• XML

    isc pubmed crossref medra doaj doaj
  • فهرست مقالات


      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - بررسی تطبیقی تعلیمی نقش‌های نمادین پرندگان در خسرو و شیرین و لیلی و مجنون
        حمید ایاز احمد خاتمی
        نمادها بخشی از فرهنگ یک ملت هستند که برای درک بهتر اسطوره‌ها و آثار ادبی آن ملت باید به مفاهیم آن‌ها پی برد. نماد، علامت، اشاره یا کلمه‌ای است که پیامی گاه متناسب با ظاهر و گاه ورای معنی ظاهری خود دارد. نمادها در تمامی عرصه‌های هستی جایی برای خود گشوده‌اند. جانوران، گیا چکیده کامل
        نمادها بخشی از فرهنگ یک ملت هستند که برای درک بهتر اسطوره‌ها و آثار ادبی آن ملت باید به مفاهیم آن‌ها پی برد. نماد، علامت، اشاره یا کلمه‌ای است که پیامی گاه متناسب با ظاهر و گاه ورای معنی ظاهری خود دارد. نمادها در تمامی عرصه‌های هستی جایی برای خود گشوده‌اند. جانوران، گیاهان، آدمیان، اشیا و ... مصادیقی هستند که با نمادها در پیوندند. این پژوهش بر آن است تا به این پرسش‌ها پاسخ دهد که بسامد نام پرندگان در خسرو و شیرین و لیلی و مجنون چگونه است؟ هر یک از پرندگان در این دو اثر در چه مفاهیم نمادینی به کار رفته‌اند؟ آیا بین مفهوم نمادین آن‌ها تطابق وجود دارد یا خیر؟ برای به دست آوردن پاسخی علمی، نخست این دو اثر مورد مطالعه‌ی دقیق قرار گرفته؛ آن ‌گاه مفاهیم نمادین نهفته در لابه‌لای پیام‌ها و صورخیال موجود در این دو اثر برجسته شده؛ نیز مفاهیمی که دارای مایه‌های غنایی هستند مشخص گردیده؛ سرانجام به مقایسه‌ی این مفاهیم با زبان نمودار پرداخته شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - بررسی صورخیال در اشعار محمود مشرف آزاد تهرانی
        ناهید علی نژاد مریم شایگان
        محمود مشرف آزاد تهرانی، یکی از شاعران مطرح دهۀ چهل می باشد؛ بررسی صور خیال در اشعار او به عنوان شاعری تأثیرگذار بر شعر نو فارسی، علاوه بر اینکه منجر به کشف نوآوری های او در زمینۀ تخیل می گردد، زوایایی از عواطف، احساسات و شرایط اجتماعی و سیاسی او را نیز آشکار می سازد. در چکیده کامل
        محمود مشرف آزاد تهرانی، یکی از شاعران مطرح دهۀ چهل می باشد؛ بررسی صور خیال در اشعار او به عنوان شاعری تأثیرگذار بر شعر نو فارسی، علاوه بر اینکه منجر به کشف نوآوری های او در زمینۀ تخیل می گردد، زوایایی از عواطف، احساسات و شرایط اجتماعی و سیاسی او را نیز آشکار می سازد. در این تحقیق که با روش فیش برداری و کتابخانه ای انجام شده، سه فرضیه مبنای کار قرار گرفته است. اینکه مشرف نیز مانند بسیاری از شاعران معاصر از میان صور خیال، به عنصر تشخیص و از میان عناصر سازندۀ خیال، به طبیعت و اشیای محسوس طبیعی توجّه بیشتری نشان داده است و دیگر اینکه عواطفی که با تخیل او در هم آمیخته و تجربه های شعری اش را پدید آورده است نه از نوع عواطف فردی که از نوع عواطف اجتماعی و برخاسته از دردها، رنج ها و امیدهای مشترک او با مردم جامعه اش می باشد و مشرف شاعری است که توانسته علاوه بر خلق تصویرهای زیبا از عهدۀ تعهد و مسؤولیتی نیز که به عنوان یک هنرمند در قبال اجتماع خود داشته به خوبی برآید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - بررسی عوامل بازدارندۀ وصال در منظومۀ غنایی ویس و رامین
        یاسمین آقایی مفرد مسعود پاکدل
        یکی از عناصر مهم، جذاب و هیجان انگیز داستان، گره‌افکنی (complication) است. موانع وصال، کلیشه‌ای‌ترین و در عین حال جالب‌ترین گره‌هایی هستند که داستان سرایان نامی به زیبایی هرچه تمام‌تر، از آن بهره برده‌اند. سرایندة منظومۀ غنایی ویس و رامین نیز از زمرۀ این داستان‌سرایان ا چکیده کامل
        یکی از عناصر مهم، جذاب و هیجان انگیز داستان، گره‌افکنی (complication) است. موانع وصال، کلیشه‌ای‌ترین و در عین حال جالب‌ترین گره‌هایی هستند که داستان سرایان نامی به زیبایی هرچه تمام‌تر، از آن بهره برده‌اند. سرایندة منظومۀ غنایی ویس و رامین نیز از زمرۀ این داستان‌سرایان است. این موانع علاوه بر این که به زیبایی داستان می‌افزایند، خواننده و شنونده را به پیگیری ماجرا، ترغیب می‌نمایند و روح او را تشنۀ دانستن می‌سازند؛ به گونه‌ای که تا به مرحلۀ گره‌گشایی (resolution) که اغلب در پایان داستان می‌آید، نرسد؛ سیراب نمی‌شود. ویس در این منظومه، عاشقانی به نام‌های ویرو، موبد شاه و رامین دارد. از آن جا که ویرو به زودی از صحنۀ داستان خارج می‌شود عوامل بازدارندۀ وصال موبد شاه و رامین- که درگسترۀ داستان حضور بیشتری دارند– با مطالعۀ مستقیم داستان و ذکر شواهد شعری، مورد واکاوی قرار می‌گیرند. براساس این پژوهش، عوامل بازدارندۀ وصال برای موبدشاه بیش از رامین است؛ نقش زنان در وصال و هجران عاشق و معشوق بسیار برجسته است و به سبب حمایت ویس و دایه، سرانجام، پیروز این میدان عشق، رامین است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - تحلیل کارکرد رنگ در شعر حافظ
        کاظم نظری‌بقا علی دهقان
        هنرمندان از دیرباز با تأثیرات رنگ‌ها آشنا بوده اند و معماری و رنگ‌آمیزی کاشی های ایرانی این پیوند را تثبیت کرده است. اما در دوران معاصر کشفیات و دریافت‌های علمی نوع برداشت و سمبل های نهادینه شده را دچار تزلزل کرده و روان شناسی معاصر درک تازه ای از رنگ ها را ارائه می کند چکیده کامل
        هنرمندان از دیرباز با تأثیرات رنگ‌ها آشنا بوده اند و معماری و رنگ‌آمیزی کاشی های ایرانی این پیوند را تثبیت کرده است. اما در دوران معاصر کشفیات و دریافت‌های علمی نوع برداشت و سمبل های نهادینه شده را دچار تزلزل کرده و روان شناسی معاصر درک تازه ای از رنگ ها را ارائه می کند. این تفاوت‌ها گسترده و زیاد نیست، چرا که حس دریافت ذاتی و فطری انسان‌ها نمی‌تواند به راحتی دچار تحول شود. این فرایند را در سروده های شاعران فارسی زبان می توان به نیکی تحلیل کرد. رنگ و تحلیل آن در شعر خواجه حافظ کمتر مورد توجه واقع شده است. این مقاله نمادشناسی، جمال شناسی، روان شناسی، تأثیر اجتماعی رنگ ها، پیوند رنگ و صدا و طبیعت را در شعر حافظ بررسی کرده است. این بررسی نشان می دهد که حافظ در حوزه ی رنگ و طبیعت برخوردی ذهنی‌گرایانه با مفهوم طبیعت دارد او در ابیاتش به کمک معانی مختلف واژه ی رنگ و در سایه ی ایهام تناسب شبکه ی منسجمی از رنگ ها را درهم می تند. در حوزه ی نمادشناسی، رنگ فیروزه‌ای که نمادی مذهبی نیز هست، در شعر او برجسته می شود و همچنین تأثیرات سیاسی و اجتماعی و عرفانی رنگ سیاه هم از نگاه حافظ پوشیده نمی ماند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - جنبه تعلیمی مقولۀ آز در شاهنامه فردوسی و بهگودگیتا
        علی اصغر رحیمی کاظم دزفولیان
        بی گمان شاهنامۀ فردوسی و مهابهاراتا از بزرگ ترین شاه کارهای حماسیِ تاریخ ادب جهان اند. دفتر ششم مهابهاراتا با نام بهگودگیتا، به زعم بسیاری از منتقدان، فلسفی ترین بخش مهابهاراتاست که نمودی از ژرف ترین اندیشه های حکمی و عرفانی هندی را در پیش می نهد. این اثر با تزلزل حاصل چکیده کامل
        بی گمان شاهنامۀ فردوسی و مهابهاراتا از بزرگ ترین شاه کارهای حماسیِ تاریخ ادب جهان اند. دفتر ششم مهابهاراتا با نام بهگودگیتا، به زعم بسیاری از منتقدان، فلسفی ترین بخش مهابهاراتاست که نمودی از ژرف ترین اندیشه های حکمی و عرفانی هندی را در پیش می نهد. این اثر با تزلزل حاصل از تردیدِ ارجونا، پهلوان سپاهِ خیر، از گرفتار شدن در چنگال آز و کژی آغاز می شود که باعث کناره گیری او از رزم فرجامین شده است. پس از آن گفت وگویی درازدامن میان این سلحشور و کرشنا، اوِتاری در هیات حکیمی فرزانه، است که با تبیین سه راه کار، چراغ های دانستگی را روشن نموده و غبار تردید از ذهن و ضمیر ارجونا سترده راه رستگاری را بدو می نمایاند. از سویی شاهنامه بزرگ ترین اثر حماسی فارسی است و آز از بن مایه های تکرار شونده در سراسر این شاهکار ادبی است که البته هر کجای شاهنامه ذکری از آن رفته است ردپای خرد را نیز می توان دید که چون سپری گران در برابر این رذیلت در پیش نهاده شده است. این مقاله تحلیلی است گذرا به این راهکارهای اسطوره ها برای مقابله با آز: خرد ایرانی و دانستگی هندی. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - خرابات از حقیقت تا مجاز
        علی دهقان مسلم رجبی جواد صدیقی لیقوان
        خرابات در ادبیات فارسی هم به معنی حقیقی و منفی، به میکده و محل فسق و فجور و هم به معنی مجازی و مثبت، به جایگاه پاکبازی و فناگاه عاشقان و عارفان دلالت می کند. شاعران زبان فارسی در قلمرو این واژه مضامینی بکر آفریده اند. گرد آمدن معانی متناقض در این واژه و در عین حال بسامد چکیده کامل
        خرابات در ادبیات فارسی هم به معنی حقیقی و منفی، به میکده و محل فسق و فجور و هم به معنی مجازی و مثبت، به جایگاه پاکبازی و فناگاه عاشقان و عارفان دلالت می کند. شاعران زبان فارسی در قلمرو این واژه مضامینی بکر آفریده اند. گرد آمدن معانی متناقض در این واژه و در عین حال بسامد بالای کاربرد و تبدیل آن به اصطلاح کلیدی و مهم در متون ادبی و عرفانی، سبب شده جایگاه درخور توجهی پیدا کند. بدین منظور، در این تحقیق ریشه شناسی و تطور و بار معنایی "خرابات" در متون ادبی و عرفانی مهم بررسی شد. بنابر این مطالعه، واژة خرابات ریشه و خاستگاه های مختلفی دارد. معنای ساده و منفی آن به مفهوم مثبت عرفانی تطور یافته است و به مکان براندازی نام و ننگ، محل تزکیه درون و رهایی از خرافات و طامات و رسیدن به مقام فنای فی الله تبدیل شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - عشق از دیدگاه سنائی غزنوی و ملاصدرا
        حسین اسماعیلی مهدی تدین
        عشق یکی از موضوع های ارزنده ای است، که بیشتر عارفان و فیلسوفان اشراقی بدان نظر داشته اند و درباره‌اش به سخنوری پرداخته‌اند. آنان عشق را مبنا و اساس عالم می دانند که به واسطه ی آن، همه‌ی موجودات از ادنی تا اعلی، در جنبش اند و به سوی منبع و منشأ عشق یعنی ذات حق تعالی در ح چکیده کامل
        عشق یکی از موضوع های ارزنده ای است، که بیشتر عارفان و فیلسوفان اشراقی بدان نظر داشته اند و درباره‌اش به سخنوری پرداخته‌اند. آنان عشق را مبنا و اساس عالم می دانند که به واسطه ی آن، همه‌ی موجودات از ادنی تا اعلی، در جنبش اند و به سوی منبع و منشأ عشق یعنی ذات حق تعالی در حرکت هستند. سنائی غزنوی و ملاصدرای شیرازی، دو تن از عارفان و فیلسوفان اشراقی هستند که در آثار و نوشته هایشان عشق نقش کلیدی و محوری دارد. نزدیکی دیدگاه هایشان را به راحتی می توان در آثار و اشعار سنائی و کتاب شواهد الربوبیه‌ی ملاصدرا دید. اهمیت عشق سریان عشق تقسیم‌بندی عشق به عشق حقیقی و عشق مجازی تقارن محبت و عشق با درد و رنج عشق مجازی پلی برای رسیدن به حقیقت فناء فی الله از جمله موضوع هایی است که سنائی غزنوی و ملاصدرا در آنها هم عقیده اند. در این جستار بر آنیم تا پس از بیان تعریف محبت و عشق تشابه دیدگاه سنائی غزنوی و ملاصدرای شیرازی را بررسی کنیم. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - عشق در هفت اورنگ جامی با تکیه بر یوسف و زلیخا و لیلی و مجنون وی
        ماندانا علیمی سید احمد حسینی کازرونی
        عشق و محبت از اساسی ترین مباحث عرفان نظری و عملی است. در واقع، تجلّی عشق است که تمام مراتب خلقت را ایجاد می کند و به ظهور می رساند و در مسیر کمالیّه موجودات به سوی حق نیز همین عشق است که ایجاد حرکت و کمال می کند و مرتبه به مرتبه، آن ها را تا خود حق می رساند. بحث عشق در چکیده کامل
        عشق و محبت از اساسی ترین مباحث عرفان نظری و عملی است. در واقع، تجلّی عشق است که تمام مراتب خلقت را ایجاد می کند و به ظهور می رساند و در مسیر کمالیّه موجودات به سوی حق نیز همین عشق است که ایجاد حرکت و کمال می کند و مرتبه به مرتبه، آن ها را تا خود حق می رساند. بحث عشق در ادبیات فارسی دامنه ی گسترده ای دارد. داستان عشق لیلی و مجنون از جمله منظومه های غنایی فارسی است که از دیر باز مورد استقبال نویسندگان و شعرای فارسی زبان و غیر آن گرفته است، همچنین داستان یوسف و زلیخا نیز از جمله داستان هایی است که در ادبیات فارسی بازنمودی گسترده داشته است. غور و تفکّر نمود در هر یک از این داستان ها یعنی قصه ی عشق لیلی و مجنون و یوسف و زلیخا هر یک جان و روحی دوباره به کالبد آدمی می بخشد و آیینه ی زنگار گرفته ی درون را صیقل می دهد. جامی در تعریف عشق به این نتیجه رسیده که دل سراپرده عشق است و آن دلی که از عشق بی بهره است جسمی بی حیات است. وی معتقد است که جهـان و هر چه در اوست از نفخه ی عشـق آفریده شده است او عشق را گوهر و اکسیر حیات می داند که باعث سرزندگی و سازندگی آدمی است و همگان را به عشق ورزی ترغیب می کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - گفت و گو و شخصیت‌پردازی نمایشی در منظومه غنایی خسرو و شیرین نظامی
        وحیده شیرکوند سید احمد حسینی کازرونی
        منظومه خسرو و شیرین نظامی به عنوان نمونه‌ای عالی از ادب غنایی فارسی، ابعاد مختلفی از نوع نمایشی را در خود جای داده است. خسرو و شیرین نظامی از جهت گفت و گو و شخصیت‌پردازی بسیار غنی است،‌ چه آنجا که دیالوگ مطرح می‌شود و چه در قسمت‌هایی که وجود مونولوگ ایجاب دانسته شده است چکیده کامل
        منظومه خسرو و شیرین نظامی به عنوان نمونه‌ای عالی از ادب غنایی فارسی، ابعاد مختلفی از نوع نمایشی را در خود جای داده است. خسرو و شیرین نظامی از جهت گفت و گو و شخصیت‌پردازی بسیار غنی است،‌ چه آنجا که دیالوگ مطرح می‌شود و چه در قسمت‌هایی که وجود مونولوگ ایجاب دانسته شده است. در این مقاله شده است با آوردن نمونه‌هایی از داخل متن به بررسی و تحلیل شخصیت‌ها و مکالمات آن‌ها در این اثر بپردازد و در نهایت به خوانندگان این باور داده ‌شود که نمایشی بودن یک اثر با ادبی بودن آن منافاتی ندارد، خواه از نوع ادب غنایی باشد یا سایر انواع آن. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - مطالعة دعا و نیایش در شاهنامه فردوسی
        شمس‌ الحاجیه اردلانی
        فلسفۀ آفرینشِ انسان، بندگی، عبادت و عبودیت است و شرط اجابت دعا، شناخت نسبی خداوند و توجه نسبی به دعا است؛ هر توجهی به سوی خدا، هرارتباط قلبی بادستگاه الوهیت دعا و عبادت است. قوی ترین نحوۀ برقراری ارتباط انسان با خالق در دعا نمودار می گردد نیایش به معنای مناجات نزد فردوس چکیده کامل
        فلسفۀ آفرینشِ انسان، بندگی، عبادت و عبودیت است و شرط اجابت دعا، شناخت نسبی خداوند و توجه نسبی به دعا است؛ هر توجهی به سوی خدا، هرارتباط قلبی بادستگاه الوهیت دعا و عبادت است. قوی ترین نحوۀ برقراری ارتباط انسان با خالق در دعا نمودار می گردد نیایش به معنای مناجات نزد فردوسی شاید بیش از سایر شاعران کاربرد داشته باشد، اشخاص شاهنامه در تنگنا پس از تطهیر، در خلوت پیشانی بر درگاه باری تعالی سائیده، با تضرع خواهان بازگشایی گره از مشکلات خود می گردند و گاه بدون اندیشیدن به خواسته ای، با خدای خود خلوت گزیده، ابراز بندگی می کنند. در شاهنامه در پایان بعضی دعاها تصریح به استجابت دعا شده است. دعا در شاهنامه از نظر محتوایی دارای تنوع است. این مقاله کنکاشی است در شاهنامه از منظر نیایش های آن که با هدف شناخت خداشناسی در شاهنامه صورت گرفته است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - مولانا و معنی انگیزی او در دیوان کبیـر به مضراب موسیقی
        عباس کی منش
        در شعر فارسی هیچ شاعری در شرح و تعبیر مضامین حکمی و عرفانی به اندازة مولانا جلال الدین محمد بلخی رومی (604 - 672 هـ. ق) از اوزان و ظرفیت های گوناگون موسیقی بهره برنگرفته است و هیچ سخنوری به اندازة مولانا پای موسیقی را در مضامین گوناگون شعر در میان نکشیده و در تبیین مباح چکیده کامل
        در شعر فارسی هیچ شاعری در شرح و تعبیر مضامین حکمی و عرفانی به اندازة مولانا جلال الدین محمد بلخی رومی (604 - 672 هـ. ق) از اوزان و ظرفیت های گوناگون موسیقی بهره برنگرفته است و هیچ سخنوری به اندازة مولانا پای موسیقی را در مضامین گوناگون شعر در میان نکشیده و در تبیین مباحث عرفانی و حکمی چنگ در چنگِ موسیقی نداشته است و در حدّ مولانا از اصطلاحات موسیقایی و نام موسیقیدانان و نیز نام سازها اعم از بادی و ضربی در بیان حقایق عرفانی مایه برنگرفته و در استفاده از افاعیل عروضی و اوزان دوری و اوزان مختلف در یک غزل و جادوی مجاورت حروف و کلمات و انگیزش معانی مختلف در اصطلاحات عرفانی بهره نیافته است، حتّی در عرفان عاشقانه، هیچ شاعری در بیان آداب عبادات و سیر و سلوک که از تعلیمات متداول صوفیه است به اندازة جلال الدین دست در گردن عروس دل ربای موسیقی نداشته و در استفاده از کتب و رسایل عرفا و معارف مأثوره از بزرگان این سلسله مانند او منشأ هدایت طالبان طریقت و شریعت و حقیقت نبوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - نقش عناصر تعلیمی در دگرگشت زبان شعر انقلاب
        سید احمد حسینی کازرونی محمد رضا کمالی بانیانی
        انقلاب سال 57 بزرگ ترین حادثه بعد از انقلاب مشروطه در تاریخ ایران به شمار می رود. هر انقلابی در بطن خود علاوه بر مسایل و موضوعات گوناگونی که با خود همراه دارد، به یک تجربه ادبی جدید نیز منجر می شود. هر چند عده ای معتقدند شعر پس از انقلاب به سوی نوعی دگردیسی (نه نوآوری) چکیده کامل
        انقلاب سال 57 بزرگ ترین حادثه بعد از انقلاب مشروطه در تاریخ ایران به شمار می رود. هر انقلابی در بطن خود علاوه بر مسایل و موضوعات گوناگونی که با خود همراه دارد، به یک تجربه ادبی جدید نیز منجر می شود. هر چند عده ای معتقدند شعر پس از انقلاب به سوی نوعی دگردیسی (نه نوآوری) حرکت کرده است اما قالب های سنتی در هم نشینی با قالب های نوین شعر ایران از لحاظ آرمان، عواطف و رویکرد به دگرآفرینی های ساختار صور خیال، قالب و ... توانسته است روندی پیشرو داشته باشد. یکی از مهم ترین تحولاتی که در شعر دوره انقلاب اسلامی علاوه بر موارد فوق به وقوع پیوسته است، بی شک دگردیسی در زبان شعراست. از آن جا که محور اغلب تفکرات شعراء در اطراف قطبی جدید از عناصر تعلیمی، اخلاقی، ارزش ها و آیین های نو پرسه می زند، لذا فرهنگ و آداب برخاسته از چنین خواهش هایی به شکل های گوناگون در زبان شعر انقلاب تبلور یافته و آن را دچار تحول و دگرگونی کرده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - یکسانی های محتوایی غزلیات و مثنوی «دستورنامه» نزاری قهستانی
        سید علی جعفری صادقی سید احمد حسینی کازرونی
        ادب تعلیمی همواره یکی از گسترده ترین عرصه های هنرنمایی بسیاری از سخنوران و پدیدآورندگان آثار ادبی بوده است، که به واسطه ی خلاقیت و جاذبه ی سخن، به آموزه ها و تعالیم خویش اثربخشی و توان نفوذ ده چندان در دل مخاطبان بخشیده اند. منظومه ی دستورنامه نزاری قهستانی، مثنوی کوتاه چکیده کامل
        ادب تعلیمی همواره یکی از گسترده ترین عرصه های هنرنمایی بسیاری از سخنوران و پدیدآورندگان آثار ادبی بوده است، که به واسطه ی خلاقیت و جاذبه ی سخن، به آموزه ها و تعالیم خویش اثربخشی و توان نفوذ ده چندان در دل مخاطبان بخشیده اند. منظومه ی دستورنامه نزاری قهستانی، مثنوی کوتاهی است که به ظاهر در شرح آداب و رسوم باده نوشی و به انگیزه ی تعلیم و اندرز فرزندانش سروده است. اما آشنایی با ویژگی های سبکی و محتوایی دیگر سروده های نزاری به ویژه در قالب غزل و دقت و بررسی دگرباره در دستورنامه نشان دهنده ی مشترکات محتوایی فراوانی در میان مضامین غزلیات وی و دستورنامه می باشد؛ که عمدتاً بازتابی از انگیزه ها و خواست های ملامتی نزاری است. پی بردن به این مشترکات، زمینه ی دریافت معانی تازه ای را از این منظومه فراهم می سازد، به گونه ای که می توان گفت: محتوای دستورنامه در واقع بازآفرینی مضامین رایج ملامتی غزل فارسی در قالب مثنوی است. پرونده مقاله