-
دسترسی آزاد مقاله
1 - توافق جمهوري اسلامي ایران و عربستان سعودی و تأثیر آن بر کنشگری گروه¬های مقاومت فلسطینی
محمدباقر مکرمی پور سهراب محمدزاده ندا پارساخاورمیانه به عنوان یک مجموعه امنیتی خاص به جهت وضعیت مبهم، پیچیده ای که دارد همواره صحنه ائتلاف و رقابت میان قدرت های بزرگ فرامنطقه ای و قدرت های منطقه بوده است و در این میان کشورهای ایران و عربستان به عنوان دو قدرت تعيين كننده و صاحب¬نفوذ در منطقه، قدرت لازم براي شكل¬ چکیده کاملخاورمیانه به عنوان یک مجموعه امنیتی خاص به جهت وضعیت مبهم، پیچیده ای که دارد همواره صحنه ائتلاف و رقابت میان قدرت های بزرگ فرامنطقه ای و قدرت های منطقه بوده است و در این میان کشورهای ایران و عربستان به عنوان دو قدرت تعيين كننده و صاحب¬نفوذ در منطقه، قدرت لازم براي شكل¬دهي و تأثیر¬گذاری بر مناسبات منطقه غرب آسیا را دارند. به¬طوري كه آشكارا مي¬توان منطقه¬ي غرب آسیا و شمال آفریقا را متاثر از سیاست¬های دو کشور مزبور و كيفيت روابط آن¬ها با يكديگر دانست. از اين رو، از سر گيري روابط دو كشور كه- پس از 7 سال قطع کامل روابط، طی پنج دور مذاکرات در بغداد و عمان سرانجام در تاریخ 10 مارس 2023 با میانجی¬گری چین در پکن و - با امضاي توافق نامه صلح صورت گرفت، از اهميت بسياري برخوردار است. اين توافقنامه که به دلیل پیامدهای متعدد آن بر مناسبات منطقه¬اي، بازتاب گسترده¬ای در رسانه¬های منطقه و جهان در پی داشته است، سؤالات متعددي را در مورد مسائل منطقه¬اي مطرح مي¬سازد. در این پژوهش، نگارندگان اثر به دنبال بررسی تأثیر این توافق ويژه و دو جانبه، بر کنشگری گروه¬های مقاومت فلسطیني مي¬باشند. فلذا، پرسش اصلي این پژوهش را مي¬توان چنين طرح نمود كه «توافق ایران و عربستان چه تاثیری بر کنشگری گروه¬های مقاومت فلسطینی خواهد داشت؟». در پاسخ به سؤال مزبور، كه نگارندگان اثر با رویکردی توصیفی-تحلیلی در مقام پاسخگويي بدان برآمده¬اند، مي¬توان چنين فرضيه¬اي را طرح نمود كه: بر مبنای نظريه¬ي "واقع¬گرایی ساختاری" و همچنين نظریه¬ي "موازنه تهدید"، توافق مذکور، زمینه کنشگری فعال و به تبع آن موازنه تهدید را به نفع گروه¬های فلسطینی تغییر خواهد داد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - واکاوی زمینه‌های همگرایی اعراب با رژیم صهیونیستی در برابر ایران براساس نظریه موازنه تهدید استفان والت
اصغر رجبی ده برزوئی محمد بیدگلیهدف پژوهش حاضر واکاوی زمینه‌های همگرایی اعراب با رژیم صهیونیستی در برابر ایران، براساس نظریه موازنه تهدید استفان والت بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که، اعراب با تأکید بر تهدیدات امنیتی ایران به توسعه روابط خود با رژیم صهیونیستی به دلایلی ازجمله حما چکیده کاملهدف پژوهش حاضر واکاوی زمینه‌های همگرایی اعراب با رژیم صهیونیستی در برابر ایران، براساس نظریه موازنه تهدید استفان والت بود. روش پژوهش توصیفی- تحلیلی بوده و نتایج نشان داد که، اعراب با تأکید بر تهدیدات امنیتی ایران به توسعه روابط خود با رژیم صهیونیستی به دلایلی ازجمله حمایت آمریکا از عادی‌سازی روابط، درگیر بودن اعراب با بحران‌های داخلی، تضعیف ایدئولوژی ضدصهیونیستی ایران، وجود شکاف و جدایی در میان کشورهای عربی و ایجاد تغییر در موازنه قدرت منطقه‌ای در سطح همکاری‌های مختلف نظامی، سیاسی و اقتصادی پرداخته‌اند و الگوی رفتاری موازنه تهدید را بهترین رویکرد در قبال جمهوری اسلامی ایران می‌دانند. به نظر می‌رسد، مسئله عادی‌سازی روابط اعراب و رژیم صهیونیستی همچون دیگر توطئه‌های مثلث غربی- عبری- عربی چند دهه گذشته، با شکست مواجه شده است و این توطئه، موضوع نگران‌کننده‌ای نخواهد بود؛ زیرا دیر یا زود، به رسوایی کشورهای هم‌پیاله با رژیم صهیونیستی و فروپاشی این مناسبات جعلی، منتهی خواهد شد. با عنایت به این مسئله که عادی‌سازی روابط در بهترین حالت از سطح روابط رژیم صهیونیستی با دولت‌‌ها فراتر نخواهد رفت، پیشنهاد می‌گردد، جمهوری اسلامی ایران با دیپلماسی فعال سعی نماید، مسئله فلسطین را زنده نگه دارد و همچنین به حکومت‌های عربی متذکر شود که به صدای ملت‌هایشان که مخالف عادی‌سازی روابط با اشغالگران رژیم صهیونیستی هستند، گوش فرادهند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - نقش رژیم صهیونیستی در شکل گیری و تحکیم پیمان ابراهیم
پوریا آقاجانی منقاری اکبر اشرفی محمد توحیدفام رضا جلالیپیمان ابراهیم توسط دونالد ترامپ بین رژیم صهیونیستی و امارات متحده عربی و بحرین در ۱۳ اوت ۲۰۲۰ منعقد شد. چنین پیمانی با هدف جلوگیری از رفتارهای منطقه‌ای ایران و در نتیجه مهار قدرت ایران در منطقه شکل گرفته است. قوام و تحکیم چنین پیمانی ریشه در تلاش احزاب راستگرای رژیم صه چکیده کاملپیمان ابراهیم توسط دونالد ترامپ بین رژیم صهیونیستی و امارات متحده عربی و بحرین در ۱۳ اوت ۲۰۲۰ منعقد شد. چنین پیمانی با هدف جلوگیری از رفتارهای منطقه‌ای ایران و در نتیجه مهار قدرت ایران در منطقه شکل گرفته است. قوام و تحکیم چنین پیمانی ریشه در تلاش احزاب راستگرای رژیم صهیونیستی بویژه (حزب لیکود) به رهبری بنیامین نتانیاهو، (حزب یامینا) به رهبری نفتالی بنت و حزب (آینده کجاست) به رهبری یائیر لاپید دارد. پرسش اصلی: نقش مقامات راستگرای رژیم صهیونیستی چگونه منجر به شکل‌گیری و تحکیم پیمان ابراهیم گردیده است؟فرضیه: برقراری نظم جدید و ترتیبات امنیتی به واسطه نفوذ جمهوری اسلامی ایران در منطقه، زمینه را برای شکل‌گیری و تحکیم پیمان ابراهیم از سوی مقامات راستگرای رژیم صهیونیستی فراهم کرده است. نوع پژوهش بر اساس هدف کاربردی است. روش گردآوری داده‌ها و اطلاعات، مطالعه کتابخانه‌ای است. پژوهش حاضر از الگوی نظری موازنه تهدید بهره برده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - نقش سیاست موازنه و نیروی سوم در تاریخ ایران (عصر قاجاریه و پهلوی)
سعید جهانگیری مریم خالقی نژاددر ایران زمان قاجارو پهلوی هم بی‌تردید یکی از کلمات کلیدی برای فهم سیاست خارجی آنها مفهوم به نیروی سوم می‌باشد. و هدف اصلی ما در این نوشتار به بررسی نقش نیروی سوم در راهبرد سیاست خارجی ایران در دو دوره قاجار و پهلوی پرداخته شده است. زمان قاجار و پهلوی در عرصه داخلی و خا چکیده کاملدر ایران زمان قاجارو پهلوی هم بی‌تردید یکی از کلمات کلیدی برای فهم سیاست خارجی آنها مفهوم به نیروی سوم می‌باشد. و هدف اصلی ما در این نوشتار به بررسی نقش نیروی سوم در راهبرد سیاست خارجی ایران در دو دوره قاجار و پهلوی پرداخته شده است. زمان قاجار و پهلوی در عرصه داخلی و خارجی دو عامل ساختار و کارگزار دچار تحولاتی اساسی شدند و تاثیر پذیری دوسویه ساختار وکارگزار در ساختار نظام بین الملل باعث شد که ایران با تنش ها و چالش هایی روبرو شود و در ایران به طور مداوم، همیشه باعث نیاز به نیروی سوم در عرصه بین المللی و حتی داخلی در دوران قاجار و پهلوی گردیده است. از این رو مقاله حاضر با روش توصیفی ـ تحلیلی می کوشد به این سوال پاسخ دهند که چرا سیاست خارجی ایران در دو مقطع قاجار و پهلوی به سمت نیروی سوم گرایش داشته است ؟ در پاسخ به سوال مذکور این فرضیه ارایه شده است: از دیدگاه مقامات ایران در دوره های قاجار و پهلوی، نیروی سوم می توانست یک نقش موازنه دهنده را در سیاست خارجی ایران و تعدیل تهدیدات روس و انگلیس ایفا کند. در این تحقیق تلاش شده است بر اساس نظریه موازنه تهدید، نقش نیروی سوم در سیاست خارجی ایران، مورد بررسی قرار گیرد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - تبیین سیاست خارجی عربستان سعودی در قبال تروریسم تکفیری در عراق و سوریه
مهدی هدایتی شهیدانی سجاد مرادی کلاردهچکیده خاورمیانه در سال های اخیر با افزایش فعالیت گروه های تروریستی مواجه است و فعالیت این گروه ها، واکنش های مختلف کشورهای منطقه را در پی داشته است. هدف اصلی این مقاله، بررسی سیاست خارجی عربستان سعودی در قبال تروریسم تکفیری در عراق و سوریه با روش تحلیلی و محوریت تئوری ن چکیده کاملچکیده خاورمیانه در سال های اخیر با افزایش فعالیت گروه های تروریستی مواجه است و فعالیت این گروه ها، واکنش های مختلف کشورهای منطقه را در پی داشته است. هدف اصلی این مقاله، بررسی سیاست خارجی عربستان سعودی در قبال تروریسم تکفیری در عراق و سوریه با روش تحلیلی و محوریت تئوری نوواقع گرایی تدافعی است. در همین راستا، دو پرسش اصلی مطرح می شود: نخست، نقش تروریسم تکفیری در سیاست خارجی عربستان سعودی در عراق و سوریه چیست؟ دوم، عربستان سعودی چه راهبردهایی در قبال تروریسم تکفیری در این کشورها دنبال می کند؟ یافته های مقاله نشان می دهد، نقش تروریسم تکفیری در سیاست خارجی عربستان سعودی، ایجاد موازنه تهدید در قبال افزایش قدرت ایران در عراق و سوریه است و راهبردهای عربستان سعودی در قبال تروریسم تکفیری در این کشورها، طیف های متنوعی از حمایت مستقیم، اجماع سازی در سطح سازمان های منطقه ای همسو و ائتلاف سازی با برخی کشورهای منطقه را دربرمی گیرد. این مقاله با استفاده از منابع کتابخانه ای و اینترنتی به این موضوع می پردازد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - «موازنه همه‌جانبه» و ائتلاف‌سازی عربستان سعودی در قبال جمهوری اسلامی ایران
عبدالمجید سیفی ناصر پورحسنچکیده پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ائتلاف‌های منطقه‌ای متعددی در مناطق ژئوپلتیک پیرامونی ایران و به‌ویژه در شبهجزیره عربستان ایجاد شده است. یکی از بازیگران منطقه‌ای و محوری این ائتلاف‌ها، عربستان سعودی است. مبنای استدلال مقامات سعودی در این ائتلاف‌سازی‌ها، موازنه تهدی چکیده کاملچکیده پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ائتلاف‌های منطقه‌ای متعددی در مناطق ژئوپلتیک پیرامونی ایران و به‌ویژه در شبهجزیره عربستان ایجاد شده است. یکی از بازیگران منطقه‌ای و محوری این ائتلاف‌ها، عربستان سعودی است. مبنای استدلال مقامات سعودی در این ائتلاف‌سازی‌ها، موازنه تهدید بوده که در مواجهه با جمهوری اسلامی، به مثابه منشاء تهدید شکل می‌گیرند. این مقاله با ردّ استدلال مذکور درپی پاسخ به این سؤال است که نقش‌آفرینی عربستان در موازنه‌سازی در منطقه خاورمیانه؛ به‌ویژه در حوزه خلیج‌فارس و شبهجزیره عربستان علیه جمهوری اسلامی برچه مبنایی انجام می‌شود؟ فرضیه‌ای که به عنوان پاسخ اولیه پردازش شده، این‌گونه صورت بندی شده است که ریشه واقعی ائتلاف‌سازی‌های عربستان از شکل گیری شورای همکاری خلیج فارس تا ائتلاف حمایت از عملیات طوفان قاطعیت علیه جنبش انصار‌الله یمن در سال 2015 علیه جمهوری اسلامی، موازنه همه‌جانبه است که منشاء آن، به بحران‌های داخلی این کشور برمی‌گردد. فرضیه این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی پردازش شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - بحران سوریه و امنیت ملی ایران
حسین ربیعی جعفر نقدی سجاد نجفیچکیده بحران سوریه یکی از مهم ترین رویدادهایی است که سیاست خارجی و به دنبال آن، امنیت ملی ایران را تحت تأثیر قرار داده است؛ به‌طوری که وضعیت سوریه برای ایران به‌عنوان بازی با حاصل جمع جبری صفر درآمده، هرگونه تحول در ساختار سیاسی این کشور، ضریب امنیتی ایران را به‌شدت کاهش چکیده کاملچکیده بحران سوریه یکی از مهم ترین رویدادهایی است که سیاست خارجی و به دنبال آن، امنیت ملی ایران را تحت تأثیر قرار داده است؛ به‌طوری که وضعیت سوریه برای ایران به‌عنوان بازی با حاصل جمع جبری صفر درآمده، هرگونه تحول در ساختار سیاسی این کشور، ضریب امنیتی ایران را به‌شدت کاهش می دهد (مفروض). با این مقدمه، این پژوهش چند هدف را پیگیری کرده است: 1- تبیین دلایل اهمیت راهبردی سوریه برای ایران؛ 2- تشریح نحوه تأثیرگذاری بحران سوریه بر امنیت ملی ایران در حوزه های مختلف؛ 3- تبیین نحوه رقابت ایران با قدرت های منطقه ای و فرامنطقه ای در سوریه و 4- تبیین راهبرد امنیتی ایران در قبال بحران سوریه. همچنین، مقاله این فرضیه را بررسی می کند که امنیت ملی ایران در صورت تداوم بحران در سوریه، با توجه به افزایش تهدیدها از سوی رقبای منطقه ای و فرامنطقه ای کاهش می یابد. برای ارزیابی فرضیه، از نظریه موازنه تهدید استفاده شده که می تواند تهدیدات پیش روی ایران در سوریه را به درستی تحلیل کند. روش تحقیق نیز برای بررسی موضوع بر مبنای روش تاریخی، توصیفی و تحلیلی است. یافته های تحقیق نشان داد که به علت برهم خوردن توازن تهدید علیه ایران در نتیجه تداوم بحران سوریه، این کشور می‌کوشد به موازنه سازی قدرت مبادرت ورزد. درنتیجه، راهبرد امنیتی ایران برای برون رفت از بحران، حمایت همه جانبه از اسد است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - تبیین بازتولید منازعه جمهوری اسلامی ایران وآمریکا در جنوب غرب آسیا در عصر پسابرجام؛ بازگشت به نوواقع گرایی
سید امیر جعفری عنایت اله یزدانی محمد علی بصیریچکیدهپس از بازگشت دو طرف منازعه هسته ای ایران و کشورهای 1+5 به مذاکرات هسته ای و انعقاد توافق بین المللی برجام، انتظار می رفت این مدل بتواند به عنوان الگویی برای حل و فصل مسالمت آمیز موضوع های اختلافی دیگر استفاده شود؛ اما تحولات پسابرجام، امیدها برای تسری این مدل به پ چکیده کاملچکیدهپس از بازگشت دو طرف منازعه هسته ای ایران و کشورهای 1+5 به مذاکرات هسته ای و انعقاد توافق بین المللی برجام، انتظار می رفت این مدل بتواند به عنوان الگویی برای حل و فصل مسالمت آمیز موضوع های اختلافی دیگر استفاده شود؛ اما تحولات پسابرجام، امیدها برای تسری این مدل به پرونده‌های مناقشه آمیز دیگر را کاهش داد. برخلاف تصور برخی از تحلیلگران، ایران نه تنها در صدر تهدیدهای امنیتی مورد شناسایی آمریکا و متحدان سنتی اش در منطقه باقی مانده؛ بلکه با ورود بازیگران فرامنطقه ای، بر شدت موازنه سازی در منطقه نیز افزوده شده است. تئوری نوواقع‌گرایی گرچه به تنهایی نمی تواند درک درستی از تحولات خاورمیانه ارائه نماید؛ لیکن همچنان از قدرت تبیین ساده تر و پیش بینی واقعی تر تحولات آینده برخوردار است. در مقاله حاضر سعی می شود با بهره گیری از تئوری نوواقع گرایی، این سؤال که علل بازتولید منازعه ایران وآمریکا در خاورمیانه در عصر پسابرجام چیست؟؛ پاسخ داده شود. مفروض اصلی مقاله این است که به دلیل استمرار توازن قوا در خاورمیانه، شاهد تشدید رقابت های امنیتی و بازتولید ناامنی در منطقه، با هدف برهم زدن توازن فعلی خواهیم بود. همکاری ایران با کشورهای1+5، نتوانسته است از تشدید منازعات درخاورمیانه جلوگیری کند؛ ازهمین رو، به نظر می‌رسد تسری مسیر طی شده به دیگر موضوع های مورد اختلاف برای جمهوری اسلامی ایران، رفتاری پرهزینه خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
9 - تبیین روابط عربستان سعودی و اسرائیل در مقابله با ایران : 2020-2011
فرزاد نویدی نیا سجاد مرادی کلاردهچکیدهمنطقه ی خاورمیانه طی یک دهه گذشته(2020-2011) دستخوش تحولات فراوانی شده است که یکی از مهم ترین آنها را سیالیت روابط بازیگران در این منطقه تشکیل می دهد. در این چارچوب عربستان و اسرائیل به عنوان دو بازیگر محوری در منطقه خاورمیانه طی یک دهه گذشته روابط دوجانبه و منطقه چکیده کاملچکیدهمنطقه ی خاورمیانه طی یک دهه گذشته(2020-2011) دستخوش تحولات فراوانی شده است که یکی از مهم ترین آنها را سیالیت روابط بازیگران در این منطقه تشکیل می دهد. در این چارچوب عربستان و اسرائیل به عنوان دو بازیگر محوری در منطقه خاورمیانه طی یک دهه گذشته روابط دوجانبه و منطقه‌ای را گسترش داده‌اند. هدف اصلی در این پژوهش بررسی روابط این دو بازیگر با محوریت تحولات جدید منطقه است. این پژوهش با روش تبیینی و با بکارگیری نظریه موازنه تهدید این سوال اصلی را مطرح می‌کند که مهم‌ترین علت گسترش روابط عربستان و اسرائیل طی یک دهه اخیر چیست؟ همچنین این فرضیه مطرح شده است که دلیل اصلی گسترش روابط طرفین، همکاری مشترک در مقابله با ایران در چارچوب موازنه تهدید است. یافته‌ها نشان می‌دهد که عربستان و اسرائیل، ایران را به عنوان تهدیدی مشترک محسوب کرده و سعی در مقابله با آن در قالب ایران‌هراسی، حمایت ازگروه‌های تروریستی، ایجاد چالش برای متحدین منطقه‌ای ایران، شیعه‌هراسی، ترغیب آمریکا برای خروج از برجام و عادی‌سازی روابط دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - عوامل موثر بر شکل گیری سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در برابر اتحاد جماهیر شوروی از منظر نظریه موازنه تهدید
حسن جلال پوراین نوشتار در نظر دارد تا زمینه های شکل گیری سازمان پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) را در برابر اتحاد جماهیر شوروی سابق بر اساس نظریه موازنه تهدید استفان والت را مورد سنجش قرار دهد، بنابراین سئوال این پژوهش این است که شاخص های مطرح شده در نظریه موازنه تهدید استفان والت تا چ چکیده کاملاین نوشتار در نظر دارد تا زمینه های شکل گیری سازمان پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) را در برابر اتحاد جماهیر شوروی سابق بر اساس نظریه موازنه تهدید استفان والت را مورد سنجش قرار دهد، بنابراین سئوال این پژوهش این است که شاخص های مطرح شده در نظریه موازنه تهدید استفان والت تا چه اندازه با عوامل موثر در شکل گیری سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) در برابر اتحاد جماهیر شوروی سابق قابل تطبیق می باشد؟ فرض بر این است که شاخص های ذکر شده در نظریه موازنه تهدید والت در شکل گیری سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) علیه اتحاد جماهیر شوروی موثر و قابل انطباق بوده است.روش تحقیق مقاله حاضر توصیفی-تحلیلی و در چارچوب نظریه موازنه تهدید استفان والت است. اطلاعات لازم با استفاده از شیوه کتابخانه ای و با مراجعه به کتابها، مقالات، و نشریات داخلی و خارجی و منابع اینترنتی گردآوری شده است. یافته های پژوهش نشان می دهد بر اساس نظریه موازنه تهدید والت شاخص های ذکر شده در شکل گیری اتحادها (مجاورت، قدرت تهاجمی،نیات تهاجمی، افزایش قدرت تهاجمی) در شکل گیری ناتو علیه اتحاد جماهیرشوروی سابق موثر و قابل تطبیق می‌باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - روابط منطقه ای ایران و ترکیه پس از تحولات سوریه (2017-2010)
علیرضا گلچین پور مهناز گودرزیایران و ترکیه از موقعیت ژئوپلتیکی و ژئواستراتژیکی منحصر به فردی در منطقه برخوردار هستند. بحران سـوریه بـاعث تأثیرپذیری معادلات منطقه ای و روابط کـشورهای مـنطقه از یکـدیگر از جمله ایران و ترکیه شـد. تحولات سوریه موجب شد چارچوب روابط ایران و ترکیه را به عنوان رسیدن به قدر چکیده کاملایران و ترکیه از موقعیت ژئوپلتیکی و ژئواستراتژیکی منحصر به فردی در منطقه برخوردار هستند. بحران سـوریه بـاعث تأثیرپذیری معادلات منطقه ای و روابط کـشورهای مـنطقه از یکـدیگر از جمله ایران و ترکیه شـد. تحولات سوریه موجب شد چارچوب روابط ایران و ترکیه را به عنوان رسیدن به قدرت منطقه ای تحت تاثیر قرار داده و در آن تغییر ایجاد نماید. بنابراین این سوال اصلی مطرح می شود که تحولات سوریه چه تاثیری بر روابط منطقه ای ایران و ترکیه در راستای تبدیل شدن به قدرت منطقه ای ایجاد نموده است؟ در این مقاله سعی می شود در چارچوب نظریه موازنه قدرت منطقه ای و با استفاده از روش های توصیفی – تحلیلی ابعاد موضوع و سوال فوق بررسی و تجزیه و تحلیل گردد. ﯾﺎﻓﺘﻪهای ﭘﮋوهش ﻧﺸـﺎن ﻣـﯽ دهد ﺗﺤﻮﻻت جهان ﻋﺮب به ویژه تحولات سوریه ﺑﺎعث ﺗﺸﺪﯾﺪ رﻗﺎﺑﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪای اﯾﺮان و ﺗﺮﮐﯿﻪ، در قالب شکلﮔﯿﺮی اﺗﺤﺎدها و اﺋﺘﻼف های ﻣﻨﻄﻘﻪای و ﻓﺮاﻣﻨﻄﻘﻪای ﺑﺎ ﻣﺤﻮرﯾﺖ اﯾﺮان و ﺗﺮﮐﯿﻪ گردید که در یک سوی آن روﺳﯿﻪ، اﯾﺮان، ﻋﺮاق و ﺳﻮرﯾﻪ و در ﺳﻮی دﯾﮕﺮ ﺗﺮﮐﯿﻪ، ﻋﺮﺑﺴﺘﺎن ﺳﻌﻮدی، ﻗﻄﺮ و ﮔﺮوه های ﺳﻠﻔﯽ ﻗﺮار داشت. همچنین ﻧﺎﺗﻮاﻧﯽ ﺗﺮﮐﯿﻪ در اﯾـﻦ ﻣﺴـﯿﺮ ﻣﻮﺟـﺐ ارﺗﻘﺎی ﺟﺎﯾﮕﺎه ﻣﻨﻄﻘﻪای اﯾﺮان و ﺗﻌﺪﯾﻞ ﺳﯿﺎﺳﺖ ﻣﻨﻄﻘﻪای ﺗﺮﮐﯿﻪ ﺷﺪ. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - اقدامات موازنه ساز روسیه در بحران 2014 اوکراین
علی موسایی عنایت الله یزدانی محمدعلی بصیریاوکراین همواره پس از فروپاشی شوروی به دلیل اهمیت هویتی، ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی و اقتصادی صحنه رقابت روسیه و غرب و شاهد بروز تعارضات جدی و بحران‌های سیاسی - امنیتی مختلف بوده است. بحران 2014 اوکراین نیز که با فشار روسیه بر اوکراین، مبتنی بر خودداری از پیوستن به توافقنا چکیده کاملاوکراین همواره پس از فروپاشی شوروی به دلیل اهمیت هویتی، ژئوپلیتیکی، ژئواکونومیکی و اقتصادی صحنه رقابت روسیه و غرب و شاهد بروز تعارضات جدی و بحران‌های سیاسی - امنیتی مختلف بوده است. بحران 2014 اوکراین نیز که با فشار روسیه بر اوکراین، مبتنی بر خودداری از پیوستن به توافقنامه تجارت آزاد با اتحادیه اروپا آغاز و درنهایت منجر به الحاق شبهجزیره کریمه به فدراسیون روسیه شد را نیز می‌توان در چارچوب همین رقابت‌ها میان روسیه و غرب قلمداد کرد. رقابتی که نه‌تنها باعث شروع بحران و الحاق کریمه به خاک روسیه شد؛ بلکه تنش بین روسیه و غرب را به‌شدت افزایش داد. ازاین‌رو، هدف اصلی این مقاله پاسخگویی به این پرسش‌ها است که چرا روسیه تصمیم به الحاق شبهجزیره کریمه به فدراسیون روسیه گرفت و این الحاق چه تأثیری در موازنه قدرت در منطقه دریای سیاه داشته است؟ در این مقاله با روشی کیفی و رویکردی تحلیلی، پرسش‌های پژوهش در بستر مفهومی نظریه موازنه تهدید با استفاده از منابع کتابخانه‌ای موردبررسی قرارگرفته است. یافته‌های مقاله نشان می‌دهد که رفع تهدیدات ناشی از عضویت احتمالی اوکراین در اتحادیه اروپا علیه امنیت و منافع ملی روسیه، علت تصمیم روسیه جهت الحاق کریمه به فدراسیون روسیه بوده است. همچنین این الحاق باعث تغییر موازنه قدرت به نفع روسیه در برابر غرب در منطقه دریای سیاه شده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - داعش و پدیداری موازنه تهدید در روابط ایران و عراق
عبدالمجید سیفی ناصر پورحسنچکیده روابط ایران و همسایه غربی آن را می توان یکی از غیر عادی ترین و استثنایی ترین روابط خارجی در دنیا تلقی کرد. روابط ایران و عثمانی و سپس عراق طی قرون اخیر شامل چرخه ای از تعارض های بلندمدت، جنگ ها و دوره های کوتاه مدت اتحاد، صلح سرد و همزیستی بوده است. از به قدرت رس چکیده کاملچکیده روابط ایران و همسایه غربی آن را می توان یکی از غیر عادی ترین و استثنایی ترین روابط خارجی در دنیا تلقی کرد. روابط ایران و عثمانی و سپس عراق طی قرون اخیر شامل چرخه ای از تعارض های بلندمدت، جنگ ها و دوره های کوتاه مدت اتحاد، صلح سرد و همزیستی بوده است. از به قدرت رسیدن عبدالکریم قاسم در سال 1958 تا سرنگونی صدام در سال 2003، پرتعارض ترین دوره در روابط دو کشور محسوب می شود به گونه ای که طولانی ترین جنگ قرن بیستم بین ایران وعراق رخ داد. با پیدایش داعش، روابط دو کشور وارد مرحله ای شد که با ادوار گذشته تفاوت ماهوی دارد. دراین مقاله، براساس چهارچوب نظری موازنه تهدید چگونگی این دگردیسی بنیادین در روابط ایران وعراق تحلیل شده است. فرضیه نویسندگان این بوده که شکل گیری داعش به مثابه یک تهدید امنیتی مشترک، موجب گذار روابط ایران وعراق جدید از تعارض به تعاون راهبردی شده است. این تهدید از همجواری دو کشور و ادراک مشترک آنها از میزان جدی بودن خطر هویتی داعش ناشی می شود. با توجه به جایگاه حیاتی عراق در محیط امنیتی جمهوری اسلامی و عدم وجود پژوهش‌هایی که موازنه تهدید مبنای نظری آنها باشد، این مقاله با روش توصیفی - تحلیلی دگردیسی در روابط ایران و عراق را تحلیل کرده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - واکاوی عوامل موثر بر خروج ایالات متحده آمریکا از برجام
محسن زمانی سید امیر نیاکوییچکیده تلاش آمریکا برای خروج ازتوافق هسته ای موسوم به برجام، برنامه‌ای بود که دونالد ترامپ از زمان شرکت در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سر داشت. در نهایت دولت ایالات متحده آمریکا رسماً از برجام خارج و بازگشت تحریم‌ها به صورت گذشته را اعلام کرد و برای انجام مجدد مذاکرا چکیده کاملچکیده تلاش آمریکا برای خروج ازتوافق هسته ای موسوم به برجام، برنامه‌ای بود که دونالد ترامپ از زمان شرکت در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سر داشت. در نهایت دولت ایالات متحده آمریکا رسماً از برجام خارج و بازگشت تحریم‌ها به صورت گذشته را اعلام کرد و برای انجام مجدد مذاکرات در صورت تمایل ایران اعلام آمادگی نمود. پرسش اصلی مقاله حاضر این است که چه عواملی در خروج ایالات متحده آمریکا از برجام تاثیر گذار بوده اند. فرضیه مقاله از این قرار است: بنیادهای سیاست خارجی ترامپ، ثابت ماندن ماهیت تهدیدِآمیز از ایران بعد از برجام و ایجاد فهم و انگاره مشترک میان ایالات متحده، اسرائیل و عربستان بر سر تهدید دانستن ایران، تفسیر آن ها از نقش برجام در تقویت حضور منطقه‌ای ایران و نادیده انگاشته شدن این موضوع در متن برجام و از بعد داخلی، کنشِ پسابرجامی جمهوری اسلامی ایران را باید از جمله متغیرهای اساسی در تصمیم دونالد ترامپ بر خروج ایالات متحده از برجام دانست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - نقش جمهوری اسلامی ایران در بازدارندگی حضور نظامی آمریکا در خلیج فارس بعد از 11 سپتامبر
علی اصغر غفاری چراتی حسن خداوردی گارینه کشیشیان سیرکییکی از موضوعاتی که همواره بر امنیت ملی ایران تاثیرگذار بوده است، حضور نظامی مداخله‌جویانه آمریکا در خلیج فارس است. این کشور امروزه بزرگترین تهدید برون‌منطقه‌ای در منطقه خلیج فارس بر علیه امنیت ملی ایران می‌باشد. ایران نیز همواره در جهت حفظ و ارتقای توان بازدارندگی خود د چکیده کاملیکی از موضوعاتی که همواره بر امنیت ملی ایران تاثیرگذار بوده است، حضور نظامی مداخله‌جویانه آمریکا در خلیج فارس است. این کشور امروزه بزرگترین تهدید برون‌منطقه‌ای در منطقه خلیج فارس بر علیه امنیت ملی ایران می‌باشد. ایران نیز همواره در جهت حفظ و ارتقای توان بازدارندگی خود در قبال حضور نظامی آمریکا در منطقه خلیج فارس تلاش نموده است. این پژوهش به دنبال پاسخگویی به این پرسش می‌باشد که نقش جمهوری اسلامی ایران در بازدارندگی حضور نظامی آمریکا در منطقه خلیج فارس چه می‌باشد؟ با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی جهت آزمون فرضیه و روش کتابخانه‌ای و فیش‌برداری برای گردآوری داده‌ها و بهره‌برداری از گزاره‌های نظریه موازنه تهدید، این نتیجه حاصل گردید که جمهوری اسلامی ایران ضمن بهره‌برداری بهینه از موقعیت ژئوپلیتیک و ژئواستراتژیک خود در منطقه خلیج فارس، با توسعه قدرت دریایی، هوایی، زمینی و موشکی خود در کنار بهره-برداری از راهبرد جنگ‌های نامتقارن و استفاده از نیروهای نیابتی و همچنین پیگیری دیپلماسی رفاقت با کشورهای منطقه خلیج فارس، به دنبال عملی ساختن استراتژی عدم دسترسی در منطقه خلیج فارس بوده است تا ضمن ایجاد یک موازنه تهدید موثر در برابر تهدیدات حضور نظامی آمریکا، قدرت بازدارندگی خود را در مقابل این کشور به خصوص در عرصه نظامی ارتقا بخشد. اقدامات جمهوری اسلامی ایران باعث تقویت امنیت ملی این کشور و در مقابل چالشی جدی برای حضور موثر نظامی آمریکا در منطقه خلیج فارس گردید. پرونده مقاله
سکوی نشر دانش
سند یا سکوی نشر دانش ،سامانه ای جهت مدیریت حوزه علمی و پژوهشی نشریات دانشگاه آزاد می باشد
پیوندهای سایت
مراکز مرتبط
پشتیبانی
صفحات رسمی
حقوق این وب‌سایت متعلق به سامانه مدیریت نشریات دانشگاه آزاد اسلامی است.
حق نشر © 1403-1400