اثر پوست مرکبات و زمان بر تثبیت روی و نیکل در خاک

الموضوعات : مجله علمی- پژوهشی اکوفیزیولوژی گیاهی

بهاره لرستانی ¹ (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان)
مهرداد چراغی ² (استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد همدان)
هاجر مریخ پور ³ (استادیار دانشگاه سید جمال الدین اسدآبادی)

تاريخ الإرسال : 06 الإثنين , ربيع الثاني, 1436 تاريخ التأكيد : 06 الإثنين , ربيع الثاني, 1436 تاريخ الإصدار : 10 الخميس , ربيع الأول, 1436

الکلمات المفتاحية: روی, آلودگی خاک, نیکل, تثبیت درجا,

ملخص المقالة :

بررسی و شناسایی عوامل آلاینده در خاک امری ضروری است. تکنیک‌های مختلفی برای کاهش مقدار یون‌های فلزی از محیط آلوده وجود دارد که هر کدام از آن‌ها دارای مزایا و معایبی بر اساس سادگی، انعطاف پذیری، موثر بودن فرآیندها، قیمت، مشکلات تکنیکی و نگهداری می‌باشند. استفاده از جاذب‌های آلی یکی از تکنیک‌های جدید با هزینه اقتصادی مناسب می‌باشد. در این مطالعه پوست مرکبات به‌عنوان یک جاذب آلی ارزان قیمت در کاهش قابلیت تحرک عناصر روی و نیکل به عنوان تابعی از زمان مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور یک نمونه خاک در آزمایشگاه به طور مصنوعی و جداگانه با محلول‌های حاوی روی و نیکل با غلظت 600 میلی‌گرم بر لیتر آلوده شد. پس از آماده سازی خاک آلوده 5 درصد جاذب (پوست مرکبات) به نمونه‌های خاک اضافه شد. در فواصل زمانی 3 ساعت 1، 3، 7 ، 14، 21 و 28 روز نمونه‌برداری از آن‌ها صورت گرفت. آزمایش با 2 تیمار، خاک آلوده شده همراه با پوست مرکبات و خاک آلوده شده بدون پوست مرکبات به‌عنوان شاهد در طرح کاملا تصادفی انجام شد. آنالیز آماری با استفاده از نرم افزار SAS (نسخه 1/9) و آزمون دانکن در سطح 5 درصد انجام شد. نتایج نشان داد که پوست مرکبات در ابتدا به‌دلیل تاثیر بر کاهش پی‌اچ خاک و فراهم کردن شرایط برای انحلال فلزات جذب شده، موجب افزایش نسبی قابلیت تحرک فلزات در خاک می‌شوند، اما در ادامه گذشت زمان و طولانی شدن دوره انکوباسیون منجر به افزایش جذب فلزات بر سطوح جاذب آلی شده و در نتیجه قابلیت انحلال و تحرک آنها در خاک کاهش می‌یابد. میانگین غلظت روی در خاک شاهد و تیمار شده با پوست مرکبات به ترتیب 8/107 و 3/98 میلی‌گرم بر کیلوگرم و میانگین غلظت نیکل به ترتیب 5/144 و 4/134 میلی‌گرم بر کیلوگرم بدست آمد. در هر دو عنصر تفاوت بین تیمار شاهد و پوست مرکبات معنی‌دار بود.