• فهرست مقالات Palestinian

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - تحلیل الخطاب السردی فی الأدب المقاوم الفلسطينی(دراسة رواية "باب الساحة" نموذجاً)
        نعیمه پراندوجی کبری روشنفکر مریم بخشنده
        الخطاب السردي وسیلة هامة لإبراز الأفعال، والأحادیث، والأفکار الروائیة؛ ویوجد من موقع الراوي والشخصیات الروائية، وهذا الموضوع قد حظي بعناية النقاد وعلماء الأسلوب في العصر الحاضر، ومن أهم العلماء الذین تناولوا هذا الموضوع لیتش وشورت، وإنهما تحدثا عن خمسة أسالیب في الخطاب چکیده کامل
        الخطاب السردي وسیلة هامة لإبراز الأفعال، والأحادیث، والأفکار الروائیة؛ ویوجد من موقع الراوي والشخصیات الروائية، وهذا الموضوع قد حظي بعناية النقاد وعلماء الأسلوب في العصر الحاضر، ومن أهم العلماء الذین تناولوا هذا الموضوع لیتش وشورت، وإنهما تحدثا عن خمسة أسالیب في الخطاب السردي وهي التقریر السردي، والأسلوب غیر المباشر، والأسلوب الحر غیر المباشر، الأسلوب المباشر، الأسلوب الحر المباشر في استحضار الأقوال والأفکار. یقوم هذا المقال مستمداً من المنهج الوصفي ضمن احصاء الأفکار الروائية؛ بتحلیل طرق استحضار الأفکار في روایة باب الساحة(1990م) لسحر خلیفة؛ نتائج البحث تدل علی أن الراوي قد استمد من الفکر المباشر، والتقریر السردي للأفکار، والفکر الحر غیر المباشر كإطار لسرده الروائی؛ لأن الفکر المباشر یتیح الفرصة للشخصیات کي تعبروا عن خلجانات نفوسهم في مختلف المجالات السیاسیة، والإجتماعیة و... واستخدام الأسلوب الحر غیر المباشر یسبب لکي ینتقل الموضوع من قبل خلال صوتین إلی القارئ: صوت الشخصية وصوت الراوي. وهذا الأمر یؤدي إلی تأثیر الرواية بصورة قوية إلی القارئ. وسحر خلیفة من خلال هذه الأسالیب ترسم المجتمع الفلسطیني وحیاة المرأة فيه بصورة دقیقة وشاملة خلال السنوات الأولی للإنتفاضة. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - "دراسة وتحليل مضمون فلسطين في قصائد علي موسوي كرمارودي ونصرالله مرداني وجواد جميل"
        فروزان جولایی ناهده فوزی
        يعتبر أدب المقاومة الفلسطينية جزءاً مهماً لا ينفصل عن الأدب المعاصر والانتفاضة، وبسبب تجذره في الواقع، فهو من أنقى الأمثلة لأدب المقاومة عبر التاريخ. وهذا النوع من الأدب فرع من الأدب الملتزم في الأراضي المحتلة بسبب مخاوف الشعب وتعرضه للظلم ومقاومته وكذلك بسبب تكوينه في چکیده کامل
        يعتبر أدب المقاومة الفلسطينية جزءاً مهماً لا ينفصل عن الأدب المعاصر والانتفاضة، وبسبب تجذره في الواقع، فهو من أنقى الأمثلة لأدب المقاومة عبر التاريخ. وهذا النوع من الأدب فرع من الأدب الملتزم في الأراضي المحتلة بسبب مخاوف الشعب وتعرضه للظلم ومقاومته وكذلك بسبب تكوينه في سياقات مثل الظلم والاغتصاب والاستبداد والخنق والقمع ولذلك فهو يتمتع بمكانة عالية. ومسألة المقاومة ضد المحتلين، بسبب تسجيل نضالات شعوب الشرق بسبب القواسم والمعتقدات السياسية القائمة بين الشعبين الإيراني وفلسطين، كواحدة من الموضوعات المركزية لشعر الثورة الإسلامية. في أعمال كثير من الشعراء الملتزمين والثوريين. في هذا المقال، سنعتمد على النهج المقارن لشعر جواد جميل الشاعر العراقي البارز، وسيد علي موسوي كرمارودي ونصرالله مرداني، شعراء الثورة الإسلامية البارزون، لدراسة المواضيع المشتركة لهؤلاء الشعراء في مواجهة الاحتلال الفلسطيني. ويشجع الشعراء الثلاثة، جميل وكرمارودي ومرداني، المقاتلين الثوار، وفي هذا الصدد ينظر الرجال ذوو وجهة النظر الخاصة إلى انتصار الشعب الفلسطيني بقيادة الإمام الخميني وتطبيقاً لتوجيهاته. وقد أثنى الشعراء على مقاومة الشعب الفلسطيني وصموده. إن مناهضة الاستبداد وطرد مغتصبي فلسطين تمثل تطلعات الشعراء الثلاثة. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - ألفاظ النصر فی دیوان العصف المأکول(دراسة لغویة)
        جهاد یوسف إبراهیم العرجا عباس یداللهی فارسانی
        یتمحور البحث(ألفاظ النصر فی دیوان العصف المأکول) حول دراسة الألفاظ التی استخدمها الشعراء فی هذا الدیوان؛ وهی دراسة لغویة، ومقارنتها بالألفاظ المستخدمة فی القرآن الکریم والتی استخدمها الشاعر العربی القدیم، وانقسمت هذه الألفاظ إلی ألفاظ مستخدمة قدیماً کالنصر والفوز والظفر چکیده کامل
        یتمحور البحث(ألفاظ النصر فی دیوان العصف المأکول) حول دراسة الألفاظ التی استخدمها الشعراء فی هذا الدیوان؛ وهی دراسة لغویة، ومقارنتها بالألفاظ المستخدمة فی القرآن الکریم والتی استخدمها الشاعر العربی القدیم، وانقسمت هذه الألفاظ إلی ألفاظ مستخدمة قدیماً کالنصر والفوز والظفر وغیرها، وألفاظ استحدثها الشاعر المقاوم لتناسب المعرکة فی العصر الحدیث کالصاروخ والتفجیر والاجتیاح، کما استخدم أسماء أماکن وأشخاص فی معرض الحدیث عن النصر الذی تحقق فی هذه المعرکة. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - تمیم برغوثی من خلال قصیدته المشهورة «فی القدس»
        عزت ملاابراهیمی بایزید تاند
        إنّ أدب المقاومة هو الذی کان تنبعث عنه الروح الوطنیة جازمة قویة، إذا ألح الشاعر المقاوم علی قضیته إلحاحاً، جعله یتخذ من شعره وسیلة کفاحیة مباشرة، و قد جنّد شعره فی خدمة الحیاة الملتهبة من حوله، فطغی علیه الحماس. من ثم الأدیب المقاوم هو الذی یدفع بالأدب نحو الأهداف السام چکیده کامل
        إنّ أدب المقاومة هو الذی کان تنبعث عنه الروح الوطنیة جازمة قویة، إذا ألح الشاعر المقاوم علی قضیته إلحاحاً، جعله یتخذ من شعره وسیلة کفاحیة مباشرة، و قد جنّد شعره فی خدمة الحیاة الملتهبة من حوله، فطغی علیه الحماس. من ثم الأدیب المقاوم هو الذی یدفع بالأدب نحو الأهداف السامیة والمتعالیة. تمیم برغوثی من أبرز شعراء المقاومة الذی جنّد شعره لدفاع عن قضیة فلسطین، له قصیدة شهیرة مسمی فی القدس التی تصور فیها المصائب المؤلمة للفلسطینیین أحسن التصویر. تناولت هذه المقالة دراسة تحلیلیة وأسلوبیة لهذه القصیدة التی تعدّ من أهم أعمال الشاعر الأدبیة. یبحث الکاتبان فی هذه المقال علی المنهج التحلیلی والنقدی فی الجانبین المعنوی والنفسی، ومن نتیجة البحث فستکشف أهم میزاتها الأسلوبیة فی المستویات الثلاث الایقاعی، والبلاغی، والترکیبی. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - انعکاس القرآن الکریم والشخصیات القرآنیة فی شعر فلسطین المعاصر
        آشور قلیچ پاسه مسعود باوان پوری نرگس لرستانی حدیثه متولی
        یکون نمط وأسلوب شعر المقاومة وإطاره اعتقادیا وثقافیا ووطنیا یبعث علی أن یستفید الشاعر من الدین والقضایا المتعلقة به فی هذا الصنف من الأدب. إن الدراسات التناصیة تعد من إحدی المطالعات المتعلقة بدراسة النصوص الدینیة. مما لا شک فیه إن کل أدیب مسلم یحظی بالأبعاد والجوانب الد چکیده کامل
        یکون نمط وأسلوب شعر المقاومة وإطاره اعتقادیا وثقافیا ووطنیا یبعث علی أن یستفید الشاعر من الدین والقضایا المتعلقة به فی هذا الصنف من الأدب. إن الدراسات التناصیة تعد من إحدی المطالعات المتعلقة بدراسة النصوص الدینیة. مما لا شک فیه إن کل أدیب مسلم یحظی بالأبعاد والجوانب الدینیة القویة فإنه لقد تأثر من الکتب الدینیة وقد قام باستعمالها فی کتاباته. لقد تأثر الشعراء الفلسطینیون من نص القرآن الکریم عبر التعرف علیه فی أشعار مقاومتهم. وتمثلت ظاهرة التناص فی أقوال الشعراء الکبار غیر المعروفین فی صور عدیدة. یسعی هذا المقال عبراستخدام المنهج التوصیفی- التحلیلی ومع مطالعة دواوین الشعراء الفلسطینیین المعاصرین(منذ 1980م) فی أن یقوم بالتبیین والدراسة لتأثرهم من مصدر غنی کالقرآن الکریم ونوعیة الاستفادة من هذا المصدر غیر المحدود الذی لا ینضب وأیضا التمتع بالشخصیات الإسلامیة. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - جمالیات استدعاء الشخصیات التراثیة فی قصائد علی فودة
        فاطمة جمشیدی حسین کیانی
        استهدفت هذه المقالة دراسة جمالیة إحضار الشخصیّات التراثیة فی عناوین القصائد عند الشاعر علی فودة(1946–1982م)، کما درسَت مدی ربط تجارب هذه الشخصیات بتجارب علی فودة النفسیة والاجتماعیة والسیاسیة فی حیاته الواقعیة، إضافة إلی استخدامه عنصرین هامّین لجمالیة إحضار هذه ال چکیده کامل
        استهدفت هذه المقالة دراسة جمالیة إحضار الشخصیّات التراثیة فی عناوین القصائد عند الشاعر علی فودة(1946–1982م)، کما درسَت مدی ربط تجارب هذه الشخصیات بتجارب علی فودة النفسیة والاجتماعیة والسیاسیة فی حیاته الواقعیة، إضافة إلی استخدامه عنصرین هامّین لجمالیة إحضار هذه الشخصیّات؛ هما الرمز والقناع. قد أوحت النتائج أنّ الشاعر تأثّر بالشخصیّات التراثیة بما فیها الدینیة(النبی عیسی وبلال الحبشی) والأسطوریة(کلیوبترا والسندباد) والأدبیة(الصعاﻟﻴﻚ وعروة بن الورد)، وقام باستدعائها للتأثیر علی المتلقّین إضافة، إلی بیان تجاربه بصورة مثیرة، وبعمله هذا جعل قصائده أشدّ فاعلیة وأکثر قدرةً علی التأثیر فی المتلقّین، وحصلت کلّ هذه النتائج عبر المنهج التحلیلی بصورة کیفیة اعتماداً علی مجموعة من المصادر والمراجع المتنوّعة کالأدبیة والسیاسیة والنفسیة والاجتماعیة. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - الواقعیة اللوكاشیة في أشعار هارون هاشم رشید
        سکینه حسینی مجتبی عمرانی پور فیصل سیاحی
        یدرس علم اجتماع الأدب العلاقات الثنائیة بین المجتمع والعمل الأدبي كوثیقة اجتماعیة ترسم الوقائع التي تجرف المجتمع، وبما أن الواقعیة تمتاز كمذهب أشد التصاقا بالطبیعة وحیاة الإنسان والمجتمع، وأكثر اهتماما بحیثیات الواقع الاجتماعي وتفاعلاته وتطوراته كما تهتم بتصویر العلاقات چکیده کامل
        یدرس علم اجتماع الأدب العلاقات الثنائیة بین المجتمع والعمل الأدبي كوثیقة اجتماعیة ترسم الوقائع التي تجرف المجتمع، وبما أن الواقعیة تمتاز كمذهب أشد التصاقا بالطبیعة وحیاة الإنسان والمجتمع، وأكثر اهتماما بحیثیات الواقع الاجتماعي وتفاعلاته وتطوراته كما تهتم بتصویر العلاقات الاجتماعیة تصویرا دقیقا، لذلك لفت هذا العلم انتباه جورج لوكاش، حیث نقده الأدبي كان مؤثرا بوضع أسس علم اجتماع الأدبي، ففي خضم نظريته النقدية ثلاث سمات: الواقعیة الحقیقیة، والنقدیة والشعبیة، لهذا تعالج هذه الدراسة أشعار هارون هاشم وفقاً للواقعیة اللوكاشیة متخذة نظریته الواقعیة المتجذرة عن الجدلیة الماركسیة مطیة ومنهجا لدراستها. ولأن شعره یمثّل نمطا من المعیش في المجتمع العربي لا یمكنه إلا أن یكون جزءاً منه، فهو سعی إلی ربط معاناته بواقع المعیش یؤثّر ویتأثر فیه وبه، تشیر نتائج البحث إلی أنّ الشاعر یقدّم رؤیته من خلال الواقع، ناقلا الحقائق التي لمسها عن كثب بمصداقیة تامة وصورة صادقة ومنتقدا التناقضات والتحديات الاجتماعية لبلاده بمنطق ووعي تام وفي أجزاء من قصائده یفضح سياسات الحكومات الاستعمارية وأنصارها وحكام العرب مشیرا إلی تدخّلاتهم في شؤون شعبه ودعمهم لإسرائیل، ویراهم السبب الأساسي في معاناة مجتمعه، وعلی بنیة السمة الشعبیة، صوّر مشاكل ومعاناة أبناء جلدته. كما یمكن القول إنّه لم یقف مكتوف الأیدي أمام أنین مأساة مجتمعه بل أنذر ونادی وبشّر ثمّ رسم طریق النضال كما ركز علی القضایا والأحداث التي ترتبط بالعامة وتجسّد تأثیر هذه القضایا علی معیشة شعبه، فالمتابع لقصائده یری أنّه یكون ملتزماً بقضایا تخدم شعبه. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - تبلور أفکار نصرالله من خلال الأسالیب التعبیریّة في روایة "حرب الکلب الثانیة"؛ دراسة جمالية
        أحمد عارفی فرامرز میرزایی عیسی متقی زاده
        إنّ أفکار إبراهیم نصرالله المطروحة في روایته "حرب الکلب الثانیة"، یقصد منها الکشف عن حقائق حیاة الشعب الفلسطیني بالأسالیب المتلائمة الّتي قد ذکرها الروائي لإفادة دلالة خاصّة. فربّ أسالیب قد أخرجها الروائي من المعاني الأصلیّة إلی المعاني الثانویّة المجازیة التي قد برع ف چکیده کامل
        إنّ أفکار إبراهیم نصرالله المطروحة في روایته "حرب الکلب الثانیة"، یقصد منها الکشف عن حقائق حیاة الشعب الفلسطیني بالأسالیب المتلائمة الّتي قد ذکرها الروائي لإفادة دلالة خاصّة. فربّ أسالیب قد أخرجها الروائي من المعاني الأصلیّة إلی المعاني الثانویّة المجازیة التي قد برع فیها إلی حدّ کثیر لإضفاء جمالیّة النصّ وتحریک عواطف المتلقي. فمن هنا یهدف هذا المقال إلى الكشف عن أفکار الروائي وفقا للمنهج الوصفي التحليلي معتمدا على الأسلوبيّة الإحصائيّة ليجيب عن مدى التناسق بين هذه الأسالیب ومستويات اللغة الروائية الثلاثة: السردية، والوصفية والحوارية، وإبراز أهمّ ما في هذه الأسالیب من جمالية لإفادة المعاني إلى المتلقّي. وأهمّ ما وصل إليه هذا المقال أن الراوي استخدم أکثر الأسالیب التعبیریّة النحویّة 3406 مرة متلائما مع أفکاره المطلوبة، حیث استخدم أسلوب النفي 1759 مرّة: 52%، ثمّ الاستفهام 812 مرّة: 24%، ثمّ الشرط 328 مرّة: 10%، وغیر ذلک، مشیرا إلی الرؤیة التشاؤمیّة السائدة علی الأنظمة الفلسطینية المضطهدة، لأن في الروایة شخصیات انتهازیّة فاسدة تعمل أعمالا سلبیّة، خاصّة بطل الروایة راشد الانتهازيّ الّذي لایعمل إلّا لمصالح نفسه الممتلئة من الشرور إلی درجة أن الاتّجار بالبشر عنده حدث اعتیاديّ بعیدا عن القیم الخلقیّة والإنسانیّة. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - ملامح الاغتراب فی شعر "علی فودة" وردود فعله علیها
        فاطمة جمشیدی وصال میمندی فاطمه قادری رضا افخمی عقدا
        الاغتراب هو وعی الفرد بالصراع القائم بین ذاته وبین البیئة المحیطة به بصورة تتجسّد فی الشعور بعدم الانتماء والسخط والقلق والعدوانیة وما یصاحب ذﻟﻚ من سلوﻙ إیجابی أو شعور بفقدان المعنی واللامبالاة والانعزال الاجتماعی وما یصاحبه من أعراض إکلینیکیة، وهو ظاهرةٌ بارزةٌ فی العص چکیده کامل
        الاغتراب هو وعی الفرد بالصراع القائم بین ذاته وبین البیئة المحیطة به بصورة تتجسّد فی الشعور بعدم الانتماء والسخط والقلق والعدوانیة وما یصاحب ذﻟﻚ من سلوﻙ إیجابی أو شعور بفقدان المعنی واللامبالاة والانعزال الاجتماعی وما یصاحبه من أعراض إکلینیکیة، وهو ظاهرةٌ بارزةٌ فی العصر الحدیث، فالأدب فی مثل هذه الظروف ینعدم فیه الاستقرار والهدوء، فمن هنا غلبت فکرة الاغتراب فی الوقت الحاضر على تجربة الشعراء. هدفَت هذه المقالةُ دراسةَ أنواع الاغتراب فی شعر "علی فودة" الشاعر الفلسطینی المعاصر (1946-1982م) والسبب فی اختیار هذا الشاعر یعود إلی أن هذا الشاعر لا یعرفه الطلّاب والباحثون کما یستحقّه، فدراسة شعره من خلال الفحص عن أقسام الاغتراب فی حیاته یسدل الستار عن کثیر من الزوایا الخفیة فی شخصیته. کذﻟﻚ قَصدَت المقالة الکشفَ عن توظیفه بعضَ الآلیّات التعویضیة إزالةً لهذا الشعور وکلّ هذا عبر المنهج الکیفی الذی یعتمد علی الوصف والتحلیل. إضافة إلی هذا، دَرَسَت ردّةَ فعل الشاعر وتعامُلَه تجاه اغترابه، ووصَلَت إلی أنّ اغتراب هذا الشّاعر ظَهَرَ متمثّلاً فی الاغتراب الاجتماعی، والسیاسی، والنفسی، والإخوانی، والزمانی، والمکانی. وظّف هذا الشاعرُآلیات لدفع اغتراباته کتکرار الألفاظ الدّالة عن الاغتراب واستخدام أسلوب الحوار فی اللجوء إلی الطبیعة والاستئناس بها وخطاب أمّه المیّتة عند الحنین إلی الطفولة، وأیضاً الخشوع تارة والسّخط تارة أخری. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - التکرار فی الشعر الفلسطینی الحدیث؛ مجموعة العصف المأکول الشعریة نموذجًا
        عباس یداللهی فارسانی محمود شکیب انصاری
        یستهدف البحث دراسة ظاهرة التکرار بأنماطه المختلفة فی المجموعة الشعریة المعنونة "العصف المأکول". اتخذ الشاعر الفلسطینی الحدیث هذه التقنیة للتعبیر عما ألمّ بالشعب من مصیبات وویلات إثر الاحتلال الصهیونی من جانب، وإضفاء نمط من أنماط الموسیقی والإیقاع علی شعره من جانب آخر. ک چکیده کامل
        یستهدف البحث دراسة ظاهرة التکرار بأنماطه المختلفة فی المجموعة الشعریة المعنونة "العصف المأکول". اتخذ الشاعر الفلسطینی الحدیث هذه التقنیة للتعبیر عما ألمّ بالشعب من مصیبات وویلات إثر الاحتلال الصهیونی من جانب، وإضفاء نمط من أنماط الموسیقی والإیقاع علی شعره من جانب آخر. کما یحاول البحث التعرف علی محاور التکرار وصوره المختلفة التی تمثّلت فی الصوت والکلمة و الفعل و الضمیر و الرموز والعبارة ودور هذه المحاور فی بناء الجملة وقدرتها علی تکوین السیاقات الشعریة الجدیدة معتمدا علی المنهج الأسلوبی. یتبین للقارئ عبر إمعان النظر فی هذه المجموعة الشعریة أنّ التکرار أقام صلات وطیدة بین الشاعر وما أصاب مسقط رأسه من ویلات ونکبات اعتصرت نفسه و من هنا خلق هذا الأسلوب البیانی نمطاً من الأجواء النفسیة داخل النسیج الشعری حیث جعلته یعبّر عنا ألمّ به من آلام نفسیة ومکنونات داخلیة بغیة تثبیت المقصود فی نفسیة المتلقّی. وأخیرًا خلص البحث إلی أنّ الشاعر الفلسطینی اتخذ التکرار أداة ناجعة للکشف عن هواجسه ومشاعره الدفینة، التأثیر فی المتلقّی، ورسم کل ما اقترف الکیان الصهیونی من الممارسات الإجرامیة. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - صورة الآخر الإسرائیلی فی روایة "المتشائل" لإمیل حبیبی
        مسعود شکری کبری روشنفکر خلیل پروینی فرامرز میرزایی
        یُعتبر إمیل حبیبی من الروائیین الفلسطینیین الّذی عاش فى الأراضی المحتلة وکافح بقلمه ضدّ المحتلّین، وتُعتبر روایة "الوقائع الغریبة فی اختفاء سعید أبی النحس المتشائل" أشهر أعماله وهی روایة تتکوّن من عدة رسائل أرسلها السارد إلى الکاتب فی لغة سخریة أحیاناً وجادة أحیاناً أخر چکیده کامل
        یُعتبر إمیل حبیبی من الروائیین الفلسطینیین الّذی عاش فى الأراضی المحتلة وکافح بقلمه ضدّ المحتلّین، وتُعتبر روایة "الوقائع الغریبة فی اختفاء سعید أبی النحس المتشائل" أشهر أعماله وهی روایة تتکوّن من عدة رسائل أرسلها السارد إلى الکاتب فی لغة سخریة أحیاناً وجادة أحیاناً أخرى مستخدماً الأسالیب البلاغیة المختلفة إلّا أن المغزى الرئیس هو محاولة لتصویر الصراع الدائر فى الأراضى المحتلة بین الإسرائیلیین والفلسطینیین. والروایة تهتمّ بالشخصیات الإسرائیلیة بوصفها أحد جانبی الصراع والعنصر الذی یحتلّ موطن الفلسطینی (الأنا) ویمارس العنف والقهر ضده وبما أنّه عنصر هام ّفی هذه الروایة بشکل خاصّ وفى الصراع الدائر فى الأراضی المحتلة بشکل عامّ تمّ اختیاره لدراسة صورته فی هذا المقال. فیحاول هذا المقال دراسة صورة الآخر الإسرائیلی الیهودی فی روایة المتشائل بوصفها روایة من روایات الأدب الفلسطینی المقاوم وینتهج المنهج الوصفی – التحلیلی فی تحلیل النصّ الروائی للوصول إلی خصائص الصورة المرسومة للآخر الإسرائیلی فی هذه الروایة. وتشیر النتائج إلی أنّ الکاتب رسم صورة سلبیّة للآخر معتمداً علی اللغة الرمزیة أحیاناً والسخریة أحیاناً أخری وبواسطة عدة عناصر مثل اللغة، والجسد، والمکان. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - موتیف النخلة والزیتونة فی شعر سمیح القاسم
        کبری روشنفکر حامد پورحشمتی
        تحتلّ بعض الأفکار والأحداث مکانة مرموقة فی معیشة البشر ومثلما تتحوّلان إلی جزء من هواجسه الّتی تدفعه إلی المزید من الإلحاح والتکریر، حتّی انّها تظلّ له میسما ذاتیّا ملازما قدیصوّرها متعمّدا أو عفوالخاطر، ولکن تکرار هذه الصورة المعبّرة عن الهواجس علی التوالی یدلّ علی أنّ چکیده کامل
        تحتلّ بعض الأفکار والأحداث مکانة مرموقة فی معیشة البشر ومثلما تتحوّلان إلی جزء من هواجسه الّتی تدفعه إلی المزید من الإلحاح والتکریر، حتّی انّها تظلّ له میسما ذاتیّا ملازما قدیصوّرها متعمّدا أو عفوالخاطر، ولکن تکرار هذه الصورة المعبّرة عن الهواجس علی التوالی یدلّ علی أنّه ینهض بما لایُطّلع علی واقعه بحکم العادة؛ فقد یظهر هذا التکرار- بالرغم من أنّه ظاهرة نقدیّة لغویّة - موتیفا یعتبر عنصرا بنائیّا فی النص الشعریّ متجلّیا فی العلامات والدلالات اللتین یوظّف من خلالهما الشاعر الرموز والصور الشعریّة لیضفی علی شعره میسم الجمال والخلابیّة. إنّ الموتیف فی الشعر سمیح القاسم یحظی بأهمّیة بالغة ویمنح المتلقّی مفتاحا یفتح به الفکرة الکامنة فی نصّه وسواء أیکون اسما أو فعلا أو جملة، یتبدّل إلی نقطة مرکزیّة یحوم حولها شعره؛ ففی بعض الأحیان لینال رؤیة معیّنة یتمسّک بالتکرار الّذی یرافق الإلحاح علی هاجسته اللحظویّة مثل توظیفه موتیفی النخل والزیتون اللذین بلغ تکرارهما علی الترتیب 51 و69 مرّة فی أشعاره متناسبا مع الأهداف المقاومیّة الّتی یطالب بها المقتضی الشعریّ حیث یحمل الأول منهما رموزا للإستقامة، والنشاط، والحیاة الجدیدة ویوحی الثانی بالتجدّد، والعمران، وتراث الشاعر الدینیّ الّذی انعقد بأحاسیسه الوطنیّة. تحاول هذه الدراسة تسلیط الضوء علی توظیف موتیفی النخلة والزیتونة فی شعر سمیح القاسم مع الإشارة إلی المعطیات الإحصائیة من تکرارهما فی الأشعار، والإعتماد علی الطریقة الوصفیّة- التحلیلیّة الّتی تساعد علی تحلیل النصوص الأدبیّة وفکّ الرموز ودلالات فیها. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - نقش و جایگاه زنان فلسطینی در شعر هارون هاشم رشید (مطالعۀ موردی دیوان وردة علی جبین القدس)
        علی خضری سیمین ضیایی
        پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش و جایگاه زنان فلسطینی در شعر هارون هاشم رشید انجام شده است. در این تحقیق تلاش شده است با توجه به نقش مهم و اساسی زنان در صحنه‌ی مبارزه، به بررسی مهم ترین جلوه های پایداری و مقاومت زنان در دیوان وردة علی جبین القدس پرداخته شود. هارون هاشم شاعر چکیده کامل
        پژوهش حاضر با هدف بررسی نقش و جایگاه زنان فلسطینی در شعر هارون هاشم رشید انجام شده است. در این تحقیق تلاش شده است با توجه به نقش مهم و اساسی زنان در صحنه‌ی مبارزه، به بررسی مهم ترین جلوه های پایداری و مقاومت زنان در دیوان وردة علی جبین القدس پرداخته شود. هارون هاشم شاعر فلسطینی است که به حضور زنان و استقامت آنان در راه مقاومت توجه خاصی نشان داده است. روش تحقیق در این پژوهش توصیفی- تحلیلی است و با ابزار کتابخانه ای تهیه و تدوین شده است. نتایج تحقیق بر اساس بررسی اسناد و مدارک موجود نشان می دهد که هارون هاشم به ندرت به بیان احساسات و عواطف عاشقانه، و وصف زیبایی ظاهری زن پرداخته است بلکه بیشتر مضامین شعری وی در توصیف ذلّت ناپذیری، مسئولیت‌پذیری و صبر و استقامت زنان فلسطینی می‌باشد. او زنان فلسطینی را مظهر صبر و استقامت می داند که هرگز تن به ذلّت ندهند و در غیاب همسر مسئولیت خطیر تربیت فرزندان را نیز به عهده دارند تا نسلی ایده آل و آرمانی به جامعه ی خویش تحویل دهند. بنابراین شاعر با عاطفه‌ای صادق جنبه‌ی مادّی را از شعرش دور نگه می‌دارد و زبان شعری‌اش را به غزل عفیف نزدیک می‌کند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - بررسی توازی در سروده‌های فدوی طوقان شاعر زن معاصر فلسطین
        بشری گودرزی روح الله صیادی نژاد امیر حسین رسول نیا
        هدف این پژوهش بررسی سطوح توازی(آوایی،واژگانی ونحوی) و تاثیر آن در سروده های فدوی طوقان شاعر زن معاصر جهان عرب از فلسطین می باشد. وی یکی از شعرایی است که از پدیده توازی در سروده های خود استفاده کرده است .طرح تحقیق توصیفی –تحلیلی بود. با منابع کتا بخانه ای و مطالعات چکیده کامل
        هدف این پژوهش بررسی سطوح توازی(آوایی،واژگانی ونحوی) و تاثیر آن در سروده های فدوی طوقان شاعر زن معاصر جهان عرب از فلسطین می باشد. وی یکی از شعرایی است که از پدیده توازی در سروده های خود استفاده کرده است .طرح تحقیق توصیفی –تحلیلی بود. با منابع کتا بخانه ای و مطالعات کیفی به بررسی توازی در سروده‌های فدوی طوقان پرداخته شد. دستاورد تحقیق بیان گر آن است که در مبحث توازی، تکرار بیشترین اهمیت را دارد و یک عنصر ضروری در ایجاد موسیقی می‌باشد. فدوی طوقان از طریق به کار بردن این تکرار کلامی در سروده‌هایش زیبایی خاصی را ایجاد کرده است که یک خواننده‌ی آگاه با خواندن و شنیدن آن‌ها می‌تواند از این سروده‌ها لذت ببرد. فدوی طوقان در اشعارش از توازی در سه سطح آوایی، واژگانی و نحوی بهره برده است و این پدیده با ایجاد تشابه در ساختار متن، برجستگی شعر او را به طور چشمگیری بیشتر کرده است. وی با استفاده از تکرارِ صداها، حروف، واژگان و ترکیب‌ها علاوه بر برجستگی در سطح زبانی، سبب تأکید در سطح معنایی نیز شده است و این مطلب نشان می‌دهد که سازه‌های زبانی در انتقال مفاهیم اثر گذار می‌باشند. به نظر می‌رسد بسامد توازی در سطح آوایی بیشتر از سطوح واژگانی و نحوی است، چرا که در توازی واژگانی و نحوی، توازی آوایی نیز یافت می‌شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        15 - نقش و جایگاه زن در نهضت فلسطین
        محمد رضا علم سمیره حزباوی منا حمیدی نسب
        بیش از شش دهه از حرکت و جنبش ملت فلسطین در مقابل اسرائیل و حامیان قدرتمند او می گذرد؛ در این مدت طولانی بارها و بارها مردم جهان شاهد بروز ظهور و حماسه هایی از مقاومت پایداری فلسطینی ها بوده اند. بطوریکه اخبار مربوط به جنبش در صدر همة خبرها و تحولات منطقه ای و جهانی قرار چکیده کامل
        بیش از شش دهه از حرکت و جنبش ملت فلسطین در مقابل اسرائیل و حامیان قدرتمند او می گذرد؛ در این مدت طولانی بارها و بارها مردم جهان شاهد بروز ظهور و حماسه هایی از مقاومت پایداری فلسطینی ها بوده اند. بطوریکه اخبار مربوط به جنبش در صدر همة خبرها و تحولات منطقه ای و جهانی قرار گرفته است. در این مدت جهانیان شاهد صحنه های بسیار غم انگیز و تأثیر آوری نیز بوده اند که افکار عمومی ملتها را تحت تأثیر قرار داده است. سئوال این است که این مقاومت طولانی از چه عوامل و اهرمهایی بهره مند بوده که تا شصت سال دوام آورده است. قدر مسلم آنچه که به عنوان یکی از عوامل مهم گسترش و پایداری این مقاومت را شکل داده است حضور زنان فلسطینی در نهضت و نقش و جایگاه آنان در تداوم این قیام بوده است. در مقاله حاضر تلاش شده است که نقش و جایگاه زن فلسطینی در روند گسترش، تداوم و دیرپایی قیام فلسطین تبیین گردد. به عنوان مثال می توان از فعالیت های نظامی، فرهنگی و تأسیس سازمان های خودگردان نام برد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        16 - واکاوی مسئله فلسطین در ایران (آغاز تا انقلاب اسلامی)
        علیرضا کشاورزی نیا محمد کلهر سینا فروزش
        واکاوی مسئله فلسطین و شرایط پیدایش اسرائیل در سال 1948 میلادی مبحثی است که پیچیده گی های زیادی در بررسی این مسئله پیدا می کند و این مسئله در سطح منطقه موضوعی است که دارای ابعاد مختلفی می باشد. همچنین کنکاش پیرامون نقش اعراب و رویکردهای متفاوت آنان درباره مساله فلسطین و چکیده کامل
        واکاوی مسئله فلسطین و شرایط پیدایش اسرائیل در سال 1948 میلادی مبحثی است که پیچیده گی های زیادی در بررسی این مسئله پیدا می کند و این مسئله در سطح منطقه موضوعی است که دارای ابعاد مختلفی می باشد. همچنین کنکاش پیرامون نقش اعراب و رویکردهای متفاوت آنان درباره مساله فلسطین و اسرائیل از جمله مسائلی است که از جهات مختلف تاکنون مورد توجه پژوهشگران قرار گرفته است. دیدگاه جهان اسلام، و غرب دراین باره نیز از دیگر مسائل قابل تامل و بررسی دراین حوزه می باشد. امروزه با توجه به رویکرد سازش کارانه دولت های عربی با اسرائیل، جایگاه ایران به عنوان حامی فلسطین روز به روز از اهمیت بیشتری برخوردار می باشد.یافته های این پژوهش نشان می دهد که از زمان ورود و اشغال اسرائیلی ها به فلسطین تاکنون، این سرزمین شاهد جنگ های داخلی و خارجی سنگینی شده است که در درون آن، احزاب، فرقه ها و سازمان های مختلفی رشد کرده اند که بعضا در مقابل یکدیگر ایستاده اند. پس از تشکیل کشور اسرائیل، خشم فلسطینیان در مقابل این تجاوز بیش از پیش شعله گرفت و به ایستادگی در مقابل متجاوزان پرداختند. وجود وقایع متنوع و وضعیت جغرافیایی سرزمین فلسطین سبب ایجاد اختلافات جدی و بعضا غیرقابل رفعی میان فلسطین و اسرائیل گردیده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        17 - واکاوی علل ناکامی معامله قرن در ایجاد صلح
        احسان اعجازی مهدی لکزی
        دولت ترامپ وعده داده است تا با اجرای معامله قرن به منازعه فلسطین اسراییل در منطقه خاورمیانه پایان دهد. با توجه به عدم استقبال از این طرح، نه تنها از سوی فلسطینی ها، بلکه کشورهای متحد آمریکا، سوال اصلی این پژوهش عبارت است از: تا چه اندازه اجرای احتمالی طرح سازش معامله قر چکیده کامل
        دولت ترامپ وعده داده است تا با اجرای معامله قرن به منازعه فلسطین اسراییل در منطقه خاورمیانه پایان دهد. با توجه به عدم استقبال از این طرح، نه تنها از سوی فلسطینی ها، بلکه کشورهای متحد آمریکا، سوال اصلی این پژوهش عبارت است از: تا چه اندازه اجرای احتمالی طرح سازش معامله قرن می‌تواند به موفقیت بینجامد؟ بر اساس شواهد موجود، فرضیه این پژوهش چنین است: به نظر می‌رسد به دلیل عدم توجه به ریشه‌های واقعی منازعه، یکجانبه بودن طرح، توجه خاص به منافع اسراییل، نادیده‌انگاری حقوق فلسطینی‌ها، تدوین طرح بدون مذاکره با طرف فلسطینی، عدم توانایی ایالات‌متحده برای اجرای برخی از مفاد طرح، مخالفت کشورهای عضو اتحادیه عرب و اتحادیه اروپا، این طرح قابلیت اجرایی نداشته باشد و در صورت اجرا شدن برخی از مفاد آن به صورت یکجانبه تنها به تنش‌ها در خاورمیانه دامن بزند. نویسندگان برای واکاوی احتمال موفقیت این طرح با استفاده از روش تحلیلی و توصیفی از مدل بهینه حل منازعات سرزمینی بهره گرفته‌اند. در نهایت نویسندگان نتیجه می‌گیرند که برای دستیابی به صلح در خاورمیانه، باید به طرح جایگزینی اندیشید که تشکیل دولت مستقل فلسطینی در کرانه‌باختری و نوارغزه شاکله اصلی آن را تشکیل دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        18 - اهداف و پیامدهای جنگ 22 روزه رژیم صهیونیستی علیه غزه
        علیرضا سبزیان موسی آبادی هانیه مظفری
        در 27 دسامبر 2008 حمله رژیم صهیونیستی به غزه با هجوم 100 جنگنده رژیم صهیونیستی آغاز شد. جنگ، 22 روز ادامه یافت و در این میان بیش از 7000 فلسطینی به شهادت رسیدند و یا زخمی شدند. موضوع این مقاله، بررسی اهداف و پیامدهای جنگ 22روزه رژیم صهیونیستی علیه غزه است. بنابراین نخست چکیده کامل
        در 27 دسامبر 2008 حمله رژیم صهیونیستی به غزه با هجوم 100 جنگنده رژیم صهیونیستی آغاز شد. جنگ، 22 روز ادامه یافت و در این میان بیش از 7000 فلسطینی به شهادت رسیدند و یا زخمی شدند. موضوع این مقاله، بررسی اهداف و پیامدهای جنگ 22روزه رژیم صهیونیستی علیه غزه است. بنابراین نخست در صدد بررسی اهداف رژیم صهیونیستی در جنگ علیه غزه هستیم، سپس به بررسی آثار و پیامدهای داخلی، منطقه ای و بین المللی این جنگ خواهیم پرداخت. فرضیه های مورد بررسی در این مقاله عبارت اند از: 1. فرضیه معطوف به اهداف: نابودی حماس و اشغال غزه یکی از اهداف اصلی رژیم صهیونیستی در جنگ 22 روزه علیه غزه است. 2. فرضیه معطوف به پیامد: جنگ 22 روزه، ناتوانی رژیم صهیونیستی در سرکوب مقاومت فلسطین را به اثبات رساند و در سطح بین الملل باعث شناخت مظلومیت مردم فلسطین و بسیج افکار عمومی جهان علیه رژیم صهیونیستی شد. روش تحقیق در این مقاله توصیفی ـ تحلیلی است، بدین معنا که ابتدا با روش توصیفی به ابعاد جنگ 22 روزه اشاره می شود و سپس اهداف و پیامدهای جنگ مورد بحث و بررسی قرار می گیرد. از نتایج به دست آمده در این تحقیق این است که مقاومت اسلامی فلسطین طی 22 روز جنگ و محاصره شدید دریایی و زمینی در مقابل رژیم صهیونیستی ثابت کرد که می تواند باز هم به مقاومت و پایداری ادامه دهد، اما در مقابل، رژیم صهیونیستی نتوانست به هیچ هدفی از اهداف از پیش تعیین شده خود در حمله به غزه برسد و این بزرگترین دستاورد برای ملت فلسطین است؛ بنابراین آنچه در نوار غزه اتفاق افتاد یک پیروزی تاریخی برای مقاومت اسلامی فلسطین است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        19 - بررسی مضمون کودک در شعر عبدالکریم کرمی
        عنایت الله فاتحی نژاد مختار مجاهد
        مرحله کودکی یکی از مهمترین مراحل رشد است که نقش مهمی در شکل گیری شخصیت انسان ایفا می کند و از این روی، در عصر حاضر مورد توجه کارشناسان تربیتی، روان شناسان، جامعه شناسان و ادیبان قرار گرفته است. عبدالکریم کرمی یکی از شاعران بزرگ نسل اول سرزمین فلسطین، به موضوع کودک فلسط چکیده کامل
        مرحله کودکی یکی از مهمترین مراحل رشد است که نقش مهمی در شکل گیری شخصیت انسان ایفا می کند و از این روی، در عصر حاضر مورد توجه کارشناسان تربیتی، روان شناسان، جامعه شناسان و ادیبان قرار گرفته است. عبدالکریم کرمی یکی از شاعران بزرگ نسل اول سرزمین فلسطین، به موضوع کودک فلسطینی و قضایای مربوط به او، به عنوان یکی از دغدغه های اصلی شعرش، می نگرد لذا بخشی از دیوان شعری خود را با هدف دست یابی به هدف های تربیتی، تعلیمی، تفریحی و زیبایی شناختی به سروده های کودکانه اختصاص داده است. در این مقاله اشعار کودکانه این شاعر بررسی شده و چگونگی علایق و مصائب کودکان سرزمین فلسطین در شعرش مورد کنکاش قرار گرفته است. نتیجه این مطالعه آن که توجه به کودک فلسطینی یکی عاطفی ترین درون مایه های شعری عبدالکریم کرمی است. توجه شاعر به کودکان فلسطینی و مسائل مربوط به آنها، نشان از امید شاعر به آینده روشن سرزمینش فلسطین و آزادی آن به دست این کودکان است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        20 - تأثیر جمهوری اسلامی ایران بر شکل‌گیری گروه جهاد اسلامی در فلسطین
        حسین مسعود نیا سعید قر بانی تازه کندی
        پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 منشأ تحولات عظیمی در منطقه و جهان گردید،این رویداد تأثیرات زیادی در بیداری مسلمانان جهان و احیای باورهای دینی داشت.از جمله گروه‌هایی که به‌صورت مستقیم تحت تأثیر انقلاب اسلامی شکل گرفت، گروه جهاد اسلامی در فلسطین بود، یکی از دستاورد چکیده کامل
        پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 منشأ تحولات عظیمی در منطقه و جهان گردید،این رویداد تأثیرات زیادی در بیداری مسلمانان جهان و احیای باورهای دینی داشت.از جمله گروه‌هایی که به‌صورت مستقیم تحت تأثیر انقلاب اسلامی شکل گرفت، گروه جهاد اسلامی در فلسطین بود، یکی از دستاوردهای انقلاب در منطقه و جهان، صدور انقلاب اسلامی است که در آن، جمهوری اسلامی ایران در چارچوب اصل دعوت، صدور انقلاب را در دستور کار سیاست خارجی خود قرار داده است و حتی صدور انقلاب به‌عنوان یک اصل و هدف در سیاست خارجی درآمده است، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی الگوهای مختلفی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران حاکم شد که دیدگاه‌های متفاوتی در رابطه با صدور انقلاب داشتند، و با توجه به الگوهای صدور انقلاب، میزان و نوع حمایت از نهضت‌های اسلامی متفاوت بود، گروه جهادی فلسطین نیز یکی از این گروه‌های اسلامی است که در گفتمان‌های مختلف جمهوری اسلامی تحت تأثیر انقلاب اسلامی قرارگرفته است. در پژوهش زیر نویسنده درصدد است با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی روند تأثیرگذاری جمهوری اسلامی ایران در گروه جهاد اسلامی فلسطین از آغاز شکل‌گیری جهاد اسلامی تا دوران سازندگی را مورد تجزیه‌وتحلیل قرار دهد و سؤالی که نویسنده درصدد بررسی آن است این‌که جمهوری اسلامی ایران درروند شکل‌گیری گروه جهاد اسلامی فلسطین چه تأثیری داشته است؟ پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        21 - تأثیر انقلاب اسلامی ایران بر روند فعالیت گروه‌های جهادی در فلسطین؛ مطالعۀ موردی بررسی تطبیقی تأثیر گفتمان‌های دولت‌های اصلاحات و اصولگرا
        اصغر منتظرالقائم سعید قربانی محمدمسعود آقایی
        پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 منشأ تحولات عظیمی در منطقه و جهان گردید، این رویداد تأثیرات زیادی در بیداری مسلمانان جهان و احیای باورهای دینی داشت. از جمله گروه‌هایی که به ‌صورت مستقیم تحت تأثیر انقلاب اسلامی شکل گرفت، گروه‌های جهادی در فلسطین بود، یکی از دست آو چکیده کامل
        پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357 منشأ تحولات عظیمی در منطقه و جهان گردید، این رویداد تأثیرات زیادی در بیداری مسلمانان جهان و احیای باورهای دینی داشت. از جمله گروه‌هایی که به ‌صورت مستقیم تحت تأثیر انقلاب اسلامی شکل گرفت، گروه‌های جهادی در فلسطین بود، یکی از دست آوردهای انقلاب در منطقه و جهان، صدور انقلاب اسلامی است که در آن، جمهوری اسلامی ایران در چارچوب اصل دعوت، صدور انقلاب را در دستور کار سیاست خارجی خود قرار داده است و حتی صدور انقلاب به‌عنوان یک اصل و هدف در سیاست خارجی درآمده است بعد از پیروزی انقلاب اسلامی الگوهای مختلفی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران حاکم شد که دیدگاه‌های متفاوتی در خصوص صدور انقلاب داشتند، و با توجه به الگوهای صدور انقلاب، میزان و نوع حمایت از نهضت های اسلامی متفاوت بود، بعد از پیروزی انقلاب اسلامی الگوهای مختلفی بر سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران حاکم شد که دیدگاه‌های متفاوتی در خصوص صدور انقلاب داشتند، و با توجه به الگوهای صدور انقلاب، میزان و نوع حمایت از نهضت‌های اسلامی متفاوت بود، گروه‌‎های جهادی فلسطین نیز یکی از این گروه‌های اسلامی است که در گفتمان های مختلف جمهوری اسلامی تحت تأثیر انقلاب اسلامی قرار گرفته است. در این مقاله نویسندگان در صدد هستند با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی روند صدور انقلاب اسلامی ایران در گفتمان های مردم‌سالار دینی و عدالت محور را مورد بررسی قرار داده و میزان و نوع تأثیرپذیری گروه‌های اسلامی در این گفتمان‌ها را مورد تجزیه‌وتحلیل قرار دهد. پرونده مقاله