• فهرس المقالات Cropping Pattern

      • حرية الوصول المقاله

        1 - توسعه پایدار الگوی کشت بر پایه برنامه‌ریزی بهینه آبیاری در زمان واقعی (مطالعه موردی: دشت‌ شوشتر)
        صائب خوش نواز
        اطلاعات به هنگام و تصمیم‌گیری در زمان نزدیک به واقعیت از عوامل مؤثر مدیریت آب در مزرعه است. ازاین‌رو در مطالعه حاضر یک سیستم پشتیبان تصمیم مبتنی بر زمان واقعی برای برنامه‌ریزی آبیاری تدوین شد. مدل توسعه یافته برای 24 الگوی کشت زیرمجموعه کانال‌های شبکه آبیاری میاناب شهرس أکثر
        اطلاعات به هنگام و تصمیم‌گیری در زمان نزدیک به واقعیت از عوامل مؤثر مدیریت آب در مزرعه است. ازاین‌رو در مطالعه حاضر یک سیستم پشتیبان تصمیم مبتنی بر زمان واقعی برای برنامه‌ریزی آبیاری تدوین شد. مدل توسعه یافته برای 24 الگوی کشت زیرمجموعه کانال‌های شبکه آبیاری میاناب شهرستان شوشتر اجرا و ارزیابی گردید. برای مدل‌سازی در زمان واقعی داده‌هایی شامل بیلان آب در خاک، تولید محصول، رشد گیاه و ریشه، گام زمانی یک‌روزه با جایگزینی اعداد ورودی واقعی انجام شد. بدین منظور مدل AquaCrop و الگوریتم بهینه‌سازی مجموعه ذرات با هدف حداکثرسازی سودخالص برای یک سال زراعی بکار گرفته شدند. نتایج نشان داد بهترین راندمان اقتصادی آب برابر با 9250 تومان بر مترمکعب برای گوجه‌فرنگی به دست آمد. همچنین این محصول در برنامه بهینه با 35 درصد کاهش آب مصرفی افزایش عملکرد بیش از 3 تن در هکتار داشت. در حالت کلی دوره‌های بحرانی نیاز آبی برای گیاهان در حدفاصل بین حداکثر پوشش تا شروع پیری آن است. گیاهانی مانند گندم، جو و کلزا که پس از شروع دوره پیری با افت سطح سایه‌انداز مواجه می‌شوند سازگاری بیشتر با کم آبیاری دارند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        2 - بررسی الگوی کشت بهینه متناسب با آب قابل برنامه‌ریزی و تعادل‌بخشی آبخوان‌ها (مطالعه موردی محدوده مطالعاتی قم-کهک)
        سعید امامی فر فرشاد محمدیان رضا محمدی احمدآبادی مجتبی علی مددی
        سهم بالای مصرف آب کشاورزی در مقایسه با سایر بخش‌ها و بحران جدی کم آبی سال‌های اخیر، اصلاح و پیشنهاد الگوی بهینه کشتی که مصرف آب را کاهش و بهره‌وری استفاده از آن را افزایش دهد، از الزامات اکثر دشت‌های ممنوعه و بحرانی کشور است. مطالعه حاضر با هدف ارائه الگوی بهینه کشت متن أکثر
        سهم بالای مصرف آب کشاورزی در مقایسه با سایر بخش‌ها و بحران جدی کم آبی سال‌های اخیر، اصلاح و پیشنهاد الگوی بهینه کشتی که مصرف آب را کاهش و بهره‌وری استفاده از آن را افزایش دهد، از الزامات اکثر دشت‌های ممنوعه و بحرانی کشور است. مطالعه حاضر با هدف ارائه الگوی بهینه کشت متناسب با آب قابل برنامه‌ریزی کشاورزی (منابع آب زیرزمینی) ابلاغی وزارت نیرو در سطح آبخوان محدوده مطالعاتی قم کهک و جبران کسری تجمعی درازمدت آبخوان و تاکید بر شاخص‌های پایداری کشاورزی در افق برنامه‌ریزی بیست ساله صورت گرفته است. برای شبیه‌سازی رفتار مولفه‌های بارندگی از خروجی‌های سناریو A2 مدل اقلیمی HADCM3 بهره گرفته و با استفاده از معادله پیوستگی بیلان، حجم آب قابل تخصیص به بخش زراعی در هر سال برآورد گردید. سپس با بکارگیری مدل‌های برنامه‌ریزی آرمانی فازی، الگوهای زراعی پایدار در چارچوب محدودیت‌های فنی ارائه شد. نتایج نشان داد که اجرای الگوهای زراعی پیشنهادی علاوه بر جبران کسری 536 میلیون مترمکعبی و تعادل‌بخشی آبخوان محدوده مطالعاتی در طی افق برنامه‌ریزی، سبب خواهد شد که اشتغال نیروی کار و بهره‌وری فیزیکی مصرف منابع آبی، کودها و سموم شیمیایی به‌ترتیب 7/10، 106، 1/4 و 8/8 درصد افزایش و مصرف منابع آبی، کودها و سموم شیمیایی به‌ترتیب 2/48، 9/3 و 8 درصد کاهش، یابد. لذا به مسئولان منطقه‌ای پیشنهاد می‌شود اجرای الگوهای زراعی پیشنهادی را در اولویت قرار دهند که این امر نیازمند تدوین الزامات قانونی، سیاست‌های تشویقی و تنبیهی و برگزاری دوره‌های آموزشی و ترویجی می‌باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        3 - تخصیص بهینه منابع آب و اراضی در منطقه رودبارالموت با استفاده از مدل FGFP
        ابوذر پرهیزکاری محمدمهدی مظفری مهران خاکی حسین تقی‌زاده رنجبری
        برای در‌ امان ماندن از خطرات خشکسالی و بحران آب در آینده نیاز است که راهکارها و قوانین مناسبی برای بهره‌برداری از منابع آب محدود اتخاذ شود. در این راستا، مدل های برنامه ریزی ریاضی در سطح وسیعی برای کمک به رفع مسائل مربوط به مدیریت منابع آب مورد استفاده قرار می گیرند. در أکثر
        برای در‌ امان ماندن از خطرات خشکسالی و بحران آب در آینده نیاز است که راهکارها و قوانین مناسبی برای بهره‌برداری از منابع آب محدود اتخاذ شود. در این راستا، مدل های برنامه ریزی ریاضی در سطح وسیعی برای کمک به رفع مسائل مربوط به مدیریت منابع آب مورد استفاده قرار می گیرند. در مطالعه حاضر به منظور بهره برداری صحیح از منابع آب‌های سطحی و زیرزمینی و تخصیص بهینه این منابع در بخش کشاورزی و همچنین، به منظور تعیین الگوی بهینه ی کشتی که منجر به دستیابی حداکثر سود ممکن برای کشاورزان منطقه رودبار الموت استان قزوین شود، از مدل برنامه ریزی کسری آرمانی فازی (FGFP) و داده های آماری سال 91-1390 استفاده شد. مدل پیشنهادی در محیط نرم‌افزاری GAMS نسخه 9/23 حل شد. نتایج نشان داد که با بکارگیری الگوی بهینه کشت و تخصیص بهینه منابع آب موجود در منطقه، علاوه بر کاهش میزان آب مصرفی در سطح مزارع، هزینه تولید در هر هکتار از اراضی کاهش، نیروی کار بکارگرفته شده افزایش و شاخص کارایی نسبت سود به آب مصرفی در حدود 13 درصد افزایش می یابد. در پایان، با توجه به نتایج به دست آمده، جهت توسعه بخش کشاورزی استان قزوین برنامه‌ریزی و مدل‌سازی از پایین به بالا پیشنهاد شد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        4 - توسعه مدل ریاضی و بهینه‌سازی تخصیص آب کشاورزی بر اساس رتبه‌بندی نامغلوب
        رضا لاله زاری هادی معاضد سعید برومندنسب علی حقیقی
        مدیریت منابع آب از مهمترین عوامل افزایش بهرهوری اقتصادی در بخش کشاورزی محسوب میشود. در شرایط کمبود آب، استفاده کارامد از آب موجود برای تولید پایدار محصولات موردنیاز در نواحی خشک و نیمه خشک امری ضروریست. بدین منظور، روشی شامل مدلسازی ریاضی و ابزار بهینه‌سازی برای تخصیص آ أکثر
        مدیریت منابع آب از مهمترین عوامل افزایش بهرهوری اقتصادی در بخش کشاورزی محسوب میشود. در شرایط کمبود آب، استفاده کارامد از آب موجود برای تولید پایدار محصولات موردنیاز در نواحی خشک و نیمه خشک امری ضروریست. بدین منظور، روشی شامل مدلسازی ریاضی و ابزار بهینه‌سازی برای تخصیص آب با هدف حداکثرسازی بهرهوری اقتصادی و کارایی الگوی آبیاری توسعه داده شده است. مدل بهینهسازی با استفاده از الگوریتم ژنتیک چندهدفه با دو تابع هدف مجزا ارائه و مورد ارزیابی قرار گرفت. کارایی مصرف آب، الگوی کشت، کاهش تلفات آبیاری، استفاده مؤثر از آب باران و اراضی زراعی در توابع هدف مدل بررسی شده است. آب موردنیاز آبیاری در هر دوره رشد و سطح زیر کشت محصول بهعنوان متغیرهای تصمیمگیری در نظر گرفته شد. برای مطالعه مزرعهای مدل، گیاهان عمده دشت باغملک و مناطق اطراف، هزینه تولید و قیمت فروش محصولات در سال زراعی 93-1392 جمعآوری گردید. نتایج نشان داد سطح زیر کشت بهینه اختصاص یافته به محصولات در شرایط کم آبی برای ذرت، هندوانه، گوجه فرنگی و پیاز با کاهش روبرو بوده است. همچنین، گوجه فرنگی، حبوبات و پیاز به تریتب بشترین حجم آب را بدست آوردهاند. در این شرایط نسبت سود خالص و عملکرد نسبی برای گوجه فرنگی، درصد آب تخصیص یافته برای سبزیجات و استفاده مؤثر از آب برای حبوبات کمترین مقادیر در بین پارامترهای ارزیابی محاسبه گردید. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        5 - بررسی اثرات سیاست‌های مالیاتی و یارانه‌ای در راستای حفظ و پایداری منابع آب دشت کبودرآهنگ
        مهدی الهی محمد حسن وکیل پور حامد نجفی علمدارلو محمدعلی اسعدی
        زمینه و هدف: تغییرات آب و هوایی و محدودیت منابع آب های سطحی در دهه های گذشته، سبب بهره برداری بیش‌ازحد از منابع آب زیرزمینی شده است به‌طوری‌که سفره های آب زیرزمینی در اغلب دشت های کشور وضعیت مطلوبی ندارند. دشت کبودرآهنگ یکی از دشت های ممنوعه بحرانی کشور می باشد که با بح أکثر
        زمینه و هدف: تغییرات آب و هوایی و محدودیت منابع آب های سطحی در دهه های گذشته، سبب بهره برداری بیش‌ازحد از منابع آب زیرزمینی شده است به‌طوری‌که سفره های آب زیرزمینی در اغلب دشت های کشور وضعیت مطلوبی ندارند. دشت کبودرآهنگ یکی از دشت های ممنوعه بحرانی کشور می باشد که با بحران آب مواجه است. این وضعیت مستلزم بکارگیری مدیریت صحیح سیاست های منابع آب زیرزمینی است. هدف این مطالعه تعیین اثرات اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی اعمال سیاست های مالیات و یارانه به ازای هر مترمکعب آب مازاد مصرف‌شده یا صرفه جویی شده به‌عنوان روش جایگزین قیمت گذاری می باشد.روش بررسی: مطالعه حاضر با استفاده از روش برنامه‌ریزی ریاضی اثباتی و حداکثر آنتروپی مورد بررسی قرار گرفت. سیاست های مالیات و یارانه به ازای هر مترمکعب آب مازاد مصرف‌شده یا صرفه جویی شده در سه سناریوی 329، 658 و 987 ریال اعمال‌شده است. داده ها و اطلاعات موردنیاز با مراجعه به سازمان های ذیربط و با استفاده از تکمیل 141 پرسشنامه به روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله‌ای توسط کشاورزان دشت کبودرآهنگ در سال زراعی 96-1395 تکمیل و جمع‌آوری گردید.یافته ها: نتایج نشان داد با اعمال سیاست های مالیات و یارانه به ازای هر مترمکعب آب مازاد مصرف‌شده یا صرفه جویی شده، سطح زیر کشت منطقه تغییر نخواهد کرد، بلکه الگوی کشت به سمت محصولاتی مانند جو، خیار و هندوانه سوق داده می شود. همچنین نتایج تحقیق نشان داد اعمال این سیاست ها علی‌رغم کاهش مصرف آب، سبب افزایش بازده ناخالص کشاورزان می شود.بحث و نتیجه گیری: اعمال سیاست های مالیاتی و یارانه به ازای هر مترمکعب آب مازاد مصرف‌شده یا صرفه جویی شده می تواند باعث ایجاد انگیزه در کشاورزان برای کاهش مصرف آب شود و جایگزین مناسبی برای سیاست قیمت گذاری آب کشاورزی باشد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        6 - تخصیص و مدیریت منابع آب حوضه آبریز سد یامچی با رویکرد تحلیل سناریوها با استفاده از مدل WEAP
        اتابک فیضی رضا آقاجانی جمایران
        زمینه و هدف: به دلیل محدود بودن منابع آب از یک طرف و همچنین افزایش روزافزون نیازهای آبی از طرف دیگر، قابلیت‌های تخصیص منابع آب به شیوه سنتی کاهش یافته و استفاده از راهکارهای نوین تخصیص و مدیریت منابع آب در انتخاب طرح‌ها و همچنین کمک به تصمیم‌گیری صحیح در تخصیص و مدیریت أکثر
        زمینه و هدف: به دلیل محدود بودن منابع آب از یک طرف و همچنین افزایش روزافزون نیازهای آبی از طرف دیگر، قابلیت‌های تخصیص منابع آب به شیوه سنتی کاهش یافته و استفاده از راهکارهای نوین تخصیص و مدیریت منابع آب در انتخاب طرح‌ها و همچنین کمک به تصمیم‌گیری صحیح در تخصیص و مدیریت منابع آب، بیش از هر زمان دیگری اهمیت پیدا کرده است. ﻫﺪف اﺻﻠﻲ ﺗﺤﻘﻴﻖ حاضر، ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ و ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‌رﻳﺰی ﺟﺎﻣﻊ در راﺳﺘﺎی اﺳﺘﻔﺎده ﺑﻬﻴﻨﻪ از ﻣﻨﺎﺑﻊ آب ﻣﻮﺟﻮد شبکه ﺳﺪ یامچی واقع در استان اردبیل و ﺗﺄﻣﻴﻦ ﺗﻘﺎﺿﺎ در ﺑﺨﺶ‌های شرب، کشاورزی، صنعت و محیط زیست ﺑﺎ در نظر گرفتن رﺷﺪ ﻧﻴﺎز آﻧﻬﺎ در آﻳﻨﺪه ﻣﻲ‌ﺑﺎﺷﺪ.روش بررسی: ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﻣﻨﻈﻮر اﺑﺘﺪا ﺳﺪ یامچی و مناطق پایین‌دست آن در ﻣﺤﻴﻂ ﻣﺪل WEAP ﺷﺒﻴﻪ ﺳﺎزی ﺷﺪه و ﻣﺪل ﺑﺮای ﺷﺮاﻳﻂ حال حاضر و ده ﺳﻨﺎرﻳﻮی ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻃﺮح‌ﻫﺎی ﺗﻮﺳﻌﻪ در آینده اﺟﺮا ﮔﺮدﻳﺪه است. سناریوهای پیشنهاد شده شامل بررسی تاثیر تخصیص نیاز صنعت، افزایش راندمان آبیاری، حذف منبع آب زیرزمینی، تغییر الگوی کشت، کشت تک محصوله و سناریوهای ترکیبی بوده است. ورودی‌های در نظر گرفته شده شامل اطلاعات سد و مخزن یامچی، منبع آب زیرزمینی و همچنین پارامترهای لازم جهت محاسبه گره‌های نیاز شرب، کشاورزی، صنعت و محیط زیست در بازه زمانی 1387 تا 1397 بوده است.یافته‌ها: نتایج به‌دست آمده نشان داد که از بین سناریوهای پیشنهادی برای منطقه مورد مطالعه، سناریوی تغییر همزمان الگوی کشت و افزایش بازدهی آبیاری 65 درصد مناسب‌ترین گزینه از بین سناریوهای مورد بررسی در منطقه مورد مطالعه بوده و اطمینان‌پذیری زمانی و حجمی نیازهای شرب و کشاورزی را به صورت 100 درصد برآورد کرده و باعث کاهش 44 درصدی نیازهای شرایط کنونی شده است.بحث و نتیجه‌گیری: شایان ذکر است درصورتی‌که منبع آب زیرزمینی به هر دلیلی حذف شود، هیچ کدام از راهکارهای تغییر الگوی کشت و افزایش راندمان و غیره نمی‌تواند کمبود ایجاد شده را تامین کند و باید به دنبال تصفیه پساب‌های شهری، کشاورزی و صنعتی و استفاده مجدد از آنها بود. نتایج به‌دست آمده نشان می‌دهد، تصفیه فاضلاب شهری و استفاده مجدد از آن می‌تواند در حدود 60 درصد از کمبود حاصل از حذف منبع آب زیرزمینی را تامین کند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        7 - بهینه سازی الگوی کشت با تأکید بر منافع اجتماعی در بهره برداری منطقی آب درتولید محصولا ت زراعی: مورد استان فارس
        حمید محمدی علی رضا سرگزی وحید دهباشی محمد پودینه
        زمینه و هدف: هدف از انجام این تحقیق ارایه الگوی کشت با اهداف مختلف حداکثرسازی منافع خصوصی و اجتماعی به تفکیک در سطح شهرستان مرودشت می باشد. به منظور تعیین الگوهای بهینه کشت در سطح دشت از الگوهای برنامه ریزی ریاضی استفاده شده است. روش بررسی: بخشی از داده های مورد نیاز در أکثر
        زمینه و هدف: هدف از انجام این تحقیق ارایه الگوی کشت با اهداف مختلف حداکثرسازی منافع خصوصی و اجتماعی به تفکیک در سطح شهرستان مرودشت می باشد. به منظور تعیین الگوهای بهینه کشت در سطح دشت از الگوهای برنامه ریزی ریاضی استفاده شده است. روش بررسی: بخشی از داده های مورد نیاز در این مطالعه از جمله عملکرد تولید هریک از محصولات زراعی، قیمت و هزینه تولید محصولات زراعی و میزان نهاده های مورد نیاز برای تولید یک هکتار از محصولات مختلف زراعی با استفاده از روش نمونه گیری خوشه ای دو مرحله ای و از طریق مصاحبه حضوری و تکمیل پرسش نامه با تعداد 97 نفر از زارعین در شهرستان مرودشت جمع آوری شده است. یافته ها: نتایج حاصل از تعیین الگوی کشت بهینه با هدف حداکثر نمودن منافع اجتماعی نشان می دهد که مجموع سطح زیرکشت در این حالت نسبت به کل سطح زیرکشت فعلی در سطح شهرستان مرودشت تغییر نکرده است. اما در این الگو، محصولاتی مانند گندم آبی، گندم دیم، ذرت دانه ای، هندوانه، خیار، پیاز، عدس آبی و لوبیا از برنامه حذف شده و محصولات جو دیم، خربزه و پیاز (به ترتیب 33193، 1477 و 43126 هکتار) وارد الگوی کشت گردیده اند. از طرفی سطح زیرکشت گوجه فرنگی به میزان 93 هکتار افزایش یافته است. بحث و نتیجه گیری: نتایج نشان می دهد که در الگوی حداکثر کردن منافع اجتماعی، میزان منافع اجتماعی و بازده برنامه ای نسبت به الگوی فعلی به ترتیب به میزان 1627170000000 و 1482915224150 ریال افزایش یافته است. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        8 - جایگاه کم آبیاری در مصالحة اهداف زیست محیطی-اقتصادی الگوی کشت در فارس
        حمید محمدی پرویز حقیقت جو علی رضا سرگزی
        زمینه و هدف: هدف از انجام مقاله بررسی جایگاه کم آبیاری در مصالحة اهداف زیست محیطی-اقتصادی الگوی کشت در فارس می باشد. روش بررسی: روش بررسی استفاده از الگوی برنامه‌ریزی غیر خطی فازی مصالحه کننده بین اهداف حداکثر بازدة برنامه‌ای، حداقل مصرف کود شیمیایی و حداقل مصرف آب برای أکثر
        زمینه و هدف: هدف از انجام مقاله بررسی جایگاه کم آبیاری در مصالحة اهداف زیست محیطی-اقتصادی الگوی کشت در فارس می باشد. روش بررسی: روش بررسی استفاده از الگوی برنامه‌ریزی غیر خطی فازی مصالحه کننده بین اهداف حداکثر بازدة برنامه‌ای، حداقل مصرف کود شیمیایی و حداقل مصرف آب برای یک مزرعة نمایندة منطقة مورد مطالعه استفاده شد. این مدل مشروط بر توابع واکنش عملکرد محصولات نسبت به آب در فضای سایر محدودیت ها بود. یافته ها: نتایج نشان داد که مزرعة نماینده در انتخاب الگوی کشت در مقایسه با الگوی مصالحه‌ کنندة اهداف، ناکارا عمل می‌نمایند. این مقایسه همچنین آشکار کرد که با اعمال آبیاری کامل جهت حصول عملکرد پتانسیل و کاهش سطح زیر کشت برای رعایت محدودیت موجودی آب، امکان افزایش درآمد برای مزرعة نماینده وجود دارد. بحث و نتیجه گیری: هر چند که افزایش بازدة برنامه‌ای در این شرایط با کاهش مصرف آب و تا حدودی با کاهش مصرف کود شیمیایی در تناقض می باشد، ولی تعمیم نتایج از مزرعة نماینده به کل شهرستان مور مطالعه نشان داد که با اجرای این الگو در حدود 94 میلیارد ریال به درآمد کل منطقه اضافه خواهد شد. در عین حالی پیامدهای مثبت زیست محیطی همچون کاهش مصرف حدود 6/4 میلیون مترمکعب آب و کاهشی در حدود 7246 تن در مصرف کود شیمیایی از نتایج دیگر اجرای این الگو خواهد بود. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        9 - مدیریت الگوی کشت محصولات زراعی با تأکید بر ملاحظات زیست محیطی (مطالعه موردی شهرستان آمل)
        شهرزاد میرکریمی رامتین جولایی فرشید اشراقی فرهاد شیرانی بید آبادی
        زمینه و هدف: برنامه‌ریزی در راستای استفاده‌ بهینه از منابع آب و خاک، افزون بر حفاظت آن‌ها، افزایش تولید، رشد درآمد کشاورزان و شکوفایی اقتصاد روستایی را نیز به همراه دارد. با توجه به محدود بودن منابع می‌بایست تعیین الگوی بهینه کشت هر منطقه مناسب و کارا صورت پذیرد. روش بر أکثر
        زمینه و هدف: برنامه‌ریزی در راستای استفاده‌ بهینه از منابع آب و خاک، افزون بر حفاظت آن‌ها، افزایش تولید، رشد درآمد کشاورزان و شکوفایی اقتصاد روستایی را نیز به همراه دارد. با توجه به محدود بودن منابع می‌بایست تعیین الگوی بهینه کشت هر منطقه مناسب و کارا صورت پذیرد. روش بررسی: روش برنامه‌ریزی آرمانی برای تعیین الگوی بهینه کشت در یک مطالعه موردی در شهرستان آمل اجرا شد. در این تحقیق مطابق با برنامه پنج ساله پنجم توسعه‌ جمهوری اسلامی ایران، اهداف کاهش هفت درصدی مصرف کودهای شیمیایی و کاهش یک درصدی مصرف سموم در راستای حفاظت از محیط زیست و کاهش 93/0 درصد مصرف آب برای حفاظت از منابع آبی کمیاب و توسعه پایدار کشاورزی در نظر گرفته شد. همچنین آرمان افزایش 10 درصد بازده برنامه‌ای با توجه به دیدگاه کشاورزان منطقه در الگو جای گرفت. یافته ها: در الگوی کشت بهینه محصولات برنج دانه بلند پر محصول، جو دیم، شبدر، عدس آبی، کلزای دیم و یونجه آبی حذف و سطح زیر کشت محصولات جعفری و سیب زمینی آبی افزایش می‌یابد. همچنین در صورت اجرای الگوی بهینه، میزان بازده برنامه‌ای نسبت به الگوی فعلی نزدیک به 240 میلیارد ریال افزایش می‌یابد. نتیجه گیری: به کارگیری روش برنامه‌ریزی آرمانی در بهینه‌سازی اهداف و تخصیص منابع بر الگوی کشت فعلی منطقه و همچنین الگوی کشت بهینه خطی برتری نسبی دارد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        10 - تعیین شاخص‌های پایداری منابع محیط زیست در بخش کشاورزی شهرستان مشهد با استفاده از برنامه ریزی کسری فازی
        صادق بافنده ایماندوست کاظم فرهمند مسعود همایونی فر
        محیط زیست یکی از ارکان اصلی توسعه پایدار به شمار می‌آید در این راستا تلاش می‌شود فرایند توسعه به گونه‌ای هدایت شود که ضمن حداکثر‌سازی ارزش افزوده فعالیت‌های اقتصادی، نظام طبیعت پویایی تعادلی خود را از دست ندهد. بنابراین با توجه به تأثیر محیط زیست در زندگی و به طبع آن بق أکثر
        محیط زیست یکی از ارکان اصلی توسعه پایدار به شمار می‌آید در این راستا تلاش می‌شود فرایند توسعه به گونه‌ای هدایت شود که ضمن حداکثر‌سازی ارزش افزوده فعالیت‌های اقتصادی، نظام طبیعت پویایی تعادلی خود را از دست ندهد. بنابراین با توجه به تأثیر محیط زیست در زندگی و به طبع آن بقای انسان، حفاظت از محیط زیست امری ضروری تلقی می‌شود، لذا برای دست یابی به این هدف شناخت مواردی که پایداری منابع محیط زیست را فراهم می‌کنند بدیهی به نظر می‌رسد. در این مطالعه الگوی پایداری منابع کشاورزی در حفظ محیط زیست شهرستان مشهد با استفاده از مدل برنامه‌ریزی کسری فازی تعیین گردید. این مطالعه در دو سناریو مورد ارزیابی قرار گرفت در سناریو اول فرض گردید که از تمام زمین موجود استفاده گردد که نتیجه مطالعه در این قسمت نشان داد که کشت محصولات جو، یونجه و ذرت علوفه‌ای بهترین الگوی بهینه کشت محصولات زراعی منطقه برای حفظ پایداری منابع محیط زیست می‌باشد‌. در سناریو دوم فرض گردید که محصولات استراتژیک مانند گندم، جو در لیست محصولات قابل کشت وجود داشته باشند که نتیجه مطالعه در این قسمت نشان داد که کشت محصولات گندم، جو و یونجه بهترین الگوی بهینه کشت محصولات زراعی منطقه برای حفظ پایداری منابع محیط زیست در آن منطقه می‌باشد و همچنین نتایج مطالعه نشان داد که ملزم نمودن کشاورزان به کشت محصولات استراتژیک گندم و جو در الگوی بهینه کشت کشاورز، باعث کاهش شاخص‌های پایداری منابع محیط زیست می‌شود‌. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        11 - اثر الگوی کاشت و منابع تامین نیتروژن بر خصوصیات زراعی و عملکرد ذرت704
        فهيمه ميرزايي ساسان رضادوست
        به منظور بررسی اثر آرایش کاشت و منابع تامین نیتروژن بر ویژگی‌های زراعی، عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه ذرت آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار طی سال 1395 در شهرستان پلدشت انجام شد. عامل اول آرایش کاشت در سه سطح شامل (31*45، 25*55 و 22*65) و أکثر
        به منظور بررسی اثر آرایش کاشت و منابع تامین نیتروژن بر ویژگی‌های زراعی، عملکرد و اجزاء عملکرد گیاه ذرت آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار طی سال 1395 در شهرستان پلدشت انجام شد. عامل اول آرایش کاشت در سه سطح شامل (31*45، 25*55 و 22*65) و عامل دوم نوع کود نيتروژنه در چهار سطح شامل (شاهد، نیتروکسین، سوپر نیتروپلاس و اوره) بود. اثر این عوامل بر صفات زراعی، اجزای عملکرد، عملکرد دانه و شاخص برداشت مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بیانگر اثر معنی دار الگوی کشت و سطوح نیتروژن بر صفات زراعی بود. به طوری که بیشترین ارتفاع بوته، از الگوی کشت 25*55 به دست آمد و کمترین میزان صفات مورد بررسی از الگوی کشت 22*65 بدست آمدند. اثر متقابل نیتروکسین با الگوی کشت 22*55 بیشترین طول بوته و قطر ساقه را داشت. همچنین نتایج حاصل از مقایسه میانگین اثرات الگوی کشت و کاربرد کود بر اجزای عملکرد نشان داد بیشترین وزن بلال (17/0 کیلوگرم)، مساحت برگ بلال (6/391 سانتی مترمربع)، تعداد بلال (3/1)‌‍، تعداد دانه در بلال (7/462 و عملکرد دانه 9329 کیلوگرم در هکتار) مربوط به الگوی کشت 25*55 بود. نتایج حاصل از مقایسه میانگین اثرات متقابل فاکتورهای آزمایشی نشان داد که بیشترین شاخص برداشت (8/41 درصد) در شرایط الگوی کشت 25*55 توأم با مصرف نیتروکسین به دست آمد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        12 - کاربرد برنامه‌ریزی آرمانی در تعیین الگوی بهینه کشت محصولات زراعی با تاکید بر آب مجازی دراستان کردستان
        mostafa baghbanyan Hamed Ghaderzadeh Ghodratollah Emamverdi Marjan Damankeshideh Narciss Amin Rashti,
        امروزه تولید محصولات مقرون به صرفه ،همواره از دغدغه‌های کشاورزان و سیاست‌گذاران می‌باشد. بر این اساس، لازم به نظر می‌رسد تا بتوان در سیاست‌گذاری‌های کشت ،افزون بر هدف‌های سیاست‌گذاران، نیازمندی‌ها و اهداف کشاورزان در کنار یکدیگر در نظر گرفته شود. بنابراین، مطالعه حاضر ب أکثر
        امروزه تولید محصولات مقرون به صرفه ،همواره از دغدغه‌های کشاورزان و سیاست‌گذاران می‌باشد. بر این اساس، لازم به نظر می‌رسد تا بتوان در سیاست‌گذاری‌های کشت ،افزون بر هدف‌های سیاست‌گذاران، نیازمندی‌ها و اهداف کشاورزان در کنار یکدیگر در نظر گرفته شود. بنابراین، مطالعه حاضر با هدف ارزیابی اقتصادی الگوی بهینه کشت محصولات زراعی استان کردستان به تفکیک شهرستان‌های آن با تاکید بر حداقل آب مجازی طرح ریزی و اجرا شد. به این منظور آمار و اطلاعات موردنیاز در سال زراعی 95-1394 در قالب تدوین الگوی برنامه‌‌ریزی آرمانی استفاده گردید. نتایج مطالعه نشان داد، الگوی کشت فعلی واحدهای تولیدی شهرستان‌های استان دارای مزیت نسبی نبوده و از اینرو الگوی فعلی کشت باید تغییر یابد. به بیان دیگر، تغییرات الگوی کشت محصولات زراعی به سمت تخصصی شدن و متناسب با مزیت نسبی منطقه در حال تغییر هستند و محصولاتی وارد الگوی کشت شده‌اند که با امکانات و شرایط هر منطقه (شهرستان) سازگار می‌باشند. این تغییرات به نحوی است که سطح زیرکشت برخی از محصولات نسبت به وضعیت فعلی کاهش و برخی دیگر افزایش معنی‌داری پیدا کرده است. به طوری که محصولی مانند گندم آبی به طور کلی در الگوی بهینه وارد نشده است. همچنین بیشتر محصولات به دلیل عدم مزیت نسبی و غیرمتناسب با شرایط منطقه و همچنین بازدهی پایین آن‌ها از الگو حذف شدند. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        13 - بررسی کارایی مصرف آب در تولید محصولات کشاورزی در شبکه‌های آبیاری و زهکشی استان خوزستان (مطالعه موردی شبکه آبیاری و زهکشی کرخه شمالی)
        محمد پیرمرادی علی عصاره مهدی اسدی لور
        افزایش بهره‌وری آب در کشاورزی یکی از راهکارهای مؤثر پایداری منابع آب می‌باشد. در تحقیق حاضر مدیریت آبیاری و بهره‌وری آب در شبکه آبیاری و زهکشی کرخه شمالی با بررسی الگوی کشت و نیز کاربرد شاخص‌های بهره-وری اراضی، CPD، BPD و NBPD مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان دا أکثر
        افزایش بهره‌وری آب در کشاورزی یکی از راهکارهای مؤثر پایداری منابع آب می‌باشد. در تحقیق حاضر مدیریت آبیاری و بهره‌وری آب در شبکه آبیاری و زهکشی کرخه شمالی با بررسی الگوی کشت و نیز کاربرد شاخص‌های بهره-وری اراضی، CPD، BPD و NBPD مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تحقیق نشان داد میانگین کشت گندم در دوره 5 ساله مورد مطالعه(92-1388) نسبت به سطح کشت پیشنهادی طراح 132 درصد افزایش داشته است، این در حالی است که میانگین کشت جو، کاهش 470 درصدی نسبت به الگوی کشت طراح را نشان داد. همچنین کشت گیاهان علوفه‌ای نظیر یونجه و شبدر مورد استقبال زارعین منطقه قرار نگرفته است. میانگین 5 ساله کشت اجرایی در سطح شبکه، 5924 هکتار و میانگین آب مصرفی در هر سال کشت اجرا شده، 4/55 میلیون متر مکعب بود؛ در صورتی که آب مورد نیاز الگوی کشت طراح به صورت میانگین 86 میلیون متر‌مکعب در هر سال برای 6500 هکتار بود. میانگین پنج ساله شاخص CPD برای گندم به عنوان محصولی که بیش‌ترین سطح زیر کشت را دارا بود، 818 گرم بر متر‌مکعب و برای هندوانه‌ی کشت بهاره، به عنوان محصولی که در بین محصولات الگوی کشت بیشترین مقدار آب مصرفی را داشته است، 2301 گرم بر مترمکعب بود. میانگین پنج ساله شاخص BPD و NBPD برای گندم به‌ترتیب 5870 و 3018 ریال بر مترمکعب به دست آمد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        14 - ارزیابی تأثیر گسترش آبیاری تحت فشار در تغییر ساخت زراعی، الگوی کشت و راندمان تولید (مطالعه موردی: شهرستان میاندوآب)
        عبدالحمید نظری رضا منافی آذر عبداله عبدالهی
        اختصاص حجم عظیمی از توان اجرایی و اعتبارات دولتی و گذشت چندین سال از استفاده و گسترش سیستم های آبیاری تحت فشار در کشور ایجاب می کند نقاط قوت و ضعف این طرح متناسب اهداف اولیه آن شناسایی شده تا راهنمایی برای تعیین راهبردهای آینده باشد. این مطالعه جهت بررسی و ارزیابی سیست أکثر
        اختصاص حجم عظیمی از توان اجرایی و اعتبارات دولتی و گذشت چندین سال از استفاده و گسترش سیستم های آبیاری تحت فشار در کشور ایجاب می کند نقاط قوت و ضعف این طرح متناسب اهداف اولیه آن شناسایی شده تا راهنمایی برای تعیین راهبردهای آینده باشد. این مطالعه جهت بررسی و ارزیابی سیستم های آبیاری تحت فشار در شهرستان میاندوآب به منظور اثرگذاری بر ساخت زراعی، الگوی کشت و راندمان تولید محصولات زراعی انجام گردید. بر اساس نتایج بدست آمده با توجه به ماهیت سیستم ها و طراحی برای اراضی بزرگ مقیاس، یکپارچگی اراضی و کاهش تعداد قطعات در بین بهره برداران محسوس می باشد و از سوی دیگر با اجرای سیستم های آبیاری بارانی مساحت کشت چغندرقند افزایش شدیدی (دو برابر) نشان می دهد. نتایج ارزیابی اثر سیستم ها بر میزان تولید محصولات زراعی تحت کشت منطقه نشان داد میانگین تولید گندم، جو و چغندرقند به ترتیب 1/31، 0/52 و 31/84 تن در هکتار افزایش یافته است. بطور کلی تغییر الگوی کشت و افزایش راندمان تولید در واحد سطح با اجرا و بکارگیری سیستم های تحت فشار رابطه معناداری دارد تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        15 - چالش های فقر شهری و ضرورت رویکرد راهبردهای اجتماع محور در سکونتگاه‌های غیر رسمی (مطالعه موردی: محله بی سیم شهر زنجان)
        اسماعیل نصیری
        سکونتگاه های غیر رسمی نماد فضایی و کالبدی فقر در میان فضاهای شهری است. فقر شهری مجموعه ای از فقر انتقال یافته از جامعه روستایی (توسط مهاجران به شهر) و نیز فقر تولید و باز تولید شده در جامعه شهری (توسط جابجایی های درون شهری) را در بر می گیرد. یکی از راهبردهای بهبود فقر ش أکثر
        سکونتگاه های غیر رسمی نماد فضایی و کالبدی فقر در میان فضاهای شهری است. فقر شهری مجموعه ای از فقر انتقال یافته از جامعه روستایی (توسط مهاجران به شهر) و نیز فقر تولید و باز تولید شده در جامعه شهری (توسط جابجایی های درون شهری) را در بر می گیرد. یکی از راهبردهای بهبود فقر شهری توجه به اجتماعات محلی است. رویکرد توسعه اجتماع محور طی دهه 1990 به طور جدی با پیشگامی بانک جهانی در تحقق بخشیدن به اهداف کاهش فقر شهری به کار گرفته شد. این رویکرد توجه عمده اش معطوف به عملکرد و واکنش بخش مردمی است و به عنوان نظامی مشارکت جو، هدایت کننده و تسهیل گر توسعه محلی در سکونتگاه های غیررسمی است. دراین جهت هدف از تحقیق حاضر بررسی چالش های فقر شهری در سکونت گاه غیررسمی (در محله بی سیم زنجان) و ارائه راهبردهای رویکرد توسعه اجتماع محور بوده است که از روش توصیفی تحلیلی استفاده شده است و نیز روش گردآوری اطلاعات اسنادی و میدانی بوده است. ابزار گردآوری اطلاعات تحقیق حاضر پرسش نامه، مصاحبه، مشاهده و مطالعات میدانی است که با استفاده ازآزمون های آماری پارامتری و ناپارامتری شاخص های تحقیق بر روی 380 نفر از سرپرستان خانوار مورد ارزیابی واقع شد. نتایج تحلیل آماری از شاخص های مورد بررسی بیانگر شرایط نامساعد اقتصادی، اجتماعی و کالبدی و دسترسی به خدمات شهری در محدوده مورد مطالعه است. همبستگی پیرسون بین عدم مشارکت و فقر شهری برابر با 121% ارزیابی شده است. نتایج آماری نشان داد که توجه به دیدگاه مردم با ضریب Beta=0.43 و تعامل و مشارکت مردم درتصمیم گیری و اجرای برنامه ها (2.9=t) ،توجه به رویکرد برنامه های اجتماع محور را در سیاست های کاهش فقر شهری را ضروری می سازد. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        16 - Optimal Cropping Pattern Modifications with the Aim of Environmental-Economic Decision Making Under Uncertainty
        Mostafa Mardani Saman Ziaei Alireza Nikouei
        Sustainability in agricultural is determined by aspects like economy, society and environment. Multi-objective programming (MOP) model has been a widely used tool for studying and analyzing the sustainability of agricultural system. However, optimization models in most أکثر
        Sustainability in agricultural is determined by aspects like economy, society and environment. Multi-objective programming (MOP) model has been a widely used tool for studying and analyzing the sustainability of agricultural system. However, optimization models in most applications are forced to use data which is uncertain. Recently, robust optimization has been used as an optimization model that incorporates uncertainty. This paper develops a framework for environmental-economic decision making that includes the environmental and economic sustainability criteria for determining an optimal allocation of agricultural areas that cover an irrigation network under uncertain data. The primary uncertain parameter of the robust model was quantity of available water for each season. Application of the proposed model to the case study of the right side of Nekooabad irrigation network in the province of Isfahan, Iran, demonstrates the reliability and flexibility of the model. The results show that that the optimal total gross margin decreases with higher robustness levels. To compensate loss of gross margin of farmers in the robust pattern, efficiency enhancement policies emphasized. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        17 - Optimal Cropping Pattern in Afghanistan Considering Environmental Sustainability
        حسین علی سلطانی الهام خواجه پور
        Environmental sustainability is one of the most important considerations in planning and managing agriculture in any country nowadays. Agriculture plays an important role in Afghanistan's economy and employment. Herat province is rich in agricultural production in Afgha أکثر
        Environmental sustainability is one of the most important considerations in planning and managing agriculture in any country nowadays. Agriculture plays an important role in Afghanistan's economy and employment. Herat province is rich in agricultural production in Afghanistan. To achieve environmental sustainability along with profitability, the present research aimed to develop an optimal cropping pattern for Afghanistan with environmental considerations. The crops studied include wheat, barley, sesame, cumin, and saffron, which accounted for more than 70 percent of the cropping area in Herat province. The goal and linear programming model were used to determine the optimal cropping pattern. The goals of reducing the use of chemical fertilizers and pesticides along with maximizing gross margins were used in the goal model with the aim of achieving environmental sustainability. The results of the linear model, aimed at maximizing gross margins, showed that in the optimal pattern of the region, the cultivated area of sesame, barley, and saffron should be increased and the cultivated area of wheat and cumin should be decreased versus the status quo. In addition, the results of goal models in different scenarios showed significant changes in comparison to the current cropping pattern. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        18 - Application of Linear and Non-linear Programming Model to Assess the Sustainability of Water Resources in Agricultural Patterns
        Seyed Abolghasem Mortazavi Reza Hezareh Sina Ahmadi Kaliji Samira Shayan Mehr
        Water resources sustainability is one of the major issues in the agricultural sustainability. In this study sustainability of water resources has been investigated by use of linear and non-linear models in six models based on optimal utilization of water resources in th أکثر
        Water resources sustainability is one of the major issues in the agricultural sustainability. In this study sustainability of water resources has been investigated by use of linear and non-linear models in six models based on optimal utilization of water resources in the north parts farms of Iran because of incorrect use of agricultural water resources, from 2011 to 2012. Also “gross margin per a unit of water consumption” and “employment per a unit of water consumption” are used as indicators for assessing the sustainability of cropping patterns. The results show that cropping pattern of fractional goal programming (FGP) model has been near to current situation and has shown realistic conditions according to expertise and advantage of this area in cultivation of certain crops. So the FGP model has desirability in each of indicators than other five models. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        19 - Cropping Pattern and Comparative Advantage of Agricultural Products in Ilam Province
        Roya Eshraghi Samani Alireza Poursaeed
        In this study, the comparative advantage of main agricultural products and its relation to cropping pattern was studied in Ilam Province. For data analyzing the comparative advantage and government policies effects indices, Policy Analysis Matrix (PAM) were used. The ob أکثر
        In this study, the comparative advantage of main agricultural products and its relation to cropping pattern was studied in Ilam Province. For data analyzing the comparative advantage and government policies effects indices, Policy Analysis Matrix (PAM) were used. The obtained results for the comparative advantage indices of Domestic Resource Cost (DRC), Social Cost Benefit (SCB) and Net Social Profitability (NSP) show that production of irrigated wheat, dry-farming wheat and dry-farming barely has not comparative advantage in Ilam Province but the production of irrigated barely, corn, dry-farming pea, dry-farming lentil, watermelon, cucumber and tomato have comparative advantage in Ilam Province. In addition, the obtained results for NPIC index show the Nominal Government Protection of inputs in all products. Also, Nominal Protection Coefficient index indicated that nominal market protection of products like wheat (irrigated and dry-farming) and barely (irrigated and dry-farming) was positive and those of other products were negative and the Effective Protection Coefficient for wheat and barley had the highest values. The results showed that the existing cropping pattern was not allotted with comparative advantage but is related to the effective protection coefficient. تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        20 - بررسی پایداری اکولوژیک معرفی گیاهان جدید به الگوی کشت از دیدگاه امرژی
        ثمین فلاحی نژاد محمد آرمین محمد رضا اصغری پور
        آنالیز امرژی راهکار مناسبی برای ارزیابی پایداری سیستم‌های تولید محصولات کشاورزی در سطح منطقه‌ای است. در این مطالعه پایداری سیستم‌های تولید چهار محصول زراعی عمده یعنی گندم و جو (به عنوان گیاهان قدیمی الگوی کاشت) و چغندرقند و زعفران (به عنوان گیاهان جدید الگوی کاشت) با اس أکثر
        آنالیز امرژی راهکار مناسبی برای ارزیابی پایداری سیستم‌های تولید محصولات کشاورزی در سطح منطقه‌ای است. در این مطالعه پایداری سیستم‌های تولید چهار محصول زراعی عمده یعنی گندم و جو (به عنوان گیاهان قدیمی الگوی کاشت) و چغندرقند و زعفران (به عنوان گیاهان جدید الگوی کاشت) با استفاده از تکنیک امرژی در شهرستان خوشاب استان خراسان رضوی مقایسه شد. کل امرژی حمایت‌کننده تولید برای سیستم کشت گندم، جو، چغندر‌قند و زعفران به ترتیب 1016×32/2، 1016×91/1، 1016×95/4، و 1016×04/2، ام‌ژول خورشیدی در هکتار بود. بیشترین سهم امرژی از بخش منابع قابل تجدید محیطی در کشت چغندرقند (10/4 درصد)، از بخش منابع غیر‌قابل تجدید محیطی در کشت جو (70/55 درصد) و منابع خریداری شده تجدید‌‌‌پذیر (80/40 درصد) و غیر قابل تجدید خریداری شده (48/36 درصد در کشت زعفران به دست آمد. تغییر الگوی کاشت سبب افزایش شاخص‌های درصد تجدید‌پذیری امرژی، نسبت بارگذاری زیست‌محیطی، شاخص پایداری محیط زیست اصلاح شده، نسبت سرمایه‌گذاری امرژی و کاهش شاخص‌های نسبت عملکرد امرژی، نسبت بارگذاری زیست محیطی اصلاح شده، شاخص پایداری محیط زیست و شاخص امرژی توسعه پایدار شد. بوم‌نظام زعفران و چغندرقند بالاترین شاخص پایداری محیط‌زیست اصلاح شده را داشتند. اگرچه شاخص نسبت بارگذاری زیست‌محیطی در کشت زعفران بالاتر از سایر سیستم‌های کشت بود اما شاخص نسبت بارگذاری زیست محیطی اصلاح شده در این محصول بسیار کمتر از 3 محصول دیگر به دست آمد، بر این اساس می‌توان کشت زعفران را به عنوان یک گیاه پایدار که حداقل فشار به منابع زیست محیطی را دارد توصیه کرد تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        21 - بهینه‌سازی الگوی کشت محصولات زراعی مهم در دشت میاندوآب
        معراج فلاحی سعید صوفی زاده علی اکبر باغستانی
        انتخاب الگوی بهینه کشت که هم از نظر محیط زیستی پایدار و هم مناسب برای شرایط خاص اقلیمی در هر منطقه جغرافیایی باشد ، می‌تواند به عنوان یکی از راهکارهای کارآمد برای رفع چالش‌ها و افزایش سوددهی فعالیت‌های کشاورزی در نظر گرفته شود . بدین منظور در این مطالعه تلاش شده است تا أکثر
        انتخاب الگوی بهینه کشت که هم از نظر محیط زیستی پایدار و هم مناسب برای شرایط خاص اقلیمی در هر منطقه جغرافیایی باشد ، می‌تواند به عنوان یکی از راهکارهای کارآمد برای رفع چالش‌ها و افزایش سوددهی فعالیت‌های کشاورزی در نظر گرفته شود . بدین منظور در این مطالعه تلاش شده است تا الگوی بهینه کشت محصولات زراعی در دشت میاندوآب به عنوان چهارمین دشت مهم کشور واقع در استان آذربایجان غربی طراحی شود . بهینه‌سازی الگوی کشت در قالب دو هدف جداگانه حداکثرسازی سود و حداقل‌سازی مصرف آب صورت پذیرفت . بدین منظور داده‌های مورد نیاز برای سه سال 1396 الی 1398 از دستگاه‌های مختلف استانی و ملی جمع‌‌آوری شد و از میانگین داده‌های سه سال ذکر شده برای پیشنهاد الگوی بهینه کشت محصولات زراعی در قالب هر یک از اهداف مورد اشاره ، استفاده شد . در این پژوهش از 12 محصول مهم زراعی تحت کشت در این دشت استفاده شده است . نتایج نشان داد که دو محصول نخود دیم و آفتابگردان آجیلی با زیر کشت رفتن کل زمین های زراعی دشت به ترتیب حدوداً با 57 هزار هکتار و 5500 هکتار و سود ناخالص 1614 میلیارد ریالی به عنوان الگوی بهینه پیشنهادی با هدف حداکثر سازی سود ناخالص معرفی شد . در الگوی کشت پیشنهادی با هدف حداقل سازی مصرف آب نیز دوباره کشت نخود دیم و آفتابگردان آجیلی در سطحی معادل57/600 هکتار و 5300 هکتار سبب بهینه‌سازی مصرف آب می‌شود . به عبارت دیگر با زیرکشت بردن نخود دیم و آفتابگردان آجیلی دو هدف حدکثرسازی سود و حداقل سازی مصرف آب تحقق می‌یابد . تفاصيل المقالة
      • حرية الوصول المقاله

        22 - الگوی بهینه بهره برداران چغندر قند کار منطقه اقلید در شرایط توأم با محدودیت آب و ریسک
        فردین بوستانی حمید محمدی
        هدف اصلی این مطالعه تدوین الگوی بهینه بهره برداران چغندرکار اقلید (استان فارس) و هم چنین بررسی اهمیت چغندرقند در الگوی کشت آن ها بود. با توجه به اثرگذاری مسأله ی ریسک بر تصمیم تولیدکنندگان، دو منشأ ریسک قیمت و عملکرد نیز در تدوین الگو دخالت داده شدند. هم چنین با استفاده أکثر
        هدف اصلی این مطالعه تدوین الگوی بهینه بهره برداران چغندرکار اقلید (استان فارس) و هم چنین بررسی اهمیت چغندرقند در الگوی کشت آن ها بود. با توجه به اثرگذاری مسأله ی ریسک بر تصمیم تولیدکنندگان، دو منشأ ریسک قیمت و عملکرد نیز در تدوین الگو دخالت داده شدند. هم چنین با استفاده از قابلیت تکنیک برنامه ریزی چند هدفی، مسأله ی کاهش استفاده از آب نیز به سایر اهداف اضافه شد. یافته ها نشان داد که تفاوت بازدهی الگوی فعلی با الگوی بهینه تنها 7 درصد است، اما از نظر ترکیب محصول میان آن ها تفاوت وجود دارد. به این ترتیب که در الگوی فعلی 8/3 هکتار از سطح زیرکشت بهره بردار نماینده با 8/6 هکتار به چغندرقند اختصاص دارد در حالی که در الگوی بهینه این مقدار به 2/0 هکتار کاهش می یابد. به طور کلی در الگوهای ارایه شده، ترکیب محصول از چغندرقند و گندم به نفع لوبیا تغییر می یابد. این تغییر افزون بر هدف تأمین بازدهی فعلی بهرهججبرداران، هدف کاهش مصرف آب تا 33 درصد سطح مصرف فعلی را نیز تأمین می کند. یافته ها نشان داد که بهره برداران در تدوین الگوی کشت خود عمدتاً به ریسک قیمت توجه دارند. هم چنین مشخص گردید که ناکارایی چغندرقند در استفاده از نهاده ی محدود کننده ی آب باعث کاهش اولویت آن در الگوی کشت گردیده است. تفاصيل المقالة