پابهپایِ سیر تاریخیِ دغدغه تربیت انسان، ارتباط او با خدا، خود، دیگران و طبیعت نیز به عنوان زمینه رشد عقلانی و منش اخلاقی مطرح بوده است. متون منظوم ادب فارسی سرشار از مفاهیم اخلاقی و ارزش های والای تربیتی است که دو اثر گران سنگ ادبیات عرفانی یعنی حدیقۀ سنایی و منطق ال چکیده کامل
پابهپایِ سیر تاریخیِ دغدغه تربیت انسان، ارتباط او با خدا، خود، دیگران و طبیعت نیز به عنوان زمینه رشد عقلانی و منش اخلاقی مطرح بوده است. متون منظوم ادب فارسی سرشار از مفاهیم اخلاقی و ارزش های والای تربیتی است که دو اثر گران سنگ ادبیات عرفانی یعنی حدیقۀ سنایی و منطق الطیر عطار از امهات آن محسوب می شود. در مقاله حاضر به بررسی اخلاق و ارتباط چهارگانه بشری در این دو اثر پرداخته ایم. روش پژوهش کتابخانه ای و نوع تحقیق، توصیفی- تحلیلی است. نتیجه به دست آمده از پژوهش این است که ارتباط انسان برپایۀ وحدت وجود در منطق الطیر نسبت به حدیقه بارزتر و بیشتر است؛ این مسئله به نوع ماهیت این دو اثر بازمی گردد.
در حدیقه سنایی رابطة انسان با خدا بیشتر بر مبنای رابطة وجودشناختی و خدا- بنده استوار است که نتیجه آن می شود که فضای خوف (از عقوبت الهی در انجام تکلیف) و ترک مالکیّت، بیشتر بر رابطة انسان با خدا استوار باشد تا رابطة عاشق و معشوق که در منطق الطیر عطار نمایان است. در منطق الطیر پیوندی که از راه عشق با معشوق حاصل می کند چنان است که او را با تمام کائنات، با تمام آنچه ماورای کائنات و با تمام آنچه برتر از کائنات تصور می شود، پیوندمی دهد
پرونده مقاله
یحی بن معاذ رازی (متوفی 258 ق.) از نخستین عارفان ایرانی و نظریه پردازان حوزۀ عرفان اسلامی و ایرانی است که او را یگانه روزگار خواندهاند. در عرفان ایرانی که اصالت به شادی شادمانی داده میشود و ابوسعید ابوالخیر از پیشتازان آن به شمار میآید مبنای فکری خود را از بزرگانی چو چکیده کامل
یحی بن معاذ رازی (متوفی 258 ق.) از نخستین عارفان ایرانی و نظریه پردازان حوزۀ عرفان اسلامی و ایرانی است که او را یگانه روزگار خواندهاند. در عرفان ایرانی که اصالت به شادی شادمانی داده میشود و ابوسعید ابوالخیر از پیشتازان آن به شمار میآید مبنای فکری خود را از بزرگانی چون یحیی بن معاذ رازی اخذ کردهاند که نظریۀ عرفانی خود را بر پایۀ امید استوار ساخته بود و با اصالت نور و روشنایی ایران باستان هماهنگی بیشتری داشت. این عارف با تکیه بر بخشایش خداوند که بر غضب او پیشی دارد و بر اساس این که عبادات انسان در برابر رحمتهای الهی بسیار ناچیز است و بر پایۀ اینکه وعدههای الهی بر عهدۀ اوست و وعیدهای خدا بستگی به عمل بندگان دارد نتیجه میگیرد که باید به رحمت خدا امیدوار بود و همین امید به دنبال خود شادمانی را در پی دارد و بر همین پایه غنا را بر فقر ترجیح میکند و خداوند را امید اصلی خود و عارفان به شمار میآورد و بخشایش او را در دنیا با چنین وسعتی منجر به بخشایش آخرت ارزیابی میکند.
پرونده مقاله