• XML

    isc pubmed crossref medra doaj doaj
  • فهرست مقالات


      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - منازعات درونی ساخت سیاسی و چالش بازتولید فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران
        حجت کاظمی غلامرضا بصیرنیا
        با پیروزی انقلاب اسلامی، نظامی حاکم شد که داعیه‌دار تربیت انسان و اسلامی‌سازی کلیه شئون و عرصه‌های اجتماعی جامعه بوده است. در همین راستا؛ سیاست‌های متعددی هم در حوزه های مختلف جامعه، تدوین و اجرا شده است. اما به ‌رغم همه تلاش‌ها، شواهد حاکی از عدم حصول موفقیت مورد انتظا چکیده کامل
        با پیروزی انقلاب اسلامی، نظامی حاکم شد که داعیه‌دار تربیت انسان و اسلامی‌سازی کلیه شئون و عرصه‌های اجتماعی جامعه بوده است. در همین راستا؛ سیاست‌های متعددی هم در حوزه های مختلف جامعه، تدوین و اجرا شده است. اما به ‌رغم همه تلاش‌ها، شواهد حاکی از عدم حصول موفقیت مورد انتظار در تحقق اهداف فرهنگی جمهوری اسلامی و بازتولید آن می‌باشد. مقاله حاضر به دنبال بررسی علل و چرایی شکل گیری چالش در فرایند بازتولید فرهنگی جمهوری اسلامی ایران طی سه دهه گذشته است و در این راستا، با استفاده از روش کیفی و مطالعات اسنادی و کتابخانه‌ای؛ تلاش خود را بر تکثریابی ساخت درونی نظام سیاسی و چالش‌های برآمده از آن برای تدوین، تفسیر و اجرای یک سیاست فرهنگی منسجم و کارآمد متمرکز نموده است. بررسی‌ها نشان می دهد به‌رغم وجود الگوی فرهنگی نسبتاً واضح و مشخص؛ سیاست فرهنگی کشور، همواره با نوعی دوگانگی، عدم انسجام، گسست های مداوم و تعارض درونی در مقام تدوین، تفسیر و اجرای سیاست فرهنگی روبه‌رو بوده است. سیطره چنین وضعیتی بر سیاست فرهنگی، جز با قرار دادن روند حاکم بر بستر ساخت سیاسی، بلوک‌بندی‌ها و تعارضات درونی و تنازعات گفتمانی جاری در آن قابل درک نخواهد بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - تبیین جامعه‌شناختی هویت ملی ایرانیان
        طاها عشایری اکبر ذوالفقاری فاطمه نامیان الهام حسین زاده
        هویت ملی، امری جمعی، کلی و بالاترین سطح هویت که در چارچوب یک سرزمین معنا می‌یابد و بیانگر تعلق اجتماعی، احساس مشترک و باورهای کلی یک اجتماع با مؤلفه‌های زبانی، جغرافیایی، تاریخی، فرهنگی، نمادها، آداب‌ و رسوم، هنجارهای مشترک است. هویت در ایران از عصر مشروطه به بعد یک مسئ چکیده کامل
        هویت ملی، امری جمعی، کلی و بالاترین سطح هویت که در چارچوب یک سرزمین معنا می‌یابد و بیانگر تعلق اجتماعی، احساس مشترک و باورهای کلی یک اجتماع با مؤلفه‌های زبانی، جغرافیایی، تاریخی، فرهنگی، نمادها، آداب‌ و رسوم، هنجارهای مشترک است. هویت در ایران از عصر مشروطه به بعد یک مسئله اجتماعی مطرح‌ شده و در آثار تاریخی و ادبیات روشنفکران و متفکران انعکاس یافته است. این پژوهش با هدف بررسی جامعه‌شناختی هویت ملی ایرانیان در پی آن است که مکانیسم علّی اثرگذار بر هویت ملی ایرانیان چیست؟ و این هویت چگونه تکوین یافته است؟ پژوهش برای پاسخ به این پرسش، کلیه مطالعات تجربی (پیمایشی) صورت گرفته بین ۱۳79 تا ۱۳۹7 را با رویکرد cm2 بررسی و تحلیل نموده است. جامعه آماری آن 26 سند پژوهشی و حجم نمونه 19 مطالعه بوده است. نتایج پژوهش حاکی از این است ‌که 65 درصد مرد،35 درصد زن، 59 درصد متأهل، 41 درصد مجرد، 65 درصد دارای تحصیلات دانشگاهی و 36 درصد دیپلم و پایین‌تر، به لحاظ قومیت، 31 درصد فارس، 28 درصد ترک، 10 درصد بختیاری و 9 درصد کرد، مذهب 59 درصد پاسخگویان شیعه، 25 درصد سنی و 16 درصد سایر مذاهب است. هویت ملی 35 درصد سطح بالا، 32 درصد سطح متوسط و 33 درصد سطح پایین است. اندازه اثر کوهن نشان می‌دهد که عوامل سرمایه اجتماعی، ارزشی و هنجاری، هویتی، مصرف رسانه‌ای و نگرشی در شکل‌گیری هویت ملی ایرانیان اثرگذار بوده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - بررسی تطبیقی هویت قومی و هویت ملی در میان دانش‌آموزان ترک آذری زبان و کردزبان (مطالعه موردی شهرستان میاندوآب)
        مهدی جلالی
        ایران کشوری با تنوع قومی است که اقوام مختلف در طول تاریخ، روابط متنوعی با یکدیگر داشته‌اند. انسجام ملی، پیش‌زمینه‌ای برای توسعه کشور محسوب می‌شود. شهرهای چند قومیتی بسیاری در کشور وجود دارند، که اگر در این مناطق تضاد قومیتی وجود داشته باشد، امنیت کشور به خطر افتاده و ان چکیده کامل
        ایران کشوری با تنوع قومی است که اقوام مختلف در طول تاریخ، روابط متنوعی با یکدیگر داشته‌اند. انسجام ملی، پیش‌زمینه‌ای برای توسعه کشور محسوب می‌شود. شهرهای چند قومیتی بسیاری در کشور وجود دارند، که اگر در این مناطق تضاد قومیتی وجود داشته باشد، امنیت کشور به خطر افتاده و انسجام ملی متزلزل می‌شود. شهرستان میاندوآب، یکی از مناطق دو قومیتی است که ترک آذری زبانان و کردزبانان را در خود جای‌داده است. اینکه ترک آذری زبانان و کردزبانان، بر کدام نوع هویت بیشتر تأکید می‌کردند، بر شناخت مسئله می‌افزود. در تحقیق حاضر، سؤال اصلی تحقیق بدین شکل مطرح شد: آیا پیوندهای ضعیف بین دو قوم، سبب افزایش انسجام ملی می‌شود؟ با توجه به پیشینه تحقیق و نظریات موجود، فرضیه بدین‌گونه طرح شد: بین پیوندهای ضعیف میان دو گروه قومی و هویت ملی/ قومی رابطه معناداری وجود دارد. روش تحقیق این پژوهش، پیمایشی با استفاده از نمونه‌گیری تصادفی بود. یافته‌های تحقیق نشان داد که با افزایش پیوندهای ضعیف میان دو قوم، هویت ملی نیز افزایش پیدا می‌کند. به عبارتی هر چقدر افراد یک قوم، ارتباط بیشتری با قوم دیگر برقرار کنند، میزان هویت ملی آنها نیز افزایش پیدا می‌کند. همچنین به هراندازه ارتباط افراد یک قوم با افراد قوم دیگر کاهش پیدا کند، میزان هویت قومی آنها نیز افزایش پیدا خواهد کرد. نتیجه تحقیق چنین بود که یکی از مهم‌ترین عوامل تقویت هویت ملی، میزان ارتباط (مخصوصاً روابط ضعیف) بین اقوام است و با افزایش ارتباط بین اقوام، هویت ملی و در پی آن انسجام ملی نیز تقویت می‌شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - فرقه‌گرایی، برخورد تمدن‌ها و مدیریت بحران در جهان اسلام
        نجمه ملکیان بروجنی نوذر شفیعی محمدرضا دهشیری
        بحران در جهان اسلام عوامل و اشکال زیادی دارد و بسیاری ریشۀ آن را از دریچۀ فرقه‌گرایی مورد تحلیل قرار می‌دهند؛ به‌نحوی‌که فرقه‌گرایی را چه به‌صورت فعال و یا غیرفعال، شاخص‌ترین بحران در دنیای اسلام قلمداد می‌کنند. هدف اصلی این مقاله بررسی منشأ فعال شدن فرقه‌گرایی در دنیای چکیده کامل
        بحران در جهان اسلام عوامل و اشکال زیادی دارد و بسیاری ریشۀ آن را از دریچۀ فرقه‌گرایی مورد تحلیل قرار می‌دهند؛ به‌نحوی‌که فرقه‌گرایی را چه به‌صورت فعال و یا غیرفعال، شاخص‌ترین بحران در دنیای اسلام قلمداد می‌کنند. هدف اصلی این مقاله بررسی منشأ فعال شدن فرقه‌گرایی در دنیای اسلام در سطح کلان است. این پژوهش با طرح این سؤال که چه عواملی باعث فعال شدن فرقه‌گرایی و ظهور و بروز آن در شکل درگیری‌های فرقه‌ای در جهان اسلام شده به‌گونه‌ای که آن را به یک بحران مسلط در این پهنه تبدیل کرده است؟ به ارزیابی این فرضیه می پردازد که نظم سیاسی بین‌المللی اقتضا می کند فرقه‌گرایی به‌عنوان یک بحران مزمن (غیرفعال) در دنیای اسلام در راستای اهداف نظم سیاسی بین‌المللی فعال شود. این پژوهش ازنظر هدف کاربردی و ازنظر روش تحلیلی- تبیینی است. ابزار گردآوری اطلاعات، فیش‌برداری و پرسشنامه و روش تجزیه‌وتحلیل اطلاعات کمی و کیفی و بر اساس چارچوب نظری جنگ تمدن‌های هانتینگتون و طیف لیکرت استخراج‌شده است. یافته نظری پژوهش آن است که پدیده‌های داخلی، منطقه‌ای و بین‌المللی قابل دست‌کاری و مدیریت هستند و یافته کاربردی هم به این موضوع برمی‌گردد که جهان اسلام باید با تقسیم و توزیع قدرت سیاسی متناسب با بافت اجتماعی کشورها که نزدیک‌ترین راه‌حل به نظر می‌رسد در جهت رفع این عارضه اقدام کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - طراحی مدل اعتبارسنجی سازمان‌های مردم ‌نهاد فرهنگی بر مبنای ابَر خط مشی فضای مجازی از دیدگاه مقام معظم رهبری
        رحمان جلالی جواران سنجر سلاجقه علیرضا منظری توکلی ایوب شیخی
        در حال حاضر فضای مجازی به جزء لاینفک زندگی بشریت تبدیل شده است. هدایت، راهبری، کنترل و مراقبت در این دریای عظیم به راحتی امکان ‌پذیر نیست و ورود تام و تمام در این حوزه از عهده هیچ دولتی بر نخواهد آمد، مگر آن که نیروی عظیم مردمی در این حوزه ورود کنند و دولت بسترساز و تسه چکیده کامل
        در حال حاضر فضای مجازی به جزء لاینفک زندگی بشریت تبدیل شده است. هدایت، راهبری، کنترل و مراقبت در این دریای عظیم به راحتی امکان ‌پذیر نیست و ورود تام و تمام در این حوزه از عهده هیچ دولتی بر نخواهد آمد، مگر آن که نیروی عظیم مردمی در این حوزه ورود کنند و دولت بسترساز و تسهیل‌گر ورود مردم در این امر باشد. اولین و اساسی‌ترین گام جهت ورود نیروهای مردمی به حوزه فضای مجازی اعتبار سنجی می‌باشد، لذا الگویی بومی برای سنجش سازمان‌های مردم‌نهاد فرهنگی در حوزه فضای مجازی در راستای تعیین سیاست‌های اصلی و افزایش مشارکت‌های اجتماعی در نظام جمهوری اسلامی ایران بسیار ضروری است. ازینرو ‌پژوهش حاضر به‌دنبال تعیین شاخص‌های اساسی اعتبار سنجی مجموعه‌های مردمی فعال در حوزه فضای مجازی است و در این مقاله سعی شده است با بهره‌گیری از نظرات خبرگان فرهنگی و استخراج نکات راهبردی از بیانات مقام معظم رهبری (مدظله‌العالی) و با استفاده از روش تحلیل مضمون شاخص‌ها احصاء گردند. در این پژوهش برای طراحی مدل اعتبارسنجی، هشت مصاحبه نیمه ساختار یافته با مسئولین بنیاد فرهنگی خاتم الاوصیاء(عج)و نخبگان این عرصه صورت گرفته است و با توجه به روش تحلیل مضمون، این داده‌ها کدگذاری شده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - بررسی عوامل فرهنگی مؤثر بر رفتار زیست‌محیطی شهروندان (مورد مطالعه: شهروندان شهر آمل)
        نینا باطبی سروش فتحی
        فاجعه زیست‌محیطی نه تنها آرامش و امنیت جوامع انسانی، بلکه اصل بقا و هستی را نیز تهدید می‌کند. از همین رو می توان گفت که برای تعدیل فجایع زیست‌محیطی، باید اصلاح و تغییر رفتار شهروندان در مواجهه با محیط‌زیست اطرافشان است. که در این بین مؤلفه‌های اجتماعی و فرهنگی در این خص چکیده کامل
        فاجعه زیست‌محیطی نه تنها آرامش و امنیت جوامع انسانی، بلکه اصل بقا و هستی را نیز تهدید می‌کند. از همین رو می توان گفت که برای تعدیل فجایع زیست‌محیطی، باید اصلاح و تغییر رفتار شهروندان در مواجهه با محیط‌زیست اطرافشان است. که در این بین مؤلفه‌های اجتماعی و فرهنگی در این خصوص اهمیت و ضرورت انکارناپذیری دارند. از همین روی هدف اصلی پژوهش حاضر شناخت تأثیر عناصر و مؤلفه‌های فرهنگی بر رفتارهای زیست‌محیطی شهروندان است. روش تحقیق پیمایش و ابزار گردآوری داده‌ها و اطلاعات لازم پرسشنامه محقق ساخته است که از بین شهروندان شهر آمل به عنوان جامعه آماری، تعداد 384 نفر به‌عنوان نمونه آماری با استفاده از روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. یافته‌های تحقیق نشان داد که رابطه معنی‌داری بین عملکرد نهادهای دولتی، مشارکت فرهنگی و عنصر فرهنگی و رفتار زیست‌محیطی شهروندان شهر آمل وجود دارد و در مقابل رابطه معنی‌داری بین وجود تشکل‌های غیر دولتی و رفتار زیست محیطی شهروندان مورد تأیید قرار نگرفت. نتیجه کلی تحقیق حاکی از تأثیر عملکرد نهادهای دولتی در رفتارهای زیست‌محیطی شهروندان در نحوه مواجهه درست و مناسب آنان دارد که در این بین عناصر و مؤلفه‌های فرهنگی(آگاهی فرهنگی و مشارکت فرهنگی) نقش پر رنگ و تعیین کننده‌ای در رفتارهای زیست‌محیطی شهروندان شهر آمل دارد. پرونده مقاله