بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده شهری با تأکید بر مشارکت مردمی (مطالعه موردی: محله قیلر قروه)
محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی شهری و منطقه ای
اکبر معتمدی مهر
1
(استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت، رشت، ایران)
رضا حسن پور
2
(مربی گروه جغرافیا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت، رشت، ایران)
رقیه رضایی
3
(دانش آموخته کارشناسی ارشدجغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد رشت، ایران)
کلید واژه: ساماندهی, بافت فرسوده, قروه, مشارکت مردمی, قیلر,
چکیده مقاله :
بافت های فرسوده و قدیمی شهرهای کشور که در اغلب موارد هسته اولیه و اصلی آن شهرها را تشکیل می دهند، از یک طرف جزو میراث فرهنگی و تاریخی آن شهرها محسوب شده و حفظ، بهسازی کالبدی و توانمندسازی عملکردی آن ها اجتناب ناپذیر می باشد و از طرف دیگر اغلب این بافت ها با گذشت زمان و عدم توجه و نگهداری مناسب، دچار فرسودگی و اضمحلال کالبدی و عملکردی می گردند. شهر قروه نیز همانند این شهرها از بافت کهن برخوردار است. یکی از محله های این شهر محله قیلر است که منطبق بر بافت قدیم و هسته اولیه شکل گیری شهر قروه می باشد. این محله با مشکلاتی از قبیل نابسامان بودن عرض شبکه معابر، وجود شیب در پارهای از معابر، فرسودگی شدید بناهای مسکونی، همجواری با گورستان، دانه بندی قطعات کوچک و خیلی کوچک مواجه است. در این جهت، هدف از تحقیق حاضر مشارکت مردمی در ساماندهی بافت فرسوده محله قیلر بود که از روش توصیفی- تحلیلی استفاده گردید و نیز روش گردآوری اطلاعات در این تحقیق، اسنادی و میدانی بوده است. ابزار گردآوری اطلاعات تحقیق حاضر نیز پرسش نامه، مصاحبه، مشاهده، و مطالعات میدانی بود. جامعه آماری این پژوهش کلیه شهروندان ساکن محله قیلر تعیین شد که با استفاده روش نمونه گیری کوکران 150 نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب گردید. نتایج نشان داد، مشارکت مردم و شهروندان در تسریع روند بهسازی بافت فرسوده محله قیلر تأثیرگذار است و سامان دهی معابر محله مورد مطالعه باعث ارتقاء کارکرد و نقش پذیری جدید آن می شود.
Texture of old and worn in cities of country that in most cases constitute the original core of that cities, in one hand are considered part of the cultural and historical heritage; and protection and physical improvements and functional empowerment of them is inevitable. On the other hand most of these textures with time and lack of proper maintenance, are affected by physical and functional collapse and exhaustion. Ghorveh city also like these cities has the old texture. One of districts of this city is Ghilar district that is consistent with old texture and initial core the city formation. This district faces with such problems as: width of the unorganized streets, steep in some passages, severe exhaustion of residential buildings, proximity with cemetery, small and very small aggregation. In this direction this research aims to investigate public participation in organizing old texture of Ghilar district, that was used descriptive – analytic method and data collecting method in this research was field, library and attributive. Data collecting tool were questionnaire, interview, observation and field studies. Statistical population of this study were determined all city residents in Ghilar district that using Kokran sampling; 150 people were selected as statistical sample. Results indicate that public participation and citizenry is effective in accelerate the improvement of old texture of Ghilar district and organizing passages of studied district causes to upgrade functionality and new role of it.
1. حبیبی، سید محسن و مقصودی، ملیحه، 1381، مرمت شهری، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
2. حبیبی، کیومرث.، پوراحمد، احمد و مشکینی، ابوالفضل، 1386، بهسازی و نوسازی بافتهای کهن شهری، چاپ اول، انتشارات دانشگاه کردستان، کردستان.
3. رضایی، رایحه، 1387، بررسی انسانشناختی موانع فرهنگی- اجتماعی نوسازی مشارکتی بافتهای فرسوده ، مطالعه موردی محله اتابک تهران (طرح شهید خوب بخت)، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه تهران.
4. رهنما، محمدرحیم، 1388، برنامهریزی مناطق مرکزی شهرها، انتشارات دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد.
5. رهنمایی، محمدتقی و شاهحسینی، پروانه، 1383، فرآیند برنامهریزی شهری ایران، چاپ اول، انتشارات سمت، تهران.
6. شماعی، علی، 1380، اثرات توسعه فیزیکی شهر یزد بر بافت قدیم و راهکارهای ساماندهی و احیای آن، رساله دکتری، دانشگاه تهران.
7. عندلیب، علیرضا، 1389، اصول نوسازی شهری: رویکردی نو به بافتهای فرسوده، انتشارات آذرخش.
8. فلامکی، محمدمنصور، 1384، باز زندهسازی بناها و شهرهای تاریخی، انتشارات دانشگاه تهران، تهران.
9. مهدیزاده، جواد، 1382، برنامهریزی راهبردی و توسعه شهری (تجربیات اخیر جهانی و جایگاه آن در ایران)، انتشارات معاونت معماری و شهرسازی وزارت مسکن و شهرسازی.
10. وفایی، ابوذر، 1386، تحلیل فرآیند و شکلگیری فرم کالبدی بافت قدیم شهر کاشان، پایاننامه کارشناسی ارشد، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه اصفهان.
11. هادیان، اکرم و دانشپور، سید عبدالهادی، 1387، نوسازی بافتهای فرسوده شهری و مشارکت شهروندان. همایش بهسازی و نوسازی بافتهای فرسوده شهری، 20و21 آذرماه 1388، مشهد مقدس.
12. Hall, P., 1995, Towards a General Urban Theory, New York University site, Longman Australia publishers, 31 p.
_||_