فهرس المقالات مرجعیت

• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  1 - نقش بیوت در عملکرد مراجع تقلید شیعه؛ نمونه‌ها: بیوت آیات حائری یزدی، بروجردی و حکیم
  حمید انصاری حمید بصیرت منش مجتبی شهرآبادی
  10.30495/jhcin.2023.23238
  نهاد مرجعیت تقلید شیعه و تثبیت آن در پاسخ به نیاز به زعامت سیاسی-اجتماعی و رهبری دینی در جامعه شیعی شکل گرفت. مطالعه سیر تکوین این نهاد چه در بعد نظری و چه در بعد اقتصادی و تاریخی آن، واقعیت این پاسخ را نشان می‌دهد. بر اساس این واقعیت تاریخی، مرجع تقلید در جایگاه زعیم ج أکثر

  نهاد مرجعیت تقلید شیعه و تثبیت آن در پاسخ به نیاز به زعامت سیاسی-اجتماعی و رهبری دینی در جامعه شیعی شکل گرفت. مطالعه سیر تکوین این نهاد چه در بعد نظری و چه در بعد اقتصادی و تاریخی آن، واقعیت این پاسخ را نشان می‌دهد. بر اساس این واقعیت تاریخی، مرجع تقلید در جایگاه زعیم جامعه شیعه و بیت او در جایگاه مرکز تصمیم‌سازی و احتمالا تصمیم‌گیری اوست. این موضوع اهمیت بررسی و شناخت بیوت مراجع را چه به لحاظ ساختار و چه از نظر افراد آن نشان می‌دهد. در این مقاله، تلاش شده‌است با بهره‌گیری از نوشته‌ها و خاطرات افراد مشهور نزدیک به بیوت مراجع، نقش و تأثیر آن‌ها در گرایش و عملکرد سه تن از مراجع تقلید معاصر، عبدالکریم حائری یزدی، سید حسین بروجردی و سید محسن حکیم، بازنمایی شود. نتیجه این پژوهش نشان می‌دهد که اگرچه استقلال فکری و عملی مراجع را نمی‌توان منکر شد، اما نقش و تأثیر پر رنگ بیوت آنان در بسیاری از عملکردها و سوگیری‌های آنان قابل توجه است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  2 - بررسی خط مشی گذاری ورزشی در ایران بر اساس مدل تعدد مرحعیت های تصمیم گیری پیر مولر
  جواد گیاه شناس بن بازاری احمد ساعی صادق زیباکلام مفرد حمید رضا ملک محمدی
  زمینه: در جمهوری اسلامی ایران به‌منظور توسعه و گسترش ورزش، فعالیت‌های مستمر و حمایت‌های لازم از طریق نهادها و سازمان های دولتی و غیر دولتی انجام می‌شود. هدف: پژوهش کاربردی حاضر، با مفروض وجود مشکل در خط‌مشی‌گذاری ورزشی ایران با تأکید بر مرجعیت‌های چندگانه تصمیم‌گیری به أکثر

  زمینه: در جمهوری اسلامی ایران به‌منظور توسعه و گسترش ورزش، فعالیت‌های مستمر و حمایت‌های لازم از طریق نهادها و سازمان های دولتی و غیر دولتی انجام می‌شود. هدف: پژوهش کاربردی حاضر، با مفروض وجود مشکل در خط‌مشی‌گذاری ورزشی ایران با تأکید بر مرجعیت‌های چندگانه تصمیم‌گیری به دنبال تمرکز بر عمده‌ترین مشکل مؤثر بر فرآیند تصمیم‌گیری در ساختار ورزش کشور در سطوح مختلف ملی، منطقه‌ای و بین‌المللی مبتنی بر مدل مرجعیت تصمیم‌گیری پیرمولر است. روش: این پژوهش با به‌کارگیری روش فرا تحلیل کیفی با بررسی مواد قانونی تحقق برنامه چهارم و پنجم توسعه و همچنین بررسی اسناد بالا دستی و سند چشم انداز صورت گرفته است . یافته‌ها: بررسی روند ناپایدار ورزش قهرمانی و حرفه‌ای از منظر مرجعیت‌های چندگانه تصمیم‌گیری یکی از عمده‌ترین مشکلات ورزش کشور را تعدد نهادهای تصمیم گیر در ورزش ایران می‌داند که منجر به عدم تحقق مطلوب برنامه‌های پنج‌ساله توسعه و نیز بی‌ثباتی در عرصه ورزش قهرمانی و حرفه‌ای شده است. نتایج: وجود مراکز متعدد تصمیم گیری و تعارض نظام ارزش ها در بخش های مختلف ورزش ایران بر مبنای مدل پیر مولر مورد توجه و تاکید قرار گرفت . چالش‎های ساختاری و فعالیت های موازی در ساختار ورزش کشور، تعارض نظام ارزشی در ورزش حرفه ای از جمله نتایج این بررسی می باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  3 - بررسی قدرت اجتماعی مدیریت و رابطه آن با رضایتمندی ارباب رجوع (مورد مطالعه ادارات دولتی شهر خلخال )
  علی یعقوبی چوبری مقصود جلیلی دمدل
  تحقیق حاضر به بررسی قدرت مدیریت و رابطه آن با رضایتمندی ارباب رجوع در ادارات دولتی شهر خلخال می‌پردازد. متغیر وابسته در این پژوهش عبارتند از رضایتمندی ارباب رجوع و متغیر مستقل قدرت مدیریت است که با ابعاد قدرت قانونی، قدرت پاداش، قدرت تخصصی، قدرت اجبار و قدرت مرجعیت مورد أکثر

  تحقیق حاضر به بررسی قدرت مدیریت و رابطه آن با رضایتمندی ارباب رجوع در ادارات دولتی شهر خلخال می‌پردازد. متغیر وابسته در این پژوهش عبارتند از رضایتمندی ارباب رجوع و متغیر مستقل قدرت مدیریت است که با ابعاد قدرت قانونی، قدرت پاداش، قدرت تخصصی، قدرت اجبار و قدرت مرجعیت مورد سنجش قرار گرفته است. به منظور بررسی رضایتمندی ارباب رجوع در شهر خلخال، 320 نفر ارباب رجوع انتخاب و به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه ای و سهمیه‌ای انتخاب شدند. این تحقیق به روش پیمایش و با ابزار پرسشنامه انجام پذیرفته است که داده‌های حاصل از پرسشنامه با استفاده از روش‌های آماری در دو بخش آمار توصیفی و آمار استنباطی، مورد توصیف و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق، حاکی از وجود تفاوت معنی‌دار بین متغیرهای پایگاه اقتصادی- اجتماعی و جنسیت با رضایتمندی ارباب رجوع و رابطه معنی دار بین قدرت مدیریت با رضایتمندی ارباب رجوع از ادارات دولتی شهر خلخال می‌باشد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  4 - تحولات دینی در اروپای سده شانزدهم و مشابه آنها در اسلام معاصر
  بهروز حدادی
  تحولات دینی در جوامع مختلف به دلیل اشتراک در پار های مبانی و اصول، شباه تها وهمسانی های متعددی دارد، گر چه نمیتوان آنها را در همة وجوه با یکدیگر مشابه دانست . در اینمقاله، تحولات دینی در اروپای قرن شانزدهم با تحولات مشابه در جهان معاصر اسلام، که از قضاهر دو در دوره زمان أکثر

  تحولات دینی در جوامع مختلف به دلیل اشتراک در پار های مبانی و اصول، شباه تها وهمسانی های متعددی دارد، گر چه نمیتوان آنها را در همة وجوه با یکدیگر مشابه دانست . در اینمقاله، تحولات دینی در اروپای قرن شانزدهم با تحولات مشابه در جهان معاصر اسلام، که از قضاهر دو در دوره زمانی یکصدوپنجاه سالهای رخ داده است، مقایسه می شود که از مهمترین آنهامی توان توجه به گوهر و روح دین، نزاع بر سر موضوع مرجعیت دینی و جایگاه سنت، نابگرایی ومخالفت نسبی با اندیشههای فلسفی و متجددانه، و محور بودن آخرت و رستگاری آن جهانی اشارهکرد تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  5 - ارائه مدل کسب مرجعیت علمی در آموزش پزشکی با رویکرد آموزش پاسخگو در دانشگاه علوم پزشکی مازندران
  طاهره سازمند کیومرث نیاز آذری محمد صالحی
  هدف از پژوهش حاضر، مدل سازی کسب مرجعیت علمی در آموزش پزشکی با رویکرد آموزش پاسخگو بوده است. روش تحقیق ترکیبی و طرح تحقیق از نوع طرح تحقیق آمیخته اکتشافی (کیفی – کمی) است. جامعه آماری در بخش کیفی و کمی، خبرگان دانشگاهی و اعضای هیات علمی به تعداد 452 نفر بوده است. د أکثر

  هدف از پژوهش حاضر، مدل سازی کسب مرجعیت علمی در آموزش پزشکی با رویکرد آموزش پاسخگو بوده است. روش تحقیق ترکیبی و طرح تحقیق از نوع طرح تحقیق آمیخته اکتشافی (کیفی – کمی) است. جامعه آماری در بخش کیفی و کمی، خبرگان دانشگاهی و اعضای هیات علمی به تعداد 452 نفر بوده است. در بخش کیفی با استفاده از روش نمونه گیری" نمونه های حاوی اطلاعات غنی" با 25 نفر از خبرگان، مصاحبه عمیق انجام گرفته است. نتایج بخش کیفی حاکی از آن بوده که مدل کسب مرجعیت علمی در آموزش پزشکی با رویکرد آموزش پاسخگو دارای 5 بعد فرهنگ سازی و ارزش آفرینی؛ بسترشناسی و ظرفیت سازی دانش؛ تجاری سازی و بازار گرایی؛ ساختار مراکز علمی حوزه ی درمان و برنامه ریزی و سیاست گذاری بهمراه 16 مولفه می باشد. در بخش کمی، برای سنجش مدل، پرسشنامه محقق ساخته ای با روش نمونه گیری طبقه ای نسبتی چندمرحله ای در بین 352 تن از نمونه ها توزیع گردید. داده ها با روش تحلیل عاملی با نرم افزارهای SPSS و Smart PLS تجزیه وتحلیل شد. نتایج بخش کمی نشان داد که تمامی ابعاد و مولفه های کسب مرجعیت علمی در آموزش پزشکی با رویکرد آموزش پاسخگو، مورد تائید واقع شدند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  6 - پیروزی علمای اصولی بر اخباری‌ها و اهمیت سیاسی آن در عهد قاجاریه
  عظیم ایزدی اودلو علیرضا ازغندی مجید توسلی رکن آبادی سید مصطفی ابطحی
  پیروزی علمای اصولی بر اخباری‌ها از مهمترین تحولات درونی تشیع در عهد قاجاریه بود که همواره با پیامدهای سیاسی و فکری همراه بود. بدون شناخت از مواضع این دو جریان امکان شناخت دقیق از تحولات قرون نوزده و بیست ایران امکان پذیر نیست. بنابراین مسأله اصلی این تحقیق، پاسخگویی به أکثر

  پیروزی علمای اصولی بر اخباری‌ها از مهمترین تحولات درونی تشیع در عهد قاجاریه بود که همواره با پیامدهای سیاسی و فکری همراه بود. بدون شناخت از مواضع این دو جریان امکان شناخت دقیق از تحولات قرون نوزده و بیست ایران امکان پذیر نیست. بنابراین مسأله اصلی این تحقیق، پاسخگویی به این سؤال است که منازعه مکتب اصولی و اخباری چه پیامدهای فکری و سیاسی برای جامعه امامیه داشته است. چارچوب نظری این تحقیق مبتنی بر این دیدگاه است که قرائت از دین و منابع دینی در دوره‌های مختلف شکل گرفته و این امر موجب پیدایش گرایش‌های مذهبی مختلفی در درون جامعه شیعی شده است. یافته‌های این تحقیق نشان می‌دهد که بدون پیروزی اصولیون بر اخباریون، علما نمی‌توانستند در ایران قرون نوزده و بیست چنین نقش گسترده‌ای پیدا کنند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  7 - زندگی علمی وجایگاه آخوند خراسانی در زعامت حوزه علمیه نجف
  دکتر امیرتیمور رفیعی محمد وزین
  چکیده : معرفی رجال دین،‌ علم و سوابق درخشان علمای شیعه باعث می‌شود مردم بدانند روحانیت چه آثار و برکاتی در اعصار گذشته داشته‌اند و نوعی تبلیغ برای مذهب شیعه است. علمایی همچون مرحوم آخوند خراسانی افتخاری برای تشیع محسوب می‌شوند.مرحوم آخوند خراسانی در عصر اخیر ا أکثر

  چکیده : معرفی رجال دین،‌ علم و سوابق درخشان علمای شیعه باعث می‌شود مردم بدانند روحانیت چه آثار و برکاتی در اعصار گذشته داشته‌اند و نوعی تبلیغ برای مذهب شیعه است. علمایی همچون مرحوم آخوند خراسانی افتخاری برای تشیع محسوب می‌شوند.مرحوم آخوند خراسانی در عصر اخیر از مشاهیر بزرگ بودند و شاگردان بزرگی تربیت کردند.در درس مرحوم آخوند خراسانی ، مجتهدین و رجال برجسته‌ای حضورداشته اند . که این ها نشان از عظمت این شخصیت دارد..شاگردان آخوند خراسانی نیز باید به صورت عمیق و مفصل معرفی شوند، مرحوم آخوند خراسانی اخلاق بسیار بزرگوارانه و بانشاطی داشتند و حتی برای مخالفین خود احترام قائل بودند.نوشتار حاضر برآنست تا با تمرکز بر زندگی یکی از این علما، یعنی آخوند خراسانی، تحرکات علمی و عملی مختلفی را که در آن صورت گرفته است، به نظاره بنشیند.برآنیم تا از برخی از برهه های تاریخی این عالم بزرگوار در کنار برخی از صفات برجسته اخلاقی مورد بازخوانی قرار دهیم.در ابتدا، به سفر ایشان به تهران و نجف اشاره خواهد شد و در ادامه به حیات علمی ایشان در قالب ذکر شاگردان، احترام به استاد، احاطه علمی ایشان پرداخته خواهد شد. زهد اخلاقی از صفات برجسته آخوند خراسانی است که در دو دوره طلبگی و مرجعیت مورد بازبینی قرار گرفته است و در این رابطه به تواضع ایشان با شاگردان و مخالفان خود نیز اشاره شده است. این پژوهش از نوع توصیفی می باشد که پژوهشگر از کتب، مقالات، نشریات و اسناد مختلف به جمع آوری اطلاعات پرداخته است. واژگان کلیدی :محمدکاظم خراسانی؛ مرجعیت عامه؛ کفایه الاصول ،حوزه علمیه. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  8 - جایگاه آخوند خراسانی در مرجعیت زمان ورهبری دینی نهضت مشروطه
  دکتر امیرتیمور رفیعی محمد وزین
  چکیده: جایگاه و نقش مراجع دینى در جامعه اسلامى و روابط آنها با طبقه حاکم و مردم از مباحث مهم تاریخ ایران دوره اسلامى- به ویژه در دو قرن اخیر- است. بیدارى و هوشیارى مراجع در برخورد با جریان هاى سیاسى زمانه و واکنش به کارکرد حکومت در سیاست گذارى هاى داخلى و خارجى و تأ أکثر

  چکیده: جایگاه و نقش مراجع دینى در جامعه اسلامى و روابط آنها با طبقه حاکم و مردم از مباحث مهم تاریخ ایران دوره اسلامى- به ویژه در دو قرن اخیر- است. بیدارى و هوشیارى مراجع در برخورد با جریان هاى سیاسى زمانه و واکنش به کارکرد حکومت در سیاست گذارى هاى داخلى و خارجى و تأثیر و اهمیت بسزاى روحانیت در جامعه و سیاست، مهم ترین انگیزه در بررسى حیات مراجع دینى در دورۀ قاجار و مشروطیت به شمار مى آید. از جمله روحانیان مؤثر در روند سیاسی دورۀ قاجار آخوند خراسانی است که با دخالت مستقیم در نهضت مشروطیت ایران و حکم به وجوب آن، هم به رهایى مردم از فلاکت زندگى در زیر بار حکومت استبدادى، مدد رساند و هم حکومت مشروطه را ازعناصر غربزده و ضد مذهبى تصفیه کرد. ایشان با دخالتمستقیم در متن نهضت مشروطیت، سایه روحانیت تشیع را در سراسر پهنۀ انقلاب مشروطه گسترد و اندیشه هاى روحانى و مذهبى خود را بر آن تحمیل کرد و مانع آزادى عمل انقلابیون غربزده ضدمذهب شد. هدف از انتخاب این موضوع، بررسی نقش کلیدی آخوند خراسانی در تحولات مذهبی و سیاسی مشروطیت و عملکرد ایشان در مقام مرجعیت شیعی و فعالیتهای سیاسی ایشان در بین روحانیان و متفکران سدۀ اخیر است و همچنین نقش رهبری آخوند خراسانی در اوضاع سیاسی نهضت مشروطه واقدامات ایشان مبنی برعدم حضور استعمارگران بیگانه که از نکات ویژه ایشان به شمار می رود. این پژوهش از نوع توصیفی می باشد که پژوهشگر از کتب، مقالات، نشریات و اسناد مختلف به جمع آوری اطلاعات پرداخته است. واژگان کلیدی:محمدکاظم خراسانی؛ مرجعیت عامه؛ نهضت مشروطه تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  9 - شرط مذکر بودن با رویکرد معتبر بودن آن در ریاست جمهوری ، قضاوت و مجلس خبرگان رهبری
  مهدیرضا کولیوند تهمینه عدالتجو
  در کشور ما بحث از مناصب سیاسی زنان سابقهای نزدیک به یک قرن دارد و همیشه موافقین و مخالفینی داشته است. عده ای از موافقین، حضور زنان در عرصه ‌های مدیریتی را برای بر هم زدن مناسبات جنسیتی لازم می دانند. از نگاه آنان زنان در طول تاریخ فرودست بوده‌ اند و حضور آنان در این عرص أکثر

  در کشور ما بحث از مناصب سیاسی زنان سابقهای نزدیک به یک قرن دارد و همیشه موافقین و مخالفینی داشته است. عده ای از موافقین، حضور زنان در عرصه ‌های مدیریتی را برای بر هم زدن مناسبات جنسیتی لازم می دانند. از نگاه آنان زنان در طول تاریخ فرودست بوده‌ اند و حضور آنان در این عرصه‌ ها، هم نشانگر رو به اصلاح بودن وضعیت زنان است و هم زمینه ‌ای برای آن. از سوی دیگر مدیریت ‌های کلان کشور تا حدود زیادی، گرفتار نگاه‌ های مردانه است و مدیران نمی ‌توانند مشکلات و نیازهای جامعه زنان یا اهمیت توجه به آن را به درستی درک کنند. از این رو حضور زنان در مدیریت‌ های کلان، زمینه ‌ای برای توجه هرچه بهتر به مشکلات این قشر را فراهم خواهد کرد. نواوری این پژوهش ابتدائا در نوع نگاه به فتاوای فقهی و مسائل سیاسی و اجتماعی حضور زنان از دیدگاه جامعهشناسی تاریخی است که این مسائل را در زمینه اجتماعی خود مورد بررسی قرار می دهد و سپس با دیدی تازه مساله ریاست جمهوری ، مرجعیت و شورای نگهبان و حضور زنان در این عرصه ها را در سالهای پس از انقلاب تحلیل میکند. در نتیجه از منظری صرفا فقهی و کلامی فاصله گرفته و بستر اجتماعی و پیامد‌های حقوقی این فتاوا را بررسی می کند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  10 - مقایسه رویکرد امنیتی آمریکا و حشد شعبی در عراق؛ عملکرد و چشم انداز
  تورج افشون عبدالحسین الله کرم
  چکیده امنیت مردم پایه، در واقع مفهوم جدیدی است که با شکل‌گیری بسیج مردمی در ایران پس از انقلاب اسلامی 1357 و در عراق پس از هجمه داعش به بخش‌هایی از خاکش با فتوای مرجعیت شکل گرفت؛ به‌گونه‌ای که حضور عناصر عقیدتی و مردمی در ساختار آن برجسته است. در حال حاضر می‌توان ادعا ک أکثر

  چکیده امنیت مردم پایه، در واقع مفهوم جدیدی است که با شکل‌گیری بسیج مردمی در ایران پس از انقلاب اسلامی 1357 و در عراق پس از هجمه داعش به بخش‌هایی از خاکش با فتوای مرجعیت شکل گرفت؛ به‌گونه‌ای که حضور عناصر عقیدتی و مردمی در ساختار آن برجسته است. در حال حاضر می‌توان ادعا کرد که حشد شعبی به مثابه ساختاری عقیدتی ـ مردمی، در واقع ﺧﻸ ناشی از ناکارآمدی ساختار چینش شده از سوی اشغالگران در دوره پس از سقوط صدام را پر کرده و تبدیل به نیرویی ذاتی، کارا و توانا در عرصة امنیت‌آفرینی برای جامعه و حکومت در عراق گردیده است. مقاله حاضر در پی تبیین این مهم است که تکیه بر مردم در عرصه‌های نظامی ـ امنیتی، همواره کارسازتر از وابستگی به قدرت نظامی - امنیتی بیگانه بوده و از همین رو، حشد شعبی، علیرغم برخی چالش‌ها، واجد دستاوردهای بزرگی در صحنه نظامی ـ امنیتی بوده است؛ به‌گونه‌ای که ناکارآمدی رویکردهای نظامی ‌ـ امنیتی واشنگتن را بیش از پیش نمایان ساخت و نگاه‌ها را به سمت ایجاد امنیت بر پایه‌های عقیدتی و مردمی سوق داد. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  11 - نقش مرجعیت آیت‌الله سیستانی در روند دولت سازی در عراق پس از سقوط صدام
  ارسلان قربانی سعید بشیری جواد علیزاده
  چکیده عراق از نظر اجتماعی دارای بافت موزاییکی و متشکل از گروه‌های قومی- فرقه‌ای متعدد است. ماهیت سه‎گانه جمعیتی و سیاسی آن کشور، همواره زمینه‎های بالقوه تنش و جدایی را در بردارد. حمله آمریکا و متحدانش و سقوط رژیم صدام، نیروهای اساسی در شمال و جنوب عراق را که برا أکثر

  چکیده عراق از نظر اجتماعی دارای بافت موزاییکی و متشکل از گروه‌های قومی- فرقه‌ای متعدد است. ماهیت سه‎گانه جمعیتی و سیاسی آن کشور، همواره زمینه‎های بالقوه تنش و جدایی را در بردارد. حمله آمریکا و متحدانش و سقوط رژیم صدام، نیروهای اساسی در شمال و جنوب عراق را که برای سالیان طولانی سرکوب ‌شده بودند، آزاد کرد و فرصت مناسبی در اختیار آنان برای کسب سهم بیشتری از قدرت حکومت در بغداد قرار داد. شیعیان، اهل سنت و کردها سه گروه اصلی قومی- فرقه‌ای با گرایش‌های متفاوت در عراق هستند. آنچه در زمینه نقش شیعیان در فرآیند دولت سازی‌ در عراق اهمیت دارد این است که شیعیان در طول دهه های گذشته بنا بر دلایل مختلفی از قدرت دور بوده‌اند. سقوط دولت صدام موجب گردید تا نقش مرجعیت شیعه به عنوان یک نیروی سیاسی و کنشگری فعال، بیش ‌از پیش مورد بحث و بررسی قرار گیرد. این مقاله در پی بررسی نقش مرجعیت شیعه در فرایند دولت سازی عراق با تأکید بر تقویت حاکمیت شیعی در اندیشه آیت‌الله سیستانی می‌باشد. با توجه به ساختارهای قومی، قبیله‌ای و مذهبی در سیاست امروز عراق به نظر می‌رسد که مواضع فقهی و سیاسی مرجعیت امروز در خصوص ایفای نقش نظارتی، ارشادی و کنشگری فعال در نظام سیاسی، تأثیرات مهمی در تحولات سیاسی- اجتماعی و فرآیند دولت سازی با تقویت حاکمیت شیعی در عراق امروز داشته است. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  12 - ارائه الگوی تولید علم در اندیشه آیت‌الله خامنه‌ای
  مرتضی مولایی
  رسیدن به قله تمدن اسلامی، جز با استغنای علمی از طریق تحول و تکامل جامعه بر بنیاد علم و دانش محقق نمی‌شود. آیت‌الله خامنه‌ای معتقدند علم، وسیله سعادت انسان و موجب رشد و شکوفایی بشر است و باید هدف تحقیق و آموزش در کشور، تولید علم باشد. ایشان خارج کردن علم از دست ظالم‌ترین أکثر

  رسیدن به قله تمدن اسلامی، جز با استغنای علمی از طریق تحول و تکامل جامعه بر بنیاد علم و دانش محقق نمی‌شود. آیت‌الله خامنه‌ای معتقدند علم، وسیله سعادت انسان و موجب رشد و شکوفایی بشر است و باید هدف تحقیق و آموزش در کشور، تولید علم باشد. ایشان خارج کردن علم از دست ظالم‌ترین انسان‌ها و رستاخیز علمی و رسیدن به ریاست علمی و دینی و ژرفای دانش را از ضروریات می‌دانند. برای شناخت این گزاره، باید به این پرسش که الگوی نظریه‌پردازی، تولید علم و مرجعیت علمی در اندیشه آیت‌الله خامنه‌ای چیست؟ پاسخ گفت. این تحقیق از نوع کاربردی و با رویکرد آمیخته است که به روش کتابخانه‌ای و با تحلیل محتوا و نظریه‌پردازی داده بنیاد به‌صورت کمی و کیفی انجام‌گرفته است. بر اساس منظومه فکری آیت‌الله خامنه‌ای تولید علم در ابعاد و مؤلفه‌ها: ارکان(نظریه‌پردازی، استقلال علمی، مرجعیت علمی و ... )، مبانی و جهت سازها(قرآن، احادیث اهل‌بیت، اصول اسلامی، آموزه‌های دینی و ... )، موانع و چالش‌ها(تحجر، جزم‌اندیشی و جزم‌گرایی علمی و ... )، اهداف(استغنای علمی، نظریه‌پردازی در زمینه علم و...) دستیابی به استقلال، آزادی، وحدت، پیشرفت، عزت اسلام و مسلمین، اقتدار، تمدن اسلامی، نشاط علمی و اجتهادی را تسهیل می‌کند. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  13 - محافظه کاری فرهنگی و سیاسی: اهمیت بنیان‌های اخلاقی
  محمود رضا رهبرقاضی سمانه رحمانی ابوالفضل باقری اژیه
  سنجش تأثیر بنیان های اخلاقی بر زوایای مختلف زندگی فرهنگی و اجتماعی و سیاسی مشکل است زیرا هنوز داده‌های کافی در این مورد وجود ندارد. اما بدون شک نفوذ عوامل اخلاقی بر رفتار انسان قطعی است. اولویت‌های اخلاقی اگرچه به خودی خود تعیین کننده نیستند اما یک مؤلفه از نظام پیچیده أکثر

  سنجش تأثیر بنیان های اخلاقی بر زوایای مختلف زندگی فرهنگی و اجتماعی و سیاسی مشکل است زیرا هنوز داده‌های کافی در این مورد وجود ندارد. اما بدون شک نفوذ عوامل اخلاقی بر رفتار انسان قطعی است. اولویت‌های اخلاقی اگرچه به خودی خود تعیین کننده نیستند اما یک مؤلفه از نظام پیچیده عوامل علی هستند که می‌توانند عامل برانگیزاننده مهمی در بلند مدت باشند. در این راستا، در این پژوهش سعی شده است تا با استفاده از الگوی بنیان‌های اخلاقی هیت و گراهام، به بررسی تاثیرات ارزش‌های اخلاقی بر جهت گیری شهروندان نسبت به محافظه‌کاری در عرصه‌های سیاسی و فرهنگی در بین دانشجویان دانشگاه اصفهان پرداخته شود. این پژوهش همچنین به مقایسه میزان اهمیت نسبی بنیان‌های اخلاقی به عنوان متغیر تبیین کننده هر یک از نگرش‌های محافظه‌کاری سیاسی و فرهنگی می‌پردازد. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد که بنیان های اخلاقی با ضریب تعیین 45% بیشترین واریانس محافظه کاری فرهنگی را توضیح می دهد. همچنین، یافته های پژوهش نشان می دهد تنها دو متغیر مراقبت و احترام به مرجعیت بر روی متغیر محافظه‌کاری سیاسی تاثیرگذار هستند که در این میان درحالی که اخلاق مراقبت باعث کاهش محافظه کاری سیاسی می‌گردد، اما متغیر احترام به مرجعیت باعث افزایش گرایش به محافظه‌کاری سیاسی می شود. از سوی دیگر یافته‌ها برای محافظه‌کاری فرهنگی حاکی از آن است که سه متغیر مراقبت، احترام به مرجعیت و تقدس عوامل تأثیرگذار بر روی محافظه کاری فرهنگی بودند. در این راستا، درحالی که متغیرهای تقدس و احترام به مرجعیت باعث افزایش گرایش به محافظه کاری فرهنگی می گردد اما متغیر مراقبت افزایش در میزان کثرت گرایی فرهنگی را سبب می شود. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  14 - برساخت فرهنگ دینداری در شبکه‏ اجتماعی اینستاگرام و نقش آن در تحول مرجعیت دینی
  ریحانه آقارجبی محمدرضا رسولی سید محمود نجاتی حسینی
  این مقاله با هدف مطالعه تحول مرجعیت دینی بر اساس ابعاد فرهنگ دین‌داری برساخت شده در شبکه اینستاگرام انجام شده است. پژوهشگر که رویکردی استقرایی به موضوع داشت، تنها با تأکید بر دو نکته محورهای نظری خود را برای گردآوری داده ها مشخص نمود که عبارت‌اند از: کثرت گرایی دینی م أکثر

  این مقاله با هدف مطالعه تحول مرجعیت دینی بر اساس ابعاد فرهنگ دین‌داری برساخت شده در شبکه اینستاگرام انجام شده است. پژوهشگر که رویکردی استقرایی به موضوع داشت، تنها با تأکید بر دو نکته محورهای نظری خود را برای گردآوری داده ها مشخص نمود که عبارت‌اند از: کثرت گرایی دینی موجب از میان رفتن انحصارگرایی نمی شود و در ضمن، صرفاً انحصارگرایی در دین به پذیرش مرجعیت دینی منتهی نخواهد شد. پس از مرور بحث های نظری در این باره و مقایسه آن با پژوهش های انجام‌ شده، گردآوری داده ها را بر اساس اصول روش نتنوگرافی (مردم نگاری آنلاین) انجام داد. در بخش نمونه گیری ۱۵ صفحه در اینستاگرام که متعلق به دیدگاه های مختلف دینی بودند و منتسب به افراد شناخته شده که موافقان و مخالفان فرهنگ دین‌داری حاکم بر جامعه را شامل می شد، انتخاب شد. در بخش گردآوری داده ها پست های تصویری، نوشتاری و صوتی مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تحلیل داده ها نشان داد که فرهنگ دین‌داری دارای ابعاد مناسکی، پیامدی، تجربی، اعتقادی و اخلاقی هستند، اما نقش این ابعاد در تحول جایگاه مرجعیت سنتی به یک میزان نبوده است. در بُعد مناسکی، مرجعیت سنتیِ دینی جایگاه ویژه ای دارد، اما در بُعد پیامدی مرجعیت عقل و انتقاد عقلانی در برابر مرجعیت سنتی قرار می گیرد و دیدگاه های متفاوتی را در کارکردهای فرهنگ دینی نشان می دهد. تنوع تجربیات دینی به تنوع دیدگاه ها در نسبت دادن تجربه ها به مرجعیت سنتی نقش داشته و جایگاه مرجعیت سنتی در بُعد تجربی تضعیف شده است. در بُعد اخلاقی با دو سنخ قضاوت اخلاقی و قضاوت عقلانی مواجه هستیم که تعاریف معرفت شناختی از دین را با مرجعیت های چندگانه مشخص می کند و در بُعد اعتقادی، بدون خدشه وارد شدن به محورهای اساسی دین، مرجعیت چندوجهی بازنمایی شده است. درنهایت، چهار نوع مرجعیت در انواع دین‌داری مرجعیت گرا شناسایی شد که عبارت‌اند از مرید در دین‌داری عرفانی، ائمه و مرجع تقلید در دین‌داری سنتی، معیار عقلانیت در دین‌داری عقل گرا و تفسیر شخصی در دین‌داری خودمرجع. تفاصيل المقالة
• حرية الوصول المقاله
  • صفحة الملخص
  • نص كامل
  
  15 - نقش نهاد مرجعیت و روحانیت شیعه در گفتمان مشروطه‌خواهی ایران
  محمد بیدگلی صادق زیبا کلام
  به رغم بنیادهای متباین دین و دولت، با برآمدن صفویه به عنوان نخستین دولت ملی در ایران که به پیوند دین و دولت منجر گردید، بنیادهای سلطنت از مشروعیتی دینی برخوردار گشتند و روحانیت و علمای شیعه نیز در این جایگاه از نقشی بنیادین در ترویج فرهنگ تشیّع، بسترسازی برای عمل به قوا أکثر

  به رغم بنیادهای متباین دین و دولت، با برآمدن صفویه به عنوان نخستین دولت ملی در ایران که به پیوند دین و دولت منجر گردید، بنیادهای سلطنت از مشروعیتی دینی برخوردار گشتند و روحانیت و علمای شیعه نیز در این جایگاه از نقشی بنیادین در ترویج فرهنگ تشیّع، بسترسازی برای عمل به قوانین و احکام فقهی شیعه، احیای امر به معروف و نهی از منکر، تأمین مصالح عامّه و دفاع از حقوق مردم و سرانجام تعمیق و بسط مباحث علمی در تمامی حوزه‌های علمی و تمدن عظیم ایرانی ـ اسلامی مشارکت نمودند؛ تا جایی‌که روحانیت توانست با تاسیس نهاد مرجعیت به نیرویی سیاسی تبدیل گردد. علیرغم پیوندهای تنش‌زای این دین و سلطنت، اما این نیروی سیاسی با منشأ مشروعیت مجزا از سلطنت تا دوره‌ی قاجاریه کارویژه‌های خود را در حوزه‌ی عمومی-سیاسی ایران تداوم بخشید؛ اما با انقلاب مشروطه و نقش فعالی که درآن ایفا نمود به بازخوانی در گفتمان تجدد اسلامی کمک شایانی نمود؛ تا جایی‌که از طریق ایجاد چالش در نظام سلطنتی در انقلاب بعدی ایران و در قالب گفتمان بازگشت به خویشتن اسلامی، خود به تنهایی دست به نوسازی انقلابی زد. مقاله حاضر با نگاهی اجمالی به نقش نهاد مرجعیت و روحانیت شیعه در گفتمان مشروطه خواهی ایران از طریق روش اسنادی پرداخته است. تفاصيل المقالة