بـررسـی اثـرات متـقابـل کاربـرد توأم برخـی جدایـه‌های بومـی بـاکتـری Bacillus thuringiensis و ویروس Nucleopolyhedrovirus روی کنترل کرم غنچه توتون (Helicoverpa armigera)

محورهای موضوعی : آفات گیاهی

مرضیه شازده احمدی ¹ (محقق گروه بیوتکنولوژی مرکز تحقیقات و آموزش توتون تیرتاش)
سید افشین سجادی ² (محقق، گروه گیاه‌پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش، بهشهر، ایران)
زین العابدین شهادتی مقدم ³ (محقق، گروه گیاه‌پزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش، بهشهر، ایران)

تاریخ دریافت : 1399/03/29 تاریخ پذیرش : 1399/03/29 تاریخ انتشار : 1397/12/01

کلید واژه: اثر متقابل, NPV, Bt, کرم غنچه توتون, جدایه‌های بومی,

چکیده مقاله :

کرم غنچه توتون (Helicoverpa armigera) یکی از آفات مهم توتون در سراسر جهان می‌باشد. امروزه به دلیل مشکلات استفاده از آفت کش‌های شیمیایی از قبیل آلودگی زیست محیطی و ایجاد مخاطرات برای سلامت انسان و سایر جانداران، هزینه‌های بالا و نیز بروز مشکل مقاومت آفات، باعث توجه بیش تر به استفاده از مدیریت تلفیقی آفات (IPM) و استفاده از عوامل مهم کنترل بیولوژیک مانند باکتری Btو ویروس NPV شده است. در این تحقیق، اثرات متقابل کاربرد توأم 5 جدایه برتر بومی باکتری Bt (جدایه های 12، 73، 72، 50 و 58) و یک جدایه برتر بومی ویروس NPV که از مناطق مختلف استان های شمال ایران جدا سازی شده بودند، در 2 غلظت (POB/ml 104- 103)، در ترکیب با 2 غلظت از باکتری Bt (spore/ml 107 × 1- 107 × 2) روی درصد کشندگی لارو های سن دوم کرم غنچه توتون بررسی شد. آزمون در قالب طرح فاکتوریل بر پایه کاملاً تصادفی با 20 تیمار و 3 تکرار در سال 1395 در شرایط آزمایشگاه بخش گیاه پزشکی مرکز تحقیقات و آموزش تیرتاش انجام شد. نتایج نشان داد که جدایه‌های 12، 73، 72 و 50 از باکتری Bt با غلظت spore/ml 107 × 2 در ترکیب با ویروس NPV با غلظت POB/ml 104 دارای بیش ترین اثر کشندگی بودند، به طوری که در روز های هفتم و چهاردهم بعد از اعمال تیمار، 100 درصد اثر کشندگی مشاهده شد. کم ترین اثر کشندگی مربوط به جدایه 58 باکتری Bt با غلـظت spore/ml 107 × 1 در تـرکیـب با ویـروس NPV با غـلظت POB/ml 103 بود که در روز چهاردهم بعد از اعمـال تیـمار، 2/42 درصـد کشـندگی ایجاد کرد. LC50 جدایه برتر (Bt-72) برابر با spore/ml 106 × 7 و برای جدایه برتر NPV (NPV-10) برابر با POB/ml 104 × 1/8 بوده است. نتایج نشان داد که Bt با غلظت spore/ml 107 × 1 در ترکیب با هر دو غلظت از NPV و نیز Bt با غلظت spore/ml 107 × 2 در ترکیب با 104 (POB/ml) اثرات افزایشی نشـان دادند. اثـرات متقـابل سینرژیسـتی در ترکیب بیـش ترین غلظت ازBt spore/ml)107 × 2( و کم ترین غلظت از NPV (POB/ml103) مشاهده شد. به طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد که ترکیب Bt + NPV منجر به تشدید قدرت بیماری زایی و کشندگی آن ها می گردد.

چکیده انگلیسی:

Helicoverpa armigera is one of the most important tobacco pests in all over the world. Today, due to the problems of using chemical pesticides such as environmental pollution and endangering the health of humans and other organisms, high costs and the problems of pest resistance, has led to more attention to use of IPM method and important biological control agents such as Bacillus thuringiensis (Bt) and Nuclear Polyhedrosis Virus (NPV). In this research, the interaction effects of combined use of 5 superior Bt isolates and one superior NPV isolate that in previous research of authors, were isolated from different parts of the northern of Iran, the investigation was conducted by combining two concentrations of Bt (2 × 107 – 1 × 107 spore/ml) and two concentrations of NPV (103 – 104 POB/ml). The mortality of 2th larvae of H. armigera was compared among the pathogen treatments on a completely randomized factorial design with 20 treatments and 3 replications under laboratory conditions in plant protection department of Tirtash Research and Education Center through 2016. The results showed that Bt isolates (12, 73, 72, 50) with (2 × 107 spore/ml) concentration in combination with NPV (104 POB/ml) had the most lethal effect, so that on 7 and 14 days after treatment, they had 100% lethal effects. The lowest mortality related to Bt-58 with (1 × 107 spore/ml) in combination with NPV (103 POB/ml), which on the 4Th. day after applying the treatment, it caused only 42/2% mortality. LC50 of superior isolate (Bt-72) was equal to 7 × 106 spore/ml and superior isolate (NPV-10) was equal to 8/1 × 104 POB/ml. The results revealed that 1 × 107 spore/ml concentration of Bt in combination with both two NPV concentrations and also Bt (2 × 107 spore/ml) in combination with 104 POB/ml showed Additive effects. Synergistic interaction effects were observed in combination of the highest concentration of Bt (2 × 107 spore/ml) and the lowest concentration of NPV (103 POB/ml). Generally, the results of this research showed that the combination of (Bt + NPV) leads to increase their pathogenicity and mortality.