اصول اخلاقی نشریه روانشناسی اجتماعی
اصول اخلاقی برای مدیر مسئول، سردبیر، مدیران، داوران و نویسندگان
نشریه روانشناسی اجتماعی خود را ملزم به رعایت اصول ارزش های اخلاق حرفه ای می داند. اگر چه این مجله هنوز به عضویت قطعی کمیته بین المللی اخلاق درانتشارات (COPE) در نیامده است ولی از راهنمایی آنها در این حرکت ارزشمند مدد جسته و خود را متعهد به اصول زیر می داند.
این نشریه خود را موظف به رعایت منشور اخلاق پژوهش نشریات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری می داند و در همین راستا مواردی که در ذیل می آید به عنوان استانداردهای اخلاقی برای متولیان مجله (شامل مدیر مسئول، سردبیر، و داوران) و همچنین نویسندگان اصلی و همکاران لازم الاجرا است:
اصول کلی
1 . نشریه از دریافت مقاله های پژوهشی معتبری که حاوی یافته های علمی جدید باشد استقبال می کند و از چاپ مقاله های مبتنی بر گردآوری یا ترجمه معذور است.
2 . مقالات ارسالی به هیچ وجه نباید در دیگر نشریات داخلی و خارجی منتشر شده باشد. همچنین حق انتشار مقاله، پس از پذیرش آن، برای نشریه محفو ظ است و نویسنده مجاز به انتشار آن در نشریات دیگر نیست.
3. نشریه در پذیرش، رد، اصلاح، و ویرایش مقاله های دریافتی آزاد است.
4 . صرفا مقاله هایی در این مجله منتشر می شود که در نشریه های داخلی و خارجی چاپ یا ارائه نشده باشد.
5 . انتشار آثار ارسالی الزاما به معنای هم رأی بودن با نویسندگان نیست و مجله مسئولیتی در این زمینه ندارد.
اصول اخلاقی برای سردبیر
1. سردبیر استقلال فکری نویسندگان را محترم می شمارد.
2. نگاه سردبیر به تمام مقالات ارسالی به مجله بدون سوءگیری بوده و ارزشیابی مقالات دریافتی بر اساس صلاحیت مقالات و بدون در نظر گرفتن نژاد، دین، ملیت، جنسیت، مقام و وابستگی سازمانی نویسنده(گان) است.
3 . سردبیر تمامی مقالات دریافتی را در مدت زمان معقول بررسی می کند.
4. پاسخ نهایی رد و یا پذیرش یک مقاله بر اساس نظرات دریافتی داوران و اعضای هیات تحریریه مجله انجام می شود.
5. ممکن است مقاله ای بخاطر سرقت علمی، عدم تناسب با حیطه موضوعی مجله ویا نداشتن حداقل های استاندارد لازم در بررسی اولیه و بدون طی شدن مراحل داوری رد شود.
6. حق رد مقالات مشتبه به عدم رعایت اصول اخلاقی برای سردبیر محفوظ است.
7 . سردبیر برای تعیین داوران هر مقاله اختیار تام دارد. ممکن است در این مورد سردبیر از اعضای هیات تحریریه مجله و یا حتی نویسندگان خود مقالات هم در این مورد نظرخواهی کند.
8 . سردبیر یا مدیر داخلی مجله (به نمایندگی) مسئول اخذ فرم های اعطای حق تالیف، استعلام اصالت مقاله، تعارض منافع احتمالی، و فرم تعهد به منظور عدم ارسال اصل و یا کپی مشابه مقاله به سایر مجلات حتی در قالب های دیگر است. تعهد نویسنده مسئول مبنی بر برائت از سرقت ادبی هم اخذ خواهد شد.
9 . از آنجائیکه بررسی مقالات نوشته شده توسط سردبیر برای انتشار در مجله نوعی از تعارض منافع خواهد بود از این رو بررسی این دست مقالات به فرد دیگری از اعضای هیات تحریریه مجله واگذار خواهد شد.. سردبیر از دریافت گزارش خطاهای احتمالی در مقالات منتشره در مجله استقبال می کند.
10. در صورت تایید، خطاهای مکشوفه در اسرع وقت به سمع مخاطبان مجله خواهد رسید.
اصول اخلاقی برای داوران
1 . از آنجائیکه فرایند داوری مقاله یکی از مراحل اساسی پذیرش یک مقاله است چنانچه داور محترم احساس کند که مقاله ارسالی به هر دلیلی در حیطه تخصص وی نیست باید فورا مقاله را به سردبیر عودت دهد.
2. داوران استقلال فکری نویسنده مقاله را محترم می شمارند و باید بی طرفانه کیفیت مقاله را ارزیابی کنند.
3 . داوران باید به مقاله دریافتی برای داوری به مثابه یک سند محرمانه نگاه کنند. داوران نباید مقاله را در اختیار دیگران قرار دهند و یا در مورد آن با دیگران به بحث بنشینند مگر در مواردی که بخواهند از نظرات دیگران در فرایند داوری استفاده کنند.
4. داوران باید در مورد نظرات اعمالی خود توضیحات لازم را ضمیمه نمایند.
5 . داوران باید سهل انگاری نویسندگان در استناد به کارهای مشابه انجام شده را مد نظر داشته باشند.
6. داوران باید سردبیر را از تاخیر احتمالی آگاه کرده و زمان مجددی برای انجام داوری تعیین کنند.
7. داوران مجاز نیستند از اطلاعات، بحث ها و تفاسیر منتشر نشده دیگران که در قالب مقاله به این مجله ارسال شده در کارهای خود بدون کسب اجازه از نویسنده(گان) مقاله استفاده کنند.
وظایف و مسئولیت‌های نویسندگان:
1- قبل از ارسال مقاله، نویسندگان نسبت به قوانین نشریه اطلاع پیدا کنند.
2-مقاله‌ها نباید در جای دیگری (بجز در قالب چکیده یا بخشی از یک سخنرانی، مقاله‌ی مروری، یا پایان‌نامه) منتشر شده باشند یا توسط نشریه دیگری تحت بررسی باشند.
3- نویسنده‌ی مسئول باید از رضایت دیگر نویسندگان مقاله مطمئن باشد.
4- یکی دیگر از مسئولیت‌های نویسندگان، اطمینان و کسب اجازه از موسسه‌ایست که مقاله مربوط به آن است.
5- نویسندگان اجازه‌ی ویرایش مقاله ها را برای خوانایی بهتر به نشریه بدهند.
6- نویسندگان حامی مالی را برای اجرا و آماده‌سازی روند تحقیق به طور خلاصه بیان کنند.
7- (فرم تعهدنامه) باید توسط همه نویسندگان تکمیل و امضا شود.
8- در نشریه‌های دسترسی آزاد، نویسندگان حق مالکیت مقاله خود را دارند و به عموم افراد اجازه‌ی چاپ، دانلود و و توزیع مقاله‌ی خود را نیز می‌دهند.
9- نویسندگان باید بر سر اینکه نویسنده مسئول و یا یکی از نویسندگان مقاله، فرآیندهای بازنگری را بر عهده گیرد، توافق کنند.
10- زمانی که نویسندگان مقاله خطای مهمی را در کارشان دیدند، باید فوری به سردبیر نشریه برای تصحیح آن اطلاع بدهند.
11- با توجه به اینکه سرقت ادبی یکی از خطاهای جدی و غیراخلاقی است، تمام نویسندگان باید بدانند که مقاله‌های ارسال شده به این نشریه توسط نرم‌افزارها و سامانه‌های تشخیص سرقت ادبی بررسی می شوند.
12- تمام نویسندگان نسبت به فرآیند ارسال یک مقاله در این نشریه آگاه باشند.
مصادیق نقض اصول اخلاقی انتشار توسط نویسندگان:
1- سرقت ادبی (علمی): سرقت ادبی به معنای استفاده‌ی عمدی از مقالات یا ایده‌های شخص دیگر به نام خود است. حتی استفاده از یک جمله شخص دیگر یا جملات قبلی خود بدون ذکر منبع، سرقت محسوب می‌شود. همه مقاله‌های ارسال شده به این نشریه توسط نرم افزار مشابهت یاب مورد بازبینی قرار می‌گیرند.
2- داده‌سازی و تحریف: داده‌سازی زمانی است که پژوهشگر مطالعه‌ای را انجام نداده است اما داده و نتیجه‌گیری ارائه می‌دهد. تحریف نیز زمانی اتفاق می افتد که پژوهشی را انجام داده اما داده‌ها و نتایج آن را تغییر می‌دهد.
3- ارسال همزمان: ارسال همزمان زمانی است که یک مقاله همزمان به دو نشریه ارسال می‌شود.
4- ارسال دونسخه‌ای (المثنی): زمانی اتفاق می افتد که دو یا چند مقاله دارای فرضیه ها، داده‌ها، و نتایج یکسان باشند.
5- ارسال تکراری (اضافی): ارسال تکراری به معنی تقسیم یک مطالعه به مقالات متعدد و ارسال آنها می‌باشد.
6- سهیم کردن نادرست نویسنده دیگر : تمام نویسندگان مقاله باید در انجانجام و تدوین آن سهم داشته باشند.
7- حذف نادرست یکی از نویسندگان: هیچ‌یک از نویسندگان سهیم در انجام و تدوین مقاله، نباید از فهرست نویسندگان مقاله حذف شوند.
8- دستکاری منابع: زمانی است که در قسمت پایانی یک مقاله منابع مختلفی ذکر می‌شود، اما در محتوای متن مقاله نامی از آنها برده نشده است.
تعهدنامه
نویسنده مسئول موظف است به همراه ارسال مقاله (در قسمت ارسال مقاله)، نامه ای با مضمون زیر به فصلنامه ارسال نماید:
به: مدیر مسئول محترم نشریه روانشناسی اجتماعی
موضوع: ارائه مقاله
با سلام؛
اینجانب نویسنده مسئول مقاله با عنوان:
با ارائه آن به نشریه روانشناسی اجتماعی ضمن پذیرش محتوای آن متعهد می شوم که این مقاله تاکنون به چاپ نرسیده است در حال حاضر برای چاپ در جای دیگری تحت بررسی نیست و تا زمان مشخص شدن نتیجه نهایی، آن را به نشریه دیگری ارسال نخواهم کرد. همچنین، متعهد می شوم محتوای مقاله به لحاظ علمی و تعداد و نام پدیدآوران به رؤیت دیگر همکاران پدیدآور مقاله رسیده و مورد تأیید قرار گرفته است.
اینجانب، در صورتی که خلاف هر یک از این تعهدات گزارش یا مشاهده شود و مسئولیت تمامی عواقب آن را برعهده خواهم داشت.