فهرست مقالات

• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  1 - شناسایی خطر و تجزیه و تحلیل ریسک¬ با رویکرد مدیریت ایمنی فرآیند در مجتمع فولاد مبارکه (مطالعه موردی: واحد اکسیژن و هیدروژن)
  هانیه نیکومرام حسین مدرسی فر جواد کیانی محمد ده بزرگی
  زمینه و هدف: صنعت فولاد به ‌دلیل ماهیت ذوب فلزات و حرارت بالا، گازها و مواد شیمیایی خطرناک یکی از پرمخاطره¬ترین صنایع فرآیندی به¬‌شمار می‌رود. پتانسیل بالای بروز رویدادهای فرآیندی با پیامدهایی نظیر آتش¬سوزی، انفجار و انتشار مواد سمی در صنعت مذکور بر اهمیت شناسایی مخاطرا چکیده کامل

  زمینه و هدف: صنعت فولاد به ‌دلیل ماهیت ذوب فلزات و حرارت بالا، گازها و مواد شیمیایی خطرناک یکی از پرمخاطره¬ترین صنایع فرآیندی به¬‌شمار می‌رود. پتانسیل بالای بروز رویدادهای فرآیندی با پیامدهایی نظیر آتش¬سوزی، انفجار و انتشار مواد سمی در صنعت مذکور بر اهمیت شناسایی مخاطرات به عنوان اولین مرحله در مدیریت ریسک¬هاي¬ ایمنی فرآیند تاکید دارد. در پژوهش حاضر به منظور فراهم¬سازی زیرساخت¬های لازم شامل متدولوژی مدون اجرای مطالعات شناسایی خطر و تجزیه و تحلیل ریسک¬ به عنوان یکی از مهم¬ترین الزامات مدیریت ایمنی فرآیند (PSM) و در راستای پیاده¬سازی سیستم مذکور در مجتمع فولاد مبارکه، روش اجرایی مربوطه تدوین و جهت اطمینان از عملیاتی بودن آن، مخاطرات و رویدادهای ایمنی فرآیند در یکی از پرمخاطره¬ترین واحدها (واحد اکسیژن و هیدروژن) با بهره¬گیری از روش اجرایی مذکور، شناسایی و تحلیل گردید. روش بررسی: روش اجرایی شناسایی مخاطرات و تجزیه و تحلیل ریسک¬های ایمنی فرآیند در انطباق با الزامات مدیریت ایمنی فرآیند راهنماهای مرجع PSM و سایر اسناد فنی مرتبط، مشتمل بر کاربرگ شناسایی مخاطرات (HAZID)، فهرست کلمات راهنما، سطوح احتمال وقوع و شدت پیامد، ماتریس ریسک، متدولوژی اجرا و غیره تدوین گردید. جهت انجام مطالعه HAZID در واحد اکسیژن و هیدروژن، کارگروهی شامل افراد متخصص و با تجربه در حوزه شغلی مربوطه تشکیل و پس از آماده¬سازی مقدمات لازم از قبیل بررسی مستندات واحد، جلسات شناسایی مخاطرات طبق متدولوژی تنظیمی برگزار، کاربرگ¬های مربوطه به تفکیک Node¬های¬ مطالعاتی تکمیل و تحلیل و اقدامات اصلاحی مربوطه نیز پیشنهاد گردید. یافته¬ها: از مجموع 40 رویداد ایمنی فرآیند شناسايي شده در واحد اکسیژن و هیدروژن، 5 درصد داراي سطح ریسک کم، 65 درصد داراي ریسک متوسط، 15 درصد داراي ریسک زیاد و 15 درصد داراي ریسک حاد مي¬باشند. بدین¬ترتیب، اکثر ریسک¬های ایمنی فرآیند شناسایی شده دارای سطح ریسک متوسط (قابل تحمل) بودند. رویدادهای فرآیندی عمده با سطوح ریسک زیاد (غیرقابل قبول) و حاد (غیرقابل تحمل) نیز 30 درصد از کل رویدادها را تشکیل می¬دهند. پلنت¬های واحد اکسیژن بیشترین رویدادهای فرآیندی را از منظر تعداد به خود اختصاص ¬داده و مخازن گاز و مایع داراي بالاترين سطح ریسک رویدادهای ایمنی فرآیند می¬باشند. در مجموع، 12 رویداد فرآیندی عمده با سطوح ریسک زياد و حاد شناسایی گردید. بحث و نتیجه¬گیری: از دستاوردهای کلیدی پژوهش، تدوین روش اجرايي "شناسایی مخاطرات و تجزیه و تحلیل ریسک¬های ایمنی فرآیند" در مجتمع فولاد مبارکه به منظور شناسایی و تجزیه و تحلیل رویدادهای ایمنی فرآیند و ساير ویژگی¬های مربوطه از قبیل علل و پیامدهای وقوع رویدادها، کنترل¬های پیشگیرانه و کاهشی، احتمال وقوع و شدت پیامدها، سطح ریسک و غیره می¬باشد. همچنین روش اجرایی مذکور موجبات ارائه متدولوژی منسجم ارزیابی ریسک¬های ایمنی فرآیند، فراهم¬سازی بستری مناسب جهت اتخاذ اقدامات اصلاحی ریسک¬های عمده، اجرای مطالعات تکمیلی و تدوین و پیاده¬سازی سایر سازوکارهای مورد نیاز برآورد الزامات PSM را تامین می¬نماید. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  2 - راه¬كارهاي مقابله با تنش¬ شوری و اکسیداتیو در گیاهان زراعي
  اسماعیل قلی نژاد رضا درویش زاده عباس ابهری
  زمینه و هدف: یک چالش بزرگ در کشاورزی جهان تولید محصولات غذایی بیشتر برای 3/2 میلیارد نفر دیگر تا سال 2050 در سراسر جهان است. شوری تنش عمده¬ای است که عرضه محصولات غذایی را محدود می¬کند. مساحت كل زمین¬ها حدود 2/13 ميليارد هكتار است كه 7 ميليارد هكتار از آن قابـل كشت و 5/1 چکیده کامل

  زمینه و هدف: یک چالش بزرگ در کشاورزی جهان تولید محصولات غذایی بیشتر برای 3/2 میلیارد نفر دیگر تا سال 2050 در سراسر جهان است. شوری تنش عمده¬ای است که عرضه محصولات غذایی را محدود می¬کند. مساحت كل زمین¬ها حدود 2/13 ميليارد هكتار است كه 7 ميليارد هكتار از آن قابـل كشت و 5/1 ميليارد هكتار زیر كشت است و حدود 23 درصد از زمین¬های زیر کشت در سراسر جهان (حدود 345 میلیون هکتار) تحت تأثیر تنش شوری قرار دارد و روز به روز بر میزان آن افزوده می¬شود. گیاهان را می‌توان به دو نوع شورزی‌ها و گلیکوفیت‌ها طبقه‌بندی کرد و اکثر گونه¬های زراعی عمده به این دسته دوم تعلق دارند. مقاله حاضر با هدف بررسی پژوهش¬های علمی مرتبط با اثرات، سازوکار¬های تحمل، روش¬های پژوهش، صفات مهم قابل اندازه¬گیری، مدیریت و کنترل تنش شوری و اکسیداتیو در گیاهان زراعي ارائه می¬شود. روش بررسی: مقاله حاضر یک مقاله مروری می¬باشد که با جستجو در مقاله¬های مرتبط در پایگاه¬های معتبر (Google scholar, Web of Science, PubMed, Scopus, SID) بدست آمده است. یافته¬ها: شوری روی خصوصیات مختلف گیاهان مانند صفات فیزیولوژیک، متابولیک، رشد و نمو، جوانه¬زنی، کمیت و کیفیت گیاه تاثیرات نامطلوبی دارد. مهمترین صدمات ناشی از تنش شوري شامل برهم خوردن توازن یونی ناشی از کاهش جذب یون¬هاي ضـروري، انباشتگی یون¬هاي مضر و کم آبی ناشی از کاهش جذب آب می¬باشد که باعث کاهش سنتز پروتئین، تعرق، انتقال یـون و در نهایـت کـاهش عملکرد نهایی می¬شود. از سازوکار¬های تحمل به تنش شوری می¬توان به هوموستازی یونی، انباشت املاح سازگار و حفاظت اسمزی، تنظیم آنتی اکسیدانی، پلی آمین¬ها، اکسید نیتریک و تنظیم هورمونی تحمل به شوری اشاره کرد. در شرایط تنش گونه¬های فعال اکسیژن مانند رادیکال¬های سوپراکسید، اکسیژن منفرد و رادیکال هیدروکسیل تولید می¬شود که باعث صدمه به ساختار سلولی، پروتئین¬ها، غشاء سلولی، کربوهیدرات¬ها، اسیدهای نوکلوئیک و در نهایت مرگ سلول می¬شود. بحث و نتیجه¬گیری: آنتی اکسیدان¬های آنزیمی یا غیر آنزیمی نقش بسیار مهمی در حفاظت گیاهان در مقابله با آسیب¬های اکسیداتیو دارند. سوپر اکسید دیسموتاز، کاتالاز، پروکسیداز، آسکوربات پراکسیداز، گلوتاتیون ردوکتاز از آنتی¬اکسیدان¬های آنزیمی و اسید اسکوریک، گلوتاتیون، کاروتنوئیدها و توکوفرول¬ها از آنتی اکسیدان¬های غیرآنزیمی محسوب می¬شوند که می¬توانند صدمات ناشی از گونه¬های فعال اکسیژن را کاهش دهند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  3 - مقایسه کارایی نانوذرات مگنتیت Fe3O4 و نانوذرات آهن صفر ظرفیتی در فرایند اکسیداسیون پیشرفته بر پایه دی پراکسی پرسولفات در تصفیه فاضلاب صنعت چرم سازی
  سید محسن بلادی رویا مافی غلامی علی  هاشمی زواره
  زمینه و هدف: تصفیه فاضلاب¬های صنعتی بدلیل حضور آلاینده¬های مختلف دشوارتر از فاضلاب های شهری است. فاضلاب تولیدی در صنعت چرم سازی به¬دلیل داشتن بار آلودگی و حضور یون کلرید بالا باید قبل از تخلیه به محیط زیست تصفیه گردد. فرایند اکسیداسیون پیشرفته بر پایه دی پراکسی پرسولفات چکیده کامل

  زمینه و هدف: تصفیه فاضلاب¬های صنعتی بدلیل حضور آلاینده¬های مختلف دشوارتر از فاضلاب های شهری است. فاضلاب تولیدی در صنعت چرم سازی به¬دلیل داشتن بار آلودگی و حضور یون کلرید بالا باید قبل از تخلیه به محیط زیست تصفیه گردد. فرایند اکسیداسیون پیشرفته بر پایه دی پراکسی پرسولفات در حضور عوامل فعال کننده یک فرایند نوین تلقی می‌شود. این فرایند قابلیت زیادی در تصفیه فاضلاب¬هایی با آلودگی بالا را دارد. در این مطالعه، از فرایند آنیون پرسولفات با فعال سازی آهن مغناطیسی (Fe3O4) و آهن صفر ظرفیتی در مقیاس آزمایشگاهی به‌منظور تصفیه و کاهش بار آلی (COD) فاضلاب صنعت چرم سازی استفاده شد. روش بررسی: در این فرایند، تاثیر متغیرهای pH اولیه فاضلاب (9-5)، زمان واکنش (60-0 دقیقه)، غلظت آنیون پرسولفات (200-50 میلی گرم در لیتر) و مقدار نانوذرات حاوی آهن (2-5/0 گرم در لیتر) مورد بررسی قرار گرفتند. یافته ها: بهترین شرایط فرایند اکسیداسیون پیشرفته در حضور آهن صفر ظرفیتی شامل pH برابر 3، مقدار نانوذرات آهن مغناطیسی برابر یک گرم در لیتر و مقدار دی پراکسی پرسولفات برابر 100 میلی‌گرم در لیتر بدست آمد. طی شرایط ذکر شده، کارایی فرایند 85 درصد حاصل شد. یافته‌ها مشخص کرد که فرآیند مذکور COD (COD اولیه برابر 3700 میلی¬گرم در لیتر) را به زیر 1000 میلی‌گرم در لیتر (COD نهایی برابر 555 میلی گرم در لیتر) کاهش داد. بحث و نتیجه گیری: فرایند اکسیداسیون پیشرفته بر پایه دی پراکسی پرسولفات در حضور ترکیبات آهن (آهن صفر ظرفیتی و آهن مغناطیسی) به¬ دلیل کارایی بالا (حذف 85 درصد از COD اولیه و کاهش آن به 555 میلی‌گرم در لیتر)، می‌تواند برای تجزیه و معدنی¬سازی آلاینده¬های محیط¬های آبی به ویژه فاضلاب‌های صنعتی مورد استفاده قرار بگیرد. پساب خروجی از این سیستم می‌تواند به تصفیه خانه فاضلاب شهری تخلیه شود، لذا با کاهش COD به 555 میلی‌گرم در لیتر نمی‌تواند به تنهایی مورد استفاده قرار گیرد. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  4 - بررسی مقایسه¬ای پایداری اجتماعی در روستاهای تحت پوشش شبکه آبیاری و زهکشی سد¬گاوشان
  فاطمه جوانبخت شیخ احمد فرحناز رستمی هادی ویسی فرزاد امیری
  زمینه و هدف: توسعه روستایی با تقویت معیارهای پایداری اجتماعی، بستری را برای توسعه کلان در سطح ملی فراهم می کند. عدم درک معیارهای پایداری اجتماعی، فرآیند برنامه ریزی و اجرای پروژه های توسعه روستایی را دشوارتر می کند. همین امر ضرورت مطالعه شاخص¬های پایداری اجتماعی را در ف چکیده کامل

  زمینه و هدف: توسعه روستایی با تقویت معیارهای پایداری اجتماعی، بستری را برای توسعه کلان در سطح ملی فراهم می کند. عدم درک معیارهای پایداری اجتماعی، فرآیند برنامه ریزی و اجرای پروژه های توسعه روستایی را دشوارتر می کند. همین امر ضرورت مطالعه شاخص¬های پایداری اجتماعی را در فرایند توسعه روستایی حائز اهمیت می¬سازد. طرح آبرسانی شبکه آبیاری سد گاوشان نمونه¬ای از پروژه¬های توسعه روستایی است که بدلیل عدم شناخت معیارهای پایداری اجتماعی مشکلات بسیاری را در روستاهای بالادست و پایین دست سد ایجاد کرده است. جهت رفع این شکاف، این پژوهش به بررسی شاخص¬های پایداری اجتماعی و مقایسه آن در روستاهای دو دشت بیله¬وار و میان¬دربند پرداخته است. روش بررسی: پژوهش حاضر 155 کشاورز را از روستاهای تحت پوشش شبکه آبیاری سد گاوشان که مساحت زمین زراعی¬شان بیشتر از نیم هکتار بود را بطور انتساب متناسب مورد پیمایش قرار داد. جهت تحلیل آماری و استنباطی در این پژوهش از ابزار پرسشنامه استفاده شد. آزمون¬¬های آماری t تک نمونه¬ای و آزمون t گروه¬های مستقل برای مقایسه شاخص¬های پایداری اجتماعی بین روستاهای دشت بیله¬وار و میان¬دربند صورت گرفت. یافته¬ها: نتایج نشان داد شاخص مسئولیت¬پذیری اجتماعی با بالاترین میانگین (۶۹/۳) در دشت بیله¬وار و شاخص امنیت اجتماعی با کمترین میانگین (۶۵/۲) در دشت میان¬دربند از جمله شاخص‌های تأثیرگذار در پایداری اجتماعی هستند. همچنین نتایج تحلیل واریانس نشان داد، شاخص¬های امنیت اجتماعی، کیفیت زندگی، مسئولیت¬پذیری اجتماعی و اعتماد اجتماعی با اختلاف معنی دار در سطح 95 درصد، میزان پایدار اجتماعی را تحت تاثیر قرار می¬دهند. بحث و نتیجه گیری: براساس نتایج، روستاهای دشت بیله¬وار در سطح مطلوبی از پایداری اجتماعی قرار دارند. در حالیکه، میانگین شاخص¬های پایداری اجتماعی در روستاهای دشت میان¬دربند در وضعیت نامطلوبی قرار دارد. در واقع، توسعه نامتوازن در روستاهای ذکر شده ناشی از عدم دسترسی عادلانه به منابع آب است. لذا به برنامه¬ریزان و سیاست¬گذاران توصیه می¬شود جهت نیل به توسعه روستایی به تقویت کمی و کیفی شاخص¬های پایداری اجتماعی در روستاها توجه نمایند. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  5 - ارائه مدل عوامل كليدي موفقيت در استقرار مديريت زنجيره تأمين سبز منطبق با محیط زیست در صنعت ساخت و ساز ايران
  سعید عظمتی کیمیا جمشیدزاده
  زمینه و هدف: بهره¬برداری از نور طبیعی در روز به عنوان وسیله¬ای مناسب برای کاهش نورپردازی مصنوعی در ساختمان¬های غیرمسکونی شناخته شده است. معماری سنتی ایرانی، یکی از سمبل¬های معماری پایدار است که به بهینه سازی مصرف انرژی، هم از لحاظ پایین بودن قیمت اولیه و هم به لحاظ پایی چکیده کامل

  زمینه و هدف: بهره¬برداری از نور طبیعی در روز به عنوان وسیله¬ای مناسب برای کاهش نورپردازی مصنوعی در ساختمان¬های غیرمسکونی شناخته شده است. معماری سنتی ایرانی، یکی از سمبل¬های معماری پایدار است که به بهینه سازی مصرف انرژی، هم از لحاظ پایین بودن قیمت اولیه و هم به لحاظ پایین بودن قیمت جاری و کارکردی بنا، پاسخگو بوده است. ﺷﺮاﻳﻂ آب و ﻫﻮاﻳﻰ و ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ ﭘﺎراﻣﺘﺮﻫﺎي ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻢ در ﻃﺮاﺣﻰ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎنﻫاﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮاي اﻳﺠﺎد ﻳﻚ ﻓﻀﺎي ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮاي راﺣﺘﻰ اﻧﺴﺎن اراﺋﻪ ﺷﺪه اﻧﺪ. در این پژوهش هدف اصلی تأثیر عمق ایوان، ابعاد بازشوها و تاثیر سلول فتوولتاییک در میزان روشنایی طبیعی در کلاس درس است. روش بررسی: در ابتدا برای بررسی میزان تابش سالیانه شهر رشت از نرم افزار Climate Consultant استفاده شد. با کمک این نرم افزار و بااستفاده از داده های آب و هوایی شهر رشت، نمودار تابش سالیانه این شهر بررسی و در ادامه بر پایه مشخصات ساختمان شامل؛ ساختار فیزیکی، کاربران و همچنین داد¬ه¬های آب وهوایی سالانه ساعت به ساعت، محل استقرار ساختمان با در نظر گرفتن تمام شرایط، به¬ویژه صحت و اعتبار نتایج حاصل از الگوریتم های محاسباتی، دو نرم افزار Builder Design و DIALux برای شبیه¬سازی انتخاب شد. یافته ها: طبق بررسی ها دامنه حداکثری نور مورد نیاز در کلاس های درس بین ٢١٥٠-١٦١٤ لوکس است در حالی که نور دریافتی ساختمان مورد بررسی بیشتر از بازه حداکثری می باشد. بحث و نتیجه گیری: خروجی های نرم¬افزار نشان می¬دهد حضور یک ایوان با عمقی کم می¬تواند در ایجاد فیلتری برای جلوگیری از ورود شدت زیاد نور و ایجاد خیرگی در فضا بسیار موثر باشد. درصورتی که کلاس¬های کنونی به میزان قابل توجهی منبع نور مصنوعی نیاز دارند. همچنین آنالیزها نشان میدهد در طبقه اول باتوجه به استفاده از سلول¬های فتوولتاییک، نور رسانی بیشتری را شاهد هستیم. پرونده مقاله
• دسترسی آزاد مقاله
  • صفحه چکیده
  • متن کامل
  
  6 - تحلیل بازدارنده¬های زیست‌محیطی برای فعالیت مروجان در پهنه¬های تولیدی (مطالعه موردی: سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه)
  نرگس مرادی آهنگرانی سوسن لایی فرامرز ملکیان سحر محمدی
  زمینه و هدف: موضوع اصلی این پژوهش، تحلیل بازدارنده¬های زیست‌محیطی مروجان برای فعالیت در پهنه¬های تولیدی نظام نوین ترویج کشاورزی در سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه، می‌باشد. روش بررسی: این پژوهش در قالب رویکرد کیفی و با استفاده از روش داده بنیاد و در سال 1400 – 1401 چکیده کامل

  زمینه و هدف: موضوع اصلی این پژوهش، تحلیل بازدارنده¬های زیست‌محیطی مروجان برای فعالیت در پهنه¬های تولیدی نظام نوین ترویج کشاورزی در سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه، می‌باشد. روش بررسی: این پژوهش در قالب رویکرد کیفی و با استفاده از روش داده بنیاد و در سال 1400 – 1401 انجام شد. جامعه مورد مطالعه، 16 نفر از مدیران مراکز جهاد کشاورزی دهستان و 32 نفر از کارشناسان پهنه‌های تولیدی سازمان جهاد کشاورزی استان کرمانشاه بودند که با استفاده از روش نمونه¬گیری هدفمند متواتر از نوع گلوله برفی انتخاب شدند. گردآوری داده¬ها با استفاده از فن مصاحبه انفرادی نیمه ساختارمند، گروه متمرکز، مشاهده و یادداشت¬برداری میدانی، صورت گرفت و جهت اعتبارسنجی یافته¬های پژوهش نیز از روش‌های تنوع در جامعه مورد مطالعه، جمع¬آوری داده¬ها در مکان¬های متنوع، حداکثر تنوع در انتخاب نمونه¬ها و کنترل توسط اعضا استفاده گردید. یافته¬ها: نتایج نشان داد عواملی از قبیل نقاط ضعف منابع انسانی شاغل در بخش ترویج کشاورزی، فراهم نبودن زیرساخت‌ها و کمبود امکانات آموزشی زیست¬محیطی، مشکلات و محدودیت‌های اجرایی، ساختاری و اداری، نبود ارزشیابی برنامه‌های آموزش زیست‌محیطی، عوامل فرهنگی و ارتباطی و مشکلات و محدودیت‌های مربوط به بخش تحقیقات زیست‌محیطی، باعث شده که مروجان از مهارت‌های لازم برخوردار نباشند و برای بهبود شرایط مهارتی مروجان و توسعه منطقه، راهبردهایی همچون تقویت صلاحیت‌های ارتباطی و ترویجی، برنامه‌ریزی ترویجی، نظارت و ارزیابی، مدیریتی، توانمندسازی و دانش‌افزایی، ارائه شده است. بحث و نتیجه¬گیری: از آنجاکه مشکلات زیست¬محیطی به دست بشر ایجاد شده است، مؤثرترین راه¬حل برای رفع این چالش¬ها، ارتقا دانش و آگاهی بهره¬بردارن بخش کشاورزی، ارتقای فرهنگ عمومی و وضع قوانین مناسب، می¬باشد و رسیدن به این مهم، خود مستلزم توسعه آموزش مجریان و کارشناسان مسئول پهنه¬های تولیدی و بهبود نقش، مهارت و افزایش دانش عمومی زیست‌محیطی آنان می¬باشد. پرونده مقاله