معرفي نشريه
علمی
نشریه "پژوهش های نوین در مهندسی محیط زیست"، فصلنامه ای با دسترسی باز است که توسط دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز با شاپای الکترونیکی 0930-2981 منـتشر می‌شود. این نشریه دارای مجوز از بیست و سومین جلسه کمسیون تخصصی نشریات علمی معاونت علوم، مهندسی و کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی مورخ 1401/12/20 می باشد و مطابق با نامه شماره 73/87402/ص مورخ 1401/12/21 به صورت فصلنامه مجوز انتشار علمی دریافت نموده است. این فصلنامه به ارائه و چاپ آخرین یافته های پژوهشی در زمینه های فناوری و نوآوری های محیطی، مهندسی و مدیریت محیط زیست، مهندسی منابع طبیعی، آبخیزداری، توسعه فناوری های هوشمند در محیط زیست و منابع طبیعی، آلودگی های زیست محیطی، چالش های محیط زیستی، خشکسالی، سیل، بهداشت، ایمنی و محیط زیست، اقلیم، منابع آب های سطحی و زیرزمینی، خاک، پوشش گیاهی، گیاه پالایی، زیست پالایی، انرژی و توسعه پایدار، مدیریت پسماند می پردازد. فایل مقالات به صورت Pdf در سایت نشریه قرار گرفته و محققان می‌توانند به صورت رایگان آن را دانلود نمایند. این نشریه در بررسی و انتشار مقالات علمی از اصول و معیارهای کمیته اخلاق نشر (COPE) پیروی می نماید. سایر اطلاعات این نشریه به شرح زیر می‌باشد:
کشور محل چاپ: ایران
ناشر: انتشارات دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
نوع نشریه: نشریه علمی
شاپای الکترونیکی: 0930-2981
نوع مقالات قابل انتشار: علمی- پژوهشی/ علمی - مروری/ علمی - ترویجی
توالی انتشار: فصلنامه
زبان نشریه: فارسی با چکیده مبسوط انگلیسی
هزینه چاپ و داوری:
بر اساس بخشنامه شماره 62815 /10 مورخ 98/10/4 سازمان مرکزی دانشگاه آزاد اسلامی و تصمیم کمیتۀ علمی فصلنامۀ علمی « پژوهش های نوین در مهندسی محیط زیست »، تمامی مقالات ارسالی به این نشریه ارسال، مشمول پرداخت بخشی از هزینه های داوری و در صورت پذیرش، مشمول هزینۀ انتشار مقاله می شوند. این هزینه به صورت دستی به حساب متمرکز درآمدهای پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز (از طریق بانک صادرات) و یا از طریق درگاه پرداخت مالی دانشگاه قابل واریز است.
هزینۀ داوری و انتشار مقاله مربوط است به تأمین بخشی از هزینه های فرآیند داوری، انتشار مقاله که بخشی از آن یعنی مبلغ 150000 تومان آن لازم است توسط نویسندۀ (با تایید مدیریت نشریه و اعلام از طریق سایت به نویسنده) در زمان ارسال مقاله پرداخت شود. همچنین مقالات پس از تأیید داور/داوران و سردبیر بعد از پذیرش لازم است مبلغ 350000 تومان توسط نویسنده پرداخت گردد. لذا از واریز این وجه قبل از اطلاع رسانی و ارجاع مقاله برای واریز هزینۀ انتشار مقاله، خودداری فرمایید. از واریز وجه به صور مختلف دیگر خودداری نمایید (نویسنده فقط باید هزینه را از طریق مراجعه به یکی از شعب بانک پرداخت نماید و تصویر فیش مهر شدۀ آن را در سایت نشریه بارگزاری نماید).
شماره حساب بانک صادرات 0115860855008 و شناسه واریز 011000000002 ،
شماره شبا IR03-0190-0000-0011-5860-8550-08 و شماره کارت 6037691990516312 بانک صادرات بنام دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز واریز نمایید و فیش مربوط را در سایت مجله آپلود نمایید.
متوسط زمان داوری مقالات: 6 هفته و بازه زمانی بررسی اولیه مقالات دریافتی 7 روز
نوع داوری: داوری این نشریه به صورت بسته و دو سو ناشناس می باشد، حداقل توسط 2 داور و 1 داور تطبیقی صورت می گیرد.
آخرین مقالات منتشر شده
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - طراحی سیستم معیشتی سازگار و پایدار با محیط زیست تالاب شادگان با رویکرد توسعه میدان نفتی
محمد سعیدی فرد آزاده نکویی اصفهانی مهدی نظری صارمشماره 4 , دوره 1 , زمستان 1402مقدمه: محیط زیست بی بدیل تالاب‌ها سبب تجمع ساکنین در اطراف آنها، افزایش گردشگری و همچنین منبع کار و روزی مردم منطقه بوده است. تالاب شادگان یکی از مهمترین تالاب‌های کشور است که با توسعه میدان نفتی در اطراف آن تغییراتی در محیط زیست، گردشگری و حتی زندگی مردم این منطقه پدی چکیده کاملمقدمه: محیط زیست بی بدیل تالاب‌ها سبب تجمع ساکنین در اطراف آنها، افزایش گردشگری و همچنین منبع کار و روزی مردم منطقه بوده است. تالاب شادگان یکی از مهمترین تالاب‌های کشور است که با توسعه میدان نفتی در اطراف آن تغییراتی در محیط زیست، گردشگری و حتی زندگی مردم این منطقه پدید آمد. هدف از این تحقیق طراحی سیستم معیشتی سازگار و پایدار با محیط زیست تالاب شادگان با رویکرد توسعه میدان نفتی می‌باشد. مواد و روش‌ها: این تحقیق یک تحقیق کاربردی می‌باشد، نحوه گردآوری داده‌ها به صورت توصیفی- غیرآزمایشی است و در میان انواع روش‌های تحقیق توصیفی در زمره مطالعه موردی قرار گرفته است. جامعه آماری 10 نفر از خبرگان شرکت بهره‌برداری نفت و گاز مارون را شامل شده است که پرسشنامه خبرگان در میان آنها توزیع گردید. بر اساس مطالعات صورت گرفته معیارهای اصلی تحقیق شامل عوامل اجتماعی، زیست محیطی، قانونی و اقتصادی می‌باشد. تجزیه‌و تحلیل داده‌ها با استفاده از رویکرد ANP-DEMATEL صورت گرفته است. نتایج و بحث: بر اساس نتایج تحقیق اثبات شد، معیار " عوامل زیست محیطی" با وزن نهائی 574/0 در اولویت اول میان معیار‌ها بوده و بیشترین تعامل با سایر معیار‌ها را دارا می‌باشد. عوامل قانونی با تأثیرگذاری 719/6 تأثیرگذارترین و عوامل اجتماعی با تأثیرپذیری 099/7 تأثیرپذیرترین معیار می‌باشد. زیرمعیار "فقدان برنامه اجرایی و دستورالعمل تخصصی مدیریت محیط زیست در میادین نفتی" با وزن نهائی 1605/0 در اولویت اول میان زیرمعیار‌ها می‌باشد. نتیجه‌گیری: با مد نظر قرار دادن توسعه میدان نفتی در محدوده تالاب شادگان، با هدف دستیابی به محیط زیستی پایدار، می‌توان از وارد شدن لطمه به سیستم معیشتی بومیان جلوگیری کرد. در این خصوص توجه به داشتن برنامه اجرایی و دستورالعمل تخصصی مدیریت محیط زیست در میادین نفتی و وجود ضمانت اجرایی برای آن از اهمیت فراوان برخوردار است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - استفاده از روش IPSS در توصیه کمی کود نیتروژن جهت کاهش آلودگی محیط زیست
عبدالکریم اجرایی رخشان حکیم الهیشماره 4 , دوره 1 , زمستان 1402مقدمه: کودهای شیمیایی یکی از مهمترین عوامل آلوده‌کننده محیط زیست بوده که می‌توانند باعث آلودگی هوا، خاک، آب‌های سطحی و زیرزمینی شده و آسیب‌های جبران ناپذیری به محیط زیست وارد کنند. در بین کودهای شیمیایی، کودهای نیتروژنه بیشترین میزان مصرف را دارند و می‌توانند تحت تأثیر چکیده کاملمقدمه: کودهای شیمیایی یکی از مهمترین عوامل آلوده‌کننده محیط زیست بوده که می‌توانند باعث آلودگی هوا، خاک، آب‌های سطحی و زیرزمینی شده و آسیب‌های جبران ناپذیری به محیط زیست وارد کنند. در بین کودهای شیمیایی، کودهای نیتروژنه بیشترین میزان مصرف را دارند و می‌توانند تحت تأثیر فرآیند اکسیداسیون و احیا قرار گیرند و بیشترین تأثیر را بر محیط زیست بگذارند. تاکنون روش‌های زیادی برای توصیه کودهای شیمیایی ارائه شده است، اما همه این روش‌ها کیفی هستند و نمی‌توان مقدار کود مورد نیاز گیاه را محاسبه کرد. سیستم یکپارچه گیاه و خاک (IPSS) برای اولین بار در سال 2019 ارائه شد. در این روش مقدار عناصر مورد نیاز گیاهان به صورت کمی محاسبه می‌شود. مواد و روش‌ها: در این تحقیق 39 باغ مرکبات در جهرم انتخاب و بر اساس میزان تولید به دو گروه پرتولید، و تولید متوسط تا کم دسته‌بندی شدند. در هر باغ سه درخت انتخاب و به مدت دو سال متوالی و هر سال دو بار از اندامهای گیاهان و خاک اطراف ریشه نمونه‌برداری و غلظت نیتروژن آنها اندازه‌گیری شد. نتایج و بحث: بین میزان نیتروژن عصاره اشباع خاک و نیتروژن اندامهای گیاهی همبستگی معنی داری وجود داشت و بیشترین همبستگی بین نیتروژن برگ‌های جوان و نیتروژن عصاره اشباع خاک مشاهده شد. همچنین بین نیتروژن اندامهای گیاهی همبستگی مثبت و معنی‌داری وجود داشت و بیشترین همبستگی بین نیتروژن برگ‌های جوان و سایر اندامهای گیاهی مشاهده شد. معادلات بین نیتروژن اندامهای گیاهان و نیتروژن عصاره اشباع خاک تعیین شد. با ساده‌سازی آن معادلات دو معادله با دو متغیر به دست آمد که با توجه به آنها می‌توان مقدار کود مورد نیاز را به صورت کمی محاسبه کرد. نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق دو معادله رگرسیون دو متغیره است که بر اساس آن می‌توان مقدار کود مورد نیاز گیاهان را به صورت کمی و دقیق محاسبه کرد و محیط زیست را از خطر آلودگی کودهای شیمیایی محافظت کرد. این روش برای تمامی عناصر و گیاهان در سیستم‌های کشت هیدروپونیک و خاکی قابل استفاده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسی وضعیت موجود پسماندهای چوبی و سرشاخه درختان در شهر تهران
کاظم روغنی شهرزاد خرم نژادیان سمیرا قیاسی علی دهقان بنادکیشماره 4 , دوره 1 , زمستان 1402مقدمه: بخشهای مختلف اکوسیستم شهری تولید کننده پسماند حاوی لیگنین بوده است. این نوع پسماند یا سوزانده می‌شود و یا به مراکز دفن انتقال می‌یابد. در این تحقیق میزان پسماند چوبی که در شهر تهران در بخشهای مختلف تولید می‌گردد بررسی شده است. بخشهای فضای سبز، هرس درختان، صندوق چکیده کاملمقدمه: بخشهای مختلف اکوسیستم شهری تولید کننده پسماند حاوی لیگنین بوده است. این نوع پسماند یا سوزانده می‌شود و یا به مراکز دفن انتقال می‌یابد. در این تحقیق میزان پسماند چوبی که در شهر تهران در بخشهای مختلف تولید می‌گردد بررسی شده است. بخشهای فضای سبز، هرس درختان، صندوق‌های میوه در میادین میوه و تره بار و مبلمان چوبی مستعمل منابع اصلی تولید پسماند با پایه چوب می‌باشند. هدف این پژوهش برآورد میزان پسماندهای چوبی در شهر تهران و تعیین سهم منابع آن بوده است. مواد و روش‌ها: به این منظور میزان پسماند چوبی وارده از مناطق 22 گانه ، میادین تره بار در سال 1400مورد بررسی قرار گرفته است. اطلاعات مورد نظر با بازدید میدانی، تکمیل 100پرسشنامه در هر منطقه و نمونه برداری از پسماندهای رها شده در مناطق مختلف و ایستگاه‌های پردازش پسماند بدست آمده است. پرسشنامه در مناطق 22 گانه شهر تهران تقسیم شد. نتایج حاصل از پرسشنامه و آنالیز فیزیکی پسماند چوبی به‌عنوان اطلاعات اولیه برای تحلیل وضعیت پسماند چوبی شهر تهران بکار گرفته شد. نتایج و بحث: 79% حجم پسماند چوبی در شهر تهران اختصاص به هرس درختان و سرشاخه‌ها داشته است. میزان تولید پسماند چوبی به فصل وابسته بوده است. بیشترین میزان تولید پسماند چوبی به سرشاخه، هرس و پسماند حجیم مربوط به اسفند ماه اختصاص داشته است. مناطق 4 و 5 بیشترین میزان پسماند هرس خانگی و منطقه9 کمترین میزان هرس خانگی را دارا بوده است. میزان پسماندهای حجیم مانند مبلمان و کابینت و... حدود(29%) می‌باشد و (1% ) به پسماند فضای سبز اختصاص یافته است. نتیجه‌گیری: بررسی‌های انجام شده نشان داد که پسماندهای چوبی، حجم عمده‌ای از پسماندهای شهر تهران را به خود اختصاص داده‌اند. نتایج حاصل نشان می‌دهد که بیشترین میزان پسماند چوبی توسط مبل سازان تولید گردیده است. پسماندهای هرس سرشاخه فصلی می‌باشند و در تمامی فصول میزان آنها بالا نبوده است. پیشنهاد می‌گردد که راهکارهایی در زمینه ساماندهی این پسماندها و بازیابی آنها ارائه گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - مطالعه آزمایشگاهی خصوصیات هیدرولیکی جریان چگال با تحلیل تئوری فضای فاز
محمد حسینی محمد شعبانیشماره 4 , دوره 1 , زمستان 1402مقدمه: جریان‌های چگال یا دانسیه به علت ورود یک سیال سنگین‌تر تحت اثر شتاب ثقل زمین به درون یک سیال سبک‌تر ایجاد می‌شوند. جریان چگال ماهیت غیرخطی دارد و نسبت به شرایط اولیه حساس می‌باشد. تکامل زمانی جریان چگال با استفاده از خطوط تراژکتوری در فضای فاز بیان می‌شود. هدف از چکیده کاملمقدمه: جریان‌های چگال یا دانسیه به علت ورود یک سیال سنگین‌تر تحت اثر شتاب ثقل زمین به درون یک سیال سبک‌تر ایجاد می‌شوند. جریان چگال ماهیت غیرخطی دارد و نسبت به شرایط اولیه حساس می‌باشد. تکامل زمانی جریان چگال با استفاده از خطوط تراژکتوری در فضای فاز بیان می‌شود. هدف از این پژوهش، استخراج اطلاعات نهفته درون سیستم با استفاده از تئوری فضای فاز در خصوص تکامل جریان چگال با تغییر در پارامترهای هیدرولیکی ورودی جریان چگال که بتوان ماهیت سیستم و الگوی شکل گرفته جریان چگال در بستر زمان را بیان کرد. مواد و روش‌ها: جریان چگال طی 28 آزمایش مختلف در یک فلوم آزمایشگاهی با طول m8، عرض cm35 و ارتفاع cm60 با تغییر شیب، غلظت و دبی ورودی صورت گرفت. جهت تشریح سیستم، با استفاده از تئوری فضای فاز، سیگنال زمانی بصورت شیئی در فضا منتقل شد و آنالیز در فضا جایگزین آنالیز در زمان شد. نتایج و بحث: با افزایش شیب، تمرکز داده‌ها روی نیم ساز ترسیم شده و از بالا به سمت پایین حرکت می‌کند و به عبارتی تراژکتوری‌ها در نمودار فضای فاز باز تر شده و سیستم جهت تعادل به زمان بیشتری نیاز دارد. زمانیکه دبی ورودی l/min 50 باشد تمرکز داده‌های سرعت در بازه cm/s 2تا cm/s 5/4 می‌باشد و حالت جاذب به خود گرفته است و آشوب بیشتری در آن دیده می‌شود. با تغییر چگالی از kg/m3 1005 به kg/m3 1010، از جاذب بودن خطوط سیر کاسته شده و تراژکتوری‌ها در نمودار فضای فاز بازتر و ماکزیمم‌های بیشتری به خود گرفته است. نتیجه‌گیری: با افزایش شیب از 1% به 3% زمانیکه فلوم بدون تنگ شدگی هست از جاذب آن کاسته شده و در حقیقت زمان بیشتری برای به تعادل و تکامل رسیدن پدیده لازم دارد. اما در اثر تنگ‌شدگی ممتد یا موضعی باعث شد که نمودار فضای فاز متمرکزتر و جاذب بیشتر شود. به‌طور کلی با افزایش شیب، ماهیت آشوبناکی سیستم افزایش یافته و تکامل جریان زودتر رخ می‌دهد. سیستم در بعد محاط 8/13 سیستم شروع به اشباع شدن می‌نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - مکان¬يابي مناطق مستعد اکوتوريسم در استان فارس با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافيايي(مطالعه موردی: شهرستان ارسنجان)
سعید محتشم نیا حسین قره داغیشماره 4 , دوره 1 , زمستان 1402مقدمه: یکی از مهمترین شکل¬های صنعت گردشگری، گردشگری طبیعی است. استان فارس به دلیل برخورداري از پتانسيل بالاي گردشگری همواره مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بوده است. شهرستان ارسنجان با برخورداری از جنبه های گردشگری طبیعی و تاریخی از این امر مستثنی نبوده و¬هدف تحقيق حا چکیده کاملمقدمه: یکی از مهمترین شکل¬های صنعت گردشگری، گردشگری طبیعی است. استان فارس به دلیل برخورداري از پتانسيل بالاي گردشگری همواره مورد توجه گردشگران داخلی و خارجی بوده است. شهرستان ارسنجان با برخورداری از جنبه های گردشگری طبیعی و تاریخی از این امر مستثنی نبوده و¬هدف تحقيق حاضر تعيين پهنه‌هاي مناسب فعاليت¬هاي گردشگری درسطح شهرستان با تلفیق مدل اكولوژيكي مخدوم (1384) و سامانه اطلاعات جغرافيايي می‌باشد. مواد و روش‌ها: منطقه مورد مطالعه محدوده شهرستان ارسنجان در شمال شرقی استان فارس به مساحت 1439 هکتار و تحقیق حاضر براساس مدل اکولوژیکی توسعه کاربری اکوتوریسم پیشنهادی مخدوم در قالب ارزيابي توان اكولوژيك شامل سه بخش شناسایی منابع اكولوژيكي، تجزیه و تحلیل و جمع بندی منابع و درنهایت ارزیابی توان اكولوژيكي با استفاده از GIS انجام شد¬. نتایج و بحث: نتایج تحقیق نشان داد با توجه به متغیرهای پیشنهادی در مدل مخدوم و اعمال تغییرات مورد نیاز، سه متغیر شیب، تراکم و درصد پوشش گیاهی در طبقه بندی شهرستان ارسنجان به سه طبقه مستعد (طبقه یک)، نیمه مستعد (طبقه دو) و طبقه نامناسب تاثیر گذار بوده اند. نتیجه‌گیری: با توجه به محدوديت‌هاي شهرستان در بخش شيب و پوشش گياهي نتايج تحقیق نشان داد تفرج گسترده یک بالاترین و تفرج متمرکز طبقه یک کمترین میزان مساحت را در شهرستان به خود اختصاص داده است. وجود رخساره های توده و برون زدگی سنگی در محدوده شهرستان مانع بزرگی برای توسعه گردشگری است و کوهستان¬های منطقه تنها برای گردشگران ورزشی قابل استفاده است. گستردگی جنگل های ایران تورانی در محدوده شهرستان که آخرین لکه های جنگل¬های خشک خارج شمال و وجود رشته قنات¬های جاری در آن موجب شده تا تفرج متمرکز کمترین میزان مساحت و تفرج گسترده بیشترین سهم خود از گردشگری را به خود اختصاص دهد. بر این اساس با توجه به موقعیت شهرستان در جاده مواصلاتی به شرق کشور و نزدیکی به جاده شیراز – تهران و مجاورت با آثار تاریخی نظیر پاسارگاد، نقش رستم و تخت جمشید در کنار آثار پراکنده تاریخی در محدوده شهرستان پيشنهاد مي¬شود با اعمال مديريت صحيح و استقرار مراکز رفاهی در عرصه های بکر منابع طبيعي و حمایت بخش خصوصی در راستای توسعه اقامتگاه¬های بوم گردی و تلاش در راستای توسعه گردشگری ورزشی بخصوص ورزش¬های آبی در سال¬های ترسالی در تالاب طشک اقدام گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - ارزیابی ریسک حریق مناطق مسکونی با استفاده از روش مهندسی FRAME (مطالعه موردی: پروژه مجتمع سکونتگاهی 257 واحدی سرو اراک)
الهام حسنی سید علی جوزی سحر رضایانشماره 4 , دوره 1 , زمستان 1402مقدمه: با افزایش ساختمان های بلندمرتبه مسائل ایمنی بیشتر مورد توجه قرار می گیرند و حریق یکی از عوامل خطرآفرین در ساختمان¬های بلندمرتبه به شمار می آید. وقوع حریق در ساختمان های بلند مرتبه و مجتمع¬های سکونتگاهی به دلیل بار زیاد مواد سوختی، جمعیت زیاد و آموزش ندیده، ارزش ب چکیده کاملمقدمه: با افزایش ساختمان های بلندمرتبه مسائل ایمنی بیشتر مورد توجه قرار می گیرند و حریق یکی از عوامل خطرآفرین در ساختمان¬های بلندمرتبه به شمار می آید. وقوع حریق در ساختمان های بلند مرتبه و مجتمع¬های سکونتگاهی به دلیل بار زیاد مواد سوختی، جمعیت زیاد و آموزش ندیده، ارزش بالای ساختمان و تجهیزات درون آن و پیچیده بودن تخلیه اضطراری و عملیات اطفای حریق بسیار اهمیت دارد. هدف از انجام این پژوهش ارزیابی ریسک حریق در مجتمع سکونتگاهی 257 واحدی سرو اراک به روش مهندسی ارزیابی ریسک حریق (FRAME) می باشد. مواد و روش‌ها: روش FRAMEجامع‌ترین و شفاف‌ترین و علمی‌ترین روش ارزیابی ریسک حریق می‌باشد که به طور هم‌زمان سطح ریسک حریق را برای سه پارامتر ساختمان و محتویات، افراد و فعالیت‌ها محاسبه می‌کند. ابتدا جهت کسب نتیجه با حداکثر دقت، کلیه فرمول‌های محاسباتی در روش FRAME در نرم‌افزار Excel نوشته شد. سپس ریسک حریق برای 8 قسمت از مجتمع سکونتگاهی سرو اراک با استفاده از چک‌لیست‌های ارزیابی و فرمول‌های مربوطه محاسبه گردید. به دلیل پیچیدگی در فرمول‌ها کلیه محاسبات با استفاده از نرم‌افزار محاسباتی Excel صورت گرفت. نتایج و بحث: به طور میانگین ریسک حریق به ترتیب برای ساختمان و محتویات 04/0 تا 2/2 ، برای افراد 04/0 تا 2/0 و برای فعالیت‌ها 1/0تا 7/2 بود. حد قابل‌قبول ریسک حریق در روش FRAME، 6/1 درنظر گرفته شده است. با درنظرگرفتن عدد قابل قبول، ریسک حریق برای افراد در همة سطوح قابل‌قبول و ریسک حریق در ساختمان و محتویات و فعالیت‌های طبقات چهارم و هفتم در هر دو بلوک غیر قابل قبول و نیازمند اقدامات اصلاحی و پیشگیرانه است. ارتفاع ساختمان، محدودیت در دسترسی، عدم خروج به موقع برای ساکنین و احتمال جمع شدن محصولات حریق به عنوان عوامل موثر در افزایش ریسک شناخته شدند. نتیجه‌گیری: در مجتمع سکونتگاهی سرو با در نظرگرفتن نتایج واحدهای انتخاب شده (4 واحد از 2 بلوک) حدود 37% از واحدها دارای ریسک حریق قابل‌قبول (6/1P) در مجتمع، شامل 63% از واحدها و در طبقات چهارم و هفتم از هر دو بلوک شناسایی شده‌اند. با بررسی‌های دقیق‌تر عوامل مؤثر در کاهش سطح حفاظت، از جمله فقدان منبع آب کافی، سیستم اطفا حریق دستی و عوامل مؤثر در بالابودن ریسک بالقوه در ساختمان شامل کمبود راه‌های خروجی، ارتفاع و سطح دسترسی مشخص شد. پرونده مقاله
پربازدیدترین مقالات
-
دسترسی آزاد مقاله
1 - اولویت‌بندی توسعه پایدار زیرساخت‌های راهبردی با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی: مطالعه موردی کشور ایران
بابک نبی زاده سامان سلیمانیانشماره 3 , دوره 1 , پاییز 1402مقدمه: اهمیت حرکت جهانی بسوی توسعه پایدار در سال‌های گذشته افزایش یافته است و ضروری است که در هر کشور مفهوم توسعه تحت چهارچوبی که نیاز‌های حال و آینده آن ملت را فرآهم آورد، بازتعریف شود. از این رو، هدف این پژوهش این است که در یک حیطه مشخص و بر اساس یک الگویی کاربردی سه چکیده کاملمقدمه: اهمیت حرکت جهانی بسوی توسعه پایدار در سال‌های گذشته افزایش یافته است و ضروری است که در هر کشور مفهوم توسعه تحت چهارچوبی که نیاز‌های حال و آینده آن ملت را فرآهم آورد، بازتعریف شود. از این رو، هدف این پژوهش این است که در یک حیطه مشخص و بر اساس یک الگویی کاربردی سه زیر زیرساخت راهبردی و حائز اهمیت شبکه سراسری توزیع برق، شبکه آب‌رسانی و شبکه توزیع سوخت‌های فسیلی را اولویت‌بندی کند. مواد و روش‌ها: این پژوهش با کاربرد روش جامع تصمیم‌گیری چند معیاره تحلیل سلسله مراتبی (AHP)، بر اساس تجربیات بدست آمده در طراحی، اجرا و بهره‌برداری زیرساخت‌های راهبردی و با نظرسنجی از ۱۲ نفر خبره، زیرساخت‌های مورد بررسی را به نسبت چهار معیار اقتصادی، اجتماعی، محیط‌زیستی و فنی به همراه ۱۰ لایه زیرمعیار هزینه سرمایه‌گذاری و ساخت، هزینه نگهداری، اشتغال زایی، پذیرش و نرخ مشارکت عمومی، آلودگی آب، خاک و هوا، کیفیت نهایی، بازدهی فنی و آموزش نیروی متخصص اولویت‌بندی کرده است. نتایج و بحث: نتایج نشان داد که در بررسی ابعاد توسعه پایدار، معیار محیط زیستی با وزن 30/0 بیشترین اولویت را دارد و پس از آن نیز معیار فنی با وزن 24/0 می‌باشد. معیارهای اجتماعی و اقتصادی نیز به ترتیب با اوزان 224/0 و 223/0 در جایگاه‌های بعدی قرار گرفتند. همچنین شبکه توزیع سوخت با وزن 026/0 بالاترین اهمیت را در توسعه پایدار زیرساخت‌ها داشت. اولویت دوم را شبکه توزیع سراسری برق با وزن 0252/0 و سومین اولویت را نیز با وزن 251./. شبکه آب‌رسانی داشتند. در ادامه بررسی وزن جایگزین‌های اولویت‌بندی زیرساخت‌های استراتژیک هدف برپایه معیارهای اصلی نشان داد که شبکه آب‌رسانی در معیارهای اقتصادی و محیط زیستی به ترتیب با اوزان 27/0 و 34/0 بیشترین اولویت را داشته است. در معیار اجتماعی شبکه سراسری توزیع برق با وزن 26/0 دارای بالاترین اولویت بوده است و در معیار فنی نیز اولویت را شبکه سوخت با وزن 33/0 داشت. نتیجه‌گیری: ایران با وابستگی زیرساخت‌هایش به انرژی‌های فسیلی در گام نخست به برنامه‌ریزی برای توسعه پایدار در فرآیند‌های اکتشاف، استخراج، پالایش و شبکه حمل و نقل سوخت‌های فسیلی نیاز دارد. سپس شبکه برق کشور نیازمند تغییرات بنیادین در سیستم برق‌رسانی و همگرایی با تکنولوژی‌های پیشرفته می‌باشد. در گام سوم نیز با توجه به بحران آب، ایران نیازمند تزریق سرمایه و تکنولوژی‌های نوین به زیرساخت‌های خود است تا به راندمان بالاتری دست یابد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - ارزیابی اثرات زیست محیطی بند های لاستیکی پی در پی در بستر رودخانه كارزين - استان فارس
محمد حسینیشماره 1 , دوره 1 , بهار 1402مقدمه: بحران آب در کشور و همچنین استفاده بهینه از منابع آب، توزیع و انتقال آب به وسیله بند‌های کوچک در کشور مورد توجه قرار گرفته است که این امر به دلیل اثرات منفی کمتر باعث شده است که کنترل رژیم جریان در هنگام وقوع سیل و تأمین آب شرب و کشاورزی بهتر اثر کند. هدف از تحقیق چکیده کاملمقدمه: بحران آب در کشور و همچنین استفاده بهینه از منابع آب، توزیع و انتقال آب به وسیله بند‌های کوچک در کشور مورد توجه قرار گرفته است که این امر به دلیل اثرات منفی کمتر باعث شده است که کنترل رژیم جریان در هنگام وقوع سیل و تأمین آب شرب و کشاورزی بهتر اثر کند. هدف از تحقیق ارزیابی زیست محیطی بند‌های متوالی در بستر رودخانه و همچنین تأثیرات آن بر فاکتور‌های زیست محیطی بر منطقه می‌باشد. مواد و روش‌ها: در این پژوهش سعی شده است که ارزیابی زیست محیطی بند‌های پی در پی کوچک در مسیر رودخانه منطقه کارزین استان فارس بررسی گردد و با استفاده از ماتریس لئوپولد نقاط مثبت و منفی احداثت بند‌های متوالی تعیین گردد. سه حالت فیزیکی، بیولوژیکی، اقتصادی اجتماعی و فرهنگی مورد مطالعه قرار گرفت و در دو فاز ساختمانی و بهره‌برداری با گزینه 1 (عدم انجام پروژه) و گزینه 2 ( انجام پروژه) ارزیابی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج و بحث: ارزیابی اثرات زیست محیطی در بخش بیولوژیکی گزینه 1 نشان می‌دهد که جمع امتیاز فاز ساختمانی و بهره‌برداری نمره 212- کسب کرده است که بیشترین تأثیر منفی در فاکتور‌های مرگ و میر گونه‌های جانوری، کاهش غذای زیستی و رشد و پرورش آبزیان و تخریب پوشش گیاهی مشاهده می‌شود در گزینه 2 (انجام پروژه) بر فعالیت‌های بیولوژیکی نشان می‌دهد که جمع امتیاز فاز ساختمانی و بهره‌برداری نمره 295+ را کسب کرده است که بیشترین فاکتور‌های مؤثر مهاجرت گونه‌های جانوری،تأثیر بر زنجیره غذایی و رشد و توسعه پوشش گیاهی و آبزیان می‌باشد نتیجه‌گیری: بررسی کلی همه فاکتور‌های زیست محیطی، اگر چه گزینه عدم اجرای طرح نمره منفی 138 به خود اختصاص داده است اما عدم انجام پروژه و رها نمودن منطقه به حال خود در واقع عدم استفاده از مواهب طبیعی و عدم تحرک بسوی توسعه پایدار است. در مجموع امتیازات کل محیط اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی این نتیجه حاصل شد که با امتیاز اثر 2107+ این اقدام در آینده می‌تواند بر رونق اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی منطقه اثر‌گذار باشد همچنین احداث سد‌های متوالی علاوه بر تغییر در اکوسیستم منطقه، باعث رونق اقتصادی و کیفیت و کمیت آب می‌گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - بررسی کارایی روش ترکیبی تحلیل سلسله مراتبی و سوآت در ارزیابی مدیریت آتش سوزی در عرصه‌های منابع طبیعی استان فارس(مطالعه موردی: شهرستان شیراز)
حسین قره داغی زهرا ماکولاتیشماره 2 , دوره 1 , تابستان 1402مقدمه: شناسایی مهمترین عوامل بروز بحران آتش‌سوزی در عرصه‌های منابع طبیعی از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف از انجام این تحقیق، شناسایی و ارزیابی مهمترین فاکتور‌های تأثیرگذار در مقابله با آتش‌سوزی در عرصه‌های منابع ملی (جنگل‌ها و مراتع) شهرستان شیراز با استفاده از روش ت چکیده کاملمقدمه: شناسایی مهمترین عوامل بروز بحران آتش‌سوزی در عرصه‌های منابع طبیعی از اهمیت بالایی برخوردار است. هدف از انجام این تحقیق، شناسایی و ارزیابی مهمترین فاکتور‌های تأثیرگذار در مقابله با آتش‌سوزی در عرصه‌های منابع ملی (جنگل‌ها و مراتع) شهرستان شیراز با استفاده از روش ترکیبی تصمیم‌گیری چندمعیاره و سوآت (SWOT) می‌باشد. مواد و روش‌ها: منطقه موردمطالعه مراتع و جنگل‌های شهرستان شیراز می‌باشد. نمونه تحقیق در این پژوهش متشکل از 20 نفر از مسئولین و کارشناسان اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان فارس، 4 نفر از اعضاء هیأت علمی دانشگاه و مرکز تحقیقات منابع طبیعی استان فارس، 5 نفر از اعضای هیأت مدیره تعاونی‌های بهره برداران منابع طبیعی فارس و درمجموع 29 نفر می‌باشد که بصورت تصادفی از بین جامعه هدف انتخاب شدند. پرسشنامه تحقیق با استفاده از نظرات کارشناسان تهیه گردید. نتایج و بحث: ﻧﺘﺎﯾﺞ نشان داد که ﺗﻌﺪاد 8 ﻧﻘﻄﻪ ﻗﻮت داﺧﻠﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ 9 ﻧﻘﻄﻪ ﺿﻌﻒ داﺧﻠﯽ ﻗﺮار ﮔﺮفت. جمع عوامل داخلی برابر با 42/2 می‌باشد که بیانگر این است که ضعف‌های پیش رو بر نقاط قوت غلبه دارد. ﺗﻌﺪاد 9 فرصت خارجی در ﺑﺮاﺑﺮ 9 تهدید خارجی ﻣﻮرد ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽ و ﺑﺮرﺳﯽ ﻗﺮار ﮔﺮفت. با عنایت به اینکه جمع عوامل خارجی در این تحقیق برابر با 7/2 می‌باشد که بیانگر غلبه فرصت‌های پیش رو بر تهدیدهاست. نتیجه‌گیری: با توجه به امتیاز حاصله ﺑﺎﯾﺪ اﺳﺘﺮاﺗﮋی محافظه کارانه(so) را ﺑﻪ اﺟﺮا درآورد ﮐﻪ ﻫﺪف آن ﺣﻔﻆ و ﻧﮕﻬﺪاری وﺿﻊ ﻣﻮﺟﻮد است و بایستی از نقاط قوت استفاده نموده و بر نقاط ضعف غلبه کرد. نتایج حاصل از تحلیل سلسله مراتبی نشان داد که از میان نقاط قوت، هماهنگی بین ارگان‌های مسئول در اطفاء حریق، از بین نقاط ضعف نیز معیار کمبود اعتبار، از بین فرصت‌ها نیز معیار توسعه امکانات و تجهیزات برای اطفاء حریق، از بین تهدید‌ها نیز معیار کاهش تعلق مردم جنگل‌نشین به مناطق مجاور، به‌عنوان اولویت‌ها در مدیریت مقابله با آتش سوزی مطرح گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - مدل¬سازی سینتیکی و بهینه سازی پارامترهای موثر تصفیه فاضلاب 4-کلروفنل در فرآیند جذب با نانو کاتالیست کربن فعال/مگنتیت در محلول آبی
فرهام امین شرعی محمد آسترکی سهند جرفی رضا درویشی چشمه سلطانی مجتبی نصر اصفهانیشماره 3 , دوره 1 , پاییز 1402مقدمه: ترکیبات آلی و حلقوی کلرینه نظیر 4-کلروفنل، در منابع آب های سطحی و زیرزمینی به دلیل کاربرد فراوان آن در صنایع مختلف و ایجاد مشکلات و عوارض جبران ناپذیری مانند سرطانزایی، جهش زایی، ناهنجاری های مادرزادی و سمیت بالا بسیار مورد توجه سازمان های حفاظت از محیط زیست بوده چکیده کاملمقدمه: ترکیبات آلی و حلقوی کلرینه نظیر 4-کلروفنل، در منابع آب های سطحی و زیرزمینی به دلیل کاربرد فراوان آن در صنایع مختلف و ایجاد مشکلات و عوارض جبران ناپذیری مانند سرطانزایی، جهش زایی، ناهنجاری های مادرزادی و سمیت بالا بسیار مورد توجه سازمان های حفاظت از محیط زیست بوده است. مواد و روش‌ها: این مطالعه یک پژوهش کاربردی است که به صورت پایلوت و در مقیاس آزمایشگاهی انجام شده است. در این مطالعه ابتدا محلول آبی حاوی 4-کلروفنل تهیه شد و سپس با استفاده از لاستیک ضایعاتی برای تهیه کربن فعال نانو کاتالیست کربن/ مگنتیت تهیه شد و بدین منظور ml 100 از محلول آبی در تماس با جاذب کربن فعال قرار گرفت و متغییر های تاثیرگذار در فرایند جذب (pH، دما، دوز جاذب و زمان ماند) از روش پاسخ سطح (RSM) با انتخاب طرح مرکب مرکزی (CCD) طراحی شد. نتایج و بحث: برای فرایند جذب 4-کلروفنل با استفاده از کربن فعال/مگنتیت، یک الگوی آزمایش با 30 اجرا انجام شد و R^2 تنظیم شده و پیش بینی شده به ترتیب 919/0 و 762/0 برآورد گردید و بر اساس ANOVA، مدل فرایند جذب 4-کلروفنل با جاذب پیشنهادی معنی دار بود و F-value 58/24 بود.همچنین عوامل مستقل در این مطالعه(,pH دما، دوز جاذب و زمان ماند)، معنی دار بودند نتیجه‌گیری: با توجه به تاثیر پارامترهای مختلف در انتخاب شرایط بهینه نرم افزار، 100 راه حل پیشنهاد کرد، که در نهایت اولین راه حل با 948/0 مطلوبیت انتخاب شد که پارامترهای تاثیر گذار برای جذب به این شرح بهینه شد: 3 pH ، دمای ℃ 42.5 ، دوز جاذب g L^(-1) 84/1 و زمان ماند 91 دقیقه. همچنین نتایج مدلسازی جذب نشان داد با افزایش مصرف دوز بیشتر جاذب، فرایند می تواند در زمان کوتاه تری به پایان برسد و همچنین افزایش بیش از مقدار بهینه ی دوز جاذب از نظر اقتصادی مقرون به صرفه نیست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - شبیه‌سازی نیروگاه ترکیبی خورشیدی- بادی متصل به شبکه به منظور کاهش گاز دی اکسید کربن و اثرات مخرب زیست محیطی گاز‌های گلخانه‌ای در مدار30 درجه شمالی
امیرعلی قهرمانی سامان تشکرشماره 2 , دوره 1 , تابستان 1402مقدمه: انرژی تجدیدپذیر یکی از مؤلفه‌های حیاتی در کاهش انتشار کربن و کاهش تغییرات آب و هوایی است. استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی، بادی، آبی، زیستی و زمین‌گرمایی، انرژی را بدون اثرات گرمایشی فراهم می‌کند. در این پژوهش میزان بهره‌وری نیروگاه ترکیبی بر چکیده کاملمقدمه: انرژی تجدیدپذیر یکی از مؤلفه‌های حیاتی در کاهش انتشار کربن و کاهش تغییرات آب و هوایی است. استفاده از منابع انرژی تجدیدپذیر مانند انرژی خورشیدی، بادی، آبی، زیستی و زمین‌گرمایی، انرژی را بدون اثرات گرمایشی فراهم می‌کند. در این پژوهش میزان بهره‌وری نیروگاه ترکیبی بر روی مدار 30 درجه شمالی، با شبیه‌سازی تولید انرژی در قالب سه طرح تولید توان به میزان 7 مگاوات ساعت نامی از نیروگاه ترکیبی خورشیدی – بادی در چهار شهر قاهره، هیوستن، چونگ کینگ، شیراز واقع بر مدار 30 درجه شمالی و با کمک نرم‌افزار‌های پی‌وی‌سیست، سم و ترنسیس مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روش‌ها: با شبیه‌سازی و آنالیز سه طرح پیشنهادی ذیل در هر شهر و مقایسه آنها، می‌توان به کارآمدترین محدوده نسبت توزیع توان نیروگاه ترکیبی خورشیدی–بادی رسید. طرح اول) 25% توان کل نیروگاه از انرژی خورشیدی و 75% توان کل نیروگاه از انرژی باد است. طرح‌دوم) 50% توان کل نیروگاه از انرژی خورشیدی و 50% توان کل نیروگاه از انرژی باد است. طرح‌سوم) 75% توان کل نیروگاه از انرژی خورشیدی و 25% توان کل نیروگاه از انرژی باد است. با بررسی میزان انرژی سالانه تزریق شده به شبکه میزان و تأثیر استفاده از منابع تجدیدپذیر در کاهش تولید گاز کربن بررسی و محاسبه می‌گردد. نتایج و بحث: نیروگاه ترکیبی علاوه بر تأمین انرژی، منجر به افزایش ضریب اطمینان و حفظ منابع غیر تجدیدپذیر و کاهش گاز‌های گلخانه‌ای خواهد گردید. هر سه نرم‌افزار قابلیت مناسبی در شبیه‌سازی و آنالیز نیروگاه ترکیبی داشتند و نتایج همخوانی مناسبی دارند. نتیجه‌گیری: طرح اولیه صورت تقریبی 30% بیشتر از طرح دوم و 85% بیشتر از طرح سوم بازدهی تولید انرژی دارد. شیراز با تولید 48466 مگاوات در سال کاهش انتشار دی‌اکسید کربن به میزان 408/23651 تن، قاهره با تولید 45799 مگاوات در سال کاهش انتشار دی‌اکسید کربن به میزان 45/25189 تن، هیوستن با تولید 40979 مگاوات در سال کاهش انتشار دی‌اکسید کربن به میزان 209/15203 تن را دارا می‌باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - بررسی اثرات ناشی از شکست سد در اراضی پایین دست مطالعه موردی: (سد تنگاب فیروزآباد)
علیرضا غلامی احسان سهرابی شکفتیشماره 2 , دوره 1 , تابستان 1402مقدمه: مدیریت ایمنی درسد‌ها و سازه در اولین گام مستلزم ارزیابی شرایط واقعی در رودخانه‌ها می‌باشد. در ایران به سبب واقع شدن در اقلیم خشک و نیمه‌خشک توجه خاصی به امر سدسازی در برنامه‌های توسعة اقتصادی شده‌است. لذا لازم است قبل از احداث سد‌ها مسائل و نکات ایمنی لازم مد نظر چکیده کاملمقدمه: مدیریت ایمنی درسد‌ها و سازه در اولین گام مستلزم ارزیابی شرایط واقعی در رودخانه‌ها می‌باشد. در ایران به سبب واقع شدن در اقلیم خشک و نیمه‌خشک توجه خاصی به امر سدسازی در برنامه‌های توسعة اقتصادی شده‌است. لذا لازم است قبل از احداث سد‌ها مسائل و نکات ایمنی لازم مد نظر قرار گیرد. هدف از انجام این پژوهش روندیابی سیلاب ناشی از شکست سد تنگاب و پهنه‌بندی سیلاب ناشی از شکست آن در پایین دست سد می‌باشد. مواد و روش‌ها: این پژوهش در سد تنگاب در 13کیلومتری شمال‌غربی شهر فیروزآباد واقع بر رودخانه فیروزآباد انجام شده است. این رودخانه مهمترین شاخه فرعی رودخانه‌مند بشمار می‌آید. برای انجام این پژوهش ابتدا مطالعات مربوط به تعیین پارامتر شکست سد، تعیین شکل شکست و زمان لازم برای ایجاد مقاطع شکست، انجام، و سپس محاسبات دبی سیلاب و دبی کل با استفاده از 4 روش تجربی شامل کریک‌پاتریک، حفاظت آب و خاک امریکا، احیا اراضی امریکا و سینگ و استوراسون انجام و نتایج با نرم‌افزار HEC-RAS مدلسازی شد. نتایج و بحث: بر اساس نتایج بدست آمده از از برآورد دبی سیلاب حاصل از شکست سد بر اساس 4 روش تجربی ذکر شده، مشخص شد که دبی برآوردی بر اساس دو روش حفاظت آب و خاک و روش کریک بسیار نزدیک (30309 و 30270 مترمکعب بر ثانیه) بوده به طوری که این اختلاف بین آنها بسیار ناچیز می‌باشد. این اختلاف در روندیابی سیل و پهنه‌بندی سیل نیز بسیار ناچیز است. میزان مساحت اراضی تحت سیلاب در هر دو روش به میزان 140 هکتار اراضی کشاورزی، 5/0 هکتار اراضی صنعتی و 90 هکتار اراضی در محدوده رودخانه می‌باشد. در روش سینگ و استوراسون در مقایسه با سه روش دیگر دبی کمتری را نشان می‌دهدکه بر اساس این روش، اراضی تحت سیلاب 133 هکتار اراضی کشاورزی و 84 هکتار در محدوده صنعتی می‌باشد. اراضی صنعتی بر اساس این روش زیر آب نمی‌رود. در روش احیا اراضی امریکا در مقایسه با سه روش دیگر دبی بیشتری برابر با 33914 مترمکعب برثانیه را نشان می‌دهد که در نتیجه آن 161 هکتار از اراضی کشاورزی، 1 هکتار اراضی صنعتی و 100 هکتار در محدوده رودخانه به زیر سیل می‌رود. نتیجه‌گیری: نتایج این تحقیق نشان داد که روش احیا اراضی امریکا از بین سایر روش‌های ذکرشده بهتر است زیرا دبی بیشتری را در محاسبه سیلاب برآورد کرده است. نتیجه مهمی که از پهنه‌بندی سیلاب حاصل از شکستگی سد تنگاب حاصل می‌گردد این است که محدوده شهری فیروزآباد از این سیلاب در امان می‌باشد و مناطق مسکونی روستایی نیز زیر آب نمی‌روند. بر اساس نتایج به دست آمده جمع‌بندی می‌گردد که در نتیجه شکست احتمالی سد بجز 1 هکتار بخش صنعتی که مساحت بسیار ناچیزیست، خسارت فقط به اراضی کشاورزی وارد می‌گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - سنجش دانش و نگرش دانشجویان غیرپزشکی در مورد شناخت آب مجازی با رویکرد حفاظت از محیط¬زیست و توسعه پایدار
امید طبیعیشماره 3 , دوره 1 , پاییز 1402مقدمه: با وجود تغییرات اقلیمی و خشکسالی¬های اخیر، همچنین گسترش فعالیت¬های کشاورزی و صنعتی، ایران با بحران شدید آب مواجه شده است. جهت مدیریت منابع آبی در معرض خطر و دستیابی به توسعه پایدار و حفاظت از محیط¬زیست، بررسی میزان دانش افراد برای شناخت آب مجازی و اهمیت آن در حما چکیده کاملمقدمه: با وجود تغییرات اقلیمی و خشکسالی¬های اخیر، همچنین گسترش فعالیت¬های کشاورزی و صنعتی، ایران با بحران شدید آب مواجه شده است. جهت مدیریت منابع آبی در معرض خطر و دستیابی به توسعه پایدار و حفاظت از محیط¬زیست، بررسی میزان دانش افراد برای شناخت آب مجازی و اهمیت آن در حمایت از محیط‌زیست روشی قابل قبول است. لذا، برای کاهش بحران آب و حفاظت از محیط‌زیست، مطالعه حاضر با هدف تعیین سطح دانش و نگرش دانشجویان غیرپزشکی در مورد شناخت آب مجازی و اهمیت آن در مدیریت محیط‌زیست انجام پذیرفت. مواد و روش‌ها: پژوهش حاضر، مطالعه¬ای مقطعی از نوع توصیفی تحلیلی است. نمونه¬ها شامل تعداد 384 نفر از دانشجویان غیرپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی استان فارس بودند که به‌صورت نمونه¬گیری به روش در دسترس انتخاب شدند. از دانشجویان خواسته شد تا پرسشنامه¬ها را که شامل سؤالاتی در زمینه مشخصات جمعیت‌شناسی، آگاهی و دانش عمومی در مورد آب مجازی و حمایت از محیط¬زیست بود تکمیل کنند. اعتبار پرسشنامه قبل از انجام مطالعه تعیین شد (79/0). با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 21 و با بهره‌گیری از آمار توصیفی و آزمون¬های کای دو (X2)، من-ویتنی و کروسکال والیس تجزیه و تحلیل داده¬ها انجام پذیرفت. نتایج و بحث: یافته¬های این پژوهش نشان داد که 2/98 درصد از افراد، از میزان آگاهی ضعیفی در مورد شناخت آب مجازی و اهمیت آن در حفاظت از محیط¬زیست برخوردار بودند و 8/83 درصد تمایل به شناخت و افزایش آگاهی در خصوص آب مجازی و مدیریت منابع آبی دارند. همچنین نتایج نشان داد، بین جنسیت و آگاهی، تحصیلات و آگاهی و همچنین گروه سنی و آگاهی، ارتباط معنی‌داری از نظر آماری وجود دارد (05/0P<). نتیجه‌گیری: یافته¬های پژوهش نشان داد که دانشجویان مشارکت کننده در این مطالعه از دانش پایینی در رابطه با شناخت آب مجازی و اهمیت آن در حفاظت از محیط¬زیست و توسعه پایدار برخوردار می¬باشند و بر همین اساس نیازمند برنامه‌های آموزشی منظم، گسترده و سیستماتیک در زمینه افزایش دانش و فرهنگ محیط¬زیست و توسعه پایدار هستند. لذا لازم است آحاد ملت با مفهوم آب مجازی آشنا شوند تا تصمیم¬های آگاهانه در حفاظت از منابع آبی و محیط¬زیست بگیرند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - پیش‌بینی کوتاه مدت غلظت گاز مونو اکسید کربن در هوای شهر اهواز با استفاده از تحلیل شبکه‌های عصبی مصنوعی
مریم کاوسی سیما سبزعلی پور حسین فتحیانشماره 1 , دوره 1 , بهار 1402مقدمه: آلودگی هوای شهر‌ها یکی از مهمترین معضلات محیط زیستی بوده که همواره تهدیدی دایم و جدی برای سلامت و بهداشت جامعه و همچنین محیط زیست می‌باشد. از مهمترین آلاینده‌های هوا می‌توان به اکسیدهای نیتروژن به خصوص دی¬اکسیدنیتروژن، اکسیدهای سولفور به ویژه دی¬اکسیدسولفور، هید چکیده کاملمقدمه: آلودگی هوای شهر‌ها یکی از مهمترین معضلات محیط زیستی بوده که همواره تهدیدی دایم و جدی برای سلامت و بهداشت جامعه و همچنین محیط زیست می‌باشد. از مهمترین آلاینده‌های هوا می‌توان به اکسیدهای نیتروژن به خصوص دی¬اکسیدنیتروژن، اکسیدهای سولفور به ویژه دی¬اکسیدسولفور، هیدروکربن‌ها، منواکسیدکربن (CO)، دی¬اکسیدکربن و ذرات معلق اشاره کرد.کلان¬شهر اهواز یکی از آلوده‌ترین شهر‌های ایران می‌باشد که مدیریت زیست محیطی به ویژه در زمینه آلودگی هوا بسیار با اهمیت می‌باشد. هدف از این پژوهش پیش‌بینی غلظت آلاینده CO در هفت روز ابتدای سال 1395 در شهر اهواز می‌باشد. مواد و روش‌ها: بر اساس مطالعات پیشین، متغیرهای هواشناسی شامل دمای هوا، رطوبت هوا و سرعت باد به عنوان متغیرهای ورودی مؤثر در شبکه برای پیش‌بینی غلظت گاز COانتخاب شدند. غلظت گاز CO در سال 1394 از طریق سازمان حفاظت محیط زیست شهر اهواز تهیه شد. به منظور توسعه شبکه عصبی پرسپترون چندلایه (MLP) از نرم‌افزار Neuro Solution5 استفاده گردید. به منظور ایجاد شبکه عصبی، 70 درصد از داده‌ها برای آموزش (واسنجی)، 15 درصد برای تست و 15 درصد باقیمانده برای آزمون صحت¬سنجی نتایج حاصل از شبکه مورد استفاده قرار گرفت. نتایج و بحث: به منظور تعین بهترین ساختار شبکه MLP برای پیش‌بینی کوتاه مدت غلظت گاز CO ساختارهای مختلف از لحاظ تعداد لایه‌های میانی، نوع الگوریتم آموزش شبکه، نوع تابع انتقال، تعداد نرون‌های لایه میانی و تعداد تکرار‌های آموزش در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که شبکه MLP با ساختار 1-5-3 (یعنی 3 نرون ورودی، 5 نرون در لایه میانی و یک نرون برای لایه خروجی) با 1500 تکرار آموزش به ازای تابع انتقال تانزانت سیگموئید (Tansig) و الگوریتم آموزش کاهش گرادیان همراه با مؤمنتم (Traingdm)، بهترین شبکه MLP می‌باشد. علاوه بر این، مقادیر شاخص‌های آماری NSE، RMSE و MAE به ازای مرحله آموزش شبکه به ترتیب برابر با 72/0 ، 22/0 و 15/0 می‌باشد. نتیجه‌گیری: آلودگی هوا، چالش اصلی زیست محیطی در اهواز، از ترکیب ترافیک و صنایع نفتی ناشی می¬شود. تأثیرات بهداشتی و زیست محیطی آن نیازمند بررسی جامع است.در این تحقیق از شبکه MLP برای پیش‌بینی مقادیر غلظت گاز CO در هوای شهر اهواز استفاده شد. نتایج نشان می‌دهد که دقت و عملکرد شبکه در پیش‌بینی غلظت گاز CO در سطح مطلوب می‌باشد. در ادامه این تحقیق پیشنهاد می‌شود که پیش‌بینی غلظت دیگر الاینده‌های گازی انجام شود و برای تعیین ساختار بهینه شبکه عصبی مصنوعی از الگوریتم¬های بهینه‌سازی استفاده شود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - بررسی پایداری محیط زیستی با استفاده از شاخص جای پای اکولوژیک (مطالعه موردی: شهر آبادان، استان خوزستان)
سعید محتشم نیاشماره 1 , دوره 1 , بهار 1402مقدمه: رشد و تراکم بالای جمعیت در مناطق شهری و به تبع آن تولید انواع آلاینده‌های خانگی و صنعتی پیامد‌های بسیاری بر پایداری محیط‌زیست و ظرفیت زیستی آن و همچنین کیفیت زندگی انسان در جوامع شهری به همراه داشته است. ارزیابی جای پای اکولوژیک یکی از روش‌های اندازه‌گیری توسعه پ چکیده کاملمقدمه: رشد و تراکم بالای جمعیت در مناطق شهری و به تبع آن تولید انواع آلاینده‌های خانگی و صنعتی پیامد‌های بسیاری بر پایداری محیط‌زیست و ظرفیت زیستی آن و همچنین کیفیت زندگی انسان در جوامع شهری به همراه داشته است. ارزیابی جای پای اکولوژیک یکی از روش‌های اندازه‌گیری توسعه پایدار در جوامع شهری است که در دنیا جهت سنجش پایداری استفاده می‌شود. جای پای اکولوژیک، نشانگر مقدار مصرف (تقاضای مردم برای کالا‌های طبیعی و خدمات) و معادل مقدار زمین یا آبی است که نیاز‌های مصرفی جامعه را تأمین کرده، یا آنکه پسماندهای تولیدی آنها را جذب می‌کند. هدف از این پژوهش, سنجش پایداری شهر آبادان با استفاده از روش جای پای اکولوژیک است مواد و روش‌ها: این پژوهش با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی و با کاربرد الگوی محاسبه جای پای اکولوژیک پیشنهادی ریس و واکرناگل به منظور تعیین میزان زمین مورد نیاز ساکنان شهر آبادان انجام گرفته است. داده‌های این پژوهش به طور عمده از نوع کمی و به دو روش اسنادی و میدانی جمع آوری گردید. جامعه مورد بررسی شامل 384 خانوار‌های ساکن شهر آبادان و استفاده از آمار و داده‌های ارگان‌های ذیربط با موضوع تحقیق و آمارو سالنامه‌های کشوری بوده است. روش نمونه گیری از نوع تصادفی خوشه‌ای براساس تقسیم بندی شهرآبادان به ده منطقه برحسب مناطق شهرداری و انتخاب محلات به صورت قرعه کشی صورت گرفت. سپس اقدام به محاسبه شاخص جای پای اکولوژیک مصرف مواد غذایی، میزان دی‌اکسید کربن تولید شده ناشی از حمل‌ونقل و گرمایش حاصل از گاز‌های طبیعی، میزان مصرف آب، مقدار برق مصرفی و مقدار پسماند تولیدی شد. نتایج و بحث: یافته‌های تحقیق نشان داد بیشترین جای پای اکولوژیک مربوط به مصرف برق(4252 مترمربع) به ازاء هر نفر و کمترین مربوط به پسماند (21 مترمربع) برای هر شهروند بوده است. جای پای شاخص آب 56، گاز طبیعی450، گازوئیل3770، بنزین 1484 و غذا 1232 مترمربع به ازاء هر شهروند و مجموع جای پای اکولوژیک محاسبه شده در شهر آبادان 12/1 هکتار محاسبه گردید. نتیجه‌گیری: نتایج تحقیق نشان داد به دلیل اقلیم خاص منطقه و فعالیت صنایع نفتی مصرف نهاده انرژی در فصول گرم سال افزایش یافته و به دلیل صنایع موجود در منطقه و تردد خودرو‌های دیزلی جهت انتقال محصولات و فرآورده‌های نفتی موجب شده تا مصرف سوخت گازوییل بیش از بنزین باشد. هر چند مجموع سرانه جای پای اکولوژیکی شهر آبادان کمتر از میانگین جهانی(8/1 هکتار) است، اما مجموع جای پای اکولوژیکی آن به ازاء کل جمعیت 5/5 % بیش از توان تحمل محیط زیست شهری بوده و این امر نیازمند مدیریت بهینه منابع و تطبیق این پتانسیل با جمعیت و مصرف منابع می‌باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - سنجش آگاهی و نگرش دانشجویان غیرپزشکی در مورد اصول بهداشت، ایمنی و محیط زیست (HSE) در منازل مسکونی
امید طبیعیشماره 1 , دوره 1 , بهار 1402مقدمه: ارزیابی فرهنگ سلامت، ایمنی و محیط زیست روشی قابل قبول برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار و حفاظت از محیط‌زیست است. با توجه به دانش نگارنده، تا به امروز، هیچ مطالعه سیستماتیکی برای بررسی میزان دانش و نگرش دانشجویان غیرپزشکی برای استفاده از اصول بهداشت، ایمنی و محی چکیده کاملمقدمه: ارزیابی فرهنگ سلامت، ایمنی و محیط زیست روشی قابل قبول برای دستیابی به اهداف توسعه پایدار و حفاظت از محیط‌زیست است. با توجه به دانش نگارنده، تا به امروز، هیچ مطالعه سیستماتیکی برای بررسی میزان دانش و نگرش دانشجویان غیرپزشکی برای استفاده از اصول بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست در منازل مسکونی انجام نشده است. بنابراین، برای کاهش و پیشگیری از حوادث خانگی و همچنین حفاظت از محیط‌زیست، مطالعه حاضر با هدف تعیین سطح دانش و نگرش دانشجویان غیرپزشکی در مورد اصول بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست در منازل مسکونی انجام شد. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر، مطالعه‌ای مقطعی از نوع توصیفی تحلیلی است. نمونه‌ها شامل تعداد 250 نفر از دانشجویان غیرپزشکی دانشگاه آزاد اسلامی استان فارس بودند که به‌صورت نمونه‌گیری به روش در دسترس انتخاب شدند. از دانشجویان خواسته شد تا پرسشنامه‌ها را که شامل سؤالاتی در زمینه مشخصات جمعیت‌شناسی، آگاهی و دانش عمومی در مورد بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست در منازل مسکونی بود تکمیل کنند. اعتبار پرسشنامه (78/0) قبل از انجام مطالعه تعیین شد. با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 21 و با بهره‌گیری از آمار توصیفی و آزمون‌های کای دو (X2)، من-ویتنی و کروسکال والیس تجزیه و تحلیل داده‌ها انجام پذیرفت. نتایج و بحث: یافته‌های این پژوهش نشان داد که 8/86 درصد از افراد، از میزان آگاهی ضعیفی در مورد شناخت مسائل و رعایت اصول بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست در خانه برخوردار بودند و 2/79 درصد تمایلی برای رعایت اصول بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست در منازل مسکونی ندارند. همچنین نتایج نشان داد، بین جنسیت و آگاهی، تحصیلات و آگاهی و همچنین گروه سنی و آگاهی، ارتباط معنی‌داری از نظر آماری وجود دارد (05/0P<). نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش نشان داد که دانشجویان از سطوح تقریباً پایینی از دانش و آگاهی در رابطه با اصول و مسائل بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست در منازل مسکونی برخوردار می‌باشند و نیازمند برنامه‌های آموزشی منظم ، گسترده و سیستماتیک در زمینه افزایش فرهنگ بهداشت، ایمنی و محیط‌زیست هستند. پرونده مقاله
