یکی از مشکلات کنونی کشور سوء تغذیه ناشی از دریافت کم عناصر ریزمغذی از جمله آهن و روی می‌باشد که دلیل اصلی آن تنوع پایین رژیم غذایی مردم این کشورها و نقش عمده غلات به‌خصوص گندم در تأمین انرژی و ریزمغذی‌ها است. با توجه به نقش‌های فیزیولوژیک بسیار مهم عناصر آهن و روی در بدن و پایین بودن ذاتی این عناصر در دانه گندم (بین 10 تا 50 میلی گرم بر کیلوگرم) افزایش میزان این عناصر در گندم الزامی است و از طرفی، گندم دارای ترکیبات ضد تغذیه ای مانند اسید فیتیک می باشد که جذب این عناصر را در بدن کاهش می دهند. در این بین کاربرد کودهای حاوی عنصر روی به صورت محلول پاشی در مراحل رویشی و رشد دانه با اثر گذاری بر متابولیسم سلول و بهبود آن، سبب افزایش پارامترهای دخیل در عملکرد مانند تعداد سنبله در واحد سطح، تعداد دانه در سنبله و وزن هزار دانه می‌گردد که برآیند این عوامل به شکل افزایش عملکرد دانه نمود می یابد. بهبود خصوصیات کیفی از جمله افزایش محتوای عناصر میکرو در دانه (روی و آهن)، اسید آسکوربیک (ویتامین C) و کاهش اسید فیتیک سبب تنزل شاخص نسبت مولی اسید فیتیک به روی در خاک‌های آهکی می گردد. همچنین کاربرد روی می‌تواند سبب بهبود کیفیت گندم های تولید شده گردد و با افزایش ارزش بیولوژیکی پروتئین به کاهش سوء تغذیه ناشی از دریافت کم پروتئین کمک نماید. لذا به‌نظر می‌رسد که تأمین روی مورد نیاز گیاه با استفاده از روش‌های غنی سازی زیستی به‌زراعی می‌تواند به‌عنوان راهکار کوتاه مدت برای کاهش مشکلات تغذیه‌ای ناشی از کمبود روی و بهبود شاخص‌های کمی و کیفی امنیت غذایی پیشنهاد گردد. از طرفی در گندم‌ تنوع ژنتیکی بالایی در تحمل به روی وجود دارد. این ویژگی سبب گردیده تا بتوان با غنی سازی زیستی ژنتیکی، به‌عنوان راهکار بلند مدت، برای رسیدن به ژنوتیپ‌ها و یا ارقام با کارایی روی بالا در راستای کاهش مصرف کودهای شیمیایی و بهبود امنیت غذایی مردم امیدوار بود. پرونده مقاله

تنش غیرزیستی شامل تعدادی از تنش ها است که توسط شرایط محیطی ایجاد می شود. تنش خشکی از مهمترین فاکتورهای تنش زای محیطی است که تولید و بقای گیاهان را تحت تأثیر قرار می دهد. از جمله راهکارهای مهم در جلوگیری از بروز خشکی و پیشگیری از اتلاف منابع آبی در بخش کشاورزی، می توان به افزایش راندمان آبیاری، انتخاب گونه های مقاوم به خشکی، استفاده از مواد جاذب رطوبت و استفاده از تنظیم کننده های رشد گیاهی مثل آبسیزیک اسید اشاره کرد. استفاده از آبسیزیک اسید می تواند دو رویکرد اساسی داشته باشد. اولاً اینکه به عنوان یک هورمون کلیدی، سبب افزایش آنتی اکسیدانت ها و بهبود فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و صفات فیزیولوژیکی شود که این امر مقاومت گیاه را به تنش های محیطی مثل خشکی افزایش می دهد و دوماً، در نمو دانه و میوه و افزایش کمیت و کیفیت محصول نیز مؤثر می باشد. این تنظیم کننده رشد گیاهی علاوه بر اثرات مثبتی که می تواند داشته باشد، هیچ گونه تهدید زیست محیطی را به همراه ندارد. از طرف دیگر زمانی که امکان تولید تجاری آبسیزیک اسید فراهم شود، می توان آن را با دز کم و تعداد دفعات کاربرد کم استفاده نمود و به این ترتیب هزینه کاربرد آبسیزیک اسید کاهش داد و امکان استفاده گسترده از آن را فراهم نمود. پرونده مقاله

This research was conducted to evaluate the effect of soil application of nitrogen (N) and iron (Fe) fertilizers on morphological traits and shoot mineral contents of bread wheat via factorial arrangement based on randomized complete block design with four replications. The factors included three level of nitrogen (100, 200 and 400 mg N kg-1 dry soil applied) as Ca(NO3)2 and three rate of Iron (No iron, Fe EDTA and FeSO4, ap-plied at the rate of 10 mg Fe kg-1 soil). The results of the present study show that shoot fresh matter production and plant height was significantly enhanced by increasing N supply at each Fe treatment. So that, application of 400 mg N kg-1 soil has the greatest effect on shoot fresh matter production and plant height. Compared with the control treatment, which did not receive extra N fertilizer, N fertilization at 200 and 400 mg kg-1 were decreased shoot Fe, copper (Cu) and manganese (Mn) concentration as well as shoot zinc (Zn) and Cu content in wheat. The mean shoot Fe concentrations were 246.9, 247.3 and 314.9 mg kg-1 in control, Fe EDTA and FeSO4 treatments, respectively. Also, the effect of FeSO4 on shoot zinc (Zn), Fe and Mn concentrations and also shoot Zn and Cu contents were higher than that of Fe EDTA. In generally, the higher shoot concentration and content of mineral nutrients were observed on the FeSO4 treatment in 100 mg N kg-1 soil and the lower these traits were observed on the treatment of no Fe at all of soil N supply. Application of Fe fertilizer, in combination with optimum N fertilization or other agronomic practices that can increase mineral nutrients in shoot and seed of wheat (especially Zn and Fe), is required to produce improved seed quality for human health. پرونده مقاله

Bio-fortification of food crops is a cost-effective and sustainable agricultural strategy to decrease malnutrition arising from micronutrients deficiencies. Accordingly, the pot experiments have been conducted to investigate the effectiveness of various foliar-applied iron (Fe) fertilizers in increasing agro-morphological traits and grain micronutrients concentrations of bread wheat plants under different nitrogen (N) nutrition regimes via factorial experiment based on randomized complete block design with four replications at Maragheh University during 2014-15 growing seasons. The Fe fertilizers treatment included: non application Fe, FeSO4, and Fe EDTA. The applied Fe foliar sprayed with the rate of 0.25% (w/v) at the stem elongation and early milk stages. The rates of soil-applied N consisted: low (100 mg N kg-1 soil), medium (200 mg N kg-1 soil) and high (400 mg N kg-1 soil) until full maturity under greenhouse conditions. Analysis of variance revealed that agro-morphological traits and grain micronutrient concentrations significantly differed among Fe treatments, and significant interactions existed between Fe and N treatment on harvest index and grain Zn, Fe, Cu and Mn concentrations. Application of various foliar Fe fertilizers had either a high positive effect on agro-morphological traits or remained effective on grain Fe concentration. Also, the effect of FeSO4 on all characteristics studied was higher than that of FeEDTA. The results showed that the increasing soil application of N significantly enhanced grain Zn concentrations and decreased grain Cu concentrations of wheat. Generally, application of N and Fe fertilizers represents an important agronomic practice in increasing agronomic traits and grain micronutrients such as Fe and Zn. Therefore, the plant N status deserves special attention in bio-fortification of food crops with Fe. پرونده مقاله

به منظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت بر شاخصهای فیزیولوژیکی رشد ذرت، آزمایشی به صورت بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ورامین در سال 1394 اجرا شد. تیمارها شامل پنج تاریخ کاشت (20 فروردین، 31 اردیبهشت، 28 خرداد، 9 تیر و 24 تیر ماه) و رقم مورد استفاده سینگل کراس کارون 701 بود. در هر یک دوره های 5 الی 7 روزه از هر کرت، 5 بوته به صورت تصادفی انتخاب و صفات مورد بررسی در ارتباط با این تحقیق شامل: وزن خشک کل، سطح برگ و وزن خشک برگ جهت رسم منحنی شاخصهای رشدی و فیزیولوژیکی گیاه ذرت طی فصل رشد اندازه گیری شدند. نتایج نشان داد که اثر تاریخ کاشت بر حداکثر وزن خشک برگ، وزن خشک کل، شاخص سطح برگ، سرعت رشد نسبی، سرعت رشد محصول، سطح ویژه برگ و عملکرد تر معنیدار بود. در این بین، تاریخ کاشت چهارم (9 تیر ماه) بیشترین میزان حداکثر وزن خشک برگ، وزن خشک کل، شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول و عملکرد تر را به خود اختصاص داد و تاریخ کاشت دوم (31 اردیبهشت ماه) از نظر حداکثر سرعت رشد نسبی و سطح ویژه برگ نسبت به بقیه تاریخ های کاشت برتری داشت. سرعت رشد محصول پس از رسیدن به حداکثر میزان خود در تاریخ های مختلف کاشت تنزل یافته و در نهایت منفی شد. با توجه به نتایج این تحقیق میتوان کاشت ذرت در دهه اول تیرماه را برای منطقه ورامین توصیه کرد. پرونده مقاله

تنش خشکی یکی از عوامل اصلی کاهش تولید محصولات زراعی است. با توجه به نقش بخش های مختلف گیاه، به‌ویژه فتوسنتز سنبله، در پرکردن دانه و نقش تنظیم کنندگی اکسین در شکل گیری عملکرد دانه، آزمایشی به منظور بررسی سهم این عوامل در شکل گیری عملکرد دانه به صورت اسپلیت پلات-فاکتوریل در قالب بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 90-1389 در مزرعه تحقیقاتی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه روی دو رقم گندم مرودشت و پیشتاز اجرا شد. با توجه به نتایج به دست آمده، اعمال تنش خشکی پس از گرده افشانی سبب کاهش عملکرد دانه و وزن هزار دانه شد ولی روی تعداد دانه در سنبله، تعداد سنبلچه بارور و نابارور و طول سنبله تاثیر نداشت. تنش خشکی به طور متوسط موجب کاهش 25.7 و 22.6 درصد عملکرد دانه و وزن هزار دانه ارقام مورد بررسی شد. در بین ارقام از نظر تعداد دانه در سنبله، وزن هزار دانه، تعداد سنبلچه بارور و نابارور و طول سنبله اختلاف معنی داری وجود داشت. همچنین، تنش رطوبتی موجب کاهش بیشتر عملکرد دانه رقم مرودشت (31.8 درصد) نسبت به رقم پیشتاز (18.7 درصد) گردید. رقم پیشتاز با سنبله بزرگ تر دارای عملکرد دانه بیشتری در شرایط تنش خشکی بود. فتوسنتز جاری سنبله نقش مهمی در پرکردن دانه دارد به طوری که در شرایط بدون تنش، سهم آن 42.5 درصد و در شرایط تنش کم آبی پس از گرده افشانی 23.8 درصد بود. افشانه کردن ایندول استیک اسید نتوانست از میزان کاهش عملکرد دانه طی حذف فتوسنتز سنبله بکاهد، که این امر نشان دهنده اهمیت فتوسنتز سنبله در افزایش عملکرد دانه است. پرونده مقاله

به منظور بررسی اثرات کاربرد خارجی عنصر روی بر عملکرد دانه و برخی از ویژگی‌های کیفی آن در خاک آهکی، آزمایشی گلدانی در سال زراعی 1393 به‌صورت فاکتوریل بر پایه بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشکده کشاورزی دانشگاه مراغه اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل 4 ژنوتیپ گندم دوروم و 2 سطح کاربرد خارجی سولفات روی (شاهد و کاربرد خاکی به همراه اسپری برگی در مراحل ساقه‌روی + آغاز پرشدن دانه) بودند. نتایج نشان داد که کاربرد خارجی روی توانست میزان عملکرد بیولوژیک و دانه ژنوتیپ RCOL را به‌ترتیب در حدود 2 و 4 برابر در مقایسه با شاهد افزایش داد درحالی‌که در سایر ژنوتیپ های مورد مطالعه کاربرد عنصر روی بر عملکرد بیولوژیک و دانه تأثیر معنی‌داری نداشت. بر اساس نتایج به دست آمده، بیشترین افزایش وزن هزار دانه در اثر کاربرد عنصر روی به میزان 7/20 درصد در ژنوتیپ RCOL صورت گرفت. در بین ژنوتیپ‌ها بیشترین میزان کاهش نسبت مولی اسید فیتیک به روی در ژنوتیپ Ege-88 مشاهده شد و این نسبت از 2/52 در شاهد به 4/8 در شرایط کاربرد روی رسید که این امر نشانگر واکنش متفاوت ژنوتیپ های گندم دوروم به شرایط محیطی از جمله کمبود روی در خاک است. نتایج حاصل همچنین نشان داد که کاربرد خارجی سولفات روی سبب افزایش 7/22 درصدی تعداد دانه در سنبله و کاهش 3/62 درصدی میزان اسید فیتیک شد. همچنین با کاربرد سولفات روی غلظت روی دانه از 9/29 میلی گرم بر کیلوگرم در شرایط شاهد به 7/64 میلی گرم بر کیلوگرم رسید. به‌طور کلی اگرچه کاربرد خارجی عنصر روی منجر به افزایش عملکرد همه ژنوتیپ‌های مورد مطالعه نشد اما با تأثیر بر پارامترهای مورد مطالعه میزان کیفی عملکرد را بهبود داد. لذا، اگرچه برای اطمینان از نتایج حاصل انجام آزمایشات دیگری لازم است ولی، می‌توان استفاده از کاربرد خارجی روی را روش مناسبی برای بهبود همزمان عملکرد کمی و کیفی دانست. پرونده مقاله

شرایط محیطی در طی نمو و رسیدگی بذر میتواند روی خصوصیات جوانه زنی و بنیه بذر تولید شده تأثیر بگذارد. بر همین اساس، آزمایشی در دو قسمت مزرعهای و آزمایشگاهی طی سال 1390 در دانشگاه رازی کرمانشاه بمنظور ارزیابی تأثیر شرایط رطوبتی و محدودیت منابع فتوسنتزی بر جوانه زنی و خصوصیات رشدی گندم (رقم زرین) به اجراء درآمد. تیمار شرایط رطوبتی شامل آبیاری مطلوب و تنش خشکی بود و تیمار محدودیت منابع فتوسنتزی شامل شاهد، حذف برگ پرچم و حذف همه برگها بغیر از برگ پرچم بودند. بذور بدست آمده از قسمت مزرعه ای در آزمایشگاه مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر متقابل شرایط رطوبتی و محدودیت منابع فتوسنتزی بر طول و وزن خشک ساقه چه، ریشه چه و گیاهچه و همچنین شاخص بنیه بذر معنیدار بود اما بر روی درصد جوانه زنی و متوسط زمان جوانه زنی غیرمعنی دار بود. بطوری که با افزایش شدت محدودیت منابع فتوسنتزی در شرایط آبیاری مطلوب از میزان کلیه خصوصیات رشدی گیاهچه اعم از وزن خشک و طول ساقه چه، ریشه چه و گیاهچه و همچنین شاخص بنیه بذر کاسته میشود ولی در شرایط تنش خشکی با اعمال تیمارهای محدودیت فتوسنتزی خصوصیات رشدی گیاهچه روند افزایشی دارد. بطور کلی تنش خشکی اعمال شده بر روی گیاه مادری سبب کاهش طول و وزن گیاهچه و همچنین افزایش متوسط زمان جوانه زنی میشود بنابراین ظاهر شدن گیاهچه ها در سطح مزرعه زمان بیشتری می برد، پس بذوری که در اینگونه شرایط تولید می گردند جهت کشت در سال بعد توصیه نمی گردد. پرونده مقاله

بمنظور بررسی اثر پیش تیمار بذر بصورت هیدروپرایمینگ و نمکهای نیترات بر خصوصیات رشدی سویا رقم ویلیامز (cv. Williams 82)، آزمایشی طی سال 1396 در دانشگاه مراغه در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد، هیدروپرایمینگ و پرایمینگ با محلولهای اسمزی 0.5، 1 و 2 درصد نیترات پتاسیم، نیترات آمونیوم، نیترات کلسیم و نیترات سدیم بودند. نتایج نشان داد که با افزایش نیترات پتاسیم و نیترات سدیم از 0.5 به 2 درصد جهت پیش تیمار کردن بذور سبب کاهش وزن خشک گیاهچه تولیدی و شاخص بنیه بذر شد در حالی که در مورد نیترات کلسیم با افزایش دز مصرفی جهت پرایم کردن وزن خشک گیاهچه تولیدی و شاخص بنیه بذر افزایش یافت و در بین دزهای 0.5، 1 و 2 درصد نیترات آمونیوم از نظر صفات فوق تفاوتی وجود نداشت. از طرفی هیدورپرایمینگ در مقایسه با شاهد تأثیر مثبتی بر وزن خشک گیاهچه و شاخص بنیه بذر سویا نداشت. نتایج نشان داد که پیش تیمار بذر با نیترات آمونیوم 2 درصد کمترین میزان درصد جوانه‌زنی (57 درصد) و بیشترین مدت زمان جهت جوانه‌زنی (5 روز) را به خود اختصاص داد و در بین بقیه پیش تیمارهای نمکی نیترات و هیدروپرایمینگ با شاهد تفاوت معنیداری وجود نداشت. بطور کلی در بین انواع نمکهای نیتراتی، نیترات آمونیوم 2 درصد ضعیف ترین پیش تیمار و نیترات کلسیم 2 درصد بعنوان برترین پیش تیمار مشاهده شد که نیترات کلسیم 2 درصد تأثیر بسزایی بر جوانه‌زنی و ویژگیهای رشدی گیاهچه سویا داشت و قابل توصیه جهت پیش تیمار است. پرونده مقاله

به منظور بررسی اثر پیش تیمار بذر به صورت هیدروپرایمینگ و اشعه فرابنفش (UV) بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی نخود فرنگی رقم دورین (cv. Dorian)، آزمایشی طی سال 1393 در آزمایشگاه هیدروپونیک پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای اعمال شده بر روی بذر شامل: (1) بذر خشک (شاهد)، (2) هیدروپرایمینگ به مدت 14 ساعت، (3) هیدروپرایمینگ + UV-A، (4) هیدروپرایمینگ + UV-AB و (5) هیدروپرایمینگ + UV-C بودند. نحوه اجرای تیمارهای 3، 4 و 5 بدین صورت بود که بذرها پس از قرارگیری در آب به مدت 12 ساعت (هیدروپرایم)، به ترتیب تحت تابش پرتوهای فرابنفش UV-A، UV-AB و UV-C به مدت 2 ساعت قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تیمارهای پرایمینگ بر وزن تر، طول گیاه و میزان پراکسید هیدروژن در سطح یک درصد و بر شاخص سبزینگی و محتوای آب نسبی برگ در سطح پنج درصد معنی دار و بر عملکرد کوانتومی فتوسیستم II غیرمعنی‌دار بود. نتایج مقایسه میانگین نشانگر این مطلب بود که تیمارهای هیدروپرایمینگ و هیدروپرایمینگ + UV-A سبب بیشترین افزایش وزن تر، طول گیاه و شاخص سبزینگی برگ نخود فرنگی نسبت به شاهد (عدم پرایمینگ) شد. تیمار هیدروپرایمینگ + UV-AB سبب کاهش صفات فوق شد. به طور کلی می توان بیان کرد که پیش تیمار بذور با آب (هیدروپرایم) و هیدروپرایمینگ + اشعه UV-A تأثیر مثبتی بر خصوصیات رشدی و فیزیولوژیکی نخود فرنگی داشت ولی کاربرد توأم آن ها به خصوص اشعه UV-AB کارایی چندانی ندارد و برای این گیاه مفید نبود. پرونده مقاله

شوری خاک و آب، رشد و عملکرد محصولات کشاورزی را کاهش می‌دهد و با توجه به روند افزایشی اراضی شور و کاهش اراضی زراعی مطلوب، استفاده از گونه‌های گیاهی مقاوم به شوری اهمیت زیادی دارد. به منظور بررسی تأثیر تنش شوری بر ویژگی‌های جوانه‌زنی دو گونه گیاه علوفه‌ای خلر و گاودانه این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار طی سال 1392 در دانشگاه مراغه انجام شد. فاکتور اول تیمار تنش شوری (کلرید سدیم) شامل سطوح صفر (شاهد)، 50، 100 و 150 میلی‌مولار و فاکتور دوم شامل دو گونه گیاه علوفه‌ای خلر و گاودانه بود. نتایج حاصل حاکی از کاهش طول ساقه‌چه، طول ریشه‌چه، طول گیاهچه، وزن تر و خشک گیاهچه، سرعت جوانه‌زنی و شاخص بنیه بذر گیاهان با افزایش غلظت‌های شوری بود، به طوری که صفات فوق در تنش شوری با 150 میلی‌مولار به‌ترتیب 8/82، 5/92، 6/88، 8/84، 3/71، 70 و 8/89 درصد کاهش یافتند. در گیاهان مورد مطالعه روند کاهش متفاوت بود به طوری که صفات فوق، در گیاه گاودانه تحت تنش شوری با شدت کمتری کاهش یافت و به‌طورکلی نتایج نشان داد که در مرحله گیاهچه‌ای، گاودانه نسبت به خلر تحمل بالاتری به تنش شوری داد. با توجه به نتایج این آزمایش، گیاه گاودانه جهت کشت در مناطقی که با تنش شوری مواجه هستند مناسب‌تر از خلر می‌باشد. پرونده مقاله

تنش خشکی و پیش تیمار کردن بذر تأثیر زیادی بر خصوصیات جوانه زنی گیاهان می گذارد. به منظور بررسی اثر پیش تیمار بذر بر جوانه زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه گندم (رقم الوند) تحت تنش خشکی، آزمایشی طی سال 1394 در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشگاه مراغه در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح تنش خشکی ناشی از پلی اتیلن گلایکول (صفر و 12- بار) و دو سطح پیش تیمار بذر (شاهد یا عدم پرایمینگ و هیدروپرایمینگ) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تیمار هیدروپرایمینگ بر طول گیاهچه، وزن خشک گیاهچه، متوسط زمان جوانه زنی و شاخص بنیه بذر گندم در سطح پنج درصد معنی دار بود. بیشترین و کمترین مقادیر صفات به جزء متوسط زمان جوانه زنی به ترتیب در تیمار هیدروپرایمینگ و شاهد (بدون پرایم) بدست آمد. اثر تنش خشکی بر تمامی صفات مورد مطالعه معنی دار بود. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی، صفات اندازه‌گیری شده به طور قابل توجهی کاهش یافتند به طوری که در پتانسیل 12- بار طول گیاهچه، وزن خشک گیاهچه، ضریب آلومتری، درصد جوانه زنی و شاخص بنیه بذر گندم به ترتیب به میزان 3/38، 1/45، 1/54، 0/2 و 5/39 درصد کاهش یافت اما سبب افزایش متوسط زمان جوانه زنی به میزان 9/47 درصد شد. به طور کلی، هیدروپرایمینگ ویژگی های جوانه زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه گندم را بهبود داد و توانست تحمل گندم به تنش خشکی در مرحله جوانه زنی را افزایش دهد. پرونده مقاله

به منظور بررسی محتوای روی بذر بر نحوه تسهیم ذخایر بذر، خصوصیات رشدی و قدرت اولیه گیاهچه های گندم، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی بر روی گندم نان رقم کوهدشت با محتوای روی کم و زیاد (به ترتیب با 28± 199 و 102± 595 نانوگرم روی در گرم بذر) به صورت گلدانی به اجراء در آمد. لازم به ذکر است که بذور فوق از گندم برداشت شده از مزرعه تحقیقاتی که در آن کود سولفات روی به میزان 2 گرم بر لیتر در مراحل ساقه روی و پرشدن دانه برای افزایش غلظت روی مصرف شده بود، تهیه گردید. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که محتوای روی بذر اثر معنی داری بر وزن خشک ساقه چه و کل گیاهچه، وزن ذخایر پویا شده بذر، طول ساقه چه و کل گیاهچه داشت، اما بر وزن خشک ریشه چه و باقیمانده بذر، طول ریشه چه، نسبت ساقه چه به ریشه چه، کارایی استفاده از ذخایر بذر و درصد تخلیه ذخایر بذر غیرمعنی دار بود. نتایج نشان داد که بذور حاوی روی زیاد سبب افزایش 1/15 درصدی وزن خشک ساقه چه و 2/13 درصدی میزان ذخایر پویا شده بذر گردید. همچنین بذور غنی شده سبب بهبود وزن خشک گیاهچه از 7/20 میلی گرم به 5/22 میلی گرم و طول گیاهچه از 8/27 به 8/31 سانتی متر شد. در بذور غنی از روی تقریباً آغاز مرحله اتروتروفی و اتروتروفی کامل نسبت به بذور حاوی روی کم زودتر شروع شد. می توان چنین نتیجه گیری کرد که کشت بذور غنی شده از روی سبب بهبود خصوصیات رشدی شده و در نتیجه گیاهچه قوی‌تری تولید خواهد شد. پرونده مقاله

شرایط محیطی در طی نمو و رسیدگی بذر میتواند روی خصوصیات جوانه زنی و بنیه بذر تولید شده تأثیر بگذارد. بر همین اساس، آزمایشی در دو قسمت مزرعهای و آزمایشگاهی طی سال 1390 در دانشگاه رازی کرمانشاه بمنظور ارزیابی تأثیر شرایط رطوبتی و محدودیت منابع فتوسنتزی بر جوانه زنی و خصوصیات رشدی گندم (رقم زرین) به اجراء درآمد. تیمار شرایط رطوبتی شامل آبیاری مطلوب و تنش خشکی بود و تیمار محدودیت منابع فتوسنتزی شامل شاهد، حذف برگ پرچم و حذف همه برگها بغیر از برگ پرچم بودند. بذور بدست آمده از قسمت مزرعه ای در آزمایشگاه مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان داد که اثر متقابل شرایط رطوبتی و محدودیت منابع فتوسنتزی بر طول و وزن خشک ساقه چه، ریشه چه و گیاهچه و همچنین شاخص بنیه بذر معنیدار بود اما بر روی درصد جوانه زنی و متوسط زمان جوانه زنی غیرمعنی دار بود. بطوری که با افزایش شدت محدودیت منابع فتوسنتزی در شرایط آبیاری مطلوب از میزان کلیه خصوصیات رشدی گیاهچه اعم از وزن خشک و طول ساقه چه، ریشه چه و گیاهچه و همچنین شاخص بنیه بذر کاسته میشود ولی در شرایط تنش خشکی با اعمال تیمارهای محدودیت فتوسنتزی خصوصیات رشدی گیاهچه روند افزایشی دارد. بطور کلی تنش خشکی اعمال شده بر روی گیاه مادری سبب کاهش طول و وزن گیاهچه و همچنین افزایش متوسط زمان جوانه زنی میشود بنابراین ظاهر شدن گیاهچه ها در سطح مزرعه زمان بیشتری می برد، پس بذوری که در اینگونه شرایط تولید می گردند جهت کشت در سال بعد توصیه نمی گردد. پرونده مقاله

بمنظور بررسی اثر پیش تیمار بذر بصورت هیدروپرایمینگ و نمکهای نیترات بر خصوصیات رشدی سویا رقم ویلیامز (cv. Williams 82)، آزمایشی طی سال 1396 در دانشگاه مراغه در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل شاهد، هیدروپرایمینگ و پرایمینگ با محلولهای اسمزی 0.5، 1 و 2 درصد نیترات پتاسیم، نیترات آمونیوم، نیترات کلسیم و نیترات سدیم بودند. نتایج نشان داد که با افزایش نیترات پتاسیم و نیترات سدیم از 0.5 به 2 درصد جهت پیش تیمار کردن بذور سبب کاهش وزن خشک گیاهچه تولیدی و شاخص بنیه بذر شد در حالی که در مورد نیترات کلسیم با افزایش دز مصرفی جهت پرایم کردن وزن خشک گیاهچه تولیدی و شاخص بنیه بذر افزایش یافت و در بین دزهای 0.5، 1 و 2 درصد نیترات آمونیوم از نظر صفات فوق تفاوتی وجود نداشت. از طرفی هیدورپرایمینگ در مقایسه با شاهد تأثیر مثبتی بر وزن خشک گیاهچه و شاخص بنیه بذر سویا نداشت. نتایج نشان داد که پیش تیمار بذر با نیترات آمونیوم 2 درصد کمترین میزان درصد جوانه‌زنی (57 درصد) و بیشترین مدت زمان جهت جوانه‌زنی (5 روز) را به خود اختصاص داد و در بین بقیه پیش تیمارهای نمکی نیترات و هیدروپرایمینگ با شاهد تفاوت معنیداری وجود نداشت. بطور کلی در بین انواع نمکهای نیتراتی، نیترات آمونیوم 2 درصد ضعیف ترین پیش تیمار و نیترات کلسیم 2 درصد بعنوان برترین پیش تیمار مشاهده شد که نیترات کلسیم 2 درصد تأثیر بسزایی بر جوانه‌زنی و ویژگیهای رشدی گیاهچه سویا داشت و قابل توصیه جهت پیش تیمار است. پرونده مقاله

به منظور بررسی اثر پیش تیمار بذر به صورت هیدروپرایمینگ و اشعه فرابنفش (UV) بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی نخود فرنگی رقم دورین (cv. Dorian)، آزمایشی طی سال 1393 در آزمایشگاه هیدروپونیک پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای اعمال شده بر روی بذر شامل: (1) بذر خشک (شاهد)، (2) هیدروپرایمینگ به مدت 14 ساعت، (3) هیدروپرایمینگ + UV-A، (4) هیدروپرایمینگ + UV-AB و (5) هیدروپرایمینگ + UV-C بودند. نحوه اجرای تیمارهای 3، 4 و 5 بدین صورت بود که بذرها پس از قرارگیری در آب به مدت 12 ساعت (هیدروپرایم)، به ترتیب تحت تابش پرتوهای فرابنفش UV-A، UV-AB و UV-C به مدت 2 ساعت قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تیمارهای پرایمینگ بر وزن تر، طول گیاه و میزان پراکسید هیدروژن در سطح یک درصد و بر شاخص سبزینگی و محتوای آب نسبی برگ در سطح پنج درصد معنی دار و بر عملکرد کوانتومی فتوسیستم II غیرمعنی‌دار بود. نتایج مقایسه میانگین نشانگر این مطلب بود که تیمارهای هیدروپرایمینگ و هیدروپرایمینگ + UV-A سبب بیشترین افزایش وزن تر، طول گیاه و شاخص سبزینگی برگ نخود فرنگی نسبت به شاهد (عدم پرایمینگ) شد. تیمار هیدروپرایمینگ + UV-AB سبب کاهش صفات فوق شد. به طور کلی می توان بیان کرد که پیش تیمار بذور با آب (هیدروپرایم) و هیدروپرایمینگ + اشعه UV-A تأثیر مثبتی بر خصوصیات رشدی و فیزیولوژیکی نخود فرنگی داشت ولی کاربرد توأم آن ها به خصوص اشعه UV-AB کارایی چندانی ندارد و برای این گیاه مفید نبود. پرونده مقاله

شوری خاک و آب، رشد و عملکرد محصولات کشاورزی را کاهش می‌دهد و با توجه به روند افزایشی اراضی شور و کاهش اراضی زراعی مطلوب، استفاده از گونه‌های گیاهی مقاوم به شوری اهمیت زیادی دارد. به منظور بررسی تأثیر تنش شوری بر ویژگی‌های جوانه‌زنی دو گونه گیاه علوفه‌ای خلر و گاودانه این آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار طی سال 1392 در دانشگاه مراغه انجام شد. فاکتور اول تیمار تنش شوری (کلرید سدیم) شامل سطوح صفر (شاهد)، 50، 100 و 150 میلی‌مولار و فاکتور دوم شامل دو گونه گیاه علوفه‌ای خلر و گاودانه بود. نتایج حاصل حاکی از کاهش طول ساقه‌چه، طول ریشه‌چه، طول گیاهچه، وزن تر و خشک گیاهچه، سرعت جوانه‌زنی و شاخص بنیه بذر گیاهان با افزایش غلظت‌های شوری بود، به طوری که صفات فوق در تنش شوری با 150 میلی‌مولار به‌ترتیب 8/82، 5/92، 6/88، 8/84، 3/71، 70 و 8/89 درصد کاهش یافتند. در گیاهان مورد مطالعه روند کاهش متفاوت بود به طوری که صفات فوق، در گیاه گاودانه تحت تنش شوری با شدت کمتری کاهش یافت و به‌طورکلی نتایج نشان داد که در مرحله گیاهچه‌ای، گاودانه نسبت به خلر تحمل بالاتری به تنش شوری داد. با توجه به نتایج این آزمایش، گیاه گاودانه جهت کشت در مناطقی که با تنش شوری مواجه هستند مناسب‌تر از خلر می‌باشد. پرونده مقاله

تنش خشکی و پیش تیمار کردن بذر تأثیر زیادی بر خصوصیات جوانه زنی گیاهان می گذارد. به منظور بررسی اثر پیش تیمار بذر بر جوانه زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه گندم (رقم الوند) تحت تنش خشکی، آزمایشی طی سال 1394 در آزمایشگاه تحقیقاتی دانشگاه مراغه در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل دو سطح تنش خشکی ناشی از پلی اتیلن گلایکول (صفر و 12- بار) و دو سطح پیش تیمار بذر (شاهد یا عدم پرایمینگ و هیدروپرایمینگ) بودند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تیمار هیدروپرایمینگ بر طول گیاهچه، وزن خشک گیاهچه، متوسط زمان جوانه زنی و شاخص بنیه بذر گندم در سطح پنج درصد معنی دار بود. بیشترین و کمترین مقادیر صفات به جزء متوسط زمان جوانه زنی به ترتیب در تیمار هیدروپرایمینگ و شاهد (بدون پرایم) بدست آمد. اثر تنش خشکی بر تمامی صفات مورد مطالعه معنی دار بود. نتایج نشان داد که با افزایش تنش خشکی، صفات اندازه‌گیری شده به طور قابل توجهی کاهش یافتند به طوری که در پتانسیل 12- بار طول گیاهچه، وزن خشک گیاهچه، ضریب آلومتری، درصد جوانه زنی و شاخص بنیه بذر گندم به ترتیب به میزان 3/38، 1/45، 1/54، 0/2 و 5/39 درصد کاهش یافت اما سبب افزایش متوسط زمان جوانه زنی به میزان 9/47 درصد شد. به طور کلی، هیدروپرایمینگ ویژگی های جوانه زنی و خصوصیات رشدی گیاهچه گندم را بهبود داد و توانست تحمل گندم به تنش خشکی در مرحله جوانه زنی را افزایش دهد. پرونده مقاله

به منظور بررسی محتوای روی بذر بر نحوه تسهیم ذخایر بذر، خصوصیات رشدی و قدرت اولیه گیاهچه های گندم، آزمایشی در قالب طرح کاملاً تصادفی بر روی گندم نان رقم کوهدشت با محتوای روی کم و زیاد (به ترتیب با 28± 199 و 102± 595 نانوگرم روی در گرم بذر) به صورت گلدانی به اجراء در آمد. لازم به ذکر است که بذور فوق از گندم برداشت شده از مزرعه تحقیقاتی که در آن کود سولفات روی به میزان 2 گرم بر لیتر در مراحل ساقه روی و پرشدن دانه برای افزایش غلظت روی مصرف شده بود، تهیه گردید. نتایج حاصل از تجزیه واریانس نشان داد که محتوای روی بذر اثر معنی داری بر وزن خشک ساقه چه و کل گیاهچه، وزن ذخایر پویا شده بذر، طول ساقه چه و کل گیاهچه داشت، اما بر وزن خشک ریشه چه و باقیمانده بذر، طول ریشه چه، نسبت ساقه چه به ریشه چه، کارایی استفاده از ذخایر بذر و درصد تخلیه ذخایر بذر غیرمعنی دار بود. نتایج نشان داد که بذور حاوی روی زیاد سبب افزایش 1/15 درصدی وزن خشک ساقه چه و 2/13 درصدی میزان ذخایر پویا شده بذر گردید. همچنین بذور غنی شده سبب بهبود وزن خشک گیاهچه از 7/20 میلی گرم به 5/22 میلی گرم و طول گیاهچه از 8/27 به 8/31 سانتی متر شد. در بذور غنی از روی تقریباً آغاز مرحله اتروتروفی و اتروتروفی کامل نسبت به بذور حاوی روی کم زودتر شروع شد. می توان چنین نتیجه گیری کرد که کشت بذور غنی شده از روی سبب بهبود خصوصیات رشدی شده و در نتیجه گیاهچه قوی‌تری تولید خواهد شد. پرونده مقاله

This experiment was carried out in a Zn-deficient calcareous soil to study the effects of Zn deficiency on shoot dry weight, shoot content, and concentration of Zn, and also to identify new sources of Zn efficiency for further improvement of Zn efficiency with (+Zn = application of 5 mg Zn/kg soil) and without Zn supply (-Zn = non-application of zinc) on 50 durum wheat genotypes for 45 days. Variance analysis for shoot dry matter, shoot Zn concentration, shoot Zn content, and Zn utilization efficiency revealed that these traits were significantly (P< 0.01) affected by Zn application and durum wheat genotypes. Results revealed that dry weight of shoot and shoot Zn accumulation were considerably improved by Zn fertilizers. Furthermore, there was a considerable genetic variation in the expression of Zn deficiency symptoms (slight to severe), Zn efficiency (49-100%), shoot Zn concentration (7.1-20.1 and 10.4-33.1 mg Zn/kg dry weight under Zn deficient and sufficient, respectively), shoot Zn content (0.31-1.47 and 0.7-2.9 µg/plant under Zn deficient and sufficient, respectively), and Zn utilizationefficiency (59.2-139.1 and 34.3-94.0 g dry weight/µg Zn under Zn deficient and sufficient, respectively) within durum wheat genotypes.In general, the presence of lines (AAZ, 4025, 45868, 45558 and Azarbayjan) with greater Zn efficiency than Zn efficient durum wheat cultivars (Ege-88, Aydin-93 and Akcakale-2000) indicates that the new lines can be used to improve current levels of Zn efficiency in durum wheat genotypes. پرونده مقاله

Drought induced stress is one of the most significant environmental challenges. This study was designed to evaluate the effects of drought stress on crop yield and antioxidant systems during the vegetative period of wheat. The study was carried out in a greenhouse using factorial experiment based on complete randomized block design (RCBD) in three replications in Razi University in Iran from 2011 to 2012. In the pot experiment, water stress was applied at vegetative growth stage (soil moisture 50 ± 5% of field capacity from the stemming to flowering periods) and various bread wheat genotypes (‘Pishtaz’, ‘DN-11’, ‘Sivand’, and ‘Marvdasht’) were examined as the second factor. Results showed that drought stress at vegetative growth stage considerably decreased plant height and crop yield. Under drought stress, the lowest and highest reductions in crop yield were noted seen in ‘Marvdasht’ and ‘DN-11’, respectively. The occurrence of drought stress at the vegetative growth stage in the experiment significantly reduced soluble protein content and membrane stability index. While drought stress considerably increased superoxide dismutase (SOD), it had no effect on the catalase (CAT) and peroxidase (POD). The studied parameters suggested that drought resistance of ‘Pishtaz’ and ‘Marvdasht’ might be due to the enhanced activity of antioxidant enzymes and low lipid peroxidation. Finally, antioxidant enzyme responses were found to provide a beneficial tool for depicting drought tolerance in different wheat genotypes in arid and semiarid regions. پرونده مقاله

به منظور بررسی تأثیر تاریخ کاشت و زمان برداشت بر صفات مرفولوژیکی ذرت علوفه ای (رقم کارون 701)، آزمایشی به‌صورت اسپلیت پلات با سه تکرار در قالب بلوک های کامل تصادفی در ورامین در سال 1394 اجرا شد. تیمارها شامل پنج تاریخ کاشت به‌عنوان فاکتور اصلی (20 فروردین، 31 اردیبهشت، 28 خرداد، 9 تیر و 24 تیرماه) و دو زمان برداشت به‌عنوان فاکتور فرعی (مرحله شیری شدن دانه و مرحله خمیری شدن دانه) بود. نتایج نشان داد که تاریخ های کاشت ازنظر ارتفاع بوته، عرض برگ، سطح برگ، قطر بلال و عملکردتر اختلاف معنی داری در سطح یک درصد داشتند. اما تعداد برگ در بوته، طول برگ، تعداد گره در ساقه و قطر ساقه ازنظر آماری معنی دار نشدند و تحت تأثیر تاریخ کاشت قرار نگرفتند. نتایج این آزمایش نشان می دهد که تاریخ کاشت 9 تیرماه ازنظر صفات مرفولوژیکی من‌جمله ارتفاع بوته، عرض برگ، سطح برگ، قطر بلال و عملکردتر بوته نسبت به بقیه تاریخ های کاشت برتری دارد و با کشت زودهنگام و تأخیر در کاشت از میزان صفات فوق به‌شدت کاسته می شود. دراین‌بین، زمان برداشت در مرحله شیری شدن دانه بیشترین میزان عرض برگ و سطح برگ و برداشت در مرحله خمیری شدن دانه بیشترین عملکردتر بوته را به خود اختصاص داد. توصیه می گردد جهت حصول عملکرد مطلوب ذرت، عملیات کاشت در نیمه اول تیرماه در منطقه ورامین صورت گیرد و برای برداشت علوفه باکیفیت برداشت در مرحله شیری و برای به دست آوردن عملکرد بیشتر برداشت در مرحله خمیری شدن دانه صورت پذیرد. پرونده مقاله

به منظور مطالعه تجمع ماده خشک و قندهای محلول و انتقال مجدد آنها به دانه‌های گندم تحت شرایط تنش خشکی آخر فصل، آزمایش مزرعه‌ای به صورت طرح کرت‌های خرد شده بر پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال زراعی 89-1388 در دانشگاه رازی کرمانشاه اجرا شد. تیمارهای رطوبتی شامل: آبیاری کامل (شاهد) و قطع آبیاری در شروع مرحله پرشدن دانه تا زمان رسیدگی در کرت‌های اصلی و چهار ژنوتیپ گندم شامل: ارقام مرودشت و پیشتاز و لاین‌های 336 و DN-11 در کرت‌های فرعی قرار گرفتند. در شرایط شاهد و تنش خشکی، لاین DN-11 بیشترین و رقم مرودشت کمترین عملکرد دانه را داشتند. تنش خشکی موجب افزایش مقدار و کارآیی انتقال مجدد ماده خشک و قندهای محلول میانگره دم گل آذین در همه ژنوتیپ‌ها و میانگره ماقبل آخر در لاین‌های 336 و DN-11 شد. ظرفیت لاین‌های 336 و DN-11 برای استفاده از ذخایر ساقه و انتقال مجدد آنها در مقایسه با رقم حساس مرودشت به طور معنی‌داری بیشتر بود. در بین میانگره‌های مورد بررسی، میانگره‌های زیرین علاوه بر داشتن پتانسیل بالاتر برای تجمع مواد فتوسنتزی، میزان انتقال مجدد بالاتری نیز داشتند و میانگره‌های ماقبل آخر و دم گل آذین به ترتیب از این نظر در رتبه‌های بعدی قرار گرفتند. با توجه به نتایج به دست آمده، لاین DN-11 با افت کمتر عملکرد دانه تحت شرایط تنش خشکی در مرحله پرشدن دانه‌ها نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها مقاومت بیشتری داشت. پرونده مقاله

Abstract Micronutrients deficiency stress is one of the most important dangers for increasing the yield and good production of crops in the world. In order to evaluate genetic diversity of nineteen durum wheat (Triticum turgidum var durum) genotypes to identify the most zinc-deficient stress resistant genotypes and also finding the best stress tolerance indices, an experiment was carried out in the University of Maragheh, Iran during cropping season of 2014 by using a factorial design in the randomized complete block design (RCBD) with three replications. The experiment was done zinc deficient stress (non-Zn application; -Zn) and normal soil application (5 mg Zn/kg soil + foliar application with 0.44 g Zn/liter water at stem elongation and grain filling stages; +Zn) conditions. Results indicated that Zn conditions as well as, wheat genotypes differed significantly for all studied agro-morphological traits in both normal and Zn deficient stress conditions. Our findings indicated that Zn-deficient stress significantly decreased the spike length (SL), peduncle length (PedL), penultimate length (PenL), plant height (PH), spike weight (SW), peduncle weight (PedW), penultimate weight (PenW), biological yield (BY), grain yield (GY), harvest index (HI), number of grains per spike (NGS), number of fertile spikelet per spike (FS) and 1000 grains weight (TGW) by 14, 10.6, 10.4, 12.5, 25.3, 26.2, 27.9, 27.5, 29.4, 5.0, 25.5, 17.7 and 5.4%, respectively. Among durum wheat genotypes, ‘G2’ had the highest and also ‘G10’ and ‘G19’ had the lowest SW, PedW, BY and FS, respectively; while the highest and the shortest GY and NGS was observed in ‘G17’ (0.763 g/plant and 23.2 grain) and ‘G10’ and ‘G19’ (0.372 and 367 g/plant and 8.9 and 9.5 grain) genotypes, respectively. This indicating the presence of variability, which can be exploited through selection for further breeding programs. According to results of stress tolerance indices, ‘G17’, ‘G16’ and ‘G3’ genotypes have higher GY and STI index than other genotypes in two Zn conditions and identified as suitable genotypes for production in Zn deficient stress condition. Key words: Agro-morphological traits; Breeding; Calcareous soil; Durum wheat; Genetic variability; Zinc deficit. پرونده مقاله

به منظور ارزیابی اثر روش‌های مختلف آبیاری بر عملکرد و برخی خصوصیات فیزیولوژیکی و فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی گیاه ماریتیغال (Silybum marianum L.) در شرایط کاربرد ورمی کمپوست و سالیسیلیک اسید، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه شهرری طی سال زراعی 94-1393 به اجرا در آمد. روشهای آبیاری در چهار سطح (آبیاری قطره ای، جوی و پشته ای، کرتی و جوی و پشته ای یک در میان) بعنوان عامل اصلی و کاربرد ورمی کمپوست در دو سطح (صفر و 15 تن در هکتار) و سالیسیلیک اسید در دو سطح (صفر و یک میلی مولار) بعنوان عوامل فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که بیشترین میزان فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدان شامل کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز، پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و گلوتاتیون پراکسیداز در وضعیت آبیاری جوی و پشته یک در میان و مصرف توأم ورمی کمپوست و سالیسیلیک اسید مشاهده شد و کمترین آنها در آبیاری قطره ای بدست آمد. مقدار مالون دی آلدئید در تیمار آبیاری جوی و پشته یک در میان بیشتر از آبیاری قطره ای بود و مصرف ورمی کمپوست و سالیسیلیک اسید بطور همزمان میزان مالون دی آلدئید را کاهش داد. بیشترین عملکرد دانه و محتوای کلروفیل نیز در تیمار آبیاری قطره ای با مصرف توأم ورمی کمپوست و سالیسیلیک اسید حاصل گردید. نتایج این مطالعه نشان داد که مصرف ورمی کمپوست و سالیسیلیک اسید در رفع اثرات منفی تنش نقش دارند و می‌توانند موجب بهبود فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدان و افزایش عملکرد گیاه ماریتیغال شود. پرونده مقاله