بررسی اثرات ضدمیکروبی عصاره‌های آبی و متانولی اسپیرولینا پلاتنسیس (Spirulina platensis) در پنیر سفید فراپالایشی
محورهای موضوعی : بهداشت مواد غذایی
اسماعیل زنگانه
1
,
حمید میرزایی
2
*
,
سید مهدی جعفری
3
,
محمدرضا افشار مقدم
4
,
افشین جوادی
5
1 - دانش‌آموخته دکتری بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، واحد علوم پزشکی ﺗﺒﺮﻳﺰ، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻰ، ﺗﺒﺮﻳﺰ، اﻳﺮان
2 - دانشیار گروه بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، واحد علوم پزشکی ﺗﺒﺮﻳﺰ، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻰ، ﺗﺒﺮﻳﺰ، اﻳﺮان
3 - گروه مهندسی مواد و طراحی صنایع غذایی، دانشکده صنایع غذایی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان، گرگان، ایران
4 - استادیار مرکز ایمنی غذا و دارو، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران؛ مرکز تحقیقات آنالیز دارویی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
5 - استاد گروه بهداشت مواد غذایی، دانشکده دامپزشکی، واحد علوم پزشکی ﺗﺒﺮﻳﺰ، داﻧﺸﮕﺎه آزاد اﺳﻼﻣﻰ، ﺗﺒﺮﻳﺰ، اﻳﺮان
کلید واژه:
چکیده مقاله :
وجود ترکیبات مغذی در انواع پنیر، این محصول را مستعد رشد انواع میکروارگانیسم‌ها می‌نماید لذا استفاده از نگهدارنده‌ها برای حفظ کیفیت این فراورده پرمصرف شیری اجتناب ناپذیر است. در این مطالعه اثر غلظت‌های 3/0 و 5/0 درصد عصاره‌های آبی و متانولی ریزجلبک اسپیرولینا پلاتنسیس در مهار رشد لیستریا مونوسایتوجنز، استافیلوکوکوس ارئوس و اشریشیا کولای و همچنین رشد آسپرژیلوس فلاووس در پنیر سفید فراپالایشی در مدت 60 روز دوره نگهداری در یخچال، مورد بررسی قرار گرفته است. به‌علاوه اثر عصاره‌ها بر ویژگی‌های بافت، طعم و مزه، رنگ و پذیرش کلی محصول ارزیابی شد. طبق نتایج حاصله اثر مهاری معنی‌دار (05/0p≤). غلظت‌های 3/0 و 5/0 عصاره‌های آبی و متانولی روی لیستریا مونوسایتوجنز و اشریشیا کولای از روز 15ام دوره نگهداری و روی استافیلوکوکوس آرئوس از روز 30 دوره نگهداری مشاهد شد. اثر ضدباکتریایی غلظت 5/0 عصاره متانولی بطور معنی‌دار بیشتر از سایر تیمارها بود (05/0p≤). تمام تیمارها اثر ضدقارچی معنی‌دار روی پرگنه آسپرژیلوس فلاووس داشتند (05/0p≤). طبق نتایج تحقیق حاضر عصاره‌های مورد استفاده اثر سوء معنی‌دار روی ویزگی‌های حسی نمونه‌ها پنیر نداشتند هر چند غظلت 5/0 عصاره متانولی به‌طور غیر معنی‌دار باعث کاهش کیفیت ویژگی‌های حسی نمونه‌های پنیر گردید. در مجموع می‌توان گفت که غلظت‌های 3/0 و 5/0 عصاره آبی و غلظت 3/0 عصاره متانولی اسپیرولینا پلاتنسیس می‌توانند به‌عنوان نگهدارنده طبیعی در پنیر سفید فراپالایشی مورد استفاده قرار گیرند.
One of the most widely used cheeses in Iran is UF white cheese. The presence of nutrients in different types of cheese, make that susceptible to the growth of various microorganisms. Therefore, the use of preservatives to maintain the quality of this high-consumption dairy product is inevitable. In this study, the effect of concentrations of 0.3 and 0.5% aqueous and methanolic extracts of Spirulina platensis on growth inhibition of Listeria monocytogenes, Staphylococcus aureus and Escherichia coli and also the effect of these extracts in preventing the growth of A.flavus in the UF white cheese has been investigated during 60 days of storage of the product in the refrigerator. In addition, the effect of extracts on texture, taste, color and overall acceptance of the product was evaluated. According to the results, a significant inhibitory effect (p≤0.05) of concentrations of 0.3 and 0.5 aqueous and methanolic extracts was observed on Listeria monocytogenes and Escherichia coli from the 15th day of the storage period and on Staphylococcus aureus from the 30th day of the storage period. The antibacterial effect of 0.5 concentration of methanolic extract was significantly higher than other treatments (p≤0.05). All treatments had a significant antifungal effect on Aspergillus flavus strains (p≤0.05). According to the results of the present research, the used extracts did not have a significant adverse effect on the sensory characteristics of the cheese samples, although the concentration of 0.5 methanolic extract insignificantly decreased the quality of the sensory characteristics of the cheese samples. In general, it can be said that concentrations of 0.5 aqueous extract and 0.3 concentration of methanolic extract of Spirulina platensis can be used as natural preservatives in UF white cheese.