-
دسترسی آزاد مقاله
1 - روند تبدیل فضا به مکان (نمونه موردی کتابخانه ملی شیراز و موزه ی تار و پود شیراز)
sahar salahi فخرالسادات طباطباییبه منظور ارتباط معماری در بین دهه ها، ایجاد ارتباط بین آنها و تبدیل فضا به مکان، دو فضای طراحی شده توسط دو معمار مطرح معاصر، کشور آقایان مهندس مهرداد ایروانیان و مهندس هادی میرمیران، در فضایی یکسان و به منظور ایجاد ارتباط با یکدیگر، بررسی میگردند. در این پژوهش از روش ت چکیده کاملبه منظور ارتباط معماری در بین دهه ها، ایجاد ارتباط بین آنها و تبدیل فضا به مکان، دو فضای طراحی شده توسط دو معمار مطرح معاصر، کشور آقایان مهندس مهرداد ایروانیان و مهندس هادی میرمیران، در فضایی یکسان و به منظور ایجاد ارتباط با یکدیگر، بررسی میگردند. در این پژوهش از روش ترکیبی استفاده میگردد و از طریق شیوه پرسشگری انجام میگیرد. جامعه آماری، تمامی ساکنین شهر شیراز می باشند، که از این تعداد 385 نفر طبق روش کوکران و روش نمونه گیری به عنوان نمونه انتخاب شدند .یافته ها : داده ها با استفاده از برنامه spss-22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و پایایی این پرسشنامه محقق ساخت، 97/0 بدست آمد. نورپردازی مناسب و همچنین از بین بردن کنج ها و فضاهای بلااستفاده از عوامل مهمی می باشد که بر احساس امنیت افراد و به دنبال آن ارتقاء حس مکان مؤثر می باشد. با وجود آنکه نظرات مردم و کارشناسان در مورد کتابخانه یکی میباشد، اما آمار و امتیازات نشان میدهد که موزه تار و پود، در روند تبدیل فضا به مکان موفق تر عمل کرده است. شاید بتوان علت این مهم را در تفاوت نوع نگرش دو معمار دانست، مرهوم مهندس میرمیران، در تبدیل ایده به طرح، نسبت به مهندس ایروانیان و ارتباط بین ساختمان و محیط، در ساختمان مرکز اسناد، هنوز نتوانسته به طور کامل، روح فضا را در مکان تزریق کند. ایشان، مهندسی سازه ای بودند، که در زمینه طرح جامع شهرها، تخصص بیشتری را داشتند تا طراحی یک ساختمان بخصوص به منظور تبدیل فضا به مکان. اما مهندس ایروانیان، با داشتن سابقه در کارهایی چون: باغ بزرگ چمران شیراز، مجموعه هفت خان و ... ، همگی توانسته اند در روند تبدیل فضا به مکان و القای آن به مخاطب، موفق باشند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
2 - ارزیابی تأثیر مؤلفههای کالبدی-اجتماعی بر حس مکان در فضاهای باز مجتمع مسکونی
سعید نوروزیان ملکی ندا امیدیافزایش تصاعدی جمعیت شهری و ساخت و ساز مسکن در قالب مجتمعهای مسکونی و نگاه کمیگرایانه به عناصر کالبدی، پیامدهایی نظیر بیگانگی انسان با مکان و کاهش حس مکان را در پی دارد. هدف این تحقیق را میتوان ارائه راهکارهای طراحی فضاهای باز مسکن در جهت افزایش حس مکان در محیط مسکونی چکیده کاملافزایش تصاعدی جمعیت شهری و ساخت و ساز مسکن در قالب مجتمعهای مسکونی و نگاه کمیگرایانه به عناصر کالبدی، پیامدهایی نظیر بیگانگی انسان با مکان و کاهش حس مکان را در پی دارد. هدف این تحقیق را میتوان ارائه راهکارهای طراحی فضاهای باز مسکن در جهت افزایش حس مکان در محیط مسکونی دانست. در مرحله نخست، از مطالعات کتابخانهای استفاده شده است. عوامل موثر بر حس مکان در 4 دسته شامل عوامل کالبد فیزیکی، محیط اجتماعی، عوامل تداعیکننده معنا و مشخصات جمعیتی شهروندان طبقهبندی شدند. در ادامه پژوهش تکنیک دلفی بهکار گرفته شده است و افراد متخصص از اساتید دانشگاههای شهید بهشتی و علم و صنعت ایران در حوزه معماری مسکن انتخاب گردیدهاند. از تکنیک دلفی برای شناسایی و غربال مهمترین شاخصهای تصمیمگیری استفاده شده است. با وجود اینکه روش دلفی یک روش تصمیمگیری چندمعیاره نیست اما در بسیاری موارد قبل از بکارگیری تکنیکهای تصمیمگیری چندمعیاره از این تکنیک برای غربال شاخصها یا رسیدن به یک توافق در زمینه اهمیت شاخصهای تصمیمگیری استفاده میشود. براساس یافتهها، عواملی مانند تراکم کم واحدها، کاهش ارتفاع در سمت دارای دید و منظر بهتر، دید واحدها به فضای سبز، روشنایی و نورپردازی در شب، در ارتقای حس مکان در یک مجتمع مسکونی تاثیر بسزایی دارند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
3 - سنجش ارتباط بین سازگاری روانی در جهت نیل به آسایش حرارتی با حس مکان در فضاهای شهری ( نمونه موردی : میدان امام خمینی و امام حسین شهر تهران)
الهام ضابطیان رضا خیرالدینمطالعات انجامشده در زمینه آسایش حرارتی در فضاهای عمومی شهری بیشتر به عوامل کالبدی پرداختهاند؛ درحالیکه سازگاری روانی یکیاز مهمترین عوامل موثر در ادراک آسایش است. لذا بسط مفهوم ادراک و تفاوت آن با احساس، یکیاز اهداف کلیدی این پژوهش است. فرضیه پژوهش عبارتستاز اینکه: چکیده کاملمطالعات انجامشده در زمینه آسایش حرارتی در فضاهای عمومی شهری بیشتر به عوامل کالبدی پرداختهاند؛ درحالیکه سازگاری روانی یکیاز مهمترین عوامل موثر در ادراک آسایش است. لذا بسط مفهوم ادراک و تفاوت آن با احساس، یکیاز اهداف کلیدی این پژوهش است. فرضیه پژوهش عبارتستاز اینکه: «بین سازگاری روانی برای نیل به آسایش حرارتی با سطوح مختلف حسمکان در فضاهای شهری ارتباط مستقیمی وجود دارد.» مدل تجربی پژوهش نیز پس از مفهومسازی مبانی و تجارب، استخراج و با روش دلفی تدقیق شدهاست و سپس بااستفاده از روش پیمایشی در دو فضای شهری تهران (میدان امامحسین و امامخمینی)، پرسشنامهای متناظربا هر جزء از مدل تنظیم شده و در فصل سرد در بین 200 نفر از شهروندان حاضر در دو فضا تکمیل و تحلیل شدهاست. بااستفاده از آزمونهای آماریTtest، همبستگی و بتا، فرضیه پژوهش اثبات شده و درنهایت راهبردهایی درجهت ارتقای میزان سازگاری روانی و حس مکان و افزایش همبستگی مذکور، ارائه شدهاست. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
4 - عوامل مؤثر بر شکلگیری حس مکان ماندگار در اذهان عمومی
وریا اساسی ایرج اعتصام آزاده شاهچراغیبررسی عوامل مؤثر بر جاودانگی و مقبولیت یک اثر معماری در میان عموم از آن جهت لازم و ضروری است که امروزه بحران در زیستگاههای بشری ناشی از عدم توجه کافی به مقوله مکان و کیفیات آن در خلق فضاهای معماری و شهری قابلتأمل است. شرط لازم برای ماندگاری مکان در اذهان، برخورداری آن چکیده کاملبررسی عوامل مؤثر بر جاودانگی و مقبولیت یک اثر معماری در میان عموم از آن جهت لازم و ضروری است که امروزه بحران در زیستگاههای بشری ناشی از عدم توجه کافی به مقوله مکان و کیفیات آن در خلق فضاهای معماری و شهری قابلتأمل است. شرط لازم برای ماندگاری مکان در اذهان، برخورداری آن مکان از حس تعلق اکثریت مخاطبان است؛ لذا معنای مکان و عوامل تشکیلدهنده حس تعلق به آن، میتواند در دستیابی به هدف پژوهش، یعنی عوامل ایجاد حس مکان ماندگار در اذهان عمومی کمک شایانی نماید. در پژوهش حاضر با تعریف مکان و عوامل تشکیلدهنده حس مکان، بر پایه تحلیل محتوای متون بهدستآمده از روش کتابخانهای، مدلی با عنوان عوامل ایجاد مکان ماندگار در اذهان عمومی ارائه میگردد. نتایج تحقیق نشان میدهد، برای ایجاد مکان ماندگار در اذهان عموم، توجه توام به سه عامل محیط، تصورات و مدیریت ضروری است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
5 - فهم مولفه های محیطی مؤثر بر شکلگیری حس تعلق مکانی در بازار سنتی ایران و مقایسه آن با مجتمعهای تجاری مدرن (نمونه موردی بازار سنتی کاشان و مجتمع تجاری صفویه کاشان)
زهرا عباسی فرح حبیب مصطفی مختابادبازار یکی از عناصر تأثیرگذار در شهرهای تاریخی مسلمانان است. در طول شکلگیری این شهرها، بازارها همواره دارای عملکردهای متعدد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و فرهنگی بودهاند. این مقاله بر آن است تا بامطالعه روی بازار سنتی به ارزیابی نقش فضای معماری در کیفیت محیط بپردازد؛ و این چکیده کاملبازار یکی از عناصر تأثیرگذار در شهرهای تاریخی مسلمانان است. در طول شکلگیری این شهرها، بازارها همواره دارای عملکردهای متعدد اجتماعی، اقتصادی، کالبدی و فرهنگی بودهاند. این مقاله بر آن است تا بامطالعه روی بازار سنتی به ارزیابی نقش فضای معماری در کیفیت محیط بپردازد؛ و اینکه چگونه بازار سنتی ایرانی با در نظر گرفتن فرایند ادراکی به نیازهای انسانی پاسخ داده و منجر به خلق خاطره جمعی و حس تعلق به مکان شده است. لذا شناخت مؤلفههای اثرگذار در القا حس مکان و ارزیابی چگونگی پاسخ فضاهای سنتی و مدرن به نیازهای انسانی، مدنظر تحقیق است تا بتوان با شناسایی عوامل مؤثر به ارتقا کیفیت فضاهای مشابه معاصر کمک کند.با تهیه پرسشنامه و بررسی پیمایشی اطلاعات، جمعآوری و در نرمافزار spss دادهها تجزیهوتحلیل گردید. بر اساس نتایج، وجود مؤلفههای حس مکان در بازار سنتی ایرانی تأیید شد و مدل و پیشنهادهای کاربردی برای فضای مشابه معاصر ارائه گردید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
6 - دلبستگی مکانی؛ بازشناسی مفهوم، اصول و معیارها
محمدرضا پورجعفر محمدسعید ایزدی سمانه خبیریدلبستگیمکانی از دهه 60 و به دنبال طرح مفهوم مکان در مطالعات روانشناسیمحیطی مطرح شد. عدم اجماع بر چیستی و چگونگی فرایند شکلگیری دلبستگی مکانی و کاربست مفاهیم مشابه بهجای دلبستگیمکانی، آن را به مفهومی بیثبات و لغزنده تبدیل کرده است. هدف این مقاله بازشناسی مفهوم دل چکیده کاملدلبستگیمکانی از دهه 60 و به دنبال طرح مفهوم مکان در مطالعات روانشناسیمحیطی مطرح شد. عدم اجماع بر چیستی و چگونگی فرایند شکلگیری دلبستگی مکانی و کاربست مفاهیم مشابه بهجای دلبستگیمکانی، آن را به مفهومی بیثبات و لغزنده تبدیل کرده است. هدف این مقاله بازشناسی مفهوم دلبستگی مکانی به عنوان یکی از سطوح روابط مردم-مکان، اصول، معیارها و فرایند شکلگیری آن است به گونهای که تمیز آن از سایر مفاهیم مرتبط را ممکن سازد. ابعاد متفاوت دلبستگی مکانی و معیارهای موثر بر آنها، در قالب مدلی مفهومیِ فرایند تعاملی شکلگیری دلبستگیمکانی و چارچوبی از مولفههای سازنده آن ارائه شده است. براساس این مدل، دلبستگی مکانی بهعنوان هسته اولیه شکلگیری حسمکان، فرایندی احساسی، ادراکی و رفتاری است که در تعامل افراد با فضاهایی که بدان معنای ویژهای بخشیدهاند، با ایجاد دو سطح وابستگی و هویت مکانی شکل میگیرد و در قالب رفتارهایی ویژه بروز مییابد. خودبسندگی، تداوم، تمایز و عزتنفس نیز بهعنوان اصول دلبستگی مکانی شناسایی شدند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
7 - هویت و مکان؛ رویکردی پدیدارشناسانه
محسن تابان محمدرضا پورجعفر حسنعلى پورمندهویت را مى توان به معنایى که انسان ها از طریق احساسات ذهنى از وجود هر روزه خود و ارتباطات گسترده اجتماعى کسب مى کنند، تعریف نمود. این وجود و ارتباطات نیازمند مکانى براى شکل گیرى است. مکان ها، مراکز اصلى تجربه بلافصل از جهان است. اگرچه امروزه فشار فن آورى هاى جدید، جهانى چکیده کاملهویت را مى توان به معنایى که انسان ها از طریق احساسات ذهنى از وجود هر روزه خود و ارتباطات گسترده اجتماعى کسب مى کنند، تعریف نمود. این وجود و ارتباطات نیازمند مکانى براى شکل گیرى است. مکان ها، مراکز اصلى تجربه بلافصل از جهان است. اگرچه امروزه فشار فن آورى هاى جدید، جهانى شدن و تراکم فضا-زمان، تأثیر مکان ها در شکل دهى به هویت فردى و اجتماعى جوامع را کم رنگ کرده است، با این وجود مکان ها نقش بارزى در ساخت ابعاد کالبدى و نمادین هویت انسان ها برعهده دارند. معناى مکان از جمله مفاهیمى است که امروزه به طور گسترده اى براى مقابله با از دست رفتن مکان مورد توجه قرار گرفته است. در این مقاله کوشش شده با توجه به اهمیت مکان و هویت مکانى، با رویکردى پدیدارشناسانه نحوه شکل گیرى هویت مکانى و عوامل دخیل در آن بازشناسى شده و مدل چگونگى شکل گیرى هویت در ارتباط با مکان در جهت خلق مکان هاى بامعنا ارائه گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
8 - بازتعریف مفاهیم محله و محله آرمانی از دید ساکنان کلانشهر تهران (محله های آریاشهر، تهرانپارس، امامزاده یحیی)
مصطفی ازکیا زینب محمدی بندری -
دسترسی آزاد مقاله
9 - امکانسنجی مؤلفههای دلبستگی و توسعه پایدار در طراحی فضاهای مسکونی نمونه موردی: شهر تبریز
مریم ستارپور محمدرضا بمانیان حمیدرضا صارمیدلبستگی به مکان و حس تعلق دارای رابطه نزدیک و تنگاتنگ هستند که افراد نسبت به مکان دارند. این رابطه که از آن بهعنوان رابطه عاطفی نیز تلقی میشود، با خاطرات، تجربیات اشخاص مرتبط است. دلبستگی عمل جمعی را تسهیل کرده، مشارکت را افزایش داده و مشوق سرمایهگذاری است. همچنین فر چکیده کاملدلبستگی به مکان و حس تعلق دارای رابطه نزدیک و تنگاتنگ هستند که افراد نسبت به مکان دارند. این رابطه که از آن بهعنوان رابطه عاطفی نیز تلقی میشود، با خاطرات، تجربیات اشخاص مرتبط است. دلبستگی عمل جمعی را تسهیل کرده، مشارکت را افزایش داده و مشوق سرمایهگذاری است. همچنین فرصت مناسبی جهت رشد و توسعه اجتماعی مکانها را فراهم میسازد. در حقیقت دلبستگی عامل تمایز مکانها نسبت به همدیگر است. ازاینرو هدف از انجام این پژوهش، سنجش دلبستگی و در فضاهای مسکونی میباشد. روش تحقیق مطالعه حاضر توصیفی - تحلیلی بوده که جامعه آماری، ساکنان مجتمعهای مسکونی نصر،آسمان، رشدی است که حجم نمونه آن بر اساس فرمول کوکران 200 نفر به دست آمده است. نتایج بیانگر آن است که در سطح اطمینان 95 درصد رابطه معناداری بین مؤلفههای موردمطالعه وجود دارد. همچنین نتایج حاکی از آن است که متغیر کالبدی تنها متغیری بوده است که توانسته است تنها به صورت مستقیم بر دلبستگی تأثیر بگذارد، در حالی که متغیرهای اجتماعی و فرهنگی هم به صورت مستقیم و هم غیر مستقیم بر متغیر دلبستگی تأثیر گذاشته اند که در این بین بیشترین تأثیرات غیر مستقیم را متغیر فرهنگی داشته است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
10 - بررسی مولفه های موثر بر حس مکان در توسعه طبیعت گردی ساحلی جزایر جنوبی ایران (مطالعه موردی: جزیره هندورابی)
محمد محمدقلیان حسین مدیزمینه و هدف: پتانسیل گردشگری در جزایر جنوبی ایران، کیش و قشم و اخیرا هندورابی، باعث افزایش مجبوبیت در بین گردشگران و توجه بیشتر سرمایه گذاران شده است. جزایر مرجانی ایران، به استثنای کیش و قشم، توسعه کافی نیاقته اند و با این حال با دو مشکل تغییرات اقلیمی و میل به حضور گر چکیده کاملزمینه و هدف: پتانسیل گردشگری در جزایر جنوبی ایران، کیش و قشم و اخیرا هندورابی، باعث افزایش مجبوبیت در بین گردشگران و توجه بیشتر سرمایه گذاران شده است. جزایر مرجانی ایران، به استثنای کیش و قشم، توسعه کافی نیاقته اند و با این حال با دو مشکل تغییرات اقلیمی و میل به حضور گردشگران مواجه هستند. فقدان برنامه ریزی مناسب، مدیریت ناکارآمد و عدم آگاهی کافی از اکوسیستم مناطق ساحلی، به این میراث طبیعی جهانی به شدت آسیب رسانده است. این مطالعه با هدف تعیین مولفه های موثر بر حس مکان در توسعه طبیعت گردی ساحلی جزایر جنوبی ایران، نمونه موردی: جزیره هندورابی انجام گرفته است. روش بررسی: این مقاله از طریق یک پژوهش کیفی با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، بر مبنای مطالعات کتابخانه ای و بررسی میدانی، به بررسی مولفه های موثر بر حس مکان گردشگران (عینی- ذهنی) متشکل از سه مولفه کالبدی، ادراکی و عملکردی بر توسعه اکوتوریسم در جزیره هندورابی پرداخته است. جامعه آماری شامل 150 نفر از گردشگران جزیره کیش است که علاقمند سفر به جزیره هندورابی بوده اند و با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی انتخاب شدند. اطلاعات جمع آوری شده در نرم افزار SPSS و با استفاده آزمون های آماری تک نمونه ای T و آزمون فریدمن تحلیل شده است. یافته ها: با استفاده از روش تحلیل عاملی و شاخص های برازش مدل از طریق نرم افزارAMOS ، مؤلفه دسترسی به تسهیلات و خدمات با ضریب 759/0، کیفیت زیست محیطی با ضریب 659/0 و ملاحظات اقلیمی با ضریب 693/0 که هر سه جزء شاخص های عینی محسوب می شود، بیشترین بار عاملی را داراست و همچنین طبق مدل تحلیلی بیشترین واریانس تبیین شده را دارد. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان داد که عوامل عینی نسبت به عوامل ذهنی از تاثیرگذاری بیشتری در توسعه اکوتوریسم ساحلی جزیره هندورابی برخوردار است. در نهایت براساس نتایج حاصل از آزمون t تک نمونه ای، در تمامی مؤلفه های حس مکان گردشگران معناداری متناظر با آزمون T در همه مؤلفه ها معنادار بوده است. در نتیجه می توان گفت رضایت مندی گردشگران از مجموعه اقامتی هندورابی به طرز معناداری بالاتر از متوسط بوده است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
11 - تحلیل عوامل مؤثر بر حس مکانی شهروندان در شهرهای جدیدمطالعه موردی: شهر جدید صدرا
سید علی علوی حسین عزیزی اکبر خلجچکیده حس مکان راهی برای توصیف رابطه عاطفی بین شخص با یک مکان خاص می باشد. شهرهای جدید اصولاً در مکانهایی استقرار پیدا می کنند که سابقه سکونتگاههای انسانی در آن وجود نداشته است، بنابراین افرادی که برای اوّلین بار در این نواحی استقرار یافته ذهنیت و حس مکانی خاصی نسبت ب چکیده کاملچکیده حس مکان راهی برای توصیف رابطه عاطفی بین شخص با یک مکان خاص می باشد. شهرهای جدید اصولاً در مکانهایی استقرار پیدا می کنند که سابقه سکونتگاههای انسانی در آن وجود نداشته است، بنابراین افرادی که برای اوّلین بار در این نواحی استقرار یافته ذهنیت و حس مکانی خاصی نسبت به مکان سکونتی جدید ندارند. در این پژوهش سعی می شود تا با شناسایی عوامل موثر بر حس مکان، آینده شهرهای جدید را برای پذیرش جمعیت هموارتر نمود. تحقیق حاضر از نوع کاربردی ـ توسعه ای بوده و روش جمع آوری منابع پژوهش نیز مبتنی بر مطالعات اسنادی ـ تحلیلی و پیمایشی می باشد. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش با استفاده از تحلیل های آماری انجام شده و ضریب همبستگی اسپیرمن و کندال معیار آزمون فرضیات پژوهش قرار گرفته اند. نتایج بدست آمده از این آزمون ها نشان می دهد، هر چه میزان رضایتمندی شهروندان از خدمات رسانی مدیران شهری بیشتر باشد، به همان اندازه حس مکان در بین شهروندان افزایش می یابد؛ از سوی دیگر با تامین امنیت ساکنین و زیباسازی شهر می توان زمینه جمعیت پذیری این سکونتگاهها و وابسته شدن ساکنین به محل زندگی جدیدشان را بیشتر نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
12 - نقش سن مخاطب در درک مفهوم حس مکان تبلوریافته در بناهای منطقهگرای استان خوزستان
احسان مرادی سبزکوهی اکبر موسی ئی جو احمدرضا کابلیحس مکان یکی از پدیدههای مهم در ایجاد رابطه افراد با محیط است و بهطورمعمول در ارتباط بااتصال گروهی از افراد قرار دارد که یک مکان را تجربه میکنند، یا احساساتی که افراد به یک مکان خاص دارند، نسبت داده میشود. سن افراد میتواند باعث ایجاد علایق متفاوتی نسبت به شاخصهای م چکیده کاملحس مکان یکی از پدیدههای مهم در ایجاد رابطه افراد با محیط است و بهطورمعمول در ارتباط بااتصال گروهی از افراد قرار دارد که یک مکان را تجربه میکنند، یا احساساتی که افراد به یک مکان خاص دارند، نسبت داده میشود. سن افراد میتواند باعث ایجاد علایق متفاوتی نسبت به شاخصهای محیطی گردد. در صورت وجود حس مکان در محیط، پتانسیلهای بالقوه جهت تعامل افراد با گروههای سنی مختلف به وجود میآید. بناهای منطقهگرا با تأکید به زمینه و بهرهگیری از ظرفیتهای موجود در هر اقلیم شرایطی مختلف برای ارتباط بین فرد با محیط به وجود آورده است. این پژوهش با هدف بررسی مؤلفههای حس مکان توسط گروههای مختلف سنی در بناهای منطقهگرا صورت گرفته است. روش تحقیق ترکیبی از نوع تودرتو کیفی در کمی است. در مرحله کیفی برای استخراج مؤلفههای حس مکان در بناهای منطقهگرا مصاحبههای نیمه ساختاریافته صورت میپذیرد و در مرحله کمی پرسشنامه با طیف لیکرت طراحی و در اختیار کاربران فضایی متخصص قرار میگیرد نتایج در نرمافزار ORIGINPRO نسخه 2016 مورد تحلیل PN قرار میگیرد. نتایج نشان میدهد که در گروه سنی مخاطبین متخصص 20-40 سال، بیشترین سهم عاملی مربوط به فعالیتهای عملکردی، جذابیت و زیبایی، تعاملات اجتماعی و امنیت است با مقدار (000/1) است و کمترین سهم عاملی مربوط به شیب و ناهمواریها (246/0)، پله (246/0) و باغچه (245/0) است. در گروه سنی مخاطبین متخصص 40-60 سال، بیشترین سهم عاملی مربوط به امنیت، تنوع رفتاری، چشمانداز طبیعی، خاطرهانگیزی، معنا دهی با مقدار (000/1) است؛ و کمترین سهم عاملی مربوط به شیب و ناهمواری (254/0)، خط آسمان (311/0) و رنگ (315/0) است. در گروه سنی مخاطبین متخصص 60-80 سال، بیشترین سهم عاملی مربوط به فضای سبز، خاطرهانگیزی، چشمانداز طبیعی، تعاملات اجتماعی، تنوع رفتاری و امنیت با مقدار (000/1) است و کمترین سهم عاملی مربوط به شاخصهای وزن (275/0)، پایایی عملکردها (266/0)، شیب ناهمواری (244/0) است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
13 - ارائه مدل حس مکان فضاهای عمومی در عصر فضاهای مجازی با نظریه زمینهای (موردپژوهی: فضای عمومی مرکز شهر رشت)
حسین رضا کشاورزقدیمی منوچهر طبیبیان مریم معینی فرحس مکان از هر دو بعد فیزیکی و روانی به پیوند فرد با مکان منجر میشود و دلبستگی به مکان را در وی ایجاد مینماید. اگرچه موضوع حس مکان، موضوع تازهای نمیباشد؛ در سالهای اخیر لزوم توجه به آن از زوایای تازهای مورد تاکید قرار گرفته است. جهان در عضر حاضر تجربه رشد و استفاده چکیده کاملحس مکان از هر دو بعد فیزیکی و روانی به پیوند فرد با مکان منجر میشود و دلبستگی به مکان را در وی ایجاد مینماید. اگرچه موضوع حس مکان، موضوع تازهای نمیباشد؛ در سالهای اخیر لزوم توجه به آن از زوایای تازهای مورد تاکید قرار گرفته است. جهان در عضر حاضر تجربه رشد و استفاده فراوان از رسانههای مجازی را شاهد است. این موضوع روی ابعاد متنوعی از زندگی تاثیرگذار میباشد، از جمله حس مکان. هدف این پژوهش تحلیل حس مکان در فضاهای عمومی در عصر رسانههای مجازی و ارائه یک مدل نظری مدون میباشد تا به وسیله آن بتوان به ارتقای حس مکان شهروندان در فضاهای عمومی کمک نمود. در پاسخ به پرسش اول- مهمترین عوامل تاثیرگذار در حس مکان در فضاهای عمومی واقعی و مجازی کدامند- روش فراتحلیل کیفی استفاده میگردد. برای پاسخ به پرسش دوم- حس مکان استفادهکنندگان از فضای عمومی مرکز شهر رشت چگونه بوده و در دهه اخیر چه تغییری داشته است- نیز روش نظریه زمینهای بهکار برده میشود. نوآوری پژوهش هم از جنبه موضوع و هم روش پژوهش میباشد. نتایج نشان میدهد گسترش فضاهای مجازی در تغییر حس مکان شهروندان در فضاهای اجتماعی عینی به طور موثری تأثیر داشته است. این تأثیر در هر سه بعد فعالیت، کالبد و معنا در فضاهای شهری وجود داشته و در غالب مؤلفههای مردمواری، معنا، کالبدی، عملکردی، زیست محیطی، هنر و زیبایی، غیرفیزیکی و فیزیکی به وقوع میپیوندد. فضای عمومی مرکز شهر رشت نیز در دهه اخیر شاهد دعوتکنندگی و مکث بیشتر و بروز رفتارهای جدید بوده است. مقولاتی از جمله پذیرش دیگری، هویتمندی، پاتوق و... علل و پیامدهای این موضوع را میسازند. همچنین گسترش رسانههای مجازی بر روابط متقابل افراد و فضا و از اینرو حس مکان در یک مکان جغرافیایی موثر بوده و با قرارگرفتن در هسته مرکزی نظریه زمینهای میتواند ارتباط بین مقولات و مفاهیم را قابل شناسایی نماید. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
14 - "بررسی عناصر نامشهود حس مکان: مطالعه موردی مجتمع تجاری لاله پارک تبریز"
حسین اسمعیلی سنگری راحله پروینروح مکان، مبین احساساتی خودآگاه یا ناخودآگاهی است که منجر به تجربه ای با کیفیت، از بودن در یک مکان توسط کنش گران می شود. کلان شهر تبریز به دلیل تراکم فضاهای متنوع بلاخص مراکز مدرن خرید، میزان بالای حضور شهروندان از پتانسیل بالای تعاملات اجتماعی برخوردار است. مطابق مفاهی چکیده کاملروح مکان، مبین احساساتی خودآگاه یا ناخودآگاهی است که منجر به تجربه ای با کیفیت، از بودن در یک مکان توسط کنش گران می شود. کلان شهر تبریز به دلیل تراکم فضاهای متنوع بلاخص مراکز مدرن خرید، میزان بالای حضور شهروندان از پتانسیل بالای تعاملات اجتماعی برخوردار است. مطابق مفاهیم پدیدار شناسانه تجربیات احساسی مکان از سوی کاربران و موضع آن از دیدگاه انتقادگرایانه نیازمند تامل است. مفروض آن است که مجتمع تجاری لاله پارک کلانشهر تبریز به سبب تعدد در کیفیت خدماتی و کالبد معماری از ایجاد شرایطی با استمرار پویایی مثبت حمایت می کند. همچنین حس مکان در این مجتمع تجاری انتظارات و توقعات مخاطب از تجربه بودن در یک مکان یا یک فضای خاص دارای شخصیت متمایز و هویت مشخص است. بنابراین با هدف ارتقاء حس مکان از دیدگاه ذینفعان، به بررسی ابعاد پنهان و پیدای تجربیات احساسی کاربران می پردازد. روش تحقیق از نوع آمیخته، توصیف کیفی-کمی مبتنی بر دو روش مطالعات کتابخانه ای و تحلیل پدیدار شناسانه و استفاده از پرسشنامه با جامعه آماری متمرکز به تعداد 40 نفر با نرم افزار SPSS طی فرمول آلفای کرونباخ پایایی کل پرسشنامه برابر با 78/0محاسبه شد. نتایج حاکی از آن است؛ "پیدا" و "پنهان" حس مکان بر پایه قرارگاه رفتاری کنش گران به وجود می آید و برخلاف فرضیات پژوهش اکثریت جامعه آماری عدم رضایت از احساس ناخودآگاه خود در هنگام حضور در مکان را داشته اند. بنابراین اقدامات طراحان و مدیران مجتمع تجاری لاله پارک بر سیر روح مکان به حصول عدالت اجتماعی موثر خواهد بود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
15 - مقایسه تطبیقی حس مکان در شهرهای جدید تهران (نمونه موردی: شهرهای جدید پردیس، پرند و اندیشه)
میثم ادینه لوفرد محمد رحمانییکی از مهمترین چالشهای شهرهای دوران معاصر، بحران هویت میباشد که تحت تأثیر فقدان حس مکان، تعلق و دلبستگی به آن ایجاد میشود. در این زمینه، شهرهای جدید که از سابقه سکونت کمتری برخوردار هستند، بیشتر از سایر شهرها در معرض بیهویتی قرار دارند. شناسایی و تحلیل عوامل منجر به چکیده کاملیکی از مهمترین چالشهای شهرهای دوران معاصر، بحران هویت میباشد که تحت تأثیر فقدان حس مکان، تعلق و دلبستگی به آن ایجاد میشود. در این زمینه، شهرهای جدید که از سابقه سکونت کمتری برخوردار هستند، بیشتر از سایر شهرها در معرض بیهویتی قرار دارند. شناسایی و تحلیل عوامل منجر به حس مکان در این شهرها، تأثیر عمدهای بر رفع مشکلات موجود و دستیابی به هویت خواهد داشت. بنابراین، تحقیق کیفی حاضر با روشی توصیفی -تحلیلی به بررسی تطبیقی حس مکان در سه شهر جدید پرند، پردیس و اندیشه میپردازد. نتایج بیانگر آن است که حس مکان در شهر جدید اندیشه (فاز سوم)، در شرایط بهتری قرار دارد که عمدتاً ناشی از کیفیت بالای محیط کالبدی و انطباق با استانداردهای شهرسازی میباشد. ازاینرو، ارتقای کیفیت کالبدی- فضایی در شهرهای جدید، به ویژه تنوع فعالیتها و میزان پاسخگویی آنها به نیازهای روزانه ساکنین، منجر به افزایش حس مکان و هویت خواهد شد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
16 - تحلیل عوامل مؤثر بر حس مکانی شهروندان در شهرهای جدیدمطالعه موردی: شهر جدید صدرا
سید علی علوی حسین عزیزی اکبر خلجچکیده حس مکان راهی برای توصیف رابطه عاطفی بین شخص با یک مکان خاص می باشد. شهرهای جدید اصولاً در مکانهایی استقرار پیدا می کنند که سابقه سکونتگاههای انسانی در آن وجود نداشته است، بنابراین افرادی که برای اوّلین بار در این نواحی استقرار یافته ذهنیت و حس مکانی خاصی نسبت ب چکیده کاملچکیده حس مکان راهی برای توصیف رابطه عاطفی بین شخص با یک مکان خاص می باشد. شهرهای جدید اصولاً در مکانهایی استقرار پیدا می کنند که سابقه سکونتگاههای انسانی در آن وجود نداشته است، بنابراین افرادی که برای اوّلین بار در این نواحی استقرار یافته ذهنیت و حس مکانی خاصی نسبت به مکان سکونتی جدید ندارند. در این پژوهش سعی می شود تا با شناسایی عوامل موثر بر حس مکان، آینده شهرهای جدید را برای پذیرش جمعیت هموارتر نمود. تحقیق حاضر از نوع کاربردی ـ توسعه ای بوده و روش جمع آوری منابع پژوهش نیز مبتنی بر مطالعات اسنادی ـ تحلیلی و پیمایشی می باشد. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش با استفاده از تحلیل های آماری انجام شده و ضریب همبستگی اسپیرمن و کندال معیار آزمون فرضیات پژوهش قرار گرفته اند. نتایج بدست آمده از این آزمون ها نشان می دهد، هر چه میزان رضایتمندی شهروندان از خدمات رسانی مدیران شهری بیشتر باشد، به همان اندازه حس مکان در بین شهروندان افزایش می یابد؛ از سوی دیگر با تامین امنیت ساکنین و زیباسازی شهر می توان زمینه جمعیت پذیری این سکونتگاهها و وابسته شدن ساکنین به محل زندگی جدیدشان را بیشتر نمود. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
17 - اثر سنجی قابلیتهای کالبدی-فضایی مکان توانبخشی در تامین نیازهای شهروندان ناتوان
فاطمه حسین زاده امیررضا کریمی آذری حسین صفریمقدمه: از مشکلات موجود در توانبخشی، بی توجهی به نیازهای روحی توانخواهان می باشدکه نقش مهمی در مشارکت افراد در توانبخشی ایفا می نماید. ارتقاء توانبخشی، پیامدهای مهم اجتماعی در پی دارد. قابلیتهای کالبدی مکان، انگیزه و تمایل افراد را برای حضور و مشارکت در فعالیتهای محیط ت چکیده کاملمقدمه: از مشکلات موجود در توانبخشی، بی توجهی به نیازهای روحی توانخواهان می باشدکه نقش مهمی در مشارکت افراد در توانبخشی ایفا می نماید. ارتقاء توانبخشی، پیامدهای مهم اجتماعی در پی دارد. قابلیتهای کالبدی مکان، انگیزه و تمایل افراد را برای حضور و مشارکت در فعالیتهای محیط تحت تاثیر قرار می دهد. ایجادتجربۀ احساسات مطلوب در محیط توانبخشی افراد را به شرکت در فعالیتهای محیط ترغیب می نماید. هدف پژوهش: هدف بررسی ارتباط بین مولفههای ایجاد کنندۀحس مکان در محیط های توانبخشی و مشارکت توانخواهان در توانبخشی، با ایجاد احساس عزت نفس در آنان می باشد. روش شناسی تحقیق: پژوهش از نوع کاربردی و توصیفی بوده که به صورت پیمایشی انجام گرفته و با استفاده از همبستگی وروش معادلات ساختاری تحلیل شده است. جامعۀآماری پژوهش افراد ناتوان جسمی - حرکتی مراجعه کننده به مراکز کاردرمانی منطقه1شهر رشت می باشند. با روش نمونه گیری در دسترس 46 نفر توانخواه جسمی به عنوان نمونه انتخاب شدند. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامۀ محقق ساخت استفاده شد. آلفای کرونباخ متغیرهای تحقیق بالاتر از 7/0 بدست آمد. در تحلیل دادهها، از نرمافزارهای SPSS22, AMOS22 استفاده گردید. قلمروجغرافیایی پژوهش: محدودۀ جغرافیایی پژوهش شهرستان رشت در استان گیلان می باشد. یافته ها: ضریب مسیر مولفه های حس مکان به عزت نفس 74/0، ضریب مسیر عزت نفس به مشارکت توانخواهان 69/0 و اثر غیرمستقیم 51/0 بدست آمده، بنابراین می توان گفت که عزت نفس در ارتباط بین مولفه های حس مکان و مشارکت توانخواهان نقش میانجی دارد. نتایج: یافته های پژوهش نشان می دهد که مولفه های ایجاد حس مکان از طریق تامین احساس عزت نفس، بر مشارکت توانخواهان در توانبخشی تاثیر گذار می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
18 - فراتحلیل مهم ترین عوامل حس مکان در فضاهای عمومی و مجازی( مطالعه موردی: فضای عمومی مرکز شهر رشت)
حسین رضا کشاورز قدیمی منوچهر طبیبیان مریم معینی فرمقدمه: حس مکان مفهومی است که از هر دو بعد فیزیکی و روانی به پیوند فرد با مکان منجر می شود و دلبستگی به مکان را در وی ایجاد می نماید. به این ترتیب انسان خود را جزئی از مکان دانسته و در نتیجه مکان برای او مهم و قابل احترام می شود. یکی از مهم ترین موضوعاتی که سبب حضور در ی چکیده کاملمقدمه: حس مکان مفهومی است که از هر دو بعد فیزیکی و روانی به پیوند فرد با مکان منجر می شود و دلبستگی به مکان را در وی ایجاد می نماید. به این ترتیب انسان خود را جزئی از مکان دانسته و در نتیجه مکان برای او مهم و قابل احترام می شود. یکی از مهم ترین موضوعاتی که سبب حضور در یک فضای عمومی می گردد "حس مکان" است. اکنون جهان تجربه شگفتی از رشد رسانه های مجازی را شاهد است که روی ابعاد متنوعی از زندگی بشر تاثیرگذار می باشد، از جمله موضوع دلبستگی و حس مکان.هدف: این پژوهش با هدف تحلیل حس مکان در فضای عمومی و مجازی در جستجوی یافتن یک چارچوب نظری مدون می باشد تا به وسیله آن هم به برنامه ریزان شهری و هم فعالان عرصه مجازی کمک نموده تا در ارتقای حس مکان موفق تر عمل نمایند.روششناسی تحقیق: پژوهش بر مبنای فراترکیب کیفی بوده و مقالات منتخب با استفاده از روش سندلوسکی و بارسو تحلیل می گردد. انتخاب مقالات بر اساس ارزیابی از طریق برنامه مهارت های ارزیابی حیاتی (CASP) صورت گرفته است.قلمرو جغرافیایی پژوهش: مهم ترین فضای عمومی شهر رشت که در بافت مرکزی آن قرار دارد به عنوان نمونه موردی پژوهش انتخاب شده است. این منطقه دارای کاربری های واجد ارزش میراثی بوده و از این رو بافت ارزشمند تاریخی شهر رشت نیز می باشد. بافت مذکور علاوه بر این که واجد ارزش های نادر زیبایی شناختی و مهمترین مکان ایجاد و تداوم خاطرات جمعی و هویت بخشی شهر می باشد به عنوان قطب مهم فعالیت های تجاری، فرهنگی و تفریحی شهر نیز شناخته می شود.یافته ها: پرداختن به موضوع حس مکان در ارتباط با رسانه های مجازی و هویت اجتماعی در این رسانه ها موضوع جدیدی بوده و از روش مورد استفاده در این پژوهش برای به دست آوردن مهم ترین مولفه ها و شاخص های موضوع تحقیق نیز، پیشتر در مقاله ای استفاده نشده است. یافته ها نشان می دهد موضوع حس مکان در فضای مجازی به رسمیت شناخته شده و اشتراک زیادی با شاخص های گفته شده در بخش فضاهای عمومی دارد.نتایج: تحقیق حاضر در نهایت منجر به تبیین مهم ترین عوامل تاثیرگذار بر حس مکان در فضاهای عمومی و مجازی گردید که در بخش فضای عمومی شامل: ابعاد کالبدی، عملکردی، معنا، هنر و زیبایی، زیست محیطی و مردم واری و در بخش مجازی شامل: دو بعد فیزیکی و غیرفیزیکی می باشد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
19 - شناخت و ارزیابی مؤلفه های کیفیت محیطی مؤثر بر هویّت و حس تعلق شهروندان مورد پژوهی: شهر اهواز
صادق صادقی مصطفی بهزادفر یوسفعلی زیاریاساساً در هویتشناسی شهری، توجه به مؤلفه های تعلق مکان در حوزه های علمی و اجرایی شرایط را برای تعامل متقابل میان فرد و محیط فراهم نموده و موجب هویتبخشی و افزایش حس تعلق شهروندان به شهر خواهد شد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و از نظر روش ترکیبی(کمی و کیفی) می باشد. که جهت چکیده کاملاساساً در هویتشناسی شهری، توجه به مؤلفه های تعلق مکان در حوزه های علمی و اجرایی شرایط را برای تعامل متقابل میان فرد و محیط فراهم نموده و موجب هویتبخشی و افزایش حس تعلق شهروندان به شهر خواهد شد. تحقیق حاضر از نوع کاربردی و از نظر روش ترکیبی(کمی و کیفی) می باشد. که جهت انجام آن نیز از شیوۀ تحلیلی توصیفی شامل مراحل تحلیل اسنادی از طریق بررسی و تحلیل متون برگزیده مرتبط با موضوع، استفاده از شیوۀ پیمایشی با بهرهگیری از ابزارهای مصاحبه و پرسشنامه(با حجم نمونه 400 نفر)، با هدف شناخت و ارزیابی معیارهای کیفیت محیطی موثر بر هویت و حس تعلق شهروندان اهوازی، نسبت به شهر اهواز انجام شده است؛ تا پس از شناخت و اطلاع از چگونگی آن بتوان، از طریق ایجاد زمینۀ مناسب، برای برنامهریزی و طراحی محیط مطلوب به ارتقاء کیفیت زیست شهری کمک نمود. بر اساس یافتههای تحقیق، میانگین کل منتج از آزمون میانگین گویههای مربوط به میزان حس تعلق، 05/3 میباشد؛ بنابراین میزان حس تعلق شهری، در شهروندان اهوازی نسبت به شهر اهواز، در حد متوسط ارزیابی می گردد. از طرفی علی رغم اینکه متغیرهای نفوذ پذیری، سرزندگی و نماد و نشانه، بیشترین سهم را بر تعلق شهروندان و هویت شهر اهواز داشته اند. از آنجاییکه میانگین کل گویه های مربوط به متغیرهای کیقیت محیطی86/2 بوده، حکایت از آن دارد، که میزان تاثیر وجود مولفه های محیطی، در هویت بخشی و تعلق شهروندان اهوازی نسبت به شهر اهواز، در حد متوسط رو به پایین ارزیابی می گردد. به عبارتی عوامل و عناصر فضای شهری، موجود شهر اهواز تاثیر پر رنگی در هویت شهر و احساس تعلق شهروندان به شهر نداشته است. همچنین تحلیل ضرایب مسیرها نشان دهندۀ این است که اثر متغیرهای مستقل، کیفیت های محیطی و ثبات سکونت، مستقیم و مثبت می باشد. یعنی ارتقاء آنها موجب ارتقاء حس تعلق و هویت شهری می گردد. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
20 - مرور نظاممند پژوهشهای صورت گرفته در مورد مکانهای شهری
بهناز بابائی مراد حسین ذبیحی حمید ماجدیدر سالهای اخیر پژوهشهای متعددی بر روی مکانهای شهری و مفاهیم مربوط به آن همچون حس مکان، دلبستگی به مکان، تعلق خاطر به مکان و هویت مکان صورت گرفته است. پژوهش حاضر با هدف مرور نظاممند پژوهشهای صورت گرفته در حوزه مکانهای شهری و ارزیابی روششناسی و یافتههای این پژوهش چکیده کاملدر سالهای اخیر پژوهشهای متعددی بر روی مکانهای شهری و مفاهیم مربوط به آن همچون حس مکان، دلبستگی به مکان، تعلق خاطر به مکان و هویت مکان صورت گرفته است. پژوهش حاضر با هدف مرور نظاممند پژوهشهای صورت گرفته در حوزه مکانهای شهری و ارزیابی روششناسی و یافتههای این پژوهش و مشخص نمودن نقاط قوت و ضعف آنها صورت گرفته است. بدین جهت بر اساس روش مرور نظاممند تعداد 52 مقاله علمی پژوهشی پس از جستجو در مرکز پایگاه اطلاعات علمی، بانک اطلاعات نشریات و مجلات ایرانی، پرتال جامع علوم انسانی و پژوهشگاه علوم و فناوری اطلاعات ایران، مورد غربالگری، انتخاب و بررسی قرار گرفت. یافتههای پژوهش نشان میدهد که پژوهشهای صورت گرفته کمتر به موضوع هویت مکان توجه داشتهاند و بیشتر به بحث حس مکان پرداختهاند. متمرکز بودن جامعه آماری پژوهشها بر استان تهران، غلبه روشهای کمّی و استفاده کم از روشهای کیفی و ترکیبی، عدم توجه به پایایی ابزار پژوهش، عدم ارائه پیشنهادات و راهکارهای پژوهشی و مبهم و غیرقابل اجرایی بودن آنها، از مهمترین نقاط ضعف پژوهشهای صورت گرفته در حوزه مکانهای شهری هستند. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
21 - تبیین مدل روانشناختی تحقق سرزندگی در بستر معماری مسکونی
حسین رضایی پروین سلطانیدر دهههای اخیر، مطالعات وسیعی در زمینه دانش روانشناسی محیطی صورت گرفته که بررسی روانشناختی رفتار و توجه به نیازهای انسان در بستر محیط کالبدی و زندگی روزمره را مد نظر قرار میدهد. لیکن به دلیل نبود ابزار و سنجه مناسب برای تعمیم و کاربست این مطالعات در معماری و بویژه در چکیده کاملدر دهههای اخیر، مطالعات وسیعی در زمینه دانش روانشناسی محیطی صورت گرفته که بررسی روانشناختی رفتار و توجه به نیازهای انسان در بستر محیط کالبدی و زندگی روزمره را مد نظر قرار میدهد. لیکن به دلیل نبود ابزار و سنجه مناسب برای تعمیم و کاربست این مطالعات در معماری و بویژه در ارتباط با مسکن، کمک چندانی به افزایش سرزندگی و متعاقبا ارتقاء کیفیت زندگی کاربران ساختمانهای مسکونی در مقیاس کلان (عمومیت جامعه) نکرده است. از این رو در پژوهش حاضر به این سؤال پرداخته شد که چگونه میتوان ساز و کار تأثیر کیفیت معماری بر سرزندگی و ارتقاء کیفیت زندگی ساکنین ساختمانهای مسکونی را تبیین نمود و به چه صورت میتوان نتایج آن را در عرصه عمل به کار گرفت؟ این مطالعه به صورت هدفمند با استفاده از روش کیفی فراترکیب به تشریح عملیاتی مفهوم روانشناختی سرزندگی به عنوان یکی از اهداف مطلوب انسان از یک سو و چگونگی رهیافت به آن به عنوان درجهای کیفی از محیط از سوی دیگر پرداخته است؛ تا متعاقباً با بهرهگیری از اصول و مبانی روانشناسی محیطی به درکی میانرشتهای و سیستماتیک از فرآیند طراحی بهینه و عوامل کالبدی مؤثر در آن، نائل شود. در این راستا عوامل کالبدی مرتبط در سه دسته کلان ویژگیهای فضایی، قابلیتهای محیطی و صفات محیطی، کدگذاری و بررسی شد و سپس در قالب یک مدل نظری به عنوان راهبردی معمارانه برای تحقق سرزندگی در بستر ساختمانهای مسکونی تدوین گردید. در نهایت باید اذعان داشت که سرزندگی افراد و ارتقاء کیفیت زندگی آنها تا حدود قابل توجهی به جنبههایی از ارتباط انسان و محیط کالبدی زندگی وی باز میگردد که با رعایت اصول روانشناسی محیطی در طراحی، قابل بهبود است. پرونده مقاله -
دسترسی آزاد مقاله
22 - تزئینات خانه های دوره قاجاریه و تأثیر آن درایجاد حس مکان (نمونه موردی خانه های مشیرالدوله، مؤتمن الاطباء و اعلم السلطنه)
امیرحسین ذاکرزاده انیسه قربانی نیاخانه های تاریخی دوره قاجار را می توان بخشی از گنجینه های ارزشمند تاریخ هنرومعماری ایران دانست. در معماری ایرانی، تزئینات همانند روحی است که کالبد سازه ها را به تمامی در برگرفته است؛ با به میان آمدن بحث معماری سنتی خانه های ایرانی، ناخودآگاه معانی دلبستگی به فضای مع چکیده کاملخانه های تاریخی دوره قاجار را می توان بخشی از گنجینه های ارزشمند تاریخ هنرومعماری ایران دانست. در معماری ایرانی، تزئینات همانند روحی است که کالبد سازه ها را به تمامی در برگرفته است؛ با به میان آمدن بحث معماری سنتی خانه های ایرانی، ناخودآگاه معانی دلبستگی به فضای معماری به ذهن خطور می کند. شکوه وزیبایى معمارى ایرانى به تزیینات آن بستگى داشته که درایجاد حس مکان بی تأثیر نیست. برای ارتقای حس مکان، شناسایی عوامل تأثیرگذار برآن امری ضروری و اجتناب ناپذیر است. به همین منظور این پژوهش با هدف شناسایی و تبیین تزئینات به کار رفته درخانه های دوره قاجاریه و تأثیر آن درایجاد حس مکان دراین خانه ها، به روش توصیفی-تحلیلی، ازنوع پیمایشی در خانه های دوره قاجارواقع درمناطق 12و11 شهرتهران انجام شده است. جامعه آماری پژوهش را بازدیدکنندگان از خانه های نمونه، تشکیل داده ونمونه پژوهش(384 نفر)، به روش نمونه گیری تصادفی هدفمند انتخاب شده اند. ابزارگردآوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته بود. داده های گردآوری شده با روش تحلیل عاملی تأییدی و رگرسیون تحلیل شد. نتایج نشان داد، تزئینات معماری این خانه ها؛ گچبری، آجر کاری، کاشی کاری، آلت چینی چوبی، ارسی وگره چینی ارسی، تزیینات فلزی، موزاییک کاری و لمبه کوبی بوده است. این تزیینات با اثر مثبت و معنی دار بر هویت مکان با ضریب (544/0)، تعلق به مکان با ضریب (497/0) و وابستگی به مکان با ضریب (286/0)، در ایجاد حس مکان دراین خانه ها تأثیرگذار بوده است(01/0 p<). بنابراین می توان نتیجه گرفت که، تزیینات به کار رفته دراین خانه ها، با تأثیرگذاری بر هویت، تعلق و وابستگی به مکان در مخاطب، برایجاد حس مکان در این خانه ها نقش به سزایی داشته است. شناخت این عوامل درفضاهای میراثی درحفاظت معماری راه گشا است. پرونده مقاله