• شماره های پیشین

    • فهرست مقالات محمدباقر تاج الدین

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - مطالعۀ فرهنگی دو زیست جهان زنان تهرانی؛ هیأت مذهبی و کافی شاپ
        حمیرا حاج محمد کاظمی حسین تنهایی محمد باقر تاج الدین
        پژوهش حاضر به مطالعۀ کیفی دو زیست جهان زنان شهر تهران اعم از هیأت مذهبی و کافی شاپ می‌پردازد و طی آن معناها و تفاسیر و نمادهایی که این دو گروه از زنان از خود بروز می‌دهند مورد واکاوی قرار می گیرد. مطالعه کیفی در این تحقیق نشان می دهد که عوامل هویتی در طول دو دهه اخیر تغ چکیده کامل
        پژوهش حاضر به مطالعۀ کیفی دو زیست جهان زنان شهر تهران اعم از هیأت مذهبی و کافی شاپ می‌پردازد و طی آن معناها و تفاسیر و نمادهایی که این دو گروه از زنان از خود بروز می‌دهند مورد واکاوی قرار می گیرد. مطالعه کیفی در این تحقیق نشان می دهد که عوامل هویتی در طول دو دهه اخیر تغییرات اساسی کرده است، به طوری که وضعیت امروز زنان ایران با گذشته تفاوت های بسیارشایانی را نشان می دهد. پژوهش حاضر مبتنی بر پارادایم تفسیری و ر وش تحقیق کیفی پدیدارشناسی و با تکنیک تحلیل تماتیک(مضمون) در شهر تهران انجام یافته است. جمعیت مورد مطالعه این مقاله زنان شهرتهران است که از بین آنها تعداد 42 نفر به روش نمونه گیری نظری انتخاب و با مصاحبه های عمقی اطلاعات مورد نظر جمع آوری و مورد بازنویسی قرار گرفته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که مقوله های به دست آمده در نحوۀ شکل گیری هویت زنان را می توان در موارد زیر بیان کرد: فراغت سیّال، تأثیر موسیقی کافی شاپی، ترکیب نامتجانس سنت و مدرنیسم در فردیّت، شیوع کودکی مذهبی بر جدار ذهنی کنشگران، هدایت معنوی، اعتیاد اعتقادی، مهاجرت و احساس نیاز به باز تولید معنای دین در تکوین هویتی، دیالکتیک معنویت در تأثیر گذاری بر حاجت و معصیت، جاهلیت زنانه ناشی از تعصب، غلبه فرهنگ مرد سالاری و راهی برای عبور زنان، دوآلیته کافه و هئیت، تجانس ناهمگون، ساختارشکنی ارتباطی، عدم همخوانی هئیت‌های مدرن با جوهره معنویت، ترکیب لذت و معنویت، کنش عاشقانه هئیت‌روها، بازسازی دیالوگ‌های معنوی. نتایج نشان می دهد که وقتی قرار است به شکل دهی هویت زنان در جامعه ایرانی امروز نگاه کنیم، ابتدا باید به مؤلفه های تأثیر پذیری آنان از هویت دینی که از خانواده یا از مدرسه برمی خیزد، توجه نشان داد. از سویی دیگر، بروز قالب های جدید مدرن مانند کافی شاپ در این زمینه می تواند تأثیرگذاری عمیقی بر روند ذهنی و هویتی زنان داشته باشد. همچنین چرخش های عمیقی در تغییر مسیر ذهنی زنان در حال شکل گیری است؛ به گونه ای که نوع نگرش آن ها الزاماً ضد معنویت و دین به حساب نمی آید، اما با نگاه سنتی دینی تفاوت هایی را نشان میدهد. از طرف دیگر حضور آنها در مکان های مدرن مانند کافی شاپ، بیانگر آن است که پذیرش مدرنیسم در نسل زنان امروزیک مسئله غیر قابل انکار است پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - دین و تضاد اجتماعی در کردستان ایران: نیم قرن اخیر
        سید یاسین حسینی حسن محدثی گیلوایی محمد باقر تاج الدین
        تضاد در جوامع مسأله‌‌ای فراگیر است که در ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی، علمی و دینی متجلی می‌‌شود، دین علارغم آنکه غالباً انسجام‌‌بخش است امّا نمی‌‌توان تضادهای مبتنی بر آن را انکار کرد. بر همین اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی تضادهای اجتماعی مبتنی بر دین در نیم‌‌ قرن اخیر در ا چکیده کامل
        تضاد در جوامع مسأله‌‌ای فراگیر است که در ابعاد مختلف اقتصادی، سیاسی، علمی و دینی متجلی می‌‌شود، دین علارغم آنکه غالباً انسجام‌‌بخش است امّا نمی‌‌توان تضادهای مبتنی بر آن را انکار کرد. بر همین اساس، هدف پژوهش حاضر بررسی تضادهای اجتماعی مبتنی بر دین در نیم‌‌ قرن اخیر در استان کردستان است. رویکرد پژوهش کیفی بوده و از دو روش تاریخی که ابزار آن اسناد تاریخی شامل زندگی نامه‌‌ها، کتاب‌‌ها و روزنامه‌‌ها و تاریخ شفاهی که این بخش نیز مصاحبه با افراد مطلع در کردستان بوده است و روش قوم نگاری که محقق با دو شیوه‌ی مشاهده و گفت‌وگو در باره‌ی تجارب زیسته‌‌ی جامعه مورد مطالعه (افراد دیندار در فرقه‌های گوناگون مذهبی)، به کاوش تضادهای احتماعی مرتبط با دین پرداخته است. یافته‌‌های حاصل از آن، از نظر جغرافیایی و توزیع تضادها در بین گروه‌‌های مختلف شناسایی شده است. هفت شیوه از تضادهای اجتماعی مبتنی بر دین در کردستان در قالب دین به‌مثابه از بین‌برنده‌ی تضادها، دین به‌مثابه پوشاننده و پنهان‌کننده‌ی تضادها، دین به‌مثابه انعکاس‌دهنده و بازنمایی‌کننده‌ی تضادها، دین به‌مثابه تداوم‌بخش تضادها، دین به‌مثابه تقویت‌کننده و تشدید‌کننده‌ی تضادها، دین به‌مثابه منبع و منشأ تضادهای اجتماعی و دین به‌مثابه تضعیف کننده‌‌ی تضادها استخراج شده است. هر یک از تضادهای مذکور، گاهی بین افراد یا بین گروه‌های فکری با سلایق متفاوت دینی یا گروه‌‌های مذهبی با گرایش فکری سکولار بوده است. گاهی این تضادها به صورت فکری و در قالب کشاکش در عقاید، و گاهی این تضادها به صورت فیزیکی و نیروهای قهری نمایان شده است. همچنین گاهی این تضادها توسط دین، به صورت فرایندی و در بلند مدت تقویت یا تضعیف شده است، و گاهی در کوتاه مدت و یا آنی بوده است. پرونده مقاله