فهرس المقالات Oman Sea

• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  1 - پایش میزان کلروفیل-آ، کربن آلی، شوری و دمای سطح آب در سواحل سیستان و بلوچستان با استفاده از داده‌ های سنجش از دور
  الهام شهری محمد حسین صیادی الهام یوسفی
  10.30495/girs.2021.684236
  پیشینه و هدف دریاها و اقیانوس‌ ها نقش به سزایی در شرایط آب و هوایی و همچنین تغییرات اقلیم ایفا می ‌کنند. علاوه بر این پدیده‌ های فیزیکی و زیستی از مهم‌ ترین عوامل تأثیرگذار بر شیمی و محیط ‌زیست دریا هستند. از همین رو شناخت فرآیندهای فیزیکی حاکم بر دریاها و اقیانوس‌ ها و أکثر

  پیشینه و هدف دریاها و اقیانوس‌ ها نقش به سزایی در شرایط آب و هوایی و همچنین تغییرات اقلیم ایفا می ‌کنند. علاوه بر این پدیده‌ های فیزیکی و زیستی از مهم‌ ترین عوامل تأثیرگذار بر شیمی و محیط ‌زیست دریا هستند. از همین رو شناخت فرآیندهای فیزیکی حاکم بر دریاها و اقیانوس‌ ها و همچنین همبستگی بین این خصوصیات با خصوصیات زیستی از اهمیت بالایی برخوردار است. الگوریتم ‌های سنجش ‌از دور از محـدوده آبی، سبز، زرد، قرمز و مادون ‌قرمز نزدیک استفاده می‌ کنند و بنابراین نظارت بر کلروفیل- آ که رنگ‌دانه فیتوپلانگتون آب ‌های اقیانوسی و ساحلی است می ‌تواند با استفاده از فناوری نوین سنجش ‌از دور اندازه‌گیری و ارزیابی شود.مواد و روش ها در این مطالعه از قابلیت روش‌ های سنجش از دور در بررسی وضعیت ویژگی‌های کیفی آب‌های ساحلی استان سیستان و بلوچستان استفاده‌شده است. بدین منظور برای بررسی وضعیت کلروفیل-آ با استفاده از الگوریتم ‌های بیواپتیکی OC3 درENVI و همچنین قابلیت ‌های پلت فرم گوگل ارث انجین استفاده ‌شده است. گوگل ارث انجین یک پلت فرم تحلیل مکانی و متن‌ باز است که کاربران را قادر می ‌سازد تصاویر ماهواره ‌ای سیاره زمین را تجسم و تجزیه‌ و تحلیل کنند. با استفاده از این سامانه می ‌توان انواع پردازش ‌های طیفی را بر روی پدیده های مختلف سطح زمین با داده‌های ماهواره ‌ای متفاوت انجام داد. همچنین می ‌توان بر روی حجم زیادی از داده ‌ها بدون نیاز به سامانه ‌های پرقدرت، محاسبات را انجام داد. پارامتر شوری از ماهواره SMOS سنجنده MIRAS در نرم‌افزار SNAP، بررسی پارامترهای کلروفیل، دما و کربن آلی با استفاده از تصاویر ماهواره مودیس سنجنده Terra استفاده شد. زمان مطالعه در تصاویر مورداستفاده و نمونه ‌برداری میدانی اردیبهشت‌ ماه سال 1399 است. به ‌منظور استخراج غلظـت کلروفیـل-آ از الگوریتم‌ های بیواپتیکی مبتنـی بـر بانـدهای آبـی و سـبز (OC3) در نرم‌افزار ENVI استفاده شد. مدل ‌های بیواپتیک اندازه‌گیری‌ های نـوری بازتـاب یـا تابش را با پارامترهای بیولوژیکی مانند غلظت کلروفیل، کیفیت آب و سایر موارد به هم پیونـد می‌دهند. دمای آب یکی از مهم‌ترین عوامل حاکم بر وضعیت زندگی درون دریا است، به ‌طوری ‌که جانوران دریایی تنها در یک بازه مشخصی از دمای آب می ‌توانند زنده بمانند و تولیدمثل کنند.‌ به همین دلیل فیتوپلانگتون ‌ها بسیار به تغییرات دمای آب حساس بوده و واکنش نشان می ‌دهند و دمای سطح آب می‌ تواند تعیین‌کننده فراوانی و پراکنش آن ‌ها باشد. در این پژوهش پروداکت MIR_OSUDP2 ماهواره SMOS سنجنده MIRAS در تاریخ 3 می 2020 برای منطقه موردمطالعه از سایت https://smos-diss.eo.esa.int استفاده شد.نتایج و بحث در کنار سواحل میزان کلروفیل-آ بیشتر است و ایستگاه ‌های کنارک جود و خور میدانی دارای غلظت بالاتری از کلروفیل-آ هستند. خروجی‌ های حاصل از دو روش متفاوت در تخمین میزان کلروفیل-آ در منطقه مورد مطالعه مشابهت دارد. همچنین نتایج نشان داد که در ایستگاه ‌های چابهار، کنارک، جود و گواتر در سال ‌های اخیر میزان کلروفیل-آ افزایش ‌یافته است. در مناطق چابهار و کنارک در طول ده سال این افزایش چشمگیر بوده و افزایش ناگهانی کلروفیل در سال اخیر در ایستگاه‌ های جود و خور میدانی نیاز به مطالعات بیشتری جهت شناخت علل دارد و باید مورد توجه قرار گیرد. نمودار میزان تغییرات کلروفیل-آ در طی سال 2019 تا 2020 نشان می ‌دهد که میزان کربن آلی از میزان کلروفیل-آ پیروی می ‌کند و در مناطقی مانند چابهار و کنارک میزان کربن آلی بالاتری را شاهد هستیم. بیشترین افزایش دما در تمامی سه دوره مورد بررسی در بخش‌ های بندر چابهار و کنارک بوده است، که فعالیت ‌های انسانی یکی از عوامل اصلی آن است. با بررسی روند ده‌ساله تغییرات افزایشی دما در بندرهای خور میدانی و جود نیز قابل‌مشاهده است. روند کلی دما همان ‌گونه که انتظار می ‌رود به سمت شرق کاهشی است زیرا به آب ‌های آزاد نزدیک‌تر است. فصولی که دمای آب کمتر است میزان کلروفیل-آ بالاتر بوده است. نتایج نقشه ‌های کلروفیل-آ توسط نرم ‌افزارهای ENVI و پلت فرم گوگل ارث انجین، غلظت کلروفیل-آ در فصل پاییز و زمستان نسبت به بهار و تابستان بیشتر بوده است، بالا بودن مقدار غلظت کلروفیل-آ در فصول سرد آب ‌های گرمسیری و نیمه گرمسیری رایج است. همچنین غلظت کلروفیل-آ در مناطق مورد بررسی در امتداد ساحل بیشتر از مناطق دور از ساحل است که این ویژگی در ارتباط با الگوریتم برداشت کلروفیل-آ در آب ‌های نوع یک است؛ به ‌عبارت‌ دیگر، مناطق ساحلی به دلیل عمق کم، بالا بودن کدورت و رسوبات معلق نسبت به مناطق دور از ساحل دارای مقدار بیشتری است. چون در این منطقه تخلیه رودخانه ‌ای وجود ندارد، این مناطق بیشتر تحت تأثیر فرآیندهای هیدرودینامیکی مانند جهت وزش باد و جریان‌های دریایی هستند. حداقل میزان غلظت کلروفیل-آ در منطقه در ماه می تا سپتامبر مشاهده شد که این تغییرات مخالف نوسانات دمای سطحی آب بود، که می ‌تواند به دلیل جریانات بالارونده باشد. میزان کربن آلی از مهم‌ ترین عوامل کلیدی برای ارزیابی کارکرد بوم ‌سازگان آبی محسوب می ‌شود که موجب تعیین توان پتانسیل بوم‌سازگان برای فرآورده‌های شیلاتی می ‌شود؛ نتایج حاصل از بررسی میزان کربن آلی نشان داد که مقدار کربن آلی همانند کلروفیل-آ در دو فصل پاییز و زمستان بیشتر از بهار و تابستان بود به ‌طوری ‌که، روند تغییرات کربن آلی نیز از روند تغییرات کلروفیل-آ تبعیت داشت. بین نوسانات دما و میزان کلروفیل-آ همبستگی وجود دارد، این ‌همبستگی ‌نشان دهنده اهمیت دمای سطح آب در تغییرات میزان رشد فیتوپلانگتون‌ ها به‌عنوان یکی از عوامل اقلیمی است و باعث شده است مهم ‌ترین پارامتر تأثیرگذار روی کلروفیل-آ، دمای سطحی آب باشد. بر اساس نتایج به‌ دست ‌آمده روند تغییرات دما در ده سال اخیر افزایشی و گرم ‌ترین ایستگاه ‌ها ایستگاه‌ های چابهار و کنارک هستند. ازلحاظ شوری نیز مناطقی که شوری کمتری را داشتند دارای میزان کلروفیل-آ بالاتری بودند. مقایسه داده ‌های حاصل از این تحقیق با موارد فوق گویای آن است که دامنه نوسانات ثبت ‌شده پارامترهای کیفی مورد بررسی در محدوده طبیعی آب ‌های منطقه با مطالعات مشابه در منطقه موردمطالعه توسط سایر متخصصین مطابقت دارد.نتیجه گیری نتایج این پژوهش نشان‌ دهنده دقت قابل‌قبول نتایج حاصل در مقایسه با داده ‌های پژوهش‌ های مشابه برکنار سرعت و سهولت روش کار است. بنابراین می‌ توان با کمک گرفتن از علم سنجش از دور با پایش به‌موقع پارامترهای کیفی پهنه ‌های آبی از ایجاد بحران ‌های بزرگ پیشگیری و در هزینه و زمان صرفه‌جویی کرد، مشکلاتی که ممکن است در صورت وقوع برگشت‌ناپذیر باشند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  2 - بررسی تنوع مورفولوژیک در جمعیت های مختلف ساردین سندی موجود در خلیج فارس و دریای عمان
  پرستو رحیمی سهراب رضوانی پرگل قوام مصطفوی شهلا جمیلی
  زمینه و هدف:ساردین ماهیان از خانواده شگ ماهیان از نظر اکولوژیک جزو ماهیان سطحزی ریز، و اولین مصرف کنندگان در زنجیره ی تولیدات دریایی بوده و در صورت صید بی رویه آن ها کاهش صید تون ماهیان مشاهده می­گردد. هدف از این مطالعه بررسی تنوع احتمالی ژنتیکی و ایجاد زیر جمعیت در حوز أکثر

  زمینه و هدف:ساردین ماهیان از خانواده شگ ماهیان از نظر اکولوژیک جزو ماهیان سطحزی ریز، و اولین مصرف کنندگان در زنجیره ی تولیدات دریایی بوده و در صورت صید بی رویه آن ها کاهش صید تون ماهیان مشاهده می­گردد. هدف از این مطالعه بررسی تنوع احتمالی ژنتیکی و ایجاد زیر جمعیت در حوزه پراکنش این گونه در خلیج فارس و دریای عمان است.روش کار:در طی زمستان90 و بهار91 تعداد63 عدد ساردین سندی با روش پرساین دو قایقی از سه منطقه جاسک، قشم و لنگه جمع­آوری و بررسی های مورفولوژیک و بیومتریک معمول انجام گردید. داده ها به روش آنالیز واریانس یک طرفه one way ANOVAو آنالیز واریانس چند متغیره MANOVAمورد بررسی آماری قرار گرفتند.یافته ها:بررسی آماری صفات مورد مطالعه وجود یک شیب معنی دار را در سطح 05/0Pدرکلیه صفات از بندر چارک در منطقه لنگه تا بندر جاسک در دریای عمان نشان داد. آزمون post-hocنشان از این داشت که درتمامی صفات جاسک تفاوت معنی داری را با دو منطقه دیگر دارد. بر پایه آزمون مولفه های اصلی مهم­ترین صفات در ایجاد این تنوع طول کل، طول چنگالی، طول استاندارد، طول پوزه و پهنای بدن می باشند. از سوی دیگرClaster analysis  بر پایه صفات مورفولوزیک سه منطقه در ابتدا به دو منطقه اصلی (جاسک، قشم و لنگه) تقسیم و در مرحله بعد دو منطقه قشم و لنگه را نیز از یک­دیگر جدا سازی می­کند.نتیجه گیری:نتایج حاصل می تواند نشان از این حقیقت باشد کهاین گونه در حوضه گسترده پراکنش خود دارای زیر جمعیت هایی است که می توانند زیر بنای ایجاد زیر گونه در حوزه پراکنش این گونه باشند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  3 - بررسی تغییرات مورفولوژیک اتولیت ساژیتا در جمعیت های ساردین سفید Sardinella albellaدر خلیج فارس و دریای عمان
  پرستو رحیمی
  زمینه و هدف:اتولیت(سنگریزه شنوایی) داخل یک جفت کپسول در هر سمت جمجمه قرار دارد. استفاده از اتولیت­ ها به عنوان شاخصی برای تعیین سن یه شمار می رود و نوسانات محیطی نظیر تغذیه، فعالیت و تغییرات حرارتی بر روی آن تاثیر می­گذارد. با توجه به گستردگی و تنوع محیطی قابل توجه در ح أکثر

  زمینه و هدف:اتولیت(سنگریزه شنوایی) داخل یک جفت کپسول در هر سمت جمجمه قرار دارد. استفاده از اتولیت­ ها به عنوان شاخصی برای تعیین سن یه شمار می رود و نوسانات محیطی نظیر تغذیه، فعالیت و تغییرات حرارتی بر روی آن تاثیر می­گذارد. با توجه به گستردگی و تنوع محیطی قابل توجه در حوزه ی پراکنش Sardinella، وجود تنوع در ساختار مورفولوژیک اتولیت دور از انتظار نخواهد بود. بنابراین هدف ازاین مطالعه بررسی تنوع احتمالی در ساختار اتولیت ساژیتا درحوزه پراکنش ساردین سفید درخلیج فارس و دریای عمان استروش کار:درطی زمستان90 وبهار 91تعداد75 عدد ساردین سندی با روش پرساین دوقایقی از سه منطقه جاسک، قشم و لنگه جمع آوری گردید. پس از انجام مطالعات بیومتریک اتولیت ساژیتای چپ و راست استخراج گردیده و بررسی شد. داده های به دست آمده مورد آنالیز واریانس تک متغییره  one way ANOVAو چند متغییره MANOVAقرار گرفتند.یافته ها:در بررسی آماری صفات مورد مطالعه  تفاوت معنی داری بین سه منطقه مشخص نگردید. این نتایج توسط آزمون post-hoc  و Claster analysisنیز تایید شد. اگرچه درجه ی اندکی از تفکیک بین سه منطقه مشاهده می شد اما میزان هم­پوشانی بیش از آن بود که سه منطقه را از یک­دیگر متمایز سازد.نتیجه­ گیری:معنی دار نبودن تفاوت های مورفولوژیک اتولیت ها در این سه منتطقه  می تواند موید این نکته باشد که جمعیت این گونه در سه منطقه ی نمونه برداری با یک­دیگر در ارتباط بوده و اختلاط صورت گرفته سبب عدم تمایز معنی دار در این صفت شده است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  4 - بررسی فیلوژنی مولکولی ماهی شانک کوپر(Argyrops spinifer) در محدوده خلیج فارس و دریای عمان(بندر بوشهر ،بندرعباس، بندرچابهار)
  شیرین ولی پور پرگل قوام مصطفوی محمد حسن شاه حسینی فرهاد کی مرام
  زمینه و هدف: ماهی کوپر(Argyrops spinifer) از خانواده شانک ماهیان(Sparidae) بوده که از نظر تجاری و اکولوژیکی در آب های جنوب ایران بسیار حائز اهمیت است. گونه های این شاخه از نظر ریخت شناختی بسیار به هم نزدیک می باشند و گاهی نام گذاری آن ها دچار خطا می شود. بنابراین، شناسا أکثر

  زمینه و هدف: ماهی کوپر(Argyrops spinifer) از خانواده شانک ماهیان(Sparidae) بوده که از نظر تجاری و اکولوژیکی در آب های جنوب ایران بسیار حائز اهمیت است. گونه های این شاخه از نظر ریخت شناختی بسیار به هم نزدیک می باشند و گاهی نام گذاری آن ها دچار خطا می شود. بنابراین، شناسایی مولکولی آن ها بسیار مهم می باشد. روش کار: در این مطالعه بررسی رابطه فیلوژنی ماهی کوپر بر اساس ناحیه میتوکندریایی(CO1) و با استفاده از روش توالی یابی DNA انجام گرفت. به منظور این بررسی از بافت نرم باله دمی۹۰ نمونه با استفاده از روش استات آمونیوم، DNA استخراج و کمیت و کیفیت آن به روش های اسپکتروفتومتری و الکتروفورز انجام شد. نمونه هایDNA مطلوب برای واکنش زنجیرهای پلیمراز(PCR) و توالی یابی(Sequencing) مورد بررسی قرار گرفت. پس از تکثیر قطعه ژن و توالی یابی ، برای ترسیم درخت های تبارشناسی از نرم افزارهایBio Edite version 7.0.1 ، BLAST، MEGA 7.0.2 و DnaSP 5.10.01 استفاده گردید. یافته ها: بر اساس درخت فیلوژنی به دست آمده از توالی ها، ماهی شانک(کوپر) در مناطق بندر عباس، بوشهر و بندر چابهار، به دو شاخه اصلی تقسیم شد. تمامی نمونه های شاخه اول با شاخه دوم رابطه خواهری نشان دادند و تمام نمونه های شاخه یک و دو با نمونه‌های KJ012292 وKJ012291 از بانک ژن در منطقه ایتالیا با دقت 82، 67 و 86 درصد رابطه خواهری نشان دادند. نتیجه گیری: نتایج حاصل می تواند اطلاعات سودمندی در برنامه های حفاظتی و مدیریتی جهت حفظ و احیای جمعیت و ذخایراین گونه با ارزش فراهم سازد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  5 - امکان استفاده از بافت روده ماهی سنگسر معمولی(Pomadasys kaakan) و سرخو معمولی(Lutjanus johnii) به‌عنوان نشان‌گر آلودگی در دریای عمان
  پروین صادقی محمدمنصور توتونچی سیما مولایی
  زمینه و هدف: بررسی ضایعات بافتی یکی از نشان گرهای زیستی قابل اطمینان حضور آلاینده‌های موجود در محیط‌های آبی و بدن آبزیان است. هدف مطالعه حاضر بررسی آسیب‌شناسی بافت روده به‌عنوان نشانگر آلودگی محیطی در ماهی سنگسر معمولی(Pomadasys kaakan) و سرخوی معمولی(Lutjanus johnii) د أکثر

  زمینه و هدف: بررسی ضایعات بافتی یکی از نشان گرهای زیستی قابل اطمینان حضور آلاینده‌های موجود در محیط‌های آبی و بدن آبزیان است. هدف مطالعه حاضر بررسی آسیب‌شناسی بافت روده به‌عنوان نشانگر آلودگی محیطی در ماهی سنگسر معمولی(Pomadasys kaakan) و سرخوی معمولی(Lutjanus johnii) دریای عمان بود. روش کار: تعداد 9 قطعه ماهی سنگسر معمولی(میانگین طول کل 35/4 ± 5/35 سانتی متر و میانگین وزن کل 5/58 ± 6/512 گرم)و 9 قطعه ماهی سرخو معمولی(میانگین طول کل 41/3 ± 5/22 سانتی متر و میانگین وزن کل22± 6/205 گرم) از سه ایستگاه کنارک، هفت‌تیر و رمین با استفاده از تور گوش‌گیر در زمستان 1395 صید گردید. بافت روده ماهیان به‌منظور مشاهده نوع و شدت ضایعات بافتی، جداسازی و در محلول بوئن تثبیت گردید. پس از انجام مراحل روتین بافت‌شناسی، با استفاده از دستگاه میکروتوم مقاطع بافتی با ضخامت 5 میکرون از بافت روده تهیه و با روش هماتوکسیلین-ائوزین رنگ‌آمیزی شد. سپس ضایعات بافتی با استفاده از میکروسکوپ نوری مجهز به دوربین عکسبرداری دیجیتال مورد ارزیابی قرار گرفت. یافته ها: ضایعاتی چون نکروز، تشکیل هسته‌های پیکنوتیک، خون ریزی، واکوئوله شدن، هیپرپلازی و تورم سلولی در بافت روده ماهیان در ایستگاه‌های مورد مطالعه مشاهده شد. کمترین ضایعات بافتی در ماهیان صید شده از ایستگاه کنارک و رمین و بیشترین میزان آن در ایستگاه هفت تیربود. نتیجه گیری: دلیل این امر می‌تواند بیشتر بودن میزان تردد و پهلوگیری لنج‌های صیادی، کشتی‌های باری و تجاری در آب‌های نیمه بسته این اسکله‌ها باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  6 - Gatan Mud Volcanoes, Oman Sea Coast in Southwestern Hormozgan, Iran
  Mohammadsadegh Dehghanian Zahra Abedpour Seyed Mohammad Mirhosseini
  Iran's mud volcanoes are clearly visible on the coastal plains of the Oman and Caspian Seas. There are 30 Gatan Mud Volcanoes located in the southeast of Iran: 15 of which are located between Jask and Minab in Hormozgan province, nine are between Chabahar and Jask Ports أکثر

  Iran's mud volcanoes are clearly visible on the coastal plains of the Oman and Caspian Seas. There are 30 Gatan Mud Volcanoes located in the southeast of Iran: 15 of which are located between Jask and Minab in Hormozgan province, nine are between Chabahar and Jask Ports, and another six are between Chabahar and the Iran-Pakistan border in Sistan and Balouchestan Province. After some studies and investigations, research was performed on some of the mud volcanoes in the western Jask city located in the west of lower Gatan village. Gatan is located in the eastern coast of Hormozgan Province between the counties of Jask and Minab and on the coastal region of Makran. Being located on the entrance of the Strait of Hormuz and due to marine currents, it has certain sedimentology circumstances. Formation of Gatan Mud Volcanoes is a result of rising muddy water along the faults and cracks in the crust to the earth's surface. Results of mineralogical studies indicate that clay and limestone samples contain fossils and abundant minerals include quartz, albite, illite, calcite and dolomite. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  7 - مقایسه ژنتیکی جمعیت‌‌های ماهی سوکلای (Rachycentron canadum) خلیج فارس و دریای عمان با استفاده از روش میکروستلایت
  محمد‌علی سالاری علی‌آبادی سهراب رضوانی گیل‌کلائی احمد سواری حسین ذوالقرنین سید‌محمد باقر نبوی
  در این مطالعه تنوع ژنتیکی جمعیت‌های ماهی سوکلا با استفاده از روش میکروستلایت در سواحل شمالی خلیج فارس و دریای عمان شامل مناطق بوشهر, بندر دیر, بندر لنگه, بندر عباس, پزم و بریس چابهار مورد بررسی قرار گرفت. محصولات تکثیر شده با استفاده از 10 جفت پرایمر میکروستلایت، بر روی أکثر

  در این مطالعه تنوع ژنتیکی جمعیت‌های ماهی سوکلا با استفاده از روش میکروستلایت در سواحل شمالی خلیج فارس و دریای عمان شامل مناطق بوشهر, بندر دیر, بندر لنگه, بندر عباس, پزم و بریس چابهار مورد بررسی قرار گرفت. محصولات تکثیر شده با استفاده از 10 جفت پرایمر میکروستلایت، بر روی ژل پلی‌آکریل آمید 8 درصد الکتروفورز و با نیترات نقره رنگ‌آمیزی شدند. نمایش خوشه ای فاصله ژنتیکی به روش جفت گروهی غیر وزنی از طریق میانگین حسابی با استفاده از نرم‌افزار TFPGA version 1.3 ترسیم گردید. نتایج نشان داد که میانگین تعداد آللی مشاهده شده و موثر به‌ترتیب 357/12 و 319/8، همچنین میانگین هتروزیگوسیتی مشاهده شده و مورد انتظار به‌ترتیب 655/0 و 874/0 تعیین شد. بر اساس تست AMOVA حداکثر Fst (063/0) بین نمونه‌های بندر دیر با نمونه‌های پزم که دارای کمترین میزان جریان ژنی (7/3) است مشاهده شد. بیشترین فاصله ژنتیکی (815/0) در نمونه‌های متعلق به مناطق دیر و بریس مشاهده شد. بر اساس نتایج موجود مشخص شد که ماهی سوکلا در مناطق مختلف نمونه‌ برداری در خلیج فارس و دریای عمان حداقل دارای 3 جمعیت مجزاست (1- جمعیت ناحیه بوشهر 2- جمعیت ناحیه هرمزگان 3- جمعیت ناحیه چابهار) و مارکرهای اختصاصی جمعیت بوشهر با استفاده از پرایمرهای Rca 1B-E08A, Rca 1B-F07, Rca 1B-H09 و Rca 1-A04 شناسایی شد بطوری‌که با حضور آلل‌های اختصاصی با وزن مولکولی مشخص شناسایی جمعیت ماهی سوکلای منطقه بوشهر از سایر مناطق امکان‌پذیر است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  8 - ارزیابی خطر سلامت میگوهای صید شده از سواحل شمالی دریای عمان به برخی عناصر سنگین سمی
  امین غلامحسینی نیما شیری سیاوش سلطانیان محسن علی
  آلودگی به عناصر سنگین یک مشکل جدی در بعد جهانی است و با توجه به افزایش سرانه مصرف غذاهای دریایی در ایران، اطمینان از سلامت این خوراک اهمیت زیادی برای مصرف کنندگان خواهد داشت. از این رو پژوهش حاضر، با هدف تعیین غلظت برخی فلزات سنگین سمی در گوشت میگوهای صید شده از سواحل ش أکثر

  آلودگی به عناصر سنگین یک مشکل جدی در بعد جهانی است و با توجه به افزایش سرانه مصرف غذاهای دریایی در ایران، اطمینان از سلامت این خوراک اهمیت زیادی برای مصرف کنندگان خواهد داشت. از این رو پژوهش حاضر، با هدف تعیین غلظت برخی فلزات سنگین سمی در گوشت میگوهای صید شده از سواحل شمالی دریای عمان و ارزیابی خطر سلامت آن‌ها برای مصرف کنندگان صورت گرفت. بدین منظور، نمونه های میگو به تعداد 40 نمونه از هر ایستگاه (هرمز، جاسک و چابهار) در دو زمان تهیه شده و به آزمایشگاه منتقل شدند. آماده‌سازی بخش های خوراکی آن‌ها از طریق هضم مرطوب و سنجش فلزات سنگین (کروم، سرب، روی، کادمیوم و نیکل) از طریق طیف بینی نشر اتمی (AES) صورت گرفت. نتایج نشان داد که تفاوت آماری معنی داری بین غلظت کادمیوم در گوشت میگوهای صید شده از بندر جاسک (08/0 میکروگرم بر گرم) با میگوهای صید شده از تنگه هرمز (022/0 میکروگرم بر گرم) و خلیج چابهار (021/0 میکروگرم بر گرم) قابل مشاهده است (P<0.05). هم‌چنین میگوی سفید هندی به‌طور معنی داری دارای باقی‌مانده کادمیوم بیشتر (448/0 میکروگرم بر گرم) نسبت به میگوهای سرتیز، خنجری و موزی بوده اند (P<0.05). با توجه به این‌که کلیه فلزات سنگین مورد سنجش در تحقیق حاضر در محدوده مجاز رهنمودهای جهانی (WHO و FAO) قرار گرفته اند و هم‌چنین شاخص THQ کل برای گروه های سنی کودکان (258/0) و بزرگسالان (147/0) کم‌تر از 1 بوده است، با مصرف مداوم و حتی روزانه میگوهای صید شده از این منطقه خطری متوجه مصرف کنندگان نخواهد بود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  9 - مطالعه علم‌سنجی بروندادهای علمی پژوهشگران علوم دریایی ایران در سه حوضه آبی دریای خزر، خلیج‌فارس و دریای عمان در پایگاه وب آوساینس طی سال‌های 1992 تا 2013
  معصومه دالوند مریم کشوری همیرا آگاه
  هدف: این پژوهش به بررسی تولیدهای علمی دریایی ایران در نمایه استنادی علوم پایگاه تامسون رویترز و تعیین ضریب مشارکت پژوهشگران دریایی ایران در سه حوضه ی آبی دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان پرداخته است. روش پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی و با استفاده از شاخص های علم سنجی ان أکثر

  هدف: این پژوهش به بررسی تولیدهای علمی دریایی ایران در نمایه استنادی علوم پایگاه تامسون رویترز و تعیین ضریب مشارکت پژوهشگران دریایی ایران در سه حوضه ی آبی دریای خزر، خلیج فارس و دریای عمان پرداخته است. روش پژوهش: پژوهش از نوع کاربردی و با استفاده از شاخص های علم سنجی انجام شده است. داده ها از طریق نمایه استنادی علوم پایگاه تامسون رویترز در قالب فایل های متن ساده[1] استخراج شد، سپس با استفاده از نرم افزار هیست سایت[2] و برنامه اکسل شمارش و تجزیه و تحلیل داده ها انجام شده است. یافته ها: نتایج بررسی‌ها نشان داد که در بازه زمانی موردنظر (1992تا2013) تعداد 749 مدرک به وسیله پژوهشگران علوم دریایی ایران در پایگاه وب آوساینس نمایه شده است که به تفکیک 323 مدرک در حوضه آبی خزر، 368 مدرک در حوضه خلیج فارس و 58 مدرک متعلق به حوضه دریای عمان است. تولیدهای مدارک 3 و 5 نویسنده ای بیشترین سهم مشارکت را به خود اختصاص داده است. بالاترین ضریب مشارکت (99%) در هر سه حوضه ی آبی در سال 2013 به وقوع پیوسته است. بررسی داده‌ها با استفاده از قاعده برادفورد و قاعده لوتکا بیانگر رد قاعده لوتکا و تأیید قاعده برادفورد در هر سه حوضه می باشد. نتیجه گیری: براساس نتایج پژوهش، رشد تولیدهای علمی دریایی و همچنین ضریب مشارکت نویسندگان در هر سه حوضه ی آبی روند صعودی داشته که این امر بیانگر افزایش تمایل نویسندگان به تولید مدارک مشارکتی در طول این دوره است. [1]. Plaintext [2]. Histcite تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  10 - تاثیر فصول گرم و سرد بر تجمع نیکل، کادمیوم و سرب در عضله ماهی شانک زرد باله (Acanthopagrus latus) و زمین کن دم نواری (Platycephalus indicus) دریای عمان (چابهار)
  الهام شهری محمد ولایت زاده
  تحقیق حاضر در سال 1392 به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین نیکل، سرب و کادمیوم در عضله ماهی شانک زرد باله (Acanthopagrus latus) و زمین کن دم نواری (Platycephalus indicus) دریای عمان (خلیج چابهار)در فصول بهار، تابستان و پاییزانجام شد. در این تحقیق 48 نمونه ماهی از دریای عمان أکثر

  تحقیق حاضر در سال 1392 به منظور تعیین غلظت فلزات سنگین نیکل، سرب و کادمیوم در عضله ماهی شانک زرد باله (Acanthopagrus latus) و زمین کن دم نواری (Platycephalus indicus) دریای عمان (خلیج چابهار)در فصول بهار، تابستان و پاییزانجام شد. در این تحقیق 48 نمونه ماهی از دریای عمان (خلیج چابهار) از دو منطقه ساحلی و دریایی صید شد. برای استخراج فلزات از بافت های مورد مطالعه، از روش هضم مرطوب استفاده شد و تعیین غلظت فلزات سنگین به وسیله دستگاه جذب اتمیYounglin AAS8020صورت پذیرفت. بالاترین میزان کادمیوم، سرب و نیکل در عضله ماهی زمین کن دم نواری به ترتیب 02/0±052/0،02/0±047/0 و 96/0±768/1میلی گرم در کیلوگرم بود. پایین ترین میزان کادمیوم، سرب و نیکل در عضله ماهی شانک زرد باله 01/0±019/0،01/0±010/0و 02/0±466/0میلی گرم در کیلوگرم به دست آمد. میانگین میزان کادمیوم، سرب و نیکل در دو گونه ماهی در منطقه ساحلی بالاتر از نواحی دریایی بود. میانگین میزان فلزات سنگین مورد مطالعه در عضله دو گونه ماهی شانک زرد باله و زمین کن دم نواری صید شده در فصل تابستان بالاتر از فصول بهار و پاییز به دست آمد. میزان فلز نیکل در عضله دو گونه ماهی مورد مطالعه نسبت به فلزات کادمیوم و سرب در عضله بالاتر بود. مقادیر فلزات کادمیوم و سرب در عضله ماهی زمین کن دم نواری در مناطق ساحلی و دریایی در سه فصل بهار، تابستان و پاییز بالاتر از ماهی شانک زرد باله به دست آمد، اما میزان نیکل در عضله ماهی شانک زرد باله بالاتر از ماهی زمین کن دم نواری بود. میزان فلزات کادمیوم و سرب در مقایسه با آستانه استانداردهای جهانی سازمان غذا و کشاورزی (FAO)، سازمان بهداشت جهانی (WHO)، وزارت کشاورزی ـ شیلات انگلستان (UKMAFF) و انجمن ملی بهداشت و سلامت استرالیا (NHMRC) و سازمان غذا و داروی امریکا (FDA) پایین تر بود، اما مقادیر نیکل بالاتر به دست آمد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  11 - ریخت­شناسی اتولیت ساجیتا در چهارگونه از ماهیان مناطق مرجانی آب­های خلیج فارس و دریای عمان
  نرگس جوادزاده حدیده معبودی محمد تقی آژیر
  تحقیق حاضر جهت مقایسه ریخت­ شناسی اتولیت ساجیتا در گونه­های سرخوی چشم درشت (Lutjanus lutjanus)، سرخوی مالاباری (Lutjanus malabaricus)، سرخوی خونی (Lutjanus erythropterus) وفرشته ماهی عربیPomacanthus asfur در مناطق مرجانی خلیج فارس و دریای عمان انجام پذیرفت. تعداد 6 عدد أکثر

  تحقیق حاضر جهت مقایسه ریخت­ شناسی اتولیت ساجیتا در گونه­های سرخوی چشم درشت (Lutjanus lutjanus)، سرخوی مالاباری (Lutjanus malabaricus)، سرخوی خونی (Lutjanus erythropterus) وفرشته ماهی عربیPomacanthus asfur در مناطق مرجانی خلیج فارس و دریای عمان انجام پذیرفت. تعداد 6 عدد سرخوی چشم درشت، 8 عدد  سرخوی مالاباری، 5 عدد سرخوی خونی و5 عدد فرشته ماهی عربی به روش غواصی صید و مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه برداری طی یکدوره یکساله از فروردین ماه 1393 تا فروردین ماه 1394به طول انجامید.خصوصیات زیست­سنجی نمونه­ها شامل طول کل، ‌طول چنگالی، وزن ماهی، همچنین شکل اتولیت و پارامترهای زیست­سنجی اتولیت ساجیتا از جمله طول، پهنا، وزن، محیط و مساحت اتولیت مورد بررسی قرار گرفت. در بیشتر پارامترهای مورد بررسی، ارتباط معنی­داری ملاحظه گردید، بیشترین میزان همبستگی بینطول چنگالی ماهی و طول اتولیت در گونه سرخوی مالاباریبود. مساحت و محیط اتولیت حاکی از آن بود که این دو پارامتر در گونههای سرخوی مالاباریو فرشته ماهی عربی اختلاف معنیداری داشته (05/0p) ولی در گونه­ های سرخوی چشم درشت و سرخوی خونی اختلاف معنی دار نبود (05/0p>). پارامتر وزن اتولیت در گونه­ های سرخوی چشم درشت و سرخوی مالاباریو همینطور گونههای سرخوی خونی وفرشته ماهی عربی اختلاف معنیداری نداشت (05/0p>) ولی بین این دو گونه با گونه ­های سرخوی چشم درشت و سرخوی مالاباری اختلاف معنی ­دار دیده شد (05/0p)، دو پارامتر طول اتولیت و پهنای اتولیت در تمام گونه­ها اختلاف معنی­ دار نشان داد (05/0p)، بنابراین می­توان گفت در گونه­ های مورد مطالعه، دو پارامتر طول اتولیت و پهنای اتولیت به عنوان شاخص­های تعیین گونه به کمک اتولیت می باشند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  12 - بررسی روابط فیلوژنی گونه گیش دم زرد (Atule mate) در مناطق شمالی خلیج فارس و دریای عمان با استفاده از ژن سیتوکروم اکسیداز I
  مهزاد شکوری پرگل قوام مصطفوی محمد پورکاظمی سید محمد رضا فاطمی
  10.22034/ascij.2022.1937520.1284
  آنالیز ژنتیکی جمعیت‌های مختلف ماهیان جهت حفظ تنوع زیستی و افزایش اطلاعات در مورد بقای گونه ها و یافتن عوامل تهدید کننده و یا کمک کننده در حفظ جمعیت‌ها مهم و ضروری می باشد. لذا هدف از این مطالعه تعیین روابط فیلوژنتیکی و خویشاوندی گونه گیش دم زرد (Atule mate) (Cuvier, 183 أکثر

  آنالیز ژنتیکی جمعیت‌های مختلف ماهیان جهت حفظ تنوع زیستی و افزایش اطلاعات در مورد بقای گونه ها و یافتن عوامل تهدید کننده و یا کمک کننده در حفظ جمعیت‌ها مهم و ضروری می باشد. لذا هدف از این مطالعه تعیین روابط فیلوژنتیکی و خویشاوندی گونه گیش دم زرد (Atule mate) (Cuvier, 1833) در مناطق شمالی خلیج فارس و دریای عمان به وسیله توالی یابی ژن سیتوکروم اکسیداز I (COI) میتوکندریایی می باشد. 90 قطعه ماهی گیش دم زرد، از مناطق صیادی بندر بوشهر، بندر عباس و بندر چابهار، جمع آوری گردید و جهت انجام مطالعات مولکولی،DNA ژنومی به روش استات آمونیم استخراج شده و کمیت و کیفیتDNA بوسیله روش اسپکتروفوتومتری و الکتروفورز ژل اگارز 1 درصد تعیین شد. واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) با استفاده از یک جفت پرایمر ژن سیتوکروم اکسیداز I انجام گردید. پس از الکتروفورز محصول PCR روی ژل آگارز 5/1درصد، قطعه bp650 ناحیه کنترل میتوکندریایی تعیین توالی شد. جهت بررسی روابط فیلوژنی با استفاده از نرم افزار CLUSTAL W، توالی‌های ژن COI میتوکندریایی هم ردیف و پس از مقایسه آنها با توالی‌های منتخب بانک ژن، ترسیم درخت فیلوژنی با روشهای متفاوت (Maximum Likelihood، Maximum Parsimony و (Bayesian در مقابل برون گونه (Esox Lucius) انجام شد. نتایج نشان داد که تمامی نمونه های بندر عباس و بندر بوشهر و 3 نمونه از بندر چابهار همگی در یک شاخه قرار گرفته و مابقی نمونه های بندر چابهار با دارا بودن فاصله ژنتیکی قدری بیشتر، بر روی شاخه مجزایی قرار داشته و با بوت استراپ بالا رابطه خواهری با هم نشان دادند و این دو شاخه با فاصله تکاملی زیاد از برون گونه قرار گرفتند. می توان نتیجه گرفت که توالی یابی ژن سیتوکروم اکسیدازI روشی مناسب و قابل اعتماد در بررسی روابط فیلوژنتیکی گونه گیش دم زرد بوده و اطلاعات مفیدی جهت مدیریت و حفاظت این گونه با ارزش فراهم می نماید. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  13 - پتانسیل خطر غذایی فلزات سنگین در ماهیان سواحل شمالی خلیج فارس و دریای عمان: مرور سیستماتیک و متاآنالیز
  محمد حسین سینکاکرمی نوشین گشمردی
  10.22034/ascij.2024.2003497.1571
  خلیج ¬فارس و دریای¬ عمان محل زیست گونه¬های مختلفی از آبزیان به¬ویژه ماهیان می¬باشند. فلزات سنگین به¬عنوان مهمترین آلاینده¬های این اکوسیستم¬های آبی محسوب می¬شوند که می¬توانند عوامل مهم تهدیدکننده سلامت مصرف¬کنندگان باشند. هدف این پژوهش، مرور نظام¬مند مطالعاتی است¬ که به أکثر

  خلیج ¬فارس و دریای¬ عمان محل زیست گونه¬های مختلفی از آبزیان به¬ویژه ماهیان می¬باشند. فلزات سنگین به¬عنوان مهمترین آلاینده¬های این اکوسیستم¬های آبی محسوب می¬شوند که می¬توانند عوامل مهم تهدیدکننده سلامت مصرف¬کنندگان باشند. هدف این پژوهش، مرور نظام¬مند مطالعاتی است¬ که به تعیین غلظت فلزات سنگین در بافت عضله برخی از ماهیان این آب¬ها از تاریخ 1384 تا 1397 پرداخته¬اند. این پژوهش متاآنالیز روی بافت عضله 1182 قطعه از ماهیان حلواسفید، شوریده، زمین¬کن، سرخو، سنگسر، شبه¬شوریده، شیر، قباد و هامور صید شده از خلیج ¬فارس و دریای¬ عمان به¬منظور بررسی میزان این فلزات انجام گرفت. میزان مجازمصرف، خطر مصرف غذایی و مقایسه با استانداردها بررسی شد. میزان شاخص¬هایTHQ و HI در همه¬ی گونه¬های ماهیان مورد مطالعه برای بالغین کم¬تر از یک، اما برای کودکان فقط در ماهی شیر در شاخص HI بالاتر از یک به‌دست آمد. میزان فلزات جیوه، روی و سرب در تمامی ماهی¬ها، کادمیوم در سرخو و سنگسر و نیکل در سنگسر، قباد و هامور از تمامی استانداردها پایین¬تر بود. میزان جذب روزانه و هفتگی برای تمامی فلزات مورد مطالعه در اثر مصرف ماهیان مورد بررسی پایین¬تر از میزان مجاز کمیته JECFA به¬دست آمد. همچنین کم¬ترین میزان وعده¬های مجاز مصرف از نظر فلزات مورد مطالعه مربوط ¬به ماهی¬های شیر؛ فلز جیوه، شبه¬شوریده؛ فلز سرب و زمین¬کن؛ سایر فلزات بود. به¬نظر مي¬رسد مصرف زیاد ماهی زمین¬کن از نظر فلزات مورد بررسی احتمالا می‌تواند با خطراتی به¬ویژه برای کودکان به¬همراه باشد. از این¬رو حفاظت از محیط زیست که در ایجاد مشکلات بهداشت تغذیه تاثیرگذار است، یک ضرورت تلقی می¬گردد. تفاصيل المقالة