استفاده از روش‌های MCDM جهت الویت بندی گردشگری (مطالعه موردی: استان اردبیل)
محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی شهری و منطقه ای
بابک توکلی
1
(استادیار گروه محیط زیست، دانشگاه گیلان، رشت، ایران)
مهدی عالی پور اردی
2
(دانش آموخته کارشناسی ارشد برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران)
فاطمه جهانی شکیب
3
(دانش آموخته کارشناسی ارشد برنامه ریزی و مدیریت محیط زیست، دانشکده محیط زیست، دانشگاه تهران، تهران، ایران)
کلید واژه: گردشگری, الویت بندی, استان اردبیل, زیر ساخت‌های گردشگری,
چکیده مقاله :
امروزه گردشگری به عنوان یک صنعت مهم برای پیشبرد اقتصادی برای درآمد زایی و هم چنین به عنوان یک منبع مهم برای رسیدن به توسعه پایدار از طریق بکار گیری تمامی ملاحظات در بخش توسعه پایدار می‌باشد. توسعه گردشگری به عنوان مجموعه‌ای از فعالیت‌های اقتصادی، تأثیر بسزایی در تقویت بنیان‌های اقتصادی جوامع دارد. برای رسیدن به اینکه کدام مناطق از استان اردبیل دارای استعدادهای مختلف برای گردشگری می‌باشد در این مطالعه اقدام به الویت بندی شهرستان‌های این استان با استفاده از روش‌های تصمیم گیری چند معیاره پرداخته شد. برای این منظور از زیرساخت های گردشگری در این مناطق که به قصد ارایه خدمات وانتفاع توسعه خدمات به گردشگران و مسافران یا میهمانان طبق ضوابط ارایه می‌شود، استفاده شد. برای الویت بندی شهرستان‌های استان اردبیل از ترکیب مدل‌های تحلیل سلسله مراتبی و روش شباهت به راه حل ایده آل استفاده شد.نتایج حاصله از روش‌های تصمیم گیری نشان داد که زیرساخت های اقامتی و مناطق گردشگری بیشتر امتیازات را از لحاظ دید کارشناسان و اساتید دانشگاه و بالاخص گردشگران داشته است و اهمیت این دو تعیین کننده الویت شهرستان‌ها در جهت گردشگری بوده است. برای اثبات این حالت می‌توان دید که شهرستان‌های سرعین و اردبیل در مورد زیرساخت های اقامتی و مناطق گردشگری تعداد بیشتری دارا بوده و در نهایت به عنوان الویت های بالای دارای توان جذب گردشگر می‌باشند، در ضمن می‌توان به توانایی بالای روش‌های مورد استفاده اشاره داشت که توانسته اند به خوبی در مطالعه حاضر مفید باشند. هم چنین در این مطالعه جهت پیشبرد گردشگری در مناطق بدست آمده پیشنهاداتی نیز ارائه شده است.
Today, tourism is considered an important industry for furthering economy for revenue and also an important source for achieving sustainable development through use of all considerations in the area of sustainable development. Tourist development as a set of economic activities has a significant impact in strengthening economic foundations of societies. In order to find out which regions in Ardebil have different talents for tourism, we attempted to prioritize the cities of this state by use of multi-criteria decision-making methods. For this purpose, we used tourism infrastructures in these regions, according to established guidelines with the purpose of providing service and development profit to tourists and travellers or guests.We used compound AHP and TOPSIS models to pritorize Ardebil city’s. The results of decision-making methods showed that residential in frastructures and tourism areas have gained the most points and scores from the view of experts and university teachers and finally tourists, and the importance of these two has been the determinant of priority of towns for tourism. For proving this, it can be observed that towns of Sar’ein and Ardebil have had more residential infrastructures and tourism areas are finally considered as the top priorities having ability to attract tourists. One can point to high capability of used methods that have well managed to be useful in the present study. Also, suggestions have been presented in order to further tourism in achieved areas.
1. ابراهیمزاده، عیسی و آقاسی زاده، عبدالله ، 1388 ، تحلیلعواملمؤثربرگسترشگردشگریدرناحیهساحلیچابهاربااستفادهازمدلراهبردی SWOT، فصلنامه مطالعات و پژوهش‌های شهری و منطقه‌ای، سال اول، شماره اول.
2. امین بیدختی، علی اکبر، 1388، مطالعات امکانسنجی مناطق نمونه گردشگری استان سمنان، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری.
3. رضوانی، علی اصغر،1374، جغرافیاوصنعت گردشگری، انتشارات دانشگاه پیام نور، تهران.
4. رکنالدین افتخاری، عبدالرضا و مهدوی، داوود، 1385، راهکارهایتوسعهگردشگریروستاییبا استفادهازمدل : SWOT دهستانلواسانکوچک، فصلنامه مدرس علوم انسانی، دوره 10، شماره 2.
5. زارعی، عظیم، زرگر، سید مجتبی و نظری، ماشاءالله، 1388، رضایت گردشگران گامی به سوی توسعه صنعت گردشگری استان سمنان، دانشگاه سمنان، مجموعه مقالات همایش ملی گردشگری توسعه پایدار و اشتغال زایی.
6. زنگیآبادی، علی و مصطفی محمدی ده چشمه، 1387، امکانسنجیتوانمندی‌هایگردشگری طبیعیاستانچهارمحالوبختیاریبهروش SWOT ،مجله محیط شناسی، سال سی و چهارم، شماره 47.
7. سازمان امور مالیاتی، 1384، قوانینومقرراتو دستورالعمل‌هایحاکمبرصدورمجوز، تصویب نامه شماره28621 / ت 3354 ه مورخ 10/5/1384.
8. صدر موسوی، میرستار و دخیلی کهنمویی، جواد، 1384،ارزیابیوضعیتتسهیلاتگردشگری استانآذربایجانشرقیازدیدگردشگران، پژوهش‌های جغرافیایی، شماره 61.
9. طاهرخانی، مهدی، 1386،کاربرد تکنیک تاپسیس در اولویت بندی مکانی استقرار صنایع تبدیلی کشاورزی در مناطق روستایی، فصلنامه پژوهش‌های اقتصادی، سال ششم، شماره سوم.
10. فرجزاده اصل، منوچهر، 1387، سیستماطلاعات جغرافیاییوکاربردآندربرنامهریزی گردشگری، انتشارات سمت، چاپ دوم، تهران.
11. فرخزاده اصل، منوچهر و رفیق کریم پناه، 1387، تحلیلپهنه‌هایمناسبتوسعهگردشگریطبیعی دراستانکردستانبااستفادهازسیستماطلاعات جغرافیایی، فصلنامه پژوهش‌های جغرافیای طبیعی، شماره 65 .
12. قدسی پور، ح، 1385، فرآندتحلیلسلسلهمراتبی، انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران.
13. کارآموز، م، کراچیان، ر،1382، برنامهریزیو مدیریتکیفیسیستم‌هایمنابع آب، انتشارات دانشگاه صنعتی امیرکبیر، تهران.
14. مجنونیان، هنریک، 1377، راهنمای آماده سازی پارک‌های ملی و مناطق حفاظت شده برای توریسم، انتشارات سازمان حفاظت محیط زیست، ص 10-14.
15. محلاتی، صدرالدین،1380، درآمدیبرجهانگردی، انتشارات دانشگاه شهید بهشتی، تهران.
16. موحد، علی، 1381، بررسیوتحلیل فضایالگویتوریسمشهری،نمونهموردمطالعه شهراصفهان، رساله دکتری جغرافیا و برنامهریزی شهری، استاد راهنما دکتر حسین شکویی، دانشگاه تربیت مدرس.
17. نوری، سید هدایت الله و نوروزی آورگانی، اصغر،1386، ارزیابیتوانمحیطیبرایتوسعهگردشگریدردهستانچغاخور، مجله پژوهشی دانشگاه اصفهان، شماره 22.
18. نیکمردان، علی، 1386، معرفی نرم افزارExpert choice 11، انتشارات جهاد دانشگاهی واحد صنعتی امیر کبیر، تهران.
19. Genning, G., 2001, Tourism Research, John Wiley and Sons Australia Ltd.
20. Hwang, C. L; Yoon, K.,1998 ,Multiple Attributes Decision Making Methods and Applications, Berlin:Springer.
21. Ko, D.W., Stewarat, W.F., 2002, A Structural equation model of Residents Attittudes for Tourism Development, Tourism Management 37, 23-34.
22. Lankford, S.V., Howard, D.A., 1994, Developing a Tourism Impacts Attitude Scale,. Annals of Tourism Research 1, 1 pp.
23. Law Christopher m., 2000, the tourist city review, urban studies, vol 37, no 7.
24. Mc Kercher, B., 1993, Some Fundamental Truths about tourism: understanding tourism sosical and environmental impacts, Jornal of Sustainable Tourism.
25. Paoageorgiou, k and ton., 1999, A management planning framework based on ecological, perceptual and economic carrying capacity: the case study of Vicos- Aoos national park, Greece, Journal of Enviromental management, 56, 271, 284.
26. Shaw, G., Williams. M. A., 2004, Tourism and tourism space, London: SAGE publications.