بـررسـی اثـرات متـقابـل کاربـرد توأم برخـی جدایـه‌های بومـی بـاکتـری Bacillus thuringiensis و ویروس Nucleopolyhedrovirus روی کنترل کرم غنچه توتون (Helicoverpa armigera)

الموضوعات :

مرضیه شازده احمدی ¹ (محقق گروه بیوتکنولوژی مرکز تحقیقات و آموزش توتون تیرتاش)
سید افشین سجادی ² (محقق، گروه گیاه‌پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش، بهشهر، ایران)
زین العابدین شهادتی مقدم ³ (محقق، گروه گیاه‌پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش، بهشهر، ایران)

تاريخ الإرسال : 26 الخميس , شوال, 1441 تاريخ التأكيد : 26 الخميس , شوال, 1441 تاريخ الإصدار : 15 الأربعاء , جمادى الثانية, 1440

الکلمات المفتاحية: اثر متقابل, NPV, Bt, کرم غنچه توتون, جدایه‌های بومی,

ملخص المقالة :

کرم غنچه توتون (Helicoverpa armigera) یکی از آفات مهم توتون در سراسر جهان می‌باشد. امروزه به دلیل مشکلات استفاده از آفت کش‌های شیمیایی از قبیل آلودگی زیست محیطی و ایجاد مخاطرات برای سلامت انسان و سایر جانداران، هزینه‌های بالا و نیز بروز مشکل مقاومت آفات، باعث توجه بیش تر به استفاده از مدیریت تلفیقی آفات (IPM) و استفاده از عوامل مهم کنترل بیولوژیک مانند باکتری Btو ویروس NPV شده است. در این تحقیق، اثرات متقابل کاربرد توأم 5 جدایه برتر بومی باکتری Bt (جدایه های 12، 73، 72، 50 و 58) و یک جدایه برتر بومی ویروس NPV که از مناطق مختلف استان های شمال ایران جدا سازی شده بودند، در 2 غلظت (POB/ml 104- 103)، در ترکیب با 2 غلظت از باکتری Bt (spore/ml 107 × 1- 107 × 2) روی درصد کشندگی لارو های سن دوم کرم غنچه توتون بررسی شد. آزمون در قالب طرح فاکتوریل بر پایه کاملاً تصادفی با 20 تیمار و 3 تکرار در سال 1395 در شرایط آزمایشگاه بخش گیاه پزشکی مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش انجام شد. نتایج نشان داد که جدایه‌های 12، 73، 72 و 50 از باکتری Bt با غلظت spore/ml 107 × 2 در ترکیب با ویروس NPV با غلظت POB/ml 104 دارای بیش ترین اثر کشندگی بودند، به طوری که در روز های هفتم و چهاردهم بعد از اعمال تیمار، 100 درصد اثر کشندگی مشاهده شد. کم ترین اثر کشندگی مربوط به جدایه 58 باکتری Bt با غلـظت spore/ml 107 × 1 در تـرکیـب با ویـروس NPV با غـلظت POB/ml 103 بود که در روز چهاردهم بعد از اعمـال تیـمار، 2/42 درصـد کشـندگی ایجاد کرد. LC50 جدایه برتر (Bt-72) برابر با spore/ml 106 × 7 و برای جدایه برتر NPV (NPV-10) برابر با POB/ml 104 × 1/8 بوده است. نتایج نشان داد که Bt با غلظت spore/ml 107 × 1 در ترکیب با هر دو غلظت از NPV و نیز Bt با غلظت spore/ml 107 × 2 در ترکیب با 104 (POB/ml) اثرات افزایشی نشـان دادند. اثـرات متقـابل سینرژیسـتی در ترکیب بیـش ترین غلظت ازBt spore/ml)107 × 2( و کم ترین غلظت از NPV (POB/ml103) مشاهده شد. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که ترکیب Bt + NPV منجر به تشدید قدرت بیماری زایی و کشندگی آن ها می گردد.