر) کادمیومبرای یک‌‌دوره 45 روزه در قالب طرح کاملاً تصادفی با 3 تکرار در نظرگرفته شد. نتایج نشان‌ داد که با افزایش جذب کادمیوم ارتفاع، زی‌توده و مقاومت ‌گیاه در مقایسه بانمونه‌های‌ شاهد به‌طور معنی‌داری‌ کاهش یافتند و علائم سمیت ‌‌کادمیوم درغلظت‌ بالا به‌صورت کلروز، نکروز و کاهش تعداد برگ‌ها، کاهش انشعابات و تغییر رنگ ‌ریشه‌‌ها قابل‌‌‌ملاحظه بود. همچنین تجمع کادمیوم در ریشه و اندام‌های‌‌ هوایی گیاه با افزایش غلظت ‌کادمیوم افزایش یافتندو میزان‌ تجمع کادمیوم در بافت ‌ریشه نسبت به‌اندام‌های‌‌هوایی درهمه ‌تیمارها بیشتر بود. به‌‌طوری ‌که در ریشه‌، ساقه و برگ‌های این‌گونه به‌ترتیب، بیش‌‌‌‌‌از 72 درصد (33/19433 میلی‌گرم برکیلوگرم)، کمتر از 17 درصد (4630 میلی‌گرم برکیلوگرم) و کمتر از 11 درصد (33/2853 میلی‌گرم برکیلوگرم) کادمیوم، درغلظت 100میلی‌گرم بر لیترتجمع یافتند. ضریب تجمع ‌‌زیستی ‌ریشه و ساقه،فاکتور ‌انتقال، ضریب‌ غنی‌‌‌‌‌سازی و شاخص ‌جذب نیز به‌ترتیب9/184، 20/71، 39/0، 014/0، 73/7697 میلی‌گرم برکیلوگرم در بالاترین غلظت تخمین زده شد. در واقع Acacia victoriaeبا تجمع ‌کادمیوم در ریشه‌ها این ‌‌توانایی ‌را دارد ‌که از‌ انتقال این ‌‌‌فلز به‌بخش‌های‌‌‌ هوایی و بروز سمیت‌ درگیاه جلوگیری کند. بنابراین ‌می‌توان از این‌گونه بیابانی به‌منظور پالایش خاک‌های آلوده به‌کادمیوم، به‌روش تثبیت گیاهی بهره برد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

2 - تاثیر مدیریت‌ آبیاری بر میزان سرب در دسترس در خاک و تجمع آن در اندام هوایی برنج
امیر رحمانی سامانی مهدی قبادی نیا عبدالرزاق دانش شهرکی سیدحسن طباطبایی محمدحسن صالحی

سرب یکی از آلاینده‌های محیط زیست است که به علت خواص سمی و تجمع پذیری و هم‌چنین ماندگاری طولانی، عوارض زیادی بر سلامتی انسان دارد. در این پژوهش تاثیر چهار ‌مدیریت مختلف آبیاری در کشت برنج شامل غرقاب کامل، کنترل سطح ایستابی در 20 و 36 سانتی‌متری زیر سطح خاک و آبیاری تناوب أکثر

سرب یکی از آلاینده‌های محیط زیست است که به علت خواص سمی و تجمع پذیری و هم‌چنین ماندگاری طولانی، عوارض زیادی بر سلامتی انسان دارد. در این پژوهش تاثیر چهار ‌مدیریت مختلف آبیاری در کشت برنج شامل غرقاب کامل، کنترل سطح ایستابی در 20 و 36 سانتی‌متری زیر سطح خاک و آبیاری تناوبی بر میزان سرب در دسترس خاک و جذب شده در اندام هوایی گیاه برنج مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش‌ در قالب طرح کاملا" تصادفی با سه تکرار در دانشگاه شهرکرد انجام شد. نتایج نشان داد نحوه‌ مدیریت سطح ایستابی بر میزان سرب در دسترس و جذب شده در اندام هوایی گیاه برنج تاثیر معنی‌داری دارد و رطوبت ناحیه‌ توسعه ریشه، در جذب و انتقال این عنصر از خاک به اندام گیاه نقش بیشتری ایفا می‌کند. کاربرد مدیریت آبیاری تناوبی (آبیاری متناوب به صورت استغراق کامل خاک و قطع آبیاری تا مصرف آب توسط گیاه و رسیدن سطح ایستابی تا 4سانتی‌متری زیر سطح خاک)، کنترل سطح ایستابی در 20 سانتی‌متری زیر سطح خاک (50 درصد استغراق کامل خاک) و کنترل سطح ایستابی در 36 سانتی‌متری زیر سطح خاک (10 درصد استغراق کامل خاک) به‌ترتیب موجب کاهش 78/8، 53/21 و 09/40 درصد در میزان سرب در دسترس در خاک، کاهش 71/26، 82/35 و 01/52 درصد در میزان سرب جذب شده در ساقه و برگ و کاهش 80/15، 19/44 و 28/49 درصد در میزان سرب جذب شده در دانه گردید. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

3 - ارزیابی آلودگی ، بررسی ریسک سلامت و شاخص ریسک اکولوژیک عناصر بالقوه سمی در خاکهای سطحی(منطقه مورد مطالعه: بخش مرکزی شهرستان بندرعباس)
طاهره مقتدری شهلا محمودی عطا شاکری محمدحسن مسیح آبادی

خاک در بخش جنوبی بندرعباس به‌دلیل وجود صنایع فلزی، غیرفلزی و پایانه صادراتی در معرض آلودگی عناصر بالقوه سمی قرار دارد. از این‌رو، تعیین سطح آلودگی و منشاء، ارزیابی شاخص ریسک اکولوژیک و همچنین ریسک سلامت برای تعیین کمّیت خطرات سرطان‌زایی و غیرسرطان‌زایی عناصر بالقوه سمی أکثر

خاک در بخش جنوبی بندرعباس به‌دلیل وجود صنایع فلزی، غیرفلزی و پایانه صادراتی در معرض آلودگی عناصر بالقوه سمی قرار دارد. از این‌رو، تعیین سطح آلودگی و منشاء، ارزیابی شاخص ریسک اکولوژیک و همچنین ریسک سلامت برای تعیین کمّیت خطرات سرطان‌زایی و غیرسرطان‌زایی عناصر بالقوه سمی از اهداف اصلی این تحقیق است. بدین‌منظور تعداد 66 نمونه خاک جمع آوری و غلظت عناصر بالقوه سمی در آن‌ها اندازه‌گیری گردید و فاکتور غنی‌شدگی و تحلیل مؤلفه اصلی برای تعیین منشاء عناصر، مورد استفاده قرار گرفت. پتانسیل شاخص ریسک اکولوژیک بر اساس فاکتور سمیت بیولوژیکی هر عنصر برای تعیین سطح آلودگی محاسبه شد. ارزیابی ریسک سلامت و شاخص خطر از روش ارائه شده توسط سازمان حفاظت محیط‌زیست آمریکا از سه طریق بلع، تنفس و جذب پوستی به‌دست آمد. یافته‌ها حاکی از این است که میانگین ضریب غنی‌شدگی در نمونه‌های خاک به ترتیب مس، کادمیم، سرب، روی، آرسنیک، نیکل و کروم کاهش می‌یابد. مقدار میانگین ریسک اکولوژیک به ترتیب نشان‌دهنده ریسک متوسط و زیاد برای عناصر مس و کادمیم است. مقدار کل نسبت خطر برای تمام عناصر انتخابی از طریق بلع، تنفس و جذب پوستی در کودکان بیش‌تر از بزرگسالان است. نتایج شاخص‌های ژئوشیمیایی و آماری نشان داد که کادمیم، سرب، آرسنیک، مس و روی از نظر منشاء، بیش‌تر تحت تأثیر فعالیت‌های انسانزاد قرار دارند. آرسنیک، کروم و کادمیم به-عنوان عناصری که سلامت انسان را به مخاطره می‌اندازند شناسایی شدند و ریسک سرطان‌زایی در محدوده قابل تحمل برای سلامت انسان به‌دست آمد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

4 - ارزیابی توان بیش اندوزی گیاه شاهی برای پالایش گیاهی خاک های آلوده به کادمیم
فرانک محمدی‌پور صفورا اسدی کپورچال

آلودگی خاک با فلزات سنگین یکی از چالش های مهم در ارتباط با حفاظت منابع آب و خاک است. کادمیم یکی از مهم ترین آلاینده های زیست محیطی است که با توجه به تحرک خیلی زیاد در چرخه خاک- گیاه- انسان و اثرات نامطلوبی که بر انسان و حیوان دارد، پالایش آن از خاک های آلوده بسیار ضروری أکثر

آلودگی خاک با فلزات سنگین یکی از چالش های مهم در ارتباط با حفاظت منابع آب و خاک است. کادمیم یکی از مهم ترین آلاینده های زیست محیطی است که با توجه به تحرک خیلی زیاد در چرخه خاک- گیاه- انسان و اثرات نامطلوبی که بر انسان و حیوان دارد، پالایش آن از خاک های آلوده بسیار ضروری است. یکی از راه های آلودگی زدایی خاک گیاه پالایی است که در آن از گیاهان بیش اندوز برای جذب آلاینده ها از خاک های آلوده استفاده می شود. هدف از انجام این پژوهش، بررسی امکان آلودگی زدایی کادمیم از خاک با استفاده از گیاه شاهی بود. بدین منظور، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با 6 تیمار شامل شاهد، 3، 5، 10، 25 و 50 میلی گرم کادمیم در هر کیلوگرم خاک و 4 تکرار در گلخانه اجرا گردید. پس از طی دوره رشد، گیاهان از خاک برداشت و غلظت کادمیم تجمع یافته در اندام های هوایی و ریشه گیاه و همچنین خاک تیمارهای مختلف اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که در تمام تیمارها با افزایش غلظت کادمیم در خاک، مقدار جذب کادمیم در ریشه افزایش می یابد. با افزایش غلظت کادمیم در خاک، غلظت کادمیم در اندام هوایی 3/19 و در ریشه حدود 34 برابر شد. این نتایج نشان دهنده توانایی زیاد ریشه و اندام هوایی شاهی برای جذب کادمیم از خاک های آلوده است. مجموع میانگین مقادیر کادمیم جذب شده در ریشه 18/65 و در اندام هوایی 86/60 میلی گرم بر کیلوگرم بود. همچنین، با افزایش غلظت کادمیم، زمان لازم برای پالایش گیاهی نیز افزایش یافته و کمترین زمان لازم مربوط به پالایش غلظت 3 میلی گرم بر کیلوگرم بود. بنابراین با توجه به اینکه شاهی گیاهی با دوره رشد نسبتاً کوتاه و عملکرد بالا می باشد، می توان از این گیاه به عنوان گیاهی بیش اندوز برای پالایش خاک های آلوده به کادمیم استفاده کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

5 - بهسازی خاک‌های آلوده به کادمیوم و مس با کاربرد دی‌کلسیم‌فسفات
امین فلامکی حسین توللی مهناز اسکندری مهناز مرادی اصطهباناتی

آلودگی منابع آب و خاک به فلزات سنگین از چالش های مهم عصر کنونی است. به همین دلیل، آلودگی‌زدایی چنین خاک‌هایی، پیش‌نیاز هرگونه بهره برداری بهینه از این منابع است. یکی از روش های مقرون به صرفه برای پیش گیری از انتشار فلزات سنگین در منابع آب و خاک، تثبیت و جامدسازی آن‌هاست أکثر

آلودگی منابع آب و خاک به فلزات سنگین از چالش های مهم عصر کنونی است. به همین دلیل، آلودگی‌زدایی چنین خاک‌هایی، پیش‌نیاز هرگونه بهره برداری بهینه از این منابع است. یکی از روش های مقرون به صرفه برای پیش گیری از انتشار فلزات سنگین در منابع آب و خاک، تثبیت و جامدسازی آن‌هاست. طی این فرآیند، فلزات سنگین در خاک های آلوده با اصلاح کننده هایی همچون مواد فسفاتی واکنش داده و با تشکیل موادی کم محلول یا نامحلول در محیط، به صورتی پایدار باقی می مانند. در این پژوهش، کارآیی دی کلسیم فسفات (DCP) در عدم تحرک و تثبیت دو فلز سنگین کادمیوم و مس در خاک ارزیابی شد. به منظور آگاهی از چگونگی جابه جایی این فلزات طی زمان در خاک، آزمایش شستشوی ستون خاک با 12 تیمار پی ریزی شد. خاک ها در چهار تیمار، به مقدار Kg/mg 500 به فلز مس و در چهار تیمار دیگر به فلز کادمیوم آلوده شدند. یک تیمار به عنوان شاهد انتخاب و به سه تیمار دیگر مقادیر 1/0، 2/0 و 5/0 درصد وزنی تثبیت کننده DCP افزوده شد. چهار تیمار دیگر نیز به همین روش آماده شدند، لیکن همزمان به هر دو فلز آلوده گشتند. نتایج نشان داد که در شرایط آلودگی خاک به فلز مس، کاربرد 1/0% DCP می تواند به اندازه 93% از مقدار خروجی این فلز در نخستین آبشویی، معادل با یک حجم منفذی خاک، بکاهد. این مقدار برای فلز کادمیوم برابر با 80% بود. با کاربرد مقادیر بیشتر تثبیت کننده (2% و 5%)، مقدار این دو فلز در محلول خروجی ناچیز و به صفر نزدیک شد. در حالت آلودگی توأمان خاک به هر دو فلز، با کاربرد 1% از DCP، مقدار اولیه خروجی مس 90% و کادمیوم 92% کاهش داشت. بنابراین به هنگام حضور توأمان این دو فلز در خاک، تثبیت Cd بهتر از Cu انجام می شود. بر پایه نتایج این پژوهش می توان نتیجه گرفت که DCP ماده ای موثر برای تثبیت و جامدسازی Cd و Cu و جلوگیری از ورود این دو فلز از خاک های سبک بافت به منابع آب زیرزمینی است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

6 - زیست پالایی خاک‌های آلوده به نفت کوره تحت تأثیر همزمان کمپوست زباله شهری و برخی کودهای شیمیایی
منیژه جعفری سهیلا ابراهیمی سید علیرضا موحدی نائینی

آلودگی خاک به نفت خام و مشتقات آن از خطرناک ترین آلودگی های زیست&zwnj;محیطی به شمار می رود. این پژوهش، به منظور بررسی و بهینه سازی شرایط میکروارگانیسم&zwnj;های بومی خاک با استفاده از کودهای شیمیایی ازت، فسفر، پتاسیم و کمپوست زباله شهری با هدف پاکسازی خاک آلوده به نفت کو أکثر

آلودگی خاک به نفت خام و مشتقات آن از خطرناک ترین آلودگی های زیست&zwnj;محیطی به شمار می رود. این پژوهش، به منظور بررسی و بهینه سازی شرایط میکروارگانیسم&zwnj;های بومی خاک با استفاده از کودهای شیمیایی ازت، فسفر، پتاسیم و کمپوست زباله شهری با هدف پاکسازی خاک آلوده به نفت کوره (130 گرم در کیلوگرم)، سودمندی ماده اصلاحی و نسبت بهینه اختلاط آن با خاک آلوده انجام شد. بدین منظور، کمپوست زباله شهری با سه سطح 5، 10 و 15 درصد به همراه کودهای شیمیایی ازت، فسفر و پتاسیم با دو نسبت 10:1:1 و 10:2:1 با خاک آلوده مخلوط شد. پس از طی زمان تعادلی اولیه (10 روز)، مقدار کاهش کل آلاینده هیدروکربنی خاک تحت شرایط رطوبتی و هوادهی مناسب مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد با افزایش درصد کمپوست، مقدار آلاینده نفتی خاک به گونه&zwnj;ای کاهش می&zwnj;یابد که تیمار 15% بیشترین مقدار کاهش را به اندازۀ 59 تا 62 درصد ایجاد می&zwnj;کند. نتایج استفاده از دو نسبت کودی مورد استفاده، مؤید سودمندی بهتر کود NPK با نسبت 10:2:1 بود. کاربرد مواد اصلاحی برای همه موارد به&zwnj;کار رفته نشانگر تأثیر مناسب باکتری های تجزیه کننده آلاینده هیدروکربنی، به ویژه در نخستین هفته پس از تعادل تیمارها به دلیل تجزیه سریع&zwnj;تر ترکیبات زنجیر کوتاه و ساده مانند آلکان&zwnj;ها می&zwnj;باشد. در این پژوهش، بین میزان تجزیه TPH و CO2 حاصل از فعالیت میکروبی، همبستگی مؤثری مشاهده شد که نشان&zwnj;دهندۀ ارتباط تجزیه نفت کوره به&zwnj;وسیله میکروارگانیسم های تجزیه کننده نفت است. اعمال تیمار همزمان کمپوست زباله شهری 15% و کود شیمیایی NPK با نسبت 10:2:1 در بازه زمانی شش هفته، مؤثرترین تیمار و روشی بهینه برای اصلاح خاک های آلوده به نفت کوره منطقه با میزان تجزیه 62 درصد می&zwnj;باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

7 - ارزیابی خاک فضای سبز پایانه مسافربری امام رضا (ع) مشهد، در راستای مدیریت محیط زیست پایدار
صدیقه ملکی رضا پوزشی علیرضا کریمی محسن شریعتی

10.22034/jest.2020.10239

زمینه و هدف: وجود تغییرات مکانی در خصوصیات خاک امری طبیعی می‌باشد و شناخت این تغییرات به ویژه در فضای سبز جهت برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت امری اجتناب‌ناپذیر است. از سوی دیگر، با افزایش نیاز جوامع به جابه‌جایی، ارتباطات و استفاده از وسایل نقلیه، روز به روز افزایش یافته است أکثر

زمینه و هدف: وجود تغییرات مکانی در خصوصیات خاک امری طبیعی می‌باشد و شناخت این تغییرات به ویژه در فضای سبز جهت برنامه‌ریزی دقیق و مدیریت امری اجتناب‌ناپذیر است. از سوی دیگر، با افزایش نیاز جوامع به جابه‌جایی، ارتباطات و استفاده از وسایل نقلیه، روز به روز افزایش یافته است که خودروها عموما منابع اصلی تولید آلاینده‌های فلزات سنگین در شهرها هستند. هدف از این پژوهش، ارزیابی محدودیت‌های فیزیکی و شیمیایی خاک فضای سبز و هم‌چنین تعیین میزان غلظت سرب و کادمیوم به‌عنوان شاخص‌های آلودگی ترافیکی پایانه مسافربری امام رضا (ع)، در بخش جنوب غرب شهر مشهد بود. روش بررسی: نمونه‌برداری در 129 نقطه از عمق 20-0 سانتی‌متری انجام شد. از طرفی برای تعیین ویژگی‌های عمقی خاک، سه خاک‌رخ تشریح و نمونه‌برداری شدند. نقشه‌های درون‌یابی عناصر با استفاده از روش‌های زمین‌آماری در نرم‌افزار ArcGIS تهیه گردید. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که مهم‌ترین محدودیت این خاک‌ها عمق کم آن‌ها می‌باشد که عمدتا فاقد عمق کافی جهت رشد و توسعه درختان با سیستم ریشه‌ای عمیق می‌باشند. از سویی غلظت عناصر غذایی در خاک پایین‌تر از حد کفایت بود. نقشه‌های پهنه‌بندی تهیه شده نیز حاکی از آن است که این تغییرات به صورت لکه‌ای بوده و منطقه نیازمند مدیریت موضعی می‌باشد. غلظت آلوده‌کننده‌های کادمیوم نیز در منطقه بالای حد آستانه است ولی برای سرب در حال حاضر آلودگی خاک جدی نمی‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

8 - قابلیت گیاه یونجه در پالایش خاک آلوده به نیکل و سرب
صمد ظاهرمند محمود وفاییان محمد حسین بازیار

10.30495/jest.2019.31761.4031

زمینه و هدف: در دهه اخیر مسئله آلودگی خاک به فلزات سنگین ازجمله نیکل و سرب، یکی از مهم‌ترین مشکلات زیست‌محیطی به شمار می‌رود. بر اساس داده‌های آژانس حفاظت محیط‌زیست، نیکل در مقدار زیاد مضر و آلاینده‌ای خطرناک و سرب مهم‌ترین فلز آلاینده محیط می‌باشد. این مطالعه به‌منظور أکثر

زمینه و هدف: در دهه اخیر مسئله آلودگی خاک به فلزات سنگین ازجمله نیکل و سرب، یکی از مهم‌ترین مشکلات زیست‌محیطی به شمار می‌رود. بر اساس داده‌های آژانس حفاظت محیط‌زیست، نیکل در مقدار زیاد مضر و آلاینده‌ای خطرناک و سرب مهم‌ترین فلز آلاینده محیط می‌باشد. این مطالعه به‌منظور بررسی وضعیت آلودگی خاک پالایشگاه گچساران با استفاده از شاخص‌های زیست‌محیطی ضریب آلودگی، شاخص درجه آلودگی و شاخص اصلاح ‌شده درجه آلودگی و بررسی پتانسیل گیاه‌پالایی یونجه که بومی منطقه گچساران است.روش بررسی: از خاک پالایشگاه گچساران در سال 1396 بعنوان مرکز آلودگی، چهار محدوده 500-0 متر، 1000-500 متر، 1500-1000 متر و 2000-1500 متر انتخاب گردید. در هر محدوده 5 نمونه خاک از عمق 0 تا 30 سانتیمتر سطح خاک برداشت گردید. برای اندازه‌گیری فلزات سنگین از دستگاه ICP-OES استفاده شد. از نرم‌افزار SPSS برای تجزیه آماری استفاده شد.یافته‌ها: آنالیز شاخص‌های زیست‌محیطی منطقه موردمطالعه را نسبت به عنصر نیکل با درجه آلودگی قابل‌توجه و نسبت به عنصر سرب با آلودگی بسیار بالا نشان می‌دهد. مقایسه میانگین غلظت نیکل و سرب در نمونه‌های خاک کشت‌شده با گیاه یونجه اختلاف معنی‌داری با میانگین غلظت نیکل و سرب در محدوده موردبررسی دارد.بحث و نتیجه‌گیری: به‌طورکلی گیاه یونجه به‌عنوان گیاه بومی منطقه می‌تواند در شرایط نامناسب آلودگی باعث جذب و استخراج نیکل و سرب از خاک شود. نتایج نهایی این پژوهش نشان می‌دهد که توانایی گیاه یونجه در گیاه‌پالایی عنصر نیکل در خاک آلوده به مواد نفتی بیشتر از عنصر سرب در محدوده پالایشگاه گچساران می‌باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

9 - ارزیابی توان گیاه درمنه دشتی در گیاه پالایی سرب و نیکل در منطقه دفن پسماند محمدآباد قزوین
ساناز خرمی پور رویا مافی غلامی علی جهانی

10.22034/jest.2020.29728.3824

زمینه و هدف: این پژوهش در مرکز دفن زباله محمدآباد قزوین با هدف بررسی تعیین غلظت فلزات سنگین (سرب و نیکل) در گیاه درمنه دشتی ((Artemisia sieberi و خاک منطقه صورت گرفت. روش بررسی: به منظور انجام مطالعه سه پلات استقرار یافت. در هر پلات از گیاه مورد مطالعه با ۱۰ تکرار نمون أکثر

زمینه و هدف: این پژوهش در مرکز دفن زباله محمدآباد قزوین با هدف بررسی تعیین غلظت فلزات سنگین (سرب و نیکل) در گیاه درمنه دشتی ((Artemisia sieberi و خاک منطقه صورت گرفت. روش بررسی: به منظور انجام مطالعه سه پلات استقرار یافت. در هر پلات از گیاه مورد مطالعه با ۱۰ تکرار نمونه برداری انجام گردید. همچنین ۱۰ نمونه از خاک نیز تهیه گردید. به منظور بررسی تفاوت معنی دار غلظت فلزات، داده ها مورد تجزیه واریانس دو طرفه برای گیاه و تجزیه واریانس یک طرفه برای خاک قرار گرفتند. برای مقایسه میانگین ها نیز از آزمون دانکن استفاده گردید. یافته ها: نتایج نشان داد که خاک سه پلات از نظر غلظت فلزات تفاوت معنی داری ندارند. همچنین با انجام آزمون t غیرجفتی این نتیجه حاصل گردید که بین اندام هوایی و ریشه گونه از نظر غلظت سرب تفاوت معنی داری وجود ندارد اما از نظر غلظت نیکل این اختلاف در سطح ۵ درصد معنی دار گردید. میانگین غلظت سرب در اندام های هوایی و ریشه A.sieberi به ترتیب (mgkg-1) 35/2 و (mgkg-1) 19/3 و برای فلز نیکل (mgkg-1) 44/ 2و (mgkg-1) 99/ 2 می باشد. بحث و نتیجه گیری: فاکتورهای تجمع و انتقال نشان داد که گیاه مورد مطالعه با 33/0و10/1=BCF و 81/0و78/0=TF به ترتیب برای فلزات سرب و نیکل، برای پالایش فلز سرب از خاک های آلوده مناسب است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

10 - تأثیر علف‌کش‌ها و حشره‌کش‌های مختلف بر برخی از شاخص‌های اکوفیزیولوژیک و شیمیایی خاک
اکبر قویدل فاطمه مولوی منیژه عیوضی

10.30495/jest.2018.25252.3422

زمینه و هدف: به‌منظور بررسی تأثیر آفت‌کش‌ها بر کیفیت زیستی خاک، اثر سه نوع علف‌کش و سه نوع حشره‌کش پرمصرف بر شاخص‌های اکوفیزیولوژیک و شیمیایی خاکمورد آزمایش قرار گرفت.روش بررسی: آزمایش به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد که شامل فاکتور آفت‌کش در هفت سط أکثر

زمینه و هدف: به‌منظور بررسی تأثیر آفت‌کش‌ها بر کیفیت زیستی خاک، اثر سه نوع علف‌کش و سه نوع حشره‌کش پرمصرف بر شاخص‌های اکوفیزیولوژیک و شیمیایی خاکمورد آزمایش قرار گرفت.روش بررسی: آزمایش به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملاً تصادفی انجام شد که شامل فاکتور آفت‌کش در هفت سطح (سه علف‌کش و سه حشره‌کش به همراه خاک شاهد) و فاکتور زمان در دو سطح (یک ماه و دو ماه پس از کاربرد آفت کش) بود. آزمایش در گل‌دان به مدت دو ماه در شرایط گل‌خانه انجام گرفت. برخی از شاخص‌های زیستی و اکوفیزیولوژیک خاک پس از یک ماه و نیز پس از دو ماه اندازه گیری شد. یافته‌ها: نتایج نشان داد که در اثر کاربرد آفت‌کش‌ها، جمعیت باکتری‌ها و قارچ‌ها و شاخص‌های اکوفیزیولوژیک شامل تنفس پایه، تنفس‌برانگیخته، کربن زی‌توده‌ی میکروبی، نیتروژن زی‌توده‌ی میکروبی و بهره میکروبی پس از گذشت یک ماه کاهش و بهره متابولیک خاک افزایش معنی داری نسبت به شاهد داشته است. همچنین نتایج نشان داد که کاربرد آفت‌کش‌ها بر مقدار کربن آلی تأثیری نداشته است. مقایسه نتایج نشان داد که با وجود کاهش شاخص‌های اکوفیزیولوژیک خاک پس از گذشت یک ماه، شاخص‌های فوق پس از آن روند افزایشی داشته و در پایان ماه دوم به مقدار قبل از کاربرد آفت‌کش رسیده‌اند. نتایج نشان داد که در بین تیمارهای آفت‌کش، علف‌کش توفوردی بیش‌ترین تأثیر منفی و حشره‌کش کلروپیریفوس کم‌ترین تأثیر منفی را را بر شاخص‌های اندازه گیری شده داشته است.بحث و نتیجه گیری: می‌توان نتیجه گرفت که به‌کارگیری آفت‌کش‌های مورد استفاده در این تحقیق موجب کاهش کیفیت زیستی خاک در کوتاه مدت می‌گردد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

11 - بررسی تجمع عناصر کروم و نیکل در خاک‌ اطراف شهرک صنعتی شماره 3 اراک
سید امیر احمدی سهیل سبحان اردکانی

10.22034/jest.2021.5270.1437

زمینه و هدف: بررسی توزیع مکانی آلاینده ها به منظور پایش آلودگی خاک و حفظ کیفیت محیط‌زیست امری ضروری است. لذا این پژوهش با هدفتعیین تجمع کروم و نیکل و تهیه نقشه توزیع مکانی عناصر در خاک‌ اطراف شهرک صنعتی شماره 3 اراک در سال 1392 انجام شده است. روش بررسی: بدین منظور، پس أکثر

زمینه و هدف: بررسی توزیع مکانی آلاینده ها به منظور پایش آلودگی خاک و حفظ کیفیت محیط‌زیست امری ضروری است. لذا این پژوهش با هدفتعیین تجمع کروم و نیکل و تهیه نقشه توزیع مکانی عناصر در خاک‌ اطراف شهرک صنعتی شماره 3 اراک در سال 1392 انجام شده است. روش بررسی: بدین منظور، پس از انتخاب 10 ایستگاه در شعاع 5 کیلومتری شهرک، در مجموع 20 نمونه خاک سطحی و عمقی برداشت شد. پس از تعیین برخی خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک، نسبت به هضم اسیدی نمونه‌ها و قرائت غلظت عناصر توسط دستگاه نشر اتمی اقدام شد. پردازش آماری داده‌ها و تهیه نقشه پهنه بندی عناصر نیز به‌ترتیب توسط نرم‌افزارهای SPSS و ArcGIS انجام یافت. یافته‌ها: نتایج نشان داد که بیشینه میانگین غلظت کروم در نمونه‌های خاک سطحی و عمقی (میلی‌گرم در کیلوگرم) با 97/1±50/15 و 65/1±00/13 به‌ترتیب مربوط به ایستگاه 2 و بیشینه میانگین غلظت نیکل در خاک سطحی و عمقی (میلی‌گرم در کیلوگرم) با 90/1±25/19 و 02/2±50/18 به‌ترتیب مربوط به ایستگاه‌های 9 و 2 بوده است. نتایج مقایسه میانگین غلظت تجمع‌یافته کروم و نیکل در نمونه های خاک سطحی و عمقی با رهنمود WHO نشان داد که میانگین غلظت هر دو عنصر در نمونه ها کوچک‌تر از بیشینه رواداری WHO بوده است. بحث و نتیجه‌گیری: عدم تجاوز میانگین غلظت عناصر کروم و نیکل در نمونه ها از بیشینه رواداری WHO را می‌توان با عواملی همچون اعمال مدیریت محیط‌زیستی در واحدهای مستقر در شهرک، جهت وزش باد غالب که عمدتاً به سمت اراضی بایر سمت غرب منطقه است، وسعت اندک اختصاص یافته به کاربری کشت آبی و به‌تبع آن عدم استفاده بیش از حد از نهاده‌های کشاورزی مرتبط دانست. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

12 - بررسی غلظت فلزات سنگین (سرب، کروم، روی، نیکل) در خاک محل دفن زباله شهری سرایان با استفاده از شاخص های آلودگی
مهدی کارگر قاسم ذوالفقاری

زمينه و هدف: نحوه تولید زباله های شهری در اکثر مناطق شهری در ایران نگران کننده است. افزایش تراکم جمعیت، صنعتی شدن و میزان زباله های تولید شده، از اهمیت زیادی برخوردار است. ورود فلزات سنگین از طریق زباله های شهری به اکوسیستم های طبیعی، به ویژه خاک ها یکی از مهمترین نگران أکثر

زمينه و هدف: نحوه تولید زباله های شهری در اکثر مناطق شهری در ایران نگران کننده است. افزایش تراکم جمعیت، صنعتی شدن و میزان زباله های تولید شده، از اهمیت زیادی برخوردار است. ورود فلزات سنگین از طریق زباله های شهری به اکوسیستم های طبیعی، به ویژه خاک ها یکی از مهمترین نگرانی های زیست محیطی است. هدف از این تحقیق، تعیین غلظت برخی از فلزات سنگین ( سرب، کروم، روی، نیکل) در خاک محل دفن زباله شهری سرایان می باشد. روش بررسی: بدین منظور 20 نمونه خاک از محل دفن زباله شهری در سال 1396 جمع آوری گردید و در آزمایشگاه با استفاده از دستگاه جذب اتمی Contraa 700 آنالیز شد. سپس داده ها با تکنیک های آماری و نرم افزارهای Excel و IBM SPSS statistics نسخه 25 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. جهت تعیین میزان آلودگی منطقه مورد مطالعه، از شاخص های فاکتور آلودگی (CF) و زمين انباشتگي (Igeo) استفاده گردید. يافته ها: نتایج نشان داد که بیشترین مقدار فاکتور آلودگی مربوط کروم سطحی و کمترین آن مربوط به سرب سطحی است و ميزان شاخص زمين انباشتگي (Igeo) براي فلز کروم بين 1 تا 3 به دست آمد. بحث و نتيجه گيری: با توجه به بررسی های انجام شده فلز کروم در طبقات کمی آلوده و خیلی آلوده و سایر نمونه های جمع آوری شده فلزات در کلاس غیر آلوده تا کمی آلوده قرار گرفته اند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

13 - ارزیابی میزان آلودگی و توزیع عناصر کروم، نیکل و کبالت در خاک منطقه افیولیتی جغتای (شمال غرب سبزوار)، بر اساس تحلیل های آماری و استخراج ترتیبی
حجت اله جغتایی رحیم دبیری محمد الیاس مسلم پور

10.30495/jest.2021.9133

بررسی نتایج آنالیز عناصر سنگین در نمونه های خاک منطقه مورد مطالعه نشان از غلظت بالای برخی عناصر از قبیل کروم، نیکل و کبالت در بخش های جنوبی منطقه دارد. ارزیابی فلزات سنگین در خاک های منطقه جغتای توسط روش های آماری چند متغیره( ضریب همبستگی پیرسون، آنالیز خوشه ای و تحلیل أکثر

بررسی نتایج آنالیز عناصر سنگین در نمونه های خاک منطقه مورد مطالعه نشان از غلظت بالای برخی عناصر از قبیل کروم، نیکل و کبالت در بخش های جنوبی منطقه دارد. ارزیابی فلزات سنگین در خاک های منطقه جغتای توسط روش های آماری چند متغیره( ضریب همبستگی پیرسون، آنالیز خوشه ای و تحلیل مولفه اصلی) نشان دهنده همبستگی مثبت و قوی عناصر کبالت، نیکل، کروم، آهن، منگنز و منیزیم می باشد که ناشی از منشا یکسان آنها ( واحدهای افیولیتی و الترامافیکی منطقه ) می باشد. محاسبه شاخص های آلودگی ( فاکتور زمین انباشتگی، فاکتور غنی شدگی، فاکتور آلودگی و درجه آلودگی اصلاح شده) نشان می دهد که خاک های منطقه نسبت به عناصر کروم و نیکل آلودگی شدید و نسبت به عنصر کبالت آلودگی متوسط دارند. آزمایش استخراج ترتیبی بر روی نمونه های آلوده نشان داد که عناصر نیکل و کروم با غلظت بیش از 50 درصد در فاز تبادل پذیرتمرکز یافته اند. به عبارت دیگر وجود واحد های افیولیتی و معدنکاری بر روی واحدهای کرومیتی در منطقه سبب آزاد شدن این عناصر گردیده است ، به طوری که با دور شدن از واحدهای افیولیتی، غلظت این عناصر کاهش می یابد. همچنین گونه سازی عناصر در فاز های مختلف نشان داد که سایر عناصر اغلب در فازهای باقی مانده تمرکز یافته و منشا لیتوژنیک دارند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

14 - بررسی عناصر سرب، کادمیم و مس در خاک اطراف نیروگاه حرارتی شازند اراک
حوریه عابدی سهیل سبحان اردکانی اصغر سیف

10.30495/jest.2022.8351

زمینه و هدف: آلودگی خاک به فلزات سنگین سمی از مشکلات رایج در سطح بین‌المللی است. بنابراین، این پژوهش با هدف بررسی غلظت عناصر سرب، کادمیم و مس در خاک اطراف نیروگاه شازند اراک و تهیه نقشه توزیع مکانی عناصر در سال 1392 انجام یافت. روش بررسی: پس از انتخاب 9 ایستگاه نمونه أکثر

زمینه و هدف: آلودگی خاک به فلزات سنگین سمی از مشکلات رایج در سطح بین‌المللی است. بنابراین، این پژوهش با هدف بررسی غلظت عناصر سرب، کادمیم و مس در خاک اطراف نیروگاه شازند اراک و تهیه نقشه توزیع مکانی عناصر در سال 1392 انجام یافت. روش بررسی: پس از انتخاب 9 ایستگاه نمونه برداری به‌روش تصادفی سیستماتیک، از خاک سطحی و همچنین از عمق 30 سانتی متری در مجموع 54 نمونه خاک برداشت شد. غلظت عناصر در نمونه ها بعد از طی مراحل آماده‌سازی آزمایشگاهی، به‌روش طیف‌سنجی نوری پلاسمای جفت‌شده القایی خوانده شد. برای تهیه نقشه پهنه بندی عناصر و پردازش آماری داده ها به‌ترتیب از نرم افزارهای ArcGIS وSPSS استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که بیشینه میانگین غلظت عناصر سرب، کادمیم و مس در نمونه های خاک سطحی و عمق 30 سانتی متری (میکرو‌گرم در کیلوگرم) به‌ترتیب برابر با 577 ± 10255 و 415 ± 8416؛ 0/29 ± 304 و 0/34 ± 303؛ و 431 ± 11839 و 501 ± 10473 است. نتایج مقایسه میانگین غلظت عناصر مورد ارزیابی در نمونه ها با رهنمود WHO نشان داد که فقط میانگین غلظت عنصر مس بزرگ تر از بیشینه رواداری بوده است. بحث و نتیجه گیری: علی‌رغم آن‌که نتایج نشان داد خاک های اطراف نیروگاه حرارتی شازند به عناصر سمی سرب و کادمیم آلوده نبودند، ولی، به منظور حفظ سلامت محیط و زیستمندان نسبت به اعمال مدیریت محیط‌زیستی صنایع مستقر در منطقه مورد مطالعه از جمله نیروگاه و پتروشیمی شازند توصیه می شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

15 - کارایی روش استخراج بخارات آلاینده‌ها (SVE) در پاک‌سازی خاک‌‌های آلوده به ترکیبات نفتی
سعید گیتی پور عماد صنعتی فروش هادی تره باری محمودرضا عبدی علیرضا گیتی پور سعید حیدری

زمینه و هدف: آلودگی خاک‌های محوطه پالایشگاهها و پمپ بنزینها در اثر تماس با بنزین به یکی از مشکلات مهم زیست محیطی تبدیل شدهاست. خطرات ناشی از نشت بنزین به درون خاک و انتقال آن به منابع آب‌های زیر زمینی بیشتر ناشی از وجود ترکیبات BTEX (بنزن، تولوئن، اتیل بنزن، زایلن) می‌ب أکثر

زمینه و هدف: آلودگی خاک‌های محوطه پالایشگاهها و پمپ بنزینها در اثر تماس با بنزین به یکی از مشکلات مهم زیست محیطی تبدیل شدهاست. خطرات ناشی از نشت بنزین به درون خاک و انتقال آن به منابع آب‌های زیر زمینی بیشتر ناشی از وجود ترکیبات BTEX (بنزن، تولوئن، اتیل بنزن، زایلن) می‌باشد، چراکه میزان سمیت و فراریت این ترکیبات بالا بوده و به میزان قابل توجهی در سوخت بنزین معمولی یافت میشوند. روش بررسی: در این تحقیق فرآیند حذف آلاینده‌‌های BTEX از خاک‌های آلوده به بنزین با استفاده از روش استخراج بخارات آلایندهها (SVE) مورد بررسی قرار گرفته است. بدین منظور نمونه خاک طبیعی غیر آلوده پس از آلوده شدن با بنزین با استفاده از روش SVE مورد پاک‌سازی واقع شده است. آزمایش‌های فرآیند پاک‌سازی در سه بازه زمانی 4 ، 8 و 12 ساعت و در سه دمای متفاوت 20، 40 و 60 درجه سانتی‌گراد انجام گرفت. یافته ها: این پژوهش نشان داد که کارایی روش SVE در حذف ترکیبات BTEX از خاک بسیار مناسب بوده و در مقیاس آزمایشگاهی به بیش از 99% می‌رسد. همچنین بر اساس نتایج آزمایش‌های صورت گرفته قابلیت حذف این ترکیبات با روش SVE رابطهای معکوس با نقطه جوش آن‌ها دارد. ضمنا بالا بردن دمای آزمایش‌ها باعث تسریع در فرآیند پاک‌سازی نمونه‌‌های خاک گردید. به‌طوری‌که افزایش دما از 20 درجه سانتی‌گراد به 40 درجه سانتی‌گراد و نیز از 40 درجه به 60 درجه سانتی‌گراد میزان بازدهی حذف ترکیبات BTEX را در مدت 12 ساعت به ترتیب 10% و 26% بیش‌تر نمود. نتیجه گیری: دستاورد‌‌های حاصل از این پژوهش نشان می‌دهد که روش استخراج بخارات آلاینده‌ها جهت حذف ترکیبات آلی آروماتیک از خاک یک روش مناسب و کارا است که در صورت اجرای صحیح می‌توان به بازدهی بالایی در دفع این‌گونه آلاینده‌ها از خاک دست یافت. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

16 - ارزیابی نشت هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای از سایت های آلوده به ترکیبات نفتی
اکبر باغوند علی دریا بیگی زند علی وثوق

چکیده زمینه و هدف: هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای[1] از مهم ترین آلاینده های محیط می باشند که نشت آن ها از خاک به منابع آب زیرزمینی یکی از مهم ترین نگرانیهای محیط زیستی می باشد. با توجه به حجم بالای فعالیت های نفتی، سایت های متعددی در کشور آلوده به ترکیبات نفتی شده أکثر

چکیده زمینه و هدف: هیدروکربن های آروماتیک چند حلقه ای[1] از مهم ترین آلاینده های محیط می باشند که نشت آن ها از خاک به منابع آب زیرزمینی یکی از مهم ترین نگرانیهای محیط زیستی می باشد. با توجه به حجم بالای فعالیت های نفتی، سایت های متعددی در کشور آلوده به ترکیبات نفتی شده اند. تصمیم گیری در خصوص پالایش یا عدم پالایش خاک های آلوده به مواد نفتی با توجه به هزینه های بسیار بالای پالایش خاک نیازمند ارزیابی دقیق می باشد. روش کار: در این مطالعه از آزمایش نشت ستونی به عنوان ابزاری نوین و کارآمد در پیش بینی نشت PAHs از خاک استفاده شد. بدین منظورخاک آلوده به ترکیبات نفتی که زمین های آلوده در اطراف پالایشگاه نفت تهران تهیه شده بود ابتدا در هوا خشک نموده و سپس از الک 2 میلی متر عبور داده شد. نوع خاک مورد استفاده سیلتی رسی بوده و حاوی 21/3 درصد کربن آلی بود. آزمایش ها در ستون های شیشه ای با ظرفیت تقریبی 600 سانتی متر مکعب (با قطر داخلی 6 سانتی متر و ارتفاع 21 سانتی متر) انجام گرفت. یافته ها و نتایج: نتایج این تحقیق نشان داد تنها مقادیر اندکی از PAH های موجود در فاز جامد(خاک) به درون آن نشت کردند. وجود غلظت بالای ترکیبات PAHs در فاز جامد الزاماً به مفهوم خطر جدی برای آب زیرزمینی نبوده و مقادیر قابل توجهی از PAHs می توانند به مدت زیاد در خاک باقی بمانند. [1] -Polycyclic Aromatic Hydrocarbons(PAHs) تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

17 - بررسی غلظت نیکل درخاک و تعدادی از گونه های گیاهی طبیعی اطراف معدن سرب و روی آهنگران در استان همدان
فرخ لقا امینی نورالله میرغفاری بهروز عشقی ملایری

فلزات سنگین از آلاینده های خطرناک زیست محیطی هستند که از طریق ورود به زنجیره غذایی موجب بروز خطرات بهداشتی برای انسان، گیاهان و سایر موجودات زنده می شوند. در خاک های آلوده به فلزات سنگین، استفاده از گیاهانی که توانایی رشد، سازگاری و جذب فلزات را دارند، به عنوان یکی از ر أکثر

فلزات سنگین از آلاینده های خطرناک زیست محیطی هستند که از طریق ورود به زنجیره غذایی موجب بروز خطرات بهداشتی برای انسان، گیاهان و سایر موجودات زنده می شوند. در خاک های آلوده به فلزات سنگین، استفاده از گیاهانی که توانایی رشد، سازگاری و جذب فلزات را دارند، به عنوان یکی از روش های پاک سازی این خاک ها مطرح است. این روش را گیاه پالایشی[1] می نامند. در این تحقیق، غلظت نیکل در خاک و شش گونه گیاهی شاملCentaurea virgata lam. (گل گندم بوته ای)، Euphorbia cheiradenia (فرفیون خوشه ای)، orientalis Scariorbia (گاو چاق کن)، Cardaria droba (ازمک)، Gundelia tourmefotii (کنگر خوراکی)، Euphorbia macroclada (فرفیون شاخه ضخیم) در اطراف معدن سرب و روی آهنگران، واقع در جنوب شرقی استان همدان اندازه گیری گردید. تجزیه آماری داده ها در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی نامتعادل انجام گرفت. نتایج نشان داد که تفاوت غلظت نیکل در ریشه و اندام هوایی گونه های گیاهی در سطح احتمال پنج درصد معنی دار است. بیشترین و کم ترین مقدار جذب نیکل در اندام هوایی به ترتیب درEuphorbia macroclada و . lam Centaurea virgata با مقادیر 23 و 7/6 میلی گرم بر کیلوگرم ماده خشک بود. غلظت نیکل در اندام هوایی گیاهان با pH (331/0- =r )، ظرفیت تبادل کاتیونی (83/0- =r ) و درصد ماده آلی (46/0- =r ) خاک همبستگی معکوس و با شوری (37/0=r )، غلظت کل (2/0=r ) و قابلیت جذب نیکل (7/0=r ) در خاک همبستگی مستقیم نشان می دهد. 4-Phytoremediation تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

18 - بررسی آلودگی فلزات سنگین در خاک های سطحی اطراف شهرک صنعتی شماره 2 اهواز
محسن پورنیا میر حسن موسوی زینب جاسمی زرگانی

مقدمه: هدف از این تحقیق بررسی میزان و شدت آلودگی خاک های سطحی اطراف شهرک صنعتی شماره 2 اهواز به فلزات سنگین است. روش کار: 16 نمونه خاک سطحی از عمق 5-0 سانتی متری جمع آوری شده و توسط دستگاه ICP-OES، غلظت فلزات کبالت، کروم، مس، نیکل، سرب و روی آنالیز شد. هم چنین یک نمونه أکثر

مقدمه: هدف از این تحقیق بررسی میزان و شدت آلودگی خاک های سطحی اطراف شهرک صنعتی شماره 2 اهواز به فلزات سنگین است. روش کار: 16 نمونه خاک سطحی از عمق 5-0 سانتی متری جمع آوری شده و توسط دستگاه ICP-OES، غلظت فلزات کبالت، کروم، مس، نیکل، سرب و روی آنالیز شد. هم چنین یک نمونه جهت تعیین کانی شناسی توسط دستگاه X-ray مورد بررسی قرار گرفت. بحث و نتیجه گیری: فراوانی فلزات سنگین اندازه گیری شده در خاک های سطحی به صورت زیر کاهش می یابد: Cr>Ni>Zn>Pb>Cu>Co. کانی های تشخیص داده شده در نمونه مورد آنالیز ترکیبی از کانی های کوارتز، کلسیت و هالیت به عنوان کانی اصلی و دولومیت و آلونیت به عنوان کانی فرعی است. نتایج حاکی از این است که تمرکز فلزات سنگین در خاک های سطحی به علت بافت دانه ریز خاک، مقادیری کانی رسی، pH قلیایی، وجود کربنات کلسیم، پتاسیم و اکسید آلومینیوم در آن است. براساس معیارهای ژئوشیمیایی از قبیل عامل غنی شدگی (EF)، شاخص زمین انباشتگی (Igeo) و شاخص آلودگی (PI)، خاک های محدوده مورد مطالعه نسبت به فلزات کروم، نیکل و سرب در محدوده آلودگی متوسط و نسبت به فلزات کبالت، مس و روی در محدوده غیر آلوده قرار گرفته اند. نتایج محاسبه شده عامل فاکتور غنی شدگی، شاخص زمین انباشتگی و شاخص آلودگی به صورت زیر می باشد: Ni>Pb>Cr>Zn>Cu>Co. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

19 - بررسی منشأ و دسترسی بیولوژیکی عناصر سنگین در خاک ارتفاعات شمال غرب تهران
عبدالرضا کرباسی غلامرضا نبی بیدهندی فرامرز معطر زهره برزگری

خاک می تواند آلودگی های زیست محیطی را در خود به ثبت برساند و لذا از طریق آنالیز شیمیایی خاک می توان به آلودگی های منطقه پی برد. در این تحقیق نمونه های خاک اراضی شمال غرب تهران مورد استفاده قرار گرفت، در مجموع 16 نمونه خاک از سطح منطقه جمع آوری شد. با استفاده از روش های أکثر

خاک می تواند آلودگی های زیست محیطی را در خود به ثبت برساند و لذا از طریق آنالیز شیمیایی خاک می توان به آلودگی های منطقه پی برد. در این تحقیق نمونه های خاک اراضی شمال غرب تهران مورد استفاده قرار گرفت، در مجموع 16 نمونه خاک از سطح منطقه جمع آوری شد. با استفاده از روش های آزمایشگاهی میانگین غلظت سرب ppm 173، میانگین غلظت روی ppm101، میانگین غلظت نیکل ppm62 ومیانگین غلظت وانادیوم ppm44 به دست آمد. نتایج نشان می دهد که غلظت فلز سنگین سرب در منطقه بسیار بالاتر از سایر عناصر مورد بررسی می باشد. مقایسه میانگین غلظت سرب در مطالعه حاضر با غلظت آن در پوسته زمین نشان می دهد که غلظت این عنصر در اراضی واحد علوم وتحقیقات دانشگاه آزاد اسلامی واقع در ارتفاعات شمال غرب تهران، حدود 1200% بیشتر از پوسته زمین است که علت افزایش غلظت سرب به دلیل آلودگی هوا می باشد. در ادامه تحقیق نسبت به شناسایی دسترسی بیولوژیک عناصر اقدام شد. میزان دسترسی بیولوژیک فلزات سنگین مختلف در خاک های مورد مطالعه به ترتیب زیر می باشد: (ppm 0) VNiFe Zn Pb آنالیز خوشه ای برای منشاءیابی عناصر نشان داد که سرب دارای منشاء آلی می باشد و دو عنصر نیکل و وانادیوم تحت ضریب تشابه مثبت و معنی دار به هم متصل شده اند. از آن جایی که وانادیوم به عنوان شاخص آلودگی نفتی شناخته شده ، می توان نتیجه گرفت که نیکل به لحاظ مصرف سوخت در خاک های این اراضی پراکنده شده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

20 - بررسی تاثیر میزان فاصله از منبع آلودگی بر غلظت فلزات سنگین در خاک اطراف کارخانه سیمان شهرستان نکا
سمیه دریواسی کیوان صائب مریم ملاشاهی

زمینه و هدف: آلودگی هوا از پیامدهای فعالیت بشر، به ویژه در قرن بیستم است که در این راستا کارخانجات سیمان از جمله آلاینده های مهم به شمار می آیند. مواد آلاینده ناشی از صنایع سیمان شامل انواع ترکیبات کربن دار، فلزات سنگین، اکسیدهای گوگرد و اکسیدهای ازت و غیره می باشد. هدف أکثر

زمینه و هدف: آلودگی هوا از پیامدهای فعالیت بشر، به ویژه در قرن بیستم است که در این راستا کارخانجات سیمان از جمله آلاینده های مهم به شمار می آیند. مواد آلاینده ناشی از صنایع سیمان شامل انواع ترکیبات کربن دار، فلزات سنگین، اکسیدهای گوگرد و اکسیدهای ازت و غیره می باشد. هدف از مطالعه حاضر بررسی غلظت فلزات سنگینی چون Al, As, Cd, Co, Cr, Cu, Fe, Hg, Mn, Ni در خاک و در فواصل متفاوت از حاشیه کارخانه سیمان و نیز بررسی میزان تاثیر کارخانه سیمان نکا بر افزایش ترسیب این عناصر و غلظت آن ها در خاک و مقایسه آن با استانداردهای جهانی می باشد. روش بررسی: در این تحقیق جهت بررسی غلظت فلزات سنگین (Al، As، Cd، Co، Cr، Cu، Fe، Hg، Mn و Ni) موجود در گردوغبارهای منتشر شده از کارخانه سیمان نکا، از نمونه های خاک استفاده شده است. نمونه گیری در مهرماه سال 1391 انجام یافت. برای این کار 4 نقطه نمونه برداری (فواصل 10، 400 و 800 متری از کارخانه و نیز نقطه شاهد) در نظر گرفته شد. در هر نقطه برای اطمینان از کافی بودن نمونه ها اقدام به برداشت 4 نمونه خاک گردید. در مرحله بعد نمونه ها در فضای باز خشک و سپس با استفاده از روش هضم شیمیایی تجزیه و با استفاده از دستگاه ICP غلظت عناصر اندازه گیری شد. یافته ها: نتایج نشان داد که غلظت اکثر عناصر در ایستگاه شماره 1 یعنی فاصله 10 متری از کارخانه بیش ترین میزان را داشته است. هم چنین با فاصله گرفتن از حاشیه کارخانه از غلظت آن ها کاسته شده است. نتیجه گیری: غلظت اکثر فلزات اندازه گیری شده بالاتر از استانداردهای جهانی بوده و این نمایانگر میزان آلایندگی این کارخانه می باشد. در بین عناصر مورد مطالعه عناصر Co, Cr, Cu, Cd, Mn, Ni, Zn بیش ترین تفاوت را با استانداردهای جهانی نشان دادند. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

21 - بررسی تاثیر آبیاری با استفاده از فاضلاب شهری بر تجمع فلزات سنگین در خاک
مسعود طبری آزاده صالحی

به منظور بررسی تاثیر آبیاری با فاضلاب شهری بر تجمع فلزات سنگین (آهن، منگنز، کروم، سرب و کادمیم)، لایه های خاک دو توده دست کاشت کاج تهران ( Pinus eldarica Medw.) 1- آبیاری شده با فاضلاب شهری و 2- آبیاری شده با آب چاه، در حومه شهر تهران، مطالعه شد. در هر توده مورد مطالعه، أکثر

به منظور بررسی تاثیر آبیاری با فاضلاب شهری بر تجمع فلزات سنگین (آهن، منگنز، کروم، سرب و کادمیم)، لایه های خاک دو توده دست کاشت کاج تهران ( Pinus eldarica Medw.) 1- آبیاری شده با فاضلاب شهری و 2- آبیاری شده با آب چاه، در حومه شهر تهران، مطالعه شد. در هر توده مورد مطالعه، پروفیل های خاک حفر و نمونه ها از عمق&zwnj;های 15-0، 30-15 و 60-30 سانتی متری جمع&zwnj;آوری گردید. نمونه های آب (فاضلاب شهری و آب چاه) در طول 6 ماه (از ابتدای تیر تا پایان آذرماه) با 3 تکرار در هر ماه برداشت شد. نتایج نشان داد که فاضلاب شهری به طور معنی داری (01/0>p) مقادیر بیشتری از فلزات سنگین آهن (Fe)، منگنز (Mn)، سرب (Pb) و کروم (Cr) را در مقایسه با آب چاه دارا می باشد. سطح این فلزات در فاضلاب شهری بیش از حد مجاز توصیه شده توسط WHO برای آبیاری اراضی بود. غلظت این فلزات سنگین در خاک آبیاری شده با فاضلاب شهری حدود 5/1 برابر آن ها در خاک آبیاری شده با آب چاه و در هر دو توده در لایه سطحی (عمق 15-0 سانتی متری) بیشتر از لایه های زیرین بود. غلظت فلزات سنگین خاک، به استثنای Pb، زیر حد بحرانی بود. هیچ غلظتی از کادمیم (Cd) در نمونه های آب و خاک مشاهده نشد. بر اساس نتایج تحقیق حاضر، با توجه به بالا بودن سطح فلزات سنگین فاضلاب شهری، استفاده طولانی مدت از آن در امر آبیاری می تواند باعث افزایش بیش از حد مجاز فلزات سنگین در خاک شود. بنابراین مقرراتی باید در زمینه استفاده از فاضلاب شهری به عنوان آب آبیاری به منظور 1- کنترل محتوای فلزات سنگینی که ممکن است به خاک اضافه شوند و 2- کاهش خطر تاثیرات منفی روی سلامت اکوسیستم مورد توجه قرار گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

22 - ارزیابی شاخص‌های ناپایداری زیست‌محیطی با تأکید بر آلودگی آب، آلودگی خاک و آلودگی صدا با استفاده از روش تحلیل سلسله‌مراتبی (AHP) در کلان‌شهر اهواز
محمدعلی فیروزی مصطفی محمدی ده‌چشمه جعفر سعیدی

10.22034/jest.2017.11070

چکیده زمینه و هدف: شهرها به‌عنوان عامل اصلی ایجادکننده ناپایداری در جهان به شمار می‌روند، در واقع با توجه به پیچیدگی ذاتی شهرها از لحاظ زیست‌محیطی، شناخت عوامل اصلی در جهت دست‌یابی به پایداری شهری ضروری به نظر می‌رسد. هدف تحقیق حاضر، ارزیابی شاخص‌های ناپایداری زیست‌محی أکثر

چکیده زمینه و هدف: شهرها به‌عنوان عامل اصلی ایجادکننده ناپایداری در جهان به شمار می‌روند، در واقع با توجه به پیچیدگی ذاتی شهرها از لحاظ زیست‌محیطی، شناخت عوامل اصلی در جهت دست‌یابی به پایداری شهری ضروری به نظر می‌رسد. هدف تحقیق حاضر، ارزیابی شاخص‌های ناپایداری زیست‌محیطی کلان‌شهر اهواز با تأکید بر شاخص‌های آلودگی آب، آلودگی خاک و آلودگی صدا است. روش بررسی: تحقیق حاضر، از نوع کاربردی و روش آن توصیفی- تحلیلی می‌باشد. در این راستا، پس از تبیین مفهوم پایداری شهری و ناپایداری شهری و شناخت معیارهای موردنظر، با توجه به اهداف مطالعه، فرآیند تبدیل معیارها به شاخص‌های کمی انجام شد و شاخص و زیرشاخص‌ها در چارچوب مدل وزنیAHP، اولویت‌بندی گردیدند. برای تحلیل مکانی- فضایی داده‌ها، از نرم‌افزار GIS استفاده شد و مهم‌ترین شاخص‌های تبیینی برای ارزیابی شاخص‌های ناپایداری زیست‌محیطی شهر اهواز، با تأکید بر شاخص آلودگی آب، آلودگی خاک و آلودگی صدا مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها: یافته‌های تحقیق نشان داد که از لحاظ شاخص آلودگی آب، منطقه پنج با ضریب اثر 327/0 بالاترین ارزش وزنی را در میان مناطق شهری دارد و منطقه شش با وزن 033/0 کمتر از مناطق دیگر باعث آلودگی آب رودخانه کارون می‌شود. از لحاظ شاخص آلودگی خاک منطقه چهار با ضریب اثر 331/0 با بیشترین میزان آلودگی خاک روبرو است و منطقه هشت، با ضریب اثر 024/0 از آلودگی کمتری برخوردار می‌باشد. از لحاظ شاخص آلودگی صدا هم منطقه یک با ضریب اثر 336/0 بالاترین ارزش وزنی را در بین سایر مناطق دارد، از طرف دیگر منطقه هشت، با ضریب اثر 02/0 از آلودگی کمتری برخوردار است. بحث و نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق نشان دادکه شهر اهواز بر اساس معیارهای مورد بررسی، در شرایط زیست‌محیطی ناپایداری قرار دارد و ساختار زیست‌محیطی کنونی شهر اهواز با معیارهای پایداری فاصله قابل توجهی دارد. در این راستا آگاهی از وضعیت پایداری زیست‌محیطی نواحی مختلف شهری و شناخت وضع موجود می‌تواند نقش مهمی در ارتقای مدیریت و برنامه‌ریزی و تخصیص بهینه منابع جهت بهبود رفاه ساکنین داشته باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

23 - بررسی پراکنش عنصر مس در خاک تحت تاثیر فعالیت های معدن مس میدوک (شهربابک)
محمد صادق غضنفری مقدم جواد اورعی

10.22034/jest.2019.13955

زمینه و هدف: افزایش فعالیت‌های صنعتی توأم با تولید آلاینده‌ها ازجمله فلزات سنگین یکی از عوامل اصلی آلاینده‌ی آب‌ و خاک به شمار می‌رود. یکی از فعالیت های بشری که باعث آلودگی منابع طبیعی از جمله خاک می شود فعالیت های معدنی است. روش بررسی: در این پژوهش پهنه بندی غلظت عنصر أکثر

زمینه و هدف: افزایش فعالیت‌های صنعتی توأم با تولید آلاینده‌ها ازجمله فلزات سنگین یکی از عوامل اصلی آلاینده‌ی آب‌ و خاک به شمار می‌رود. یکی از فعالیت های بشری که باعث آلودگی منابع طبیعی از جمله خاک می شود فعالیت های معدنی است. روش بررسی: در این پژوهش پهنه بندی غلظت عنصر مس به عنوان آلودگی خاک در اطراف معدن مس میدوک مورد مطالعه قرار گرفت. دو مسیر نمونه برداری با توجه به موقعیت روستا های اطراف در نظر گرفته شد. نمونه برداری به صورت سیستماتیک از 360 نقطه نمونه گیری انجام شد. هضم نمونه ها و اندازه گیری غلظت در آزمایشگاه و به روش جذب اتمی انجام شد. در این پژوهش از شاخص زمین انباشتگی مولر برای بررسی درجه‌ی آلودگی خاک به فلزات سنگین استفاده شد. در نهایت با استفاده از روش کریجینگ نرمال غلظت عنصر مس و درجه آلودگی خاک پهنه بندی شد. یافته ها: نتایج نشان داد که غلظت عنصر مس در مسیر نمونه‌برداری D در نقطه نمونه‌برداری 3D و برابر 5/697 میلی‌گرم بر کیلوگرم بوده و کم ترین غلظت عنصر مس در این مسیر در نقطه D11 برابر با 35/6 میلی‌گرم بر کیلوگرم بوده است. شاخص زمین انباشتگی نشان می‌دهد که آلودگی عنصر مس در مسیر نمونه D ( جنوب معدن) بیش تر است، که می‌تواند به دلیل قرار گرفتن این مسیر در راستای معدن و بر روی شیب در جهت باد غالب جنوبی باشد. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان می‌دهد بافاصله گرفتن از معدن از درجه آلودگی مس در هر دو مسیر کاسته می‌شود که می‌تواند نشان دهنده نقش معدن در ایجاد آلودگی عنصر مس در خاک‌های منطقه باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

24 - مقایسه روش‌های درون‌یابی مکانی جهت پهنه‌بندی غلظت فلزات سنگین در خاک سطحی شهرستان آران و بیدگل
یونس سیفی روح اله میرزایی

10.22034/jest.2017.10341

زمینه و هدف: انتخاب روش درون یابی مناسب فاکتور مهمی در تحلیل سطح است و تحلیلی سخت در تحلیل زمین آماری محســوب می شود چون روش های مختلف درون یابی می تواند منجر به نتایج نهایی مختلف شود. از این رو، هدف این پژوهش، بررسی کارایی روش های مختلف درون یابی در تعیین الگوی مکانی غ أکثر

زمینه و هدف: انتخاب روش درون یابی مناسب فاکتور مهمی در تحلیل سطح است و تحلیلی سخت در تحلیل زمین آماری محســوب می شود چون روش های مختلف درون یابی می تواند منجر به نتایج نهایی مختلف شود. از این رو، هدف این پژوهش، بررسی کارایی روش های مختلف درون یابی در تعیین الگوی مکانی غلظت کادمیوم، روی و مس در خاک سطحی است. روش بررسی: در مجموع 135 نمونه خاک سطحی از شهرستان آران و بیدگل جمع‌آوری شد و غلظت کادمیوم، روی و مس در نمونه‌ها تعیین گردید؛ سپس با استفاده از روش های مختلف درون یابی شامل کریجینگ معمولی، کوکریجینگ، وزن دهی معکوس فاصله، چند جمله ای موضعی و توابع پایه شعاعی، تغییرات مکانی غلظت عناصر در خاک سطحی شهرستان آران و بیدگل ارزیابی شد. ارزیابی متقابل و آماره های MSE، MBE،RMSE ، NSE و PBIAS به منظور صحت سنجی روش ها استفاده شد. یافته ها: طبق نتایج ارزیابی متقابل روش کریجینگ معمولی (مدل کروی) دارای بهترین کارایی برای برآورد غلظت کادمیوم و مس و روش کریجینگ معمولی (مدل نمایی) دارای بهترین کارایی برای برآورد غلظت روی در خاک این منطقه بود. همچنین با افزایش توان وزن دهی در روش چند جمله ای موضعی (LPI)، برای عناصر کادمیوم و مس، صحت درون یابی افزایش و برای عنصر روی، صحت درون یابی کاهش یافت؛ در حالی که با افزایش توان وزن دهی در روش وزن دهی معکوس فاصله [1](IDW)، صحت درون یابی برای عناصر کادمیوم و روی کاهش و برای عنصر مس افزایش یافت. بحث و نتیجه گیری: اگرچه تمام روش های آزموده شده دارای صحت پیش بینی غلظت میانگین فلزات بودند اما با توجه به شاخص های ارزیابی متقابل، روش کریجینگ عملکرد بهتری نسبت به سایر روش ها داشت. 3- Inverse Distance Weighted تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

25 - ارزیابی توزیع مکانی کادمیوم در خاک‌های سطحی اراضی اطراف پالایشگاه شیراز با استفاده از زمین آمار
علیرضا نوروزی محمدحسین روانبخش

10.22034/jest.2017.11269

زمینه و هدف: خاک در کلیه انواع حیات، به گونه‌ای نقش دارد. خاک یک محیط نهایی برای تجزیه مواد محسوب می‌شود. با توجه به اهمیت آلودگی خاک، بررسی امکان آلودگی خاک توسط صنایع گوناگون ضرورت پیدا می‌کند. خصوصیات توزیع مکانی آلودگی در خاک‌های آلوده عامل مهمی جهت شناسایی نقاط آلو أکثر

زمینه و هدف: خاک در کلیه انواع حیات، به گونه‌ای نقش دارد. خاک یک محیط نهایی برای تجزیه مواد محسوب می‌شود. با توجه به اهمیت آلودگی خاک، بررسی امکان آلودگی خاک توسط صنایع گوناگون ضرورت پیدا می‌کند. خصوصیات توزیع مکانی آلودگی در خاک‌های آلوده عامل مهمی جهت شناسایی نقاط آلوده و بر طرف کردن آن می‌باشد. فلزات سنگین از مهم‌ترین آلاینده‌های زیست محیطی به شمار می‌روند. لذا این مطالعه با هدف ارزیابی توزیع مکانی کادمیوم در خاک‌های سطحی اراضی اطراف پالایشگاه شیراز با استفاده از زمین آمار انجام یافته است. روش بررسی: تعداد 40 نمونه ترکیبی از عمقcm 5-0 خاک تهیه شد. درصد کربنات کلسیم، میزان هدایت الکتریکی، pH و غلظت کل و قابل دسترس Cd اندازه‌گیری شد. سپس داده‌ها مورد تحلیل قرار گرفت و با استفاده از نرم‌افزار‌های GS+ و ILWIS نقشه‌های توزیع مکانی عناصر مذکور تهیه شد. یافته‌ها: میزان pH خاک‌های منطقه در محدوده pH خنثی به سمت قلیایی بوده و به طور متوسط خاک‌های منطقه دارای درصد کربنات کلسیم بالایی می‌باشند و شوری خاک‌ها در حد متوسط است. به طور میانگین غلظت کادمیوم قابل دسترس و کل نسبت به استاندارد جهانی بسیار بیش‌تر و بیش‌ترین غلظت در منطقه نزدیک به پالایشگاه می‌باشد. بحث و نتیجه‌گیری: به طور کلی می‌توان بیان کرد که فعالیت پالایشگاه در منطقه باعث افزایش غلظت کادمیوم در خاک سطحی منطقه شده است. این افزایش به نحوی بوده که باعث شده غلظت آن از حد مجاز نیز بیش‌تر شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

26 - ارزیابی شاخص کیفیت آب زیرزمینی (GWQI) و پردازش زمین‌آماری آن در آبخوان دشت لردگان
یاسر استواری محمدحسین روانبخش علیرضا داودیان

10.22034/jest.2017.11271

زمینه و هدف: شاخص کیفیت آب زیرزمینی یکی از شاخص های مهم در تعیین کیفیت برای شرب است. لذا هدف از انجام این مطالعه ارزیابی شاخص کیفیت آب زیرزمینی در آبخوان دشت لردگان و پهنه بندی آن بود. روش بررسی: برای این منظور از 32 حلقه چاه کشاورزی در 4 نوبت در سال 1389 نمونه برداری و أکثر

زمینه و هدف: شاخص کیفیت آب زیرزمینی یکی از شاخص های مهم در تعیین کیفیت برای شرب است. لذا هدف از انجام این مطالعه ارزیابی شاخص کیفیت آب زیرزمینی در آبخوان دشت لردگان و پهنه بندی آن بود. روش بررسی: برای این منظور از 32 حلقه چاه کشاورزی در 4 نوبت در سال 1389 نمونه برداری و pH، هدایت الکتریکی، کدورت، کل جامدات حل شده و معلق، سختی کل، نیترات، سولفات، کلرید، کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم در نمونه ها اندازه گیری شد. با استفاده از داده های کیفی حاصل، شاخص کیفیت آب زیرزمینی برای هر نمونه محاسبه گردید. در این مطالعه از روش زمین آماری کریجینگ معمولی برای پهنه بندی شاخص کیفیت آب زیرزمینی در محیط GIS استفاده شد. یافته‌ها: دامنه مقدار شاخص کیفیت آب زیرزمینی از 44 تا 74 متغیر بود که بر اساس آن، آب زیرزمینی لردگان در دو کلاس کیفیت خوب و ضعیف برای آشامیدن طبقه بندی شد. مدل واریوگرام گوسی با دامنه تأثیر 3350 متر توزیع مکانی، شاخص کیفیت آب زیرزمینی را توصیف کرد. بر اساس پهنه بندی شاخص کیفیت آب زیرزمینی ، قسمت اعظم و بخش شمالی آبخوان دارای کیفیت متوسط و آب زیرزمینی جنوب آبخوان دارای کیفیت مناسب بود. کدورت و هدایت الکتریکی بیشترین تأثیر را بر شاخص کیفیت آب زیرزمینی داشتند. هم چنین شاخص کیفیت آب زیرزمینی نسبت به این دو مؤلفه حساس تر بود. بحث و نتیجه‌گیری: مطالعات بیشتری لازم است تا تناسب شاخص کیفیت آب زیرزمینی برای آبخوان لردگان تعیین و یا نحوه ی طبقه بندی کیفیت آب بر اساس شاخص کیفیت آب زیرزمینی برای آبخوان هایی مانند لردگان واسنجی شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

27 - پهنه بندی غلظت آلاینده های کروم ونیکل در اراضی شهرک صنعتی با تاکید بر پساب فرایند صنعت آبکاری (مطالعه موردی : صنایع آبکاری شهرک صنعتی صفا دشت کرج)
فریده همراز آزیتا بهبهانی نیا

زمینه و هدف : در اثر توسعه صنایع و ورود پساب‌ کارخانجات صنعتی به محیط، اکوسیستم اطراف کارخانه‌ها، خاک و آب‌های سطحی و زیرزمینی، در خطر آلودگی می‌باشند. در این پژوهش به بررسی تاثیر پساب رهاسازی شده صنعت آبکاری در شهرک صنعتی صفادشت کرج بر غلظت فلزات سنگین خاک منطقه، در فص أکثر

زمینه و هدف : در اثر توسعه صنایع و ورود پساب‌ کارخانجات صنعتی به محیط، اکوسیستم اطراف کارخانه‌ها، خاک و آب‌های سطحی و زیرزمینی، در خطر آلودگی می‌باشند. در این پژوهش به بررسی تاثیر پساب رهاسازی شده صنعت آبکاری در شهرک صنعتی صفادشت کرج بر غلظت فلزات سنگین خاک منطقه، در فصل بهار و تابستان پرداخته شد. روش بررسی : نمونه برداری از خاک از فاصله 70، 120، 220، 320 و 430 متری از اطراف مجتمع صنعتی در مسیر رها سازی پساب، انجام شد. از روش هضم تر و دستگاه جذب اتمی شعله، جهت سنجش میزان کروم و نیکل در نمونه ها استفاده شد. یافته ها : نتایج میانگین عناصر نمونه های خاک در فصل بهار 15/1 تا 12/2 برای کروم و 07/1 تا 73/1 میکروگرم بر گرم برای نیکل و در فصل تابستان 39/1 تا 46/3 برای کروم و 83/1 تا 13/3 میکروگرم بر گرم برای نیکل به دست آمد. بحث و نتیجه گیری: نتایج مقایسه میزان عناصر کروم و نیکل خاک در فصل بهار و تابستان با استانداردهای جهانی نشان می دهد، در تمام ایستگاه ها در هر دو فصل میزان عناصر کروم و نیکل کمتر از حد استانداردهای جهانی می باشد. نتایج پهنه بندی نشان می دهد که با افزایش فاصله از محل رها سازی پساب به محیط در فاصله 430 متر، غلظت عناصر در نمونه ها بیشتر شده است. علت آن می تواند رهاسازی پساب و شسته شدن آن بوسیله رواناب ها در طول فصول از اطراف مجتمع صنعتی به فواصل دورتر باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

28 - کاهش آلودگی محیط زیست با تبدیل پسماندهای آلی به هیدروچار و مصرف آن در خاک
یاسر عظیم زاده نصرت اله نجفی

زمینه و هدف: آلودگی محیط زیست با انواع آلاینده های آلی و معدنی، عوامل بیماری زا، سموم و آفت کش ها و گرم شدن کره زمین از مهم ترین مسائل زیست محیطی امروز بشر به شمار می روند. فرآیند تبدیل انواع زیست توده به هیدروچار فن آوری نوینی است که به علت ظرفیت آن در کاهش آلودگی محی أکثر

زمینه و هدف: آلودگی محیط زیست با انواع آلاینده های آلی و معدنی، عوامل بیماری زا، سموم و آفت کش ها و گرم شدن کره زمین از مهم ترین مسائل زیست محیطی امروز بشر به شمار می روند. فرآیند تبدیل انواع زیست توده به هیدروچار فن آوری نوینی است که به علت ظرفیت آن در کاهش آلودگی محیط زیست در دهه اخیر مورد توجه محققان قرار گرفته است. هدف از مطالعه حاضر، بررسی نقش تبدیل انواع پسماندهای آلی به هیدروچار در کاهش آلودگی‌های محیط زیست بود.روش بررسی: در این بررسی برای جمع‌آوری اطلاعات از روش مرور و بررسی منابع استفاده شد؛ به‌طوری که جدیدترین یافته‌های علمی در منابع مختلف به صورت مروری بررسی شد. یافته‌ها: نتایج بررسی‌ها نشان داد که تبدیل پسماندهای آلی به هیدروچار و کاربرد آن در خاک موجب ترسیب کربن و کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای از خاک، افزایش حاصلخیزی خاک و کاهش مقدار آب و کود مورد استفاده در کشاورزی می‌شود.بحث و نتیجه‌گیری: با افزودن هیدروچار به خاک، دی اکسیدکربن اتمسفر در ساختمان هیدروچار تثبیت می شود (ترسیب کربن). علاوه برآن، انتشار گازهای گلخانه ای مهم نظیر اکسید نیتروژن (N2O) و متان (CH4) از خاک کاهش می یابد. هیدروچار با بهبود ویژگی های فیزیکی خاک، نفوذپذیری و ظرفیت نگهداری آب خاک را افزایش داده و با نگهداری عناصر غذایی و آلاینده‌ها در خاک و کاهش فرسایش از هدررفت و ورود عناصر غذایی و آلاینده‌ها به آب های سطحی و زیرسطحی جلوگیری می کند. همچنین، هیدروچار به علت داشتن سطح ویژه و گروه های عاملی زیاد می تواند به عنوان جاذب انواع آلاینده ها به‌ویژه فلزات سنگین در تصفیه آب، پساب و فاضلاب ها مورد استفاده قرار گیرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

29 - بررسی منابع، ساختار شیمیایی، اثرات بهداشتی و محیط زیستی فلزات سنگین در خاک
حمید عباسی تبار عیسی سلگی کامران شایسته ثمر مرتضوی

زمینه و هدف : خاک یکی از مهمترین اجزاء اکوسیستم است که محیطی مناسب برای ذخیره عناصر غذایی و انجام فرآیندهای بیولوژیکی و شیمیایی می باشد و به عنوان یک فیلتر طبیعی با نگهداری و انتقال آلاینده ها، اثرات مضر آنها را کاهش می دهد. این پژوهش با هدف بررسی منابع، ساختار شیمیایی أکثر

زمینه و هدف : خاک یکی از مهمترین اجزاء اکوسیستم است که محیطی مناسب برای ذخیره عناصر غذایی و انجام فرآیندهای بیولوژیکی و شیمیایی می باشد و به عنوان یک فیلتر طبیعی با نگهداری و انتقال آلاینده ها، اثرات مضر آنها را کاهش می دهد. این پژوهش با هدف بررسی منابع، ساختار شیمیایی و اثرات بهداشتی و محیط زیستی برخی فلزات سنگین موجود در خاک انجام گرفت.روش بررسی : روش تحقیق به صورت نظری و استفاده از منابع کتابخانه ای بود. در ابتدا منابع و سپس ساختار و اثرات بهداشتی و محیط زیستی فلزات سنگین در خاک بررسی گردید.یافته ها : نتایج نشان می دهد که فلزات سنگین بر خلاف آلوده کننده های آلی، تغییر ناپذیر و غیر قابل تجزیه و دارای اثرات فیزیولوژی بر موجودات زنده می باشند و در غلظت های کم حائز اهمیت می باشد. فلزات سنگین به طور طبیعی در خاک بر اثر فرآیندهای پدوژنیک ایجاد می شوند. عواملی انسانی همچون توسعه مناطق صنعتی، پسماندهای معدنی، استفاده از کودهای شیمیایی، آفت کشها، لجن فاضلاب و آبیاری زمینهای کشاورزی با فاضلاب، باقی مانده های ناشی از سوختن زغال سنگ، پتروشیمی ها و رسوبات اتمسفری می توانند غلظت این فلزات را افزایش داده و باعث آلودگی خاک به فلزات سنگین شوند.بحث و نتیجه گیری : خاک نقش بسیار مهمی در تامین غذا برای انسان و دیگر موجودات دارد و آلوده شدن آن توسط فلزات سنگین می تواند اثرات جبران ناپذیری به همراه داشته باشد. شناخت کافی از غلظت، منابع، ساختار شیمیایی و پتانسیل خطرات بهداشتی و محیط زیستی فلزات سنگین، برای پیشگیری از آلودگی و انتخاب روش مناسب جهت اصلاح و بازسازی خاک ضروری است. ایجاد منابع قابل دسترس برای تولیدات کشاورزی و افزایش امنیت غذایی از اهداف اصلاح خاک های آلوده می باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

30 - تاثیر اتیلن دی آمین تترا استیک اسید بر ویژگی های مورفولوژیک و توانایی گیاه پالایی خردل هندی (brassica juncea L) در خاک های آلوده به نیکل
منصوره تشکری زاده مصطفی علیزاده

آلودگی خاک به فلزات سنگین یکی از مهم ترین مسایل زیست محیطی در دنیا محسوب می شود. پالایش گیاهی، یکی از روش های آلودگی زدایی و جلوگیری از پتانسیل خطرات فلزات سنگین در خاک می باشد. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (EDTA) بر خصوصیات مورفولوژیک و أکثر

آلودگی خاک به فلزات سنگین یکی از مهم ترین مسایل زیست محیطی در دنیا محسوب می شود. پالایش گیاهی، یکی از روش های آلودگی زدایی و جلوگیری از پتانسیل خطرات فلزات سنگین در خاک می باشد. هدف از این مطالعه، بررسی تاثیر اتیلن دی آمین تترا استیک اسید (EDTA) بر خصوصیات مورفولوژیک و کارایی آن در افزایش غلظت نیکل محلول در خاک و بررسی اثر آن بر توانایی جذب نیکل توسط گیاه خردل هندی (brassica juncea L) بود. بدین منظور، آزمایشی گلخانه ای به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد. نمونه های خاک با 600 میلی گرم در کیلوگرم نیکل از منبع سولفات نیکل مخلوط و بذر های گیاه در خاک گلدان ها کاشته شدند. فاکتور آزمایشی شامل پنج سطح EDTA (0، 1، 5، 10و 12میلی مول) بود که بعد از کشت بذر به خاک اضافه شدند. نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان داد که با افزایش غلظت EDTA، ویژگی های مورفولوژیکی به طور معنی داری نسبت به شاهد کاهش یافتند ولی غلظت نیکل محلول در خاک و انتقال آن به داخل گیاه با افزایش غلظت EDTA صعود معنی داری داشت که این صعود مانع رسیدن عناصر مورد نیاز برای رشد، به اندام های مختلف و در نتیجه جلوگیری از رشد طبیعی گیاه گردید. به طور کلی نتایج نشان داد که گونه مورد بررسی قابلیت تحمل نیکل را دارد و EDTA پتانسیل افزایش جذب نیکل در گونه گیاهی مورد مطالعه را داشته ولی با توجه به تاثیرات بازدارنده این مواد بر رشد گیاه باید در غلظت های کم استفاده شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

31 - نگاهی کنجکاوانه بر ماده 15 قانون حفاظت خاک در خصوص حذف و رفع منشا الودگی خاک
محبوبه مظهری

قانون حفاظت، بهسازی و بهره‌برداری از خاک‌های کشور در سال ۱۳۹۸ تصویب شد. این قانون شامل ۴۴ ماده و ۱۲۷ تبصره است و به حفاظت از تنوع زیستی، بهبود کیفیت خاک و ارتقای سلامت محیط زیست می‌پردازد. بر اساس این قانون، سازمان حفاظت محیط زیست می‌تواند به آلوده کننده اخطار دهد تا ظر أکثر

قانون حفاظت، بهسازی و بهره‌برداری از خاک‌های کشور در سال ۱۳۹۸ تصویب شد. این قانون شامل ۴۴ ماده و ۱۲۷ تبصره است و به حفاظت از تنوع زیستی، بهبود کیفیت خاک و ارتقای سلامت محیط زیست می‌پردازد. بر اساس این قانون، سازمان حفاظت محیط زیست می‌تواند به آلوده کننده اخطار دهد تا ظرف مهلت معینی اقدامات لازم را برای حذف و رفع منشأ آلودگی، بازسازی خاک و جبران خسارت وارده انجام دهد. در صورتی که اشخاص ذینفع نسبت به اخطار یا دستور سازمان معترض باشند، می‌توانند برای یکبار از سازمان درخواست تمدید مهلت مذکور را نمایند. سازمان حفاظت محیط زیست مسئول شناسایی واحدهای آلاینده خاک بوده و مستنداتی مانند آزمایش‌های آلودگی خاک، گزارش‌هایی از نمایندگان واحدهای صنعتی و گزارش‌های سازمان حفاظت محیط زیست درباره وضعیت خاک و میزان آلودگی آن، به عنوان شواهد در دادگاه قابل قبول هستند. تعیین مهلت حذف و رفع منشأ آلودگی به دلیل عوامل پیچیده و متغیری که در فرایند تخلیه آلاینده و تأثیر آن بر روی خاک و محیط زیست وجود دارد، بسیار دشوار است. نوع آلاینده، ترکیب شیمیایی و فیزیکی آن، مقدار آلاینده، نوع و ویژگی‌های خاک، شرایط آب و هوایی، و تفاوت‌های محیطی و جغرافیایی برای تعیین مهلت مشخص بسیار مهم هستند. برای هر نوع آلاینده، تحلیل‌های خاصی برای تعیین مهلت مناسب برای حذف و رفع منشأ آلودگی باید انجام شود. به همین دلیل، هیچ مهلت مشخص و کمیت زمانی در منابع بررسی شده وجود ندارد و دادن زمان مشخص به دلیل تعدد فاکتورها غیرممکن است. در نهایت، حذف و رفع منشأ آلودگی باید در کمترین زمان منطقی و عملی صورت پذیرد و در غیر اینصورت جریمه‌های سنگین برای آلوده کننده در نظر گرفته می‌شود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

32 - ارزیابی آلودگی فلزات سنگین در خاک کشاورزی جنوب بردسکن ‏(استان خراسان رضوی )‏
محمد ابراهیم فاضل ولی پور

همگام با رشد صنعت وفناوری،ورود آلاینده های زیست محیطی ودرصدرآن فلزات سنگین به خاک، موجب افزایش نگرانی جامعه بشری در رابطه با امنیت غذایی شده است. این مطالعه با هدف بررسی غلظت فلزات سنگین درخاک های سطحی زمین های کشاورزی جنوب بردسکن واقع دراستان خراسان رضوی انجام شده است. أکثر

همگام با رشد صنعت وفناوری،ورود آلاینده های زیست محیطی ودرصدرآن فلزات سنگین به خاک، موجب افزایش نگرانی جامعه بشری در رابطه با امنیت غذایی شده است. این مطالعه با هدف بررسی غلظت فلزات سنگین درخاک های سطحی زمین های کشاورزی جنوب بردسکن واقع دراستان خراسان رضوی انجام شده است. برای این منظورنمونه های خاک ازعمق 10 تا30 سانتی متری سطح خاک برداشت گردید. با فت خاک غالب گراول ماسه ای وPH خاک 7.3 ونیمه قلیایی است.میانگین غلظت کل کادمیوم،مس،منگنز ومولیپدن به ترتیب0.66 و215،2167و6.67(برحسبppm) اندازه گیری شدند.بیشترین مقدارشاخص زمین انباشتگی ،فاکتورغنی شدگی وشاخص آلودگی به ترتیب مربوط به مس(0.6)،مولیپدن(6.26) ومولیپدن(4.44) است.شاخص جامع آلودگی که ازمیانگین شاخص آلودگی کلیه فلزات محاسبه شد برابربا 2.36 است ودرکلاس آلودگی متوسط قرار گرفت. بالا بودن غلظت فلزات سنگین مس،مولیپدن،منگنز وکادمیوم درجنوب بردسکن می تواند تهدیدی برای کشاورزی دراین منطقه باشد.وجود رخساره های سنگی مختلف همرا ه باساختارهای زمین شناسی مانند گسل ها وفعالیت های انسانی مانند معدن کاری، کشاورزی وصنعتی می تواند زمینه های لازم را برای آلودگی خاک به فلزات سنگین فراهم نماید وموجب افزایش غلظت فلزات سنگین درخاک های کشاورزی منطقه شده باشد . نظارت مستمر برغلظت آلاینده ها درخاک ومحصولات کشاورزی برای حفظ منابع تولید ودست یابی به امنیت غذایی ضروری است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

33 - ارزیابی زیست محیطی آلودگی خاک منطقه فرومد به فلزات سنگین با استفاده از استخراج ترتیبی
مجید اطاری رحیم دبیری سلیمه اسحاقی ایل بیگی حجت اله جغتایی

عواملی از قبیل استخراج منابع معدنی و معدنکاری باعث ایجاد آلودگی منابع خاک به فلزات سنگین می گردد. در این تحقیق نمونه‌های رسوب برداشت شده از منطقه معدنی کرومیت فرومد با استفاده از روش استخراج ترتیبی، فلزات سنگین مورد بررسی قرار گرفت تا منشا این فلزات در رسوبات منطقه مشخص أکثر

عواملی از قبیل استخراج منابع معدنی و معدنکاری باعث ایجاد آلودگی منابع خاک به فلزات سنگین می گردد. در این تحقیق نمونه‌های رسوب برداشت شده از منطقه معدنی کرومیت فرومد با استفاده از روش استخراج ترتیبی، فلزات سنگین مورد بررسی قرار گرفت تا منشا این فلزات در رسوبات منطقه مشخص گردد. آنالیز نمونه های خاک نشان داد،غلظت عناصر کروم و نیکل در رسوبات منطقه بالاتر از مقدار آن در شیل جهانی می باشد. نقشه توزیع عنصر کروم و نیکل در خاک های منطقه نشان داد، بیشترین مقدار غلظت کروم و نیکل مربوط به نمونه ای است که از رسوبات باطله داخل معدن کرومیت فرومد برداشت شده است و با توجه به میانگین غلظت کروم و نیکل در شیل جهانی، میتوان بالا بودن مقدار کروم در رسوبات منطقه را منتسب به فعالیت های معدنی دانست. بر اساس آزمایش و مطالعات صورت گرفته بر روی رسوبات منطقه نشان داد که نیکل و کروم با غلظت بیش از 45 درصد در فاز تبادل پذیر قرار داشته،که این امر نشان از منشاءآنتروپوژنیک می باشد. فعالیت معدنکاری نقش مهم در افزایش غلظت این عناصر در فاز تبادل پذیر داشته است. عناصر کادمیم، سرب، روی و آهن با غلظت بیشتر از 30 درصد در فاز باقیمانده ، مرتبط با منشاء لیتوژنیک می باشد. نتایج حاصل از استخراج ترتیبی همخوانی قابل توجهی با ضریب آلودگی محاسبه شده در منطقه مورد مطالعه دارد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

34 - پهنه‌بندی غلظت فلزات سنگین در خاک محدوده اکتشافی کانسار طلای هیرد
شهرام بیک پور مهسا اسکندری امید اردبیلی

در این پژوهش، منطقه معدنی هیرد در جنوب شهرستان بیرجند ، استان خراسان جنوبی به عنوان مرکز تجمع آلودگی معدنی شناسایی شده و سعی برآن شده است که خاکهای محدوده ی مورد مطالعه را از نظر ژئوشیمیایی و زیست محیطی نقشه ی پهنه بندی آنها ترسیم شود. حداکثر غلظت بخشی برای عنصر آرسنیک أکثر

در این پژوهش، منطقه معدنی هیرد در جنوب شهرستان بیرجند ، استان خراسان جنوبی به عنوان مرکز تجمع آلودگی معدنی شناسایی شده و سعی برآن شده است که خاکهای محدوده ی مورد مطالعه را از نظر ژئوشیمیایی و زیست محیطی نقشه ی پهنه بندی آنها ترسیم شود. حداکثر غلظت بخشی برای عنصر آرسنیک و آنتیموان به ترتیب 5550 و 910 ppm می باشد. با توجه به وضعیت زمین شناسی منطقه و توجه به منشأ خاکهای منطقه نشان می دهد که افزایش غلظت آنها بیشتر منشأ طبیعی داشته و به مقدار کمتری توسط فعالیتهای انسانی پدید آمده است. فاکتور غنی شدگی برای عناصر آرسنیک، آنتیموان و کادمیوم به ترتیب 1.89 ، 2.05 و 0.03 می باشد. که نشان دهنده ی آلودگی متوسط دو عنصر آرسنیک و آنتیموان و عدم آلودگی منطقه نسبت به عنصر کادمیوم می باشد. براساس شاخص زمین انباشت ، درجه آلودگی عناصر آرسنیک و آنتیموان 1بوده که بیانگر آلودگی متوسط این دو عنصر در منطقه و برای عنصر کادمیوم کمتر از 1 می باشد. شاخص آلودگی نیز در منطقه برای عناصر آرسنیک و آنتیموان در حد متوسط و برای عنصر کادمیوم عدم آلودگی را نشان می دهد که خاکهای منطقه مورد بررسی از نظر شاخص های آلودگی در زمره خاکهای غیرآلوده تا آلودگی متوسط قرار دارند و بیشترین این آلودگی در خاکهای مجاور معدن می باشد. به طور کلی خاکهای منطقه مورد مطالعه دارای مقادیر بالایی از عناصر مورد نظر (بالاتر از مقدار زمینه طبیعی) می باشند و در صورت عدم کنترل آن در آینده، آلودگی به حد بحرانی خواهد رسید و مشکلات زیادی برای افراد ساکن در منطقه ایجاد خواهد کرد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

35 - ارزیابی آلودگی فلزات سنگین در خاک کشاورزی جنوب بردسکن (استان خراسان رضوی)
محمد ابراهیم فاضل ولی پور

همگام با رشد صنعت وفناوری،ورود آلاینده‌های زیست محیطی و درصدر آن فلزات سنگین به خاک، موجب افزایش نگرانی جامعه بشری در رابطه با امنیت غذایی شده است. این مطالعه با هدف بررسی غلظت فلزات سنگین در خاک‌های سطحی زمین‌های کشاورزی جنوب بردسکن واقع در استان خراسان رضوی انجام شده أکثر

همگام با رشد صنعت وفناوری،ورود آلاینده‌های زیست محیطی و درصدر آن فلزات سنگین به خاک، موجب افزایش نگرانی جامعه بشری در رابطه با امنیت غذایی شده است. این مطالعه با هدف بررسی غلظت فلزات سنگین در خاک‌های سطحی زمین‌های کشاورزی جنوب بردسکن واقع در استان خراسان رضوی انجام شده است. برای این منظور نمونه‌های خاک از عمق 10 تا 30 سانتی‌متری سطح خاک برداشت گردید. بافت خاک غالب گراول ماسه‌ای وPH خاک 7.3 و نیمه قلیایی است. میانگین غلظت کل کادمیوم، مس، منگنز و مولیپدن به ترتیب 0.66 و 215، 2167 و6.67 (برحسب ppm) اندازه‌گیری شدند. بیشترین مقدار شاخص زمین انباشتگی، فاکتور غنی‌شدگی و شاخص آلودگی به ترتیب مربوط به مس(0.6)، مولیپدن (6.26) و مولیپدن (4.44) است. شاخص جامع آلودگی که از میانگین شاخص آلودگی کلیه فلزات محاسبه شد برابر با 2.36 است و در کلاس آلودگی متوسط قرار گرفت. بالا بودن غلظت فلزات سنگین مس، مولیپدن، منگنز و کادمیوم در جنوب بردسکن می‌تواند تهدیدی برای کشاورزی در این منطقه باشد. وجود رخساره‌های سنگی مختلف همراه با ساختارهای زمین‌شناسی مانند گسل‌ها و فعالیت‌های انسانی مانند معدن کاری، کشاورزی و صنعتی می‌تواند زمینه‌های لازم را برای آلودگی خاک به فلزات سنگین فراهم نماید و موجب افزایش غلظت فلزات سنگین در خاک‌های کشاورزی منطقه شده باشد. نظارت مستمر بر غلظت آلاینده‌ها در خاک و محصولات کشاورزی برای حفظ منابع تولید و دست‌یابی به امنیت غذایی ضروری است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

36 - اثرات کانیهای رس در آلودگی خاک
پیمان عزیزی

خاک علاوه بر اینکه تأمین کننده مواد غذایی می باشد، خاصیت تصفیه کنندگی نیز دارد. این خاصیت خاک در اثر خواص فیزیکی (عمل نفوذ و حرکت آب از منافذ)، شیمیایی (جذب سطحی و…) و بیولوژیکی خاک (تجزیه و فساد مواد آلی) حاصل می گردد. کانیهای رس تبادل کننده کاتیونی بوده و در خا أکثر

خاک علاوه بر اینکه تأمین کننده مواد غذایی می باشد، خاصیت تصفیه کنندگی نیز دارد. این خاصیت خاک در اثر خواص فیزیکی (عمل نفوذ و حرکت آب از منافذ)، شیمیایی (جذب سطحی و…) و بیولوژیکی خاک (تجزیه و فساد مواد آلی) حاصل می گردد. کانیهای رس تبادل کننده کاتیونی بوده و در خاکها تأثیر مهمی بر روی ظرفیت نگهداری و تحرک فلزات سنگین در محیط دارند. رابطه مثبتی بین ظرفیت تبادل کاتیونی و جذب فلزات سنگین وجود دارد. کانی کائولینایت همبستگی معنی دار با مقدار فلزات سنگین نشان نمی دهد و ضعیف ترین پیوند کاتیون - رس را تشکیل می دهد. مطالعات صورت گرفته نشان می دهد که عناصر آلاینده به همراه این کانی وجود ندارد. کانیهای گروه اسمکتایت تبادل کننده کاتیونی قوی بوده و حضور آنها می تواند بر تحرک عناصر سمی مؤثر باشد. مطالعات همبستگی مثبت بین حضور ورمیکولایت و فلزات سنگین را تایید می نماید که احتمالاً به علت سطوح ویژه و ظرفیت پیوندی بیشتر این نوع کانی می باشد. کانیهایی که دارای بار الکتریکی متغیر هستند مثل اکسیدهای آهن و آلومینیوم که دارای بارهای متنوعی از مثبت تا منفی وابسته به pH خاک هستند دارای ظرفیت نگهداری زیادی می باشند. جذب سطحی و آزادسازی فلزات سنگین در خاکها بطور قابل توجهی بوسیله مقدار و نسبت کانیهای اکسیدی ثانویه کنترل می شود. بنابراین کانیهای رسی فیلوسیلیکاتی و اکسیدی به عنوان یک عامل جذب سطحی کننده برای اصلاح و درمان آلودگیهای بالقوه محیطی تأثیرگذار هستند و ظرفیت به دام انداختن و جذب سطحی فلزات سنگین بوسیله آنها می تواند یک پارامتر مهمی برای ارزیابی آسیب پذیری ژئوشیمیایی برای یک اکوسیستم باشد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

37 - آلودگی فلزات سنگین و ارزیابی سلامتی برخی برنج‌های وارداتی و کشت شده پایین‌دست رودخانه کارون (مطالعه موردی: شهرستان شادگان)
آتنا اسکندری مریم محمدی روزبهانی خوشناز پاینده

10.30495/jfh.2019.669312

فلزات سنگین از جمله مهم‌ترین آلاینده ها هستند که از راه های مختلف به خاک نفوذ کرده و از آن طریق به محصولات کشاورزی راه پیدا می‌کنند. این پژوهش با هدف تعیین غلظت فلزات سنگین در برنج کشت شده پایین دست رودخانه کارون واقع در شهرستان شادگان و ارزیابی ریسک مصرف آن‌ها با برنج أکثر

فلزات سنگین از جمله مهم‌ترین آلاینده ها هستند که از راه های مختلف به خاک نفوذ کرده و از آن طریق به محصولات کشاورزی راه پیدا می‌کنند. این پژوهش با هدف تعیین غلظت فلزات سنگین در برنج کشت شده پایین دست رودخانه کارون واقع در شهرستان شادگان و ارزیابی ریسک مصرف آن‌ها با برنج های وارداتی هندی انجام شد. بدین منظور 4 مزرعه در روستای ام الغزلان (حدفاصل اهواز ـ دارخوین) در نظر گرفته شد. نمونه های خاک و برنج محلی در آذرماه 1396 از دو نقطه موجود در هر مزرعه با 3 تکرار جمع آوری شدند و در مجموع جامعه آماری تعداد 24 نمونه برنج کشت شده و 24 نمونه خاک را در برگرفت. دو نوع برنج وارداتی هندی نیز با 3 تکرار مورد آزمایش قرار گرفتند. میانگین غلظت فلزات سنگین سرب، نیکل، آرسنیک و کادمیوم در برنج های مزارع پایین‌دست رودخانه کارون به‌ترتیب 40/60، 05/28، 43/23 و 26/14 میلی گرم بر کیلوگرم و در برنج های وارداتی به‌ترتیب با مقدار 77/57، 24/23، 79/15 و 76/9 میلی گرم بر کیلوگرم وزن خشک به‌دست آمد. مقادیر جذب روزانه فلزات سرب، کادمیوم، نیکل و آرسنیک در چهار مزرعه آزمایش شده، بالاتر از برنج وارداتی بود. بالاترین شاخص جذب روزانه در برنج وارداتی مربوط به فلز سرب (70/90) و کمترین میزان این شاخص با (33/15) به فلز کادمیوم اختصاص داشت. مقادیر جذب روزانه فلزات نیکل و آرسنیک در رتبه های دوم و سوم قرار داشتند. در برنج مزارع مورد بررسی کمترین میزان جذب روزانه مربوط به فلز کادمیوم و در مزرعه شماره 1 (16/17) و بالاترین میزان این شاخص مربوط به فلز سرب و در مزرعه شماره 4 (31/98) اختصاص داشت. در مجموع مخاطره مصرف برنج های محلی نسبت به برنج های وارداتی هندی بیشتر برآورد شد. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

38 - ارزیابی تاثیر صنایع آلاینده بر میزان فلزات سنگین در خاکهای اطراف آن (مطالعه موردی: کارخانه سیمان ایلام)
بتول نوروزی نورالدین رستمی محسن توکلی محمود رستمی نیا

امروزه آلودگی محیط زیست با فلزات سنگین به مسئله ای جهانی تبدیل شده است. فلزات سنگین می توانند از طریق منابع انسانی و طبیعی وارد محیط زیست شوند. خاک می تواند آلودگی های زیست محیطی را در خود نگه دارد و از طریق آنالیز شیمیایی خاک می توان به این آلودگی ها پی برد. هدف از این أکثر

امروزه آلودگی محیط زیست با فلزات سنگین به مسئله ای جهانی تبدیل شده است. فلزات سنگین می توانند از طریق منابع انسانی و طبیعی وارد محیط زیست شوند. خاک می تواند آلودگی های زیست محیطی را در خود نگه دارد و از طریق آنالیز شیمیایی خاک می توان به این آلودگی ها پی برد. هدف از این تحقیق میدانی، بررسی میزان آلودگی خاکهای اطراف کارخانه سیمان ایلام به فلزات سنگین و سمی می باشد. در این راستا تعداد 20 نمونه خاک در جهات مختلف برداشت و غلظت عناصر روی، کبالت، منگنز، مولیبدن، کادمیوم، مس، سرب، کروم و نیکل در نمونه های خاک با استفاده از دستگاه جذب اتم اندازه گیری شد. به منظور درک بهتر چگونگی پراکنش فلزات مورد مطالعه از روش های زمین انباشت، فاکتور آلودگی، درجه آلودگی اصلاح شده و شاخص بار آلودگی استفاده شد. نتایج نشان داد که هرچند منطقه مورد مطالعه نسبت به همه فلزات سنگین غیر آلوده بوده است اما ضریب همبستگی عناصر در جهات مختلف نشان می دهد که بیشترین ضریب همبستگی برای عناصر به طرف شمال غرب منطقه و همسو با باد غالب منطقه می باشد. بنابراین جهت وزش باد در پراکنش عناصر مؤثر بوده و در اکثر نقاط با دور شدن از کارخانه غلظت عناصر کاهش یافته است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

39 - افزایش زیست فراهمی سرب به منظور پالایش گیاهی آن از خاک‌های آلوده
زهرا عربی مهدی همایی محمد‌اسماعیل اسدی

در این پژوهش تأثیر کی‌لیت‌ مصنوعی HEDTA در محلول کردن سرب در خاک‌هایی که به طور مصنوعی آلوده شده‌اند و نیز توانایی آنها در استخراج سرب توسط گیاه تربچه با نام علمیL. Raphanus sativus متعلق به تیره کلمیان (Brassicaceae) مورد تحقیق و بررسی قرار گرفت. این آزمایش با استفاده أکثر

در این پژوهش تأثیر کی‌لیت‌ مصنوعی HEDTA در محلول کردن سرب در خاک‌هایی که به طور مصنوعی آلوده شده‌اند و نیز توانایی آنها در استخراج سرب توسط گیاه تربچه با نام علمیL. Raphanus sativus متعلق به تیره کلمیان (Brassicaceae) مورد تحقیق و بررسی قرار گرفت. این آزمایش با استفاده از یک طرح فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. تیمارهای غلظت برای سرب با استفاده از نمک کلرید سرب دارای غلظت‌ 0، 50، 100، 600 و 1000 میلی‌گرم در کیلوگرم خاک بودند. پس از رشد نهایی گیاهان، کی‌لیت‌ HEDTA با غلظت‌های mMkg-1 5/1 به هر گلدان اضافه شد. یک تیمار شاهد بدون کی‌لیت نیز درنظر گرفته شد. 10 روز پس از افزودن کی‌لیت، برای به دست آوردن شدت جذب آلاینده‌ها در پایان فصل رشد، از گیاهان و خاک گلدان‌ها نمونه‌برداری و غلظت سرب در آنها اندازه‌گیری شد. نتایج نشان داد که در تمام تیمارها، سرب محلول خاک در مقایسه با تیمار شاهد که کی‌لیت به آن اضافه نشده، بیشتر بوده است. در تمام تیمارهایی که HEDTA به آنها اضافه شده تجمع سرب در ساقه و ریشه‌های تربچه بیشتر از تیمار شاهد است. همچنین مقدار جذب سرب توسط ریشه‌های تربچه بیشتر از ساقه‌های آن بوده است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

40 - شناسایی آلودگی فلزات سنگین در خاک‌های مناطق صنعتی شهرستان ماهشهر
فرزانه نیکفر علی غلامی سیما سبزعلیپور احد نظرپور

منطقه مورد مطالعه در بندر ماهشهر که یک منطقه صنعتی به دلیل تراکم پتروشیمی ها و وجود طیف وسیعی از آلاینده های صنعتی و تردد وسایل نقلیه، در خاک های پیرامونی، به عنوان منطقه ای مهم جهت ارزیابی میزان آلودگی محسوب می گردد. فلزات سنگین As، Cu، Cd، Pb، Zn، Vd، Ni، Fe، Cr مربوط أکثر

منطقه مورد مطالعه در بندر ماهشهر که یک منطقه صنعتی به دلیل تراکم پتروشیمی ها و وجود طیف وسیعی از آلاینده های صنعتی و تردد وسایل نقلیه، در خاک های پیرامونی، به عنوان منطقه ای مهم جهت ارزیابی میزان آلودگی محسوب می گردد. فلزات سنگین As، Cu، Cd، Pb، Zn، Vd، Ni، Fe، Cr مربوط به 47 نقطه خاک سطحی از عمق (cm 0-20) بصورت v شکل برداشت شده اند. سطح آلودگی خاک های شهری با استفاده از تجزیه و تحلیل به روش ICP بررسی شد. و در آخر با توجه به نقشه های بدست آمده از عناصر مورد نظر مشخص شده که آلودگی فلزات سنگین در نواحی جنوب منطقه مورد مطالعه بخصوص جنوب غرب بسیار زیاد است. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

41 - واکنش رشد گیاه بابونه آلمانی L.) (Matricaria chamomilla به آلودگی کادمیوم و سرب در شرایط گلخانه و مزرعه
محمد باقری حمیدرضا جوانمرد محمدرضا نادری درباغ شاهی

10.2./jpps.2021.684935

استفاده از گیاهان دارویی در شرایط آلودگی خاک با فلزات سنگین، از نظر گیاه پالایی، و همچنین اثر بر ویژگی‌های مرفولوژیکی گیاه حائز اهمیت است. اثر فلزات کادمیوم و سرب بر رشد ریشه و اندام هوایی و همچنین تعداد گل گیاه بابونه آلمانی ) Matricaria chamomilla L.) در شرایط گلخانه أکثر

استفاده از گیاهان دارویی در شرایط آلودگی خاک با فلزات سنگین، از نظر گیاه پالایی، و همچنین اثر بر ویژگی‌های مرفولوژیکی گیاه حائز اهمیت است. اثر فلزات کادمیوم و سرب بر رشد ریشه و اندام هوایی و همچنین تعداد گل گیاه بابونه آلمانی ) Matricaria chamomilla L.) در شرایط گلخانه و مزرعه، در مراحل مختلف رشد با گلدان‌های 10 کیلوگرمی حاوی خاک آلوده شده با کادمیوم (صفر، 10 و 40 میلی‌گرم بر کیلوگرم) و سرب (صفر، 60 و 180 میلی‌گرم بر کیلوگرم)، در سال زراعی 98-97 در دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان مورد آزمایش قرار گرفت. اثر شاخص‌های آزمایش شامل غلظت فلز در سطح احتمال پنج درصد، مرحله و محل رشد و اندام گیاه، و همچنین اثر برهمکنش آنها بر ماده خشک معنی‌دار بودند. با افزایش غلظت کادمیوم و سرب از تعداد گل در شرایط مزرعه کاسته و بر تعداد گل در شرایط گلخانه افزوده شد. با افزایش غلظت عناصر سنگین، رشد گیاه بصورت معنی‌دار کاهش یافت، به طوری که میانگین سطح اول 39/480 گرم، سطح دوم 00/416 گرم، و سطح سوم برابر 33/399 گرم بود. بیشترین رشد گیاه در مرحله گلدهی (78/500 گرم) و پنجه زنی (67/511 گرم) به دست آمد که بصورت معنی‌دار از مرحله ساقه‌دهی (28/283 گرم) بیشتر بودند. افزایش غلظت کادمیوم در مقایسه با سرب، بصورت معنی‌دار در سطح احتمال پنج درصد سبب کاهش بیشتر رشد گیاه (11/333 گرم در برابر 44/407 گرم) شد. از گیاه بابونه آلمانی با قابلیت رشد در شرایط آلودگی خاک با فلزات سنگین می‌توان برای پاکسازی محیط های آلوده استفاده نمود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

42 - اثر پوست مرکبات و زمان بر تثبیت روی و نیکل در خاک
بهاره لرستانی مهرداد چراغی هاجر مریخ پور

بررسی و شناسایی عوامل آلاینده در خاک امری ضروری است. تکنیک‌های مختلفی برای کاهش مقدار یون‌های فلزی از محیط آلوده وجود دارد که هر کدام از آن‌ها دارای مزایا و معایبی بر اساس سادگی، انعطاف پذیری، موثر بودن فرآیندها، قیمت، مشکلات تکنیکی و نگهداری می‌باشند. استفاده از جاذب‌ه أکثر

بررسی و شناسایی عوامل آلاینده در خاک امری ضروری است. تکنیک‌های مختلفی برای کاهش مقدار یون‌های فلزی از محیط آلوده وجود دارد که هر کدام از آن‌ها دارای مزایا و معایبی بر اساس سادگی، انعطاف پذیری، موثر بودن فرآیندها، قیمت، مشکلات تکنیکی و نگهداری می‌باشند. استفاده از جاذب‌های آلی یکی از تکنیک‌های جدید با هزینه اقتصادی مناسب می‌باشد. در این مطالعه پوست مرکبات به‌عنوان یک جاذب آلی ارزان قیمت در کاهش قابلیت تحرک عناصر روی و نیکل به عنوان تابعی از زمان مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور یک نمونه خاک در آزمایشگاه به طور مصنوعی و جداگانه با محلول‌های حاوی روی و نیکل با غلظت 600 میلی‌گرم بر لیتر آلوده شد. پس از آماده سازی خاک آلوده 5 درصد جاذب (پوست مرکبات) به نمونه‌های خاک اضافه شد. در فواصل زمانی 3 ساعت 1، 3، 7 ، 14، 21 و 28 روز نمونه‌برداری از آن‌ها صورت گرفت. آزمایش با 2 تیمار، خاک آلوده شده همراه با پوست مرکبات و خاک آلوده شده بدون پوست مرکبات به‌عنوان شاهد در طرح کاملا تصادفی انجام شد. آنالیز آماری با استفاده از نرم افزار SAS (نسخه 1/9) و آزمون دانکن در سطح 5 درصد انجام شد. نتایج نشان داد که پوست مرکبات در ابتدا به‌دلیل تاثیر بر کاهش پی‌اچ خاک و فراهم کردن شرایط برای انحلال فلزات جذب شده، موجب افزایش نسبی قابلیت تحرک فلزات در خاک می‌شوند، اما در ادامه گذشت زمان و طولانی شدن دوره انکوباسیون منجر به افزایش جذب فلزات بر سطوح جاذب آلی شده و در نتیجه قابلیت انحلال و تحرک آنها در خاک کاهش می‌یابد. میانگین غلظت روی در خاک شاهد و تیمار شده با پوست مرکبات به ترتیب 8/107 و 3/98 میلی‌گرم بر کیلوگرم و میانگین غلظت نیکل به ترتیب 5/144 و 4/134 میلی‌گرم بر کیلوگرم بدست آمد. در هر دو عنصر تفاوت بین تیمار شاهد و پوست مرکبات معنی‌دار بود. تفاصيل المقالة

حرية الوصول المقاله

43 - اثر بیوچار بر میزان جذب سرب در گیاه پالایی خاک‌های آلوده توسط ذرت علوفه‌ای( Zea mays L.)
امید حاجی نجفی محمدرضا ممیزی حسینعلی شیبانی

بیوچار حاصل فرآیند گرماکافت ترکیبات آلی است و با داشتن خصوصیات ویژه این ماده می تواند در جذب، آبشویی عناصر غذایی و همچنین فلزات سنگین تاثیر بگذارد. این تحقیق به منظور بررسی اثر بیو چار بر میزان جذب سرب توسط گیاه ذرت علوفه ای(Zea mays L.) در شرایط گلخانه ای در محل مزرعه أکثر

بیوچار حاصل فرآیند گرماکافت ترکیبات آلی است و با داشتن خصوصیات ویژه این ماده می تواند در جذب، آبشویی عناصر غذایی و همچنین فلزات سنگین تاثیر بگذارد. این تحقیق به منظور بررسی اثر بیو چار بر میزان جذب سرب توسط گیاه ذرت علوفه ای(Zea mays L.) در شرایط گلخانه ای در محل مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین در سال زراعی 1394 به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. تیمار ها شامل عنصر سرب در غلظت های صفر، 50، 100 و 200 میلی گرم بر کیلو گرم از منبع نمک سولفات سرب Pb SO4(به ترتیب P0، P1، P2 و P3) و مصرف بیوچار (تهیه شده از چوب بادام) با نسبت صفر، 20 و 40 درصد وزنی (به ترتیب B0، B1 و B2) بود. نتایج نشان داد اثرات ساده بیوچار و سرب بر صفات وزن تازه و خشک اندام هوایی، وزن تازه ریشه، غلظت سرب در ریشه و برگ در سطح احتمال پنج درصد معنی دار گردید و تجزیه واریانس اثرات متقابل بیوچار و میزان سرب بر وزن خشک ریشه و غلظت سرب در برگ در سطح احتمال یک درصد و وزن خشک اندام هوایی، غلظت سرب در ریشه و ساقه در سطح احتمال پنج درصد معنی دار شد. بیش ترین میزان وزن خشک اندام هوایی از تیمار عدم مصرف بیوچار و 50 میلی گرم سرب در کیلو گرم با 43/1 گرم و کم ترین وزن خشک اندام هوایی از تیمار 200 میلی گرم سرب در کیلو گرم و عدم مصرف بیوچار با 261/0 گرم و بیش ترین میزان وزن خشک ریشه مربوط به تیمار عدم مصرف سرب و 20 درصد وزنی بیوچار با 35/0 گرم و کم ترین وزن خشک ریشه مربوط به تیمار 150 میلی گرم سرب بر کیلو گرم و 20 درصد وزنی بیوچار با 01/0 گرم و بیش ترین میزان غلظت سرب در ریشه مربوط به تیمار 100 میلی گرم سرب بر کیلو گرم و40 درصد وزنی بیوچار با 368/1میلی گرم بر کیلو گرم و کم ترین غلظت سرب در ریشه مربوط به تیمار شاهد (عدم مصرف سرب) و 20 درصد وزنی بیوچار با 617/0 میـلی گرم بر کیلو گرم و بیـش ترین میزان غلظت سرب در ساقه مربوط به تیمار 200 میلی گرم سرب بر کیلو گرم و عدم مصرف بیوچار با 239/1 میلی گرم بر کیلو گرم و کم ترین غلظت سرب در ساقه مربوط به تیمار عدم مصرف سرب و20 درصد وزنی بیوچار با میانگین 001/1گرم بر گرم و بیش ترین میزان غلظت سرب در برگ از تیمار 40 درصد وزنی بیوچار با 941/1میلی گرم بر کیلو گرم و کم ترین غلظت سرب در برگ مربوط به تیمار 100 میلی گرم بر کیلو گرم سرب و 40 درصد وزنی بیوچار با 166/0 میلی گرم بر کیلو گرم بود. نتایج نشان داد که آلودگی سرب، آثار منفی بر صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک گیاه ذرت دارد. تفاصيل المقالة

فهرس المقالات آلودگی خاک

سند

الروابط

المراكز ذات الصلة

دعامة

الصفحات الرسمية