باکتری Bacillus thuringiensis (Bt) یک باکتـری گرم مثبت، اسپـورزا، خاکزی، هـوازی و میلـه ای شکل است که مهم ترین عامل کنترل میکروبی آفات مهم کشاورزی از جمله بالپولکداران، سخت بالپوشان و دوبالان می ‌باشد. کنترل موثر بسیاری از این آفات، مبتنی بر یافتن و کاربردی کردن جدایه ‌های بومی هر کشور یا منطقه است. اولین قدم به عنوان پایه و اساس تحقیق روی باکتری Bt، جداسازی جدایه ‌های بومی و نگهداری آن‌ ها به عنوان بانک ژن این باکتری است. در این پژوهش 24 نمونه از خاک‌ های مناطق مختلف جنگلی استان گلستان با استفاده از شیوه انتخابی استات سدیم غربال شد و تعداد60 جدایه باکتری Bt به دست آمد. کشت نمونه‌ های اولیه خاک روی محیط کشت LBA انجام شد و گزینش اولیه کلنی ‌ها بر اساس شکل ظاهری کلنی Bt روی محیط کشت و گزینش نهایی بر اساس شناسایی میکروسکوپی ویژگی ‌های مرفولوژیکی کریستال آن‌ ها صورت گرفت. در بررسی میکروسکوپی، اکثر جدایه‌ ها تولید کننده پروتئین کریستالی دو هرمی شکل (6/56 درصد) بودند. سپس، زیست سنجی این جدایه‌ های بومی روی لارو های سن سوم آفت کرم غنچه توتون (Helicoverpa armigera) در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج ارزیابی زیست سنجی نشان داد که این جدایه‌ها روی لاروهای این آفت تاثیر کشندگی قابل قبولی داشته و در حدود 55-80 درصد تلفات نشان دادند. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که خاک‌ های نواحی جنگلی، منبعی مناسب برای یافتن جدایه ‌های موثر باکتری Bt می‌ باشد. تفاصيل المقالة

قـارچ عـامل پـژمردگی فـوزاریـومی تـوتون (Fusarium oxysporum f.sp. nicotianae) و نـماتد ریـشـه گـرهـی (Meloidogyne incognita)، از عوامل بیماری‌ زای خاکزی توتون در ایران و جهان هستند. کاشت ارقام مقاوم به این عوامل بیماری‌ زا، مطمئن ‌ترین و موثر ترین روش کنترل خسارت آن در مناطق آلوده کشور می‌ باشد. در این بررسی، مقاومت شش رقم توتون شامل BCE، K17، HBT8 ،Burley Geel3، Burley BB163 و 21 Burley در قالب طرح بلوک ‌های کامل تصادفی با سه تکرار در گرگان طی دو سال 94-1393 انجام شد. ارزیـابی مقاومت پژمردگی فوزاریومی بر اساس روش مورمان و همکاران با مقیاس 4-0 به طور هفتگی و ارزیابی مقاومت به نماتد ریشه گرهی در انتهای فصل زراعی بر اساس تعداد گال، تعداد توده تخم و متوسط تعداد تخم در هر توده با مقیاس 10-0 انجام شد. ارزیابی شدت و سیر پیشرفت هر دو بیماری در ارقام مختلف نشان داد که شیوع این بیماری‌ ها با شروع فصل گرما و رطوبت هوا در مزرعه روندی افزایشی داشت. نتایج این تحقیق نشان داد که ارقام 21 Burley، Burley Geel3، Burley BB163 با شاخص حساسیت 8، 6 و 6 به ترتیب در گروه ‌های حساس و نیمه حساس قرار گرفته، رقم K17 با شاخص حساسیت 4 در گروه نیمه مقاوم و ارقام BCE و HBT8 با شاخص حساسیت 2 نسبت به عوامل بیماری‌زای خاکزی در گروه مقاوم قرار گرفتند. بر این اساس ارقام BCE و HBT8 به عنوان مقاوم‌ ترین ارقام در شرایط مزرعه شناخته شدند تفاصيل المقالة

جدایه های بومی باکتری Bacillus thuringiensis (Bt) از خاک های مناطق جنگلی شهرستان های مختلف استان گلستان جدا سازی و ژن Cry و Vip عامل تولید توکسین و پروتئین مؤثر روی حشرات در آن ها ردیابی شد. از کل 42 نمونه خاک مورد بررسی از طریق بازدارندگی انتخابی استات سدیم، تعداد 160 جدایه Bt جدا سازی گردید. پس از کشت کلنی ها، رنگ آمیزی اختصاصی و شناسایی میکروسکوپی در 40 درصد از جدایه ها انجام شد، پروتئین کریستالی کشنده برای بسیاری از حشرات مشاهده گردید. بررسی مولکولی جدایه های Bt نشان داد که در 12 جدایه ژن هایCry و Vip وجود داشتند. آزمایشات تعیین ساختار ژنی برای وجود سه ژن Cry 1A (شامل Cry1Aa, Cry1Ab, Cry1Ac) و ژن های Cry1I، Cry1F، Cry2، Cry9 و Vip3Aa با استفاده از 8 جفت آغاز گر اختصاصی انجام شد. ژن های Cry1Ab، Cry2 و Cry1F در همه جدایه ها مشاهده شد، ولی ژن های Cry1Aa، Cry1I و Cry1Ac فراوانی بسیار کم (کم تر از 20 درصد) داشتند و یا در هیچ یک از جدایه ها یافت نشدند. نتایج این تحقیق می تواند برای ردیابی جدایه های بومی باکتری Bt که دارای پروتئین های کریستالی مؤثر روی حشرات هستند، مفید واقع شود. تفاصيل المقالة

کرم غنچه توتون (Helicoverpa armigera) یکی از آفات مهم توتون در سراسر جهان می‌باشد. امروزه به دلیل مشکلات استفاده از آفت کش‌های شیمیایی از قبیل آلودگی زیست محیطی و ایجاد مخاطرات برای سلامت انسان و سایر جانداران، هزینه‌های بالا و نیز بروز مشکل مقاومت آفات، باعث توجه بیش تر به استفاده از مدیریت تلفیقی آفات (IPM) و استفاده از عوامل مهم کنترل بیولوژیک مانند باکتری Btو ویروس NPV شده است. در این تحقیق، اثرات متقابل کاربرد توأم 5 جدایه برتر بومی باکتری Bt (جدایه های 12، 73، 72، 50 و 58) و یک جدایه برتر بومی ویروس NPV که از مناطق مختلف استان های شمال ایران جدا سازی شده بودند، در 2 غلظت (POB/ml 104- 103)، در ترکیب با 2 غلظت از باکتری Bt (spore/ml 107 × 1- 107 × 2) روی درصد کشندگی لارو های سن دوم کرم غنچه توتون بررسی شد. آزمون در قالب طرح فاکتوریل بر پایه کاملاً تصادفی با 20 تیمار و 3 تکرار در سال 1395 در شرایط آزمایشگاه بخش گیاه پزشکی مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش انجام شد. نتایج نشان داد که جدایه‌های 12، 73، 72 و 50 از باکتری Bt با غلظت spore/ml 107 × 2 در ترکیب با ویروس NPV با غلظت POB/ml 104 دارای بیش ترین اثر کشندگی بودند، به طوری که در روز های هفتم و چهاردهم بعد از اعمال تیمار، 100 درصد اثر کشندگی مشاهده شد. کم ترین اثر کشندگی مربوط به جدایه 58 باکتری Bt با غلـظت spore/ml 107 × 1 در تـرکیـب با ویـروس NPV با غـلظت POB/ml 103 بود که در روز چهاردهم بعد از اعمـال تیـمار، 2/42 درصـد کشـندگی ایجاد کرد. LC50 جدایه برتر (Bt-72) برابر با spore/ml 106 × 7 و برای جدایه برتر NPV (NPV-10) برابر با POB/ml 104 × 1/8 بوده است. نتایج نشان داد که Bt با غلظت spore/ml 107 × 1 در ترکیب با هر دو غلظت از NPV و نیز Bt با غلظت spore/ml 107 × 2 در ترکیب با 104 (POB/ml) اثرات افزایشی نشـان دادند. اثـرات متقـابل سینرژیسـتی در ترکیب بیـش ترین غلظت ازBt spore/ml)107 × 2( و کم ترین غلظت از NPV (POB/ml103) مشاهده شد. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که ترکیب Bt + NPV منجر به تشدید قدرت بیماری زایی و کشندگی آن ها می گردد. تفاصيل المقالة

شته توتون Myzus nicotianae Blackman, 1987 یکی از آفات مهم توتون بوده و به صورت مستقیم و غیر مستقیم، موجب کاهش کمی و کیفی محصول توتون می گردد. امروزه برای کنترل آفات، از انواع حشره کش های شیمیایی استفاده می شود. با توجه به این که عصاره های گیاهی ماندگاری کمی در محیط زیست داشته و سمیت کمی برای انسان، پستانداران و سایر جانداران غیر هدف دارند، جایگزین مناسبی برای اثرات سوء حشره کش های شیمیایی محسوب می شوند. در این تحقیق، خاصیت حشره کشی عصاره برگ و ساقه گیاه گزنه روی شته توتون مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشات در دمای 2±25 درجه سلسیوس، رطوبت نسبی 5 ± 70 درصد و دوره نوری 16 ساعت روشنایی و 8 ساعت تاریکی انجام شد. بعد از استخراج عصاره آبی ساقه و برگ گزنه به روش خیساندن، برای انجام آزمایشات زیست سنجی، تعداد 15 عدد حشره کامل بی بال شته روی کاغذ صافی قرار داده شد و اثر کشندگی دو عصاره مذکور در پنج غلظت متفاوت (5/0، 1، 5، 10 و 15 میلی لیتر در لیتر) در چهار تکرار روی درصد تلفات شته توتون مورد بررسی قرار گرفت. غلظت کشنده 50 درصد (LC50) با استفاده از برنامه پروبیت محاسبه شد. نتایج نشان داد که عصاره برگ گزنه با (LC50 = 3/08 mL/L) سمیت بیشتری نسبت به عصاره ساقه گزنه با (LC50 = 5/11 mL/L) داشت. به طوری که کاربرد عصاره برگ گزنه با غلظت 15 میلی لیتر بر لیتر پس از 48 ساعت موجب 100 درصد مرگ و میر در شته توتون شد که در مقایسه با عصاره ساقه گزنه (با 90 درصد مرگ و میر) به طور معنی داری بیشتر بود. در مجموع، نتایج به دست آمده از این تحقیق نشان داد که عصاره هر دو اندام گیاهی به ویژه عصاره برگ گزنه از قدرت خوبی برای کنترل شته توتون برخوردار می باشند. تفاصيل المقالة

کرم غنچه‌ توتون (Helicoverpa armigera) یکی ‌از آفات مهم و‌ کلیدی مزارع توتون محسوب می ‌شود. ویروس چند وجهی هسته ای (Nucleopolyhedrovirus) یکی از عوامل مهم کنترل بیولوژیک علیه کرم غنچه و تعدادی از گونه های دیگر می‌ باشد. این تحقیق با هدف بررسی تنوع ژنتیکی جدایه های مختلف نوکلئوپلی هیدروویروس در 16 جمعیت طبیعی استان های مازندران و گلستان انجام شد. نمونه های کـرم غنچـه توتون آلـوده به ویروس از مزارع توتون در استان های مازندران و گلستان جمع آوری شدند. خالص سازی ویروس و استخراج DNA با استفاده از روش CTAB انجام شد. در آزمون نشانگر های RAPD ابتدا از ده جفت آغازگر جهت تکثیر DNA ویروس NPV استفاده گردید که از بین آن ها دو جفت آغازگر که بیش ترین پلی مورفیسم را داشتند، انتخاب شدند. این دو جفت آغازگر روی 16 نمونه DNA مربوط به جدایه های مناطق جغرافیایی مختلـف بررسی شدند. دو جفت آغـازگر مورد استفـاده همگـی نـوار های قابل کد گذاری ایجاد کردند. پس از الکتروفورز محصولات PCR، در مجموع تعداد 87 باند قابل امتیاز دهی به دست آمد که از بین آن ها، 75 باند (86 درصد) دارای چند شکلی بودند. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزارPyElph انجام شد. پس از گروه بندی جمعیت ها با روش UPGMA در فاصله ژنتیکی 20، پنج شاخه اصلی مشاهده شد که این بیانگر وجود تنوع ژنتیکی میان جدایه های مورد بررسی بود، ولی این تنوع ژنتیکی با توزیع جغرافیایی جدایه ها مطابقت زیادی نداشت. با مبنا قرار دادن نشانگرRAPD جدایه هایی از نوکلئوپلی هیدروویروس با بیش ترین قرابت ژنتیکی در یک خوشه ژنی قرار گرفتند و بیش ترین شباهت را نشان دادند. نتایج ثابت کرد که بین جدایه های مطالعه شده تنوع خوبی وجود داشت که جهت برنامه های به نژادی و همچنین کنترل بیولوژیک می توان از آن ها استفاده نمود. تفاصيل المقالة

یکـی از مهـم ترین بیمـاری‌ های ویروسـی خسـارت‌ زای تـوتـون در ایـران و بـرخـی از نقـاط جـهـان ویـروس Y سیب زمینی ((PVY است که نقش مهمی در کاهش کمیت و کیفیت محصول توتون دارد. موثر ترین و بهترین روش برای کاهش خسارت این ویروس، اصلاح ارقام مقاوم نسبت به این بیماری است. از نشانگر های مولکولی برای نشان دار کردن ژن‌ های مقاومت در برنامه‌ های به نژادی استفاده می ‌شود. به منظور شناسایی نشانگر های مولکولی پیوسته با ژن‌ های مقاومت به PVY در توتون، ابتدا در سال اول، تلاقی اولیه بین دو والد VAM (مقاوم) و K326 (حساس) انجام شد، سپس بذر های F1 به دست آمده کشت شده و بذر F2 به دست آمد. بذر های F2 حاصل در سال دوم، در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقـات و آموزش توتون تیرتاش کاشته شدند. گیاهان F2 با جدایه خالص سازی شده سویه O ویروس PVY مایه زنی شدند و سپس مورد ارزیابی‌های فنوتیپی قرار گرفتند. توسعه بیماری PVY با محاسبه سطح زیر منحنی پیشرفت آلودگی تعیین شد. در ادامه کار از ده بوته مقاوم و ده بوته حساس به PVY، بر اساس علایم مزرعه ای نمونه برگ تهیه گردید. روی این نمونه ها برای تایید مقاومت و حساسیت به PVY آزمون الایزا انجام شد و بر اساس نتایج الایزا، بوته ‌های حساس و مقاوم شناسایی شدند. در این تحقیق با استفاده از 100 جفت آغازگر SSR انتخابی و همچنین به کارگیری روش تجزیه تفرق توده ای اقدام به شناسایی نشانگر های ریزماهواره پیوسته با ژن مقاومت به PVY در دو توده مقاوم و حساس به این بیماری و همچنین بوته‌ های جمعیت F2 گردید. سه ترکیب جفت آغازگر به نام ‌های PT30002، PT20165 و PT20357 در DNA دو توده مقاوم و حساس تولید چند شکلی نمودند. این جفت آغازگر ها بعد از آزمون روی تک بوته‌ های دو توده، روی تک بوته‌ های جمعیت F2 مورد آزمون و تجزیه قرار گرفتند. در نهایت، فاصله نشانگر ها از ژن مقـاومت با استفـاده از نرم افزار Mapmaker Ver.3.0 تعییـن گـردید. نشانگـر PT3 با فاصله 5/17 سانتی مورگان در موقعیت ناجفت و دو نشانگر PT1 و PT2 به ترتیب با فاصله 1/18 و 4/37سانتی مورگان از ژن مقاومت قرار داشتند تفاصيل المقالة