• فهرس المقالات Technology Transfer

      • حرية الوصول المقاله

        1 - الگوی انتقال تکنولوژی با رویکرد آینده پژوهی درصنعت حمل و نقل ریلی (تحقیق موردی: قطار سریع السیر)
        حجت عاشوری سید محمد سیدحسینی رضا رادفر
        در حال حاضر قرار گرفتن ایران در مسیر کریدورهای بین المللی، میزان تلفات جاده های ایران و بروز موضوعات زیست محیطی و مسأله انرژی، توسعه حمل و نقل و آینده پژوهی در آن را از ضروریات اولیه ساخته است. هدف از این پژوهش، شناسایی عوامل موثر وارائه الگوی انتقال تکنولوژی قطار سریع أکثر
        در حال حاضر قرار گرفتن ایران در مسیر کریدورهای بین المللی، میزان تلفات جاده های ایران و بروز موضوعات زیست محیطی و مسأله انرژی، توسعه حمل و نقل و آینده پژوهی در آن را از ضروریات اولیه ساخته است. هدف از این پژوهش، شناسایی عوامل موثر وارائه الگوی انتقال تکنولوژی قطار سریع السیر با رویکردی آینده پژوهانه می باشد. گردآوری داده ها از روش مطالعات کتابخانه ای و مطالعات میدانی صورت گرفته است. که پس از طی این مراحل از 73 شاخص استخراج شده، 54 شاخص اصلی با نظر خبرگان حوزه انتقال تکنولوژی حمل ونقل ریلی، انتخاب شد. باتوجه به این شاخص ها ی انتخابی پرسشنامه پژوهش طراحی و توزیع گردید. در نهایت پس از تکمیل پرسشنامه توسط 37 نفر از خبرگان حوزه انتقال تکنولوژی، داده های جمع آوری شده با استفاده از معادلات ساختاری و نرم افزار PLS Smart تحلیل گردید و مدل پژوهش، مورد برازش قرار گرفت وتعداد 49 شاخص در3 عامل و 8 بعد برای مدل طراحی شده پذیرفته شد. همچنین نتایج، نشانگر آن است که درعامل گزینش و کسب تکنولوژی بعد گزینش تکنولوژی رتبه اول، اکتساب تکنولوژی رتبه دوم، شناسایی تکنولوژی مورد نیاز رتبه سوم، را کسب نموده اند، و درعامل استقرار و بکار گیری بعد های، انطباق وبومی سازی تکنولوژی، جذب وتحلیل تکنولوژی، بهره برداری از تکنولوژیبه ترتیب رتبه اول تا سوم را کسب نموده اند و در عامل تثبیت و نگهداری بعد های، توسعه وبهبود تکنولوژی و اشاعه تکنولوژی به ترتیب رتبه اول ودوم را به خود اختصاص داده اند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - بررسی کمی انتقال فناوری در صنعت خودروسازی با استفاده از الگوی تحلیل ارتباط (مطالعة موردی برای دو محصول پژو 301 و 2008 در گروه صنعتی ایران‏خودرو)
        سید احمد مدیر قمی طهورث سهرابی زاد اله فتحی
        این مقاله موضوع انتقال فناوری را در صنعت خودرو به طور کمی و با رویکرد اقتصادسنجی بررسی می کند. به عنوان مطالعة موردی، سرمایه گذاری مشترک بین المللی بین گروه خودروسازی فرانسوی پژو و گروه صنعتی ایران خودرو در دو محصول 301 و 2008، به عنوان نمونه های موردی این مقاله انتخاب أکثر
        این مقاله موضوع انتقال فناوری را در صنعت خودرو به طور کمی و با رویکرد اقتصادسنجی بررسی می کند. به عنوان مطالعة موردی، سرمایه گذاری مشترک بین المللی بین گروه خودروسازی فرانسوی پژو و گروه صنعتی ایران خودرو در دو محصول 301 و 2008، به عنوان نمونه های موردی این مقاله انتخاب شده اند. در بخش مرور ادبیات نشان داده شده است که پنج رویکرد اصلی برای سنجش فناوری در قطعات خودرو وجود دارد: 1- رویکرد مقدار سرمایه‌گذاری در حوزة تحقیق و توسعه، 2- رویکرد ارزش صادرات با تولید ناخالص داخلی به ازای هر نفر، 3- رویکرد تعریف آستانه، 4- رویکرد بر اساس رتبه بندی هزینة مهندسی و در آخر و جدیدترین روش 5- رویکرد آمار ثبت اختراعات. در این مقاله ابتدا پنج رویکرد قبل شرح داده می شوند و بر این اساس، رویکرد جدیدی مبتنی بر الگوی تحلیل ارتباط، برای سنجش شاخص انتقال فناوری‌ قطعات خودرو ارائه می‌شود. نتایج نشان می دهند که علی رغم تلاش زیاد ایران خودرو برای انتقال فناوری از شرکت پژو در دو محصول 301 و 2008، فقط قطعات خودرو با فناوری ساده و ارزش افزودة پایین در زنجیرة تامین داخلی ایران خودرو، تولید شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - مدل آینده نگر بهبود توانمندی‌های انتقال تکنولوژی در سیستم های ایمنی خودرو
        امیر رضا نخعی سلیمان ایران زاده مهرداد حسینی شکیب
        زمینه : سیستم های ایمنی خودرو به عنوان یکی از مهم ترین بخش های صنعت خودرو یرای بهبود کیفیت وآماده شدن برای آینده نیازمند شناسایی تکنولوژی های روز و روش های مناسب انتقال آن ها می باشد. هدف : هدف از این پژوهش، شناسایی مؤلفه‌های بهبود توانمندی‌های انتقال‌تکنولوژی در سیستم‌ أکثر
        زمینه : سیستم های ایمنی خودرو به عنوان یکی از مهم ترین بخش های صنعت خودرو یرای بهبود کیفیت وآماده شدن برای آینده نیازمند شناسایی تکنولوژی های روز و روش های مناسب انتقال آن ها می باشد. هدف : هدف از این پژوهش، شناسایی مؤلفه‌های بهبود توانمندی‌های انتقال‌تکنولوژی در سیستم‌های ایمنی خودرو و تحلیل روابط میان آنها با رویکردی به پروژه های آینده انتقال تکنولوژی می‌باشد. روش‌ها : این مطالعه از نوع مطالعات کاربردی و توصیفی پیمایشی و مبتنی بر مدل سازی ریاضی با سیستم استنتاج فازی می باشد. با استفاده از مطالعه ادبیات و تحقیقات پیشین و مصاحبه با 11 نفر از خبرگان شرکت های سازنده سیستم های ایمنی خودرو، شاخص ها شناسایی و دسته‌بندی ‌گردید و برای تحلیل روابط میان عوامل ، رویکرد استنتاج فازی با نرم افزار Matlab مورد استفاده قرار گرفت.یافته ها : تعداد 20 شاخص شناسایی و در4 مولفه دسته‌بندی ‌گردید. مولفه بومی سازی و استقرار تکنولوژی با اخذ رتبه اول و معیار وزنی 38/34 درصد با اهمیت ترین متغیر در بین مولفه های چهارگانه مؤثر بر بهبود توانمندی های انتقال تکنولوژی است و مولفه شناسایی و انتخاب تکنولوژی با معیار وزنی 56/19 در رتبه آخر قرار گرفت.نتیجه گیری : توانمندی بومی سازی و استقرار تکنولوژی نقش مهمی در توسعه تکنولوژیکی سیستم ایمنی خودرو دارد و می‌تواند در افزایش ظرفیت جذب شرکت‌های مرتبط نقش ویژه ای ایفا نماید. لذا مدیران ارشد و تصمیم گیران خودروساز بایستی توجه ویژه‌ای به شاخص‌های بعد توانمندی بومی سازی و استقرار تکنولوژی داشته باشند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - آینده‌پژوهی فرآیند تجاری‌سازی فناوری و روش‌هاى آن در فن‌بازار، بستر مبادلات نوآورانه فناوری
        شهرزاد هوشمندی‌نیا نادره‌سادات نجفی‌زاده
        پیشرفت‌های علمی و تکنولوژیک به طور شتابان تأثیرات همه جانبه و شگرفی را در تمامی جنبه‌های زندگی بشری و در مناسبات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و زیست محیطی کشورها برجا گذاشته و آثار آن روز به روز افزایش می‌یابد. در این راستا کشورهای مختلف جهت ایجاد قدرت عرضه و تقاضا د أکثر
        پیشرفت‌های علمی و تکنولوژیک به طور شتابان تأثیرات همه جانبه و شگرفی را در تمامی جنبه‌های زندگی بشری و در مناسبات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و زیست محیطی کشورها برجا گذاشته و آثار آن روز به روز افزایش می‌یابد. در این راستا کشورهای مختلف جهت ایجاد قدرت عرضه و تقاضا در زمینه فناوری برنامه‌ریزی‌هایی انجام داده اند. یکی از مکانیزم‌هایی که اخیرا برای تسهیل و ارتقای فعالیت‌های توسعه تکنولوژیکی، بویژه تکنولوژی‌های پیشرفته و ایجاد قدرت عرضه و تقاضای فناوری بوجود آمده است، فن‌بازارها می‌باشند. علی رغم اهمیت و تاثیر فناوری در صنایع کشور و سرمایه‌گذاری‌های انجام شده طی سال‌های گذشته در زمینه تحقیقات و توسعه فناوری های نو، شواهد غیررسمی حاکی از آن است که مبادلات و همکاری‌های فناورانه میان صنایع وضعیت مناسبی ندارد. این درحالی است که فناوری‌های متعدد در بخش‌های مختلف کشور توسعه یافته و نیازهای بنگاه‌ها به انواع فناوری ها روبه افزایش است؛ در این خصوص تجارب قبلی برپایی فن بازار با موفقیت چندانی روبرو نبوده است. همچنین بهره برداری اقتصادی از فناوری (فروش فناوری) جایگاه واقعی خود را در میان صنایع نیافته است. با توجه به مباحث فوق، محقق با ارائه یک مدل مرجع منسجم و نظام‌مند برای نظام دادن به مبادلات و انتقال فناوری و ارائه خدمات پشتیبانی تحت عنوان: ارائه الگو و مدل مفهومی برای ارتقاء عملکرد فن بازار در بازار ایران، علاوه بر ارائه فرآیندها و نقش فن‌بازار در هر فرآیند انتقال فناوری، توانسته راهکار یا الگویی را برای ارتقای عملکرد فن‌بازار، ارائه نموده و در پایان با ارائه نه چالش کاربردی در موضوع تحقیق و از همه مهمتر ارائه پیشنهادات کاربردی برای رفع این چالش‌ها، کهامکان استفاده‌ی بیشتر و بهتر بخش‌ها، سازمان‌ها و صنایع کشور از فرصت‌های فوق را مهیا نموده است و از نتایج کاربردی این تحقیق محسوب می‌شود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - تحلیل ماهیت‌ فقهی انتقال تکنولوژی در قراردادهای جدید نفتی
        حجت شفیعی مجید وزیری
        انتقال تکنولوژی در قراردادهای نفتی، باید علاوه بر تأمین مصالح و منافع هر دو طرف، دارای مشروعیت فقهی نیز باشد. لذا تبیین ماهیت فقهی انتقال تکنولوژی در این قراردادها ضروری به‌نظر می‌رسد. این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی تدوین شده‌، به‌دنبال پاسخ این پرسش است که ماهیت فقه أکثر
        انتقال تکنولوژی در قراردادهای نفتی، باید علاوه بر تأمین مصالح و منافع هر دو طرف، دارای مشروعیت فقهی نیز باشد. لذا تبیین ماهیت فقهی انتقال تکنولوژی در این قراردادها ضروری به‌نظر می‌رسد. این پژوهش که به روش توصیفی-تحلیلی تدوین شده‌، به‌دنبال پاسخ این پرسش است که ماهیت فقهی انتقال تکنولوژی در قراردادهای نفتی چیست؟ و با کدام‌یک از عقود مقرر درفقه اسلامی منطبق می‌باشد؟ پس از بررسی انواع عقود معین و نامعین بین‌‌المللی فقهی و قالب‌های مختلفی نظیر بیع‌ متقابل، اجاره و جعاله و با دریافت این نکته که نسل چهارم بیع متقابل (قراردادهای IPC) در بسیاری از مصادیق، اشتراکات فراوانی با دو عقد اجاره وجعاله دارد، این نتیجه حاصل شد که انتقال تکنولوژی در قراردادهای نفتی با عقد اجاره اشخاص مشابهت زیادی دارد و مهم‌‌‌ترین اثر حقوقی آن این‌که مطابق ارکان عقد اجاره اشخاص، پیمانکار (اجیر) بر هیچ‌کدام از بخش‌های مورد اجاره (اعم ازمیادین نفتی یا تجهیزات و...)، استحقاق مالکانه نداشته و صرفاً مستحق دریافت اجرت خدماتی می‌باشد که ارائه داده‌ است و این مورد می‌تواند در زمینه حفظ مصالح و منافع نظام اسلامی کارآمد باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - فرآیند انتخاب فناوری در صنعت بالادستی نفت و گاز ایران با لحاظ اثر سرریز از دیدگاه اقتصادی
        روح اله مددی امیری تیمور محمدی سید نصراله ابراهیمی حسین راغفر
        انتخاب و انتقال و توسعه فناوری، یکی از ارکان اصلی صنعت بالادستی نفت و گاز می باشد. فرآیند انتخاب فناوری در ایران با توجه به نوع مالکیت و اهمیت ویژه منابع نفت و گاز، به عنوان یکی از اجزای اصلی در بخش بالادستی این صنعت مطرح می گردد. انتخاب فناوری سازوکاری است که با هدف کس أکثر
        انتخاب و انتقال و توسعه فناوری، یکی از ارکان اصلی صنعت بالادستی نفت و گاز می باشد. فرآیند انتخاب فناوری در ایران با توجه به نوع مالکیت و اهمیت ویژه منابع نفت و گاز، به عنوان یکی از اجزای اصلی در بخش بالادستی این صنعت مطرح می گردد. انتخاب فناوری سازوکاری است که با هدف کسب منافع اقتصادی صورت می پذیرد. با این وجود برای رسیدن به انتقال فناوری مؤثر در این صنعت، لحاظ اثر غیرمستقیم علاوه بر اثر مستقیم آن، ضروری باشد. منظور از این اثرات غیر مستقیم در انتقال فناوری که باید در نظر گرفت موضوع سرریز فناوری است. مطالعه حاضر بر پایه روش مطالعه ای، با توجه به قوانین و منابع در دسترس، و هم راستا با مطالعات صورت گرفته می‌ باشد. در پایان، پژوهش حاضر با هدف تدوین یک مدل مفهومی ارزیابی اقتصادی، یک ساختار کمی مطالعاتی انتقال فناوری را با لحاظ اثر سرریز ارائه می دهد و بیان می گردد که عدم لحاظ اثر سرریز یکی از دلایل اصلی غیر اثر بخش بودن انتقال فناوری در کشور می باشد و در صورت اعمال اثر سرریز در محاسبات فنی و اقتصادی و مباحث قراردادی در انتخاب و انتقال فناوری می تواند موجب بهبود اثر بخشی فناوری در سطوح مختلف صنعت و حتی ملی گردد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - ارائه روش اولویت بندی روشهای سرمایه گذاری در انتقال تکنولوژی در صنعت کشتی سازی با استفاده از مدل تصمیم گیری چندمعیاره فازی (متن این مقاله به زبان انگلیسی می باشد.)
        رضا رادفر
        این مطالعه با هدف شناسایی و اولویت بندی روشهای متنوع سرمایه گذاری خارجی برای انتقال تکنولوژی در صنعت کشتی سازی با رویکرد بکارگیری مدل تصمیم گیری چندمعیاره فازی انجام شده است. با مطالعه روشهای مختلف سرمایه گذاری خارجی و عوامل و فاکتورهای موثر در اولویت بندی این روشها و ب أکثر
        این مطالعه با هدف شناسایی و اولویت بندی روشهای متنوع سرمایه گذاری خارجی برای انتقال تکنولوژی در صنعت کشتی سازی با رویکرد بکارگیری مدل تصمیم گیری چندمعیاره فازی انجام شده است. با مطالعه روشهای مختلف سرمایه گذاری خارجی و عوامل و فاکتورهای موثر در اولویت بندی این روشها و بکارگیری نمونه مناسب در این زمینه، نظرات مدیران و کارشناسان خبره و آشنا با موارد سرمایه گذاری خارجی در صنعت کشتی سازی در ایران مورد مطالعه و بررسی قرار گرفته است. مدل تاپسیس فازی برای تحلیل داده های گردآوری شده در این مطالعه استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که در میان روشهای مختلف سرمایه گذاری خارجی، روش سرمایه گذاری (همکاری) مشترک و نیز روش تاسیس شرکتهای تابعه مستقل از بیشترین اولویت در بین سایر روشها در این صنعت برخوردار هستند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - The Causal Model of Environmental and Internal Factors of the University on the Process of Technology Transfer to Industrial Centers
        Mohsen Soleimani Akbar Alem Tabriz Sohrab Khalili Shavarini
        This research has been conducted with the aim of developing a model for explaining the technology transfer process at entrepreneurship university. The research methodology is inductive and relies on the grounded theory. First, the background of research is presented in أکثر
        This research has been conducted with the aim of developing a model for explaining the technology transfer process at entrepreneurship university. The research methodology is inductive and relies on the grounded theory. First, the background of research is presented in the field of technology studies, technology transfer process, entrepreneurship university, technology transfer process at the University of the Entrepreneurs, then has been interviewed with 9 technology management experts. Then, with the foundation's data approach, the nature of the technology transfer process in the Entrepreneurship University and its formation are identified and the position of each of its constituent elements has been presented in the form of a conceptual model. The extracted model includes factors such as environmental factors of the university, internal factors of the university, the management structure and technology transfer strategy, transactions, and features of the company is in the campus of entrepreneurship university. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - High-Speed Train Technology Transfer Dynamic System Model
        Hojjat Ashouri Seyyed-Mohammad Seyyedhosseini
        Nowadays Iran’s position on the international corridors, the loss of Iran's roads accidents and the emergence of environmental and energy issues, have made the development of transportation in Iran a prerequisite. The purpose of this research is to identify the ef أکثر
        Nowadays Iran’s position on the international corridors, the loss of Iran's roads accidents and the emergence of environmental and energy issues, have made the development of transportation in Iran a prerequisite. The purpose of this research is to identify the effective factors on the he high speed train technology transfer and provide t its framework. Data collection has been done with library and field studies. After these stages, from 73 extracted indicators, 54 main indicators were selected by the experts of the rail transportation technology field. According to these indices, the research questionnaire was designed and distributed. Finally, after completion of the questionnaires by 37 experts in the technology transfer field, the collected data were analysed using structural equations and PLS Smart software and the research model was fitted. The 49 indicators were accepted in 3 factors and 8 dimensions for the designed model. Also the results indicate that in the selecting and acquiring technology factor,the technology selection ranked first, the technology acquisition ranked second and technology recognition ranked third and in the Deployment factor, the technology adaptation and localization,the technology absorption and analysis and technology exploitation dimensions were ranked first to third respectively and in the maintaining factor, the technology development and improvement and technology diffusion dimensions ranked first and second respectively. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر انتقال تکنولوژی با استفاده از تکنیک هایMADM
        مرتضی موسی خانی داود قراخانی
        انتقال تکنولوژی مناسب، یکی از بهترین راه های برطرف کردن ضعف های تکنولوژیکی و کسب مزیت رقابتی می باشد. یک انتقال تکنولوژی مناسب مستلزم شناخت عواملی است که در این انتقال مؤثر هستند.از این رو تحقیق حاضر به شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر انتقال تکنولوژی می پردازد. در این أکثر
        انتقال تکنولوژی مناسب، یکی از بهترین راه های برطرف کردن ضعف های تکنولوژیکی و کسب مزیت رقابتی می باشد. یک انتقال تکنولوژی مناسب مستلزم شناخت عواملی است که در این انتقال مؤثر هستند.از این رو تحقیق حاضر به شناسایی و رتبه بندی عوامل مؤثر بر انتقال تکنولوژی می پردازد. در این تحقیق با استفاده از مدل ارایه شده توسط لای و تسای و همچنین مصاحبه با اساتید و خبرگان، عوامل مؤثر بر انتقال تکنولوژی شناسایی شدند. سپس برای رتبه بندی این عوامل از تکنیک هایAHP ، تاپسیس و الکتر استفاده شده است. از آن جایی که هریک از روش های مذکور، در برخی موارد رتبه بندی متفاوتی را ارایه کرده اند، برای رسیدن به یک رتبه بندی واحد از روش های ادغام (میانگین، بردا و کپ لند) استفاده شـده است. نتایج ایـن تحقیق نشان می دهد که عامل تکنولوژیکی، مهم ترین عامل مؤثر در انتقال تکنولوژی است. همچنین به ترتیب، عوامل کارکنان، عوامل صنعتی، هزینه و سازمانی دارای بیشترین اهمیت یا اولویت هستند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - بررسی میزان تأثیر شاخص های کلیدی عملکرد بر انتقال تکنولوژی در صنایع مبدل های حرارتی و برودتی
        حامد رحمانی امید سدالهی کیامرث فتحی
        فراگیری و انتقال گسترده تکنولوژی‌های مناسب و مدرن، کشورهای در حال توسعه را قادر می سازد تا بر بهره وری خود بیفزایند و در نتیجه به توسعه سریع صنعتی این کشورها منجر می شود. شاخص های کلیدی عملکرد1، سنجه هایی است که بر روی ابعادی که در موفقیت حال و آینده سازمان نقش حیا أکثر
        فراگیری و انتقال گسترده تکنولوژی‌های مناسب و مدرن، کشورهای در حال توسعه را قادر می سازد تا بر بهره وری خود بیفزایند و در نتیجه به توسعه سریع صنعتی این کشورها منجر می شود. شاخص های کلیدی عملکرد1، سنجه هایی است که بر روی ابعادی که در موفقیت حال و آینده سازمان نقش حیاتی و مهم دارند، تأکید و تمرکز دارند. این پژوهش یک پژوهش کاربردی است و نحوه گردآوری و تحلیل داده ها با استفاده از روش پیمایش صورت گرفته است، لیکن شناسایی شاخص های کلیدی عملکرد در انتقال تکنولوژی2 در صنایع مبدل های حرارتی و برودتی، نوع ارتباط آن ها و میزان تأثیر یا شدت اثر هر یک از این شاخص ها بر روی هم، از اهمیت بالایی برخوردار است و نقش بسیار مهمی در میزان موفقیت انتقال تکنولوژی در این صنعت خواهد داشت. در این مقاله با استفاده از مدل ساختاری تفسیری3، ارتباط میان شاخص های کلیدی عملکرد مؤثر بر انتقال تکنولوژ ی در صنایع مبدل های حرارتی و برودتی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است و با استفاده از تکنیک4 DEMATEL شدت اثر هر یک از این شاخص ها بر روی هم و بر روی انتقال تکنولوژی در این صنعت بررسی شده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - ارزیابی و بررسی انتقال تکنولوژی در تولید موتورهای دیزلی ( تجزیه و تحلیل مـولفه های تکنولوژی )
        شهرام کاظم نژاد واقفی مرتضی موسی خانی
        تحقیق حاضر با هدف تجزیه و تحلیل ابعاد تکنولوژی و آشنایی با مشکلات انتقال آن در صنعت ساخت و تولید موتورهای دیزلی در کشور جهت دستیابی به راه حل های ممکن انجام شده است. روش تحقیق از نوع کاربردی با استفاده از متد توصیفی است. برای جمع آوری اطلاعات از روش های میدانی و کتابخان أکثر
        تحقیق حاضر با هدف تجزیه و تحلیل ابعاد تکنولوژی و آشنایی با مشکلات انتقال آن در صنعت ساخت و تولید موتورهای دیزلی در کشور جهت دستیابی به راه حل های ممکن انجام شده است. روش تحقیق از نوع کاربردی با استفاده از متد توصیفی است. برای جمع آوری اطلاعات از روش های میدانی و کتابخانه ای استفاده شده است. تحلیل داده ها از طریق نرم افزار SPSS و با استفاده از آزمونهای T-Test و کروسکال والیس انجام گرفته است. نتایج حاصل از آزمونها نشان می دهد که فرضیه های مربوط به متغیر سخت افزار و اطلاعات افزار و انسان افزار تأیید ولی متغیر سازمان افزار تأیید نشده است. همچنین رابطه معنی داری بین متغیرهای تجربه، تحصیلات و سن افراد بر نقطه نظرات آنان وجود ندارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - بررسی عوامل موثر بر موفقیت انتقال تکنولوژی صنایع کمپرسور اسکرو در شرکتهای ایرانی
        مجید باقرزاده جلال مفتاحی مفتاحی
        انتقال و جذب تکنولوژی در جهان سوم، مقوله پیچیده ای است که هم از نظر علمی و هم از جنبه ابعاد فرهنگی، سیاسی و اقتصادی سالهاست نه فقط کشورهای در حال توسعه، بلکه بسیاری از مجامع پژوهشی غرب و سازمانهای بین المللی را به خود مشغول داشته است. در این تحقیق به بررسی میزان موفقیت أکثر
        انتقال و جذب تکنولوژی در جهان سوم، مقوله پیچیده ای است که هم از نظر علمی و هم از جنبه ابعاد فرهنگی، سیاسی و اقتصادی سالهاست نه فقط کشورهای در حال توسعه، بلکه بسیاری از مجامع پژوهشی غرب و سازمانهای بین المللی را به خود مشغول داشته است. در این تحقیق به بررسی میزان موفقیت انتقال تکنولوژی صنایع کمپرسور اسکرو در شرکتهای ایرانی پرداخته شده است. روش تحقیق در این پژوهش براساس هدف، از نوع کاربردی، اما براساس روش انجام تحقیق، از نوع توصیفی می‌باشد. برای گردآوری اطلاعات از ابزار پرسشنامه محقق ساخته استفاده شده است. روایی سوالات پرسشنامه با استفاده از نظر اساتید تعیین شده است. از آلفای کرونباخ جهت سنجش پایایی سوالات استفاده شده که برابر با 0/81 می باشد. جامعه آماری تحقیق حاضر، مدیران شرکتهای که در زمینه کمپرسور اسکرو در ایران انتقال تکنولوژی انجام داده اند که حدوداً 20 شرکت می باشد. از فنون آمار توصیفی شامل جدول فراوانی و آمار استنباطی شامل میانگین، انحراف معیار، آزمون آنالیز واریانس و گروه بندی دانکن به تجزیه و تحلیل استنباطی و بررسی سوالات تحقیق پرداخته شده است. نتایج تحقیق نشان می دهند که9/78 درصد از افراد تاثیر نقش مدیریت و شرایط اقتصادی کشور، 89/57 درصد از افراد تاثیر شرایط محیطی کشور، 73 درصد از افراد تاثیر نقش منابع انسانی(نیروی متخصص و کارکنان فنی)، 21/84 درصد از افراد اهمیت نقش تحقیق و توسعه را در موفقیت و یا عدم موفقیت انتقال تکنولوژی را در حد زیاد بیان نموده اند. میانگین عامل مدیریت 1/4 ، عامل تحقیق و توسعه 4 ، عامل شرایط محیطی 7/3 ، عامل شرایط اقتصادی 8/3 و عامل منابع انسانی 2/4 به دست آمد.آنالیز واریانس ANOVA نشان داد که بین عوامل موثر بر موفقیت انتقال تکنولوژی در صنعت کمپرسور اسکرو در ایران تفاوت معناداری وجود دارد. بطوریکه گروه بندی دانکن عوامل مدیریت ، تحقیق و توسعه و منابع انسانی تاثیر بیشتر و معناداری نسبت به عوامل شرایط محیطی و اقتصادی دارند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - شناسایی ساز و کارهای بومی سازی فن‌آوری در ایران ـ رویکرد مطالعه چند موردی
        محمد علی شفیعا مهدی محمدی علیرضا باباخان علی اصغر سعدآبادی
        در دنیای رقابتی امروز، کشورها از روش‌‌های مختلفی برای اکتساب و جهش فن‌آوری استفاده می‌‌کنند. در حالی که هدف نهایی از اکتساب و انتقال فن‌آوری در کشورهای در حال صنعتی شدن، جذب و بومی‌‌سازی دانش فنی فن‌آوری است، به نظر می‌‌رسد، این مهم بعضی اوقات به دلیل وجود برخی موانع و أکثر
        در دنیای رقابتی امروز، کشورها از روش‌‌های مختلفی برای اکتساب و جهش فن‌آوری استفاده می‌‌کنند. در حالی که هدف نهایی از اکتساب و انتقال فن‌آوری در کشورهای در حال صنعتی شدن، جذب و بومی‌‌سازی دانش فنی فن‌آوری است، به نظر می‌‌رسد، این مهم بعضی اوقات به دلیل وجود برخی موانع و عوامل، محقق نمی‌‌شود. اگرچه موانع موجود در مسیر بومی‌‌سازی فن‌آوری در کشور ایران نیز مانند سایر کشورهای رو به پیشرفت وجود داشته دارد، اما به دلیل مسایل ویژه‌‌ای مانند تحریم، از اهمیت بیشتری برخوردار است. در این مقاله، عوامل بومی‌‌سازی فن‌آوری در سطح خرد و بنگاه با استفاده از مصاحبه عمیق از خبرگان جهاد دانشگاهی علم و صنعت و شرکت توربین‌‌سازی تجربه ‌نور، استخراج شده و رابطه آنها با یکدیگر، در قالب یک مدل معادلات ساختاری، نشان داده شده است. اندازه جامعه آماری تحقیق 120 نفر بود که تمام اعضای این جامعه، به‌عنوان نمونه نیز مد نظر قرار گرفتند. پس از توزیع پرسش‌نامه طراحی شده توسط پژوهشگران این تحقیق بین تمام اعضای این جامعه، تنها 91 مورد برگشت داده شد. در این تحقیق، برای تعیین پایایی از روش پایایی ترکیبی استفاده شد که حداقل مقدار آن 0/87 محاسبه شد. نتایج نشان داد که شرکت‌‌های علاقه‌‌مند به بومی‌سازی فن‌آوری، باید در پنج حوزه سبک یادگیری، همکاری‌‌های فن‌آورانه، انطباق فن‌آوری، ظرفیت جذب و فعالیت‌‌های اصلی بومی‌‌سازی، سرمایه‌‌گذاری نمایند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - چالش‌های انتقال تکنولوژی سوئیچ پرداخت الکترونیک در راستای ارتقاء امنیت زیرساخت مالی و اقتصادی کشور
        امیر رسولی امیر بیات ترک طهمورث سهرابی
        هدف از این پژوهش استخراج چالش های مطرح در انتقال تکنولوژی هایی با ماهیت نرم افزاری و بطور ویژه تکنولوژی سوئیچ پرداخت الکترونیک به منظور ارتقاء سطح امنیت زیرساخت های مالی و اقتصادی و کاهش وابستگی به خارج از کشور، در راستای اصول مطرح در مولفه های اساسی حکمرانی اسلامی و رو أکثر
        هدف از این پژوهش استخراج چالش های مطرح در انتقال تکنولوژی هایی با ماهیت نرم افزاری و بطور ویژه تکنولوژی سوئیچ پرداخت الکترونیک به منظور ارتقاء سطح امنیت زیرساخت های مالی و اقتصادی و کاهش وابستگی به خارج از کشور، در راستای اصول مطرح در مولفه های اساسی حکمرانی اسلامی و رویکرد مدیریت جهادی می باشد. این پژوهش، کیفی با راهبرد توصیفی-‌پیمایشی و از نوع کاربردی است و ابزار بکار رفته در آن، مصاحبه نیمه ساختار یافته می باشد. داده های مورد نیاز با انجام 15مصاحبه با مدیران عامل و معاونین سازمان های دولتی و خصوصی فعال در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات بانکی با حداقل 10سال سابقه مرتبط، جمع آوری شده است. نتایج به دست آمده از این تحقیق بیان کننده این مطلب است که چالش های ساختاری طرفین انتقال در قیاس با چالش های فردی، نهادی و دانشی از اولویت بالاتری برخوردار می باشند و به منظور انتقال موفق تکنولوژی های با ماهیت نرم افزاری لزوم طراحی مدلی بومی، مبتنی بر یکی از متدولوژی های توسعه نرم افزار با تاکید به عوامل موثر بر ساختار، مطرح گردیده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - تخلفات و ضمانت اجرای انتقال فناوری در الگوی جدید قراردادهای نفتی (IPC)
        مسلم عبدی عباس کریمی احمد شمس محسن محبی
        انتقال آخرین دستاوردهای علمی و فنی(انتقال فناوریهای جدید) یکی از شروط مهم و شاخص در الگوی جدید قراردادهای نفتی (IPC) است. کارآمدی بالا و بهره وری بیشتر که منجر به کسب بالاترین نفع و کمترین زیان در بهره برداری می گردد، از یک طرف و اشاعه و بومی سازی فناوری همراه با آموزش أکثر
        انتقال آخرین دستاوردهای علمی و فنی(انتقال فناوریهای جدید) یکی از شروط مهم و شاخص در الگوی جدید قراردادهای نفتی (IPC) است. کارآمدی بالا و بهره وری بیشتر که منجر به کسب بالاترین نفع و کمترین زیان در بهره برداری می گردد، از یک طرف و اشاعه و بومی سازی فناوری همراه با آموزش نیروهای داخلی از طرف دیگر دلایل مهمی هستند که درج این تعهد را در الگوی جدید قراردادهای نفتی لازم نموده است. اما با توجه به تنوع روش های انتقال و چند لایه بودن فناوری ها و همچنین ترکیب تعهدات بوسیله و نتیجه در اجزای این تعهد و همچنین عدم تمایل سرمایه گذاران به وارد نمودن آخرین فناوریها (بدلیل کسب نفع بیشتر در سایر قراردادها)، اجرای این تعهد همواره با تخلفات متعددی از سوی سرمایه گذار (هم در بعد علمی و هم در بعد فنی) روبرو می گردد. این تخلفات نهایتا در سه حالت: اجرای معیوب یا ناقص، تاخیر در اجرا و عدم اجرا نمایان می شود بررسی تخلفات احتمالی در ورود و اجرای این تعهد و ضمانت اجرای نقض آنها در حقوق ایران به عنوان قانون حاکم بر الگوی جدید قراردادهای نفتی موضوع مقاله پیش رو خواهد بود. مقاله با روش توصیفی و تحلیلی و با استناد کتابخانه ای به این نتیجه رسیده است که از دو طریق طولانی نمودن زمان امکان مطالبه خسارت و ایجاد وجه التزام مناسب می توان تا حدودی احتمال تخلف را کاهش و به تضمین اهداف تعیین شده دست یافت. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        17 - قواعد حمایتی انتقال فناوری و مالکیتهای فکری در تجارت بین الملل
        مینا شیخ طوبی صادقی ابراهیم تقی زاده
        زمینه و هدف: در حال حاضر فناوری آنچنان گسترش یافته است که بدون شک دسترسی و شاخص‌های توسعه آن یکی از ضروریات اجتماعات انسانی شده است به همین دلیل انتقال فناوری در تجارت بین‌المللی یکی از ضروریات مهم قلمداد می گردد و شناخت اهداف، شیوه ها، نحوه انتقال، مسائل تاثیرگذار و حم أکثر
        زمینه و هدف: در حال حاضر فناوری آنچنان گسترش یافته است که بدون شک دسترسی و شاخص‌های توسعه آن یکی از ضروریات اجتماعات انسانی شده است به همین دلیل انتقال فناوری در تجارت بین‌المللی یکی از ضروریات مهم قلمداد می گردد و شناخت اهداف، شیوه ها، نحوه انتقال، مسائل تاثیرگذار و حمایت از آن اهمیت زیادی دارد.روش: پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی انجام ‌شده است.یافته‌ها و نتایج: نتایج حاصل از این تحقیق نشان دهندة این است که قواعد حمایتی مالکیت فکری فرایند انتقال فناوری در عرصه تجارت بین الملل را تسهیل می کند در این زمینه مدلها، موافقتنامه ها، پیمانها و ... زیادی وجود دارد که هر کدام از آنها در سطح جهانی از اهمیت زیادی برخوردار است. اگرچه موافقت‌نامه‌های ابتدایی ارائه شده از جنبه‌های حمایتی از مالکیت‌های فکری می کاستند و سایر عوامل موثر در جذب سرمایه گذاری خارجی و فناوری را در اولویت قرار می دادند. اما مدل‌های جدیدتر بر تقویت جنبه‌های حمایت از دارایی‌های فکری پای می فشارند و بر رفع سایر موانع تکیه می‌کنند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        18 - نقش مالکیت معنوی ،قوانین وتفاهمات درجذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی با تأکید بر انتقال تکنولوژی در ایران
        سید محمد علی اکرمی راد زاداله فتحی حمید طبائی زاده فشارکی
        یکی از عوامل مهم در زمینه جذب سرمایه‌گذاری خارجی، عامل مالکیت معنوی است. علی‌رغم تمرکز گسترده مطالعات پیشین بر رابطه جذب سرمایه‌گذاری با مالکیت معنوی ،مقوله انتقال تکنولوژی و حمایت حقوقی کشورها وعضویت در کنوانسیونهای بین المللی در این رابطه کمتر مورد توجه قرار گرفته است أکثر
        یکی از عوامل مهم در زمینه جذب سرمایه‌گذاری خارجی، عامل مالکیت معنوی است. علی‌رغم تمرکز گسترده مطالعات پیشین بر رابطه جذب سرمایه‌گذاری با مالکیت معنوی ،مقوله انتقال تکنولوژی و حمایت حقوقی کشورها وعضویت در کنوانسیونهای بین المللی در این رابطه کمتر مورد توجه قرار گرفته است.ازاین رو، پژوهش حاضر درصدد تبیین نقش مالکیت معنوی و حمایت های حقوقیدر جذب سرمایه‌گذاری خارجی با تمرکزبربستری از انتقال تکنولوزی است. جامعه آماری این مطالعه مشتمل بر 1236 مدیروکارشناس حوزه مدیریت و برنامه‌ریزی کلان بود که حجم نمونه مورد مطالعه با استفاده از جدول کرجسی ورگان، 213 نفر برآورد گردید. پاسخگویان با استفاده از روش نمونه‌گیری ساده تصادفی انتخاب شدند. داده‌ها با استفاده از پرسشنامه جمع‌آوری شد. برای تحلیل داده‌ها از تکنیک تحلیل عاملی اکتشافی استفاده شد. نتایج نشان داد که مالکیت معنوی ، نقش چندبعدی درجذب سرمایه‌گذاری خارجی ایفا می‌کند. بر مبنای یافته، مالکیت معنوی دررهگذرجذب سرمایه‌گذاری خارجی نقش تسهیل‌گر در انتقال فناوری دارد. همچنین، نتایج حاکی از آن است که پذیرش قوانین و تفاهم‌نامه‌های بین‌المللی (ازجمله عضویت درکنوانسیون‌ها) نقش قابل‌توجهی در جذب سرمایه‌گذاری خارجی دارد.واژگان کلیدی: سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی، مالکیت معنوی، انتقال تکنولوژی تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        19 - بررسی مفهومی انتقال فنآوری در صنعت خودرو با استفاده از روش نظریة داده بنیاد در دو نمونة موردی محصول پژو 301 و 2008
        سیداحمد مدیرقمی طهمورث سهرابی زاد اله فتحی
        پس از پذیرش برجام و علی رغم غیبت چندسالة پژو در همکاری با ایران خودرو، این شرکت با هدف انتقال فناوری، دوباره اقدام به راه اندازی پروژة مشترکی با شرکت پژو برای تولید دو محصول 301 و 2008 نمود اما مانند تجربه های تلخ گذشته، این پروژة انتقال فناوری نیز با شکست مواجه شد؛ لذا أکثر
        پس از پذیرش برجام و علی رغم غیبت چندسالة پژو در همکاری با ایران خودرو، این شرکت با هدف انتقال فناوری، دوباره اقدام به راه اندازی پروژة مشترکی با شرکت پژو برای تولید دو محصول 301 و 2008 نمود اما مانند تجربه های تلخ گذشته، این پروژة انتقال فناوری نیز با شکست مواجه شد؛ لذا در این مقاله، مسألة انتقال فنآوری در صنعت خودرو به صورت مفهومی و با استفاده از نظریة داده بنیاد، بررسی و عوامل تأثیرگذار در آن ارائه شده است. در این مقاله از ابتدا انتقال فنآوری با انتقال دانش معادل فرض شده است و انتقال دانش در دو دستة دانش صریح و ضمنی، نقد شده است. بر اساس پیشینة پژوهش، عوامل مؤثر در انتقال فنآوری در 7 گروه طبقه بندی شده اند. در ادامه، پرسش‎ های اصلی برای طرح در مصاحبه ها گردآوری شدند. از مصاحبه ها 42 عبارت به نام "دریافت مفهومی" به دست آمدند. سپس دریافت های مفهومی به 9 "دستة معنایی" تقسیم بندی و "ریشة ضعف" در هر دستة معنائی ارائه شد. نتایج نشان می‌دهند که فشار رقابتی کم در بازار خودروسازی ایران منجر به ایجاد یک انحصار شده است؛ به طوریکه گروه خودروسازی پژو، هیچ گونه فنآوری قطعات پیشرفتة خود را به تأمین‌کنندگان ایرانی قطعات آنها انتقال نداده است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        20 - ارائه چارچوب انتقال تکنولوژی در بانکداری الکترونیک
        مهدی ده بید اشرف شاه منصوری سید علیرضا درخشان
        هدف این تحقیق ارائه چارچوب انتقال تکنولوژی در صنعت بانکداری الکترونیک که به روش آمیخته و از نوع پژوهش‌های کاربردی است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل 17 نفر از خبرگان و در بخش کمی شامل 451 کارشناسان صنعت بانکداری در حوزه فناوری اطلاعات و انتقال تکنولوژی بودند که تعداد 207 أکثر
        هدف این تحقیق ارائه چارچوب انتقال تکنولوژی در صنعت بانکداری الکترونیک که به روش آمیخته و از نوع پژوهش‌های کاربردی است. جامعه آماری در بخش کیفی شامل 17 نفر از خبرگان و در بخش کمی شامل 451 کارشناسان صنعت بانکداری در حوزه فناوری اطلاعات و انتقال تکنولوژی بودند که تعداد 207 نفر از آنها به شیوه طبقه‌ای با تخصیص متناسب انتخاب شدند. در این راستا، تعداد 14 مولفه از تحلیل خبره به منظور تشکیل چارچوب انتقال تکنولوژی شناسایی شد. روایی محتوای آنها از طریق تحلیل عاملی تأییدی مورد تأیید قرار گرفت. در نظرسنجی کارشناسان از نظر عملیاتی بودن در صنعت مربوطه و همچنین اهمیت حضور آنها در چارچوب انتقال تکنولوژی و از طریق آزمون تی-استودنت مورد بررسی قرار گرفته و به 9 مولفه تقلیل یافت. یافته‌ها شامل 9 مولفه معنادار است: شناسایی نیازهای فناوری، بروزرسانی، تحقیق و توسعه، مذاکره، انتقال دانش فنی، کسب دانش عملیاتی، پیاده سازی دانش فنی، ارائه طرح انتقال و تأمین زیرساخت‌ها. در انتها با استفاده از تحلیل AHP به اولویت‌سنجی مولفه‌ها در پیاده‌سازی چارچوب انتقال تکنولوژی پرداخته شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        21 - بررسی انتقال فناوری به عنوان انگیزه ورود به اتحاد راهبردی فناورانه بین المللی در صنعت نفت
        زهره خسروی لقب حبیب اله سالارزهی عبدالمجید مصلح نورمحمد یعقویی مانی آرمان
        امروزه با پیشرفت علوم و پیچیدهتر شدن فرایند انجام کارها، انتقال فناوری تبدیل به یکی از مقولههای مهم و قابل توجه در کشورهای در حال توسعه شده است. صنعت نفت از صنایع مهم در کشور ما می باشد که همواره با چالش انتقال فناوری روبرو بوده است و میتواند با استفاده از اتحاد راهبردی أکثر
        امروزه با پیشرفت علوم و پیچیدهتر شدن فرایند انجام کارها، انتقال فناوری تبدیل به یکی از مقولههای مهم و قابل توجه در کشورهای در حال توسعه شده است. صنعت نفت از صنایع مهم در کشور ما می باشد که همواره با چالش انتقال فناوری روبرو بوده است و میتواند با استفاده از اتحاد راهبردی، تلاش های فناورانه داخلی خود را تکمیل کند؛ بنابراین در این پژوهش تلاش شده است تا نقش انتقال فناوری را به عنوان انگیزهای برای ورود به اتحاد راهبردی فناورانه مورد بررسی قرار دهد. در این پژوهش، پس از مطالعه ی ادبیات مربوط و با استفاده از روش کتابخانهای به بررسی اولیهی موضوع مورد نظر پرداخته شده است؛ پس از آن با استفاده از رویکرد کیفی و مصاحبه با خبرگان، به استخراج مفاهیم و مقولههای اثرگذار بر انتقال فناوری به عنوان انگیزهی ورود به اتحادها پرداخته شده است. یکی از مقولههای مهم در این رابطه، کسب فناوری میباشد که از مفاهیم یادگیری فناورانه، کسب توانمندی فناورانه، استفاده از فناوریهای مکمل و دسترسی به فناوری منجر شده است. مقولهی دیگر شناسایی شده، تطابق با تغییرات می باشد که از مفهوم پاسخ به تغییرات فناوری به دست آمده است. سومین مقولهی شناسایی شده در راستای انتقال فناوری، مدیریت فرایند توسعه فناوری است که دربرگیرندهی مفاهیم صرفهجویی در هزینه های فناورانه، دسترسی به بازارهای فناورانه بینالمللی و رقابت و مزیت رقابتی فناورانه میباشد. در نهایت، مق وله ی بکارگیری فناوری، که از مفاهیم استفاده از آخرین نوآوریهای فناورانه، به اشتراکگذاری منابع فناورانه و ارتقای خلاقیت و نوآوریدرونی شرکت به دست آمده است. پیشنهاد میشود سازمانها با استفاده از مفاهیم شناسایی شده، در جهت ورود به اتحاد راهبردی فناورانه، به نحو بهتری گام بردارند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        22 - مبانی فقهی و حقوقی تأثیرگذار بر قرارداد جوینت ونچر در انتقال فناوری
        فرهاد شادمان حمید ابهری
        جوینت ونچر به‌ مثابه یک قرارداد کلیدی در مشارکت‌های بین‌المللی، عناصر حقوقی متعددی دارد که چگونگی تنظیم این ارکان بر گستره انتقال فناوری تأثیر متفاوتی می‌گذارد. با وجود آشنایی نظام حقوقی ما با جوینت‌ونچر، هنوز مبنای فقهی انتقال فناوری روشن نشده است و همین مسئله سبب گردی أکثر
        جوینت ونچر به‌ مثابه یک قرارداد کلیدی در مشارکت‌های بین‌المللی، عناصر حقوقی متعددی دارد که چگونگی تنظیم این ارکان بر گستره انتقال فناوری تأثیر متفاوتی می‌گذارد. با وجود آشنایی نظام حقوقی ما با جوینت‌ونچر، هنوز مبنای فقهی انتقال فناوری روشن نشده است و همین مسئله سبب گردیده است که بر خلاف کشورهایی نظیر مصر، تدوین یک قانون جامع و خاص برای انتقال فناوری تاکنون با مشکل مواجه شود و یا دست‌کم به تأخیر بیافتد. موفقیت فرآیند انتقال فناوری در جوینت‌ونچر بسته به‌اندازه و کیفیت حمایتی است که از سوی قانون‌گذار به عمل می‌آید. دولت‌ها در این راستا راهبردهای حمایتی را همراه با سیاست تحدیدی، مورد عمل قرار می‌دهند و حمایت‌های حقوقی متعددی نظیر تضمین فناوری، عدم تبعیض، انتقال اصل و سود فناوری، اجتناب از مالیات مضاعف، آزادی در شکل انتقال سرمایه متضمن دانش، پذیرش حل و فصل اختلافات برون دادگاهی به عمل‌آورده و حتی گاهی تعرفه واردات و تجهیزات را کاهش می‌دهند؛ امری که در قوانین مرتبط با سرمایه‌گذاری مورد توجه جدی قرار نگرفته است. نظام حقوقی ما غیر از قانون تشویق سرمایه‌گذاری و ماده 107 قانون برنامه پنجم توسعه، مقرره مدونی برای ساماندهی انتقال فناوری چه از مجرای سرمایه‌گذاری مشترک و چه انتقال در قالب قرارداد خاصی ندارد. در مورد اثر تسهیلی و تشویقی ماده 107 نیز باید گفت اجمال و ابهامات تفسیري آن، ماده را از ایفاي چنین نقشی نیز بازداشته است. از حیث مبانی فقهی، قاعده نفی سبیل، اصل عزت اسلامی، ضرورت کسب استقلال اقتصادی و عمومات جواز معامله با بیگانه و قاعده نفی حرج و قاعده التزام به‌عنوان مبانی عام در توجیه انتقال فناوری قابل‌ طرح است و از حیث مبانی خاص، مالیت داشتن دانش فنی، حق سبق، وحدت ملاک مستنبط از جواز مضاربه و مزارعه با بیگانه، عدم انحصار قرارداد به عقود معین، اصل صحت و ظرفیت عقد مشارکت در فقه، عقد استصناع در این راستا قابل استناد است که جز در موارد استثنائی مذاق شریعت و قواعد فقهی بر جواز حتی لزوم انتقال فناوری دلالت دارد. از سوی دیگر حدود و ثغور انتقال فناوری تابع اراده طرفین است لکن قانون‌گذار می‌تواند بر مبنای مصلحت محدودیت‌هایی بر نقل فناوری در جوینت‌ونچر بگذارد. جونت ونچر مشتمل بر تعهداتی است که از میان آنها شرط انتقال فناوری، تعهد صاحب فناوری به آموزش، تسلیم اسناد و افشای اسرار فنی به شریک، شروط اختصاصی جوینت‌ونچر است که قلمرو و کیفیت آنها در انتقال دانش تأثیر بسزایی دارند. لذا با توجه به اهمیت موضوع، در مقاله حاضر تلاش گردید به تفصیل، به تحلیل و ارزیابی مبانی فقهی و شروط قراردادی تاثیرگذار جوینت ونچر در انتقال فنّاوری پرداخته شود. تفاصيل المقالة