ارزیابی شاخص‌های کیفیت زندگی در محلات حاشیه نشین شهر سنندج
محورهای موضوعی : مطالعات برنامه ریزی شهری و منطقه ای
فرزین چاره جو
1
(استادیار گروه مهندسی شهرسازی، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران)
عاطفه احمدی
2
(دکتری جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، مدرس دانشگاه کردستان و دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج)
کلید واژه: کیفیت زندگی, سنندج, محلات حاشیه نشین,
چکیده مقاله :
امروزه کیفیت مکان زندگی انسان، یکی از مهمترین حوزه‌های پژوهش‌های برنامه ریزی مکانی – فضایی در کشورهای مختلف است. این اهمیت، به دلیل تاثیرگذاری روز افزون پژوهش‌های کیفیت زندگی در پایش سیاست‌های عمومی و نقش آن به عنوان ابزاری کارآمد در مدیریت و برنامه ریزی است. بنابراین شناخت، اندازه گیری و بهبود کیفیت زندگی از اهداف عمده‌ی محققان، برنامه ریزان و دولت‌ها در چند دهه اخیر بوده است. از این رو شناسایی فاکتورهای موثر در ارزیابی و سنجش کیفیت زندگی، برنامه ریزان را در ارائه راهبرد مناسب جهت توسعه مناطق مختلف، شهرها متناسب با نیازمندی‌ها و امکانات نواحی یاری خواهد کرد. در این راستا پژوهش حاضر بر اساس روش توصیفی – تحلیلی و با استفاده از روش FTOPSIS (فازی- تاپسیس) انجام گرفته است. منطقه مورد مطالعه در این پژوهش، محلات حاشیه نشین شهری (ننله، نایسر، شهرک مولوی و فرجه)، است. جامعه نمونه مورد بررسی، شامل 40 نفر از کارشناسان و متخصصان شهری (شوراها و کارشناسان شهری)، شهر سنندج است، که به شیوه تمام شماری، همگون و هدفمند انتخاب شدند. نتایج مطالعه در ارزیابی و سنجش کیفیت زندگی در میان محلات حاشیه نشین بر اساس شاخص‌های شناسایی شده، نشان داد که بعد اقتصادی با امتیاز 1.979 کمترین وزن و بعد محیطی با امتیاز 2.251 بیشترین وزن را از دیدگاه کارشناسان شهری در وزن‌های حداقل، میانگین و حداکثر فازی(W ̃_i )، به خود اختصاص داده است. شاخص‌های که حائز کمترین وزن شده‌اند بایستی جهت بهبود کیفیت زندگی و رونق اجتماعی و اقتصادی این محلات مورد توجه مدیران، برنامه‌ریزان و سیاستگذاران واقع شوند.
These days, the quality of people settlement is considered as one of the main research areas for spatial planning in different countries. This is due to the influence of current researches in quality of life-related topics in monitoring public policies as well as its role as a practical tool in urban planning. Hence, understanding, measuring and improving the quality of life have been the main goal of researchers, planners and governments in recent decades. Therefore, identification of effective factors in assessment and evaluation the quality of life can help planners to propose appropriate strategies to develop different areas and cities with their related needs and required facilities. In this regard, this research has been done by descriptive analytic methods which use FTOSIS (Fuzzy-Topsis) and questionnaire. The selected case study is Sanandaj city neighbourhoods including Nanle, Nayser, Molavi town and Farjeh. Sample community consists of 40 experts in urban planning (councils and urban experts) of Sanandaj city that has been selected by homogenous and target selection method. The result of this study showed that economic dimension has the lowest weight with 1.97 while environmental dimension with a weight of 2.251 has the highest one in minimum, mean and maximum fuzzy (W ̃i). indicators which have obtained the lowest weights should become into consideration for urban planners, policy makers and managers to improve the quality of life and social and economic boom.
Afrakhteh, H., Ahmadi, A., Ghobadi, S., & Ghadermarzi, H. (2016). Evaluating and Analysis of Quality of Life Indicators in Human Settlements using Multi-Criteria Decision Methods, ( the Case of Sanandaj City). Spatial Planning (17). 1-16, (In Persian)
Ahmadi, A., (2018). Identification evolutions Space economy in Peripheral Areas of Sanandaj. Phd Thesis, Kharazmi University of Tehran, Human Geography, 2- 380,(In Persian)
Ahmadi , A., Amraee, A., (2013), Optimal Localization of Green Spaces by Using Fuzzy Logic(Case Study: Region 2 of Dezful Municipality), International Journal of Emerging in Engineering and Development, Issuse 3, Vo.1. 142-149,(In Persian)
Ataie, M. (2012). Fuzzy Multi-criteria Decision Making. Shahroud University of Technology. (In Persian)
Bullock,S.J.R., 2004, An analysis of technology quality of life in rural west Texas community, A dissertation in agriculture education submitted to the graduate of Texas tech university in partial fulfillment of the requirement for the degree of Doctor of education.
Eftekhari, Fatahi, & Purtaheri. (n.d.). Quality of Life in Rural Areas ( the Case of Khaveh Shomali). Human Geography(43), 13-31,(In Persian)
Eftekhari, R., Fatahi, A., & Hajipur, M. (2012). Assessment of Spatial Distribution of Quality of Life in Rural Areas (the Case of Central Part of Delfan City). Rural Research, 2, 69-94, (In Persian)
Das, D., (2008), Urban Quality of Life: A Case Study of Guwahati, Social Indicators Research, No. 88, 297- 310.
Ghalibaf, M., Roostaie, M., Ramezanzadeh, M., & Taheri, M. (2012). Evaluating the Quality of Life (the Case of Yaft Abad). Iranian Geographic Society, 31, 33-53, (In Persian).
Kharazmi, S. (2005). Quality of Life and Digital Age in Iran. (In Persian)
Kokabi, A., Purjafar, M., & Taghvaie, A. (2006). Quality of Urban Life Planning in Central City. Urban Planning Research, 12, 6-13, (In Persian)
Kamp, I., Leidelmeijer, K., Marsman, G., & Hollander, A. (2003),Urban environmental quality and human well-being towards a conceptual framework and demarcation of concepts. Landscape and Urban Planning, 65, 5-18
Movahed, A., & Ahmadi, A. (2014). Routing Tourists in Historical Textures with the approach ofConservation and Revitalization using GIS (the Case of Sanandaj City). Environmental Studies, 1, 93-100, (In Persian)
Massam, B. H. (2002). Quality of life pubic planning and private living. Progress in Planning, 58(1), 141-227. (In Persian)
Morison. K. (2005). Quality of life in non-developed rural region: Case study: Netherlands, Rural development conference, Netherland.
Rezvani, M., Shakiba, A., & Mansorian, H. (2009). Evaluating of Quality of Life in Rural Areas. Social Welfare Quarterly, 30, 35-60, (In Persian)
Riahi, V., Ahmadi, A., Alizadeh, H., & Ghader Marzi, Z. (2015). Evaluating the Attitudes of Rural Council Members to the priority of Quality of Life Indicators (the Case of Dehgolan Rural Areas). Research and Rural Planning(6), 57-67,(In Persian)
Shah Hoseini, P., & Tavakoli, H. (2015). Analaysis of Urban Quality of Lifee Indicators (the Case of Verd Avard Neighborhood, District 21, Tehran City). Management System, 7(24), 127-164,(In Persian)
Shuck smith, M., Stuart, Cameron, M., Tanya, M. (2006), First European Quality of Life Survey: Urban – rural differences, University of Newcastle upon Tyne; Institute for Advanced Studies
Schmitt, R, B. (2002), Considering social cohesion in quality of life assessments, (58), 403-428.
Ventegodt, S., Merrick, J., & Andersen, N. J. (2003), Quality of life theory: An integrative theory of the global quality of life concept. The Scientific World Journal, 3(1), 1030-1040
William, W. (1998), The Color Line and the Quality of Life in America, Journal of the American Statistical Association, Vol. 83, No. 4
_||_