بررسی روند تحقق عدالت اجتماعی با استفاده از شاخص‌های توسعه انسانی در ایران طی دو دهه اخیر
محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی شهری و منطقه ای
رحمت اله بهرامی
1
(استادیار دانشگاه پیام نور، گروه جغرافیا، ایران)
کلید واژه: ایران, محرومیت, عدالت اجتماعی, شاخص های توسعه انسانی,
چکیده مقاله :
یکی از بحران های اساسی که انسان ها با آن رو برو هستند، بحران فقر و بی عدالتی است. بسیاری از حکومت ها مهمترین شعار خود را تحقق عدالت اجتماعی و دسترسی یکسان ساکنین کشور به تمامی امکانات و تسهیلات لازم برای یک زندگی سالم و شرافتمندانه قرار داده اند. اما آیا روند برنامه ریزی و اجرا به تحقق این هدف منجر شده است؟ آیا واقعاً اثرات توسعه به همه انسان ها می رسد؟ آیا همان طور که در تمامی برنامه های توسعه اعلام می شود، بیشترین اثرات توسعه به کسانی می رسد که به آن نیاز دارند یا برعکس منافع عمدتاً به سمتی سوق پیدا می کند که از امکانات بیشتری برخوردارند؟ برای پاسخ گویی به این سوالات، این نوشته در نظر دارد روند ارتقاء شاخص های توسعه انسانی را در سطح استان های کشور، مورد بحث و بررسی قرار دهد. یافته های به دست آمده نشان می دهد که با وجود پیشرفت های نسبتاً مناسبی که در سطوح کلی معیارهای توسعه انسانی حاصل شده است، این پیشرفت ها عمدتاً در بخش هایی باقی مانده است که از قبل نیز شرایط و امکانات مناسبی در اختیار داشته و افراد فقیر و نیازمند، کمترین بهره را به دست آورده اند. روش این پژوهش مروری، با رویکرد توصیفی - تحلیلی و یافتن مفاهیم نظری توسعه انسانی و کاربرد شاخص های توسعه انسانی و روند آن در ایران بوده است. در تحلیل نهایی از نرم افزار GIS در تعیین درجه توسعه یافتگی استان های کشور استفاده شده است.
One important indicator of the degree of development of countries in the Human Development Index is used. Advance human development, improving quality of life or living standards of people in a country or region. The main objective of benefit to humans, Terms of improving the quality of human lives. The World Bank's index is used to calculate the degree of development of the country. The present article aims to review the province's Human Development Index, with a descriptive - analytical those addresses. Results show Iran's Human Development Index of 571/0 in 1975 to 779/0 in 2008 has increased. Increase of per capita income in 73/0. Expectancy 755/0 increase in education index 851/0. These increases resulted in improvement of the human development index of 77/0 in 1384 to 788/0 in 1385 has been. Improvement in the human development index too. Human development indicators in the education sector but in the context of improving life expectancy, per capita income has not recovered. The results show positive effects of development has tended to provinces and territories that already have better social andeconomic conditions.