اثر پیش تیمار بذر با آب و اشعه فرابنفش بر برخی از خصوصیات رشدی و فیزیولوژیکی گیاه نخود فرنگی (Pisum sativum L.)

محورهای موضوعی : تکنولوژی بذر

بهنوش رسایی ¹ , سعید جلالی هنرمند ² , علی رسایی ³ , مجید عبدلی ⁴

1 - دانشجوی دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
2 - دانشیار، گروه زراعت و اصلاح نباتات، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
3 - دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران
4 - دکتری فیزیولوژی گیاهان زراعی، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه رازی، کرمانشاه، ایران

تاریخ دریافت : 1396/10/10 تاریخ پذیرش : 1396/10/10 تاریخ انتشار : 1396/09/01

کلید واژه: پرایمینگ بذر, اشعه ماورای بنفش, شاخص سبزینگی, عملکرد کوانتومی فتوسیستم II, نخود فرنگی,

چکیده مقاله :

به منظور بررسی اثر پیش تیمار بذر به صورت هیدروپرایمینگ و اشعه فرابنفش (UV) بر خصوصیات مورفولوژیکی و فیزیولوژیکی نخود فرنگی رقم دورین (cv. Dorian)، آزمایشی طی سال 1393 در آزمایشگاه هیدروپونیک پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه رازی کرمانشاه در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار اجرا شد. تیمارهای اعمال شده بر روی بذر شامل: (1) بذر خشک (شاهد)، (2) هیدروپرایمینگ به مدت 14 ساعت، (3) هیدروپرایمینگ + UV-A، (4) هیدروپرایمینگ + UV-AB و (5) هیدروپرایمینگ + UV-C بودند. نحوه اجرای تیمارهای 3، 4 و 5 بدین صورت بود که بذرها پس از قرارگیری در آب به مدت 12 ساعت (هیدروپرایم)، به ترتیب تحت تابش پرتوهای فرابنفش UV-A، UV-AB و UV-C به مدت 2 ساعت قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تیمارهای پرایمینگ بر وزن تر، طول گیاه و میزان پراکسید هیدروژن در سطح یک درصد و بر شاخص سبزینگی و محتوای آب نسبی برگ در سطح پنج درصد معنی دار و بر عملکرد کوانتومی فتوسیستم II غیرمعنی‌دار بود. نتایج مقایسه میانگین نشانگر این مطلب بود که تیمارهای هیدروپرایمینگ و هیدروپرایمینگ + UV-A سبب بیشترین افزایش وزن تر، طول گیاه و شاخص سبزینگی برگ نخود فرنگی نسبت به شاهد (عدم پرایمینگ) شد. تیمار هیدروپرایمینگ + UV-AB سبب کاهش صفات فوق شد. به طور کلی می توان بیان کرد که پیش تیمار بذور با آب (هیدروپرایم) و هیدروپرایمینگ + اشعه UV-A تأثیر مثبتی بر خصوصیات رشدی و فیزیولوژیکی نخود فرنگی داشت ولی کاربرد توأم آن ها به خصوص اشعه UV-AB کارایی چندانی ندارد و برای این گیاه مفید نبود.