خرابات از حقیقت تا مجاز

محورهای موضوعی : تمثیل در زبان و ادب فارسی

علی دهقان ¹ , مسلم رجبی ² , جواد صدیقی لیقوان ³

1 - استادیار زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه آزاد اسلامی- واحد تبریز- ایران
2 - دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه حکیم سبزواری
3 - دانشجوی دکترای زبان و ادبیات فارسی، دانشگاه حکیم سبزواری

تاریخ دریافت : 1393/03/14 تاریخ پذیرش : 1393/07/30 تاریخ انتشار : 1393/12/01

کلید واژه: Persian literature, Function, خرابات, ادب فارسی, تطور معنایی, معنی حقیقی, معنای عرفانی, tavern, meaning evolution, real meaning, mystical meaning,

چکیده مقاله :

خرابات در ادبیات فارسی هم به معنی حقیقی و منفی، به میکده و محل فسق و فجور و هم به معنی مجازی و مثبت، به جایگاه پاکبازی و فناگاه عاشقان و عارفان دلالت می کند. شاعران زبان فارسی در قلمرو این واژه مضامینی بکر آفریده اند. گرد آمدن معانی متناقض در این واژه و در عین حال بسامد بالای کاربرد و تبدیل آن به اصطلاح کلیدی و مهم در متون ادبی و عرفانی، سبب شده جایگاه درخور توجهی پیدا کند. بدین منظور، در این تحقیق ریشه شناسی و تطور و بار معنایی "خرابات" در متون ادبی و عرفانی مهم بررسی شد. بنابر این مطالعه، واژة خرابات ریشه و خاستگاه های مختلفی دارد. معنای ساده و منفی آن به مفهوم مثبت عرفانی تطور یافته است و به مکان براندازی نام و ننگ، محل تزکیه درون و رهایی از خرافات و طامات و رسیدن به مقام فنای فی الله تبدیل شده است.

چکیده انگلیسی:

In Persian literature tavern is meant cabaret and the place of debauchery in real and negative meaning, and the place of gathering the lovers and mystics together in the virtual and positive meaning. The Persian poets have created intact concepts by this word. The different contrasting meanings of tavern with frequent usage of this word and conversion it to a key word in the literary and mystical texts has led to gain significant position in Persian literature. Furthermore, this research investigates the etymology and evolution of tavern in the literary and mystical texts. The results of this research showed that tavern has different etymology and origin. The simple and negative meaning of this word has been evolved into the positive and mystical meaning and it has been converted from the scandal to the place of catharsis and releasing the superstitions and reaching to immortality.