مقایسه رویکرد امنیتی آمریکا و حشد شعبی در عراق؛ عملکرد و چشم انداز

الموضوعات :

تورج افشون ¹ , عبدالحسین الله کرم ²

1 - دانشجوی دکترای دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز
2 - دانشگاه آزاد اسلامی

تاريخ الإرسال : 28 الأربعاء , جمادى الأولى, 1439 تاريخ التأكيد : 10 الخميس , محرم, 1440 تاريخ الإصدار : 10 الخميس , محرم, 1440

الکلمات المفتاحية: مرجعیت, حشد شعبی, امنیت مردم پایه, رویکرد امنیتی آمریکا, داعش و حامیان,

ملخص المقالة :

چکیده امنیت مردم پایه، در واقع مفهوم جدیدی است که با شکل‌گیری بسیج مردمی در ایران پس از انقلاب اسلامی 1357 و در عراق پس از هجمه داعش به بخش‌هایی از خاکش با فتوای مرجعیت شکل گرفت؛ به‌گونه‌ای که حضور عناصر عقیدتی و مردمی در ساختار آن برجسته است. در حال حاضر می‌توان ادعا کرد که حشد شعبی به مثابه ساختاری عقیدتی ـ مردمی، در واقع ﺧﻸ ناشی از ناکارآمدی ساختار چینش شده از سوی اشغالگران در دوره پس از سقوط صدام را پر کرده و تبدیل به نیرویی ذاتی، کارا و توانا در عرصة امنیت‌آفرینی برای جامعه و حکومت در عراق گردیده است. مقاله حاضر در پی تبیین این مهم است که تکیه بر مردم در عرصه‌های نظامی ـ امنیتی، همواره کارسازتر از وابستگی به قدرت نظامی - امنیتی بیگانه بوده و از همین رو، حشد شعبی، علیرغم برخی چالش‌ها، واجد دستاوردهای بزرگی در صحنه نظامی ـ امنیتی بوده است؛ به‌گونه‌ای که ناکارآمدی رویکردهای نظامی ‌ـ امنیتی واشنگتن را بیش از پیش نمایان ساخت و نگاه‌ها را به سمت ایجاد امنیت بر پایه‌های عقیدتی و مردمی سوق داد.

المصادر:

منابع:

-      آزاد، امیرحامد. (1395). سایه روشن حشدشعبی، ج اول. تهران: مؤسسه مطالعات راهبردی اندیشه‌سازان نور.

-      اسدی، علی‌اکبر. (1393). روند دولت ـ ملت‌سازی در عراق جدید و امنیت ملی جمهوری اسلامی، ج دوم. تهران: مؤسسه مطالعات راهبردی اندیشه‌سازان نور.

-      افتخاری، اصغر. (1389). «صلح و امنیت بین‌الملل؛ رویکردی اسلامی». قابل دستیابی در کتاب: حسین پور‌احمدی، «اسلام و روابط بین‌الملل؛ چهارچوب‌های نظری، موضوعی و تحلیلی». تهران: انتشارات دانشگاه امام صادق(ع).

-      افشون، تورج. (1394). «دین و علمانیت در ساختار حقوقی ـ حاکمیتی عراق»، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام، سال شانزدهم، شماره3.

-      بهمن، شعیب و علی کاظم خانلو. (پاییز 1394). «دیباچه‌ای بر دیپلماسی نهضتی»، فصلنامه مطالعات راهبردی جهان اسلام. سال شانزدهم، پیاپی 63، شماره 3.

-      حاجی یوسفی، امیر محمد و ابوالقاسم عارف‌نژاد. (1390). «نشانه‌شناسی گفتمان در اسلام سیاسی و مردم‌سالار آیت‌الله سیستانی». پژوهشنامه علوم سیاسی. سال ششم، شماره چهارم.

-      پایگاه خبری ـ تحلیلی انتخاب. (18 شهریور 1395). «واکنش ریاض به ادعای ایندیپندنت». (تاریخ دسترسی هفدهم بهمن1396). قابل دسترس در سایت انتخاب.

-      خبرگزاری ایسنا. ( 7شهریور ۱۳۹۵). «درخواست رسمی عراق برای تغییر سفیر عربستان در بغداد». (تاریخ دسترسی بیستم دی1396). قابل دسترس در سایت ایرنا.

-      خبرگزاری تسنیم. (17 مرداد 1395 ). «راهکار یکسره شدن کار تکفیری‌ها در موصل/  حشد شعبی  در نبرد بزرگ شرکت می‌کند». (تاریخ دسترسی نوزدهم بهمن1396). قابل دسترس در سایت خبرگزاری تسنیم.

-      خبرگزاری تراز نیوز. (14 دی ماه 1395). «گفت‌وگو با سید عمار حکیم در خصوص اوضاع عراق». (تاریخ دسترسی بیستم آذر1396). قابل دسترس در سایت تراز نیوز.

-     خبرگزاری روز نو. (8 دی ماه1395 ). «وزیر خارجه عربستان: حشد الشعبی عراق تحت فرمان افسران ایران است ». (تاریخ دسترسی بیستم دی1396). قابل دسترس در سایت روز نو. 

-      خبرگزاری مهر. (۱۴ دی ۱۳۹۵ ). «ابومهدی المهندس: احتمال حضور حشد شعبی  در سوریه وجود دارد». (تاریخ دسترسی بیستم دی1396).  قابل دسترس در سایت مهر نیوز.

-      المهندس، ابومهدی. (۴ بهمن ۱۳۹۶). «حشد شعبی مسئول ﺗﺄمین امنیت بخشهای مهمی از مرزهای سوریه و عراق است». (تاریخ دسترسی بیستم دی1396). قابل دسترس در سایت خبرگزاری مهر.

-      فاطمی زاده، محمد. (۵ آبان ۱۳۹۶). «گفتگو با رئیس فراکسیون المواطن درگفتگو با مهر: حشد شعبی مانع تجزیه عراق شد/ نقش مرجعیت دینی در یکپارچگی عراق». (تاریخ دسترسی بیستم دی1396). قابل دسترس در سایت  مهرنیوز.

-      کرمی، شرمین. «حشد شعبی ـ نیروی بسیجی عراق؛ چرا و چگونه شکل گرفت؟». (تاریخ دسترسی 20 دی1396). قابل دسترس در سایت الوقت.

-      شرح حکمت 31  نهج‌البلاغه. (1392). قابل دسترس در سایت تهیج علی.  

-      وب سایت با اقتصاد. (28 آبان1396 ). «مراسم ختم دبیر کل حزب الدعوه عراق نوری مالکی: وجود حشد‌الشعبی برای دوران پس از داعش ضروری است». (تاریخ دسترسی دهم بهمن1396).  قابل دسترس در سایت با اقتصاد.

-      عادل محمد، انور. (ایار 2015). «العلاقات العراقیه ـ السعودیه، ارث الماضی و آفاق المستقبل»، دوریة ابحاث استراتیجیه، العدد 9.

-      عدنان عزیز،احمد. (نیسان  2016  ،رجب 1436). «دور الحشد الشعبی فی تعزیز الوحده الوطنیه». فصلیه فکریه حوار الفکر. السنه الحادیه عشر، العددان 37-36.

-      خبرگزاری ایلاف (بغداد). (2015/10/10). «رفضنا تنسیقاً عسکریاً مع روسیا و ایران و سوریا». (تاریخ دسترسی بیستم دی1396). قابل دسترس در سایت:

http://elaph.com/web/news/2015/10/10.43630.html