• فهرست مقالات بارندگی

      • دسترسی آزاد مقاله

        1 - ارزیابی روش های مختلف درونیابی به منظور تخمین بارندگی روزانه مطالعه موردی: استان فارس
        علی اکبر متکان علیرضا شکیبا آزاده یزدانی
        آب، راز ماندگاری جهان و از عناصر اصلی بقا و دوام چرخش زندگی در کره زمین است . بدون تردید کشورایران همانند دیگر کشورهای خاورمیانه در سال های پیش رو با بحران جدی ناشی از کمبود آب روبه رو خواهد بود .بنابراین شناخت و معرفی هر چه بیشتر منابع بهینه آب، الگوی درست مصرف و بهره چکیده کامل
        آب، راز ماندگاری جهان و از عناصر اصلی بقا و دوام چرخش زندگی در کره زمین است . بدون تردید کشورایران همانند دیگر کشورهای خاورمیانه در سال های پیش رو با بحران جدی ناشی از کمبود آب روبه رو خواهد بود .بنابراین شناخت و معرفی هر چه بیشتر منابع بهینه آب، الگوی درست مصرف و بهره گیری صحیح و مناسب از منابعزیرزمینی و آب های جاری مقوله ای است که سیاست گذاران و برنامه ریزان امور آب با نگرانی و دقت به آنپرداخته اند.ریزش های جوی مهم ترین منبع طبیعی آب برای انواع فعالیت های بشری (صنعتی، کشاورزی و شرب ) است.از آن جا که ریزش های جوی با متغیرهای زمانی و مکانی زیادی همراه هستند اطلاعات موجود در خصوص توزیع آبو هوایی و عوامل سینوپتیکی ریزش های جوی بسیار اندک است.در ایران شبکه مشاهدات زمینی به اندازه کافی متراکم نبوده و بسیار پراکنده و نامنظم است . فاصلهایستگاه های مشاهداتی زمینی به خصوص در مناطق کوهستانی (مانند استان فارس ) با توجه به عامل توپوگرافی ازچند کیلومتر تا چند صد کیلومتر متفاوت است . بنابراین بررسی باران به روش سنتی که نیاز به شبکه باران سنجیمتراکم دارد هم از لحاظ اجرایی و هم از لحاظ اقتصادی امکا نپذیر و مقرون به صرفه نمی باشد. در مقاله حاضر به منظور تخمین بارندگی روزانه استان فارس از دو روش درون یابی کریجینگ (Kriging) و معکوس وزنی فاصله (IDW) استفاده گردید . سپس دقت نتایج حاصل از اجرای مدل ها از طریق تست آماری RMSE مورد ارزیابی قرار گرفت . نتایج حاصل از اجرای مدل و ارزیابی دقت آن ها نشان داد که روش کریجینگ نسبت به روش IDW از دقت بیشتری برخوردار می باشد . همچنین نتایج نشان داد که در بین روش های کریجینگ، روش معمولی دایره ای و نمایی از کم ترین خطا نسبت به سایر رو شهای کریجینگ برخوردار می باشند پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        2 - هماهنگی مراکز فشار جنب حاره ای در بارش های سیل آسای منطقه جنوب و جنوب شرق ایران مطالعه موردی: بارش جولای 1976
        محمد سلیقه
        خصیصه ویژه آب و هوایی نیمه جنوبی کشور ایران (بویژه جنوب شرق ) ریزش های تابستانه است که در بیندوره های ریزش هایی که تاکنون مورد مطالعه قرار گرفته ، بارش بلند مدت جولای 1976 از ویژگی منحصر به فردیبرخوردار بوده است . در این دوره هماهنگی بین چرخش های آتمسفری عرض های پایین ( چکیده کامل
        خصیصه ویژه آب و هوایی نیمه جنوبی کشور ایران (بویژه جنوب شرق ) ریزش های تابستانه است که در بیندوره های ریزش هایی که تاکنون مورد مطالعه قرار گرفته ، بارش بلند مدت جولای 1976 از ویژگی منحصر به فردیبرخوردار بوده است . در این دوره هماهنگی بین چرخش های آتمسفری عرض های پایین (چرخند موسمی )وعرض های میانی (پرفشار جنب حاره ای) به چشم می خورد. این پژوهش نشان می دهد که هماهنگی بین اینسیستم های فشار باعث تقویت وشدت یافتن نفوذ رطوبت از سمت شرق به منطقه مطالعه شده است . هماهنگیبین این دو سیستم در جنوب کوه های هیمالیا نوعی همگرایی را باعث شده که جریان های شرقی غربی حاشیه قطبیسلول موسمی با سرعت بیشتری حرکت نموده اند. این افزایش سرعت سیستم را قادر ساخته که بتواند رطوبتبیشتری را به منطقه جنوب وجنوب شرق کشور ایران برساند.بعلاوه برای نزول بارش، نیاز به عوامل صعود است . عوامل صعود هنگامی ایجاد می شود که سطوح میانیاتمسفر شرایط برای صعود را فراهم کنند . بررسی ها در این پژوهش نشان داد، هنگامی که پر فشارهای جنبحاره ای به سطوح بالاتر منتقل می شوند امکان صعود همرفت های محلی افزایش یافته و ریزش های جوی به وقوعمی پیوندد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        3 - تغییرات زمانی رطوبت خاک تحت تأثیر بارندگی و دما در شرایط آیش و کشت در کشتزار دیم
        یونس مظلوم علی آبادی علی رضا واعظی جعفر نیکبخت
        رطوبت خاک عامل اصلی تعیین کننده رشد گیاهان به‌ویژه در زمین های دیم است. رطوبت خاک طی دوره رشد به‌دلیل بارش، تبخیر و سایر عوامل محیطی دچار تغییرات زمانی می‌شود. این پژوهش به‌منظور یافتن عوامل اقلیمی مؤثر بر رطوبت خاک تحت شرایط دیم انجام گرفت. آزمایش مزرعه‌ای در کشتزار دی چکیده کامل
        رطوبت خاک عامل اصلی تعیین کننده رشد گیاهان به‌ویژه در زمین های دیم است. رطوبت خاک طی دوره رشد به‌دلیل بارش، تبخیر و سایر عوامل محیطی دچار تغییرات زمانی می‌شود. این پژوهش به‌منظور یافتن عوامل اقلیمی مؤثر بر رطوبت خاک تحت شرایط دیم انجام گرفت. آزمایش مزرعه‌ای در کشتزار دیم با شیب 10 درصد و در دو شرایط کشت: آیش و تحت کشت گندم زمستانه در دانشگاه زنجان طی دوره رشد از 1395 تا 1396 انجام شد. برای این کار شش کرت با ابعاد پنج متر در دو متر به‌صورت موازی با شیب مطابق با شیوه رایج کشت در منطقه طراحی شد. مقدار رطوبت خاک با فاصله زمانی هفت روز و به وسیله دستگاه TDR مدل IDRG SMS-T2 طی دوره رشد اندازه‌گیری شد. متغیرهای اقلیمی شامل دمای هوا و بارندگی و نیز دمای خاک در طول دوره رشد تعیین گردید. بر اساس نتایج، رطوبت خاک در کرت‌های تحت کشت حدود 11 درصد کمتر از کرت‌های آیش بود و این تفاوت از نظر آماری معنی‌دار بود. مقدار رطوبت خاک بین ماه‌های مختلف به طور معنی‌داری برای هر دو شرایط کشت متفاوت بود (001/0p<). همبستگی مثبت معنی‌دار بین رطوبت خاک و بارندگی، دمای هوا و دمای خاک در هر دو شرایط کشت وجود داشت (05/0p<). در کرت‌های آیش نسبت به کرت‌های کشت، وابستگی بیشتری بین رطوبت خاک و دمای هوا (44/0=r) و دمای خاک (51/0=r) وجود داشت. این پژوهش نشان داد که دمای خاک به عنوان مؤثرترین ویژگی تعیین کننده رطوبت خاک در زمین‌های آیش و تحت کشت در منطقه است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        4 - تحلیل فراوانی دومتغیره مشخصه‌های بارندگی با استفاده از توابع مفصل ارشمیدسی (مطالعه موردی: حوضه خانمیرزا در استان چهارمحال و بختیاری)
        سمیرا مراد زاده رحمت آبادی محسن ایراندوست رسول میرعباسی
        زمینه و هدف: هدف از این مطالعه تحلیل فراوانی دو متغیره مشخصه های بارندگی با استفاده از توابع مفصل می باشد. برای این منظور، از داده های روزانه بارندگی ایستگاه آلونی واقع در دشت خانمیرزا طی دوره آماری 1391-1365 استفاده گردید. پس از بررسی رویدادهای بارندگی ثبت شده در ای چکیده کامل
        زمینه و هدف: هدف از این مطالعه تحلیل فراوانی دو متغیره مشخصه های بارندگی با استفاده از توابع مفصل می باشد. برای این منظور، از داده های روزانه بارندگی ایستگاه آلونی واقع در دشت خانمیرزا طی دوره آماری 1391-1365 استفاده گردید. پس از بررسی رویدادهای بارندگی ثبت شده در ایستگاه آلونی در دوره مورد مطالعه (763 رویداد)، مدت زمان بارندگی، عمق بارندگی و سپس شدت بارندگی رویدادها محاسبه گردید. بررسی‌ها نشان می‌دهد که در منطقه مورد مطالعه، معمولاً رویدادهای بارش با شدت 5 میلی‌متر بر ساعت و بیشتر منجر به وقوع سیلاب می‌شوند، لذا در این مطالعه رویدادهایی که منجر به ایجاد سیلاب شده اند برای ادامه محاسبات انتخاب گردیدند. سپس توزیع های رایج در هیدرولوژی بر هریک از مشخصه‌های بارندگی (مدت، شدت، عمق بارندگی) برازش داده شد و توزیع‌هایی که بهترین برازش را بر هر یک از مشخصه‌های بارندگی داشتند، انتخاب گردیدند. در ادامه جهت ایجاد توزیع چندمتغیره مشخصه‌های بارندگی، از ده تابع مفصل استفاده گردید.روش پژوهش: در این مطالعه در ابتدا مشخصه های بارندگی نظیر شدت، مدت و عمق برای داده های بارندگی که منجر به سیل می شوند استخراج گردید. سپس توابع توزیع حاشیه ای رایج در هیدرولوژی بر مشخصه ها برازش داده شد. در ادامه بعد از انتخاب توزیع حاشیه ای برتر به‌منظور ایجاد تابع توزیع تجمعی (CDF) به‌منظور ایجاد توزیع چندمتغیره مشخصه‌های بارندگی، برازش توابع مفصل کلایتون، علی- میخائیل- حق، فارلی- گامبل- مورگن اشترن، فرانک، گالامبوس، گامبل- هوگارد، پلاکت، فیلیپ- گامبل، جو و گامبل- بارنت بر متغیرهای مذکور به‌صورت دوبه دو بررسی گردید و برای هر جفت از مشخصه های بارندگی تابع مفصل برتر با مقایسه با مقادیر متناظر مفصل تجربی تعیین گردید. سپس با استفاده از معیارهای نکوئی برازش تابع مفصل برتر برای مشخصه های بارندگی تعیین گردید. از آنجائیکه شرط استفاده از توابع مفصل وجود همبستگی بین مشخصه های مورد مطالعه می باشد لذا با استفاده از ضرایب همبستگی اسپیرمن، پیرسون و کندال همبستگی بین مشخصه ها بررسی گردید همچنین موارد دوره بازگشت های توأم و شرطی، احتمال توأم و شرطی و دوره بازگشت کندال که از مفاهیم اساسی جهت تحلیل بر اساس توابع مفصل می باشند مورد ارزیابی قرار گرفت.یافته‌ها: نتایج حاصل از تحلیل نشان داد که تابع توزیع مقادیر حدی (GEV) بر مشخصه های بارندگی (شدت، مدت، عمق) به عنوان تابع توزیع برتر شناخته شد و نتایج حاصل از آزمون نکوئی برازش نشان داد که تابع مفصل جو به عنوان تابع مفصل برتر بر مشخصه های (شدت و مدت) و (شدت و عمق) می باشد و تابع مفصل فارلی گامبل مورگن اشترن به عنوان تابع مفصل برتر بر مشخصه های عمق و مدت بارندگی شناخته شد. در ادامه نتایج حاصل از احتمال توأم و شرطی نشان داد در زمانی که بارندگی های سیل 8 ساعت باشد برای سطح احتمال 2/0 میزان بارندگی 45 میلی متر خواهد بود و برای احتمال شرطی برای مدت زمان 15 ساعت برای همین سطح احتمال میزان بارندگی 51 میلی متر خواهد بود. نتایج حاصل از دوره بازگشت توأم برای حالت عطفی نشان داد که برای عمق بارندگی 60 میلی متر و شدت بارندگی 60 میلی متر در ساعت دوره بازگشت در حالت و کمتر از 20 سال می باشد. بر اساس حالت یا برای همین مقدار شدت و عمق بارندگی میزان دوره بازگشت کمتر از 10 سال (حدود 6 سال) می باشد. برای دوره بازگشت 25 ساله به شرطی که مدت بارندگی 5/12 ساعت یا بیشتر باشد، عمق بارندگی 75 میلی متر خواهد بود.نتایج: بر اساس نتایج مقایسه مقادیر مفصل‌های تئوری با مقادیر متناظر احتمال توأم تجربی، تابع مفصل جو به‌عنوان تابع مفصل برتر برای ایجاد توزیع دومتغیره جفت مشخصه های شدت و عمق بارندگی و همچنین جفت مشخصه های شدت و مدت بارندگی شناخته شد و تابع مفصل فارلی- گامبل- مورگن اشترن برازش مناسب‌تری بر داده های مدت و عمق بارندگی داشت. در ادامه با استفاده از توابع مفصل برتر برازش یافته اطلاعات مفیدی نظیر احتمال توأم و شرطی و همچنین دوره بازگشت‌های توأم و شرطی استخراج گردید. بیشترین میزان عمق بارندگی ثبت شده در ایستگاه آلونی 7/114 میلی متر و مدت زمان آن 40/14 ساعت بوده است، با این مشخصه‌ها دوره بازگشت شرطی آن تقریباً 50 ساله، برای حالت عطفی and این دوره بازگشت 160 ساله و برای حالت فصلی or 60 ساله می باشد. نتایج حاصل از دوره بازگشت های توأم و شرطی در این تحقیق کاربرد گسترده ای در مطالعات هیدرولوژی و منابع آب داشته که از جمله آنها می توان به تحلیل ریسک سیلاب، خشکسالی، عملیات آبخیزداری و مرتع‌داری اشاره کرد پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        5 - شبیه‌سازی بارش دراز مدت شهر بابلسر توسط مدل بهینه‌یافته موجک – ماشین آموزش نیرومند
        حامد کریمی محمد علی ایزدبخش بهروز یعقوبی سعید شعبانلو
        در این مطالعه، بارندگی دراز مدت شهر بابلسر توسط یک مدل هوش مصنوعی بهینه یافته شبیه‌سازی شد. برای اینکار، ماشین آموزش نیرومند (ELM) و تبدیل موجک (wavelet transform) با همدیگر ترکیب شدند. لازم به ذکر است که مقادیر بارندگی‌ها به‌صورت ماهیانه از سال 1951 تا 2019 بکار گرفته چکیده کامل
        در این مطالعه، بارندگی دراز مدت شهر بابلسر توسط یک مدل هوش مصنوعی بهینه یافته شبیه‌سازی شد. برای اینکار، ماشین آموزش نیرومند (ELM) و تبدیل موجک (wavelet transform) با همدیگر ترکیب شدند. لازم به ذکر است که مقادیر بارندگی‌ها به‌صورت ماهیانه از سال 1951 تا 2019 بکار گرفته شدند که 70 درصد آنها برای آموزش این مدل هوش مصنوعی و 30 درصد باقیمانده برای آزمون آن استفاده گردید. در ابتدا، توابع فعال‌سازی مدل ماشین آموزش نیرومند مورد بررسی قرار گرفتند که بهترین آن شامل تابع فعال‌سازی sigmoid انتخاب شد. همچنین، تاخیرهای داده‌های سری زمانی با استفاده از تابع خود همبستگی معرفی شدند که با استفاده از این تاخیرها، چهار مدل ماشین آموزش نیرومند تعریف گردید. با اجرای یک تحلیل حساسیت، مدل برتر ELM معرفی شد. مقادیر ضریب همبستگی (R)، شاخص عملکرد (VAF) و شاخص پراکندگی (SI) برای مدل برتر ELM به‌ترتیب مساوی با 524/0، 064/27 و 819/0 محاسبه شدند. علاوه بر این، موجک‌های مادر مختلف مورد بررسی قرار گرفتند که dmey به‌عنوان بهترین موجک مادر انتخاب شد. تبدیل موجک دقت مدل‌سازی را به شکل قابل توجهی افزایش داد. به‌عنوان مثال، شاخص عملکرد مدل ترکیبی WELM مساوی با 461/86 بدست آمد. لازم به ذکر است که مدل ترکیبی نیز برای سه سطح تجزیه مختلف مورد بررسی قرار گرفت که بهترین سطح تجزیه مدل ترکیبی معرفی گردید. لازم به ذکر است که تاخیرهای شماره (t-1) و (t-12) به‌عنوان موثرترین تاخیرهای داده‌های سری زمانی شناسایی شدند. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        6 - اثر تغییر اقلیم بر ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک‌های مناطق خشک و نیمه‌خشک
        آرش محمدزاده یاسر عظیم زاده
        پدیده تغییر اقلیم را می‌توان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های جهانی بشر در تأمین امنیت غذایی حال حاضر، آینده نزدیک و دور برشمرد. این موضوع بیشتر به صورت افزایش دما، تغییر الگوهای بارش و افزایش فراوانی و شدت رخدادهای حدی جوی اتفاق می‌افتد. شواهد موجود بیانگر این است که چکیده کامل
        پدیده تغییر اقلیم را می‌توان به‌عنوان یکی از مهم‌ترین چالش‌های جهانی بشر در تأمین امنیت غذایی حال حاضر، آینده نزدیک و دور برشمرد. این موضوع بیشتر به صورت افزایش دما، تغییر الگوهای بارش و افزایش فراوانی و شدت رخدادهای حدی جوی اتفاق می‌افتد. شواهد موجود بیانگر این است که تغییر اقلیم بخش کشاورزی را به‌ویژه در بوم‌نظام‌های مناطق خشک و نیمه‌خشک با شدت بیشتری تحت‌تأثیر قرار می‌دهد. این اثرات می‌تواند مستقیماً بر رشد و تولید گیاهان زراعی و یا به صورت غیرمستقیم بر محیط تولید آن‌ها نظیر خاک اثر بگذارد. پتانسیل خاک برای تولید محصول به ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی آن وابسته بوده و این ویژگی‌ها به‌طور مستقیم و غیرمستقیم تحت‌تأثیر عوامل اقلیمی ازجمله دما و بارندگی قرار می‌گیرد. اغلب پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که در مناطق خشک و نیمه‌خشک ازجمله در بسیاری از مناطق ایران، تغییر اقلیم منجر به افزایش دما و کاهش بارندگی خواهد شد. بنابراین، با توجه به اهمیت و نقش دما و رطوبت در شاخص‌های کیفیت فیزیکی و شیمیایی خاک و پایداری تولید، به نظر می‌رسد پدیده تغییر اقلیم اثرات نامطلوبی بر خاک و به دنبال آن بر تولید محصول خواهد گذاشت. لذا بکارگیری راهکارهای لازم در خصوص تخفیف این اثرات نامطلوب و سازگاری با شرایط پیش‌رو از اهمیت بسزایی برخوردار می‌باشد. در این مقاله، با بررسی و جمع‌بندی پژوهش‌های انجام شده در مورد اثرات تغییر اقلیم بر ویژگی خاک‌های مناطق خشک و نیمه‌خشک، تلاش شده است تا نوعی پیش‌آگاهی از تغییرات احتمالی ایجاد شده در ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی خاک ناشی از بروز تغییرات اقلیمی ارائه شود. با توجه به این که پدیده تغییر اقلیم امری اجتناب‌ناپذیر بوده و آثار و نتایج آن در زندگی بشر روزبه‌روز بیشتر و شدیدتر احساس می‌شود، لازم است در مدیریت منابع خاک، پیش‌آگاهی‌های لازم درخصوص نتایج این پدیده بر ویژگی‌های خاک و پتانسیل تولید محصولات کشاورزی به‌ویژه در دیم‌زارها در نظر گرفته شود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        7 - صحت‌سنجی داده‏‌های بارندگی ایستگاه‌‏های غیرثبات سازمان هواشناسی و تماب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه
        نوید قاجارنیا عبدالمجید لیاقت پیمان دانش‌کار آراسته
        پیش‌بینی و تصمیم‌گیری صحیح در مدیریت و حفاظت از منابع آب نیازمند در دست داشتن برآوردهای درست و مطمئن از بارندگی است. لذا بررسی صحت داده های سری های زمانی قبل از آغاز تحقیق، یک بخش معمول و اجتناب ناپذیر در مطالعات هیدرولوژی و منابع آب است. برای این منظور، سری زمانی داده چکیده کامل
        پیش‌بینی و تصمیم‌گیری صحیح در مدیریت و حفاظت از منابع آب نیازمند در دست داشتن برآوردهای درست و مطمئن از بارندگی است. لذا بررسی صحت داده های سری های زمانی قبل از آغاز تحقیق، یک بخش معمول و اجتناب ناپذیر در مطالعات هیدرولوژی و منابع آب است. برای این منظور، سری زمانی داده ها با استفاده از آزمون های آماری مورد ارزیابی قرار گرفته و در صورت نیاز، ناهمگنی ها و نوسانات نامحتمل داده ها اصلاح و یا حذف می شوند. هرچند معمولاً گذر موفق سری های زمانی از آزمون های آماری از لحاظ علمی صحت داده ها را تأیید می کند ولی بررسی های دقیق تر سری های زمانی ممکن است شواهد متفاوتی را عیان سازند. لذا در این تحقیق با انتخاب داده های بارندگی حوضه آبریز دریاچه ارومیه، پاسخ های بدست آمده از برخی آزمون های آماری بررسی صحت داده‌ها مورد ارزیابی قرار گرفته است. مطالعه عمیق و دقیق داده ها و مقایسه با ایستگاه های مجاور نشان می دهد که اعتماد و اتکای کامل به نتایج آزمون های آماری به تنهایی برای صحت‌سنجی داده ها کافی نبوده و گاهی نتایج بدست آمده ممکن است محقق را نسبت به شرایط و درستی واقعی داده های سری های زمانی مورد مطالعه، بسیار گمراه سازد. بر طبق نتایج آزمون‌های همگنی مورد استفاده در این تحقیق، تنها 4/2 درصد از ایستگاه‌های حوضه نیازمند اصلاحات و یا حذف بوده‌اند و این در حالیست که مطالعه عمیق داده ها نشان از غیرقابل اعتماد بودن 6/12 درصد از ایستگاه‌های حوضه و لزوم حذف آنها دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        8 - Evaluation of short term rainfall analysis methods (Case Study: Shahrekord station)
        حسین صمدی بروجنی کیومرث عماد روح الله فتاحی
        Determination of maximum rivers flow resulted from surface runoff in watersheds without adequate hydrometric records is based on rainfall-runoff models. The short duration rainfalls are one of the basic elements to apply these models. The access to quantitative and intr چکیده کامل
        Determination of maximum rivers flow resulted from surface runoff in watersheds without adequate hydrometric records is based on rainfall-runoff models. The short duration rainfalls are one of the basic elements to apply these models. The access to quantitative and intrinsic worth storm data is restricted around the word and in Iran too. There are several empirical and statistical methods to estimate short duration rainfalls based on more common rainfall records such as daily and monthly precipitations. In this study the recorded rainfall hyetographs on Shahrekord station within Chaharmahal va Bakhtiari province were used to evaluate the suggested regional equations and SCS recommended curves containing ratios of short duration rainfall and 24 hours of maximum rainfall. The results showed that short rainfalls should be over estimated by both SCS curves and regional empirical equations. Although as the ratios method is easier to use, the SCS curves can be modified for each region by available storm data and used as an acceptable method. Results also showed that in order to apply Ghahraman-Abkhazar relationship for Shahrekord region, this relationship should be multipled by a correction coefficient of 0.7136. Finally a new logarithmic relationship was developed for estimating of the IDF for Shahrekord station. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        9 - Investigating the Effect of Rainfall Spatial Distribution on Flood in Bakhtiari Dam Basin Using HEC-HMS
        علیرضا نیکبخت شهبازی
        The disparate spatial and temporal distribution of rainfall in the country and climate variation sometimes leads to rivers flooding and large flood events, which are remarkable for life and financial losses. Flood control design requires accurate knowledge of the flood چکیده کامل
        The disparate spatial and temporal distribution of rainfall in the country and climate variation sometimes leads to rivers flooding and large flood events, which are remarkable for life and financial losses. Flood control design requires accurate knowledge of the flood generator basin, especially smaller ones, in large basins. Determining the potential of flood generation to specify the quantitative contribution of each subbasin to the downstream flood generation can be used to determine the index called the flood index of each subbasin. In this research, the effect of rainfall spatial distribution of critical rainfall on the flood potential of the Bakhtiari dam basin was analyzed using HEC-HMS model. The results showed that the effect of spatial distribution of rainfall on the flood index is significant, especially when faced with larger events with more subbasins with more area. On the other hand, the priority of participation of each subbasin in routing on the peak discharge from the basin and eventually on the flood index will be effective. Increasing the depth of rainfall in subbasins with less time of concentration has more effect on the flood index. Different spatial distributions have less effect on flood index in subbasins with the higher time of concentration and area. The results also showed that if the effect of the spatial distribution was not considered, the flood index decreases with increasing the subbasin area. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        10 - Frequency Analysis of Maximum Daily Rainfall in various Climates of Iran
        عباس احمدپور حسن فتحیان پرویز حقیقت جو
        In this research in order to frequency analysis of maximum daily rainfall in various climates of Iran the data of 40 synoptic rain gauges collected in 40 years period i.e., 1973 to 2012 were used. These stations are located in various climates of Iran according to De Ma چکیده کامل
        In this research in order to frequency analysis of maximum daily rainfall in various climates of Iran the data of 40 synoptic rain gauges collected in 40 years period i.e., 1973 to 2012 were used. These stations are located in various climates of Iran according to De Martonne climatic classification. At first, input of data to HYFA package was performed. The mentioned package includes seven probability distribution functions such as normal, two- and three-parameter lognormal, two-parameter gamma, Pearson and log-Pearson type III and extreme value type I or Gumbel. Then the data were fitted to seven mentioned distributions. HYFA estimates the parameters of the distributions by the methods of moments and maximum likelihood. The best distribution for each station was determined using mean relative deviation and mean square relative deviation as goodness of fit tests. The results showed that the suitable distribution for 29 stations is three-parameter lognormal, for five stations is two-parameter gamma, for two stations is two-parameter lognormal, for four stations is extreme value type I or Gumbel. Also, this study shows that the maximum daily rainfall in various climates of Iran can be analyzed with similar probability distribution functions. On the other hand, in similar climates, one could not use the same probability distribution functions for analyzing the data. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        11 - Investigating Temporal Trends and Spatial Characteristics of Rainfall and Meteorological Drought in the West of Iran during the Last Few Decades
        صفر معروفی حسین طبری علی آئینی حسین معروفی
        Drought is one of the most serious problems arising for human societies and ecosystems from climatevariability. This phenomenon causes billions of dollars in global damages annually and affects morepeople than any other form of natural disasters.In this study, the trend چکیده کامل
        Drought is one of the most serious problems arising for human societies and ecosystems from climatevariability. This phenomenon causes billions of dollars in global damages annually and affects morepeople than any other form of natural disasters.In this study, the trends of rainfall and meteorological drought time series were investigated at tenstations located in the east of Iran for the period of 1966–2005. Amounts of drought severity werecomputed using standard precipitation index (SPI) for a 12-month time scale. The trend analyses of thedata were also performed using the Mann–Kendall test and the Sen’s slope estimator. The results ofthis study showed that the rainfall and drought data had high variations to average values in the studyperiod, and these variations increased with increasing aridity towards the east of the study area. Theresults of the trend tests revealed statistically significant decreasing trends in the rainfall time series ofSar-Pol-Zohab, Bijar, Sanandaj and Saghez stations at the rates of 7.99, 6.68, 5.51 and 5.03 mm/year,respectively. Furthermore, drought severity significantly increased at Kermanshah, Saghez, Sanandajand Khorram-Abad stations during the last four decades. The results indicated that all of the stationsexperienced at least one extreme drought during the study period. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        12 - تخمین رواناب در حوضه آبریز مادرسو استان گلستان با استفاده از GIS
        علی پناهی بهلول علی جانی حسین محمدی
        همه ساله در اثر نفوذ توده هواهای مختلف و همچنین شرایط محلی پدیده سیل خسارات هنگفتی به منابع طبیعی و اقتصادی وارد می کند.گاهی در اثر موج سیلاب و یا غلظت مواد رسوبی برخی از ایستگاه های آبسنجی تخریب می گردد و داده های ثبت شده با مقادیر واقعی آن مطابقت ندارد ،همچنین با توجه چکیده کامل
        همه ساله در اثر نفوذ توده هواهای مختلف و همچنین شرایط محلی پدیده سیل خسارات هنگفتی به منابع طبیعی و اقتصادی وارد می کند.گاهی در اثر موج سیلاب و یا غلظت مواد رسوبی برخی از ایستگاه های آبسنجی تخریب می گردد و داده های ثبت شده با مقادیر واقعی آن مطابقت ندارد ،همچنین با توجه به اینکه اکثر حوضه های آبخیز کوچک در کشور ما فاقد ایستگاه هیدرومتری می باشند لذا برای برآورد رواناب نیاز به روش مناسبی است تا با استفاده از آن در این حوضه ها،رواناب را محاسبه نموده و در برنامه ریزیهای مدیریتی و حفاظتی برای کنترل سیلاب و فرسایش از آنها استفاده کرد.برای براورد رواناب و حجم سیلابها در این مقاله از روش تجربی CN استفاده شده است.در این مطالعه اصول روش کار استفاده از داده های آماری (سالهای آماری 56-86 ایستگاه های هواشناسی،رباط قره بیل،چشمه خان،حق الخواجه،دشت،دشت شاد،تنگراه،قوجمز،تیل آباد،پیشکمر،گالیکش و ایستگاه هیدرومتری تنگراه)تحلیل داده های مکانی و همچنین استفاده از تصاویر ماهواره ای جهت تهیه نقشه شماره منحنی در مدل SCS با تکنیکGIS می باشد که در مرحله بعدبا بکارگیری دمعادلات روش SCS و نقشه CN و لایه بارش،پهنه هایی که پتانسیل ایجاد رواناب مشابهی دارند تعیین گردید.همچنین جهت ارزیابی روش CNچند سیلاب مخرب انتخاب گردید که نشان از همبستگی زیاد نتایج محاسبه از روش شماره منحنی با رواناب مشاهده شده می باشد و همچنین این نتیجه فراهم شد که استفاده از مدل وزنی در محاسبه شماره منحنی این امکان را فراهم می شازد که تمام عوامل موثر در تولید رواناب در نظر گرفته شود و در نتیجه تخمین درستری از رواناب ناشی ار بارندگی بدست آید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        13 - واکنش ژنوتیپ های گندم دوروم نسبت به تاریخ کاشت و تراکم های بذر در شرایط دیم کرمانشاه
        سعید قزوینه سید علیرضا ولدآبادی عبدالوهاب عبدالهی سعید سیف زاده حمیدرضا ذاکرین
        این پژوهش به منظور بررسی واکنش ارقام گندم دوروم نسبت به تاریخ کاشت و تراکم های مختلف بذر تحت شرایط دیم طی آزمایشی در سال های 95-1393 در سرارود کرمانشاه به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. سه ژنوتیپ گندم دوروم (SAJI، BCR و STJ) چکیده کامل
        این پژوهش به منظور بررسی واکنش ارقام گندم دوروم نسبت به تاریخ کاشت و تراکم های مختلف بذر تحت شرایط دیم طی آزمایشی در سال های 95-1393 در سرارود کرمانشاه به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. سه ژنوتیپ گندم دوروم (SAJI، BCR و STJ) در سه تاریخ کاشت قبل از بارندگی مؤثر (مقدار و زمان وقوع بارندگی مؤثر به ترتیب 2/33 و 5/34 میلی متر و 26 مهر و 5 آبان ماه در دو سال آزمایش بود)، 15 روز بعد از بارندگی مؤثر و 30 روز بعد از بارندگی مؤثر و در چهار تراکم 250، 350، 450 و 550 بوته در متر مربع ارزیابی شدند. صفات تعداد سنبله در متر مربع، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، درصد نور دریافتی، درصد پروتئین دانه و محتوای کلروفیل اندازه گیری شدند. نتایج مقایسه میانگین های اثرات ساده نشان داد که تعداد سنبله در متر مربع در تاریخ کاشت قبل از بارندگی مؤثر نسبت به دو تاریخ کاشت دیگر بیشتر بود. مقایسه میانگین های اثرات متقابل نشان داد که ژنوتیپ STJ در تراکم 250 دانه و تاریخ کاشت 15 روز بعد از بارندگی مؤثر بیشترین وزن هزار دانه، رقم SAJI در تراکم 550 دانه و تاریخ کاشت قبل از بارندگی مؤثر بیشترین عملکرد دانه و رقم SAJI در تراکم 450 دانه و تاریخ کاشت قبل از بارندگی مؤثر بیشترین عملکرد بیولوژیک را داشتند. بالاترین میزان کلروفیل کل و درصد پروتئین دانه از تراکم 350 بوته در مترمربع به دست آمد. کمترین میزان کلروفیل از تاریخ کاشت 30 روز بعد از بارندگی مؤثر حاصل شد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        14 - مدل سازی و پیش بینی خطر وقوع منطقه ای سیلاب حاصل از بارش تحت شرایط تغییر اقلیم (مطالعه موردی: حوضه‌ی آبخیز گرگانرود)
        عبدالحافظ پناهی غلامرضا جانبازقبادی صدرالدین متولی شهریار خالدی
        بدون تردید سیل به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بلایای طبیعی شناخته‌شده است. تغییرات قابل‌ملاحظه بارش در زمان و مکان از یک‌سو و کمی ایستگاه‌های هواشناسی در ثبت بارش از سوی دیگر ضرورت نبین مدل‌های تخمین سیلاب را در زمان و مکان امری اجتناب‌ناپذیر می‌نماید. روش پژوهش حاضر، با توجه چکیده کامل
        بدون تردید سیل به‌عنوان یکی از مهم‌ترین بلایای طبیعی شناخته‌شده است. تغییرات قابل‌ملاحظه بارش در زمان و مکان از یک‌سو و کمی ایستگاه‌های هواشناسی در ثبت بارش از سوی دیگر ضرورت نبین مدل‌های تخمین سیلاب را در زمان و مکان امری اجتناب‌ناپذیر می‌نماید. روش پژوهش حاضر، با توجه به ماهیت مسئله و موضوع موردبررسی، از نوع توصیفی - تحلیلی است و از نوع مطالعات کاربردی با تأکید بر روش‌های کمی است، در پژوهش حاضر تغییرات منطقه‌ای سیلاب در حوضه آبخیز گرگانرود با به‌کارگیری اطلاعات ایستگاه‌های سازمان هواشناسی (سینوپتیک) با دوره آماری 30 ساله (1368 تا 1397)، کاربری اراضی، پوشش گیاهی، شاخص رطوبت توپوگرافیک، شیب، ارتفاع، لیتولوژی زمین، فاصله از رودخانه، تراکم رودخانه، فرسایش، خاک‌شناسی، رواناب، داده‌های شبیه‌سازی شده میانگین بارندگی حاصل از مدل HadCM3 در LARS-WG تحت سناریو SRA1B بین سال‌های 2011 تا 2045 برآورد شده است. پس از محاسبه فاکتور بارندگی برای ایستگاه موردنظر از طریق نرم‌افزار Excel، به‌منظور بررسی نقشه تغییرات منطقه‌ای بارندگی در محیط نرم‌افزار ArcGis و کمترین میزان خطا از روش میانیابی کریجینگ بیزی با پراکنش (Expotntial) و جهت انتخاب بهترین روش درون‌یابی از شاخص‌های آماری ریشه میانگین مربعات خطا RMS قدر مطلق خطا MAE استفاده گردید. نتایج نشان داد روش کریجینگ بیزی زمین آمار به‌عنوان بهترین روش در میان روش‌های مورداستفاده می‌تواند برای برآورد تغییرات بارندگی پایه و شبیه‌سازی شده جهت مدل‌سازی روند سیلاب در کنار پارامترهای دیگر مورد ارزیابی قرار گیرد. روش کریجینگ عام با پایین‌ترین میزان میانگین خطای برآورد (004/0) و مربع میانگین ریشه خطا 23/82 بهترین روش برای درون‌یابی در این پژوهش است. همچنین در تلفیق روش‌های تحلیل فازی با سلسله مراتبی برای تعیین میزان برآورد مورد انتظار هر دو روش دارای برآوردی بیشتر از حد انتظار بودند. یافته‌ها نشان داد که زیر حوضه نرماب در قسمت مرکزی به مقدار 800 میلی‌متر زیر حوضه‌های مادرسو، یل چشمه و قرناوه در شمال شرقی حوضه آبخیز گرگانرود به مقدار 500 الی 700 میلی‌متر و بخش‌های شمالی حوضه محمدآباد و قورچای به مقدار 300 میلی‌متر همچنین به‌طور کلی حوضه آبخیز گرگانرود با بیش‌ترین میانگین بارشی نسبت به حوضه قره‌سو را در طی دوره 30 ساله دریافت کرده است که نشان از سیلابی بودن این منطقه از شمال کشور دارد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        15 - ارتقاء مدل‌سازی هیبرید با استفاده از مدلی کارآمد جهت پیش‌بینی بارندگی
        لاله پرویز
        پیش بینی بارندگی با دقت کم منجر به ضررهای قابل توجه در بخش های مختلف مانند کشاورزی، محیط زیست می شود. در این راستا تأثیر مدل های رگرسیون بردار پشتیبان (SVR)، برنامه ریزی بیان ژن (GEP) وروش گروهی مدل سازی داده ها (GMDH) در ارتقاء عملکرد مدل هیبرید مورد بررسی قرار گرفت که چکیده کامل
        پیش بینی بارندگی با دقت کم منجر به ضررهای قابل توجه در بخش های مختلف مانند کشاورزی، محیط زیست می شود. در این راستا تأثیر مدل های رگرسیون بردار پشتیبان (SVR)، برنامه ریزی بیان ژن (GEP) وروش گروهی مدل سازی داده ها (GMDH) در ارتقاء عملکرد مدل هیبرید مورد بررسی قرار گرفت که از داده های بارندگی ایستگاه های ارومیه و اصفهان با دو اقلیم متفاوت در بازه زمانی 1964-2019 استفاده شد. در مدل سازی بخش غیرخطی، ترکیب سوم با ترکیب بخش خطی، باقی مانده ها و داده های مشاهداتی در گام زمانی پیشین خطای کمتری داشت، به عنوان نمونه در ایستگاه اصفهان میزان کاهشRMSE از ترکیب 1 به 3،73/62 و میزان کاهش SMAPE از ترکیب 2 به 3 برابر با 79/62 درصد بود. مدل هیبرید نسبت به مدل استوکستیکی دارای عملکرد بهتری بود، به طوری که مقدار RMSE از مدل استوکستیکی به مدل هیبرید با SVR، GEP و GMDH در ایستگاه ارومیه به ترتیب 46/79، 34/68 و 77/75 درصد کاهش داشت. مدل برنامه ریزی بیان ژن نسبت به سایر مدل های مورد مطالعه دقت کمتری داشت (در ایستگاه ارومیه میزان کاهش UIIاز مدل GEP به SVR به ترتیب برابر با 5/32 و 62/15 درصد و در ایستگاه اصفهان میزان افزایش ضریب نش-ساتکلیف از مدل GEP به GMDH برابر با 38/22 بود). میزان ضریب نش-ساتکلیف در هر سه مدل در ایستگاه ارومیه بیشتر از اصفهان بود( متوسط میزان کاهش ضریب نش-ساتکلیف از ایستگاه ارومیه به اصفهان 22/6 درصد بود) ولی مقدار ضریب در هر دو ایستگاه در محدوده قابل قبول است. بنابراین انتخاب مدل کارا با ترکیب درست در مدل سازی بخش غیرخطی تأثیر چشمگیری در افزایش کارایی مدل هیبرید خواهد داشت. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        16 - ارزیابی شاخصهای درونیابی در پهنهبندی خشکسالیها با استفاده از GIS (مطالعه موردی: لارستان)
        مرضیه موغلی
        خشکسالی یکی از وقایع محیطی و بخش جدایی ناپذیر نوسانات اقلیمیی اسیتا ایید پدییدهشرایطی از کمبود بارندگی و افزایش دما است که در هر وضعیت اقلیمی ممکد است رخ دهیداآگاهی از وضعیت خشکسالی با پیشبینی و پهنهبندی شیدتهای خشکسیالی میتوانید خطیرزیانهای ناشی از اید پدیده را تا حد ق چکیده کامل
        خشکسالی یکی از وقایع محیطی و بخش جدایی ناپذیر نوسانات اقلیمیی اسیتا ایید پدییدهشرایطی از کمبود بارندگی و افزایش دما است که در هر وضعیت اقلیمی ممکد است رخ دهیداآگاهی از وضعیت خشکسالی با پیشبینی و پهنهبندی شیدتهای خشکسیالی میتوانید خطیرزیانهای ناشی از اید پدیده را تا حد قابل توجهی کاهش دهدا پژوهش حاضر، تلاشیی بیرایارزیابی دقت روشهای درونیابی مکانی به منظور پهنهبنیدی شیدّتهای خشکسیالیهای رخداده در لارستان در سال 1349 با استفاده از شاخصهای درصد نرمال بارندگی ) PNPI (، بارشاستاندارد ) SPI (، دهکهای بارش ) DPI ( و ناهنجاری های بارش ) RAI ( میباشدا بدید منظیور ازدادههای مربوط به 79 ایستگاه بارانسنجیهای لارستان کیه از پیراکنش مناسیبی برخیورداربودند استفاده شد و روشهای معکوس فاصله ) IDW ( با توانهای یک تا 3، کریجینگ معمیولی( OK ( و کریجینگ عام ) UK ( مورد بررسی قرار گرفتا پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        17 - آشکارسازی و مقایسة چرخه‏ های بارندگی ودبی حوضه‏ های ناورد و قلعه‏‏ رودخان
        مهرداد رمضان پور
        بشر با بی توجهی به قوانین حاکم بر طبیعت و عدم شناخت مسائل زیست محیطی مرتبط با آن، عامل اصلی تغییرات اقلیمی بوده است.چرخه های آشکار و نهان در متغیرهای اقلیمی نیز متاثر ازتغییرات اقلیمی است. ظهور و حدوث این نوسانات می تواند در ایجاد بحران های محیطی و شناسایی آن ها نی چکیده کامل
        بشر با بی توجهی به قوانین حاکم بر طبیعت و عدم شناخت مسائل زیست محیطی مرتبط با آن، عامل اصلی تغییرات اقلیمی بوده است.چرخه های آشکار و نهان در متغیرهای اقلیمی نیز متاثر ازتغییرات اقلیمی است. ظهور و حدوث این نوسانات می تواند در ایجاد بحران های محیطی و شناسایی آن ها نیز در امر برنامه ریزی های محیطی نقش مهمی ایفا کند. بنابراین در پژوهش حاضرچرخه های نهان، آرام و تدریجی برای سری زمانی بارندگی و دبی با طول دوره آماری 38 سال (1966-2005) در مقیاس فصلی در دو حوضۀ ناورود و قلعه رودخان واقع در استان گیلان از طریق تکنیک تحلیل طیفی وتحلیل دوره نگارهای هر سری زمانی در فاصله اطمینان 95 درصد مورد شناسایی و مقایسه قرار گرفت. نتایج پژوهش نشان می دهد که در حوضه ناورود برای هر دو متغیر،چرخه ها معنی دار بوده و از چرخه های سینوسی متفاوت تبعیت می کنند. اما در حوضه قلعه رودخان، چرخه غیرسینوسی دیده نشده است.در حوضه ناورود، تغییرات دبی بیش از بارندگی است اما در حوضه قلعه رودخان، چرخه غیرسینوسیدبی مشهودتر از بارندگی های فصلی است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        18 - ارزیابی روند تغییرات بارندگی با روش من کندال و رگرسیون خطی در استان خوزستان
        مصطفی قصاب فیض حسین اسلامی
        وجود روند در بارندگی می تواند شاهدی بر تغییراقلیم باشد. روﺷﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺑﺮای ﺑﺮرﺳﯽتغییرات و وﺟﻮد روﻧﺪ در ﺳﺮی های زمانی بارندگی وجود دارد که به دو دسته آمار پارامتری و غیر پارامتری تقسیم می شود. با لحاظ دوره آماری 33 ساله سال آبی 61-1360 تا سال 93-1392 در 47 ایستگاه هواشنا چکیده کامل
        وجود روند در بارندگی می تواند شاهدی بر تغییراقلیم باشد. روﺷﻬﺎی ﻣﺨﺘﻠﻔﯽ ﺑﺮای ﺑﺮرﺳﯽتغییرات و وﺟﻮد روﻧﺪ در ﺳﺮی های زمانی بارندگی وجود دارد که به دو دسته آمار پارامتری و غیر پارامتری تقسیم می شود. با لحاظ دوره آماری 33 ساله سال آبی 61-1360 تا سال 93-1392 در 47 ایستگاه هواشناسی استان خوزستان، روند تغییرات زمانی بارندگی با استفاده از روش من کندال و رگرسیون خطی بررسی شد. نتایج نشان داد که شیب خط رگرسیون ایستگاهها از 13- تا 8/0 متغیر است. بیشتر ایستگاههای هواشناسی دارای روند منفی در مقدار بارندگی هستند و تنها دو ایستگاه عبدالخان و پل زال دارای روند مثبت بارندگی هستند. برای بررسی وجود روند در بارندگی با آزمون من کندال در سطح اطمینان 5 درصد مشخص شد که بیشتر ایستگاهها دارای روند منفی هستند و بارندگی در استان خوزستان رو به کاهش می باشد. تنها ایستگاههای پل زال، چم نظام، حرمله، عبدالخان و عرب حسن روندی مثبت دارند و ایستگاه بتوند شور با مقدار Z کندال برابر با صفر دارای مقدار بارندگی ثابت در دوره آماری می باشد. هر چند همه ایستگاهها دارای روند منفی یا مثبت هستند اما فقط سه ایستگاه سوسن، سپید دشت سزار و ملاثانی روند معنی دار دارند و در سطح اطمینان 5 درصد معنی دار هستند. با توجه به عدم معنی داری روندها در بیشتر ایستگاهها نمی توان نتیجه گرفت که تغییر اقلیم رخ داده ولی با توجه به این که بیشتر ایستگاهها شاهد روند کاهشی بارندگی هستند، این مساله هشدار دهنده است. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        19 - تحلیل آماری دمای سالانه ایستگاه سینوپتیک کرمانشاه و رابطه آن با بارندگی و رطوبت(2005-1951)
        رضا خوش رفتار حمید اکبری
        دما یکی از عناصر اقلیمی است که نقش بسزایی بر دیگر عناصر اقلیمی دارد. بررسی روند تغییرات آن می تواند در برنامه ریزی محیطی، راهگشای بسیاری از مسائل محیط زیست باشد. در این تحقیق به منظور بررسی روند و شرایط دمایی شهر کرمانشاه، ازمیانگین دمای سالانه و ماهانه طی دوره آماری (2 چکیده کامل
        دما یکی از عناصر اقلیمی است که نقش بسزایی بر دیگر عناصر اقلیمی دارد. بررسی روند تغییرات آن می تواند در برنامه ریزی محیطی، راهگشای بسیاری از مسائل محیط زیست باشد. در این تحقیق به منظور بررسی روند و شرایط دمایی شهر کرمانشاه، ازمیانگین دمای سالانه و ماهانه طی دوره آماری (2005-1951) استفاده شده است. در ابتدا، با استفاده از روش های آماری و به کمک نرم افزار SPSS ،انواع نمودارها ترسیم و سپس تجزیه و تحلیل گردید. نتایج تحلیلهای آماری نشان داد، دمای سالانه ایستگاه کرمانشاه بین 14.46 و 14.53 درجه سانتیگراد تغییرمی یابد. براساس آزمون کای دو () ،اگرچه دمای ایستگاه کرمانشاه در بعضی از سالها دارای نوساناتی نسبت به میانگین بود،اما در کل، روند نرمال را نشان می دهد. تحلیل احتمال وقوع دما در سطح مقادیر مختلف احتمال بر اساس فرمول تجربی ویبول و روش جدول موسوم به تبدیل z نشان داد که به احتمال 90-80 درصد دمای سالانه شهرکرمانشاه بین15-15.5 درجه سانتیگراد خواهد بود. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        20 - On the Effect of Rainfall Variations on Economic Variables: The Application of General Equilibrium Model
        زینب معین الدینی حمید محمدی حسین محرابی بشرآبادی
        The economy of Iran is dependent on many variables thatplay a role in its growth and development. On the other hand, rainfall is one of the important factors of climate changethat has affected economic strategic programs including thoseof the agricultural sector. Rainfa چکیده کامل
        The economy of Iran is dependent on many variables thatplay a role in its growth and development. On the other hand, rainfall is one of the important factors of climate changethat has affected economic strategic programs including thoseof the agricultural sector. Rainfall variations impact manyeconomic variables, some of which are explored here. Theaim of this study was to evaluate rainfall shocks on some economicvariables using a general equilibrium model thatincluded the best scenario representing the highest rainfall,the worst scenario representing the lowest rainfall, and normalscenario considering average rainfall. To check the effect ofthese changes on the agricultural sector, a set of commoditiesproduced by this section is considered separately, and othersections are considered in general. The results showed thatthe production of these commodities has been increased byabout 14% in the best rainfall scenario. All commodities havebeen faced with reduced consumption from 0.3% to 10.3% inthe worst rainfall scenario; this was the greatest loss ofproducts related to the agricultural commodities. Rainfall increasedthe price of all commodities by 0.25-28.7%, exceptfor industry. Both private and public investments wereinfluenced by rainfall change. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        21 - Effects of Climate Change on Food Expenditures of Rural Households in Iran
        علیرضا کرباسی چیمن صیادی
        This study examined the effects of climate change on food expenditure in rural household of Iran. Food expenditure is investigated as a function of average income of rural households, retail food price index and food expenditure for rural households, agricultural sown a چکیده کامل
        This study examined the effects of climate change on food expenditure in rural household of Iran. Food expenditure is investigated as a function of average income of rural households, retail food price index and food expenditure for rural households, agricultural sown area and climate change. Here, the Stata11 software is used and data are from 26 provinces of the country for 10 years. Precipitation, temperature and relative humidity are considered as indicators for climate variables. The results indicated a positive and significant effect of average income of rural households, retail food prices, food expenditure of rural households with a lag and precipitation on the food expenditure of rural households. Agricultural sown area and relative humidity had no effect on the food expenditure of rural households and temperature had a significant and negative effect on the food expenditure of rural households. In the end, due to the impact that each of these variables explicitly have on food expenditure of rural households and implicitly on food security of rural households, suggestions for maintaining and improving food security of rural households is presented. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        22 - مطالعه همدیدی بارندگی سنگین (200 میلیمتر یا بیشتر در مدت 24 ساعت ) روی سواحل جنوبی دریای خزر ناشی از فرارفت میانگین دمای mb 500/1000، در دوم اکتبر2001
        حسین اردکانی محبوبه پور آتشی محمود خیراندیش
        با درنظرگرفتن بارندگی‌های سالیانه سواحل جنوبی دریای‌خزر که بطور میانگین بین1500-1000 میلی متر می‌باشد درنتیجه بارندگی شدید بیش از200میلیمتر در مدت24 ساعت اهمیت خاصی دارد. با مراجعه به آمار30 ساله (2001-1972) در مجموع10 مورد در سواحل جنوبی دریای‌خزر بدست آمد که بارندگی ر چکیده کامل
        با درنظرگرفتن بارندگی‌های سالیانه سواحل جنوبی دریای‌خزر که بطور میانگین بین1500-1000 میلی متر می‌باشد درنتیجه بارندگی شدید بیش از200میلیمتر در مدت24 ساعت اهمیت خاصی دارد. با مراجعه به آمار30 ساله (2001-1972) در مجموع10 مورد در سواحل جنوبی دریای‌خزر بدست آمد که بارندگی روزانه بعضی از ایستگاه های دیدبانی همدیدی بیش از200میلی متر بوده است. استنباط گردید یگانه سامانه‌هایی که در سواحل دریای‌خزر سبب بارندگی‌های شدید می‌شوند واچرخندهایی با هسته سرد هستند که منشا آنها اروپا و یا کشورهای اسکاندیناوی است. این واچرخندها با سرعت نسبتا خوبی بطرف سواحل دریای‌خزر حرکت کرده و بسیار گذرا هستند و دارای فشار مرکزی حدود1040هکتوپاسکال و یا بیشترند. فرارفت هوای سرد در شرق آنها و فرارفت هوای گرم در غرب آنها قابل توجه می‌باشد. با این وضعیت واچرخندها در هنگام حرکت کاملا توسعه یافته و بر فعالیت آنها افزوده می‌شود. واچرخندهای با سرعت حرکت کم و یا ساکن نمی‌توانند چنین بارندگی‌هایی را ایجاد نمایند. با محاسبات انجام شده بیشینه‌ی فرارفت افقی هوای سرد در تراز700 هکتوپاسکال در حدود h12/ºc12- می باشد. با عبور این چنین سامانه های جوی بارندگی‌های منطقه در ابتدا شمال غرب و با شدت زیاد و بعدا بتدریج شمال شرق دریای خزر را دربر می‌گیرد. مدت زمان این چنین وضعیت بین 24 تا 36 ساعت است. بهترین فصل برای یک چنین وضعیت اوایل پاییز است و نشان داده است که این رویدادها بیشتر در ماه اکتبر می‌باشد زیرا که در ماه های تابستان که بیشتر نفوذ ناوه ای حرارتی که منشا آن کم فشار گرمایی مرکزی ایران است باعث گرم شدن آب دریا گردیده و به محض عبور این چنین واچرخندهای نوع سرد و در نتیجه فرارفت هوای سرد می‌توانند ناپایداری بسیار شدیدی را شکل دهد. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        23 - تاثیر خشکسالی بر کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت ابهر
        شوکت مقیمی همایون مقیمی ام سلمه بابایی
        آب زیرزمینی بخشی از چرخه ی آب را تشکیل می دهد و منبع قابل اطمینانی برای تامین آب مورد نیاز انسان است. خشکسالی ها مهمترین پدیده آب و هوایی هستند که این منابع را تحت تأثیر خود قرار می دهند. این مطالعه برای مدیریت بهینه ی منابع آب زیر زمینی در دشت ابهر، به بررسی تاثیر خشکس چکیده کامل
        آب زیرزمینی بخشی از چرخه ی آب را تشکیل می دهد و منبع قابل اطمینانی برای تامین آب مورد نیاز انسان است. خشکسالی ها مهمترین پدیده آب و هوایی هستند که این منابع را تحت تأثیر خود قرار می دهند. این مطالعه برای مدیریت بهینه ی منابع آب زیر زمینی در دشت ابهر، به بررسی تاثیر خشکسالی بر کیفیت منابع آب زیرزمینی دشت فوق می پردازد تا تغییرات کیفیت شیمیایی آب های زیرزمینی را در مواقع تداوم خشکسالی ها پیگیری نماید. یکی از بهترین مقیاس ها برای ارزیابی خشکسالی و اثرات آن بکارگیری شاخص بارندگی استاندارد شده (SPI است. در این تحقیق به منظور تعیین دوره های خشکسالی از داده های بارش 5 ایستگاه دوره 1971 تا 2007 استفاده شد و برای بررسی کیفیت شیمیایی آب های زیرزمینی نتایج تجزیه شیمیایی نمونه های آب 27 حلقه چاه استفاده شد. نقشه های هم ارزش Cl, TDS, EC و Na با استفاده از سامانه ی اطلاعات جغرافیایی جهت بیان تغییرات کیفی تهیه شد. نتایج نشان داد با توجه به کاهش بارندگی، میانگین کل عناصر و مواد در آبهای زیرزمینی طی دوره مورد نظر 20 تا 25 درصد در آب افزایش یافته است. بدیهی است علاوه بر عامل طبیعی که خشکسالی است عوامل انسانی نظیر افزایش جمعیت، تغییر کاربری اراضی، افزایش کارخانه ها، افزایش استفاده از کود شیمیایی و سموم دفع آفات در این تغییر کیفیت آب نقش زیادی داشته است. ادامه این روند کاهش بارندگی و برداشت بیش از اندازه می تواند وضعیت این دشت را به حالت بحرانی نزدیک نماید. پرونده مقاله
      • دسترسی آزاد مقاله

        24 - برآورد تولید با استفاده از بارندگی در مراتع استپی استان یزد مطالعه موردی (مراتع صدرآباد ندوشن یزد)
        هادی فرخی سعید محتشم نیا مجید عباسی زاده
        چکیده امروزه تغییر شرایط اقلیمی و افزایش دمای هوای کره زمین، فرکانس وقوع دوره های خشک افزایش یافته و اکوسیستم های جهانی را در معرض تحولات اساسی قرار داده است.این مطالعه طی 10 سال (1394-1385) و با هدف بررسی تاثیر عوامل بارندگی( روزانه، ماهانه، فصلی، سالانه) در مراتع استپ چکیده کامل
        چکیده امروزه تغییر شرایط اقلیمی و افزایش دمای هوای کره زمین، فرکانس وقوع دوره های خشک افزایش یافته و اکوسیستم های جهانی را در معرض تحولات اساسی قرار داده است.این مطالعه طی 10 سال (1394-1385) و با هدف بررسی تاثیر عوامل بارندگی( روزانه، ماهانه، فصلی، سالانه) در مراتع استپی صدر آباد ندوشن استان یزد انجام شد. به این منظور هر ساله تولید علوفه، درون پلاتهای تصادفی اندازه گیری شد. آمار شاخص های بارندگی نیز از نزدیک ترین ایستگاه هواشناسی سینوپتیک موجود در منطقه تهیه گردید. رابطه بین تولید و عوامل اقلیمی در نرم افزار SPSS 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که تولید کل علوفه در سایت صدر آباد با متغیر های بارندگی همبستگی نشان می دهد بطوریکه با متغیر مستقل بارندگی فصل رویش، بارش سالانه، اردیبهشت و بارندگی فصل رویش بارندگی پیشین بیشترین همبستگی را دارد. در نتیجه 0.80 تغییرات تولید کل علوفه سالانه را می‌توان با بارندگی رویش+ پیشین برآورد کرد. بررسی رگرسیون ساده نشان داد تولید گیاهان خوشخوراک کلاس I، کلاسII، و کلاس III به ترتیب بیشترین همبستگی را با بارندگی اردیبهشت، بارندگی فصل رویش و بارندگی رویش+پیشین دارد. پرونده مقاله