مفتاحالطّالبین اثر ارزشمندی است که فقط دو نسخة خطی - یکی در کتابخانة گنجبخش پاکستان (شمارة 2853) و دیگری در کتابخانة ندوة العلمای هند (شمارة 191)- از آن وجود دارد و تاکنون هم بررسی و تصحیح نشده است. این کتاب را محمود غجدوانی (قرن دهم ه.ق) در منقبت شیخ کمالالدّین حسی چکیده کامل
مفتاحالطّالبین اثر ارزشمندی است که فقط دو نسخة خطی - یکی در کتابخانة گنجبخش پاکستان (شمارة 2853) و دیگری در کتابخانة ندوة العلمای هند (شمارة 191)- از آن وجود دارد و تاکنون هم بررسی و تصحیح نشده است. این کتاب را محمود غجدوانی (قرن دهم ه.ق) در منقبت شیخ کمالالدّین حسین خوارزمی (تولد قبل از 885 خوارزم) در چهارمقاله همراه با یک مقدمه و خاتمهای کوتاه نوشته است. مقالات اول و دوم در بارة ریاضتهای شیخ و مقالة سوم در خوارق عادات او و مقالة چهارم شامل چهل مجلس از مجالس وی است. غجدوانی طبع شعر نیز داشته و بعضی از سرودههایش را گاهی با تخلّص محمود در این متن آورده است. در این مقاله مهمترین ویژگیهای مفتاحالطّالبین در سه سطح فکری، زبانی و ادبی همراه با معرّفی مختصر نسخه-های خطّی آن قلمی میشود و در نهایت نگارنده عزم آن دارد که با تصحیح این اثر آگاهیهای تازهای در بارة سیر عرفان و تصوف و احوال عرفا، مخصوصاً کمالالدّین حسین خوارزمی عرضه کند.
پرونده مقاله
آشنایی زدایی، برجسته سازی یا هنجارگریزی، انحراف از شکل طبیعی زبان و قواعد حاکم بر آن است. از تاثیرگذارترین روش های پدید آمدن سبک تازه در شعر و از مولفه های مهم، برای آرایش کلام و غنای ادبی است .زیرا زبان معیار را دگرگون و صورت های زبانی را برجسته می کند.هرقدر فراهنجارها چکیده کامل
آشنایی زدایی، برجسته سازی یا هنجارگریزی، انحراف از شکل طبیعی زبان و قواعد حاکم بر آن است. از تاثیرگذارترین روش های پدید آمدن سبک تازه در شعر و از مولفه های مهم، برای آرایش کلام و غنای ادبی است .زیرا زبان معیار را دگرگون و صورت های زبانی را برجسته می کند.هرقدر فراهنجارها بدیع تر باشند کلام مقبولیت بیشتر یافته و سبک شاعر شخصی تر خواهد بود.از آن جا که یکی از خصایص سبک هندی آفرینش مضامین تازه و خیال انگیز است بیدل دهلوی به عنوان یکی از شاعران این سبک با بیشترین هنجارستیزی های هنری و خلاقانه به سبک شخصی دست یافته است. رباعیات بیدل سرشار از تخیلات و بدیع گویی و ابتکارات ادبی است.گرایش و تمایل به استفاده از ترکیبات تازه، مضمون های بدیع وتصاویرخیالی هنرمندانه، بیدل را برآن می دارد که از نرم های طبیعی زبان پا را فراتر نهاده و با ساختار شکنی های خود تصاویر ادبی شگرفی ایجاد نماید.در این مقاله هنجارگریزی های رباعیات بیدل در هشت محور واژگانی، نحوی، آوایی، سبکی، معنایی، گویشی، باستانی و نوشتاری بررسی شده اند، گرچه با انواع هنجارگریزی در رباعیات بیدل مواجهیم اما برجسته ترین ویژگی سبکی بیدل ، در رباعیات مربوط به هنجارگریزی نحوی،معنایی ،واژگانی و سبکی است.که با ساخت وابسته های خاص عددی،ترکیبات نوین،تصاویرخیالی و اصطلاحات کوچه و بازار خودنمایی می کنند.
پرونده مقاله
نمودهای هنجارگریزی زبانی در اشعار محمّدجواد محبّت سلما ساعدی دکتر سیّد آرمان حسینی آبباریکی چکیده ازجمله انحرافات از زبان معیار، هنجارگریزی است که هدف آن، بهکارگیری عناصر زبان است بدان صورت که شیوۀ بیان آن برای مخاطب تازگی داشته باشد. محمّدجواد محبّت در شمار شاعران چکیده کامل
نمودهای هنجارگریزی زبانی در اشعار محمّدجواد محبّت سلما ساعدی دکتر سیّد آرمان حسینی آبباریکی چکیده ازجمله انحرافات از زبان معیار، هنجارگریزی است که هدف آن، بهکارگیری عناصر زبان است بدان صورت که شیوۀ بیان آن برای مخاطب تازگی داشته باشد. محمّدجواد محبّت در شمار شاعران معاصری است که از روش هنجارگریزی برای برجستهسازی شعر خود سود جسته است. هنجارگریزی به دو صورت نمود پیدا میکند: هنجارگریزی در حوزۀ لفظ و هنجارگریزی در حوزۀ معنی. در اشعار محبّت، مهمترین جلوههای هنجارگریزی در زمینۀ لفظ قابل مشاهده است؛ بنابراین در این پژوهش که به روش توصیفی- تحلیلی انجام میگیرد، هنجارگریزی آوایی، واژگانی، زمانی (آرکائیسم)، گویشی، نوشتاری، نحوی و سبکی بر مبنای الگوی هنجارگریزی لیچ در اشعار او کاویده میشود. ازجمله یافتههای پژوهش حاضر، اینکه بسامد بهرهگیری شاعر از انوع هنجارگریزی یکسان نیست و هنجارگریزی واژگانی، زمانی و گویشی نمود بیشتری دارند. در حوزۀ هنجارگریزی نحوی، منفصل نوشتن ن نفی از فعل، فاصله میان مضاف و مضافالیه، جابجایی و رقص ضمیر و... برجسته است. هنجارگریزی گویشی، چون شاعر خود کُرد است، بازتاب واژگان کُردی(گویش کُردی کرمانشاهی) و فارسی کرمانشاهی چشمگیر است و شاعر برآن بوده به سرودههایش رنگ اقلیمی ببخشد. هنجارگریزی واژگانی هم، بیشتر در نوآوری در ترکیبسازی نمود یافته است. واژههای کلیدی: آشناییزدایی، هنجارگریزی، نوآوری زبانی، محمّدجواد محبّت. رنگ اقلیمی ببخشد. هنجارگریزی واژگانی هم، بیشتر در نوآوری در ترکیبسازی نمود یافته است.
پرونده مقاله
ادبیات و هنر وظایفی دارد که اگر آن وظیفه را انجام دهد، مفهومی کارآمد پیدا می-کند و آن عبارت است از تحلیل رفتار انسان و اجتماع و نشان دادن راهکارهای مثبت به سوی جذب زیباییها. از این منظر، ضرورت تحقیق در ادبیات بین رشتهای بیشازبیش احساس میشود. اریک برن بنیانگذار تحل چکیده کامل
ادبیات و هنر وظایفی دارد که اگر آن وظیفه را انجام دهد، مفهومی کارآمد پیدا می-کند و آن عبارت است از تحلیل رفتار انسان و اجتماع و نشان دادن راهکارهای مثبت به سوی جذب زیباییها. از این منظر، ضرورت تحقیق در ادبیات بین رشتهای بیشازبیش احساس میشود. اریک برن بنیانگذار تحلیل رفتار متقابل بازی را روانشناسی روابط انسانی معرفی می کند و در نظریه بازیها از کتمان خشم را به تمبرخشم با اصطلاح نام میبرد که داد و ستدهای روانی در طول زندگی انسانها منبعث از این نظریه است. این پژوهشبازیهای پدریان و پسریان را در تاریخ بیهقی براساس نظریة بازیهای اریک برن به شیوه توصیفی – تحلیلی کاویده است. یافتهها نشان میدهد که افشای انگیزههای بازیگران، نقش مهم بازیها در شناسایی شخصیتها است. بیش از نیمی از انگیزه های پنهان شخصیت ها برای شروع یک رابطه، داشتن هدف انتقام جویانه و تبهکارانه است و افراد بیشتر در نقش های قربانی و آزارگر و در بسامد کمی به صورت ناجی ظاهر می شوند.
پرونده مقاله
این مقاله، بر اساس نظریة تکاسطورة ژوزف کمپبل به تحلیل نمادهای داستانِ تلخونِ صمد بهرنگی می-پردازد. کمپبل برای سفر قهرمانان اساطیری به منظوردست یافتن به فردیت، الگویی در نظر گرفته که از سه مرحلة اصلی عزیمت، تشرف و بازگشت تشکیل شده است. آه، پیکی است که به واسطة تاجر، تلخ چکیده کامل
این مقاله، بر اساس نظریة تکاسطورة ژوزف کمپبل به تحلیل نمادهای داستانِ تلخونِ صمد بهرنگی می-پردازد. کمپبل برای سفر قهرمانان اساطیری به منظوردست یافتن به فردیت، الگویی در نظر گرفته که از سه مرحلة اصلی عزیمت، تشرف و بازگشت تشکیل شده است. آه، پیکی است که به واسطة تاجر، تلخون (خودآگاه) را به سفر دعوت میکند. تلخون و ناخودآگاه (مرد جوان) در مرحلة نخست به سلامت از آستانه میگذرند و پیش از گذر از جادة آزمونها به وصل (ازدواج جادویی) میرسند. با مرگ جوان، تلخون به یاری پیک، سفرِ دیگری را از بازار برده فروشان آغاز میکند و در مسیر تشرف با دیوهایِ طمعِ مال و شهوت مبارزه میکند و پس از به زانو درآوردنِ دیو نفس، با پرِ مرغ و آبی، که نمادی از "برکت نهایی" و رهاورد سفر اوست، برای احیای ناخودآگاه خویش بازمیگردد. بازگشت او به یاری "پیک "، نشان از آزادی او در آمد و شد میان دو جهان خودآگاه و ناخودآگاه دارد. این داستان نمادین با نظریة کمپبل همخوانی زیادی دارد. با این تفاوت که دو بار دیدار میسر میگردد. یکبار قبل از گذر از مسیر تشرف، و بارِ دیگر با موفقیت در عبور از جادة آزمونها و پس از دریافت برکت نهایی رخ میدهد
پرونده مقاله
خداوند به عنوان آفرینندۀ انسان، از ابتدای خلقت آدمی با او در ارتباط بوده و این ارتباط با ورود به عالم هستی گسترش یافته است. ارتباط انسان با خدا و حضور متقابل این نوع رابطه، یکی از موضوعات بنیادی در حوزۀ پژوهشهای عرفان اسلامی است. انسان به عنوان اشرف مخلوقات در میان تما چکیده کامل
خداوند به عنوان آفرینندۀ انسان، از ابتدای خلقت آدمی با او در ارتباط بوده و این ارتباط با ورود به عالم هستی گسترش یافته است. ارتباط انسان با خدا و حضور متقابل این نوع رابطه، یکی از موضوعات بنیادی در حوزۀ پژوهشهای عرفان اسلامی است. انسان به عنوان اشرف مخلوقات در میان تمام آفریدههای خداوند، از مقام و جایگاهی ارزشمند برخوردار است این امر باعث نگاه و توجّه ویژه خداوند نسبت به این خلیفه الله شده است. اغلب هنرمندان به ویژه شاعران پارسیگو آثار خویش را به ارتباط میان آدمی با خالق مطلق مزین کردهاند. جامی از جمله شخصیتهای جامعالاطراف در ادب پارسی است که پرداختن به همۀ ابعاد شخصیتی وی، دقّت، مطالعه و تأمل وافر همراه با تسلط کافی بر پارهای از علوم را میطلبد. ارتباط میان خدا با انسان یکی از نکات کلیدی در اشعار جامی است. جستار حاضر با رویکردی توصیفی- تحلیلی به بررسی نوع ارتباط خدا با انسان و تحلیل مفاهیم مربوط به این حوزه در اشعار جامی پرداخته است. نتیجۀ حاصل از این پژوهش حاکی از آن است که ارتباط خدا با انسان در اشعار جامی به سه صورت 1. وحی، آیات انفسی و آیات آفاقی 2. خلقت و هدایت 3. ابتلاء و آزمایش به کار رفته است. این سه راهکار در اشعار جامی نشان دهندۀ بُعد فکری و ساختار ذهنی وی نسبت به ارتباط خداوند با انسان است؛ البته این اشعار نشان دهندۀ میزان عشق خالق نسبت به مخلوق و سیلانیت ارتباط آدمی با خداوند در تمام لحظات زندگیاش است.
پرونده مقاله
گفتگومندی از ویژگیهای یک متن بالغ و رسا محسوب میشود. در یک متن گفتگومند مخاطب آواهای گوناگون و آرای متناقض و متقابل را در کنار هم دریافت میکند و خود به عنوان عنصری فعال در کنار سایر عناصر سازنده متن وارد کنه متن میشود. در این نوع رمان نویسنده متکلم وحده نیست بلکه در چکیده کامل
گفتگومندی از ویژگیهای یک متن بالغ و رسا محسوب میشود. در یک متن گفتگومند مخاطب آواهای گوناگون و آرای متناقض و متقابل را در کنار هم دریافت میکند و خود به عنوان عنصری فعال در کنار سایر عناصر سازنده متن وارد کنه متن میشود. در این نوع رمان نویسنده متکلم وحده نیست بلکه در کنار سایر عناصر و خواننده سیر داستان را می سازد. این نظریه را میخاییل باختین از نظریهپردازان تاثیرگذار قرن بیستم در عرصه پژوهشهای علمی ادبی، مطرح نمود. وی رمان را بستری مناسب برای تبلور یک متن گفتگومند میداند. در این پژوهش، رمان کولی کنار آتش اثر منیرو روانیپور، ضمن بررسی ساختار گفتمان زنانه در سبک نویسنده از منظر منطق گفتگویی میخاییل باختین بررسی شدهاست. روش تحقیق، توصیفی - تحلیلی و روش جمعآوری دادهها اسنادی - کتابخانهای است. این پژوهش دریافت که نویسنده با قلمی زنانه به کمک شگردهای مختلف از جمله چرخش زاویه دید و بینامتنیت، دوصدایگی و چند زبانی، یک اثر گفتوگومند و چند آوا را آفریدهاست.
پرونده مقاله
سلمان هراتی(1365-1338) یکی از شاعران متعهد صاحب سبک معاصر در حوزهی ادبیات انقلاب اسلامی و پایداری است. زبان شعری سلمان زبان شعر انقلاب است ، ساده و بی-آلایش. سلمان با زبانی ساده و استوار، موفق به خلق تصاویری بدیع و سرشار از عاطفه می-شود . پژوهش حاضر برآن است تا با روشی چکیده کامل
سلمان هراتی(1365-1338) یکی از شاعران متعهد صاحب سبک معاصر در حوزهی ادبیات انقلاب اسلامی و پایداری است. زبان شعری سلمان زبان شعر انقلاب است ، ساده و بی-آلایش. سلمان با زبانی ساده و استوار، موفق به خلق تصاویری بدیع و سرشار از عاطفه می-شود . پژوهش حاضر برآن است تا با روشی توصیفی – تحلیلی تصویرسازی و همسویی آن را با عاطفه در اشعار سلمان هراتی مورد بحث و مدّاقه قرار دهد. برآیند تحقیق حاکی از آن است که خلاقیت شاعر در پیوند میان عاطفه، تصویر و تخیّل است. او با تصویر، عناصر بیگانه-ی طبیعت را به هم پیوند میدهد و با ابداع حس و فهم مشترک، نسبت میان انسان و طبیعت را از سطح این نه آنی به این همانی ارتقا میبخشد . این سطح از صورت بندیهای خیال، فقط زمانی گریبان شاعر را میگیرد که شاعر، منطق متعارف مکالمه و مفاهیم را فاقد قابلیت لازم برای حسی کردن معانی و مضامین شهودی و انتزاعی و تجارب ناب ببیند. لذا زبان را با انحراف هنرمندانه از هنجار منطق محاوره و منطق مکاتبه که مبتنی بر دلالت مطابقی و کارکرد ارجاعی است، خارج می سازد و در سطح کارکرد شاعرانه بازسازی میکند.
پرونده مقاله
زیباییشناسی انتقادی مهمترین دستاورد مکتب فرانکفورت است. به اعتقاد زیباشناسان انتقادی هنر اصیل باید بتواند از قید شباهتها و همسانیهای القاء شده توسط سیستم حاکم خلاصی پیدا کند و در جهانی که ماهیت معنا در آن دستخوش ویرانیست، آزادی معناسازی را محقق نماید. در این مقاله چکیده کامل
زیباییشناسی انتقادی مهمترین دستاورد مکتب فرانکفورت است. به اعتقاد زیباشناسان انتقادی هنر اصیل باید بتواند از قید شباهتها و همسانیهای القاء شده توسط سیستم حاکم خلاصی پیدا کند و در جهانی که ماهیت معنا در آن دستخوش ویرانیست، آزادی معناسازی را محقق نماید. در این مقاله هنر شاملو با چنین رویکردی، به روش توصیفیـتحلیلی بررسی شده؛ بدین ترتیب که ابتدا شواهد از متن استخراج و سپس به یاری نظریه تحلیل شده است. از آنجایی که اشعار او پیوندی تنگاتنگ با بافت موقعیتی برقرار میکنند بررسی آنها با رویکردی جامعهشناسانه ضروری مینماید. در این مختصر، نگاه متفاوت شاملو به هنجارهای معناشناختی مرسوم و نقصها و کاستیهای جامعة مدرن ذیل عناوینی دستهبندی و بررسی شده است. پربسامدترین هنجارشکنیهای معناشناختی او در حوزة باورهای مرسوم ایدئولوژیک، تقابلهای دوتایی و مظاهر جامعة مدرن رخ میدهد و پربسامدترین اعتراضهای صریح او ارزشهای حاکم بر جوامع مدرن را نشانه میگیرد. بدین ترتیب ساختار منسجم فکری شاملو که در پس اشعارش حضور مطلق دارد به تصویر کشیده میشود تا به کشف ایدئولوژی اثر و ترسیم جهانبینی شاعر یاری رساند.
پرونده مقاله