بررسی حقوق شهروندی زنان بر مبنای آموزه‌های فقه شیعی
محورهای موضوعی : فصلنامه مطالعات میان رشته ای فقهولی الله صفری 1 , سید محمد رضا آیتی 2 , اصغر عربیان 3
1 - دانشجوی دکترای تخصصی رشته فقه و مبانی حقوق اسلامی ، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی،تهران
2 - استادگروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
smrayati@yahoo.com
3 - دانشیار گروه حقوق خصوصی، دانشکده حقوق، الهیات و علوم سیاسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.(استاد مشاور)a.arabian42@gmai
کلید واژه: قرآن کریم, اسلام, حقوق شهروندی, زنان, فقه شیعه,
چکیده مقاله :
چکیدهشمولیت حقوق شهروندی برای زنان موضوع مهمی است که به خاطر جذابیت، منشاء مباحثی جدی برای مکاتب مختلف بوده‌است.در این پژوهش پس از جمع‌آوری اطلاعات مرتبط از متون فقهی، رویکرد اسلام در مقوله حقوق شهروندی زنان مورد کنکاش و تحلیل قرار گرفت. نتایج تحلیل نشان می‌دهد حقوق شهروندی زنان در اسلام شامل سه بعد حقوق اولیه، اجتماعی و زناشویی است. همچنین تبعیض مثبت به نفع زنان عنوان یکی از شیوه‌های سیاستگذاری اجتماعی در تعالیم اسلامی راهکاری برای جبران رویه‌های تبعیض‌آمیز و تحقق حقوق شهروندی زنان است. شبهات وارد بر رویکرد فقه شیعی در برابری حقوق زن و مرد از آنجا ناشی می‌شود که بسیاری از مکاتب اومانیستی بین شباهت و برابری حقوقی تمایزی قایل نیستند. این مساله را می‌توان در مسایل مختلفی چون ارث، قصاص، شهادت و گواهی، طلاق، قضاوت و مرجعیت تحلیل نمود. به علت برتری رویکرد اسلامی، در تدوین منشور حقوق شهروندی زنان می‌توان از آموزه‌های اسلامی بهره گرفت و آن را به عنوان الگویی برای مکاتب حقوقی معرفی نمود. واژگان کلیدی: حقوق شهروندی، زنان، اسلام، فقه شیعه، قرآن کریم
AbstractTo include women for citizenship rights is an important matter and it has been a subject of serious discussions in various schools. In the present research, after gathering related and relevant data from jurisprudential texts, Islamic approach to the women´s rights of citizenship were explored and analyzed. The results showed that, in Islam, the women´s rights of citizenship are of three aspects including primary rights, social rights and marital rights. Also, positive discrimination in favor of women is one of the social policymaking methods in Islamic Teachings as a solution for compensation for discriminative behaviors and realization of the women´s rights of citizenship. Ambiguities ascribed to Shiite jurisprudential approach regarding equal rights to women and men results from the fact that many humanistic schools don’t believe in distinctions between the similarities between women´s and men´s rights and the equality of those rights. This point can be analyzed in various issues such as heritage, punishment, testimony, divorce, judgment, and authority. Due to superiority of Islamic approach, in developing the women´s rights of citizenship its teachings can be followed and introduced as a model for legal schools.Keywords: rights of citizenship, women, Islam, Shiite jurisprudence, Quran
_||_