شناسایی و تحلیل عوامل موثر بر فرایند انتقال تکنولوژی در قوای محرکه خودرو (مورد مطالعه:گروه صنعتی ایران خودرو)

الموضوعات :

ابراهیم دوست زاده ¹ , عباس طلوعی اشلقی ² , منوچهر منطقی ³ , رضا رادفر ⁴

1 - دانشجوی دکتری گروه مدیریت تکنولوژی ، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن ، ایران
2 - استاد گروه مدیریت صنعتی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران
3 - دانشیار گروه مهندسی صنایع، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران ، ایران
4 - استاد گروه مدیریت تکنولوژی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

تاريخ الإرسال : 27 الثلاثاء , رمضان, 1444 تاريخ التأكيد : 05 الثلاثاء , ربيع الثاني, 1446 تاريخ الإصدار : 18 الثلاثاء , رمضان, 1446

الکلمات المفتاحية: انتقال تکنولوژی, خلاقیت, نواوری , تحقیق و توسعه,

ملخص المقالة :

شناسایی عوامل موثر بر فرایند انتقال تکنولوژی یکی از مهمترین پیش نیازهای این فرایند می باشد، فقدان انجام پژوهش در زمینه انتقال تکنولوژی در قوای محرکه خودرو، محقق را بر ان داشت تا نسبت به انجام این تحقیق اهتمام ورزد.هدف از انجام این پژوهش شناسایی و تحلیل عوامل موثر بر فرایند انتقال تکنولوژی و تعیین شکاف های موجود در قوای محرکه خودرو در گروه صنعتی ایران خودرو بوده، جامعه آماری تحقیق برای بخش دلفی،10 نفر از خبرگان و برای بخش تحلیل اماری، 93 نفر از افراد صاحبنظر در قوای محرکه خودرو می باشند.در این پژوهش از ابزار مصاحبه و پرسشنامه باز بهره‌برداری شد. روش تحقیق دلفی بوده و تحلیل اماری با استفاده از نرم افزارSPSS به روش تحلیل عاملی اکتشافی انجام شده است،در این پژوهش پس از شناسایی عوامل و شکاف بین وضعیت موجود و مطلوب، نسبت به تحلیل و تعیین ارتباط بین انها اقدام شد. مقادیر ازمونKMO، بارتلت ،r و همچنین شاخص های اشتراک نشان از همبستگی بین متغیر ها دارد و از درجه اعتبار کافی برخوردار می باشد. نتایج نشان داد اگر ایرانخودرو بخواهد 19 شکاف شناسایی شده در قوای محرکه را مرتفع یا کاهش دهد می بایست به 3 عامل مشارکت فراسازمانی، زیرساخت، اگاهی و دانش توجه ویژه نماید.9 شکاف شناسایی شده با برنامه ریزی و توجه نمودن به عامل مشارکت فراسازمانی، 5 شکاف شناسایی شده با برنامه ریزی و توجه نمودن به عامل زیرساخت و 5 شکاف شناسایی شده دیگر نیز با برنامه ریزی و توجه نمودن به عامل اگاهی و دانش قابل کاهش می باشند.

المصادر:

Anzolin, G., & Andreoni, A. (2023), Robotising, but how? Evidence from the automotive sector in South Africa, Journal of Manufacturing Technology Management , 34(5), 820-837.
Amal F.Soliman,(2020), The effect of leadership empowerment on technology transfer effectiveness: A proposed model: An applied study on the telecommunication companies in one of the developing countries, The Journal of High Technology Management Research, Volume 31, Issue 1, May 2020, 100371. https://doi.org/10.1016/j.hitech.2020.100371
Ebrahimpour Azbari et al., (2018), Information Technology Capability and Supply Chain Integration Capability on New Product Development Performance, Technology Development Management Quarterly / Volume 6/Number 1, Summer 2018, (In Persian). doi:10.22104/jtdm.2018.2870.1970
Jafarnejad, A., Olfat, L., MOkhtarzadeh, N., Elyasi, M., Ahangari, S,S. (2018), Value Acquisition in Strategic Technological Alliances and Factors Affecting Its Different Dimensions in the Automotive Industry, Technology Development Management Quarterly/Volume 6(2),9-48. (In Persian),https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=495947
John D. Lee et al., (2012), Cognition, Technology & Work volume 14, pages39–49 (2012), https://link.springer.com/article/10.1007/s10111-011-0194-3
Jongsuk, L., Ping Chong, C., Lequn, C., Poh Huat, N. N., Yerim, K., Qiong, W., Sumin, J., Jihwan, J., Siheon, C., Seung, K. M. (2023), Key Enabling Technologies for Smart Factory in Automotive Industry: Status and Applications, Int. J. Precis. Eng. Manuf.-Smart Tech., 1(1), 93-105.
J Tidd, JR Bessant (2020), John Wiley & Sons, AP - Business & Economics, 1-624. http://www. books.google.com
Jupriyanto, S.IZ. et al., (2013). Indenasan Technology Transfer Successful Model with a Macroergonomics Framework. Journal Of Applied Sciences Research. Vol 9 (4), PP 2520-2525, http://www.aensiweb.com/old/jasr/jasr/2013/2520-2525.pdf
Khatami Firoozabadi, S. M., Tabatabaeian, S.H., Dashti, M.A. (2018), Key Success Factors in the Process of Implementing Advanced Production Technologies in Industrial Enterprises, Technology Development Management Quarterly / Volume 6 / Number 4, 89-126. (In Persian). doi:10.22104/jtdm.2019.3000.2013.
Majidpour and Mojiri, (2019), The Evolution of Concepts and Policies of International Technology Transfer, Comprehensive Special Issue of Science, Technology and Innovation Policy, 12(2), 425-437. (In Persian). https://www.sid.ir
Mehdi Nejati, Hossein Akbarifard, (2016), Evaluating the Effects of Export Technology Overflow on Total Productivity of Production Factors in the Industrial Sector: The Case of Iran, New Economy and Trade, Institute of Humanities and Cultural Studies, 13(1), 141-166. (In Persian). http://ensani.ir/fa/article/382723
Meybodi, Ahmad Hadi, (2017), Investigation of technology transfer barriers in cross-selling contract and assessment of technology transfer risk in Iran's new oil contract (IPC) by FMEA method, Iranian Energy Economics Research Journal, Year 6, Issue 22, Spring 2017, Page 1-43, (InPersian).https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=355886
Moghasem, Y., saeidi, P., Moghassem, Y., Mehrabian, A. (2019), Development of small and medium manufacturing businesses based on the impact of performance and innovation in technology, Technology Development Management Quarterly, 7(1), 163-194. (In Persian). https://www.sid.ir › FileServer › 4039113980106-
Mohammad Naghizadeh, (2020), A Comprehensive Approach to Investigating the Role of Technology Transfer Rules in Foreign Joint Cooperation Contracts (Case Study of Amia Pars Company) Technology Development Management Quarterly, 8(2), 45-76. (In Persian). https://www.sid.ir
Mohsen Akbari et al., (2020), The Impact of Technology Transfer, Outsourcing, Organizational Capabilities on Innovative Performance, Quarterly Journal of Innovation Management in Defense Organizations, 3( 8), 42-76. (In Persian). https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id= 555041
Safaei, B., Mosleh Shirazi, A.N., Mohamadi, A., Alimohammadlou, M. (2018), System Model of Commercial Soft Technology Dissemination in Iranian Oil Industry, Quarterly Journal of Technology Development Management, 6(3), 41-70. (In Persian). https://www.sid.ir/fa/Journal/ViewPaper.aspx?id=495974,
Nazeem Mustapha and Gerard Ralphs, (2021) Effectiveness of technology transfer in public research institutions in South Africa: A critical review of national indicators and implications for future measurement, African Journal of Science, Technology, Innovation and Development, 14(4), 863-875. d:10.1080/20421338.2021.1893467, 2021
Nejati and Akbarifard, (2018), Assessing the effects of technology overflow from exports on the productivity of total production factors in the industrial sector: the case of Iran, Institute of Humanities and Cultural Studies, 13(1), 141-166(In Persian). http://ensani.ir/fa/article/382723,
Nguyen, N., & Aoyama, A. (2013). Exploring Cultural Differences in Implementing International Technology Transfer In the Case of Japanese Manufacturing Subsidiaries in Vietnam. Contemporary Management Research, 9(1). doi:10.7903/cmr.10338
Nilforooshan, (2018), IEEE Internet Computing (Volume: 22, Issue: 1, Jan./Feb. 2018),https://civilica.com/doc/1189674/
N. Naghizadeh, (2018), Powder Technology, Volume 332, 1 June 2018, Pages 279-286,(In Persian). https://www.sid.ir/fa/Journal/ViewPaper.aspx? ID=555300.
Noori et al., International Political Economy Studies, 2020, Vol. 3, Issue. 2, pp. 473-509(In Persian).https://ipes.razi.ac.ir/article_1698.html?lang=en.
Taghva et al., (2014), Asian Journal of Research in Business Economics and Management, Year : 2014, Volume : 4, Issue : 9, First page : ( 57) Last page (75)(In Persian). Online ISSN : 2249-7307.
Taleghani et al., (2017), Determining the Most Effective Factor of Technology Transfer in the Development of Iranian Oil Fields Using Conditional Technology Transfer Effectiveness Model, Bi-Quarterly Journal of Industrial Technology Development, 15(29), 101-123. (In Persian). https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=284792.
Scuotto, V & Beatrice, O & Valentina, C& Nicotra, M & Di Gioia, L & Farina Briamonte, M., (2020), Uncovering the micro-foundations of knowledge sharing in open innovation partnerships : An intention-based perspective of technology transfer , Technological Forecasting & Social Change 152(3), 119906, https://e-tarjome.com/storage/panel/ fileuploads/2020-02-05/1580905404_E14467-e-tarjome.pdf.
Vincenzo Carvello, et al., (2023), Start-up collaboration units as knowledge brokers in Corporate Innovation Ecosystems: A study in the automotive industry, Journal of Innovation & Knowledge Volume 8, Issue 1, January–March 2023, 100303.
Zeinali, et al., (2022), Explainig and Designing of the Technology Development Model of the Automotive Industry in Iran Based on Collaborative Management , Volume 16, Issue 2- Serial Number 56, September 2022, Pages 65-95.

نص كامل:



Vol.19, No.72, Spring 2025                                                                Journal of Productivity Management 

 

 

 

 

 

 

 

Identification and Analysis of Key Factors Affecting the Technology Transfer Process in Powertrain Development in the Automotive Sector: A Case Study of Iran Khodro Industrial Group

 

Ebrahim Doostzadeh¹,Abbas Toloei Ashlaghi *², Manouchehr Manteghi³, Reza Radfar⁴

(Received:2023.04.18 - Accepted:2023.10.09 )

 

 

Abstract

Identifying the key factors affecting the process of technology transfer is one of the most important prerequisites of this process. The lack of comprehensive research in the area of technology transfer within automotive powertrain sector mptivated the researchers to focus on this study. Hence, the purpose of this research was to identify and analyze the key factors affecting the technology transfer process and determine the existing gaps in the car powertrains in Iran Khodro Industrial Group. The statistical population of the study consisted of ten experts for the Delphi phase and 93 automotive powertrains specialists for the statistical analysis phase. This research utilized interviews and open-ended questionnaires as the data collection instruments. The research method was Delphi and the statistical analysis was conducted using SPSS software, specifically through exploratory factor analysis. In this research,after identifying the factors and the gap between the current and desired situations, the researchers analyzed and determined the relationship between them.The KMO, Bartlett, r test values as well as the sharing indices showed the correlation between the variables with a sufficient degree of validity.The results indicated that if Iran Khodro wants to reduce the 19 identified gaps,it should pay special attention to three key factors of trans-organizational participation, infrastructure, awareness and knowledge. Additionally, it was found that identified nine gaps can be reduced throiugh planning and focus on the trans-organizational participation factor, five gaps can be addressed by planning and prioritizing the infrastructure factor, and five other identified gaps can be mitigated by planning and emphasizing the awareness and knowledge factor.

Key Words: technology transfer, invention, innovation, research and development

1.Introduction

Iran's automotive industry has entered new challenges based on national macro policies by starting the process of self-sufficiency and technology transfer in different sectors. Thereby, the identification and analysis of factors affecting the process of technology transfer in the automotive industry is one of the most important needs of this industry. Due to the importance and unique role of technology in the design and construction of powertrains in the automotive industry, the identification and analysis of these factors seem to be necessary so that we can identify the factors affecting the technology transfer process and better examine the gap between the current and desired situation. In this regard, the present research was conducted with the aim of identifying and analyzing the factors affecting the technology transfer process and determining the existing gaps in the driving forces of the automobile in Iran Khodro Industrial Group.

2. Literature review

As expected, technology is considered one of the most important elements of power and wealth (political economy) in today's world. For this purpose, Nouri et al. (2020), in seven selected countries, including Germany, Japan, China, South Korea, United Arab Emirates, India, and Turkey identified effective factors in technology transfer using qualitative content analysis. In addition, the role of the government in technology transfer was discussed and the experts and elites of the countries were introduced as the main trustees of technology transfer. In another research, Jung Suk Lee et al., (2023), examined the key enabling technologies for the smart factory in the automotive industry. In this paper, research was conducted on the cellular manufacturing system and five key technologies for smart manufacturing in the automobile industry were identified. Digital twins, additive manufacturing, artificial intelligence-based monitoring and inspection, human-robot collaboration, and advanced supply chain and logistics were selected and described with status and applications. In addition, a five-level framework for a smart car factory was proposed based on the essential keywords of each technology trend.

3. Methodology

This research is practical regarding the result and exploratory and descriptive considering its goal because on the one hand, it determines the existence or non-existence of the phenomenon, and on the other hand, there is a need to describe and interpret the relationships between the phenomena. In terms of data collection procedure, it is a survey, that is, it depends on the opinions of the experts and specialists, and regarding the type of data, it is qualitative. The statistical population of the research for the Delphi section includes ten experts, comprising the current and former managers of the engine and gearbox units of the country's automotive industry with at least five years of useful work experience in vehicle propulsion, and for the analysis section using SPSS software, based on the recommendation of the mentioned ten experts, 93 specialists and experts in car powertrains were selected from Iran Khodro Industrial Group. 

In this research, the method used was descriptive and applied in which an open and Delphi questionnaire was used to identify the factors affecting the technology transfer process and to determine the technology gaps in the vehicle's powertrains. Since the number of factors and gaps was relatively large, the exploratory factor analysis was used based on the recommendation of two statisticions. Exploratory factor analysis is one of the data clustering methods in the field of data mining. In management studies, this technique is used to identify the underlying factors of a set of questions. Among the most important applications of this method is data reduction or structure identification. In addition, in exploratory factor analysis, the minimum number of factors is used to obtain the common variance between a set of parts.

In the present research, since the number of factors and gaps identified was relatively large (16 factors and 20 gaps) and the examination of the relationship between them was also a complex matter, using the factor analysis method in order to reduce the data could be a suitable method to analyze the data. Finally, SPSS software and exploratory factor analysis method were employed to analyze the identified factors and determine gap between the current and desired situation in driving forces.

4. Result

After holding a briefing meeting with ten experts of the country's automotive industry, 35 sub-factors were determined as the effective factors on the process of technology transfer in vehicle powertrains through interviews and considering the opinions of the mentioned experts. Also, the initial list of the gaps between the existing and desirable status in the driving forces of the car were prepared. Then, after conducting three rounds of Delphi with the mentioned experts, we achieved 16 factors and 20 identified gaps. Finally, the data collection and analysis of these factors were done using SPSS software.

The first hidden factor of this part of the research was related to the variables such as political, economic, cultural and social; so, infrastructure is the best option to name the first hidden factor of this research. The second hidden factor was related to the variables such as research and development, business development and foreign investment, joint cooperation and creativity and innovation; so, extra-organizational participation is the most appropriate option to name the second hidden factor of this research. The third hidden factor of this part of the research was related to the variables such as mission and vision, short-term plans, medium-term plans and long-term plans; therefore, the mission and goals are the most suitable option for naming the third hidden factor of this research. The fourth hidden factor was related to the variables such as education, research, data analysis, creation and application of knowledge; so, awareness and knowledge is the most appropriate option to name the fourth hidden factor of this research.

The first hidden factor of the identified gaps of the research is related to the variables such as not using car electrification technology, engine power, not using turbo charging technology, not using hybridization technology and not using direct fuel injection technology; so, the nature of the first hidden factor of this research is research type. The second hidden factor of this part of the research is related to variables such as engine durability, increase in fuel injection pressure, engine emissions, fuel consumption and torque loss when changing gears in the gearbox; therefore, the nature of the second hidden factor of this research is research and development type. The third hidden factor of this part of the research was related to the variables such as gearbox vibration, gearbox durability, axle durability, engine sound and gearbox sound; hence, the nature of the third hidden factor of this research is investment and economic. The fourth hidden factor of this part of the research was related to variables such as adjusting the road effect, reducing the turning circle, steering of the axle and proper power transmission of the axle; s,o the nature of the fourth hidden factor of this research is creative and innovative decisions.

Gearbox leakage was the last variable out of 20 variables identified by the experts, which had nothing to do with the four hidden factors identified in this research. The experts acknowledged that the most influential factor in the occurrence of these problems is operator error, which can be studied in other researches.

5. Discussion

The results of this research showed that 16 identified factors are related to hidden factors such as infrastructure, extra-organizational participation, mission and goals, awareness and knowledge, and that if Iran Khodro Company wants to eliminate or reduce nine identified gaps in the driving forces of the car including adjusting the road effect, reducing the curves of the roads, steering of the axle, proper power transmission of the axle, engine durability, increase in fuel injection pressure, engine emissions, fuel consumption and torque loss when changing gear in the gearbox, it should only focus on intra-organizational cooperation. Additionally, the reduction of five other gaps including gearbox vibration, gearbox durability, axle durability, engine noise and gearbox noise requires special attention to the infrastructure factor. Moreover, the other five gaps of this research include not using car electrification technology, engine power, non-use of Turbo charging technology, non-use of hybridization technology and non-use of direct fuel injection technology can be reduced by paying attention to the factor of awareness and knowledge. Since the correct determination of factors affecting the process of technology transfer in car powertrains is a very important and effective factor in the position of the country's automotive industry, it is recommended that this research be conducted at the national level. In addition, the aforementioned research can be implemented in all automotive groups. It can also be applied in light, heavy and motorcycle construction. Finally, as a suggestion for further research, we can refer to a more in-depth and specific analysis for each of the four hidden factors identified in this research and the formulation of guidelines for the standardization of this process.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

        

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر فرایند انتقال تکنولوژی در قوای محرکه خودرو 

(مورد مطالعه:گروه صنعتی ایران خودرو)

 

ابراهیم دوست زاده⁵* ، عباس طلوعی اشلقی⁶، منوچهر منطقی⁷، رضا رادفر⁸

(دریافت: 29/01/1402-پذیرش نهایی: 17/07/1402)

 

 

چکیده

شناسایی عوامل مؤثر بر فرایند انتقال تکنولوژی یکی از مهمترین پیش نیازهای این فرایند می باشد، فقدان انجام پژوهش در زمینه انتقال تکنولوژی در قوای محرکه خودرو، محقق را برآن داشت تا نسبت به انجام این تحقیق اهتمام ورزد. هدف از انجام این پژوهش شناسایی و تحلیل عوامل مؤثر بر فرایند انتقال تکنولوژی و تعیین شکاف های موجود در قوای محرکه خودرو در گروه صنعتی ایران خودرو بوده، جامعه آماری تحقیق برای بخش دلفی،10 نفر از خبرگان و برای بخش تحلیل اماری، 93 نفر از افراد صاحب نظر در قوای محرکه خودرو می باشند.در این پژوهش از ابزار مصاحبه و پرسشنامه باز بهره‌برداری شد. روش تحقیق دلفی بوده و تحلیل اماری با استفاده از نرم افزارSPSS به روش تحلیل عاملی اکتشافی انجام شده است، در این پژوهش، پس از شناسایی عوامل و شکاف بین وضعیت موجود و مطلوب، نسبت به تحلیل و تعیین ارتباط بین آنها اقدام شد. مقادیر ازمونKMO، بارتلت ،r  و همچنین شاخص‌های اشتراک نشان از همبستگی بین متغیرها دارد و از درجه اعتبار کافی برخوردار می‌باشد. نتایج نشان داد اگر ایران‌خودرو بخواهد 19 شکاف شناسایی شده در قوای محرکه را مرتفع یا کاهش دهد می باید به 3 عامل مشارکت فراسازمانی، زیرساخت، آگاهی و دانش توجه ویژه نماید.         9 شکاف شناسایی شده با برنامه ریزی و توجه نمودن به عامل مشارکت فراسازمانی، 5 شکاف شناسایی شده با برنامه ریزی و توجه نمودن به عامل زیرساخت و 5 شکاف شناسایی شده دیگر نیز با برنامه ریزی و توجه نمودن به عامل آگاهی و دانش، قابل کاهش می باشند.

 

واژه­های کلیدی: انتقال تکنولوژی، تحقیق و توسعه ، خلاقیت، نوآوری.

 

 

 

مقدمه

امروزه صنایع خودرو سازی در دنیا از موتورهای محرک اقتصادی در بسیاری از کشورها محسوب می شود.به گونه ای که علاوه بر تحولات اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، موجب نوآوری و دگرگونی‌هایی شده است که در زنجیره ارزش صنایع مختلف بسیار نقش اساسی ایفا می نماید. صنایع خودروسازی ایران بر اساس سیاست‌های کلان ملی در دوران سازندگی از دهه 70 وارد چالش های جدید بواسطۀ آغاز فرایند خودکفایی و انتقال تکنولوژی در بخشهای مختلف گردید، دراین زمینه شرکت های بزرگی همانند ایران خودرو و سایپا در راستای این سیاست ها از دو دهه گذشته تا کنون گام هایی را برداشته اند که خود بسیار قابل تأمل و بررسی است .

سطح تکنولوژی‌های کشورهای پیشرفته و جهان سوم فاصله محسوسی دارد. برای کاستن این فاصله، انتقال تکنولوژی یك لازمه انکارناپذیر است (عربی⁹،1386). از طرفی افزایش رقابت و انگیزه بقا، بسیاری از سازمان‌ها و کشورها را برآن داشته که فعالیت‌های خود را بر اساس تولیدات جدید و توانمندي‌هاي تكنولوژيك متمرکز کنند. از مهمترین چالش‌های بالقوه احتمالی در این زمینه می توان به نوآوری، عملیات و استراتژی اشاره کرد. (دی ستیندامار¹⁰ و همکاران، 2016). مطالعات همگرا نشان داده است که اقتصادهایی که مقررات قوی انتقال فن‌آوری دارند، حمایت بهتری از مشاغل با کیفیت بالا را ارائه می‌دهند و تمایل دارند که توسط کارآفرینانی با مشارکت در نوآوری بالاتر توصیف شوند (اوربانو¹¹ و همکاران 2018).در این راستا انتقال کارای فناوری بین المللی به میزان چشمگیری به توانایی گیرنده در اکتساب، جذب و بومی سازی فناوری وابسته است (ناگوین و آئویاما¹²،2013) تا بتوانند پیشینه نظری حوزه مدیریت، فناوري را به عنوان یک منبع ارزشمند برای سازمانها در دستیابی به توانمندی سازگاری با پویایی‌های محیطی و کسب مزیت رقابتی از طریق ارائه محصولات یا خدمات جدید به مشتریان فعلی و جدید در نظر گیرند (جی تید و بسنت¹³،2020) در نهایت شناخت و درک مناسب از فناوري و مدیریت کارا و مؤثر و همچنین برنامه ریزی برای توسعه آن، برای هر سازمانی که میل به سرآمدی و حتی صرفاً بقا دارد ضروری بوده (جان دی لی¹⁴ و همکاران، 2012) و این ضرورت از جمله مواردی است که باید در فرایند انتقال تکنولوژی در قوای محرکه خودرو به آن توجه شود.

در صنعت خودروسازی کشور شواهدی از پیاده سازی فناوری های تولید پیشرفته وجود دارد که در این زمینه به طور خاص برخی از بنگاه‌های قطعه ساز و خودروساز سابقه پیاده سازی فناوری های رباتیک را داشته‌اند، که این شواهد مربوط به گذشته می باشند، چهار شرکت HPS با همکاری شرکت مهندسی مشاور داخلی، شرکت TAM با همکاری نمایندگان تأمین  کننده از آلمان و کره جنوبی و همین‌طور پژو فرانسه، شرکتSSS  با همکاری شرکت مهندسی مشاور داخلی و شرکت SCK با همکاری شرکتهای توسعه مهندسی خودروساز و وی انسول کره جنوبی از جمله شرکت هایی هستند که دو مورد مربوط به قطعه سازان عضو زنجیره قطعه‌سازی و یک مورد مربوط به یک شرکت تخصصی و مهندسی و یک مورد هم مربوط به یکی از سایتهای بزرگ خودروسازی کشور بوده که همگی آنها دارای خطوط رباتیک نیز می باشند. این شرکت ها تجربه پیاده سازی فناوری های تولید پیشرفته را داشته اند و موفقیت این بنگاههای صنعتی در امر انتقال فناوری، گاهی فراتر از سطح فنی و در سطح کسب وکار بوده است (خاتمی فیروزآبادی¹⁵و همکاران، 1397).

بالا بودن سطح تکنولوژی در قوای محرکه به نسبت سایر بخش های خودرو مانند: بدنه، تزیینات، سیستم تهویه مطبوع و از طرفی عدم دستیابی به تکنولوژی مورد نیاز در طی چند دهه اخیر برای طراحی و ساخت قوای محرکه (موتور ، گیربکس ، اکسل)، یکی از مشکلات اولویت دار صنعت خودروسازی کشور در حال حاضر می باشد، این مهم و مواردی از جمله سهم بالای اشتغال در صنایع خودروسازی و بواسطۀ تأثیر  قوای محرکه در میزان آلایندگی محیط زیست در جامعه و همچنین فقدان انجام پژوهش در زمینه انتقال تکنولوژی در قوای محرکه خودرو بر اساس تحقیقات پیشین، باعث شد تا محقق در این پژوهش به دنبال شناسایی عوامل مؤثر بر فرایند انتقال تکنولوژی در قوای محرکۀ خودرو در گروه صنعتی ایران خودرو باشد، هدف اصلی ما در این تحقیق آن است که پس از شناسایی عوامل مؤثر بر فرایند انتقال تکنولوژی در قوای محرکه خودرو (موتور، گیربکس، اکسل)، نسبت به تحلیل آنها اقدام نماییم.

با توجه به اهمیت و ضرورت آشنایی با فرآیند انتقال تکنولوژی خصوصا برای سازمانها و جوامع در حال توسعه درباره روشها، مراحل، موانع و عوامل موفقیت فرآیند انتقال تکنولوژی در توسعه صنعتی، بیش از پیش به اهمیت و جایگاه سازمانها در این فرایند پی خواهیم برد، بطور کلی انتقال تكنولوژي به فرايندي گفته مي شود كه طي‌آن دريافت كننده از دسترسي به اطلاعات فرستنده آن، سود مي برد و به طور موفقيت آميز آن‌را آموخته و در توليد خود جذب مي نمايد (ماسکوس¹⁶ 2004).

به دلیل اهمیت این موضوع طالقانی و همکاران¹⁷،(1396) در تحقیقی به تعیین موثرترین عامل اثربخشی انتقال تکنولوژی در توسعه میادین نفتی ایران با استفاده از مدل اثربخشی مشروط انتقال فناوری پرداخته اند. یافته های این پژوهش نشان داد که از میان عوامل انتقال فناوری در توسعه میادین نفتی موضوع انتقال در بالاترین اولویت قرار دارد و از بین زیر معیارهای آن، دانش علمی و فناوری فیزیکی بیشترین اولویت را دارد. در این راستا نقش سازمان در میزان تحقق این امر بسیار مهم و ضروری بوده و بر همین اساس تقوا و همکاران¹⁸،(2014) در پژوهشی با تأکید بر نقش سازمانهای تسهیل گر، عوامل مرتبط با گیرنده، منبع، محیط، ویژگی‌های فناوری، روش انتقال، سازمان تسهیل گر را به عنوان عوامل مؤثر در موفقیت یا شکست پروژه های انتقال فناوری مطرح کرده‌اند.

علاوه بر سازمان های تسهیل گر نباید از نقش توانمندی های واحد طراحی و مهندسی سازمان غافل بود در همین زمینه نیلفروشان¹⁹ و همکاران،(2018) در پژوهشی پیرامون یادگیری فناوری در صنعت گاز، تمرکز بر توسعه توانمندی‌های طراحی و مهندسی را به عنوان محور اصلی یادگیری موردتوجه قرار داده اند. از طرفی ظرفیت جذب گیرنده فناوری، توانمندی نوآورانه گیرنده، سطح درآمدی گیرنده، به عنوان عوامل اصلی دخیل در موفقیت یا شکست یک پروژه انتقال فناوری در برخی پژوهش ها موردتوجه قرار گرفته اند (نقی زاده²⁰ و همکاران، 2018).

یکی دیگر از موارد مهم در فرایند انتقال تکنولوژی که مورد مطالعه پژوهشگران قرار گرفته فرهنگ سازمانی و زیرساخت فناوری بوده که توسط مقسم و همکاران²¹(1398)، ارزیابی شده است در این مقاله توسعه کسب وکارهای تولیدی کوچک و متوسط بر پایه تأثیرپذیری از عملکرد و نوآوری در فناوری، مورد مطالعه قرار گرفته و یافته های تحقیق حاکی ازآن است که بیشترین تأثیر  بر روی توسعه کسب وکارها به ترتیب مربوط به عملکرد نوآوری، عملکرد محصول و عملکرد فروش است.

با توجه به اهمیت و نقش زنجیره تأمین  در مقوله انتقال فناوری، ابراهیم پور ازبری²² و همکاران(1397) در تحقیقی تأثیر  قابلیت فناوری اطلاعات و قابلیت یکپارچگی زنجیره تأمین  بر عملکرد توسعه محصول جدید را مورد مطالعه قرار دادند، یافته ها نشان داد که قابلیت فناوری اطلاعات موجب افزایش عملکرد توسعه محصول جدید می شود، ضرورت این امر باعث شد تا جوپریانتو²³ و همکاران(2013)، در مطالعات خود یک مدل انتقال فناوری با توجه به فضای صنعتی اندونزی را توسعه دهند. این مدل می تواند توسط مدیر یک شرکت گیرنده فناوری برای مدیریت موفق فرایند انتقال استفاده شود. همچنین برای رسیدن به سطح مطلوبی از انتقال تکنولوژی، نباید موضوع ایجاد ساختار سازمانی مناسب و اهمیت دادن به مقوله تحقیق و توسعه به عنوان قلب تپنده سازمان به فراموشی سپرده شود.

ایجاد ساختار سازمانی مناسب تأثیر بسزایی در فرایند انتقال تکنولوژی داشته و در این راستا مصلح شیرازی²⁴ و همکاران(1397)، در تحقیقی مدل سيستمي اشاعه فناوري نرم تجاري در صنعت نفت ايران را ارایه نمودند، نتایج شبیه سازی سناریوهای پژوهش حاکی از آن است که بهترین اولویتها برای بهبود فرآیند اشاعه فناوری نرم تجاری در صنعت نفت ایران به ترتیب آموزش، ایجاد ساختار سازمانی مرتبط، برون سپاری و در نهایت تحقیق و توسعه است، در ادامه با توجه به اهمیت مقوله برون سپاری فرایندها در میزان اثربخشی فرایند انتقال فناوری، اکبری²⁵ و همکاران،(1399)، در تحقیقی دیگر تأثیر  انتقال فناوری، برون سپاری و قابلیت های سازمانی بر عملکرد نوآورانه را مورد مطالعه قرار دادند، نتایج نشان داد که هر یک از متغیرهای انتقال فناوری، برون سپاری و قابلیت های سازمانی تأثیر  معناداری بر عملکرد نوآورانه دارند.

ظرفیت جذب گیرنده فناوری و ظرفیت انتقال دهنده یکی دیگر از مواردیست که نباید ازآن غافل شد، به منظور افزایش میزان جذب و بهره وری انتقال فناوری می توان از اتحادهای استراتژیک فناورانه بین دو یا چند سازمان نیز استفاده نمود، مقوله ای که برخی از محققان همچون جعفرنژاد²⁶ و همکاران،(1397) را واداشت تا  در مقاله ای تصاحب ارزش در اتحادهای استراتژیک فناورانه و عوامل مؤثر بر ابعاد مختلف آن را در صنعت خودروسازی کشور مورد مطالعه قرار دهند، نتایج حاکی ازآن بود که ظرفیت جذب، قدرت چانه زنی و تجربه عمومی قبلی بنگاه با اهمیت ترین عوامل اثرگذار بر تصاحب ارزش در اتحادهای استراتژیک فناورانه است. در نهایت موضوعاتی همچون نواوری باز و چشم انداز از جمله مواردی است که اخیرا توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب نموده است در همین راستا ورونیکا اسکاتو²⁷ و همکاران(2020)، در تحقیقی با محوریت کشف زیرساخت های خرد اشتراک دانش در مشارکت های نوآوری باز با چشم انداز مبتنی بر انتقال فناوری پرداختند، در ادامه وینسنزو²⁸ و همکاران(2023)، در تحقیقی نسبت به مطالعه نقش استارت آپ ها به عنوان کارگزاران دانش در اکوسیستم های نوآوری شرکتی: مطالعه ای در صنعت خودرو اقدام نمودند؛ در این تحقیق موانع اصلی تبادل دانش در مشارکت بین شرکت‌های بزرگ و استارت‌آپ‌ها، یعنی عدم تطابق در تفسیر دانش و عدم تطابق در انتظارات شرکا، شناسایی شد. علاوه بر این، استراتژی‌هایی شناسایی شده‌اند که می‌توانند توسط واحدهای همکاری استارت آپ ها برای تسهیل جریان‌های دانش، یعنی ایجاد شبکه‌ها، یکپارچه‌سازی ارتباطات، استخراج دانش، هماهنگ‌سازی گفتگو، تفکر خارج از چارچوب و افزایش چابکی مورد استفاده قرار گیرند. درپژوهشی دیگر انزولین²⁹ و همکاران(2023)، بر درک عوامل تعیین‌کننده پذیرش ربات‌های صنعتی در سطح شرکت و اینکه چگونه این عوامل تعیین‌کننده منجر به فرآیندهای ناهمگن ربات‌سازی در شرکت‌های داخل یک بخش می‌شوند تمرکز کردند، در این مقاله نتایج حاصل از مطالعات موردی عمیق مونتاژکنندگان نهایی در بخش خودرو آفریقای جنوبی را ارائه می‌کند، این مقاله سه عامل تعیین‌کننده رباتیک‌سازی در سطح شرکت را شناسایی می‌کند؛ یعنی مدولار بودن فرآیند تولید، انعطاف‌پذیری در استفاده از فناوری و ثبات در طراحی محصول. نتایج همچنین نشان داد که ربات سازی شرکت ها به هر یک از این عوامل تعیین کننده و همچنین وابستگی متقابل آنها بستگی دارد. نویسندگان چارچوبی را برای مطالعه وابستگی متقابل بین این انتخاب‌های فناوری سازمانی معرفی می‌کنند که الگوهای ناهمگن استقرار فناوری و پیامدهای مدیریتی مرتبط را نشان می‌دهد.   

یکی دیگر از عوامل تأثیرگذار بر جذب و به کارگیری فناوری، سرمایه های انسانی و اموزش اثربخش آنها بوده که می‌باید مورد توجه سازمانها قرار گیرد به همین دلیل میبدی و هادی³⁰(1396)، در تحقیقی موانع انتقال فناوري در قرارداد بیع متقابل و ارزیابی ریسک انتقال فناوري در قرارداد جدید نفتی ایران را با روش FMEA مورد بررسی قرار دادند، نتایج نشان داد که بالاترین اولویت ریسک بـه ترتیـب مربوط به جـدا شـدن مهندسان و کارشناسان نفتی از شرکت ملی نفت ایران و تأثیر  حضـور شـرکتهاي نفتـی بین المللی بر نابودي رشد درون‌زاي صنعت نفت ایران می باشد. با توجه به اهمیت بی‌بدیل این موضوع، نجاتی و اکبری فرد³¹(1397) نیز در تحقیقی نسبت به ارزيابي اثرات سرريز تكنولوژي حاصل از صادرات بر بهره وري كل عوامل توليد در بخش صنعت اقدام نمودند، نتايج نشان مي‌دهد كه صادرات مي تواند موجب اثر سرريز افقي مثبت شود. اندازه سرريز افقي بستگي به ميزان سرمايه انساني دارد. 

در مبحث سرمایه های انسانی یکی از تأثیرگذارترین سطوح و رده های هر سازمان، سطح رهبری و مدیران میانی آن بوده که نقش تعیین کننده‌ای در انتقال فناوری دارند در راستای این امر، آمل اف سلیمان³²(2020)، در پژوهشی تأثیر  توانمند سازی رهبری بر اثربخشی انتقال فناوری را مورد بررسی قرار داد. یافته ها مشخص کردند که کارکنان هدایت گر بیشترین تأثیر  را بر اثربخشی انتقال فناوری داشته و نظارت بر کارکنان کمترین تأثیررا بر اثربخشی انتقال فناوری دارند. در پژوهشی دیگر زینعلی³³ و همکاران(2022)، تبیین و طراحی الگوی توسعه فناوری صنعت خودرو در ایران بر اساس مدیریت مشارکتی را مورد مطالعه قرار دادند، آنها با تلفیق مدل‌های توسعه فناوری و مدیریت مشارکتی در صنعت خودرو، مدل پیشنهادی در پژوهش حاضر را طراحی نمودند. ابعاد مدل پیشنهادی عبارتند از: تجزیه و تحلیل استراتژیک مدیریت مشارکتی، شناسایی سازمان های همکار، برنامه ریزی مدیریت مشارکتی، مدیریت و اجرای همکاری، تحقیق و توسعه و آماده سازی توسعه فناوری، طراحی محصول و تأیید فناوری، ادغام و پیاده سازی و همچنین پشتیبانی. و توسعه فناوری جدید، نتایج این تحلیل مؤید ابعاد هشت گانه و شاخص های آنها بود. نتایج نشان داد که استفاده از مدیریت مشارکتی ‌بویژه در فناوری‌های پیشرفته صنعت خودرو، می‌تواند توانایی دانش فنی کسب‌شده در سازمان‌های تحقیق و توسعه را بهبود بخشد و مزیت رقابتی ایجاد کند. علاوه بر این، توسعه فناوری مستلزم هماهنگی بین بازیگران اصلی در طول فرآیند توسعه فناوری است تا نه تنها زیرساخت ایجاد کند، بلکه شرایط آموزش، کاربرد و خدمات پس از فروش را در سراسر زنجیره تأمین  فراهم کند.

عموما دولت‌مردان بواسطه سیاست گذاری صحیح، نقش بسزایی در تشویق سازمان ها برای اهمیت دادن به موضوع انتقال فناوری دارند، این مقوله در تحقیقی توسط خاتمی فیروزابادی³⁴ و همکاران(1397) مورد مطالعه قرار گرفت، در این تحقیق عوامل کلیدی موفقیت در فرآیند پیاده سازی فناوری های تولید پیشرفته در بنگاههای صنعتی (شواهدی از صنعت خودرو کشور) بررسی شد و سپس بر مبنای شواهدی از صنعت خودرو کشور و بررسی داده‌های تاریخی در باب موفقیت این پروژه ها، یافته های خود را به شکلی مقایسه ای با داده های تاریخی مورد آزمایش قرار دادند.

علاوه بر موارد فوق، سیاست توسعه مبتنی بر صادرات یکی دیگر از مواردی بوده که در پژوهشی دیگر توسط مجیدپور و مجیری³⁵(1398) مورد مطالعه قرار گرفته است؛ در این مقاله با بررسی دیدگاههاي رایج در خصوص مقوله انتقال فناوري بین المللی، نسبت به تبیین سیر تکاملی سیاست هاي این حوزه پرداخته شده است و نشان داده شده که سیاست جایگزینی واردات، جاي خود را به سیاست توسعه مبتنی بر صادرات داده است. در برخی از سازمان ها سرمایه گذاری مشترک با شرکت های خارجی دارای فناوری به عنوان یکی از روشهای انتقال فناوری به کار گرفته می شودکه می باید ریل گذاری لازم در این خصوص توسط دولت انجام پذیرد، در این رابطه نقی زاده³⁶(1399) در تحقیقی نقش قوانین مرتبط با انتقال فناوری در قراردادهای همکاری مشترک خارجی، قوانین سه کشور منتخب چین، کره جنوبی و ترکیه با استفاده از تحلیل مضمون را مورد بررسی قرار داده و در نهایت چالش‌های مرتبط با نمونه موردی شرکت مشترک اُمیاپارس که حاصل سرمایه گذاری مشترک شرکت ایران پودر و شرکت بین المللی اُمیا بوده مورد مطالعه قرار داده است. در ادامه ناظم مصطفی³⁷ و جرارد رالفس(2021) در مقاله ای اثربخشی انتقال فناوری در موسسات دولتی تحقیقاتی در آفریقای جنوبی را مورد مطالعه قرار دادند و به این نتیجه دست یافتند که شاخص های انتقال فناوری برای تصمیم گیری در مورد سیاست انتقال فناوری در زمینه چالش های عمیق اجتماعی، اقتصادی، ملی و میراث تاریخی عمیق بوده و کافی نیستند.

در ادامه همان‌طور که انتظار می‌رود تکنولوژی از مهم‏ترین عناصر قدرت و ثروت (اقتصاد سیاسی) در جهان امروزی محسوب می‏‌شود؛ به همین منظور نوری³⁸ و همکاران(2020)، در پژوهشی با استفاده از روش مطالعة اسنادی عوامل مؤثر در انتقال تکنولوژی را در هفت کشور منتخب آلمان، ژاپن، چین، کرة ‏جنوبی، امارات متحدة عربی، هند و ترکیه به روش تحلیل محتوای کیفی شناسایی کردند. علاوه‌ بر آن، نقش دولت در انتقال تکنولوژی موردبحث قرار گرفت و متخصصان و نخبگان کشورها درمقام متولی اصلی انتقال تکنولوژی معرفی شدند. در پژوهشی دیگر جونگ سوک لی³⁹ و همکاران(2023)، فن آوری های کلیدی فعال برای کارخانه هوشمند در صنعت خودرو را مورد بررسی قرار دادند، در این مقاله، تحقیقاتی در مورد سیستم تولید سلولی انجام شد و پنج فناوری کلیدی را برای تولید هوشمند در صنعت خودرو شناسایی کردند. دوقلوهای دیجیتال، تولید افزودنی، نظارت و بازرسی مبتنی بر هوش مصنوعی، همکاری انسان و ربات، و زنجیره تأمین  پیشرفته و تدارکات انتخاب شده، و با وضعیت و برنامه‌های کاربردی توصیف شدند. علاوه بر این، یک چارچوب پنج سطحی برای یک کارخانه هوشمند خودرو  بر اساس کلمات کلیدی ضروری از روند هر فناوری پیشنهاد شده است.

 

جدول شماره 1 : مروری بر پژوهش های پیشین

Table number 1: A Review of Previous Researches

حوزه Area	نویسندگان Authors	سال Year		عنوان پژوهش Research name	یافته های پژوهش Research Findings
سازمان Organization	طالقانی و همکاران	1396		تعیین مؤثرترین عامل اثربخشی انتقال تکنولوژی	موضوع انتقال، دانش علمی و فناوری فیزیکی بیشترین اولویت را دارد
	تقوا و همکاران	2014		تأکید بر نقش سازمانهای تسهیل گر	سازمان تسهیل گر را به عنوان عوامل مؤثر در موفقیت یا شکست
	نیلفروشان و همکاران	2018		یادگیری فناوری در صنعت گاز	توسعه توانمندیهای طراحی و مهندسی به عنوان محور اصلی
	نقی زاده و همکاران	2018		ظرفیت جذب گیرنده فناوری	سطح درآمدی گیرنده به عنوان عوامل اصلی در موفقیت یا شکست
	مقسم و همکاران	1398		فرهنگ سازمانی و زیرساخت فناوری	نوآوری ها در فناوری، بر عملکرد محصول و فروش تأثیر  مثبت دارد
	پورازبری و همکاران	1397		تأثیر  قابلیت فناوری اطلاعات بر عملکرد توسعه محصول جدید	قابلیت فناوری اطلاعات موجب افزایش عملکرد و توسعه محصول
سازمان Organization	جوپریانتو و همکاران	2013	مدل انتقال فناوری با توجه به فضای صنعتی اندونزی		ایجاد ساختار سازمانی مناسب و اهمیت دادن به تحقیق و توسعه
	مصلح شیرازی و همکاران	1397	اشاعه فناوري نرم تجاري در صنعت نفت		آموزش، ساختار سازمانی مرتبط، برون سپاری و تحقیق و توسعه
	اکبری و همکاران	1399	تأثیر  انتقال فناوری، برون سپاری و قابلیت های سازمانی		انتقال فناوری، برون سپاری تأثیر  معناداری دارند
	جعفرنژاد و همکاران	1397	تصاحب ارزش در اتحادهای استراتژیک فناورانه		ظرفیت جذب، قدرت چانه زنی و تجربه عمومی قبلی بنگاه
	ورونیکا و همکاران	2020	کشف زیرساخت های خرد اشتراک دانش		چالش های عمیق اجتماعی، اقتصادی، ملی و میراث تاریخی
	وینسنزو و همکاران	2023	کارگزاران دانش در اکوسیستم های نوآوری		تبادل دانش در مشارکت شرکت‌های بزرگ و استارت‌آپ‌ها
	انزولین و همکاران	2023	عوامل تعیین کننده ربات های صنعتی		مدولار بودن فرآیند های تولید، و تبادل فناوری محصول
منابع انسانی Human Resources	میبدی و هادی	1396	بیع متقابل و ارزیابی ریسک انتقال فناوري		بالاترین اولویت ریسک مربوط به جـدا شـدن مهندسان و کارشناسان
	نجاتی و اکبری فرد	1397	ارزيابي اثرات سرريز تكنولوژي حاصل از صادرات بر بهره وري		صادرات مي تواند موجب اثر سرريز افقي مثبت شود
	امل اف سلیمان	2020	تأثیر  توانمند سازی رهبری بر اثربخشی انتقال فناوری		کارکنان هدایت گر بیشترین تأثیر  را بر اثربخشی انتقال فناوری داشته
	زینعلی و همکاران	2022	طراحی الگو توسعه فناوری صنعت خودرو		مدیریت مشارکتی در توانایی دانش کسب شده و بهبود تحقیق و توسعه
دولت Government	خاتمی فیروزابادی و همکاران	1397	عوامل کلیدی موفقیت در فرآیند پیاده سازی فناوری		انتقال فناوری، گاها فراتر از سطح فنی و در سطح کسب وکار بوده
	مجیدپور و مجیری	1398	انتقال فناوري بین المللی		سیاست جایگزینی واردات، بجاي سیاست توسعه مبتنی بر صادرات
	نقی زاده	1399	نقش قوانین با انتقال فناوری در قراردادهای همکاری مشترک		چالشهای ناشی از سرمایه گذاری مشترک را مورد مطالعه قرار داده
	ناظم مصطفی و جرارد رالفس	2021	اثربخشی انتقال فناوری در موسسات دولتی		شاخص های انتقال فناوری برای تصمیم گیری کافی نیستند
	نوری و همکاران	2020	عوامل مؤثر در انتقال تکنولوژی در هفت کشور منتخب		مدل پیشنهادی انتقال تکنولوژی را ارائه نمودند
	سوک لی و همکاران	2023	فناوری های کلیدی در کارخانه های هوشمند در صنعت خودرو		تولید افزودنی، هوش مصنوعی، همکاری انسان و ربات

 

همان طور که مشاهده می کنیم تحقیقات پیشین به صورت کلی، موضوعاتی مانند قابلیت های سازمان، منابع انسانی و تأمین  کنندگان، سیاست گذاری دولت و تأثیر آن بر فرایند انتقال فناوری را محور بحث خود قرار داده اند و به عواملی همچون سازمان های تسهیل گر، توسعه توانمندیهای طراحی و مهندسی، سرمايه انساني، یکپارچگی زنجیره تأمین، جذب دانش، توانمندسازی رهبری، کارکنان هدایت گر، آموزش، ایجاد ساختار سازمانی مرتبط، برون سپاری، تحقیق و توسعه، اتحادهای استراتژیک فناورانه، کارآفرینی، زیرساخت فناوری و فرهنگ و جو سازمانی، سیاست توسعه مبتنی بر صادرات، سرمایه گذاری مشترک، نوآوری باز با چشم انداز مبتنی بر انتقال فناوری، انتقال فناوری در زمینه چالش های عمیق اجتماعی، اقتصادی، ملی و میراث تاریخی و موانع قراردادهای انتقال تکنولوژی پرداخته اند. با توجه به اینکه اکثر این پژوهش ها غیر مرتبط با صنعت خودرو بوده و تنها محققانی همچون جعفرنژاد⁴⁰ و همکاران(1397) و همچنین خاتمی فیروزآبادی⁴¹و همکاران (1397)، زینعلی⁴² و همکاران(2022)، پژوهش هایی را بصورت کلی در زمینه اتحادهای استراتژیک فناورانه و فرآیند پیاده سازی فناوری های تولید و تبیین و طراحی الگوی توسعه فناوری صنعت خودرو در ایران بر اساس مدیریت مشارکتی را در این صنعت مورد مطالعه قرار دادند، لذا به دلیل اهمیت و نقش منحصر به فرد تکنولوژی در طراحی و ساخت قوای محرکه در صنایع خودروسازی و همچنین بر اساس اظهار نظر خبرگان این تحقیق بیش از 60 درصد نارضایتی مشتریان و مراجعات آنها به تعمیرگاهها به دلیل خرابی قوای محرکه بوده بنابراین شناسایی شکاف ها و برنامه ریزی برای کاهش شکاف بین وضعیت موجود و مطلوب بمنظور افزایش رضایتمندی مشتریان الزامی و انجام این پژوهش به صورت تخصصی در زمینه انتقال تکنولوژی در قوای محرکه خودرو دارای نواوری بوده و بیش از پیش ضروری به نظر می رسد تا بتوانیم عوامل مؤثر بر فرایند انتقال تکنولوژی و شکاف بین وضعیت موجود و مطلوب را در این حوزه شناسایی و بواسطۀ گروه بندی عوامل و شکاف ها و همچنین تعیین خوشه های مرتبط، آنها را بهتر مورد بررسی و تحلیل قرار دهیم. در این مرحله منابع و ماخذ عوامل در تحقیقات پیشین مورد بررسی قرار گرفته است .

 

جدول شماره 2 : بررسی ماخذ و منبع عوامل

Table number 2: Investigating the source of factors

ماخذ و منبع عوامل The origin and source of factors	عوامل شناسایی شده Identified factors
تقوا و همکاران(2014)	سیاسی
تقوا و همکاران(2014)، ورونیکا و همکاران(2020)	اقتصادی
یافت نشد	فرهنگی
ورونیکا و همکاران(2020)	اجتماعی
نیلفروشان و همکاران(2018) جوپریانتو و همکاران(2013) مصلح شیرازی و همکاران(1397)	تحقیق و توسعه
نقی زاده((1399	توسعه تجارت و سرمایه گذاری خارجی
نقی زاده(1399)	همکاری های مشترک( با شرکت های پژو و رنوی فرانسه)
مقسم و همکاران (1398)	خلاقیت و نوآوری
یافت نشد	ماموریت و چشم انداز
یافت نشد	برنامه های کوتاه مدت
یافت نشد	برنامه های میان مدت
یافت نشد	برنامه های بلندمدت
نیلفروشان و همکاران(2018) مصلح شیرازی و همکاران(1397)	آموزش
یافت نشد	پژوهش
یافت نشد	تحلیل داده ها
طالقانی و همکاران (1396)	ایجاد و کاربرد دانش(گیربکس اتومات)

 

هدف اصلی ما از انجام این پژوهش، شناسایی شکاف ها و تحلیل عوامل مؤثر بر فرایند انتقال تکنولوژی در قوای محرکه خودرو در گروه صنعتی ایران خودرو می باشد، ما در این تحقیق به دنبال یافتن پاسخی مناسب برای این سؤال هستیم که: آیا ارتباط معناداری بین شکاف ها با یکدیگر و عوامل مؤثر شناسایی شده با یکدیگر وجود دارد یا خیر؟

 

 

شکل شماره 1: مدل مفهومی روش تحقیق

Figure number 1: Conceptual model of the research method

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

شکل شماره 2: مدل مفهومی روش تحقیق

Figure number 2: Conceptual model of the research method

ابزار و روش 

این پژوهش از منظر نتیجه کاربردی است و از منظر هدف اکتشافی و توصیفی است؛ زیرا از یک سو درباره وجود یا عدم وجود پدیده تصميم‌گيري می‌کند و از سوی دیگر، نیاز به توصیف و تفسیر روابط میان پدیده‌ها می باشد. از نظر شیوه جمع‌آوری اطلاعات، پیمایشی است؛ یعنی بر نظر و آرای کارشناسان و متخصصان مبتنی است. از منظر داده هم از داده‌های کیفی می‌باشد. جامعه آماری تحقیق برای بخش دلفی شامل 10 نفر از خبرگان که شامل مدیران حال حاضر و قبلی واحدهای موتورسازی و گیربکس سازی صنعت خودرو سازی کشور با حداقل 5 سال سابقه کار مفید در قوای محرکه خودرو می باشند، و برای بخش تحلیل با نرم افزار SPSS و به توصیه خبرگان فوق، 93 نفر از  متخصصان ، کارشناسان و افراد صاحب‌نظر در قوای محرکه خودرو در گروه صنعتی ایران خودرو انتخاب شدند⁴³.

روش مورد استفاده توصیفی و کاربردی است. در این تحقیق از پرسش‌نامه باز⁴⁴ و دلفی برای دستیابی به عوامل اثرگذار بر فرایند انتقال فناوری و تعیین شکاف های تکنولوژی در قوای محرکه ی خودرو استفاده شد. و پس از سه راند متوالی دلفی از 35 عامل شناسایی شده اولیه به 16 عامل نهایی دست یافتیم. از طرفی خبرگان این تحقیق پس از بحث و بررسی های مفصل20 شکاف، شامل 10 اولویت اول مربوط به موتور، 5 اولویت اول مربوط به گیربکس و 5 اولویت اول مربوط به اکسل را نهایی نمودند. از انجا که تعداد عوامل و شکاف ها نسبتا زیاد است بنابراین به توصیه 2 تن از کارشناسان علوم اماری روش تحلیل عاملی اکتشافی مورد استفاده قرار گرفت. تحلیل عاملی اکتشافی یکی از روش‌های خوشه‌بندی داده‌ها است که در حوزه داده‌کاوی قرار دارد.

در مطالعات مدیریت از این تکنیک برای شناسایی عوامل زیربنایی یک مجموعه سؤال استفاده می‌شود. اگر تعداد زیادی سؤال براساس ادبیات پژوهش یا مصاحبه شناسایی کرده و هیچ ایده‌ای برای دسته بندی آنها نداشته باشیم می توانیم از تحلیل عاملی اکتشافی استفاده کنیم. دﺭ ﺭﻭﺵ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺍﻛﺘﺸﺎﻓﻲ ﻋﻤﺪﻩﺗﺮﻳﻦ ﻫﺪﻑ، ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮﺩﻥ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﺑﻴﻦ ﺁﺯﻣﻮﻥﻫﺎ ﺍﺳﺖ. ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﻓﺮﺽﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﭼﻪ تعداد ﻋﺎﻣـﻞﻫـﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﺑﻴﻦ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﺍﺯ ﺁﺯﻣﻮﻥﻫﺎ ﻛﻢﺗﺮ ﺑﺎﺷﺪ، ﺗﻔﺴﻴﺮ ﺍﻳﻦ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎ ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺭﻭﺍﻧ‌ﺸﻨﺎﺳﻲ ﻧﻴﺰ ﺳﺎﺩﻩﺗﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ و محقق درصدد کشف ساختار زیربنایی مجموعه نسبتاً بزرگی از متغیرها بدون وجود هیچ تئوری اولیه ای می باشد و هر متغیری ممکن است با هر عاملی  ارتباط داشته باشد. از جمله مهمترین کاربردهای این روش کاهش داده ها یا شناسایی ساختارها می باشد، ﻋﻼﻭﻩ ﺑـﺮ این، دﺭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺍﻛﺘﺸﺎﻓﻲ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎ، ﺟﻬﺖ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻭﺍﺭﻳﺎﻧﺲ ﻣﺸﺘﺮﻙ ﺑﻴﻦ ﻣﺠﻤﻮﻋهﺍی ﺍﺯ  ﻗﺴﻤﺖﻫﺎ  ﺑـﻪ ﻛاﺭ ﺑﺮﺩﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ.

تحلیل عامل با ایجاد ماتریس همبستگی، نشان می‌دهد که متغیرها به صورت خوشه‌هائی گرد هم آمده‌اند بطوری که متغیرهای هر خوشه با هم همبسته بوده و با خوشه‌های دیگر همبسته نمی‌باشند. این خوشه‌ها همان ابعاد موضوع مورد بررسی هستند. متغیرهای هر خوشه نیز آیتم‌های سنجش آن بعد است. متغیرهائی که هیچ همبستگی با متغیرهای دیگر ندارند باید حذف شوند زیرا متغیرهای مورد تحلیل باید همبستگی معقولی با برخی متغیرهای دیگر تحلیل داشته باشند.

از آنجا که تعداد عوامل و شکاف های شناسایی شده در این تحقیق نسبتا زیاد بوده ( 16 عامل و 20 شکاف) و بررسی و تعیین ارتباط بین آنها نیز امری پیچیده است بنابراین استفاده از روش تحلیل عاملی به منظور کاهش داده ها می تواند روش مناسبی برای تحلیل این پژوهش باشد. در نهایت جهت تحلیل عوامل و شکاف شناسایی شده بین وضعیت موجود و مطلوب در قوای محرکه، از نرم‌افزار SPSS و روش تحلیل عاملی اکتشافی بهره‌برداری شد.

در این بخش از تحقیق، پژوهشگر به دنبال یافتن میزان ارتباط بین عوامل با یکدیگر و همچنین شکاف ها با یکدیگر و نهایتا شناسایی عوامل پنهان با استفاده از روش تحلیل عاملی می باشد و اینکه آیا ارتباط معناداری بین شکاف ها و عوامل مؤثر شناسایی شده وجود دارد یا خیر؟

برگزاری دلفی جهت استخراج عوامل تحقیق و تعیین شکاف در قوای محرکه: 

تیم طراحی و تحلیل‌گر این تحقیق، به منظور طراحی پرسشنامه‌ها، از یک گروه سه نفره شامل پژوهشگر، استاد راهنما و استاد مشاور تشکیل شده است و گروه دلفی این تحقیق مجموعه‌ای مرکب از 10 نفر از خبرگان که شامل مدیران حال حاضر و قبلی واحدهای موتورسازی و گیربکس سازی صنعت خودرو سازی کشور می‌باشند.

 

راند اول دلفی:

پس از برگزاری جلسه با این افراد و بواسطه جمع بندی نظرات و به توصیه آنان، پرسشنامه‌ای باز شامل عوامل اثرگذار بر فرایند انتقال تكنولوژي در قوای محرکۀ خودرو تهیه و در اختیار خبرگان قرار گرفت. سپس با جمع‌آوری نظرات خبرگان، 35 عامل به دست آمد و پیرامون وضعیت موجود و مطلوب تکنولوژی در قوای محرکه و همچنین تعیین شکاف های بین این دو وضعیت، بحث و تبادل نظر گردیده و نهایتا پیشنهادات اولیه ارایه شد.

 

جدول شماره 3 : عوامل اولیه مؤثر بر فرایند انتقال تكنولوژي در قوای محرکه

Table number 3: The main and secondary factors affecting the technology transfer process in driving forces

عوامل- Factors	گروه/ Category
شبکه ارتباطات،سیاسی، حمل و نقل،اقتصادی، انرژی، اینترنت، فرهنگی، سطح تحصیلات جامعه،اجتماعی	الف
مهندسی معکوس، تحقیق و توسعه، سرمایه گذاری داخلی، توسعه تجارت و سرمایه گذاری خارجی، طراحی مهندسی، همکاری های مشترک( با شرکت های پژو و رنوی فرانسه)،کپی سازی، قرارداد کلید در دست، خلاقیت و نوآوری	ب
اهداف درون سازمانی، ماموریت و چشم انداز، واردات، صادرات (کشورهای منطقه)، برنامه های کوتاه مدت، رقابت خارجی، برنامه های میان مدت، رقابت داخلی با سایپا و کرمان خودرو، برنامه های بلندمدت	ج
کار گروهی، آموزش، استاندارد سازی،پژوهش، توسعه فناوری (موتور3 سیلندر و نسل دوم EF7)، تحلیل داده ها، دوره های علمی، ایجاد و کاربرد دانش (گیربکس اتومات)	د

 

راند دوم دلفی:

از راند دوم به بعد، اغلب از پرسشنامۀ دارای ساختار استفاده شده و از افراد مشابه در راند اول خواسته می‌شود تا حداکثر چهار اولویت اول از عوامل ارائه شده از هر گروه را تعیین و لیست مربوط به شکاف بین وضعیت موجود و مطلوب در قوای محرکه شامل 10 اولویت اول مربوط به موتور، 5 اولویت اول مربوط به گیربکس و 5 اولویت اول مربوط به اکسل را نهایی نمایند. روش محاسبه بر این مبنا بود که عواملی که حداقل 75% افراد به آنها رتبه 1 تا 4 داده بودند به عنوان عوامل اثرگذار پدیرفته شده و شکاف های بین وضعیت موجود و مطلوب شناسایی و مورد تأیید آنها قرار گرفتند. بر اساس بررسی انجام شده 16 عامل و 20 شکاف تأیید شدند.

 

راند سوم دلفی:

در این مرحله، از شرکت‌کنندگان درخواست می‌شود تا پاسخ‌ها را مجدداً مرور نموده در صورت نیاز در نظرات و قضاوت‌های خود تجدیدنظر نمایند. از آنجایی که وفاق خبرگان بر روی 16عامل اثرگذار و 20 شکاف شامل 10 اولویت اول مربوط به موتور، 5 اولویت اول مربوط به گیربکس و 5 اولویت اول مربوط به اکسل در این راند حاصل شد، تکنیک دلفی در این تحقیق در سه راند به پایان رسید.

 

 

جدول شماره 4 : عوامل شناسایی شده مؤثر بر فرایند انتقال تکنولوژی

Table number 4: Factors affecting the technology transfer process

عوامل Factors

سیاسی

اقتصادی

فرهنگی

اجتماعی

تحقیق و توسعه

توسعه تجارت و سرمایه گذاری خارجی

همکاری های مشترک( با شرکت های پژو و رنوی فرانسه)

خلاقیت و نوآوری

ماموریت و چشم انداز

برنامه های کوتاه مدت

برنامه های میان مدت

برنامه های بلندمدت

آموزش

پژوهش

تحلیل داده ها

ایجاد و کاربرد دانش(گیربکس اتومات)

 

 

جدول شماره 5 : شکاف های شناسایی شده بین وضعیت موجود و مطلوب

Table number 5: The gap between the current and the desired situation

موتور Motor	گیربکس Gearbox	اکسل Excel
آلایندگی	ارتعاش	فرمان پذیری
مصرف سوخت	صدای  اضافی گیربکس	انتقال قدرت مناسب
قدرت موتور	نشتی	تعدیل اثر جاده
صدای  اضافی موتور	افت گشتاور به هنگام تعویض دنده	کاهش دور سر پیچ ها
دوام موتور	دوام گیربکس	دوام اکسل
عدم استفاده از فناوری توربوشارژ
عدم استفاده از فناوری تزریق مستقیم سوخت
عدم استفاده از فناوری افزایش فشار سوخت
عدم استفاده از فناوری خودروی الکتریکی
عدم استفاده از فناوری خودروی هیبریدی

 

تحلیل آماری عوامل با استفاده از نرم افزار  SPSS

در این بخش پرسشنامه ای شامل 20 سؤال برای شکاف ها و 16 سؤال برای عوامل آماده شد، سپس با استفاده از نظرات و امتیازات داده شده توسط 93 نفر از کارشناسان و مدیران صنعت خودرو در گروه صنعتی ایران خودرو و با استفاده از روش تحلیل عاملی اکتشافی، عوامل و شکاف های شناسایی شده بین وضعیت موجود و مطلوب، در قوای محرکه خودرو مورد بررسی و تحلیل آماری قرار گرفتند.

 

جدول شماره 6 : مشخصات جامعه آماری

Table number 6: Characteristics of the statistical population

جنسیت Gender		سن Age				سابقه Years of experience		تحصیلات Education
مرد Male	زن Female	کمتر از 35 سال Less than 35 Years	40-35	45-41	بالاتر از 45 سال Over 45 years	کمتر از 5 سال Less than 5 years	بالای 5 سال Over 5 years	کارشناسی B.A	کارشناسی ارشد M.A	دکترا PhD
78	15	27	36	22	8	66	27	34	44	15
93		93				93		93

 

ارزیابی تناسب داده‌ها(شاخصKMO⁴⁵):

شاخص کایزر مایر الکین (KMO) ﻣـﺸﺨﺺ می‌کند ﻛـﻪ ﺁﻳـﺎ ﺗﺤﻠﻴــﻞ ﻋــﺎﻣﻠﻲ بر ﺭﻭﻱ داده‌ﻫﺎﻱ ﺟﻤﻊ ﺁﻭﺭﻱ ﺷـﺪﻩ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﺟﺮﺍ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ یا خیر؟ این شاخص در دامنه صفر تا یک قرار دارد اگر مقدار شاخص نزدیک به یک باشد، داده های مورد نظر برای تحلیل عاملی مناسب هستند. کایزر (١٩٧٧) ﺣـﺪﺍﻗﻞ KMO ﺭﺍ 06/0 ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲﻛﻨﺪ. 

آزﻣﻮﻥ بارتلت⁴⁶: ﺩﻭﻣﻴﻦ ﺁﺯﻣﻮﻥ ﺗأییدﻱ ﻛﻪ ﻣـﻲﺑﺎﻳـﺴﺖ ﻗﺒـﻞ ﺍﺯ ﺍﺟـﺮﺍﻱ ﺩﺳـﺘﻮﺭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺷﻮﺩ، ﺁﺯﻣﻮﻥ ﻛﺮﻭﻳﺖ ﺑﺎﺭﺗلت اﺳﺖ. ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﻔﺮﻭﺿﻪ‌ﻫﺎﻱ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﻲ ﻭﺟـﻮﺩ ﺩﺍﺷـﺘﻪ ﺑﺎﺷـﺪ. ﺍﮔـﺮ ﻣﺘﻐﻴﺮﻫـﺎ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﺍﺯ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﻣﺪﻝ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﻣﻨﺎﺳـﺐ ﻧﻴــﺴﺖ. ﺁﺯﻣﻮﻥ ﻛﺮﻭﻳﺖ ﺑﺎﺭﺗلت به ارزیابی این سؤال می‌پردازد: ماتریس همبستگی که پایه تحلیل عاملی قرار می‌گیرد، در جامعه برابر صفر است یا خیر؟ نتایج ازمون KMO و بارتلت نشان از وجود همبستگی بین متغیرها دارد.

١ ـ ﺍﮔﺮ Ho  ﺩﺭ ﺁﺯﻣﻮﻥ ﺁﺯﻣﻮﻥ ﻛﺮﻭﻳﺖ ﺑﺎﺭﺗلت ﺭﺩ ﺷود(sig ≤0.05)  باشد، اجرای ﺗﺤﻠﻴـﻞ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺗأیید ﺍﺳﺖ.

٢ ـ ﺍﮔﺮ Ho ﺩﺭ ﺁﺯﻣﻮﻥ ﺁﺯﻣﻮﻥ ﻛﺮﻭﻳﺖ ﺑﺎﺭﺗلت ﺭﺩ ﻧﺸود (sig >0.05)، ﺩﻟﻴﻠـﻲ ﺑـﺮﺍﻱ اجرای ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ.

 

جدول شماره 7: مقادیر KMO و بارتلت عوامل و شکاف ها

Table number 7: KMO values and Bartlett for factors and gaps

KMO and Bartlett's Test
عوامل Factors			شکاف ها Gaps
Kaiser-Meyer-Olkin Measure of Sampling Adequacy.		.638	.801
Bartlett's Test of Sphericity	Approx. Chi-Square	2168.273	1489.648
	df	120	190
	Sig.	.000	.000

 

استخراج و چرخش عامل‌ها

استخراج عامل‌ها شامل مشخص کردن کمترین تعداد عامل‌هایی است که می‌توان برای بهترین بازنمایی همبستگی‌های متقابل بین مجموعه متغیرها به کار برد. همانطور که در جداول شماره 8 و 9 مشاهده می کنیم فقط 4 عامل اول مقادیر ویژه ای بالاتر از یک دارند و نمایانگر مقادیر مناسبی برای 16 سؤال پرسشنامه مربوط به عوامل و 20 سؤال پرسشنامه مربوط به شکاف ها هستند. جدول شماره 10 نیز نشان می دهد که 4 عامل اول تا چه اندازه واریانس 16 متغیر مربوط به عوامل و 20 متغیر مربوط به شکاف های این تحقیق را محاسبه می کنند. حداقل مقدار مجاز r برابر 4/0 بوده که در این تحقیق تمامی مقادیر محاسباتی r  بزرگتر از 4/0 می باشند، بنابراین نیازی به حذف متغیرها نمی باشد.

 

 

جدول شماره 8:  مقادیر ویژه اولیه عوامل

Table number 8: Initial eigenvalues of the factors

توضیح واریانس کل Total Variance Explained
مولفه Component	Initial Eigenvalues مقادیر ویژه اولیه			Extraction Sums of Squared Loadings مجموع استخراج بارهای مربعی			Rotation Sums of Squared Loadings مجموع  چرخش بارهای مربعی
	Total کل	% of Variance واریانس	Cumulative انباشته %	Total کل	% of Variance واریانس	Cumulative انباشته %	Total	% of Variance واریانس	Cumulative انباشته %
1	4.339	27.116	27.116	4.339	27.116	27.116	3.821	23.879	23.879
2	3.596	22.477	49.593	3.598	22.477	49.593	3.570	22.313	46.193
3	3.462	21.637	71.230	3.462	21.637	71.230	3.473	21.706	67.899
4	2.837	17.728	88.958	2.837	17.728	88.958	3.369	21.059	88.958
5	.365	2.279	91.238
6	.360	2.249	93.487
7	.253	1.583	95.070
8	.227	1.419	96.490
9	.182	1.136	97.625
10	.116	.726	98.352
11	.101	.630	98.982
12	.071	.443	99.425
13	.045	.283	99.707
14	.027	.170	99.877
15	.017	.104	99.981
16	.003	.019	100.000
Extraction Method: Principal Component Analysis.

 

جدول شماره 9:  مقادیر ویژه اولیه شکاف ها 

Table number 9: The initial eigenvalues of gaps

Total Variance Explained توضیح وایانس کل
Component مولفه	Initial Eigenvalues مقادیر ویژه اولیه			Extraction Sums of Squared Loadings مجموع استخراج بارهای مربعی				Rotation Sums of Squared Loadings مجموع  چرخش بارهای مربعی
	Total کل	% of Variance واریانس	Cumulative انباشته%	Total	% of Variance واریانس		Cumulative انباشته  %	Total	% of Variance واریانس	Cumulative انباشته%
1	5.102	25.511	25.511	5.102		25.511	25.511	4.114	20.568	20.568
2	3.933	19.663	45.174	3.933		19.663	45.174	4.008	20.040	40.607
3	3.243	16.213	61.388	3.243		16.213	61.388	3.796	18.979	59.587
4	2.888	14.442	75.829	2.888		14.442	75.829	3.248	16.242	75.829
5	.940	4.700	80.529
6	.631	3.157	83.686
7	.419	2.094	85.780
8	.401	2.004	87.784
9	.388	1.938	89.723
10	.343	1.717	91.440
11	.319	1.594	93.034
12	.253	1.266	94.300
13	.236	1.179	95.479
14	.182	.908	96.387
15	.160	.801	97.188
16	.142	.712	97.900
17	.133	.667	98.567
18	.107	.533	99.100
19	.104	.521	99.621
20	.076	.379	100.000
Extraction Method: Principal Component Analysis.

 

جدول شماره 10:  اشتراک عوامل و شکاف ها 

Table number 10: sharing of factors and the gaps

Communalities			جوامع
	Initial اولیه	Extraction استخراج			Initial اولیه			Extraction استخراج
سیاسی Political	1.000	.983	آلایندگی موتور Engine emissions		1.000			.795
اقتصادی Economical	1.000	.962	مصرف سوخت موتور Engine fuel consumption		1.000			.811
فرهنگی Cultural	1.000	.947	قدرت موتور Engine power		1.000			.840
اجتماعی Social	1.000	.916	صدای موتور Engine sound		1.000			.718
تحقیق و توسعه Research and Development	1.000	.952	دوام موتور Engine durability		1.000			.834
توسعه تجارت و سرمایه گذاری خارجی Trade development and foreign investment	1.000	.931	عدم استفاده از فناوری توربو شارژ Not using turbo charging technology		1.000			.791
همکاری مشترک Cooperation	1.000	.863	عدم استفاده از فناوری تزریق مستقیم سوخت(GDI) Non-use of direct fuel injection (GDI) technology		1.000			.788
خلاقیت و نوآوری Creativity and Innovation	1.000	.820	افزایش فشار پاشش سوخت Increased fuel injection pressure			1.000			.813
ماموریت و چشم انداز Mission and vision	1.000	.946	عدم استفاده از فناوری برقی شدن خودروها(Electrification) Not using car electrification technology			1.000			.892
برنامه های کوتاه مدت Short term Programs	1.000	.890	عدم استفاده از فناوری هیبریدی شدن Not using hybridization technology			1.000			.799
برنامه های میان مدت Medium term plans	1.000	.841	ارتعاش گیربکس Gearbox vibration			1.000			.859
برنامه های بلند مدت Long term plans	1.000	.781	صدای گیربکس The sound of the gearbox			1.000			.607
آموزش Education	1.000	.958	نشتی گیربکس Transmission leak			1.000			.139
پژوهش Research	1.000	.889	افت گشتاور به هنگام تعویض دنده در گیربکس Loss of torque when changing gears in the gearbox			1.000			.740
تحلیل داده ها Data analysis	1.000	.814	دوام گیربکس Gearbox durability			1.000			.781
ایجاد و کاربرد دانش Creation and application of knowledge	1.000	.743	فرمان پذیری اکسل Excel commandability			1.000			.768
			انتقال قدرت مناسب اکسل Excel power transmission			1.000			.711
			تعدیل اثر جاده در اکسل Adjusting the road effect in Excel			1.000			.885
			کاهش دور سر پیچ ها در اکسل Reducing the speed around the turns in Excel			1.000			.824
			دوام اکسل Excel durability			1.000			.771
Extraction Method: Principal Component Analysis.

برای اینکه ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ ﺁﻳﺘﻢﻫﺎ ﻭ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎ به حداکثر برسد، ﺑﺎﻳـﺪ ﻣﺤﻮﺭﻫﺎ ﭼﺮﺧﺎﻧﺪﻩ ﺷﻮﻧﺪ. ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﭼﺮﺧﺶ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺗﺮﻛﻴـﺐ آیتم‌ها ﻭ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻲﺷﻮﺩ. ﻋﻤﺪﻩﺗﺮﻳﻦ ﻫﺪﻑ ﺩﺭ ﭼﺮﺧﺶ ﻋﺎﻣﻞﻫـﺎ، تحول ساختار عاملی به یک ساختار ساده از بار عاملی است ﻛﻪ ﺑـﻪ ﺳـﺎﺩﮔﻲ بتوﺍﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ. ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎﻱ ﻣﺎﺗﺮﻳﺲ ﭼـﺮﺧﺶ ﻳﺎﻓﺘـﻪ بسیار ﺳﺎﺩﻩ‌ﺗﺮ ﺍﺯ ﺗﻔﺴﻴﺮ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎﻱ ﻣﺎﺗﺮﻳﺲ ﭼﺮﺧﺶ ﻧﻴﺎﻓﺘﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.

 

جدول شماره 11: چرخش عوامل 

Table number 11: Rotation of factors

Rotated Component Matrixa ماتریس اجزای چرخشی
	Component مولفه
	1	2	3	4
سیاسی Political	.987
اقتصادی Economical	.974
فرهنگی Cultural	.970
اجتماعی Social	.953
تحقیق و توسعه Research and Development		.974
توسعه تجارت و سرمایه گذاری خارجی Trade development and foreign investment		.963
همکاری مشترک Cooperation		.922
خلاقیت و نوآوری Creativity and Innovation		.902
ماموریت و چشم انداز Mission and vision			.971
برنامه های کوتاه مدت Short term Programs			.942
برنامه های میان مدت Medium term plans			.913
برنامه های بلند مدت Long term plans			.883
آموزش Education				.976
پژوهش Research				.940
تحلیل داده ها Data analysis				.902
ایجاد و کاربرد دانش Creation and application of knowledge				.827
Extraction Method: Principal Component Analysis. Rotation Method: Varimax with Kaiser Normalization a a.Rotation converget in 5 iterations

جدول شماره 12: چرخش شکاف ها

Table number 12: Rotation of gaps

Rotated Component Matrixa ماتریس اجزای چرخشی
	Component مولفه
	1	2	3	4
عدم استفاده از فناوری برقی شدن خودروها (Electrification)  Not using car electrification technology	.935
قدرت موتور Engine Power	.914
عدم استفاده از فناوری توربو شارژ Not using turbo charging technology	.885
عدم استفاده از فناوری هیبریدی شدن Not using hybridization technology	.883
عدم استفاده از فناوری تزریق مستقیم سوخت (GDI)  Non-use of direct fuel injection (GDI) technology	.876
دوام موتور Engine durability		.908
افزایش فشار پاشش سوخت Increased fuel injection pressure		.893
آلایندگی موتور Engine emissions		.890
مصرف سوخت موتور Engine fuel consumption		.888
افت گشتاور به هنگام تعویض دنده Torque loss during gear shifting		.856
ارتعاش گیربکس Gearbox Vibration			.919
دوام گیربکس Gearbox Durability			.876
دوام اکسل Excel durability			.867
صدای موتور Engine Sound			.833
صدای گیربکس The sound of the gearbox			.767
نشتی گیربکس Transmission leakage
تعدیل اثر جاده در اکسل Adjusting the road effect in Excel				.936
کاهش دور سر پیچ ها در اکسل Reducing the circumference of the screws in Excel				.901
فرمان پذیری اکسل Excel manageability				.875
انتقال قدرت مناسب اکسل Excel power transmission				.832
Extraction Method: Principal Component Analysis. Rotation Method: Varimax with Kaiser Normalization. a. Rotation converged in 5 iterations.

پایایی تشخیصی (عوامل و شکاف ها)

برای بررسی پایایی تشخیصی از بارهای عاملی گویه­های پرسشنامه، آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی از نرم افزار SMART PLS استفاده شده است. با توجه به مقادیر بار عاملي، آلفای کرونباخ و پایایی ترکیبی برای عوامل و شکاف های شناسایی شده مطابق جداول شماره 13 و 14 و همچنین شکل های  شماره 3 و 4 تمامی مقادیر بزرگتر از 4/0 و عمدتا بالای 7/0 می باشند  بنابراین پایایی تمامی متغیرها به طور مجزا و در تقابل با یکدیگر مورد قبول قرار گرفت.

 

 

 

شکل شماره 3: مقدار بار عاملی گویه­ها برای عوامل

Figure number 3: Factor load value of the items for the factors

 

 

 

 

 

جدول شماره 13 : پایایی تشخیصی عوامل

Table number 13: Diagnostic Reliability

مولفه Component	ردیف No.		گویه Object	بارعاملی operational burden	R2	آلفای کرونباخ Cronbach's alpha	پایایی ترکیبی Composite reliability (CR)
زیرساخت Infrastructure	1	سیاسیPolitical		0.44		0.704	0.701
	2	اقتصادی Economical		0.84
	3	فرهنگی Cultural		0.41
	4	اجتماعی Social		0.48
مشارکت فراسازمانی Trans-organizational partnership	5	تحقیق و توسعه Research and development		0.77		0.859	0.851
	6	توسعه تجارت و سرمایه گذاری خارجی Trade development and foreign investment		0.71
	7	همکاری های مشترک Joint collaborations		0.68
	8	خلاقیت و نوآوری Creativity and innovation		0.72
ماموریت واهداف Mission and goals	9	ماموریت و چشم انداز Mission and vision		0.53		0.825	0.817
	10	برنامه های کوتاه مدت Short term programs		0.72
	11	برنامه های میان مدت Medium term plans		0.64
	12	برنامه های بلندمدت Long-term plans		0.72
آگاهی و دانش Awareness and knowledge	13	آموزش Education		0.65		0.796	0.755
	14	پژوهش Research		0.84
	15	تحلیل داده ها Data analysis		0.78
	16	ایجاد و کاربرد دانش Creation and application of knowledge		0.49
تکنولوژی در حوزه ساخت و مهندسی Technology in the field of construction and engineering	17	موتور Motor		0.48	0.677	0.753	0.731
	18	گیربکس Gearbox		0.68
	19	اکسل Excel		0.70

 

شکل شماره 4: مقدار بار عاملی گویه­ها برای شکاف ها

Figure number 4: Factorial load value of items for gaps

 

جدول شماره 14 : پایایی تشخیصی شکاف ها

Table number 14: Diagnostic Reliability of gaps

مولفه Components	ردیف No		گویه Object	بارعاملی operational burden	R2	آلفای کرونباخ Cronbach's alpha	پایایی ترکیبی Composite reliability (CR)
موتور Motor	1	آلایندگی Pollution		0.898		0.973	0.976
	2	مصرف سوخت Fuel consumption		0.918
	3	قدرت موتور Engine power		0.937
	4	صدای اضافی موتور Additional engine noise		0.918
	5	دوام موتور Engine durability		0.808
	6	عدم استفاده از فناوری توربوشارژ No use of turbocharging technology		0.860
	7	عدم استفاده از فناوری تزریق مستقیم سوخت Not using direct fuel injection technology		0.876
	8	عدم استفاده از فناوری افزایش فشار سوخت Failure to use fuel pressure increase technology		0.890
	9	عدم استفاده از فناوری خودروی الکتریکی Not using electric vehicle technology		0.898
	10	عدم استفاده از فناوری خودروی هیبریدی Not using hybrid car technology		0.941
گیربکس Gearbox	1	ارتعاش Vibration		0.938		0.959	0.968
	2	صدای اضافی گیربکس Additional noise of the gearbox		0.935
	3	نشتی leakage		0.926
	4	افت گشتاور به هنگام تعویض دنده Torque loss during gear shifting		0.934
	5	دوام گیربکس Gearbox durability		0.902
اکسل Excel	1	فرمان پذیری Commandability		0.95		0.852	0.830
	2	انتقال قدرت مناسب Proper power transmission		0.53
	3	تعدیل اثر جاده Adjustment of road effect		0.95
	4	کاهش دور سر پیچ ها Reducing the circumference of the screws		0.481
	5	دوام اکسل Excel durability		0.492
تکنولوژی در حوزه ساخت و مهندسی Technology in the field of construction and engineering	1	موتور Engine		1	0.896	1	1
	2	گیربکس Gearbox		1
	3	اکسل Excel		1

 

 

روایی همگرا (عوامل و شکاف ها)

برای بررسی روایی همگرا از ميانگين واريانس استخراج شده و نرم افزار SMART PLS استفاده شده است. نتایج جداول شماره 15 و 16 نشان می­دهد که تمام مؤلفه­ها دارای مقدار قابل پذیرش بالای 4/0 هستند بنابراین از روایی همگرای مناسبی برخوردار هستند.

 

جدول شماره 15: روایی همگرا (عوامل)

Table number 15: Convergent validity (factors)

نام متغير Variable name	AVE
زیرساخت Infrastructure	0.49
مشارکت فراسازمانی Trans-organizational partnership	0.59
ماموریت واهداف Mission and goals	0.48
آگاهی و دانش Awareness and knowledge	0.55
تکنولوژی در حوزه مهندسی و ساخت Technology in the field of engineering and construction	0.68

 

جدول شماره 16 : روایی همگرا (شکاف ها)

Table 16: Convergent validity (gaps)

نام متغير Variable name	AVE
موتور Motor	0.804
گیربکس Gearbox	0.860
اکسل Excel	0.520

 

روایی واگرا (عوامل و شکاف ها)

برای بررسی روایی واگرا از ميانگين واريانس استخراج شده و نرم افزار SMART PLS استفاده شده است. از آنجا که اعداد روی قطر اصلی از مقادیر زیرین خود بیشتر است، نتایج مندرج در جداول شماره  و 17 و 18 ، نشانگر روايي مناسب معیارهای پرسشنامه هستند.

جدول شماره 17 : روایی واگرا (عوامل)

Table number 17: Divergent validity (factors)

	زیرساخت Infrastructure	مشارکت فراسازمانی Trans-organizational partnership	ماموریت واهداف Mission and goals	آگاهی و دانش Awareness and Knowledge	تکنولوژی در حوزه مهندسی و ساخت Technology in the field of engineering and construction
زیرساخت Infrastructure	0.706
مشارکت فراسازمانی Trans-organizational partnership	0.610	0.632
ماموریت واهداف Mission and goals	0.780	0.603	0.632
آگاهی و دانش Awareness and knowledge	0.597	0.501	0.483	0.572
تکنولوژی در حوزه مهندسی و ساخت Technology in the field of engineering and construction	0.537	0.584	0.631	0.474	0.591

 

جدول شماره 18 : روایی واگرا (شکاف ها)

Table number 18: Divergent validity (gaps)

	اکسل Excel	گیربکس Gearbox	موتور Motor	تکنولوژی Technology
اکسل Excel	0.72
گیربکس Gearbox	0.718	1
موتور Motor	0.701	0.912	0.897
تکنولوژی Technology	0.796	0.908	0.848	0.927

 

بررسی شاخص های برازش مدل: 

برای بررسی کیفیت یا اعتبار مدل از بررسی اعتبار که شامل شاخص بررسی اعتبار اشتراک استفاده شده است. شاخص اشتراک، کیفیت مدل اندازه گیری هر متغیر را می سنجد و با در نظر گرفتن مدل اندازه گیری، کیفیت مدل ساختاری را برای هر متغیر اندازه گیری می کنند. مقادیر مثبت این شاخص های نشانگر کیفیت مناسب و قابل قبول مدل اندازه گیری و ساختاری می باشد. نتایج برازش در جدول زیر ارائه گردیده است.

 

جدول شماره 19 : شاخص های اشتراک

Table number 19: subscription indicators

 

T Statistics	P Values	R2	GOF	CV Red	CV Com	متغیر Variable
4.630	0.000	0.302	0.302	0.280	0.280	شکاف Gap

ناﻡﮔﺬاﺭﻱ عوامل پنهان و تعیین ارتباط آنها 

ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﺸﻜﻞﺗﺮﻳﻦ ﻭ ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻣﻬﻢﺗﺮﻳﻦ ﻣﺮﺍﺣـﻞ ﺗﺤﻠﻴـﻞ ﻋﻮﺍﻣﻞ، ﻧﺎﻡﮔﺬﺍﺭﻱ ﻋﺎﻣﻞﻫﺎﻱ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺟﻲ ﺍﺳﺖ. ﻧﺎﻡ ﮔـﺬﺍﺭﻱ ﻋﻮﺍﻣـﻞ ﺍﺳﺘﺨﺮﺍﺟﻲ ﺗﺤﺖ ﺗأﺛﻴﺮ ﺩﻭ ﻋﺎﻣﻞ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻓﻨﻲ آیتمﻫﺎﻱ ﻳﻚ ﻋﺎﻣﻞ ﻭ ﺍﺻﻮﻝ ﺭﻭﺍﻧﺸﻨﺎﺧﺘﻲ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ آیتم‌های ﻋﺎﻣﻞ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ.

الف)نام گذاری عوامل شناسایی شده:

1- در خصوص اولین عامل پنهان این بخش از تحقیق که با متغیرهایی همچون سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ارتباط داشته اند، باید به این نکته اشاره کنیم که ماهیت این موارد به زیرساخت جامعه مرتبط بوده و تصمیم گیری در این خصوص عمدتا در اختیار بخش دولتی می باشد، بنابراین زیرساخت بهترین گزینه برای نام‌گذاری اولین عامل پنهان این تحقیق می باشد.

2-در خصوص دومین عامل پنهان این بخش از تحقیق که با متغیرهایی همچون تحقیق و توسعه، توسعه تجارت و سرمایه گذاری خارجی، همکاری مشترک و خلاقیت ونوآوری ارتباط داشته اند، می باید به این نکته توجه نمود که برخورداری از ارتباطات صحیح فردی، درون سازمانی و برون سازمانی نقطه مشترک این عوامل بوده و موفقیت در این عرصه را تضمین می نماید، بنابراین مشارکت فراسازمانی مناسب ترین گزینه برای نام‌گذاری دومین عامل پنهان این بخش از تحقیق می باشد.

3-در خصوص سومین عامل پنهان این بخش از تحقیق که با متغیرهایی همچون مأموریت و چشم انداز، برنامه های کوتاه مدت، برنامه های میان مدت و برنامه های بلند مدت ارتباط داشتند، باید به این نکته توجه کرد که ماهیت ذاتی این موارد، ارتباط تنگاتنگی با ماموریت و اهداف سازمانی دارد، بنابراین مأموریت و اهداف مناسب ترین گزینه برای نام‌گذاری سومین عامل پنهان این تحقیق می باشد.

4-در خصوص چهارمین عامل پنهان این بخش از تحقیق که با متغیرهایی همچون آموزش، پژوهش، تحلیل داده ها، ایجاد و کاربرد دانش ارتباط داشته اند، باید به این موضوع اشاره کنیم که ماهیت این عوامل، علمی، آموزشی و پژوهشی بوده، لذا این متغیر ها از نوع دانش و اگاهی فردی و سازمانی می باشند، بنابراین آگاهی و دانش مناسب ترین گزینه برای نام‌گذاری چهارمین عامل پنهان این تحقیق می باشد.

ب)نام گذاری شکاف های شناسایی شده:

1-در خصوص اولین عامل پنهان این بخش از تحقیق که با متغیر هایی همچون عدم استفاده از فناوری برقی شدن خودروها⁴⁷ ، قدرت موتور، عدم استفاده از فناوری توربو شارژ، عدم استفاده از فناوری هیبریدی شدن و عدم استفاده از فناوری تزریق مستقیم سوخت(GDI)⁴⁸ ارتباط داشته اند به این نکته باید اشاره کنیم که این 5 متغیر جزو علوم و فنون جدید دنیا بوده و ارتباط و اشتراک زیادی با مقوله های علمی پژوهشی دارند، همچنین کاهش شکاف مشاهده شدۀ مرتبط با این 5 متغیر توسط خبرگان در قوای محرکه ی خودرو تنها با تعریف پروژه های پژوهش محور امکان‌پذیر خواهد بود، بنابراین ماهیت اولین عامل پنهان این تحقیق از نوع پژوهشی است و کاملا با یکی از 16 عامل شناسایی شده توسط خبرگان در فاز دلفی به نام پژوهش مرتبط است.

2-در خصوص دومین عامل پنهان این بخش از تحقیق که با متغیر هایی همچون دوام موتور، افزایش فشار پاشش سوخت، آلایندگی موتور، مصرف سوخت و افت گشتاور به هنگام تعویض دنده در گیربکس، ارتباط داشته اند به این موضوع باید توجه کنیم که دانش بنیادی مربوط به این 5 متغیر تا حدود زیادی در کشور وجود داشته و نهادینه شده است و تعریف پروژه های تحقیقاتی و توسعه‌ای می تواند باعث کاهش یا رفع شکاف های شناسایی شدۀ مرتبط با این 5 متغیر گردد، لذا ماهیت دومین عامل پنهان این پژوهش از نوع تحقیق و توسعه ای است و کاملا با یکی از 16 عامل شناسایی شده توسط خبرگان در فاز دلفی به نام تحقیق و توسعه مرتبط است.

3-در خصوص سومین عامل پنهان این بخش از تحقیق که با متغیر هایی همچون ارتعاش گیربکس، دوام گیربکس، دوام اکسل، صدای موتور و صدای گیربکس، ارتباط داشته‌اند به این نکته می باید توجه نمود که طبق اذعان اکثریت خبرگان این تحقیق، دانش فنی و فناوری مربوط به این 5 متغیر در حال حاضر در کشور وجود داشته و دلایل ریشه ای بروز این مشکلات نیز در گروه صنعتی ایران خودرو شناسایی شده اند، خبرگان به این موضوع اشاره کردند که عدم صافی سطوح ماشین‌کاری شده مانند چرخ دنده ها و همچنین عدم امکان تولید تمامی اجزای موتور، گیربکس و اکسل در محدوده مجاز نقشه و با قابلیت فرایند بالا، باعث بروز چنین مشکلاتی شده است و بروز نبودن ماشین الات تولید و مستهلک بودن آنها مزید بر علت می باشد بنابراین کاهش یا رفع این شکاف ها فقط با سرمایه گذاری و خرید و بروزآوری ماشین الات امکان‌پذیر خواهد شد. لذا ماهیت سومین عامل پنهان این پژوهش از نوع سرمایه گذاری است و کاملا با یکی از 16 عامل شناسایی شده توسط خبرگان در فاز دلفی به نام اقتصادی مرتبط است.

4-در خصوص چهارمین عامل پنهان این بخش از تحقیق که با متغیر هایی همچون تعدیل اثر جاده، کاهش دور سر پیچ ها، فرمان پذیری اکسل و انتقال قدرت مناسب اکسل، ارتباط داشته اند به این نکته باید اشاره کرد که طبق اظهارنظر خبرگان این پژوهش، دانش و فناوری مرتبط با این متغیر ها نیز در کشور وجود داشته ولی به دلیل تغییرات مهندسی که به مرور زمان در فرایندهای تولید و متناسب با درخواست و نیاز مشتریان حادث گردیده، این مشکلات پدیدار شده اند، بدین صورت که برخی از راه حل های ارائه شده برای اعمال تغییرات مهندسی‌های مذکور در طول سالهای گذشته اثربخشی لازم را نداشته اند و بسته به خلاقیت و نواوری تیم طراحی، تصمیماتی اتخاذ گردیده و گاهی اثربخش هم نبوده اند، لذا اهمیت دادن به مقوله خلاقیت و نواوری و همچنین اموزش و تربیت کارشناسان خلاق و نواور می تواند راهکار مناسبی برای کاهش یا رفع شکاف های شناسایی شده در این بخش باشد، بنابراین ماهیت چهارمین عامل پنهان این پژوهش از نوع تصمیمات خلاقانه و نواورانه است و کاملا با یکی از 16 عامل شناسایی شده توسط خبرگان در فاز دلفی به نام خلاقیت و نوآوری مرتبط است.

 

نشتی گیربکس اخرین متغیر از 20 متغیر شناسایی شده توسط خبرگان بود که هیچگونه ارتباطی با 4 عامل پنهان شناسایی شده نداشت.

شکل شماره 5: عوامل پنهان

Figure number 5: Hidden Factors

 

بحث و نتیجه گیری

پس از برگزاری جلسه توجیهی با 10 نفر از خبرگان صنایع خودروسازی کشور، نسبت به تعیین 35 عامل فرعی به عنوان عوامل مؤثر بر فرایند انتقال تكنولوژي در قوای محرکه خودرو بواسطۀ مصاحبه و با نظر خبرگان فوق اقدام شد، همچنین لیست اولیه شکاف ها بین وضعیت موجود و مطلوب در قوای محرکه خودرو تهیه گردید، در ادامه پس از اجرای سه راند دلفی با خبرگان مذکور به 16 عامل و 20 شکاف شناسایی شده دست یافتیم. سپس داده ها جمع اوری و تحلیل این عوامل با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گردید.

الف)عوامل شناسایی شده:

اولین عامل پنهان این بخش از تحقیق با متغیرهایی همچون سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی ارتباط داشته و باید به این نکته اشاره کنیم که ماهیت این موارد به زیرساخت جامعه مرتبط بوده و عموما در اختیار بخش دولتی می باشد، بنابراین زیرساخت بهترین گزینه برای نام گذاری اولین عامل پنهان این تحقیق می باشد.

دومین عامل پنهان این بخش از تحقیق با متغیر هایی همچون تحقیق و توسعه، توسعه تجارت و سرمایه گذاری خارجی، همکاری مشترک و خلاقیت ونوآوری ارتباط داشته و می باید به این نکته توجه نمود که برخورداری از ارتباطات و مشارکت صحیح درون سازمانی و برون سازمانی نقطه مشترک این عوامل بوده و موفقیت در این عرصه را تضمین می نماید، بنابراین مشارکت فراسازمانی مناسب ترین گزینه برای نام‌گذاری دومین عامل پنهان این تحقیق می باشد.

سومین عامل پنهان این بخش از تحقیق با متغیر هایی همچون ماموریت و چشم انداز، برنامه های کوتاه مدت، برنامه های میان مدت و برنامه های بلند مدت ارتباط داشته و باید به این نکته توجه کرد که ماهیت ذاتی این موارد ارتباط تنگاتنگی با مأموریت و اهداف سازمانی دارد، بنابراین ماموریت و اهداف مناسب ترین گزینه برای نام‌گذاری سومین عامل پنهان این تحقیق می باشد.

چهارمین عامل پنهان این بخش از تحقیق با متغیر هایی همچون آموزش، پژوهش، تحلیل داده ها، ایجاد و کاربرد دانش ارتباط داشته لذا باید به این موضوع اشاره کنیم که ماهیت این عوامل علمی پژوهشی بوده و از نوع دانش می باشد، بنابراین آگاهی و دانش مناسب ترین گزینه برای نام‌گذاری چهارمین عامل پنهان این تحقیق می باشد.

ب)شکاف های شناسایی شده:

اولین عامل پنهان این بخش از تحقیق، با متغیر هایی همچون عدم استفاده از فناوری برقی شدن خودروها، قدرت موتور، عدم استفاده از فناوری توربو شارژ، عدم استفاده از فناوری هیبریدی شدن و عدم استفاده از فناوری تزریق مستقیم سوخت، ارتباط داشته و این 5 متغیر جزو علوم و    فناوری های جدید این صنعت بوده بنابراین ماهیت اولین عامل پنهان این تحقیق از نوع پژوهشی است.

دومین عامل پنهان این بخش از تحقیق با متغیر هایی همچون دوام موتور، افزایش فشار پاشش سوخت، آلایندگی موتور، مصرف سوخت و افت گشتاور به هنگام تعویض دنده در گیربکس، ارتباط داشته اند، لذا ماهیت دومین عامل پنهان این پژوهش از نوع تحقیق و توسعه ای است.

سومین عامل پنهان این بخش از تحقیق با متغیر هایی همچون ارتعاش گیربکس، دوام گیربکس، دوام اکسل، صدای موتور و صدای گیربکس، ارتباط داشته، لذا ماهیت سومین عامل پنهان این پژوهش از نوع سرمایه گذاری و اقتصادی است. چهارمین عامل پنهان این بخش از تحقیق با متغیر هایی همچون تعدیل اثر جاده، کاهش دور سر پیچ ها، فرمان پذیری اکسل و انتقال قدرت مناسب اکسل، ارتباط داشته، بنابراین ماهیت چهارمین عامل پنهان این پژوهش از نوع تصمیمات خلاقانه و نواورانه است.

نشتی گیربکس اخرین متغیر از 20 متغیر شناسایی شده توسط خبرگان بود که هیچگونه ارتباطی با 4 عامل پنهان شناسایی شده این تحقیق نداشت و خبرگان اذعان داشتند که مهمترین عامل تأثیرگذار در بروز این اشکال، خطای اپراتوری می باشد و این ادعا می تواند در تحقیقات آتی مورد بررسی و مد نظر محققان قرار گیرد.

هدف اصلی ما از انجام این پژوهش شناسایی شکاف ها و تحلیل عوامل مؤثر بر فرایند انتقال تکنولوژی در قوای محرکه خودرو در گروه صنعتی ایران خودرو می باشد، ما در این تحقیق به دنبال یافتن پاسخی مناسب برای این سؤال هستیم که: ایا ارتباط معناداری بین شکاف ها با یکدیگر و عوامل مؤثر شناسایی شده با یکدیگر وجود دارد یا خیر؟ همانطور که قبلا به آن اشاره شد تحقیقات پیشین به صورت کلی، موضوعاتی مانند قابلیت های سازمان، منابع انسانی و تأمین کنندگان، سیاست گذاری دولت و تأثیر آن بر فرایند انتقال فناوری را محور بحث خود قرار داده اند، بر اساس مطالعات انجام شده در ادبیات داخلی و خارجی، هیچ موردی که نشان دهنده عوامل اثرگذار بر فرایند انتقال تکنولوژی در قوای محرکه  خودرو باشد، یافت نشد. از این‌رو پژوهش حاضر به لحاظ مطالعه موردی و ادبیات دارای نوآوری می‌باشد.

از جمله محدودیت های این تحقیق می توان به محدودیت های تردد بواسطه بیماری کرونا اشاره نمود که باعث شد تا برخی از جلسات دلفی کنسل و به زمان دیگری موکول گردد.

مقادیر مربوط به ازمون KMO ، بارتلت و r در این پژوهش نشان از همبستگی و اشتراک نسبتا بالای بین متغیرها دارد و از درجه اعتبار کافی برخوردار می باشد و همچنین با توجه به مقادیر مربوط به شاخص های اشتراک، مندرج در جدول شماره 10 ارتباط معناداری بین شکاف ها و عوامل مؤثر شناسایی شده وجود داشته که این امر پاسخی مناسب برای سؤال مورد نظر محقق در این پژوهش می باشد.

نتایج حاصل از این تحقیق به خوبی نشان داد که 16 عامل شناسایی شده به عوامل پنهانی همچون زیرساخت، مشارکت فراسازمانی، ماموریت و اهداف، آگاهی و دانش مرتبط بوده و اگر شرکت ایران خودرو بخواهد 9 شکاف شناسایی شده در قوای محرکه خودرو شامل تعدیل اثر جاده، کاهش دور سرپیچ‌ها، فرمان پذیری اکسل، انتقال قدرت مناسب اکسل، دوام موتور، افزایش فشار پاشش سوخت، آلایندگی موتور، مصرف سوخت و افت گشتاور به هنگام تعویض دنده در گیربکس را مرتفع نموده یا کاهش دهد فقط می باید به مشارکت فراسازمانی توجه ویژه نماید. و کاهش 5 شکاف دیگر شامل ارتعاش گیربکس، دوام گیربکس، دوام اکسل، صدای موتور و صدای گیربکس مستلزم توجه ویژه به عامل زیرساخت است و همچنین 5 شکاف دیگر این تحقیق نیز شامل عدم استفاده از فناوری برقی شدن خودروها، قدرت موتور، عدم استفاده از فناوری توربو شارژ، عدم استفاده از فناوری هیبریدی شدن و عدم استفاده از فناوری تزریق مستقیم سوخت، با توجه نمودن به عامل آگاهی و دانش قابل کاهش می باشد. از آنجایی که تعیین صحیح عوامل مؤثر بر فرایند انتقال تکنولوژی در قوای محرکه ی خودرو عامل بسیار مهم و اثرگذار در جایگاه صنعت خودروسازی کشور می باشد، توصیه می‌شود که این پژوهش در سطح ملی اجرا شود. ضمنا پژوهش مذکور قابلیت پیاده‌سازی در تمامی گروه‌های خودروسازی سبک، سنگین و موتورسیکلت سازی را نیز دارد. در نهایت به عنوان پیشنهاد برای تحقیقات بعدی می‌توان به بررسی و تحلیل عمیق‌تر و اختصاصی برای هر کدام از 4 عامل پنهان شناسایی شده این تحقیق و تدوین دستورالعمل‌هایی برای استاندارد سازی این فرایند اشاره نمود.

سپاسگزاری

از استاد راهنما ، مشاور و استادان دانشگاه و همچنین کلیه افرادی که در این پژوهش همکاری نموده اند سپاسگزاریم.

 

تعارض منافع 

نویسندگان هیچ گونه تعارض منافع ندارند.

 

 

 

References   

Anzolin, G., & Andreoni, A. (2023), Robotising, but how? Evidence from the automotive sector in South Africa, Journal  of Manufacturing Technology Management , 34(5), 820-837.

Amal F.Soliman,(2020), The effect of leadership empowerment on technology transfer effectiveness: A proposed model: An applied study on the telecommunication companies in one of the developing countries, The Journal of High Technology Management Research, Volume 31, Issue 1, May 2020, 100371. https://doi.org/10.1016/j.hitech.2020.100371

Ebrahimpour Azbari et al., (2018), Information Technology Capability and Supply Chain Integration Capability on New Product Development Performance, Technology Development Management Quarterly / Volume 6/Number 1, Summer 2018, (In Persian). doi:10.22104/jtdm.2018.2870.1970

Jafarnejad, A., Olfat, L., MOkhtarzadeh, N., Elyasi, M., Ahangari, S,S. (2018), Value Acquisition in Strategic Technological Alliances and Factors Affecting Its Different Dimensions in the Automotive Industry, Technology Development Management Quarterly/Volume 6(2),9-48. (In Persian),https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id=495947

John D. Lee et al., (2012), Cognition, Technology & Work volume 14, pages39–49 (2012), https://link.springer.com/article/10.1007/s10111-011-0194-3

Jongsuk, L., Ping Chong, C., Lequn, C., Poh Huat, N. N., Yerim, K., Qiong, W., Sumin, J., Jihwan, J., Siheon, C., Seung, K. M. (2023), Key Enabling Technologies for Smart Factory in Automotive Industry: Status and Applications, Int. J. Precis. Eng. Manuf.-Smart Tech., 1(1), 93-105.

J Tidd, JR Bessant (2020), John Wiley & Sons, AP - Business & Economics, 1-624. http://www. books.google.com

Jupriyanto, S.IZ. et al., (2013). Indenasan Technology Transfer Successful Model with a Macroergonomics Framework. Journal Of Applied Sciences Research. Vol 9 (4), PP 2520-2525, http://www.aensiweb.com/old/jasr/jasr/2013/2520-2525.pdf

Khatami Firoozabadi, S. M., Tabatabaeian, S.H., Dashti, M.A. (2018), Key Success Factors in the Process of Implementing Advanced Production Technologies in Industrial Enterprises, Technology Development Management Quarterly / Volume 6 / Number 4, 89-126. (In Persian). doi:10.22104/jtdm.2019.3000.2013.

Majidpour and Mojiri, (2019), The Evolution of Concepts and Policies of International Technology Transfer, Comprehensive Special Issue of Science, Technology and Innovation Policy, 12(2), 425-437. (In Persian). https://www.sid.ir

Mehdi Nejati, Hossein Akbarifard, (2016), Evaluating the Effects of Export Technology Overflow on Total Productivity of Production Factors in the Industrial Sector: The Case of Iran, New Economy and Trade, Institute of Humanities and Cultural Studies, 13(1), 141-166. (In Persian). http://ensani.ir/fa/article/382723

Meybodi, Ahmad Hadi, (2017), Investigation of technology transfer barriers in cross-selling contract and assessment of technology transfer risk in Iran's new oil contract (IPC) by FMEA method, Iranian Energy Economics Research Journal, Year 6, Issue 22, Spring 2017, Page 1-43, (InPersian).https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=355886

Moghasem, Y., saeidi, P., Moghassem, Y., Mehrabian, A. (2019), Development of small and medium manufacturing businesses based on the impact of performance and innovation in technology, Technology Development Management Quarterly, 7(1), 163-194. (In Persian). https://www.sid.ir › FileServer › 4039113980106-

Mohammad Naghizadeh, (2020), A Comprehensive Approach to Investigating the Role of Technology Transfer Rules in Foreign Joint Cooperation Contracts (Case Study of Amia Pars Company) Technology Development Management Quarterly, 8(2), 45-76. (In Persian). https://www.sid.ir 

Mohsen Akbari et al., (2020), The Impact of Technology Transfer, Outsourcing, Organizational Capabilities on Innovative Performance, Quarterly Journal of Innovation Management in Defense Organizations, 3( 8), 42-76. (In Persian). https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?id= 555041

Safaei, B., Mosleh Shirazi, A.N., Mohamadi, A., Alimohammadlou, M. (2018), System Model of Commercial Soft Technology Dissemination in Iranian Oil Industry, Quarterly Journal of Technology Development Management, 6(3), 41-70. (In Persian). https://www.sid.ir/fa/Journal/ViewPaper.aspx?id=495974,

Nazeem Mustapha and Gerard Ralphs, (2021) Effectiveness of technology transfer in public research institutions in South Africa: A critical review of national indicators and implications for future measurement, African Journal of Science, Technology, Innovation and Development, 14(4), 863-875. d:10.1080/20421338.2021.1893467, 2021

Nejati and Akbarifard, (2018), Assessing the effects of technology overflow from exports on the productivity of total production factors in the industrial sector: the case of Iran, Institute of Humanities and Cultural Studies, 13(1), 141-166(In Persian). http://ensani.ir/fa/article/382723,

Nguyen, N., & Aoyama, A. (2013). Exploring Cultural Differences in Implementing International Technology Transfer In the Case of Japanese Manufacturing Subsidiaries in Vietnam. Contemporary Management Research, 9(1). doi:10.7903/cmr.10338

Nilforooshan, (2018), IEEE Internet Computing (Volume: 22, Issue: 1, Jan./Feb. 2018),https://civilica.com/doc/1189674/

N. Naghizadeh, (2018), Powder Technology, Volume 332, 1 June 2018, Pages 279-286,(In Persian). https://www.sid.ir/fa/Journal/ViewPaper.aspx? ID=555300.

Noori et al., International Political Economy Studies, 2020, Vol. 3, Issue. 2, pp. 473-509(In Persian).https://ipes.razi.ac.ir/article_1698.html?lang=en.

Taghva et al., (2014), Asian Journal of Research in Business Economics and Management, Year : 2014, Volume : 4, Issue : 9, First page : ( 57) Last page (75)(In Persian). Online ISSN : 2249-7307.

Taleghani et al., (2017), Determining the Most Effective Factor of Technology Transfer in the Development of Iranian Oil Fields Using Conditional Technology Transfer Effectiveness Model, Bi-Quarterly Journal of Industrial Technology Development, 15(29), 101-123. (In Persian). https://www.sid.ir/fa/journal/ViewPaper.aspx?ID=284792.

Scuotto, V & Beatrice, O & Valentina, C& Nicotra, M & Di Gioia, L & Farina Briamonte, M., (2020), Uncovering the micro-foundations of knowledge sharing in open innovation partnerships : An intention-based perspective of technology transfer , Technological Forecasting & Social Change 152(3), 119906, https://e-tarjome.com/storage/panel/ fileuploads/2020-02-05/1580905404_E14467-e-tarjome.pdf.

Vincenzo Carvello, et al., (2023), Start-up collaboration units as knowledge brokers in Corporate Innovation Ecosystems: A study in the automotive industry, Journal of Innovation & Knowledge Volume 8, Issue 1, January–March 2023, 100303.

Zeinali, et al., (2022), Explainig and Designing of the Technology Development Model of the Automotive Industry in Iran Based on Collaborative Management , Volume 16, Issue 2- Serial Number 56, September 2022, Pages 65-95.

(23)

 

 

---

[1] . Ph.D Candidate, Department of Technology Management, Roudehen Branch, Islamic Azad University, Roudehen, Iran

[e-mail]

[2] . Professor, Department of Industrial Management, Science and Research Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran.

*. Corresponding Author: [e-mail]

[3] 3. Associate Professor, Department of Industrial Engineering, Malek Ashtar University of Technology, Tehran, Iran

[4] 4. Professor, Department of Technology Management, Research Sciences Branch, Islamic Azad University, Tehran, Iran  

[5] 1. دانشجوی دکتری گروه مدیریت تکنولوژی ، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، رودهن ، ایران [e-mail]

[6]  . استاد گروه مدیریت صنعتی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران (نویسنده مسؤول ) [e-mail]

[7]  . دانشیار گروه مهندسی صنایع، دانشگاه صنعتی مالک اشتر، تهران ، ایران [e-mail] 

[8]  . استاد گروه مدیریت تکنولوژی، واحد علوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران [e-mail] 

[9] . Arabi

[10] . D. Cetindamar et al

[11] . Urbano et al

[12] . Nguyen and Aaoyama

[13] . J.Tidd and Bessant

[14] . John D Lee et al

[15]  . Khatami Firouzabadi et al

[16]  . Maskus

[17]  . Taleghani et al

[18]  . Taghva et al

[19]  . Nilforoushan et al

[20]  . Naghi zadeh et al

[21]  . Moghassem et al

[22]  . EbrahimPour Azbari et al 

[23] . Jupriyanto et al

[24] . Mosleh shirazi et al

[25] . Akbari et al

[26] . Jafar Nejad et al

[27] . Veronica Scuotto

[28]  . Vincenzo Carvello et al

[29] . Anzolin et al

[30] . Meibody and Hadi

[31] . Nejati and Akbarifard

[32] . Amal F.Soliman

[33] . Zeinali et al

[34] . Khatami firouzabadi et al

[35] . Majid Pour and Mojiri 

[36] . Naghi zadeh

[37] .Nazeem Mustapha and Gerard Ralphs

[38] . Noori et al

[39] . Jongsuk Lee et al

[40] . Jafar Nejad et al

[41] . Khatami Firouzabadi et al

[42] . Zeinali et al

[43] . طی گفتگو و مشاوره با 10تن از خبرگان و مدیران این گروه خودرویی انتخاب شده‌اند.

[44] .به عنوان مثال می توان به این سؤال اشاره کرد: عوامل مؤثر بر فرایند انتقال فناوری در قوای محرکه، در ایران خودرو کدامند؟

[45] . Kaiser-Meyer-Olkin

[46] . Bartletts Test Of Sphericity

[47] . Electrification

[48] . Gasoline Direct Injection