در مطالعه حاضر، تأثیر ارتفاع از سطح دریا روی خصوصیات رشدی و همچنین میزان و اجزای اسانس گیاه زنجبیل شامی (Inula helenium L.) مورد مطالعه قرار گرفت. این گیاه در مرحله گلدهی در نیمه اول تیر 1397 و 1398 در طبقات ارتفاعی مختلف منطقه زنجان (از 1200 تا 2400 متر از سطح دریا) ج چکیده کامل
در مطالعه حاضر، تأثیر ارتفاع از سطح دریا روی خصوصیات رشدی و همچنین میزان و اجزای اسانس گیاه زنجبیل شامی (Inula helenium L.) مورد مطالعه قرار گرفت. این گیاه در مرحله گلدهی در نیمه اول تیر 1397 و 1398 در طبقات ارتفاعی مختلف منطقه زنجان (از 1200 تا 2400 متر از سطح دریا) جمع آوری گردید و صفات رشدی اندام های گیاه شامل برگها، ساقهها، گلها و ریشهها اندازهگیری گردید. در پاییز همزمان با پایان دوره رشد سالانه گیاهان، اندام زیرزمینی گیاه برای ارزیابی میزان اسانس و ترکیبات آن برداشت شدند. اسانسگیری از نمونه ها با استفاده از دستگاه کلونجر به مدت ۳ ساعت و شناسایی اجزای تشکیل دهنده اسانس زنجبیل شامی با استفاده از دستگاه GS-MS انجام شد. نتایج نشان داد کلیه صفات رشدی و میزان و اجزای اسانس گیاه زنجبیل شامی بطور معنیداری تحت تاثیر ارتفاع محل رویش متفاوت بودند. اگرچه صفات رشدی مختلفی مانند وزن خشک برگ و ساقه، عرض وطول برگ، تعداد برگ و ارتفاع گیاه با افزایش ارتفاع رویشگاه روند کاهشی نشان دادند ولی وزن خشک ریزوم، قطر ریزوم و میزان اسانس با افزایش ارتفاع از سطح دریا افزایش یافتند. اجزای تشکیل دهنده اسانس زنجبیل شامی با افزایش ارتفاع دستخوش تغییراتی شد، به طوریکه با افزایش ارتفاع بر محتوی برخی از اجزای اسانس شامل geranyl acetone، verbanol، α-pinene، isoalantolactone و valencene افزوده شد، اما محتوی α-selinene کاهش و تغییراتی در محتوی caryophyllene oxide و β-elemene دیده نشد. بطورکلی نتایج نشان داد که ارتفاع از سطح دریا رویشگاه گیاه زنجبیل شامی، فاکتور مهم و موثری است که بر عملکرد کمی و کیفی آن تاثیر داشته است.
پرونده مقاله
انار (Punica granatum L.) یک محصول بیرقیب در کشور ایران محسوب میشود و به میزان زیادی در اکثر نقاط کشور پرورش مییابد. در این تحقیق، سه رقم انار توسفید (از ارقام قدیمی و فراموششده گرگان)، کلباد و ملس ساوه از نظر خصوصیات مختلف مورد مطالعه قرار گرفتند. میوهها از یک باغ چکیده کامل
انار (Punica granatum L.) یک محصول بیرقیب در کشور ایران محسوب میشود و به میزان زیادی در اکثر نقاط کشور پرورش مییابد. در این تحقیق، سه رقم انار توسفید (از ارقام قدیمی و فراموششده گرگان)، کلباد و ملس ساوه از نظر خصوصیات مختلف مورد مطالعه قرار گرفتند. میوهها از یک باغ استاندارد در حومه شمالی شهر گرگان بر اساس معیار تجاری و به صورت تصادفی برداشت، بلافاصله به آزمایشگاه منتقل و از نظر خصوصیات مورفولوژیکی، فیتوشیمیایی و ظرفیت آنتیاکسیدانی بررسی شدند. بین ارقام از نظر تمام صفات مورد بررسی تفاوتهای معنیداری در سطح احتمال یک یا پنج درصد وجود داشت. نتایج نشان داد که بیشترین میزان وزن میوه (391/20 گرم)، قطر میوه، طول به قطر میوه، حجم میوه، ضخامت پوست، رطوبت پوست، طول تاج، قطر تاج، طول آریل، قطر آریل، مواد جامد محلول، گلوکز (13/47 میلیگرم در 100 گرم) و فروکتوز (12/88 میلیگرم در 100 گرم) مربوط به رقم توسفید گرگان، بیشترین میزان آنتوسیانین کل آب (0/43 میکرومول در گرم) و ویتامین ث (2/42 میلیگرم در 100 میلیلیتر) مربوط به رقم ملس ساوه و بیشترین میزان pH (4/30)، هدایت الکتریکی (4/46 میلیموس در سانتیمتر)، اسیدیته (0/174 درصد) و آنتیاکسیدان (81/31 درصد رادیکال آزاد) مربوط به رقم کلباد بود. طبق نتایج، رقم فراموششده توسفید گرگان دارای خواص بارز و مفیدی است و توسعه و مصرف آن در سلامتی انسان نقش بسزایی خواهد داشت. بازمعرفی این رقم میتواند آن را از خطر انقراض و فراموشی همیشگی نجات دهد و باغداران و کارشناسان را برای تکثیر، پژوهش و توسعه آن تشویق نماید.
پرونده مقاله
موسیر با نام علمیAllium hirtifolium Boiss. گیاهی بومی ایران بوده و به لحاظ دارا بودن ترکیبات گوگردی علاوه بر مصرف خوراکی، کاربرد دارویی دارد. به منظور بررسی تاثیر روشهای مختلف خشککردن بر کیفیت موسیر آزمایشی طراحی شد. برش های موسیر، با ده روش مختلف شامل قرار گیری در سا چکیده کامل
موسیر با نام علمیAllium hirtifolium Boiss. گیاهی بومی ایران بوده و به لحاظ دارا بودن ترکیبات گوگردی علاوه بر مصرف خوراکی، کاربرد دارویی دارد. به منظور بررسی تاثیر روشهای مختلف خشککردن بر کیفیت موسیر آزمایشی طراحی شد. برش های موسیر، با ده روش مختلف شامل قرار گیری در سایه و آفتاب، خیساندن موسیر به مدت 24 ساعت در آب و سپس قرارگیری در آفتاب (روش سنتی مورد استفاده)، استفاده از آون با دماهای 50، 60 و 70 درجه سانتی گراد، استفاده از مایکروویو با توان 360، 540 و 720 وات و استفاده از خشککن انجمادی خشک شدند. تاثیر روشهای مختلف خشککردن بر ظرفیت آنتیاکسیدانی (روش DPPH)، میزان فنول کل (روش فولین سیو کالتو)، فلاونوئید (روش آلومینیوم کلراید)، آلیسین (روش 4-مرکاپتوپیریدین) و کربوهیدرات محلول و ذخیره ای (روش آنترون) و همچنین کیفیت رنگ (روش پردازش تصویر) موسیر بررسی شد. مقدار رطوبت اولیه نمونه ها 69/41 درصد بر پایه وزن تر بود. بیشترین فعالیت آنتیاکسیدانی به عصاره متانولی بدست آمده از خیساندن، نمونه تازه و سپس خشک شده در سایه تعلق داشت. بیشترین محتوی فنول کل متعلق به عصاره حاصل از خیساندن نمونه های خشک شده در خشک کن انجمادی بود. بیشترین میزان فلاونوئید نیز به عصاره حاصل شده به روش اولتراسونیک، نمونه تازه و سپس خشک کن انجمادی تعلق داشت. بعد از موسیر تازه بیشترین آلیسین در نمونه های خشک شده در سایه مشاهده شد. موسیر خشک شده در خشک کن انجمادی و مایکروویو با توان 720 وات به ترتیب بیشترین کربوهیدرات محلول و ذخیره ای را داشتند. کمترین مقدار قهوهای شدن در پی خشک شدن در نمونه خشک شده با خشک کن انجمادی مشاهده گردید. در بین روش های خشک کردن موسیر، سایه خشک مناسب ترین روش برای حفظ کیفیت موسیر معرفی شد و مشخص گردید که روش سنتی خشک کردن موسیر موجب از دست رفتن ترکیبات زیست فعال آن می گردد.
پرونده مقاله
گیاه شاهدانه (Cannabis sativa L.) یک محصول امیدبخش بهلحاظ تولید داروهای گیاهی خاص موردتوجه میباشد. همچنین سیلیکون، به عنوان یک عنصر اصلی بسیار مهم در بهبود عملکرد گیاهان در شرایط متنوع محیطی مطرح میباشد. سیستمهای کشت بدونخاک از مهمترین فناوری روز دنیا برای محیط ها چکیده کامل
گیاه شاهدانه (Cannabis sativa L.) یک محصول امیدبخش بهلحاظ تولید داروهای گیاهی خاص موردتوجه میباشد. همچنین سیلیکون، به عنوان یک عنصر اصلی بسیار مهم در بهبود عملکرد گیاهان در شرایط متنوع محیطی مطرح میباشد. سیستمهای کشت بدونخاک از مهمترین فناوری روز دنیا برای محیط های نامساعد محیطی است در همین راستا باهدف بررسی عملکرد رشدی و فیتوشیمیایی گیاه دارویی شاهدانه تحت محلولپاشی سیلیکون، آزمایشی گلدانی، در گلخانه دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان در بهار و تابستان سال 1398، براساس فاکتوریل دوعاملی در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تیمارسیلیکون با غلظت های صفر، 0/75، 1/5 و 2/25 میلی مولار و سه تکرار در چهار بستر کشت (خاک و ماسه (مشتقات خاکی)، خاک و ورمی کمپوست (مشتقات خاکی)، پرلیت (هیدروپونیک)، پرلیت و کوکوپیت (هیدروپونیک)) انجام شد. پس از کامل شدن رشد رویشی، شاخص های رشدی، مورفوفیزیولوژیک و فیتوشییمیایی از جمله طول ریشه و اندام هوایی (خطکش)، وزن تر اندام هوایی و ریشه، وزن خشک اندامهوایی و ریشه، رطوبت نسبی برگ (ترازو)، سطح برگ (سطح برگسنج)، رنگیزه های فتوسنتزی و آنتوسیانین، قندکل، فنلکل، فلاونوئیدکل، فعالیت آنتی اکسیدانی (اسپکتوفتومتر)، برخی عناصر برگ و ریشه (فلیمفتومتر) اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که سیستم کشت دارای اثر معنیداری روی همه صفات مورد اندازهگیری (به جز فلاونوئیدکل) بوده است و اعمال سیلیکون سبب بهبود بسیاری از صفات فیتوشیمیایی و اجزای عملکرد با غلظت 1/5 و 2/25 در این گیاه شد. نکته قابلتوجه اینست که سیلیکون در سیستمهای هیدروپونیک سبب بهبود صفات رشدی و جذب عناصر گردید ولی در محیط کشتهای مشتقات خاکی، سبب افزایش صفات فیتوشیمیایی فلاونوئیدکل و آنتوسیانین شد. نتایج بهدست آمده میتواند حاکی از آن باشد که استفاده از محیط کشتهای هیدروپونیک سبب افزایش عمکرد میگردد درحالیکه در محیطهای کشت خاکی به سبب وجود برخی محدودیتها به ویژه محدودیت در جذب عناصر، ترکیبات آنتیاکسیدانی غیرآنزیمی مانند فنلکل افزایش نشان مییابد.
پرونده مقاله
این پژوهش با هدف بررسی اثر پرایمینگ بذور گیاه دارویی آرتیشو (Cynara scolymus L.) با باکتری های محرک رشد گیاه و مواد هیومیکی استخراج شده از بیوچار درخت چنار (Platanus orientalis) بر شاخص های جوانه زنی بذور و رشد گیاهچه آن ها در بهار 1400 و دانشگاه زابل ، کشت درون شیشه&l چکیده کامل
این پژوهش با هدف بررسی اثر پرایمینگ بذور گیاه دارویی آرتیشو (Cynara scolymus L.) با باکتری های محرک رشد گیاه و مواد هیومیکی استخراج شده از بیوچار درخت چنار (Platanus orientalis) بر شاخص های جوانه زنی بذور و رشد گیاهچه آن ها در بهار 1400 و دانشگاه زابل ، کشت درون شیشه‎ای ، فاکتوریل ، قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار و مجموعاً در 36 واحد آزمایشی اجرا گردیدد. فاکتور اول (مواد هیومیکی) در سه سطح شامل: پرایمینگ بذور با آب مقطر (شاهد)، فولویک اسید و هیومیک اسید؛ و فاکتور دوم (باکتری های محرک رشد گیاه) در سه سطح شامل: پرایمینگ بذور با سرم فیزیولوژیک (شاهد)، سویه های باکتری Pseudomonas sp. R27N7 و Staphylococcus sp. R38N2، بود. نتایج نشان داد که سویه های باکتر ی R27N7 وR38N2 نسبت به شاهد متوسط زمان جوانه زنی بذور را به ترتیب 10/93 و 11/23درصد کاهش دادند. تیمار فولویک اسید در مقایسه با شاهد بر تغییرات شاخص های اندازه گیری شده معنی دار نبود. ولی تیمار هیومیک اسید نسبت به شاهد باعث افزایش 90/33 درصدی ارتفاع گیاهچه، 90/7 درصدی وزن خشک گیاهچه، 61/32 درصدی جوانه زنی، 62/50 درصدی سرعت جوانه زنی، 60/19 درصدی شاخص میانگین جوانه زنی روزانه و نیز 2/76 برابری شاخص بنیه بذرI و II شد. با توجه به نتایج بدست آمده از این پژوهش، پرایمینگ بذور آرتیشو با هر دو سویه باکتری محرک رشد گیاه می تواند متوسط زمان جوانه زنی بذر را کاهش دهد. همچنین پرایمینگ بذور با هیومیک اسید می تواند وزن خشک گیاهچه و بیشتر شاخص های جوانه زنی بذر را بهبود بخشد. به نظر می رسد بهبود این شاخص ها بیشتر متأثر از خواص شبه هورمون رشد گیاهی هیومیک اسید و نیز ویژگی های محرک رشد گیاهی هر دو سویه باکتری مخصوصاً توان تولید ایندول-3-استیک اسید آن ها باشد.
پرونده مقاله
گیاه گز روغنی (Moringa oleifera Lam) یک درخت گرمسیری متعلق به خانوادۀ Moringaceae و دارای 14 گونه در آفریقا، ماداگاسکار، آسیای غربی و شبه قاره هند است. این تحقیق به بررسی فیتوشیمیایی و اثرات ضد میکروبی عصارۀ گیاه M. oleifera تکثیر یافته از طریق کشت درون شیشه ای در ایرا چکیده کامل
گیاه گز روغنی (Moringa oleifera Lam) یک درخت گرمسیری متعلق به خانوادۀ Moringaceae و دارای 14 گونه در آفریقا، ماداگاسکار، آسیای غربی و شبه قاره هند است. این تحقیق به بررسی فیتوشیمیایی و اثرات ضد میکروبی عصارۀ گیاه M. oleifera تکثیر یافته از طریق کشت درون شیشه ای در ایران می پردازد. در بهار سال 1395، با کشت بافت اثرات محیط را بر روی مقدار و میزان ترکیبات فیتوشیمیایی حذف کردیم و بدینصورت از توان و پتانسیل ژنتیکی گیاه آگاه شدیم. عصارۀ گیاه کشت بافتی به روش خیساندن در حلال، استخراج و نهایتاٌ ترکیب کوئرستین به عنوان یک فلاونوئید از طریق کروماتوگرافی ستونی و لایه نازک، استخراج، خالص سازی و سپس از طریق طیف سنجی رزونانس مغناطیسی هسته و تکنیک مادون قرمز شناسایی و تعیین ساختار مولکولی گردید. همچنین اثر آنتی میکروبی عصارۀ تام این گیاه توسط خیساندن در سه حلال متانول، کلروفرم و اتیل استات علیه چهار سویه باکتریایی Staphylococcus aureus ،Bacillus subtilis ، Pseudomonas aeruginosa و Escherichia coli به روش چاهک پلیت در محیط مایع مورد بررسی قرار گرفت و در نهایت حداقل غلظت مهار کنندگی رشد (MIC) و حداقل غلظت کشندگی باکتری (MBC) برای سویه های مذکور تعیین گردید. بزرگترین هاله عدم رشد مربوط به عصارۀ متانولی و به میزان 20 میلی متر بدست آمد. مؤثرترین نتیجه با توجه به مقادیرMIC و MBC مربوط به تأثیر عصاره متانولی بر روی سویۀ E. coli با غلظت 40 mg/ml بدست آمد. در نتیجه عصارۀ گیاه M. oleifera منبع غنی از مواد آنتی اکسیدانی نظیر فلاونوئید ها و همچنین عصارۀ متانولی آن دارای خاصیت آنتی میکروبی قابل توجهی می باشد.
پرونده مقاله
کشت گیاه دارویی و معطر مرزه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge.) در شرایط خشک سالی نیازمند بهره گیری از روش های نوین برای دستیابی به ماده موثره دارویی بالاست. این پژوهش، به منظور بررسی اثرات محلول پاشی اسید سالیسیلیک با غلظت 1 میلی مولار بر صفات مورفو-فیزیولوژیکی چکیده کامل
کشت گیاه دارویی و معطر مرزه بختیاری (Satureja bachtiarica Bunge.) در شرایط خشک سالی نیازمند بهره گیری از روش های نوین برای دستیابی به ماده موثره دارویی بالاست. این پژوهش، به منظور بررسی اثرات محلول پاشی اسید سالیسیلیک با غلظت 1 میلی مولار بر صفات مورفو-فیزیولوژیکی و فیتوشیمیایی اسانس مرزه بختیاری تحت شرایط آبیاری مختلف طی دو سال (98-99 و 98-97) در شهرکرد اجرا شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل آبیاری در دو سطح مطلوب یا شاهد (بدون تنش - آبیاری در 30 درصد تخلیه رطوبتی از ظرفیت زراعی یا F.C.) و کم آبیاری (آبیاری پس از 50 درصد تخلیه رطوبتی از F.C.) و عامل محلولپاشی برگی شامل شاهد (محلول پاشی حلال) و محلول پاشی اسید سالیسیلیک (1 میلی مولار) در نظر گرفته شد. نمونه های اسانس از اندام هوایی قبل از گلدهی به روش تقطیر با آب استخراج و با استفاده از گاز کروماتوگرافی متصل به طیف سنج جرمی (GC/MS) تجزیه شدند. میزان کلروفیلa ،b و کل در طول موج 663 و 645 نانومتر، کارتنوئیدها در 470 نانومتر و مقدار پرولین نیز در طول موج 520 نانومتر با استفاده از دستگاه اسپکتروفتومتر تعیین گردید. نتایج نشان داد که غلظت های پرولین (139 درصد)، کلروفیلa (57 درصد)،b (46 درصد) و کل (55 درصد)، میزان اسانس (7 درصد) و مهم ترین ترکیب اسانس یعنی کارواکرول (7 درصد) با تنش کم آبی افزایش یافتند. اسید سالیسیلیک به عنوان یک عامل دفاعی، سبب کاهش اثرات منفی تنش کم آبی بر اکثر صفات مورد ارزیابی شد. بیشترین بازده اسانس (1/67 میلی لیتر بر 100 گرم وزن خشک)، بالاترین غلظت های کارواکرول (45 درصد)، پارا-سیمن (19 درصد) و تیمول (11 درصد) در شرایط کم آبیاری و کاربرد اسید سالیسیلیک در هر دو سال آزمایش به دست آمد. با توجه به نتایج حاصل، استفاده از اسید سالیسیلیک در شرایط تنش کم آبی برای ثبات کمیت و کیفیت عملکرد ماده موثره مرزه بختیاری پیشنهاد می شود.
پرونده مقاله
زیره سبز Cuminum cyminum L.)) از مهمترین گیاهان دارویی، با داشتن دوره رشد کوتاه و نیاز آبی پایین، مناسب کشت در مناطق خشک و نیمه خشک ایران میباشد. خشکی یکی ازمهمترین عوامل محدود کننده رشد گیاهان در سرتاسر جهان و شایعترین تنش محیطی است. در مورد گیاهان دارویی، خشکی ممک چکیده کامل
زیره سبز Cuminum cyminum L.)) از مهمترین گیاهان دارویی، با داشتن دوره رشد کوتاه و نیاز آبی پایین، مناسب کشت در مناطق خشک و نیمه خشک ایران میباشد. خشکی یکی ازمهمترین عوامل محدود کننده رشد گیاهان در سرتاسر جهان و شایعترین تنش محیطی است. در مورد گیاهان دارویی، خشکی ممکن است اثر محسوسی بر عملکرد و میزان مواد مؤثره برجای گذارد. بهمنظور بررسی تحمل به خشکی اکوتیپهای زراعی زیره سبز، آزمایشی بهصورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمان در سال زراعی 1400- 1399 اجرا شد. در این مطالعه اثر تنش خشکی در سه سطح (آبیاری نرمال، قطع آبیاری بعد از 50 درصد گلدهی مزرعه، قطع آبیاری بعد از 100 درصد گلدهی مزرعه) بر روی پنج اکوتیپ زیره سبز (ماهان، کوهبنان، خوسف، کاشمر، سبزوار) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه و تحلیل نشان داد اثر اکوتیپ و تنش بهصورت جداگانه و توأم بر کلیه صفات مورد بررسی از جمله ارتفاع بوته، تعداد چتر در بوته، تعداد چترک در چتر، تعداد دانه در بوته، شاخص برداشت، تعداد شاخههای فرعی، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، وزن کاه و کلش و درصد اسانس دانه در سطح پنج درصد معنیدار بود. بیشترین عملکرد دانه و درصد اسانس در اکوتیپ خوسف بهترتیب در شرایط بدون تنش و قطع آبیاری بعد از 50 درصد گلدهی مزرعه حاصل شد. نتایج رگرسیون در هر سه شرایط آبیاری نشان داد که تعداد چتر، چترک و تعداد دانه در بوته میتوانند منجر به حصول بیشترین عملکرد گشته و مهمترین عوامل در تعیین عملکرد دانه میباشند.
پرونده مقاله